Bài giảng Bưu chính viễn thông - Đức Nga

120 trang huongle 3580

Download

Bạn đang xem 20 trang mẫu của tài liệu "Bài giảng Bưu chính viễn thông - Đức Nga", để tải tài liệu gốc về máy bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên

Tài liệu đính kèm:

bai_giang_buu_chinh_vien_thong_duc_nga.pdf

Nội dung text: Bài giảng Bưu chính viễn thông - Đức Nga

ĩ ĐƯỜNG VÀO NGHE / ĐỨC NGA-HỔNG VÂN NGUYÊN ?c LIỆU [ưu ch in h iễn thông NHÀ XUÁT BẢN TRẺ TINH VÃN 'ị*
ĐƯƠNG VÀO NGHE BỨC NGA HỒNG VÂN BƯU CHÍNH VIÊN THÔNG ĐẠT. nọc TỊiẨĨ NHUYỄN ĩ STĨNG TẤM HỌC UỆD NHÀ XUẤT TRỀ TINH VĂN
Mục lục Trang Lời nói đẩu 5 Chương 1: Câu chuyện về truyền thông và những cuộc cách mạng trong truyền thông 9 Về một ngày thiếu thông tin 10 Những phiMng thức truyền tin dân gian 13 Những cuộc cách mạng trong truyền tin 17 Internet và tốc độ truyền tin trong thế giới "phàng" 21 Chương Z: Giới thiệu ngành Bưu chinh - Viễn thông 37 Vai trò của hoạt động bưu chính viễn thông 39 Những khó khăn và thuận lợi của ngành 40 Mục tiêu và định hướng phát triển bưu chính viễn thông và Internet ở Việt Nam 49 Nhu cầu tuyển dụng lao động trong ngành 55 Chương 3: Nhóm nghề Bưu chinh 59 Khối sản xuất bưu chính 67 Khối kỹ thuật nghiệp vụ 97 Khối chuyên môn nghiệp vụ: 100 ỉ
ĐUỦNG VÀO NGHỄ - Bưu CHÍNH VÉN THŨNG Chương 4: Nhóm nghề viễn thông 119 Khối sản xuất viễn thông tin học 132 Khối chuyên môn kỹ thuật 152 Khối chuyên môn nghiệp vụ 175 Chương 5: Thõng tin hướng nghiệp 189 Trắc nghiệm 190 Các tổ chức bưu chính viễn thông quốc tế 197 Các đơn vị tuyển dụng 199 Các cơ sở đào tạo nghễ và Đại học 209 4
CỦNG BẠN VUN ĐÁP TUÔNG LAI JZởi nói đầu Tại sao bạn cần dành thời gian suy nghĩvề nghê nghiệp? Câu trả lời hết sức đơn giản: công việc chính là mối quan tâm hàng đầu trong cuộc sống của bạn, nó trả lời câu hỏi bạn là ai, như thế nào và bạn sẽ đi về đâu. Đầu tư cho nghề nghiệp chính là đầu tư cho tương lai. Chúng tôi hiểu rõ những băn khoăn của các bạn trẻ khi đứng trước một sự lựa chọn, đặc biệt khi đó lại là một chọn lựa nghề nghiệp. Bạn đang quyết định tương lai của mình, bởi vì nghề nghiệp — hơn bất cứ thứ gì khác trong đời — trở thành một định danh thứ hai sau tên gọi. Bạn không chỉ chọn một cái tên nói lên phần nào về bản thân bạn, mà còn lựa chọn một cái gì đó lớn lao hơn, quyết định hạnh phúc, sự thành bại, cũng như niềm tin vào chính bản thân mình. Tại sao chúng tôi viết bộ sách này? Hàng năm có từ 600 ngàn đến 800 ngàn học sinh rời khỏi ghế nhà trường đứng trước một sự chọn lựa nghề nghiệp, đó là chưa kể một số lượng không nhỏ những người chưa có việc đang tìm việc hoặc muốn đổi việc; họ rất cần những thông tin hingànvmộềệ ntngh cáchna ềnghyh nghichư thícề atronệh pc ó,đán mộgnhữn xgtã đitron hộigề ucuốg .m Vnhnàà đsácà quế ntrưhả na ờnkháthậtyg vm ,vẫ àn nộph ngoàchưiá dunnhiềai đư gxuãợ côn cmhội cunặgt. Ởvivgề ệ t cacáấ, pc 5
ĐƯƠNG VÁO NGHÉ - Bưu CHÍNH VIỂN THŨNG những gì làm nên thế giới nghề nghiệp của một ngành, một nghề vẫn đóng kín đối với đa số những người ngoài cuộc. Chính vì lẽ đó, chúng tôi đã nỗ lực hè mở một phần cánh cửa đó, đề ra cho mình mục tiêu cung cấp những thông tin cần thiết, bổ ích và thú vị cho những đối tượng trên. Thực hiện bộ sách Đường vào nghề, chúng tôi đặt cho mình mục đích trở thành người dẫn đường, người bạn tâm tình của bạn trên những nẻo đường muôn ngả của nghề nghiệp. Tại sao bạn nên chọn ngành Bưu chính — Viễn thông? Trái với cách nghĩ của nhiều người, Bưu chính — Viễn thông không phải là một nơi kín cổng cao tường, chỉ mở ra với những « con ông cháu cha » mà là một ngành hàng năm có nhu cầu tuyển dụng khá cao. Ớ Việt Nam, trong bối cảnh hội nhập với kinh tế thế giới, Bưu chính — Viễn thông đang là một ngành có mức độ tâng trưởng cao, với mục tiêu đạt tốc độ tăng trưởng đạt từ 1,5 — 2 lần so với tốc độ tăng trường chung của nền kinh tế. Chọn nghề trong ngành Bưu chính — Viễn thông là một lựa chọn khôn ngoan, đây là nhóm ngành nghề có nhiều hứa hẹn trong thế kỷ 21. Đồng thời cũng là một trong những lĩnh vực góp phần tích cực nhất trong quá trình toàn cầu hóa. Một trong những điểm hấp dẫn nhất của nhóm nghề trong ngành Bưu chính - Viễn thông là nó tạo điều kiện cho những người có chí hướng thuộc nhiều lứa tuổi, nhiều thành phần nhiều trình độ, cơ hội được làm việc trong môi trường năng động và luôn ứng dụng những thành tựu khoa học kỹ thuật tiên tiến nhất. Bạn mới tốt nghiệp phổ thông hoặc đã là một ó TạiTronnhiềunhữnkmôđidànỹể mns h ưsaogv gấ.ch à yư cuố thôn?o th m bạn Baựbạnnàc ogsác đhi ,tinênốgi nơệnihờ n tư ci này cũnnhữnầbạmuaợnn ngv, à chún cgđ cócuốnđóộ ủđi c thmộ ềvgiguềể ảttôngànmìnthsách vicủiự ệđcahcặ h hànhtcuốlànày? Bưằrmnahnug mụ thấ chíncásác pú củ h v.khđíc ịỹChín tăn - tron nănhViễ ggiớh glên nh ichuyê ngànn thõngthiờ rá đáệthu nc .
CÙNG BẠN VUN ĐẲP TUÔNG LAI Để làm được diều đó, sách sẽ tập trung vào nhưng nội dung sau: — Giới thiệu khái quát ngành Bưu chính — Viễn thông. — Mô tả nội dung công việc, điều kiện lao động, cơ hội thăng tiến, yêu cầu công việc của các chức danh trong các nhóm nghề trong ngành Bưu chính — Viễn thông; từ các chức danh trong sản xuất đến chuyên môn kỹ thuật và quản lý nghiệp vụ. — Nêu rõ điều kiện lao động, thu nhập bình quân, bậc thang thăng tiến trong nghề cùng những mặt thuận lợi, khó khăn của nó. — Giới thiệu các cơ sở đào tạo và nhu cầu tuyển dụng lao động cua các phân ngành trong Bưu chính — Viễn thông. — Cung cấp những thông tin hướng nghiệp, giúp bạn có thể tìm việc một cách. hiệu quả. Đây là một cuốn sách có tính chất hướng nghiệp vì thế chúng tôi mong nhận dược những thông tin phản hồi từ bạn đọc — cả những người trong nghề — về những vấn đề được viết ra trong sách. Tuy chúng tôi đã rất cẩn trọng trong việc tìm các nguồn tài liệu tham khảo và trong quá trình viết đã di tìm hiểu thực tế ồ một số công ty trong VNPT để có được những thông tin đáng tin cậy, nhưng chắc chắn cuốn sách sẽ không tránh khỏi những thiếu sót, bất cập. Với tinh thần cầu thị chúng tôi hoan nghênh bất cứ ý kiến trao đổi phê bình nào của bạn đọc. Thư từ và bài vở xin gửi về: Ban Biên tập, Công ty Cổ phần Tinh Văn, Xinsáchiểuh vE—maiỉ:trânTét:bạ26-28ề nngàn đan(084)trọng Trươnghg Bưc info@tinhuanmedia.com.ầ m8uc ả209691 chínmtrẽ Quyền, nơnh ta— bạny /92 đáViễ phư pđ n- ọcứn Fax:thônờngg đ phãg 6, ầquan(084)củn quận anà bạnuno tâm8 nh ! 3, 203289u TPvà cầ uhiHồ tì vọngm Chí Minh, cuốn
CHƯƠNG 1: TRUYỀN THÔNG VÀ NHỮNG CUỘC CÁCH MẠNG TRONG TRUYỀN THÔNG Lịc^í sử cùa nhàn loại dược bánh dấu bđn0 sụ thay bổi căn bản út yyiỹươviQ tíỹức sống, {âm việc vã giải tri. Đóng QỚỴ) một phần quan trọng vào sự thay dổi bó lã những cuộc cách mạng vè cõng nghệ t&ông tin và õiêu nãy bã ỗuợc phản ánh trong l)c(? sứ tỉpâní? lập ITU (Liên minh Viễn tbônQ Quốc tế) n0âỵ 17 /5/ 1865. Trong khi tố chức ITU cứa chúng ta nạăy câH0 lớn mạnh/ thì sứ mạn0 chinh cùa chúng ta "vẫn giũ nguyên giá trị ban bầu lã giúp cho người bân thông tin tiên lạc Trơi nhau. Thõng tin liên lạc lã một nhu cầu co bản cùa con ngươi cung nỉỹu nhu càu mưu sinh vã hỏa bmi?. Thông điệp của Tông thư ký Liên minh Viển thông Quốc tẽ [ITU) nhân Ngày Viển thông Thê giới năm 2003 - Yoshio Utsumi
ĐƯỬNG VÀO NGHỀ - Bưu CHINH VIỂN THŨNG Về một ngày thiếu thông tin Đây là một cuốn sách giới thiệu về công việc của những người làm trong nghề Bưu chính - Viễn thông và cơ hội nghề nghiệp cho bạn. Bản chất của ngành này chính là việc chuyển đi những "gói thông tin" bằng tất cả các phương tiện. Trước khi bắt đầu câu chuyện về các phương tiện truyền thông và những cuộc cách mạng trong truyền thông, chúng tôi xin được bắt đầu bằng một sự việc xảy ra gần đây nhất. Sáng 27/12/2006 các mạng Internet ADSL của VDC, FPT, Viettel đồng loạt bị mất kết nối với mạng Internet toàn cầu, khiến hầu hết người sử dụng tại Việt Nam không thể đãng nhập vào Yahoo Messenger, cũng như không truy cập được vào các trang web ở nước ngoài. Không chỉ có thế, dịch vụ gọi VoIP quốc tế và dịch vụ nhắn tin SMS đi quốc tế từ thuê bao di động của Viettel cũng không thực hiện được. Tất cả chỉ vi trước đó mấy tiếng đồng hồ một vụ dộng đất dã xảy ra ã Đài Loan, 2 trong số 4 đường cáp ngầm quốc tế lớn nhất của nước này đã chịu ảnh hưởng của trận dộng đất. Hãng thông tấn Reuters cho biết người dùng tại Nhật Bản, Hàn Quốc, Đài Loan, Ấn Độ và Trung Quắc đều bịả nh hưởng bởi sự cố lần này. Hàng loạt bài báo giạt những cái tít nghiêm trọng như "Cả châu Á náo loạn vì mạng Internet tê liệt "Dân Việt Nam 'náo loạn' và 'vô vọng" vi không có Yahoo Messengér." Sự tình có vẻ to tát như vậy không phải vi chuyện những chiếc dây cáp mà chính là vi, từ lâu người ta đa có thói quen lệ thuộc quá nhiều vào Internet và những đường truyền băng thông rộng" Ngoài những trục trặc về giao dịch tài chính và hối đoái tiền tệ ở một số ngân hàng tại Seoul (Hàn Quốc) và việc mất đi một nửa NgưgIOngàmucônnhiề"Hnkdunsinửiah gygtìn u " hànhoạ ờivithiế lưbhgiữệị ợn cctagtxáuaả gvớmhàn trêophươnnhữnđ thôn iồqutrộn ngsếng a pmạngngàg g e-mai. v chiếthanh tiàtiyn ệ đ ,ncủquốồc l then athônmágch c lênnhiềoonghi yt gdõế ngưtín utintrêtiếngiệ hpờngưgi:n, i áởh dyêu hò ọ ặờhac n iổvìkhônn idâ d. phiếđ òbêcnả oảtr gnchâm òu Đàthb chuy ờlêểugiáci n đLoa"chátÁ ạệxuốn inv ndươnhụtỉ " vớthiếth gvớii ghco uitracuộ ẫcũnbạ nđưngo ccán ờng đibsontrong gổeívti à g một
CỦNG BẠN VUN ĐÁP TUÔNG LAI Trước đấy Ì tháng, ngày 27/11/2006 hãng BBC đăng tải một bài có nhan đề Thế hệ MySpace đang viết lại quy tác truyền thông, xuất phát từ thực tế, các trang web chia sẻ nội dung như MySpace và YouTube đang vươn lên trở thành những trang web hàng đầu của giới trẻ trên toàn cầu. MySpace được Hãng News Corportation của ông vua truyền thông Rupert Murdoch mua lại vào năm 2005 với giá gần 600 triệu USD. Chỉ tính riêng trong tháng 9 năm 2006 nó đã có tới gần 100 triệu người truy cập và trung bình cứ mỗi một tuần trôi qua lại có thêm 1.5 triệu người trở thành thành viên của trang web này. YouTube có 34 triệu khách truy cập riêng trong tháng 8 năm 2006 (theo Nielsen/Ratings) và mới đây Google đã mua lại website này với giá 1.65 tỷ USD. Internet giá rẻ tới mức gần như cho không đã trở nên phổ biến ồ hầu hết các quốc gia trên thế giới. Nó đến với mọi đối tượng mà không có sự phân biệt nào, khiến cho bất cứ ai trên thế giới, nếu muốn, cũng có thể xuất bản, chia sẻ video, phim ảnh, "chát" với bạn bè về đủ mọi chuyện trên đời, bên cạnh việc dùng nhật ký trực tuyến (blog) để "bắn đi" những thông điệp của mình đến với nhiều đối tượng khác nhau, thuộc nhiều vùng lãnh thổ khác nhau, xóa nhòa ranh giới giữa các quốc gia và những nền văn hóa. Chưa bao giờ tin tức lại được truyền di khắp thế giới với tốc độ tính bằng giây và phần trăm của giây như vây. Tất cả những điều này nói với chúng ta điều gì trong một cuốn sách giới thiệu về thế giới nghề nghiệp của những người làm trong ngành Bưu chính - Viễn thông? Thế giới của chúng ta đã thay đổi quá nhanh chăng hay nó đang bị công nghệ thông tin và các tiến bộ TCàkhíhơ-bimìngianhakho ỐệnViễunatuCah kh chuynhcạn tì tronnthọđmừi ư ộthônc chúnh nhữnệhiể nhg truyềnknnàỹ cuốàuvg gothuậ ề g cá báb tđ nacáằthờóco n cThế ti cáctincũngó Mkháicác vixỹthh ga trong giớiệh cểFriedmathứ cxư cmlà ổthacm àởxư ự phảng nh m cocthếđcha ầàn ấhionnhu t co ệ ngưnhcuộđgiớitronưnã ỏ chuy(Th ngưcuộờckhá glại tì"tròn"e thôniclịcờm ệivWolr i nhàn hàquá shiể ử vgssaề ử dụnhdnutit . Adaì nlêtrìnviphans gền chFlat) ngànnđholuậể gv "ngưnhauànthôn ?nhữnh EvaHđi Buợc,ểẳg mnở."u g ti Thesthờ nchínẽmộcủkhá chlthaio t ocúh vị
DUỪNG VÀO NGHỀ - Bưu CHÍNH VIÊN TUỒNG dõi các loài vật, người ta nhận thấy, trừ những loài sình vật sống riêng lẻ, còn những loài sống thành bầy đàn, ít hay nhiều đểu có nhu cầu và buộc phải trao đổi thông tin cho nhau để sinh tồn. Cách thức trao đổi thông tin tinh vi hơn cả có lẽ thuộc về loài ong. Khi một chú ong thợ một mình mải mê đi kiếm mật, nếu gập may tìm thấy những bông hoa có mật thì nó vội tìm cách lan truyền cái tin này đến những con ong cùng tổ. Thông điệp của nó được "mã hóa" bằng những ký hiệu, bằng mùi và các động tác múa cùa đôi cánh. Nhờ cáchấ y, nó có thể chuyền tải thông tin chính xóc về loài hoa nó tìm dược, khoảng cách bay đến chỗ có hoa cũng như hướng bay tới để thu gom mật. Con người đã không được thiên nhiên phú cho bản năng tuyệt vời đó của loài ong và từ khi đứng thẳng Lên được trên hai chi sau, tổ tiên của chúng ta đã phải mất rất nhiều thời gian trên chặng đường dài chinh phục các khoảng cách và tìm kiếm những phương tiện truyền đạt thông tin cho nhau. Các thế hệ tiếp sau lại nỗ lực không ngừng để cải tiến những cách thức thông tin đó. Có thể nói, ở phương diện này con người đã biết cách chứng tỏ mình còn đứng cao hơn các vị thần. • Truyền thuyết về vị thẩn thông tin Hermes Chắc cắc bạn nghĩ, thế giới thần thánh không cần phải có một người chịu trách nhiệm đưa tin. Các thần chảng phải có tài hô phong hoán vũ và muốn gì có nấy hay sao? Tình hình không hẳn là như vậy, các vị thần trên đỉnh Olympus (trong thần thoại Goiư?us ^c ktíc tranhHermes(Mcrcury)tranhnăm, ,đ ể_ lại ì củaHtin61nàth choy ầy. n ỉLạp V_ l àhi lastrỊ Zeuđ .° thệ th)ờin.- E ầ vầs nẫHermen saunb vớHermesảdư cyầiợ nngưthểcns ữ cgia ó lờà, th io mộco mộầco nchtn t traoMaiangư gáv ịtrọni i thờ củ1củi,ầ agnđưmộ Chú thtráctraầẻt n hatrun At-g
CỦNG BẠN VUN ĐÁP TUÔNG LAI với những cơ bắp khỏe đẹp (vì thần cũng đồng thời là người đỡ đầu cho các hoạt động thể thao). Ngoài vẻ đẹp về hình thể, thần còn thông minh, hiểu biết, sáng tạo và thận trọng cả trong lời nói cũng như việc làm (phải chăng đổ là quan niệm của người xưa về chức nâng đưa tin) khéo léo, mánh lới và có biệt tài đi nhanh hơn bất cứ vị thần nào khác. Để được giao cho trọng trách mang lời phán truyền của Zeus đi đến những nơi xa xôi nhất và làm cầu nối giữa các thần, tất nhiên Hermes là vị thần nhanh nhất, không có một VỊ thần nào, kể cả Chúa thần Zeus có được "tốc độ" như thần. Khi những*:* nh Cácà thiê cáchn vãn truyền học cổ đtinại Hdâny Lạ gianp đặ t tên các vị thần cho các hành tinh thì hành tinh có tốc độ nhanh nhất được đặt tên là Hermes. Lửa có thề coi là một phương pháp truyền tin cổ xưa nhất của loài người Thế giới của các thần linh bất tử thì như vậy. Dưới trần thế các dân tộc hoặc bộ lạc khác nhau có những cách thức rất khác nhau trong truyền tin. Người da đỏ châu Mỹ trong khi đi sân bắn và di chuyển hàng đoàn đã gắn mũi tên lên cành cây để chỉ hướng đi của họ. Thổ dân Australia khi đi khỏi chỗ trú chân của mình thường dùng chân vạch lèn cát một vạch và cắm một cành cây lên đó. Hướng và độ dài của vạch chỉ rõ hướng đi và độ dài của của quãng theođườn.g (theo một tỷ lệ quy ước nào đó) đến chặng dừng chân tiế1p3
DƯŨNG VÀO NGHỄ - Bưu CHÍNH VÉN THÔNG Ngày xua chaổ ng ta sử dụng các phương tiện chuyển thững tin như: cờ, đèn, kèn, trống, ngựa, thuyên, chim câu Hình ảnh người cẩm cờ tín hiệu trên mũi thuyền cong khắc trẽn các trống đổng cũng có thể là dấu hiệu của việc truyền tin bằng hiệu cờ. Quanh thành CỔ Loa còn có di tích của cấc "Hỏa đài" cũng là những di chỉ vổ cách thức thông tin xa xưa. Theo truyền thuyết, trẽn đĩnh núi Bài Thơ - tên cũ gọi là "Núi truyền đăng" hay "Núi rọi đèn" ở Hạ Long (thuộc tỉnh Quảng Ninh ngày nay) - cố một phiến đá lớn dùng làm nơi dốt lửa báo hiệu mỗi khi có biến ở biên thủy. Nhìn thấy ngọn lửa này các dồn binh sẽ chuyển tiếp thững tin vổ thểu đinh để kịp thời ứng phó. Cách truyền tin này trong thực tế rất hiệu quả; dấn tận thế kỷ 17, thời Trịnh - Nguyễn phân tranh, ngươi ta vẫn còn sử dụng nó. Một tương giỏi nhà Nguyễn là Nguyễn Hữu Dật còn xin lập dài đứt lửa báo hiệu ở các cửa biển Quảng Binh để truyền tin cho nhanh. (Theo Các đời Vua. Chúa nhà Nguyễn của tác giả Trán Quỳnh Cư vả Trán Việt Quỳnh). Việc sử dụng âm thanh theo một tiết tấu nào đó để truyền tin cũng xuất hiện từ rất lâu trong xã hội loài người. Đó thường là những tiếng động nhịp nhàng, dễ bắt chước, dễ đạt được sự cố gắng đồng loạt và tạo nên nhịp điệu thống nhất trong một công việc chung. Người ta cải tiến dần và tạo ra những quy ước khác nhau về nhíp điệu để truyền những thông điệp nhiều mặt trong cuộc sống; chẳng hạn tin hỏa hoạn hoặc vỡ đê, bão lụt. Những cú đập nhíp nhàng có thể nghe thấy từ những khoảng cách khá xa; tiếng trống cái vang xa trong một bán kinh vài cây số, vì vậy để truyền tin bằng tiếng trống, người ta dàn trốngở các khoảng cách cách nhau chừng 3 km. thônThơntheKhnhNhữnđúncuố14ừ ấoi ngkh, tgngư , chín nhg chđ iantitiị aưloàcácnờặh hit ch đưmộ "phđán tivàhxáa ỉngượ ovthứtlciặ hà cônvă pmộhơn truyềờthưtrốnc ilạn gtphá th.i bờn câThờgnhịcảônụn" gy tth s qu ơ pb,minbiứgậ ả tron aịtrêo trốnA yha "gi nhữnih v nchuyêiCậgệ ả grngh chiahpr mã đgấọỉch óct edn ổkhotrêữ "nhiềừ d thdụn nsaểđviếtngại ấảngưi uy n cág,lạlạc g, trưth tiếncim tốờở cácư .iờnchàc mứviếthg đhngưặg ứộntrốn c tkh g hợp btruyềđtrêờa áộđưi g biết n,đưlớn truyềờngcủn ngiaóa , .ấ tith. đcyngư ứnếNgaư nd nhđ anhan ờmanikhôn yưiđưnhữn thvậợthgừứcgy g
CŨNG BẠN VUN ĐÁP TUÔNG LAI thời đó, vai trò người đưa tin đã dược coi trọng và được tuyển lựa kỹ càng. Đó phải là những chàng trai cường tráng, nhanh nhẹn, thông minh, có khả năng đối phó với các tình huống bất ngờ, nguy hiểm. Họ được hưởng nhiều đặc quyền đặc lợi vàở nhiều nước còn được pháp luật bảo vệ. Khi con người biết cách thuần dưỡng được loài ngựa và trao cho nó sứ mệnh "giao liên" thì tốc độ truyền tin được đẩy nhanh thêm một bước. Ngựa là loại động vật chạy nhanh và có sức bền nên suốt thời trunAgi clổà táhìnc hgiả àn hcủ av ềco nhữnn temg đngưầu tiêờin đư a tin gắn liền với nhữnIg trang kỵ sĩ cưỡi trên lưng ngựa phóng như bay từ nơi này đến nơI i khác, đưa thư hoặc công vãnRowlan hỏa tốcd .Hi n là người Anh vầổ ng tin vào ĩ những giá trị của nên dân chủ. Khi ống Ị khám phá ra rằng quy trinh gửi một lá I thư và cước phí bưu điện làm cho nó 1 quá đắt so với thu nhập của người bình Ị dân, õng đã làm mọi cách để thay dổi 1 điểu dó. Thời ấy, cước bưu diện phụ thuộc ĩ vào số trang giấy và khoảng cách giữa Ị hai điểm. Khoảng cách càng xa thi cước ĩ phí càng cao. Rovvland HUI đã chỉ ra ĩ những điểm bất cập và lạc hậu trong ĩ cách tính phí bưu điện như vậy. Theo cách lý giải, phân tích của ĩ ông, với một mức phí cố định và trả trước bằng một con tem I dán vào phong bì, cước phí cho việc chuyển thư sẽ giảm xuống I 75%. Cuối cùng, người ta cũng chấp nhận cách nghĩ cùa ổng và I năm 1840, ở quẽ hương ông, người ta sản xuất ra con tem bưu I điđdụnchínditechunẩmệung h gtiêđ cùi ẩn cothứnuach nhìn tiêsconư ửte hn phám cáớdụn cdưdc ồltnàà gợn nư hàncgyBrazi ớ te penndclưmhãu l thuộ te cthưhànmyó(1843) c teđen.h m Quố tạđặ. cị,i ariên Nhc dVimãcủ ầưugệgiait avậy tđcủNaừPháp ếđ mnaẩ,184 u 1847mìnhnư .ltiê2à ớ nccomộ,. ở n chínAnNă tTâte mhsmốhy l à1863phcbáđươ đủ nợsấ ờc Mtcẩ, nưỹbưdùnuco ớumớsncửg I iI I ĩI
DƯỠNG VÀO NGHỀ - Bưu CHÍNH VIỂN THONG Với việc phát triển mạng lưới giao thông và các phương tiện giao thông, thư từ mau chóng đến tay người nhận hơn. Nhưng phải . mất nhiều thế kỷ sau mới xuất hiện dịch vụ bưu điện, đó là lúc nhiều con đường được mở ra nối các thành phố làng mạc với nhau và giao thương buôn bán cũng phát triển hem. Nhiều nước châu Âu bắt đầu phát triển dịch vụ bưu điện. Những thông tin quan trọng cần kíp thường được giao cho những người đưa thư chuyên nghiệp. Và dịch vụ này vẫn tồn tại cho đến ngày nay ở một số nước với thư từ ngoại giao và công văn của chính phủ. Bồ câu đưa thư Người Trung Quốc và người Ai Cập là những dân tộc đầu tiên trưng dụng bồ câu vào công tác đưa thư. Người Hy Lạp sử dụng bồ câu đưa thư vào khoảng thế kỷ thứ 5 trước CN. Dĩ nhiên bồ câu không sinh ra đã biết đưa thư. Cần phải huấn luyện chúng như huấn luyện các chú chó làm nhiệm vụ trinh sát. Kể cả khi báo chí xuất hiện, nhiều tòa soạn báo vẫn sử dụng bồ câu trong thông tin Các nhà báo đi lấy tin ở xa thường mang theo những con bồ càu dã được huấn luyện, nhờ nó chuyển nhanh về toa soạn những thõng tin nóng, quan trọng. Kỹ thuật thông tin hiện đại đã hoàn toàn thay thế cho chim bồ câu. Nhưng trước thời dại @, cho đến những năm 80 thế kỷ trước các quốc gia như Mỹ, Anh và một số nước khác vẫn dùng chim bo câu trong bưu chính. Có một số khu vực không thể thiếu loại hình truyềgiaClốó o th nthônể tinóngi này cávàc . s phươnửChi dụnmg b ồtin ệócân kh utruyề khôná rẻn g sthôngo b vớịả ni h,cá tronhưc phươnởgng nhiề bgởiu ti c ệthờảnn hkhái ùknỳc tálícch
CỦNG BẠN VUN ĐẮP TUÔNG LAI sử đã đồng hãnh với các phương tiện giao thông. Khi xe lửa ra đời, thư dược chuyển lèn các chuyến tàu vượt đại dương; khi có ô tô, thư được chuyển nhanh hơn và với sự xuất hiện của máy bay thì thư còn đi nhanh hơn nữa. Những cuộc cách mạng trong phương thức truyền tin *:* Báo chí Báo chí có thể được coi là đã thực hiện cuộc cách mạng đầu tiên trong truyền thông. Có nguồn gốc từ những bản tin nội bộ giữa các văn phòng của những công ty lớn, báo chí đã từng bước trở thành ấn phẩm thông tin. Hai tờ báo xuất hiện sớm nhất thế giới vào năm 1609 đều của người Đức đó là tờ Relation của Johann Carolus và Avista Relation oder Zeỉtung. Đến những nám 1650, tất cả các thành phố lớn của cựu lục địa đều có tờ báo của mình, tốc độ truyền tin đi nhanh hơn và rộng khắp, mặc dù báo chí thờiấ y không có hình ảnh, cũng chẳng có tựa đề cho các cột. • Điện báo ra dời Năm 1835, Samuel Morse (1781-1872) một họa sĩ và nhà sáng chế người Mỹ đã tạo ra mô hình máy điện báo đầu tiên trên thế giới, 17
ĐƯƠNG VÁO NGHỄ - Bưu CHĨNH VIỂN THONG sử dụng những mẩu gỗ thừa sau khi đóng các giá vẽ. Nhưng làm cách nào ông có thể chuyển tải hàng ngàn những ký tự khác nhau qua những dây dẫn đơn lẻ của nó? Ý tưởng đầu tiên cùa ông là đánh số cho các từ rồi gửi đi các con số, chuyển mạch diện một lần cho số một, hai lần cho số hai và cứ thế. Nhưng tốc độ của máy rất chậm và có vẻ như đây là một phát minh không khả thi thì vào năm 1837, trong một lần biểu diễn về máy điện báo không thu được kết quả mong đợi, Morse đã gặp chàng kỹ sư trẻ Alfred Vail. Vail quan sát những nỗ lực của ông và đưa ra một phác thảo khác về chiếc máy điện báo. Anh đã tảng cường nam châm điện và thay công tắc phức tạp của Morse bằng một chiếc chìa khóa đơn giản điều khiển bằng tay với một bảng mã "châm" và "vạch" cho mỗi ký tự trong bảng chữ cái. Chiếc máy điện báo bắt đầu hình thành. Bức điện báo đầu tiên đã mang đi thông điệp: "Chúa đã sáng tạo ra cái gì?" Trong một năm sau đó, điện báo đã đến với công chúng và trong vòng 30 năm điện báo dã có mặt khắp toàn cầu. Nhờ có Vail mà ý tưởng thiên tài của Morse đã trở thành hiện thực. Năm 1843, sau những lần biểu diễn điện báo thành công và những cuộc tranh luận quyết liệt về chính trị, Chính phủ Mỹ quyết định cấp cho Morse 30.000 USD để xây dựng một đường dây điện báo nối Baltimore với Washington D.c. và vào ngày 24/5/1844, tất cả mọi việc đã sẵn sàng. • Điện thoại ra đời Ngày lễ Tình yêu năm 1876 là một ngày tốt dẹp để thông báo với cả thê giới về một phát minh vĩ đại có thể giúp mọi người liên hệ với nhau. Hai giờ sau khi Alexander Graham Bell (1847- 1922) thrmộđiHopháBel1đànNh8ấệết ap tl gưt hơnnhiề cuộ Knhậ vớ minkvậyỳýn,i u nthhôn bnhữn ,dâ ả thìcrrng ảayđí ịcchaquyềthérđignghióằh inệ dvố thpngấcùnnệ uủnxunthoạim mộ phág"chcủhiể vớgtca óấu. tsợ quanônm i nhữn minbiếchiếi"g dâv tlhà cyvg ề củqu "vạchElish màkiý âaấ mtư nminở a"nathanloạngăn Gragtươnmhi tươnn hởđchây g ặkiv Cụt cũnàg mtựg c lờtầ ựgvloạnvớqui à nhưnnóituyê mộảigửi ncáđư. t lnc gÔný ợna đ cbnốBelisán mgố đcá tđặ mìn lgcnhạchâtã c ógchthônlàhầ mcmnlợế đ igã
CỦNG BẠN VUN OẮP TƯỮMG LAI diện sẽ bắt chước những rung động của một dải tương tự và nam châm diện nối với nó bởi những sợi dây dẫn. Ong nghĩ rằng mình có thể vận dụng điều tương tự vào việc truyền di tiếng nói. Chiếc điện thoại ciÂu tiên Cùng giúp sức với ông có người thợ máy tên là Thomas Watson. Chiếc điện thoại hoàn thành nhưng thoạt tiên nó còn chưa hoạt động. Ngày 10/3/ 1876, trong khi Bell đang mày mò làm thí nghiệm, ông lỡ tay làm đố axít vào người và kêu lên: "Watson đến dây đi, tôi cần cậu!" Từ một cán phòng khác ở dưới nhà, Watson đã nghe thấy tiếng kêu cứu này, đó là những tiếng nói đầu tiên được truyền qua điện thoại. 19
ĐƯỜNG VÀO NGHÉ - Bưu CHÍNH VIỂN THÔNG Ĩ? ở Việt Nam Chiếc máy điện thoại thồ sơ đẩu tiên được đưa vào sử dụng ở Hà Nội năm 1888 và 100 năm sau vào năm 1988, mạng diện thoại Việt Nam cũng chỉ có tới chưa dẩy 200 ngàn thuê bao. mạt độ 0,18 máy/100 dân. Vào thời điểm 12/2006, mặt độ diện thoại (một chí số vế trình độ phát triển của một quốc gia) của Việt Nam đã lên tới 30,5 máy/100 dân. Nguồn: vnpt.com.vn • Máy ghi âm Một năm sau ngày phát minh ra điện thoại, nhà khoa học người Mỹ, Thomas Edison (1847 - 1931), tác giả của câu nói bất hủ: "Trong thiên tài có 1% là cảm hứng, 99% là lòng kiên nhẫn" đã miệt mài sáng tạo ra chiếc máy ghi âm những tín hiệu cho diện báo. Ông nhận ra rằng giấy sẽ có những vết chấm với các ký hiệu âm thanh, khi bị kéo dưới một cây kim. Thế là ông tạo ra một chiếc máy với giấy thiếc bọc chung quanh một hình trụ quay tròn và một cái kim được nối với một cái đĩa kim loại mỏng. Khi ông nói, chiếc đĩa rung động và cái kim khía những bước sóng lên giấy thiếc. Quay cái ống trụ lại lần nữa, Edison nghe lại được giọng nói của mình. Như vậy, Thomas Edison là cha đẻ của chiếc máy ghi âm, một phát minh quan trọng cho những bước tiến sau này cùa ngành truyền thông. —• —Radi —o — — — — — — — — — — . - • N Sự ra đTheời củo aIntorm chiếca đàTelecomi báns d&ẫn Mediađánh , dtínấuh mộ đếnt troncuốgi nănhữnm 200g cộ6 ts ố I mốc qualưnợn trọng ngưg ờtroni dùngg vi dịcệch truyề vụ đinệ nti nthoạ củi ad ico độnng ngư toàờin. cẩ Cuó đ ãnhiề dạt utớ i I người gócopn côn sốg 2, 7ch otỉ. viIntormệc ra đdờựi báchiếo tronc "hộg năpm nh 200ỏ" k7ỳ sdiốệ lưuợn trong ngưg ờđió ĩ có chứa đựdùnngg nhữn điệng thoạ câui dchuyi độnệng, sáẽm chạ nhạm cvạc vhà ti3n ttứỉ, ctươn bốgn đươnphươngg vớ.i Cgáón I th20ể kể ra50 %nhiề dâun ngưsố toàờin ch caầu c.ó công khai sinh ra chiếc radio và từì ng
CỦNG BẠN VUN ĐẮP TUÔNG LAI bước hoàn thiện tính nâng của nó, trong đó cố Nocola Tesla, Guglỉelmo Marconi và Alexander Popov là những nhà khoa học phát minh ra việc truyền da liệu không dãy dựa trên tẩn số, Reginaid Fessenden và Lee de Forest phát minh ra đài dựa trên sự thay đổi biên độ (AM) còn Edwin H. Amstrong và Lee de Forest phát minh ra radio dựa trên sự biến thiên tần so (FM). TỐC độ truyền tin trong thế giới "phẳng" Khái niệm về ba chữ www, một hệ thống tạo, sắp xếp và liên kết các tài liệu để người ta có thể dề dàng truy cập qua Internet là con đệ của Tim Berners-Lee. Ông là một trong nha khoa học hàng đầu về máy tính. Trong khí làm tư vấn cho một tổ chức về nghiên cứu hạt nhân của châu Âu đóng ở Thụy Sĩ, ông đã tạo ra mạng toàn cầu và đãng tải địa chỉ trang web đầu tiên vào năm 1991. Mặc dầu nhiều người hay sử dụng các thuật ngữ mạng toàn cầu www và Internet như các thuật ngữ có thể thay thế cho nhau nhưng trong thực tế chúng không phải là một. Internet là mạng gồm các mạng khác nhau, về cơ bản nó được tạo nên từ các máy tính và dây cáp. Công lao của Vint Cerf và Bob Kahn - những người đã phát minh ra Internet - là phát hiện ra rằng Internet co thể được sử dụng để chuyển các gói thông tin đến bát cứ nơi nào trên thế giới trong thài gian chưa đầy Ì giây. Trong khi đó mạng toàn cầu là một mõ hình ứng dụng gồm các chương trinh máy tinh các định dạng tài liệu và các giao thức liên quan đến hoạt động trên Internet. Năm 1995, việc một công ty của Mỹ có tên gọi là Netscape đưa ra những trình duyệt thương mại dễ cài dặt và sử dụng cho tất cả mọi Tvthôntrìndạvớnềngưàừ in chiếhđờ ndưgvăốni ó dàtờnđ tinnagcnhữnãi g lshómáửd.thẽ aằnh ựacòn ygdốc gưb n ịtíns bứt ựkhd nhsụlêặ chclópàn ắ tư ccủ duđmộtrêóở ỗađ yn th nếtạgt nhân tr ểosthnga ự isa rnốnả nhịaukio n loạiiệ khônhàn nguyênphàncác ,làđi gchhmgệ ngàu o ngiữbiế tri "run sốnđhoannệaếtun bagnăcá chiếtri ogkhmcchuyển ệnhiêvth iucnữaắ cến diócog uh. ệ "n mộ ệtronnCohi ,th ngư thoạệquốtnế ngngà ngư giớiờ tưcuộci ợnygidlạờ.c iaithiế g i Cùn đ hànhicámọnVluệỚiàc gn Ih
ĐƯỪNG VÀO NGHỄ - Bưu CHÍNH VIỂN THÔNG nhau, quả thật con người đã kinh qua một chặng đường dài vô tận trong việc chia sẻ thông tin với nhau. Để có được những thành quả hôm nay có công sức của bao nhiêu lớp người đi trước không bao giờ chùn bước trong công cuộc chỉnh phục những đỉnh cao, tên tuổi họ, có lẽ chỉ được một tỷ lệ rất nhỏ những người tiêu dùng biết đến. Internet thay đổi cuộc sang hiện đại như thế nào? steve Almasy, phóng viên GNN Vào năm 1994, hầu hết mọi người đêu phải gọi diện thoại đến nhà băng để kiểm tra tài khoản của họ, nếu không thi phải gặp trực tiếp hoặc đợi cho đến khi nhà băng gửi thư báo qua đường bưu diện. Kết quả những trận đấu bóng rổ chi tim thấy trên báo ngày, tin dự báo thời tiết thi được thông báo từ bộ phận nghiên cứu thời tiết hoặc trẽn TV. Thời ấy, hầu hết người Mỹ đểu phải đán tem lẽn một phong thư và mang bỏ ngoài thùng thư. Rồi một trình duyệt thử nghiệm tên là Mosaic ra đời, kéo theo một trinh duyệt dược cải tiến cùa Netscape. Nếu có máy vi tinh, bạn sẽ khám phá ra một điêu kỳ diệu mới mẻ và cái điêu mới mẻ ĩy có tên có tên là World Wide Web (mạng toàn cẩu). Mọsaic and Netscape là những cống cụ kết nối nổi tiếng nhất, nó nối con người với cái gọi là cao tốc thông tin, tiếp bưổc những thành tựu của mạng đẩu tiên mà Tim Bernes-Lee, cha đẻ cùa mạng toàn cầu, đã tạo ra. Theo Pew Internet & American Life Project, vào năm 1995 cứ 7 người thi chưa có đến 1 người vào mạng. Mười năm sau đa số người Mỹ lướt trên mạng, trao đổi thư từ, đọc dữ liệu về tài khoản của mình, kết quả những trận đấu bóng rổ va kiểm tra thững tin vé 2.1 thàthời tiếtgian. Ngàtronyg nayngà,y c ứđể 3 lẽ nngư mạngời M.ỹ thì có 2 người dành một phẩn
CỦNG BẠN VUN ĐẮP TUÔNG LAI Mạng toàn cẩu đã thay đổi cái cách mà con người ta sống, lao động, học tập và chơi đùa. Bạn có thể qua mạng liên hệ với đại lý du lịch, đằng ký tất cả những hạng mục cho một chuyến đi nghi, sắp đặt để các biên lai thanh toán được trả một cách tự động trong khi bạn vắng nhà một thời gian. Để bảo đảm sự riêng tư, bạn cố thể dặt lệnh "khóa" dịch vụ chuyển thư và biết trước những thống tin thời tiết, khá lâu trước khi lẽn dường bắt đẩu một kỳ nghĩ. Thậm chí cả trong lúc cách xa nhà nữa vùng trái đất bạn vẫn có thể vào mạng theo dõi kết quả trận đấu bóng nơi quẽ nhà, xem truyền hình vệ tinh, giữ mối liên hệ thường xuyên với bạn bè và gia đinh. Trong thập kỷ đẩu tiên của nó, Web đã.thực hiện một cuộc cách mạng vê văn hóa đại chúng: làm cho sự xa cách vê mặt khống gian được thu hẹp lại một cách ngoạn mục chia tháng tin thành từng gói ưu việt hơn, dễ chia sẻ hon, nhanh chóng hơn. Mạng tìm kiêm Google và nhật ký trực tuyến (blog) Vào giữa những năm 1990, trẽn thế giới có ba vvebsite hàng đẩu là AOL, Nescạpe và WebCrawler (trang web sử đụng cống cụ tìm kiếm của AOL). Theo đánh giá của Công ty đo lường nghiên cứu Internet comScore Media Metrix, mỗi website trung bình có khoảng từ 4 đến 6 triệu ngươi truy cập trong một tháng. Ngày nay số người truy cập vào các vvebsite lẽn tôi hơn một tỳ và con sổ này tăng lẽn hàng ngày. "Con người ngày càng quen thuộc và thích ứng hơn với những kiểu nội dung mà họ muốn có và trao đổi trực tuyến," Peter Daboĩl chù enhiềđùnWerlịchtiếpnhiềtịcmằCũnnhg bg,utiể, u g củ mu d bạmộtungư nhừãanh na uhọtthêưcomScor Googleờ sdcẩcis ắê ốgiớm vu vò dánà t iừđư r hađấtrngươ ợẩtgvyeẻuc ẫ ,nhiê n liêkinvthbứMediWei à ỏnchưgi htua b blogtóà h amãtệdoanh. ừđanccũn Metri đưvốntvàựg gợitớ o 1hà c tănb0ix" thư tron ấi cậmứt nóinăgbạ ờnpc gcmứntrư g. nhậ ca thuậ"Vớaởmuốxuyêvion êgp trẽi nht n trưv nnhiêvà ngàấnó ớctodùn mạng,ữlớ iu ,d tron nùgi củgtibạ mạn.ệd anó ng.óNga Ngàchủn .líctcà hừóyh nh ty ừđigthtronna nucànển gểt yacâ g. ngày khiếg cu dảNê ẫXìgia cdutrnóu. oẻ r ất
ĐƯỪNG VÀO NGHỀ - Bưu CHĨNH VIỄN THÕNG G.s TSKH ĐỖ TRUNG TẢ - BỘ TRƯỞNG BỘ BCVT: "2007: THỜI Cơ VÀNG ĐẺ BƯU CHÍNH VIÊN THÔNG - CÔNG NGHỆ THÔNG TIN VIỆT NAM ĐỘT PHÁ!" Ngày 29 Tết âm lịch, dù rất bận rộn trong ngày làm việc cuối cùng trong năm Bính Tuất 2006 của Bộ Bưu chính Viễn thông, Bộ trưởng Đỗ Trung Tá vẫn dành hơn một tiếng vào ngay đầu giờ sáng để trả lời phỏng vấn báo chí nhân dịp đầu Xuân Đinh Hợi 2007. Có thể nói năm 2006 đã đánh dấu những bước phát triển đột phá của ngành Bưu chính Viễn thông (BCVT) và Công nghệ thông tin (CNTT) của Việt Nam. Cùng với việc Việt Nam chính thức gia nhập WTO, lĩnh vực BCVT và CNTT đã có những chuyển biến quan trọng, với những sự kiện nổi bật như Intel lựa chọn Việt Nam để đầu tư nhà máy chip, BÌU Gates đến thâm Hà Nội , đồng thời mở ra những cơ hội thúc đẩy nền kinh tế phát triển mạnh mẽ trong những năm tới. 2-4nămNhâ qumớani củ dịĐinap lĩn hđ ầhHợu v xuânựic 2007 BCV, đ,ể TVietNamNe đivàể mCNTT lại nhữn,t cùnđãg gc ó thànnhữn cuộhcg tra tựdựuo c tronảđmổi g chcùn omộ mộgt t
CỦNG BẠN VUN DẤP TUÔNG LAI G.s, TSKH Đỗ Trung Tá, Bộ trưởng Bộ Bưu chính Viên thông, người "đứng mũi chịu sào" của cơ quan được Chính phủ giao trọng trách quản lý và phát triển lĩnh vực BCVT và CNTT. PV; Xin Bộ trưởng đánh giá sơ bộ những thành quả của ngành BCVT vã CNTT Việt Nam trong năm 2006? Bộ trường Đỗ Trung Tá: 2006 có thể coi là năm ngành BCVT và CNTT đã gặt hái được rất nhiều thành quả quan trọng. Trước hết phải nói đến sự phát triển của tình hình kinh doanh trong nước. Các doanh nghiệp trong ngành đã phối hợp với nhau khá hài hoà, dựa trên những cam kết có từ trước, nay chuyển thành những hợp đồng kinh tế mà hai bên cùng có lợi để thực hiện tốt việc kết nối mạng lưới. Điều này đã thúc đẩy sự phát triển mạng lưới viền thông trong năm 2006 với tốc độ chưa từng có. Cuối năm 2005, cả nước có 15 triệu máy điện thoại, đánh dấu mốc lịch sử trong hơn 60 năm. Nhưng chỉ riêng năm 2006, chúng ta đã phát triển thêm 10 triêu thuế bao mới. Có thể nói đây là một kết quả rất đáng khích lệ, thể hiện tính hiệu quả khi các doanh nghiệp viền thông vừa hợp tác nhưng cũng vừa cạnh tranh. Điểm nổi bật thứ hai, ngành BCVT và CNTT đã chính thức bước vào thực thi chiến lược hội nhập phát triển từ năm 2000, nhưng năm 2006 là sang giai đoạn 2, thể hiện tính chủ động trong hội nhập kinh tế quốc tế. Ngoài việc xác định chủ trương trong năm 2003-2004 là: không độc quyền doanh nghiệp, cạnh tranh trên tất cả các loại hình dịch vụ, ngành BCVT - CNTT cũng đã phối hợp với các đoàn ngoại giao, đoàn đàm phán Chính phủ để đàm phán song phương, đa phương nhằm giành được quyền tự chủ hoàn 25 tronchúnduCNTnhữnkếdoantoànyt ởTốgtrgThg ìđână cttrong Vinghiarủở ymđ bưệiộ tố vt r ệcũnớầoctânNapcn đ man uvàmviễgthộgẩ o ểđtntrưnừđg ạ hợ hiã tđ 2ởthôn lạ5ệptớcềnón ighội- tái d nhữnthegCNT30co30% -0 quốchúno nhập CNT trig.Tl cộCá ệkhg tronutrìnhtế cTtở a. USDivớisá gpháMộđsn, ắãnă c vtphẩ.mtấcácẫ m nhNhữnntriểỏ' m tưđấquc ủtnửợn nưa ph ag đthờ v g cũnịnhvớầđiớcà nnữi ềikhôn, g ugia mềbêatạtrong rnàlnấomàgt y ngoài nộđu đán xuygểth ặi tíấch ểpWTO.lgtnự . o hi khẩc kểphcù ệcáđna,ảu ểci v ẫNhữnn g cam
ĐƯỜNG VẢO NGHỄ - BƯU CHÍNH VÉN THŨNG CNTT Việt Nam đã dần được tăng cường. CNTT Việt Nam đã xuất hiện trên bản đồ CNTT không chỉ bởi sự kiện Bin Gates đến thảm và làm việc tại Hà Nội, mà còn thể hiện rất rõở khả nâng thu hút đầu tư nước ngoài qua việc Intel cam kết đầu tư 630 triệu USD, nhưng sau đó Ì thời gian rất ngăn dã quyết định nâng vốn cam kết lên Ì tỉ USD để xây dựng nhà máy lắp ráp, đo thử các loại chìp hiện đại nhất của họ. Nếu chúng ta để ý quan sát, ngay sau khi Inteỉ đầu tư vàoViệt Nam, luồng đầu tư của Nhật Bản cũng đã mạnh hơn. Riêng trong lĩnh vực điện tử, các doanh nghiệp Nhật Bản cũng đã đầu tư xấp xỉ Ì tỉ USD, mặc dù có rải ra một vài dự án khác nhau. Các đoàn doanh nghiệp từ các nền kinh tế khác như Trung Quốc, Đài Loan cũng lập tức tham gia và có những hoạt động đầu tư rất mạnh. Các nước xung quanh như Lào, Campuchỉa thì luôn đặt vấn đề hợp tác với Việt Nam cả về công nghệ và dịch vụ. Như thế, chúng ta vừa thu hút được đầu tư trong nước, lại nhờ được uy tín và ảnh hưởng đó để bước ra thị trường nước ngoài. Uy tín trong nước và quốc tế đang mang lại một thời cơ rất thuận lợi cho lĩnh vực BCVT và CNTT. Một điểm đáng nói nữa là năm qua, Việt Nam đả hoàn thiện cơ bản khung pháp lý trong quản lý CNTT và BCVT với sự ra đời của Luật Giao dịch điện tử, luật CNTT. Cùng với pháp lệnh đã có về BCVT, từ nay chúng ta hoàn toàn có đủ điều kiện để quản lý thật tốt các lĩnh vực này, nhất là trong bối cảnh các dịch vụ viễn thông Internet và truyền hình dã hội tụ. Tôi cho đó là những điểm ấn tượng trong BCVT CNTT nám 2006. chiatròInternet?Trun2.6 NămChuyB"ngưg ộs ươnẻtrư nhữngệ2007gờinở n2 "Ngưgmở khó Đlà kỗđưaờ ỷ trònTruni vinniệm ờng"mở, g lođưđ Táềkhiđưa ờng*năm cậ: pTòthuyết * ỉnternet đ iInternetchế nhno ớv ấ Internephụclúnc đvào đềcóó phá Trungl àtmViệt Vivàtặ triểtoệ ttại Nam,dị ươngNanp ViệtkhomHộ iBộa đngh Nam.ồnghọ trưcị ýởng Vớimở có cửavai th ể
CỦNG BẠN VUN ĐÁP TUÔNG LAI công nghệ và giáo dục đào tạo. Với tư cách là Uỷ viên Trung ương Đảng và bí thư Ban cán sự Đảng của Tổng cục Bưu điện lúc đó, tôi thấy có trách nhiệm báo cáo với Trung ương về Internet, một công cụ rất hữu hiệu cho phát triển khoa học công nghệ và đặc biệt, nó sẽ thực hiện được nhiệm vụ đổi mới đào tạo.Vì vậy, chúng tôi đã xin được trình bày trước Hội nghị Trung ương với mong muốn thuyết phục Trung ương cho Việt Nam triển khai Internet. Đó là một dấuấ n đặc biệt vì là lần đầu tiên được phép có một báo cáo khoa học trong Hội nghị Trung ương. Trước nay trong lịch sử không có một báo cáo nào như vậy. Chúng tôi đã xin đãng ký một báo cáo chừng 30-40 phút, dẫn giải những vai trò của Internet, thực trạng của Internet trên thế giới, Internet ở Việt Nam lúc đó đã bắt đầu nảy mầm như thế nào? Vì sao chúng ta phải nhanh chóng đưa Internet vào để phục vụ trước mắt cho nghiên cứu và đào tạo. Chính vấn đề đó cũng rất phù hợp với chương trình nghị sự của Hội nghị Trung ương vin này. Sau đó, chúng tôi xin phép được demo (giới thiệu) cho mỗi đại biểu tham dự Hội nghị Trung ương 2 Khoa vin được 30 phút đến Ì tiếng "tham quan trình diễn về Internet". Đặc biệt là nhấn mạnh khả năng chúng ta có thể hạn chế tiêu cực. Vì lúc đó Internet vẫn còn rất mới lạ, nên từ nguyên Tổng bí thư Đỗ Mười đến các đồng chí trong Bộ chính trị, các Uỷ viên Trung ương Đảng, tất cả mọi người đều đến tham dự buổi trình diễn đó. Tôi còn nhớ chúng tôi đã xin được một phòng ngay trong trụ sở họp Trung ương Đảng để trình bày về Internet. Cuối cùng, nguyên Tổng bí thư Đỗ Mười lúc đó có nói: Tất nhiên cái nào cũng khôngchế27thíchtranInternephụChínĐcóế n hacMộg nênhthán i nhữnb cáitrmtị đư điịmáv ặg đkhôngàtề gợc ãInternetuy12/1997 củchi ccártína óấnhanh ai tnóh quyế m ths sửẻch,ặú, nhưn t o r tchúnxằvdụngnày". đTngấịnh uịnhổlgà: ngcò ẹ gchún"Đángnga, n t nđưChínab ínhưytb ồthưgợcắ n satht atạ đu. hếtthanhph ầtiếcLú iphuđó ủcủ cảc ,aónăng iđ Vã đó ã phábàynó Interne niên,trìnn .T tphònTô ổ lực,hhugiờn gityvà ờtđư gb ở cátrìn ítôiợ chứTrun trìnhcthiVi tố ưhbiếệđ tgmthựcđã ãtv Namở ươn đlởnà sas ộửInternetkhu g tình. tiếngdụnđắ tuổi,ócđã gb ộ thi. Anh tay tôi hạn rất
ĐƯỜNG VÀO NGHỄ - BƯU CHÍNH VÉN THŨNG Sau đó, Tổng bí thư Lê Khả Phiêu kế nhiệm cũng đã nói một câu rất hay về lĩnh vực CNTT với đại ý: "Chúng ta dã cẩm đũa được thì cũng có thể gõ bàn phím được" Đó là những kỷ niệm rất sâu sắc khi chúng tôi đưa In te mét vào Việt Nam. Công việc đó nhận được sự đồng tình từ những lãnh đạo Trung ương cấp cao nhất cho đến người dân sau này. Đến bây giờ, sự bức xúc khi có sự cố về đường kết nối Internet do động đất vừa qua cho thấy rõ ràng về sự quan trọng của Internet đối với đời sống. Chúng ta đưa Internet vào tuy chậm, nhưng là phù hợp với tình hình của đất nước và củng đã gặt hái được những thành quả- nhất định thông qua quyết định đúng đắn của Trung ương lúc đó. PV: Lúc đó, để thuyết phục Trung ương đồng ý, Bộ trưởng có gặp khó khăn gì không? Bộ trưởng Đỗ Trung Tá; (Cười) Lúc đó có lẽ cũng do tôi nói dài quá, có đồng chí cán bộ cấp cao nói rằng: Nghị sự có nhiều vấn đề hệ trọng hơn, mà sao chi bàn riêng về Internet? Đó là một bài học sâu sắc vì mình đã không lường được thời gian để trình bày. Cũng bởi vì có quá nhiều thứ quan trọng trong vấn đề mới mẻ đó, nên tôi cố tận dụng cơ hội quý hiếm để trình bày. Nhưng tôi nghĩ việc phê bình tôi lúc đó không có nghĩa là ngăn cản Internet mà vì tôi không kìm được nhiệt tình của mình mà thôi. Cũng có một vài lo ngại rằng, Internet có thể có những mặt độc hại tràn vào theo, đặc biệt là các vấn đề liên quan đến tư tưởng. Lúc đó chúng ta cũng phải chứng minh là sẽ hạn chế được tối đa, nhưng thực chất tôi đã lường trước được những chuyện đó nên ngay trong khi trình bày về Internet, tôi cưng nói về mặt ky thuật chỉ hạn chế được có mức độ thôi. Nếu chúng ta làm hét sức bkinquyếphđcủđư2.8ằịnanợcả h giVnhâ t. l ìcủtếkàGiốn đưỹ tha.thờn ợ Tronthuậế ccodâng itônnhữn đinh itgngư ,ểc đưmóthờnhậểg báờiđ hạhiềibà,no ệkxunnhưn nikhônthứỳ chếtoáấ nayhit cglệnà, g. ncủ làth rphPh haaấmnaìt yả nhãys i hókhoẽ thkế rkhodcấìnẫ atbú ns hợtínadânẽhọ a tớhọpkhônhc vi , ctrưà btoávchún ằấcôngiớngnncgả c iđg vóhế mọềềquyế ngh tnhiề tarm iấ làtgiặsệt ẽtu thiás dưựckin khóngưth ệợc tthcảhắì nc ờ hạkhônthetếểh iphú đ !gii giáoọvảc gcềi ýc
CÙNG BẠN VUN ĐÁP TUÔNG LAI khi có được nhận thức như thế thì chúng ta sẽ không lo. Thứ hai là trong xã hội chắc chắn có người xấu người tốt, chúng ta theo dõi những phần tử xấu để ngăn chặn những cái xấu chứ không thể dùng kỹ thuật để theo dõi tất cả 84 triệu dân, sẽ là rất khó khăn, lãng phí Ngoài cảnh giác, nhận thức tốt, còn có vấn đề thứ ba là kỹ thuật, chúng ta cũng có thể phối hợp để theo dõi, rồi cả xã hội, nhà trường, gia đình cùng vào cuộc, làm sao để lớp trẻ của đất nước vừa có Internet làm phương tiện để học hành, phát triển, nhưng vẫn được giáo dục nhận thức, giám sát đầy đủ. Internet cộng với giáo dục là phương tiện tốt nhất cho nâng cao dân trí, nâng cao sự hiểu biết. Nhưng mặt tiêu cực nó sẽ đưa ngược lại những ảnh hưởng tiêu cực với giới trẻ thông qua In te mét. PV: Bộ trưởng có thề đánh giá về ý nghĩa của việc đưa Internet về vùng sâu vùng xa, cho người dân nông thôn có cơ hội tiếp nhận tri thức mới? Bộ trưởng Đỗ Trung Tá: Cách đây ba năm, khoảng năm 2004, khi lãnh đạo Bộ BCVT quyết định không còn độc quyền công ty và cạnh tranh trên tất cả các loại hình dịch vụ, tôi cũng đã nảy ra một ý kiến và nói với anh chị em là liệu ta có thể đưa Internet về làng, để người nông dân có thể có "máy di động giắt cạp quần hay không?". Tập trung suy nghĩ của anh em về hai lĩnh vực này, lúc đó có người nói là: "Thủ trưởng hơi vội, hơi "bốc" trong chuyện này". Nhưng bây giờ nhìn lại, thì phải nói Internet đã về làng thật, và người nông dân bây giờ di làm đã có người mang máy di động thật. vxarnânmìnnônđiấíề t,du biêgụhChínNhbìn ki nhcủdâqunưệhan aưn hgiớmớ thư chún đmạngngưcũnvểiìiờn Internehvậyđâygờgảgi i . ph ta nôn ,ch,đV chún.dảả ứàoing t khđ khônv vhdâộnàgềồi bưngitlàngmạn,a g bákêucò đ phãnuđi,g Internenghảcáệ cứcunlưin u,ớđi cágebái ề r Internecấuncrt ấ t xgpbư tquyếphãì nhiềc quởlổảài t áInternevcậtđươn u àbkhlip ịnhữnthônệ trụóđtg.ế khă nNghĩctnhiêng g vùntrnữa tinặnônn acgs, o ,c là thgảsâl àmvớ, ìs u ảhngưchuyr i đnõọ vùnộngkh củrànlọờđảệigaã ,n g
ĐƯƠNG VÀO NGHỀ - Bưu CHÍNH VIỂN THỐNG làm quen với những phương tiện hiện đại này và cảm thấy không thể thiếu được. Như vậy là chúng ta đã đi quá nhanh trong vấn đề Internet. Báo Bưu điện Băng Cốc (Bangkok Post) có nói rằng, nám 2006, Việt Nam đã thắng Thái Lan, với số lượng người sử dụng Internet nhiều hơn, và thu hút được Intel dầu tư xây dựng nhà máy chip. Có thể nói dân trí của người Việt Nam có khả năng tương thích với công nghệ mới rất tốt, và đây là một điều kiện thuận lợi. Chỉ trong một thời gian ngắn nữa thôi, tôi nghĩ chúng ta có thể táng số người phổ cập Intemet lên quãng 50% dân số. Nếu để ý rằng chúng ta có tới 60-70% dân số là lớp trẻ, thì việc đưa Internet đến với 60 — 70% dãn số có lẽ cũng là việc không khó. Đàm phán WTO về viễn thông - Những thời khác quyết định PV: Bộ trưởng có thể chia sẻ về những khó khăn khi đàm phán về viễn thông ở những giai đoạn quyết định trong quá trinh gia nhập WTO năm qua? Bộ trường Đỗ Trung Tá: Thực ra, có thể nói lĩnh vực BCVT và CNTT là điều kiện mặc cả trong đàm phán của mãi quốc gia. Quốc gia nào cũng muốn giành phần lớn, chủ động và phần nhiều của mình trong lĩnh vực này. Vì vậy, với các nước, sức ép lớn nhất của họ là đòi thông tin qua biên giới. Với công nghệ hiện nay nhà khai thác có thể ở một nước khác và khách hàng hoàn toàn à Việt Nam mà không cần Ì trang thiết bị nào nằm trên đất nước Việt Nam cả. Vì vậy khi báo cáo Bộ Chính trị, tôi có nói rõ rằng nếu chúng ta chấp nhận tất cả những điều kiện này thì nói nôm na trong lĩnh 3v0ực BCVT và CNTT không còn tồn tại hình dáng chữ s cua đất kihợquốchnưBCVệủpnớcc Bđ "cT mộộngia ả ặViệtChínv gcgóià, v cchCNTàả"h o Namđchnà trồnêTứnyị g n cũngkhônph ắ ýchnnữa. ảgvớ iỉvớ gdưđnhi iạnhưý oợưa cn kiế củ tợn tínấninantg h cBh mả bộ toá ộàđmọ chín ấbriênntộ i nư nhưngưBCVhgớc trlợnờẻ,ị Ti. g gsađắV ềndubìuề ộ nếvớ đhiể nghịchóui ỉuchđ tínã :tronrủ ằNhữnhno nquyề ggriêni đúnhếtrưgngt ờnđi mộg lsứeề gul ctà
CỦNG BẠN VUN ĐÁP TUÔNG LAI chẳng hạn đàm phán được viễn thông, người ta lại đi đòi dệt may hay tài chính. Tất cả các vấn đề của quốc gia chỉ nằm chung trong một gói đàm phánấ y. Ta nên gói viễn thông vào chung những vấn đề khác. Nếu tôi nhượng bộ viễn thông một vài điểm này, thì "ông" phải nhượng bộ tôi cái kia. Trong quá trình đàm phán thực tế đã có những lúc chúng ta phải nhượng bộ. Chảng hạn, ta đồng ý nâng cho họ tỉ lệ tham gia chuyển phát nhanh lên tới trên 50%, thì buộc họ phải tạo điều kiện cho dệt may của ta. Có nghĩa rằng, không thể đưa lợi ích quốc gia chung mang ra đàm phán cho từng vấn đề, từng ngành riêng lẻ được. Ngược lại, nếu anh đòi hỏi các vấn đề tài chính ngân hàng quá mức đi thì đương nhiên là viễn thông chỉ đến thế. Nếu theo như họ thả hết cả các dịch vụ này cả viễn thông cả bưu chính chuyển phát rồi CNTT, máy tính rồi cả ngân hàng cả tài chính bảo hiểm thì mình sẽ rơi vào tình thế rất khó khăn, nhiều thách thức. Một điểm nữa, Việt Nam không thể so sánh với Trung Quốc về sự phát triển, vậy thì nếu những cam kết của chúng tôi bằng hoặc hơn Trung Quốc một chút, (Trung quốc + hay China +), thì phải nói đó đã là sự thiện chí của Việt Nam rồi. Đến cuối cùng thì chúng ta cũng thoa thuận được lộ trình mở cửa, thoa thuận được việc cáp quang chỉ cập bờ của Việt Nam thôi, chủ quyền của nước ngoài chỉ đến đó, còn từ bờ của Việt Nam là do các doanh nghiệp Việt Nam quyết định. Ở các công ty đa quốc gùi tôi có thể cho sóng của các anh đến tận trụ sở các cóng ty đa quốc gia, nhưng không có nghĩa là đến tận khách hàng người Việt Nam. ĐinhNếuphánhữntliêNếế nunàynBPV: kế muốg ộthcó, .Tuy ngưt trưì vớnBộ chBộ ờởiểđỉ in cáế ltrư trngà trưcvềự vớcácĐ cdoanởng ỗiởngmộttiế h khácTrun pnó h có đà sốcóinghih mdâ g lúc hànvấn nthpháTáệ pdểg :ã nào n đưkđVi Vi thôiểthềợệ clạiìtđàm cphải Namkhôn.phénó Th câui pự phán"cã, gc "tohkin thọrchuyệnia ểhnhaubuộ tiếng" đâ aWTOdoanmcy" lsâphà h vớu này?tranả dịcvềvớiivi ềliêđoà h hviễnCNT n Bộvluận ụdoan đàTn quốtrưthông 3 mv1hìcà ởng không? Trương
ĐƯỜNG VÁO NGHỀ - Bưu CHÍNH VÉN THỮNG viễn thông. Các anh ấy cũng rất chân tìnhở chỗ khi có một mong muốn của đối tác đàm phán, tiếp nhận đề nghị phía bên kia, Đoàn đàm phán dự kiến thoa thuận thì đều có hỏi ý kiến Bộ BCVT. Tất nhiên là phía bộ chuyên ngành thì ý kiến sẽ sâu hơn về mặt chuyên môn, và các anh ấy cũng tiếp thu, chứ không đến mức độ "cãi nhau". Trong việc đàm phán, chúng tôi cũng cử riêng một Vụ phó Vụ Hợp tác quốc tế để tham gia đàm phán WTO từ đầu tới cuối, không bỏ một phiên làm việc nào. Trong quá trình này, tôi cũng đã viết một thư riêng cho Bộ trưởng Trương Đình Tuyển. Thư này có hai nội dung: Thứ nhất, tói ủng hộ đoàn đàm phán nếu có phải "nhượng bộ" viễn thông thì chỉ chấp nhận trong điểu kiện trao đổi cả gói, chứ không phải tách riêng mảng viễn thõng để đảm bảo cho lợi ích quốc gia. Thứ hai, trong đàm phán cần lưu ý đến các khía cạnh quản lý chuyên ngành, gắn với bảo đảm an ninh chủ quyền. Việc đảm bảo an ninh này cũng là những cam kết để Việt Nam tham gia các cam kết chống khủng bố. Với những lý lẽ thuyết phục đó, chúng ta đã có những kết quả đàm phán phù hợp, hợp lý." 2007: Thời cơ dể BCVT và CNTT Việt Nam phát triển đột phá!" PV: Dự kiến, năm 2007, viền thông Việt Nam rất sôi động về di động và ĩnternet. Xin Bộ trưởng cho biết những nhận định dự báo của mình dưới góc độ của một chuyên gia láu năm về viễn thông? Bộ trưởng Đỗ Trung Tá: Trong năm 2007, có một sự kiện diễn ra ngay trong ngày mùng Ì Tết Đinh Hợi 2007 (17/2/2007) cả nước sẽ đạt mật độ điện thoại 35 máyỊ 100 dân. Con số này p.đdịc200đưtươnĐhoàộngể h% ợcnNhđg .v ạ thàn ụs ĐđtưốNghị ốđư ồd vậyilưni hợ mạngợnđc và,ộng thờigchúnmụquyếo hthu ,nă c,củmụ gêttiêmtrona đcbat u angànạ2010 tiê oignàyđ hộ ãhiună .h việ, dm ề nĐchặviễ t đícảủcó naynrn gayếh. ,thôn lXu sớàvớ m chúntốđigã ccá3 đngađg cậộnăm t doant ypháamụ tronphá.c thĐâ tiêtriể tgnghi yutriể đ nlchầà uện otmộp ừ nă thu ngàncun15tm êd0 gấ bahmớiđu ếấo cBCVnấ p. d i T
CỦNG BẠN VUN ĐẮP TUÔNG uy Thứ hai, về dịch vụ băng rộng, chất lượng băng rộng sẽ phải đi vào thiết thực hơn. Không những doanh nghiệp phải đãng ký chất lượng công khai, cung cấp thông tin cho khách hàng biết mà Bộ BCVT sẽ đi kiểm tra trực tiếp. Nhờ dịch vụ băng rộng phát triển, rất nhiều dịch vụ khác, dặc biệt là các dịch vụ hội tụ sẽ phát triển, trong đó có phát thanh, truyền hình trực tuyến. Trên màn hình TV, mọi người có thể vào mạng, gửi thư điện tử và mua bán qua mạng. Đồng thời trên máy tính, khi vào Internet chúng ta cũng có thể xem các kênh phim, chương trình truyền hình và nghe dài. Thứ nhất, thuê bao di động phát triển trong năm 2007 dự kiến sẽ tăng gấp đôi hiện tại. Thứ hai, băng thông rộng phát triển mạnh mẽ trên cả thiết bị có dây và không dây. Nhờ đó, hệ quả thứ ba là các dịch vụ sẽ hội tụ rất mạnh, cả về viễn thông, Internet phát thanh và truyền hình.Hệ quả thứ tư là sự phối hợp công nghệ của cố định và di động rất mạnh, tạo ra khả năng thông tin ở Việt Nam mọi lúc mọi nơi, giúp thu ngắn khoảng cách số giữa vùng nông thôn và thành thị của Việt Nam. Thông tin sẽ có được cho mọi người dân Việt Nam. Với các mục tiêu này, Bộ cũng sẽ đặt ra nhiệm vụ nghiêm ngặt về an ninh, an toàn mạng. Nếu không bảo đảm được nhiệm vụ này, Việt Nam sẽ không thể thực hiện dược Chính phủ điện tử và thương mại điện tử phát triển dù hạ tầng mạng hiện đại. Đây cũng là nám kích thích cho những dịch vụ nội dung, công nghiệp nội dung phát triển. Có làm được như vậy, chúng ta mới sử dụng hiệu quả được mạng lưới băng thông rộng, và CNTT mới thực 33 khôngđvVậytnhisếựụồng tệ3dừPV:mi xamụcAvà cóv :dâyụ,o AThưa vàtạcuộtrở notiêu cáninh csE-learning ự nên sống thbộaphổ,n ểA tâ,lạc ntrưtri m và cậptoàể oởng,chhậu?n. nthươn o Tronkhai mạnInternetkhác cônggg h vớimạ nă vhàngàmi nghệchiAđi tớinaynệ. n Tô tâm phí ,t nông ửichún CDMA,tạ. chín mthấpg gọ hthônta i ph hơncũn đvớióủ lgbàngđià đi cệkếtnhiầnệnn tệ ử đ m nối,cáchặthoại t y r abăng kéocố đ rộngịnh.cáp
ĐƯỬNG VÁO NGHÊ - Bưu CHÍNH VIÊN THỐNG Bộ trưởng Đổ Trung Tá: Mạng CDMA 450 Mhz có đặc điểm thuận lợi cho việc phát triển mạng viễn thông băng rộng với khoảng cách xa, với giá rẻ. Với cả mạng di động công nghệ GSM và CDMA, nếu được cho phép cung cấp dịch vụ di động nội vùng, sẽ phát triển mạnh hơn tại vùng sâu vùng xa. Tuy nhiên, nếu nhìn một đất nước phát triển về viễn thông, di động không phải tất cả. Cố định có một ưu điểm đặc biệt, nhất là đối với vùng núi và vùng sâu, vùng xa. Nếu có máy cố định, người nông dân không phải lo lắng về nguồn điện cho điện thoại, vì nhà khai thác sẽ cung cấp nguồn điện này từ trên tổng đài. Trong khi, với mạng vô tuyến, dù trong nhà hay di động, phải có nguồn diện. Vì thế, dù phát triển di động đến mấy, cũng không thể triệt tiêu được điện thoại cố định, nhất là trong mỗi gia đình.Tuy nhiên, giá cước di động càng ngày càng rẻ, đến mức độ, doanh nghiệp bị lỗ khi cung cấp dịch vụ cố định nhưng vẫn phải làm. Giải quyết bài toán này, chúng ta đã có Quỹ Dịch vụ viễn thông công ích. Theo đó, Nhà nước đã có chính sách hỗ trợ cho DN, bù lỗ khi dưa điện thoại tới vùng sâu, vùng xa.Điện thoại cố định, nếu đưa vào dường dây bâng rộng, mỗi nhà dân sẽ có cáp quang, trên đó có tất cả điện thoại, Internet, truyền hình cáp, truyền hình số. Đây là sự hội tụ. Bộ BCVT dang khuyến nghị doanh nghiệp lắp đặt đường cáp quang hoặc dây đồng tiêu chuẩn cho dịch vụ ADSL. Di dộng thì người dân cầm theo người, trong khi, người ở nhà vẫn cần điện thoại cố định trong nhà. Năm qua, khi Bộ khuyến khích phát triển diện thoại cố định, riêng VNPT trong năm đã phát triển mới được 1,2 triệu máy. Điều này rất có ý nghĩa vì chúng ta vẫn đi lên hiện đại, nâng mức sử đvnhđưphá34dụnđiụộngềợà u chộgCát ski huẽghi phcphát ệtụty inựổt ổ ,lại đư đư đnthôngtạộng ợaotric. g đàcár Lúa ểthe,pđưi n sctron củự oquanợ bênđóc a tự đún g,chúngh đ gcố khộningoàig vàhìn igýđ cuno ịnhnghĩthoh atậ alạig cũnnđư atớlại ,cnhà ấgcưcủiờng.p t a ớ"lênừsthê.ẽc n nóĐ gpháphm ồ .D gin íngôi"gcáia t đi đ triểthờicđộnệ ìnhndịcgn l, ự h:ởvcuntớ c àNgư vitrongba cụgmộốo kháờ cđnhiêitấ ịn pđgiac ế hnhà cánu ikhlú cthăđocũnc i dịc cònđạmcóngh s ẽdi đ ều
CÙNG BẠN VUN ĐAP TƯƠNG LAI hội tụ giữa cố định và di động, khó phân biệt đâu là tổng đài cố định, đâu là di động, đâu là chuyển mạch, đâu là truyền dẫn. Như vậy khi đến thời điểm công nghệ hội tụ, chúng ta có những tính toán hiệu kinh tế quả nhất, thì người dân sẽ được sử dụng những dịch vụ an toàn nhất, hiệu quả nhất. Đảm bảo cho đồng tiềnả o của họ khi chuyển qua mạng vẫn được bảo toàn như trong tài khoản ngân hàng. PV: Những vấn đề còn tồn tại của năm 2006 khiến bộ trưởng còn trăn trở và kỳ vọng sẽ được giải quyết trong năm 2007? Bộ trưởng Đỗ Trung Tá: Thứ nhất, năm 2007 phải là năm của chất lượng dịch vụ thiết thực, trên thực tế, không phải chỉ là lời doanh nghiệp quảng cáo. Chất lượng được doanh nghiệp đăng ký với Bộ và khách hàng. Bộ BCVT sẽ đi kiểm tra để đảm bảo khách hàng dược sử dụng dịch vụ có hiệu quả, có chất lượng của công nghệ cao. Thứ hai, sau khi có sự hợp tác nước ngoài, các doanh nghiệp công nghiệp trong nước phải nhanh chóng chớp thời cơ này để phát triển công nghiệp công nghệ cao trong nước. Công nghiệp CNTT của Việt Nam dựa vào các chip đa nàng của thế giới, nhưng chúng ta phải thiết kế, viết dược ra các phần mềm cho máy tính Việt Nam. Như vậy, hợp tác quốc tế, phân công lao động, và trí tuệ Việt Nam phải tạo ra được sản phẩm của Việt Nam. Thứ ba, chúng ta phải có bước tập trung hết sức cho đảm bảo an ninh mạng. Chất lượng dịch vụ gắn liền với an ninh mạng. Tuy nhiên, chất lượng dịch vụ còn có thể phát triển từng bước, nhưng an ninh mạng thì cần phải nhanh chóng phát triển ngay và cầ3n5 mộtlmạngmộà trontPV: lựnăm.c g lư Xincáợn cmớig hoạcảmđủ nhiềumạnt đơnộnhg đ Bộsứcểdịc có h trư khoe, thvụểởng. tàđải m niềmchín Kínhbảoh a vuinđư chứctoàợ cNguồn:và ntriể thôn thànhBộn g khatrư tinVietnam.net icông! ,ởng trênhnấ tvà Bộ BCVT
Chương 2: GIỚI THIỆU NGÀNH BƯU CHÍNH - V IỄN THÔNG Cách thúc mã chúng ta thòng Un cípo nhau vã cập nhật thũng tin la yếu tố quan trọng nhất quyết dinh chất lượng sống. Anthony Robbins 37
ĐƯỜNG VẢO NGHỀ - Bưu CHINH VÉN THŨNG Chúng ta đã lướt qua những câu chuyện thú vị về các phương tiện truyền thông từ cổ chí kim. Trong chương này, chúng ta sẽ di sâu tìm hiểu về ngành Bưu chính - Viễn thông, chức năng nhiệm vụ của ngành cũng như triển vọng phát triển sắp tới. Bưu chính là lĩnh vực thông tin chủ yếu chuyển đưa tin tức bằng vật phẩm cụ thể như công văn, thư tín, bưu phẩm mang tin tức v.v. sử dụng các phương tiện vận chuyển khác nhau, có từ lâu đời như ngựa, chim bồ câu Sau này do mạng lưới bưu chính phát triển rạng khắp, sử dụng khá tiện lợi, ngành bưu chính còn làm nhiều dịch vụ khác, nhữ: chuyển phát bưu kiện (vật phẩm không mang tin tức như hàng hóa, vật phẩm kỷ niệm V.V.), chuyển phát ấn phẩm các loại, dịch vụ phát hành báo chí, chuyển tiền bưu chính và các dịch vụ ngân vụ khác (dịch vụ tiết kiệm, dịch vụ bảo hiểm, dịch vụ ngân hàng V.V.). Các dịch vụ bưu chính ngày càng đa dạng hơn đáp ứng được nhu cầu ngày càng cao của khách hàng. Bên cạnh những phương tiện truyền thông hiện đại, các dịch vụ thư thường, bưu phẩm bưu kiện vẫn dược duy trì và đảm bảo chất lượng, nhiều dịch vụ chuyển phát nhanh, phát hàng thu tiền, khai giá, tiết kiệm bưu điện, Datapost được triển khai tạo nên bộ mặt mới cho bưu chính. Viễn thông là lĩnh vực thõng tin chủ yếu truyền tin tức thông qua mạng viễn thông, đó là một tập hợp các thiết bị viễn thông dược nối kết lại với nhau bằng các đường truyền dẫn. Dịch vụ viễn thông là dịch vụ truyền ký hiệu, tín hiệu, số liệu, chữ viết, âm thanh, hình ảnh hoặc các dạng khác của thông tin giữa cá38c điểm kết cuối của mạng viễn thông. thônthànHiquốcđtinvWIFIấàịnhpệ ,ccán vghcứ, ô ,cnagi dịc tiphu tuyếaydịccán ốh115 chưcdư hlớóv ndịc ,ụ ợnv racdi ấụcứ truyềhmđt ệ ucunế giànnhiềvn ụ áhc hànđưgả nỏ thôntrở ua ợcs ị gốvùncấ114 dịcgip ghlinh ahả đệgti,i uếư,tănv n n,sâcáụInternet cá githuu ngưcgbưc ả vùndịci trêêudịc ờ tr ikênhhchínng íhs ửtrêv xa.mạnvụ đhụdụng, nế ckmiễviễnđi ơgmạng ể ệcá bn,cnhnả ảc nkhôn thôn báoư phnhữn dịc nh.dií ,h Khgưgọệ d ng v vchidiụ i à thoạ nơđcôn ệỉ cácộnộng cônởnic gcálưthoại ggt ,ớổaVoĩc nithê nhngh t chứđiiỉ113P nhắmệcnệ nốc, ,
CỦNG BẠN VUN ĐÁP TUÔNG LAI kinh tế có uy tín trên thế giới như World Bank, WTO đánh giá sự phát triển và hiện đại hóa của một quốc gia họ dựa trên số lượng các dịch vụ này, điều đó nói lên tầm quan trọng của ngành Bưu chính — Viễn thông đối với sự phát triển và phồn vinh của một đất nước. Vai trò của ngành Bưu chính - Viễn thông trong xã hội Bưu chính — Viễn thông có vai trò ngày một quan trọng hơn đối với sự phát triển kinh tế — xã hội, bảo đảm an ninh — quốc phòng, nâng cao đời sống vật chất, tinh thần của nhân dân. Đó là một ngành phục vụ công cộng, một bộ phận không thể thiếu của cơ sở hạ tầng kinh tế - xã hội, đồng thời cũng là một ngành kinh tế mũi nhọn, đóng góp vào sự tăng trưởng của đất nước. Vai trò quan trọng của ngành đối với sự phát triển của đất nước thể hiện ở những mặt sau: • Giúp đẩy nhanh quá trình trao đổi thông tin, rút ngắn thời gian giao địch buôn bán, khuyến khích khai thác các nguồn lực trên phạm vi toàn cầu, hỗ trợ cho việc quản lý hiệu quả và giảm chi phí vận chuyển. • Với các phương tiện của mình, ngành Bưu chính — Viễn thông là kênh quan trọng nhất trong việc hỗ trợ người dân về giáo dục và đào tạo, cảnh báo về bệnh dịch, động đất, sóng thần, phòng ngừa và chữa trị bệnh, đẩy mạnh hoặc duy trì sự quản lý liên quan tới các dịch vụ và chương trình của Chính phủ bằng cách chia sẻ thông tin một cách nhanh nhất và hiệu quả nhất. • Với chủ trương xã hội hóa Internet của Đảng và chính phủ, ngành Bưu chính — Viễn thông nước ta đã góp phần làm thay 3đ9ổ i chuyểđántintronmạnViLiêtốNacệm, n tggđhọ g Naộv minkn cgia ẫểlư phám nmìn hànớcách ib i đ đoịtViễviễh ã xếtriểạ thứđưtncủpnừ ợnahộ thônvàthôncx ngưã oviễithlà nhậhộcágmếnờ c cậi i quốgiớ pvithôn nưdânônp ệvới cớn nhậ,cđán g itởkin ế nghènềnhan nghi t(ITƯhmộ hntrìn gi doanhkinotệhá hp)đ vớ hấnhl xếàđsant iộ tp nưấ,mộế th tthg vàvu ớthutrê tếcocôn iế nhậtron giớđannchơihàn giớig thpi g gnghi,v ế. bìn tronnhữn tìà nhómgiới liêệh pgmkiế ng,quâ. gia Dtụnhmnưloùnci ớ ấ thônnưcđưdưđotVi lớợcớàạệcóin gt 2c ó
ọ HỬNG VÁP NGHÉ - BƯU CHÍNH VÉN THŨNG USD/người/ngày, người dân nước ta vẫn được hưởng lợi từ việc sử dụng những dịch vụ viễn thông, công nghệ thông tin hiện đại như ở các nước tiên tiến. Hiện nay, mức độ số hoá mạng lưới viễn thông Việt Nam thuộc vào hàng cao nhất trong khu vực. Đó là đóng góp lớn của ngành Bưu chính - Viễn thông Việt Nam Những thuận lợi và khó khăn cửa ngành trong giai đoạn hội nhập kinh tế thế giới •:• Thuận lợi • Quá trình toàn cầu hóa Toàn cầu hóa (globalization) là quá trình tương tác giữa các cá nhân, giữa các xã hội, giữa các nền kinh tế và giữa các nước trên phạm vi toàn thế giới vì mục tiêu phát triển bền vững và đồng đểu giữa các quốc gia. Một trong những kết quả trực tiếp nhất của quá trình toàn cầu hóa là sự ra đời của Tổ chức thương mại thế giới (WTO) và các công ty da quốc gia có lĩnh vực hoạt động ở tất cả các châu lục, chiếm thị phần không nhỏ ở một số quốc gia. Trong số các công ty loại này có thể kể đến các tập đoàn như Motorola, Uniìever, Me Donald Nhiều công ty lớn của các quốc gia đà liên kết với nhau trong quá trình này, ví dụ gần đây nhất là cái bát tay xuyên đại dương giữa thị trường chứng khoán New York lớn nhất thế giới với thị trường chứng khoán lớn thứ 2 thế giới - Tokyo. Bưu chính — Viễn thông là lĩnh vực đi đầu trong xu hướng toàn cầu hóa, bởi vì chức năng của nó là truyền thông mà đặc tính bản nhất của thông tin là không biên giới. Một số nhà cung cấp dịch vụ bưu chính viễn thông đã bắt đầu động thái lan tỏaả nh hưởng cùa minh sang các nước và các khu vực khác, với viễn cảnh thị trường toàn cầu sẽ hoàn toàn mở cửa trong một vài năm tới. Một số khác đang liêmụvNhthuậtquố4à0n cà nânc kếnư đíc,•dân gdịctĐớh ccavớ ịnhh.m otĐi aiởv ch cáụ ềxá rộnu hưcquaấc tđ nhg óđớnglưn ịn àvicợn óh ệtrọnkha g cnghĩ Bưcủa dịccunigu tháa h thuộ gchín nhà l càvục ấctsh.ưpự kếnư-dịcnhâphá Viễthớc ntc nấv triểc uụ óthôn hncủmạnạ acủ gt ầ amìnhglnà gngàn lưngàn củớ,i atăn htoà h nềnà gkinnn y doan c hkinlầà utế h htiề,vớ kténthiỹ 'u
CỦNG BẠN VUN DẤP TUÔNG LAI đề phát triển các ngành khác. Dưới góc độ phát triển quốc gia, hoạt động bưu chính - viễn thông luôn được đặt ã vị trí ưu tiên hàng đầu trong chính sách phát triển. Một mạng lưới bưu chính viễn thông tốt sẽ thúc đẩy các ngành kinh tế khác phát triển; mặt khác hoạt động bưu chính — viễn thông cũng liên quan nhiều dấn các vấn đề an ninh, chính trị, chủ quyền quốc giá. Với những đác điểm đó, ngành Bưu chính — Viễn thông bao giờ cũng được đi trước N một bướICc Tso l àvớ ngàni cách ngàndịch hvu khác "đột. pháĐây" dulày mộ nhtấ tđịnh hướng tạo nhiề| u w thuận lợThei choo báviệoc cá pháo "Một triểt snố bưlựau chọchinn hvà - kiếviễn nngh thôngị cho. chiến lược ĩ tổng thể phát triển khu vực dịch vụ 6 Việt Nam đến năm 2020" I do Vụ Thuang mại và dịch vụ (Bộ Kế hoạch và Đẩu tư) thực hiện I trong số những ngành dịch vụ ưu tiên đã được Chính phù xác I dinh, gồm viễn thông, tài chinh, vặn tải hàng khang, vận tải I biển, xây dựng và du lịch chi có địch vụ viễn thõng được đánh Ị giá là ngành có tính đột phá. Những chuyển biến mang lại ta I việc ứng đụng mạng Internet vá cấc cong nghệ nen quan đã I thay đổi vĩnh viễn phương thức kinh doanh cũng như các giải I pháp phát triển kinh tẽ' cho các cộng đống nông thon. Chính vi I vậy, báo cáo khẳng định việc Chinh phù vẫn dành liu tiên cho I ngành viễn thông như một ngành kinh tế dịch vụ mang tính I "đột phá" là yếu tồ' sống còn. ĩ - — — . ỳ - Hệ thống luật pháp về bưu chính - viền thông dần được hoàn thiện, tạo tiền để cho sự phát triển của ngành. Ngày 07/06/2002, chù tịch nước đã ký lệnh công bố Pháp lệnh Bưu chính- Viền thông, đáp ứng kịp thời những yêu cầu mới về quản lý Nhà nước đối với lĩnh vực bưu chính - viễn thông và công ngh41ệ chíndlnhanquthônnhâệổniảh ncùhg h tron l thaa-ý ti v NghnViễNhàmg tronhi àlĩnngiịệ nưađthônnhg ịn hoạớcđ vhgiaạựg; ic 109 t biho l Bư àảđđoo ộná.su ựMụvạbưg nệchín phá ucbưhộquyề chínhđícuhip chinnhậ -nhch Viễ,củv ếpviễàha hó nlợv -nPhá à iathông viễ thôngíc ởpháph nmứ hợ ltệthông. c n;triểnp htănđ phá ộlàg ., ca pPhánâncưđo ểcủ ờnhơn gppháag cltệ oấ,hi nptc chứho ệtriểpháu Bưs cựlnựp u csc ử áa
ĐƯỜNG VẢO NGHỄ - Bưu CHÍNH VÉN THŨNG Cùng với Pháp lệnh Bưu chính Viễn thông, việc thành lập Bộ Bưu chính — Viễn thông vào tháng 8/2002 đã mở ra một thời kỳ mới đối với sự phát triển toàn diện của lĩnh vực Bưu chính — Viễn thông — Công nghệ thông tin Việt Nam. Bộ Bưu chính —Viễn thông là cơ quan của Chính phủ thực hiện chức năng quản lý nhà nước về bưu chính — viễn thông, công nghệ thông tin, điện tử, Internet, truyền dẫn phát sóng, tần số vô tuyến điện và cơ sở hạ tầng thông tin quốc gia trong phạm vi cả nước; quản lý nhà nước về các dịch vụ công và thực hiện đại diện chủ sở hữu phần vốn của nhà nước tại doanh nghiệp có vốn nhà nước trong lĩnh vực bưu chính, viễn thông và công nghệ thông tin theo quy định của pháp luật. Việc tách chức năng quản lý nhà nước ra khỏi hoạt động khai thác kinh doanh đã tạo những điều kiện thuận lợi, thông thoáng cho các công ty khai thác, cung cấp dịch vụ bưu chính - viễn thông trong việc điều hành và ra các quyết định kỉnh doanh. Quản lý Nhà nước về bưu chính - viễn thông, công nghệ thông tin được tăng cường và thống nhất bằng sự ra đời và chính thức đi vào hoạt động của Cục ứng dụng Công nghệ thông tin, Trung tâm ứng cứu khẩn cấp máy tính Việt Nam (VNCERT) và hơn 60 Sở Bưu chính — Viễn thông các tỉnh, thành phố. Hàng loạt các đề án quan trọng liên quan đến phát triển bưu chính - viễn thông đã được Chính phủ phê duyệt tạo diều kiện thuận lợi cho sự phát triển của ngành. . WTO Việc Việt Nam chính thức trở thành thành viên thứ 150 của WTO sẽ tạo động lực đổi mới tổ chức sản xuất, kinh doanh theo hướng thôntiến"nhanhNgàThươnchứnVNPTchuyể4nân1 g,yg chuyển 8/11/2006cag ,buộ nhậ, phácôno mạmạnh csứnngti ph c đnhanhThgiat ầy"cạnảu, i ếoliê đtch thaư ểgiớhcônn i. chcùn tranhydoanmộiTiếgo (WTO)đ gnghCôntổp chingàả . đó đệ gCáđnưể ầy, ,hi ut ớtiếcB yChínsa ệc ộtiê ndoanTNHpu gionBư n đkhthh ạutron huiHigph chín nhVikin nghi buủgChuyểằệ mồhVitlĩn m Naệ -nghiệphđá trmn Viề avBưpNa ự phá ệbiể gicmứnun acun n thôngchín tnhậ qu đ nhanlớnsgãựả hgnptrac .tha ấ hcũn-plToý yổDHViễ dịc gitiê g chứđấ hỈnyLổd ã i vc - u
CŨNG BẠN VUN ĐÁP TUÔNG ưu Cấp phép cho FPT Telecom cung cấp dịch vụ điện thoại cố định và SPT dược thiết lập mạng, cung cấp dịch vụ viễn thông nội hạt vá quốc tế. Hợp đồng sản xuất và phóng vệ tình VINASAT đã được VNPT ký kết và triển khai góp phần thu hẹp khoảng cách số và nâng cao vị thế của Việt Nam khi hội nhập. Tất cả các hoạt động này khẳng dinh "độ nhanh nhạy" của ngành Bưu chính — Viễn thông trên "sân chơi" WTO. . Tăng trưởng kinh tế Nền kinh tế Việt Nam đang tâng trưởng với tốc độ khả quan và tương đốiổ n định. Việt Nam đứng thứ ba trong danh sách những điểm hẹn hấp dẫn nhất đối với những kế hoạch khuếch trương kinh doanh trung hạn của các doanh nghiệp quốc tế, chỉ đứng sau Trung Quốc và An Độ, theo kết quả điều tra của Ngân hàng Hợp tác Quốc tê' Nhật Bản công bố tại Diễn đàn Doanh nghiệp Việt Nam ở Hà Nội. Tập đoàn Công nghệ thông tin khổng lồ Intel đã có một quyết định khiến cả thế giới chú ý: chỉ sau 9 tháng kể từ khi được cấp phép dầu tư, họ đã nâng tổng vốn từ 605 triệu USD lên Ì tỉ USD để xây dựng Nhà máy lắp ráp và kiểm thử chip (ATM) tại Khu công nghệ cao TP. Hồ Chí Minh. Sự kiện này, cùng với hìnhả nh Bin Gates - Chủ tịch kiêm Kiến trúc sư trưởng Microsoíl - đến thăm Việt Nam lần đầu tiên vào ngày 22/4/2006 và các cam kết đầu tư gần Ì tỉ USD của các doanh nghiệp điện tử - công nghệ cao Nhật Bản vào tỉnh Hà Tây và một số tỉnh khác, đã khẳng định: Việt Nam là một điểm đến hấp dẫn và rất đáng tin cậy đối với cộng đồng các nhà đầu tư công nghệ thông tin nước ngoài. 43
ĐƯƠNG VẢO NGHỄ - Bưu CHNỈ H VIỂN THÔNG • Thị trường tiêu dùng lớn Việt Nám với trên 84 triệu dân là một thị trường lớn và hiện nay còn nhiều tiềm năng, thuận tiện cho việc phát triển bưu chính viễn thông. Công nghệ tiên tiến đang mở ra một thị trường thông tin rộng lớn, đày là một cơ hội để phát triển các dịch vụ mới, đồng nghĩa với việc tạo thêm nhiều cơ hội việc làm trong lĩnh vực này. Các dịch vụ bưu chính cũng ngày càng đa dạng hơn, phục vụ rộng khắp các đối tượng. Mặc dù thư điện tử và các thông điệp cá nhân gửi theo đường diện tử đang thay thế các thông tin vật lý gửi qua đường bưu chính song các giao dịchả o qua Internet đồng thời lại mở ra những lĩnh vực kinh doanh mới cho các nhà cung cấp dịch vụ bưu chính. Các sản phẩm vật chất được đặt mua qua Internet thường được chuyển phát thông qua mạng bưu chính. Trong tương lai, viễn thông sẽ phát triển theo xu hướng hội tụ, tích hợp công nghệ giữa viễn thông và truyền thông, xu hướng thiết bị đầu cuối ngày càng rẻ, tiện dụng đối với người sử dụng, xu hướng các nhà khai thác GSM ị và CDMA tiến lên 3G, xu hướng các nhà khai thác mạng cố định và Intemet chuyển sang công nghệ WiMax (công nghệ này vân đang trong giai đoạn thử nghiệm nhưng được đánh giá là sẽ phát triển trong tương lai) đồng thời sẽ tạo ra những cơ hội mới cho việc hợp tác giữa các bộ phận khác nhau của lĩnh vực viên thông. 44
CỦNG BẠN VUN ĐẮP TUÔNG LAI Đối với ngành viễn thông, các ranh giới dần dần được gỡ bỏ. Viễn thông trở thành ngành công nghiệp không biên giới; các công ty điện thoại, cáp, diện lực sẽ cùng cung cấp các loại hình dịch vụ giống nhau. • Tự do hóa bưu chính viền thông Chủ trương tự do hóa bưu chính viễn thông của nhà nước là biện pháp thực hiện cạnh tranh công bằng, tăng cường thu hút vốn đầu tư của các thành phần kinh tế trong nước, vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI), sử dụng nguồn vốn hỗ trợ phát triển nước ngoài (ODA) cho việc phát triển viễn thông và Internet ở nông thôn, miền núi, vùng sâu, vùng xa, hải đảo và phục vụ các nhiệm vụ công ích khác. Từ năm 1997 đến 2003, việc cạnh tranh được tiến hành, mở rộng từng bước, lúc đầu là đối với dịch vụ Internet, dịch vụ diện thoại đường dài và quốc tế sử dụng công nghệ mới (VoIP), dịch vụ chuyển phát bưu chính. Ngày 29/4/2003 đánh dấu việc thị trường viễn thông Việt Nam đã xoá bỏ hẳn độc quyền doanh nghiệp và chuyển sang cạnh tranh trên tất cả các loại hình dịch vụ, tạo lập một thị trường viễn thõng phát triển sôi động, tăng trưởng vượt bậc với tốc độ trên 20%/năm, giá cước giảm mạnh, với giá cước viễn thông được đánh giá là ngang bằng với giá cước viên thông trong khu vực. Tính đến nay, Việt Nam đã có 8 doanh nghiệp có cơ sở hạ tầng mạng và hơn 20 doanh nghiệp cung cấp dịch vụ thuộc mọi thành phần kinh tế. • Thị trường thể giới uể lĩnh vực viễn thông đang ngày căng mở rộng, thị trường trong nước câng tăng trưởng liên tục. ThetănchưBưvậcủtrưcaoayuởg aohơn n dịc Bư chínhơg đưcá hu,nmạnợ c c hbavchín2% ụnghiê okhash ẽ /viễg h tronlồnămài m ns tháẽdoan gthôncứnhữnc.cỚó nhữnu hếh cmộgcủơ gtnghi a-g hộnhtnơ UPƯvàlĩnnăiưệi tăn i pmhcth khó ,báưg v tớiuựlưtiề qundoanc uvm .ựlạ ảđư lưcn inânhg ợợndịctrêc thgcá gdhn uựoth tron th vcùnưbá(thụế toào gưchggiới s okhônmộnvớẽ Viễ,c tiếitầ ỷđ ugsnpà ố l ệ dđthôngtăn tụ ựịlĩnatânc bágch htăng otrưvỉ. ) ựcò.4sgNh 5cẽở n ncòư g n
ĐƯỜNG VÀO NGHỀ - Bưu CHNỈ H VIỂN THŨNG - Mạng lưới Bưu chính - Viễn thông rộng khắp vị tri thuận lợi của các bưu cục và điểm phục vụ tại những điểm tập trung đông dân Mạng phục vụ (về bán kính và số dân phục vụ), vận chuyển bưu chính (về số lần phát thư) ở nước ta đã đạt mức tiên tiến so với các nước khu vực. Các tuyến vận chuyển bưu chính chuyên dụng trong nước và quốc tế không ngừng được mở rộng. Bưu chính Việt Nam hiện có quan hệ bưu Tínchính hđ ếvớn ihế hơt 6/2006n 60 ,quố càc nưgiớac v àđã c ócó đư 18.19ờng3 ba điyể mth ẳphụngc tớ viụ 3 v0à nưI ớc trên thế7.82 giới1 .đi ểm BƯU điện Vãn hóa xã (trong tổng số 8.000 điểm Ị thuộc mạng lưới bưu chính Việt Nam), gần 4.000 điểm đã có I Internet. 91% số xã có báo Đảng đến trong ngày. I • • Bưu chính viễn thông Việt Nam tích cực mở rộng hợp tác song phương, hoạt động trong các tổ chức guốc tế Chủ trương mở rộng hợp tác song phương và hoạt động trong các tổ chức quốc tế là nhằm nâng cao uy tín của Việt Nam trên trường quốc tế, không những mang lại những lợi ích lớn về kinh tế mà còn tạo mói trường thuận lợi đề học tập, trao đổi kinh nghiệm và có điều kiện đóng góp cho sự phát triển chung. Được sự hỗ trợ tích cực về kỹ thuật, tư vấn và tài chính của các tổ chức bưu chính - viễn thông quốc tế như UPU, ITU, Liên minh bưu chính châu Á - Thái Bình Dương (APPU) và ngành Bưu chính - Viễn thõng của một số nước tiên tiến trên thế giới, Bưu chính - viễn thông Việt Nam sẽ có thêm cơ hội để phát triển bền vững. Thời kì 2005 - 2006, tốc độ phát triển công nghệ thông tin nói chung của Việt Nam tàng 2 lần so với bình quân khu vực va 3 lần so vớtixumề46niấm ttbìn ổ(ba thiếnvghoà tquâcôngig ồbámị gn trviễ cônthịnghi snếảg ngiớithôngệ nghipxu .nộấ tThệ, i pg cônầdungị phn trư g2ầ nờn)nghi t ỉcứncg óUS ệ côngtốpD cđigmá đ ệnghiộny tânttínhửệ,pg côn, trưcôngở gnnghig nghnghi caoệpệ,ệ thônpdạph stầả ng25n %
CŨNG BẠN VUN ĐẮP TUÔNG LAI PHÁT HIỆN Vợ: "Hay tha lõi cho em vê mối tình đầu ngày xưa em đa giấu anh." Chồng: "Tại sao? Tại sao em không cho anh biết sớm về những bức thư tìnhấ y suốt 30 năm qua." VỢ: " Em em sợ anh ghen " Chồng (nổi giận): "Trời đất ạ! Trong đống thư đó có bao nhiêu tem quý mà anh đang cần!" Vợ: lĩ! N y m Thách thức Tuy có nhiều thuận lợi như vậy, nhưng Bưu chính — Viễn thông Việt Nam cũng dứng trước những thách thức không nhỏ: — Xuất phát điểm của nền kinh tế nước ta còn rất thấp, đang trong quá trình chuyển đổi, kinh tế thị trường mới còn đangở giai đoạn phát triển sơ khai, các yếu tố cơ bản, đồng bộ của nền kinh tế thị trường chưa phát triển đầy đủ. — Nhiều chính sách, cơ chế và quy định cùa nước ta chưa theo kịp với đà phát triển kinh tế cũng như chưa phù hợp với các quy định của quốc tế, dẫn tới các phiền toái trong giao dịch thương mại, để mất thời cơ, mất hàng, mất tiền. — Các công nghệ mới như Internet và GMPCS đã được đưa vào thị trường nhưng vẫn chưa có các chính sách, quy định và các tổ chức chịu trách nhiệm trong vấn đề khai thác. — Việc truy nhập tới các dịch vụ mới đặt ra những yêu cầu trong xây dựng cơ sở hạ tầng thông tin. Trong khi đó, trình độ ứng dụng —viễcũntruyềcòlớvicônnện cg Thácv,nhiề thôngnềnhnghnhâ quthônưuhyệ n cá hạ. thứthônm glcựn ô ctronngànc chếgv hạlớà tig n,cônhn côngânh chếchundịcgyấg htngh,kh tá gđnêvócặ ụệcủ nt khă . nghinó arDaứn cio n ảchgệ chun hp chnưodụnạ ov ớngànụt gcầvig n củệđan lgàcôncah thôn phá vigcábưgệ đc unghtứng cmchín triểơtingở ệqua trư,n ch thônử thó anbướ— c Nhthui g thác queịchín viề àtitrư nnưnhhờn v 4thôn làớthứà7—gcm c g
OUÚNG VÀO NGHỀ Bưu CHÍNH VIỂN THŨNG theo lộ trình hội nhập quốc tế. Các hàng rào thuế quan đang được xóa bỏ, dân đến sự cạnh tranh ngày càng quyết liệt và có thể sẽ làm giảm khả nâng cạnh tranh của các ngành dịch vụ trước khi các ngành này tiếp thu được công nghệ cao. Hơn nữa, sự mất cân bằng có thể xảy ra do các nhà cung cấp nước ngoài chiếm lĩnh những phần có lợi nhất trên thị trường trong nước. Chính sách mở cửa cạnh tranh, cũng như tiến trình gia nhập WTO sẽả nh hưởng trực tiếp đến việc chia sẻ thị trường bưu chính trong nước. - Thị trường bưu chính đã có sự cạnh tranh gay gắt của các tổ chức chuyển phát nhanh tài liệu, hàng hóa, chuyển tiền, các hãng tư nhân trong và ngoài nước. Các hãng chuyển phát nhanh quốc tế là các đối thủ có nhiều kinh nghiệm, lực lượng lao động phát triển trang E-Learnthiết bị hùnỉngg v hậuà dà, ohi ệtạno dại từ, xcóa khả năng cung cấp các dịch vụ đa dạngĐà, ocó tạo chấ tut lư xaợn gra ca đoới và à phon mộtg sốcác nưh phụớc ctrỀn vụ vă thnể minh giới, trưlịchớc khi có sự,mạng kỹ năn Internetg tiếp th ị rấttốt hơlâun mvớiặc dnhữngù giá cư phươngớc cao hơ tiệnn nhưn bang v ẫđnẩ u là hê hấpthống dẫn khác pháth hànthanh,g hơn truyền các dịch hình, vụ cùn mạngg loại dđio ệnBưu thoại chính cùngViệt các loai Namhọc cun liệug cấ pnhư:. băng hình, băng tiếng và cả giáo trình in được chuyển đến người học qua đường bưu điện. Nhưng từ khi mang Internet ra dùi và nhanh chóng vươn tay ra khắp thế giới đào tạo từ xa đã trở thành một trong nhang ứng dụng quan trong của Iníernet và trở thành phương thức đao tạo điện tử (E- learning), đào tạo trực tuyển (onlineì trẽn mạng Internet So với những kiều đào tạo từ xa trước đáy, E Learnìng có những ƯU thí hơn hãn trong chất lượng và hiệu quả đao tạo Đó là sự tiện lợi, linh hoạt trong việc khai thác kiến thức tai liệu, giáo trinh trên mạng, là khả năng năng tương tác giữa 48 khônghưngư"lớpớngời học họcdãy,hội ảo" với tụmultimedia công ngưCùngời nghệ: váidạy, sự nhiều Internelgiữa phát ngưchuyên tri băngờiển học đ giaếnthông với chóngđã nhau dựrộng đoanmạt trong truy và e nhữngcápxu
CỦNG BẠN VUN ĐAP TUÔNG LAI Leàrning chính là tương lai của đào tạo từ và giáo dục đào tạo nói chung. Trong tương lai, cùng với sự phát triển nhanh chóng của CNTT-TT đặc biệt là sự phát triển và phổ cập Internet ở nước ta và các chương trình như: Internet trường học, Internet nông thôn, phát triển các Điểm Bưu điện vãn hóa xã, chác Sựch pháẩnt triểE-Learningn của kỹ thuậ sẽ ttrở tin thànhhọc, viễ nmột thôn hìnhg và thứcmạng chủInterne yếut của đào cũntaog là từ ngu xa.y cơ làm giảm đáng kể thị phần Bưu chính do khách hàng là các tổ chức kinh tế, các cơ quan thương mại đã chuyển sang dùng dịch vụ Fax, thư điện tử thay cho các dịch vụ thư tín thương mại truyền thống trước đây. Chất lượng các dịch vụ truyền thống của Bưu chính mặc dù có tiến bộ nhưng vẫn còn tụt hậu khá xa so với nhu cầu của xã hội, của nền kinh tế quốc dân. Nguyên nhân chính là do Bưu chính vẫn sử dụng lao dộng thủ công, trang thiết bị quá nghèo nàn, chậm đổi mới, các thể lệ thủ tục rườm rà, không thuận tiện cho khách hàng: Trẽn thực tế, các dịch vụ truyền thống đã trở nên kém hấp dân với khách hằng, trong khi các dịch vụ mới, các dịch vụ giá trị gia tăng phát triển còn khá chậm fThói quen sử dụng các dịch vụ bưu chính cùa người dan Việt Nam ở mức thấp (năm 2004, bình quân trẽn đẩu người về số thư ỏ Việt Nam là 3 thư/người/nãm), so với Thái Lan là 20 thư/người/nãm. số liệu này còn quá thấp nếu so sánh với Bưu chinh Australia (50 lẩn); Bưu chính Nhật, Pháp (cao gấp 70-80 lẩn); Bưu chính Mỹ (80 lân) Mục tiêu phát triển Bưu chính - Viển thông và ỉnternet ở Việt Nam 49 •:•— MụcPhátPhát triểnhutiêuy mọ phát mạngi ngu triểnồ lưn lới,ự bưuc đdịchể khachính vụ.i thá c thị trường trong nước, mở
ĐƯỨNG VÁO NGHÉ - Bưu CHÍNH VIỂN THÔMG rộng thị trường quốc tế. - Thúc đẩy ứng dụng các công nghệ hiện đại để phát triển công nghiệp bưu chính, phát triển nguồn nhân lực. Ngày 26/9/2005, Thủ tướng Chính phủ đã ký Quyết định 236/2005/ QĐ—TT phê duyệt Quy hoạch phát triển Bưu chính Việt Nam đến năm 2010. Đây là lần đầu tiên có một quy hoạch phát triển riêng cho bưu chính, thể hiện quyết tâm của Chính phủ trong việc đầu tư, thúc đẩy phát triển bưu chính thành một ngành kinh tế hoạt dộng độc lập, có hiệu quả, cung cấp các dịch vụ đa dạng theo tiêu chuẩn quốc tế. • Mục tiêu phát triển viễn thõng và Internet ở Việt nam - Xây dựng và phát triển cơ sở hạ tầng viễn thông có công nghệ hiện đại ngang tầm các nước trong khu vực, có độ bao phu rạng khắp trên cả nước với dung lượng lớn, chất lượng cao, cung cấp đa dịch vụ và hoạt động có hiệu quả. - Viễn thông và Internet trở thành ngành kinh tế mũi nhọn có tỷ trọng đóng góp cho tăng trưởng GDP ngày càng tăng, tạo nhiều việc làm cho xa hội. Tóc đô tâng trưởng đát 15 — 2 lần so với tốc độ tăng trưởng chung của nền kinh tể. - Cung cấp các dịch vụ viễn thông và Internet với chất lượng cao giá cước hợp lý nhằm đáp ứng tất cả những nhu cầu đặt ra cùa ngư50 ời sử dụng dịch vụ.
CỦNG BẠN VUN ĐẮP TUÔNG ưu — Bảo đảm an toàn, an ninh thông tin cho các hoạt động ứng dụng và phát triển công nghệ thông tin và truyền thõng trong mọi lĩnh vực chính trị, kinh tế, xã hội. — Đẩy nhanh việc phổ cập viễn thông và Internet trên phạm vi cả nước, rút ngắn khoảng cách về sử dụng dịch vụ giữa các vùng, miền, tạo điều kiện thúc đẩy phát triển kinh tế, xã hội, đồng thời góp phần bảo đảm an ninh, quốc phòng. Định hướng phát triển bưu chính - viển thông và Internet Việt Nam <• Định hướng phát triển bưu chính • Đổi mới tổ chức và phát triển mạng và đích vụ bưu chính — Tách bưu chính và viễn thông vào năm 2007; bưu chính hoạt động dộc lập có hiệu quả. — Phát triển các điểm phục vụ bưu chính, bưu cục, điểm Bưu điện văn hóa xã, chú trọng phát triển hình thức đại lý nhằm giảm chi phí đầu tư, chi phí nhân công và huy động các nguồn lực nhàn rỗi trong xã hội tham gia phát triển bưu chính. - Nâng cao chất lượng các dịch vụ bưu chính. — Phát triển các dịch vụ tài chính như: dịch vụ trả lương hưu, dịch vụ thanh toán; dịch vụ nhờ thu, phát cho các doanh nghiệp cung ứng dịch vụ (thu tiền bảo hiểm nhân thọ, thu tiền điện, điện thoại nước) - HỖ trợ doanh nghiệp cung cấp dịch vụ bưu chính công ích Nhà nước áp dụng chính sách hổ trợ cho Tổng công ty Bưu chính Việt Nam thực hiện cung cấp các dịch vụ bưu chính công ích và thực hiện một số nhiệm vụ công ích khác thông qua cơ chế dịch vụ cá-nhưlýbư ,cƯnu kha: hchín ứngệ• dụnigthốnƯng hthá dụn dànggc g côn dụngtruđh ểm riêngy ãnân nghtìmđ gịkhoaag , v ệch caàđ mớ oịnỉcá bưhhọcnănic unh vc ịơchínhg ằ v m côngchàsu cáếmụấ, th cm ỗcla hãnghệ ođícệtr vạc ợđthốnhộn khác hd g ổgtron iv mớ.thônà ggii vihảgmệ ệti cthốn n gichi quá agthànả nchọqu 5lhảy1n
DUỬNG VẢO NGHỀ - Bưu CHÍNH VÉN THŨNG bưu chính. - ứng dụng khoa học cóng nghệ trong bưu chính để cung cấp các dịch vụ bưu chính lai ghép mới như: lập hóa đơn và thanh toán điện tử, dịch vụ tra cứu thông tin, e-mail an toàn - Thực hiện chuẩn hóa các loại bao bì bưu chính như phong bì, túi gói bưu chính để đảm bảo khả năng chia chọn tự dộng, phổ biến và hoàn thiện áp dụng mã địa chỉ bưu chính, sử dụng mã vạch trong khai thác các dịch vụ bưu phẩm, bưu kiện. - Úng dụng công nghệ thông tin để phát triển mạng tin học bưu chính đến tất cả các bưu cục và điểm phục vụ. . Định hướng thị trường chuyển phát, chuyển phát thư - Phát triển thị trường chuyển phát theo hướng mở cửa, khuyến khích nhiều thành phần kinh tế tham gia, thống nhất và nâng cao vai trò quản lý nhà nước. - Mở cửa thị trường chuyển phát thư theo cam kết hội nhập kinh tế quốc tế của Việt Nam, cho phép các doanh nghiệp nước ngoài tham gia cung cấp dịch vụ chuyển phát thư quốc tế thông qua cầc hình thức đầu tư như liên doanh, hợp đồng hợp tác kinh doanh (Beo, đại lý. Một hình thức học qua diện thoại 52
CÙNG BẠN VUN ĐÁP TUÔNG LAI •:• Đinh hướng phát triển viễn thông và Internet • Phát triển thị trường - Tạo lập thị trường cạnh tranh bình đẳng, lành mạnh, tạo điều kiện cho các doanh nghiệp viễn thòng và Intemet cùng hợp tác và phát triển. Đến năm 2010, thị phần của các doanh nghiệp mới (ngoài Tập đoàn Bưu chính Viễn thông Việt Nam) đối với một số dịch vụ quan trọng như điện thoại quốc tế, thuê kênh, thông tin di động, Internet băng thông rộng đạt tỷ lệ 40 - 50%. - Tạo điều kiện cho các thành phần kinh tế tham gia đầu tư và kinh doanh cung cáp đích vu viên thông và IntGrnet đăc biệt trong lĩnh vực bán lại dịch vụ, cung cấp các dịch vụ gia tăng giá trị và Internet. - Các doanh nghiệp viễn thông và Internet Việt Nam khai thác có hiệu quả thị trường trong nước, tiến tới mở rộng kinh doanh và đầu tư ra thị trường nước ngoài. • Phát triển mạng lưới - Xây dựng và phát triển cơ sỏ hạ tầng mạng lưới viễn thông và Internet tiên tiến, hiện đại, hoạt động hiệu quả, an toàn và tin cậy, có độ bao phủ rộng khắp, đến vùng sâu, vùng xa, biên giới, hải đảo. - Từng bước chuyển sang triển khai mạng thế hệ sau (NGN) phù hợp với điều kiện cụ thể của từng doanh nghiệp, nhằm cung cấp đa dịch vụ trên một hạ tầng viễn thông thống nhất. - Đẩy mạnh xây dựng mạng cáp quang đến các xã ở khu vực nông thôn và phát triển mạng cáp quang đến cụm dân cư và các toa nha lớn ở khu vực thành thị. -thốnđàứncs- ửả oĐigNhan dụn thi ẩtạgdụny o thônệ mạngmạn nhvg cáà ch chón trêghkhápấ ti ntmạnphásợn mlư gmạn id ợn hoàquantchữig triểgđ gộntrun adịc g nhưn gthiyb h v ệcáthnhậệàn: ncv hểchínnânụ mạnmạnpth ừvệ àg hbăn xa th gmcaphứ. ỹ ogviễ ngoạ ủ 3 quatrộn ỷnđi vlệthônniệgàn v cá đcáitô ửểpgthec , đ thịngdthươnthảoimầ ế .đmhư ộnbhảệ gớnogdư tiếmạ phágớtiếi p tănimn tđisau ặtriểtớgệt n .đicư nấht5tử ờn3ệ cáđ gểc
ĐUỬIMG VÀO NGHÉ - Bưu CHÍNH VIỂN THÕNG • Phát triển dịch vụ — ưu tiên phát triển các dịch vụ mới phù hợp với xu hướng hội tụ công nghệ phát thanh, truyền hình, công nghệ thông tin, viễn thông và xu hướng hội tụ dịch vụ viễn thông cố định với viễn thông di động. - Chú trọng phát triển mạnh các dịch vụ di động, dịch vụ bâng thông rộng, dịch vụ giá trị gia tâng trên cơ sở hạ tầng đã được dầu tư. — Nhanh chóng triển khai các dịch vụ ứng dụng trên Internet như chính phủ điện tử, thương mại điện tử, truyền thông đa phương tiện, giải trí v.v — Tạo điều kiện thuận lợi cho các dịch vụ truyền dẫn, phát sóng, dịch vụ thuê kênh, dịch vụ mạng riêngả o (VPN) phát triển, nhằm khai thác tối đa dung lượng và đảm bảo hiệu quả sử dụng mạng viễn thông công cộng. Theo dự báo của Bộ Bưu chính — Viễn thông, công nghệ thông tin của Việt Nam sẽ phát triển thành một ngành công nghiệp mũi nhọn với tổng doanh thu đạt khoảng 6-7 tỷ USD vào năm 2010, có chõ đứng vững chắc trên thị trường nội địa, bước đầu có xuất khẩu ra thị trường quốc tế. Dự báo đến năm 2010, tỷ trọng doanh thu công nghiệp công nghệ thônBga tienm s ẽb éđ tranạt khoh nhaảngu 9 khoe -10%: GDP và đến năm 2020 đạt khoang 10-12Bé% A GDP: "Bố. Nhữntớ mớgi lêconn chứsố dcự Thiế báou the tá!o" cá c năm nêu trên cũng chínBhé l àB :tiê "Buố ch cậíu phá vẫnt triểcònn "thiếu" bvà lộ trìnố htớ đ đếnã nă"ym" r202ồi 0bố cù táa l àngàn h côngy nghtá ệcơ thôn! g tin Việt Nam. Bé C: "Thế thì đã ăn thua gì bố tở "ngon" nhất bố tớ là Bưu tá kìa! 54
CÙNG BẠN VUN ĐẮP TUÔNG LAI Nhu cẩu lao động trong ngành Bưu chinh viển thông *:* Đặc điểm của lực lượng lao động hiện nay - Xuất phát từ đặc thù về tổ chức mạng lưới sản xuất kinh doanh và sản phẩm được trải rộng trên cả nước, ngành Bưu chính - Viễn thông thu hút một lực lượng lao động đông đảo. Chỉ riêng VNPT (theo số liệu thống kê đến hết 2005) tổng số lao động có khoảng 93.000, trong đó số lao dộng ký hợp đồng từ Ì năm trở lên khoảng 73.000, số lao động hợp đồng khác gồm: hợp đồng theo vụ việc, hợp đồng phát xã, hợp đồng tại điểm Bưu điện văn hóa xã có khoảng 20.000 người. - Cơ cấu trình độ lực lượng lao động (đối với lao động có hợp đồng từ Ì năm trỏ lên) như sau: lao động có trình độ sau đại học chiếm 0,7%; đại học và cao đẳng chiếm 26,35%; trung cấp chiếm 15,73%; cônTring nhâh đnộ chiếm 50,20%Ca cấu; chưa Laquoa đ đàộngo tạtânog chiế mLao 7,12% động . tanNhìg n chun, laog đđộnộig ng ũ lao đtrìnộnhg đcủộa VNPbinTh tănquâgn d1ầ0n qua bìncáhc quânămn tvừề số 1999-2002 2002-2005 lượnLago đvộnà gcơ chuncấu gtrìn h độ. Trong các năTănmg t ừ3% 1999-2002 Tăn,g s ố3,42 lượn%g lao động tăng bình quân khoảng 3%. (Xem bảng ) Sau ĐH 0,7% ĐH & CĐ 26,35% Tăng 3,21% Tăng 3,67% Trung cấp 15,73% Cổng nhan 50,20% Chưa qua đào tạo 7,12% Giảm 1.3% Giảm 1,07% (/l/gí/đ7i:Thông tin khoa học kỹ thuật vá kinh tế Bưu diện) - Cơ cấu Lao động phân theo lĩnh vực gồm cố: viền thông, hưu chính, tin học, công nghiệp xây lắp, thương mại, nghiên cứu đào tạo, y tế chăm sóc sức khỏe. Trong đỏ, lao động thuộc lĩnh vực 55
DƯỜNG VÀO NGHỀ - BƯU CHNỈ H VẼN THŨNG nghiên cứu đào tạo có tỷ lệ trình độ cao dẳng, đại học cao nhất, chiếm trên 66% lao động trong ngành. - Lĩnh vực bưu chính có lực lượng lao động đông nhất (chiếm 47,53% lao động) nhưng kết cấu trình độ ở các cấp bậc đào tạo có tỷ lệ thấp nhất. Đội ngũ lao động trong lĩnh vực Bưu chinh có trình độ cao đảng, đại học chiếm tỷ lệ rất thấp (khoảng 10%) và lao động chưa qua đào tạo chiếm tỷ lệ lớn nhất so với các lĩnh vực khác. Lao động có trinh độ dại học và cao đảng trở lên trong lĩnh vực bưu chính chủ yếu là cán bộ, lao động quản lý bưu chính được đào tạo từ các chuyên ngành khác. Việc đào tạo lại cho đội ngũ hiện có đang là một nhiệm vụ cấp bách, nhưng rất khó khăn vi số lượng lao động cần dao tạo quá dông bưu chinh có rất nhiều dịch vụ, nhu cầu đào tạo cho từng cáp từng người lại khác nhau nên khó có thê* tó chức đại trà mót cách có hiệu quả. - Lao động lĩnh vực viễn thông cùa VNPT có số lượng lớn thứ hai sau bưu chính (chiếm khoảng 44,47% lao động), tỷ lệ lao đọng có trình độ cao đẳng, đại học trở lên chiếm 26 8% Tỷ lệ trên thấp hơn nhiều so với một số công ty viễn thõng khác trong nước như: tỷ lệ lao động viễn thông có trinh độ đai hoe cua công ty CỔ phân dịch vụ Bưu chinh Viễn thõng Sai Gòn (SPT) 5kho6 ảng 85%, Công ty Điện tử viễn thông Quân dội (Viéùel) - khoảng 80%, Công ty viên thông Điện lực (VP Telecóm) - khoang
CŨNG BẠN VUN ĐẮP TUÔNG LAI Từ tình hình lao động thực tế cũng như yêu cầu đạt được các mục tiêu theo quy hoạch tổng thể bưu chính viễn thông, có thể thấy rõ nhu cầu về lao dộng của ngành rất lớn, đặc biệt là lao động có trình độ cao. —N Hiện nay trẽn thế giới có hơn 660.000 bưu cục và hơn 5 triệu I ngươi trong lực lượng lao dộng bưu chính. I . _ . J *> Định hướng phát triển nguồn nhân lực — Xây dựng đội ngũ chuyên gia có trình độ với các đối tác cạnh tranh quốc tế, nắm bắt và làm chủ được công nghệ mới trước sự thay đổi ngày càng nhanh của lĩnh vực này. — Chú trọng xây dựng đội ngũ công nhân lành nghề, có trình độ, tay nghề cao để quản lý khai thác an toàn mạng lưới bưu chinh viễn thông" trong nước và các công trình hợp tác quốc tế. Như vậy, với tốc độ phát triển nhanh mạnh trong những năm qua và tiềm năng phát triển trong, lo — 20 năm tới, ngành Bưu chính — Viễn thông tạo cơ hội vàng cho bạn trong những lựa chọn nghề nghiệp. Và đấy cũng là lý do để chúng tôi thực hiện cuốn sách này. 57
Chương 3: NHÓM NGHỀ BƯU CHÍNH chi nguôi Ní-ỹ múi càn biện thoại, chúng ta tl?i không. Nước Anh cơ võ khối nhưng chăng trai ỗưa thu mãn cán. Sir VVilliam Preece, Kỹ sư trưởng Bưu điện Anh, năm 1876 59
DƯỜNG VĂŨ NGHỀ - BƯU CHÍNH VÉN THÔNG IN hư đã giới thiệu ở chương 2, lao động trong các nhóm nghề bưu chính chiếm tới 47,53% và có mức độ tăng trưởng đều đặn hằng năm. Đây là lĩnh vực có nhu cầu tuyển dụng lao dộng chưa qua đào tạo hoặc công nhân bậc thấp cao nhất. Tuy nhiên vẫn có những vị trí trong ngành đòi hỏi trình độ cao dẳng, đại học, nhất là cho những chức danh quản lý. Trong chương này chúng ta sẽ cùng tìm hiểu đặc điểm công việc, môi trường lao động và các chức danh nghề chính trong bưu chính. Bưu cục ở quận /huyện có thể coi là một đơn vị tiêu chuẩn trong bưu chính, vì vậy chúng ta sẽ bắt đầu bằng việc tìm hiểu hoạt của một bưu cục. SƯU diện của người da dò 60
CỦNG BẠN VUN ĐÁP TUÔNG LAI Bưu cục quận í huyện •> Hành trình của một lá thư Dù hiện nay người ta thích gửi e-mail hơn, nhưng không vì thế mà thư bưu điện đã hết vai trò lịch sử và bị xếp vào viện bảo tàng. Người phương Tây vẫn có thói quen sử dụng dịch vụ này cùng với thư điện tử và tỷ lệ thư cho mỗi người trong một năm khá cao vào khoảng 80 lá/ năm.Ở ta, tỷ lệ này là 3 thư / người/ năm. Bạn có biết một lá thư trải qua một đoạn đường như thế nào để đến được tay người nhận không? Để thư được phát ra trong ngày hôm sau, nó phải đi một hành trình ngược với thời gian. Ngay khi vừa được bưu tá lấy ra khỏi thùng thư, chúng được đưa ngay đến Trung tâm khai thác. Tại đây các thư báo được phân loại, phân hướng để đưa lên ôtô, đến sân bay hay nhà ga. Tùy theo khoảng cách giữa hai trạm khai thác, thư có thể được vận chuyển bằng các phương tiện khác nhau như tàu, xe, hay máy bay. Ngay vừa khi mới đến địa điểm mới, thư báo được đưa sang trung tâm khai thác để xử lý. Sau đó các thư báo này sẽ được chuyển đến các bưu điện gần nhất theo địa chỉ người nhận. Từ đây thư từ được mang di phân phát. Tại các trung tâm khai thác, người ta phân loại thư từ tùy theo nơi đến (tỉnh/ quận/huyện) và kích cỡ, trọng lượng của lá thư. Sau khi được phân loại, thư được đóng dấu lên tem (hủy tem), một động tác để chứng minh địa điểm và ngày tháng tW được gửi đến bưu điện. Hiện nay bưu diện là cơ quan duy nhất được phép gom và vận chuyển thư báo dưới lkg. Thư nặng dưới 20g, áp dụng một mức giá thônkhôn9vậ2kduthesự yg eochênm gthkhônnhg dạn ìthưxlđư ấhpht4 ,gợờnl ảệctrê emnéictr g hvưgọản .n kh nàợtiềi đl tlẫói yàqu n cộn gikicùn ácưlộáệ g90cmnớ gbiểc chiềđưhàng vớ(houa i; su thtiềặẽkíc. c dàiư Bứtănn h chưvớ c,thu thưg chiềthia thekiế ướtr ucệhaảcũnon rộnytốđ hàngtrọn ủgiđún )g thiề c ngưógvg. à u giớNếlư hơờ bcủợngiều ni nhậ a dàhạ th l.mộày ưnNến tiề củtv n phuềặbứna nkíc ảcbứphạtgiử thhctrihơ ưảÓthc,n ỡIlưvch à,ì ữ
DƯƠNG VẢO NGHỄ - Bưu CHÍNH VIỂN THŨNG •:• Quy trình xử lý giao chuyển thông tin Để chuyển một gói thông tin từ người gửi đến người nhận (ví dụ một bức thư) ta phải thực hiện qua các khâu như sau: - Tiếp nhận: Nhân thông tin (gọi tất là bưu) từ người gửi (ở bưu cục hay các thùng thư công cộng). Ngay sau đó, các bưu này được đưa sang bộ phận khai thác. — Khai thác: Sau khi nhận bưu, nhân viên khai thác tiến hành phân hướng, sắp xếp các bưu có cùng khu vực (tỉnh, huyện ) vào một hướng. Ví dụ bưu liên tỉnh được để riêng để chuyển đến các trung tâm khai thác liên tỉnh và từ đó sẽ đi về các tỉnh; trong khi bưu nội tỉnh sẽ được phân hướng theo các huyện. Từ khâu này, các bưu sẽ được chuyển đến bưu điện huyện rồi đến bưu cục phát hay bưu tá để chuyển đến tay người nhận. - Vận chuyển: Sau khi sáp xếp xong, các nhân viên vận chuyển thư theo các hướng đã phân bằng các phương tiện vận chuyển. Nếu quãng đường vận chuyển dài, người ta sử dụng máy bay tàu hoa tàu thủy, nếu quãng đường vận chuyển ngắn có thể sử dụng õtô xê máy. Xe thư báo sẽ vận chuyển các bưu này về các bưu diện huyên để rồi từ đây lại tiếp tục đưa xuống các bưu tá hoặc bưu cục phát để phát cho người nhận. - Phát: Bưu được phát đến tân địa chỉ người nhận. 62
CỦNG ĐẠM VUN ĐÁP TUÔNG LAI Quy trình trên được thể hiện qua sơ đồ sau: Các khau Chấp nhận Khai thác Vận chiyền Phát NOI bui cục bưu cục trên đubng bưu cục làm hoác hoặc trung phát hoặc việc thùng thư tâm khai bưu tá thác •:• Chức năng của bưu cục (bưu điện quận/huyện) GIÁM DỐC P.GIÁM ĐỐC 1 f TO DIÊM BĐ- SẢN XUẤT: VH XẢ khai thác, ĐẠI LÝ vận chuyển BĐ Sơ đổ tổ chức cùa bưu cục quận/huyện Nhìn chung các bưu cục có các chức năng sau: — Cung cấp các dịch vụ bưu chính — viễn thông chiều đi hoặc/và chiều đến; - Thực hiện chức năng đóng, mở, giao, nhận túi gói các loại bưu gửi, báo chí, ngân phiếu chiều đi/ đến với bộ phận khai thác trung tâm của tỉnh; - Tổ chức nhận gửi và phát các bưu gửi, báo chí cho các cơ quan6Ị ,
ĐƯƠNG VÁO NGHÉ - Bưu CHÍNH VÉN THỦNG tỉnh trung ương; - Quản lý doanh thu các dịch vụ bưu chính trong phạm vi được giao; quản lý tiền mặt được lưu quỹ hàng ngày. • Đặc điểm Bưu cục là đơn vị hoạt động và cung cấp dịch vụ bưu chính cho quận huyện, chịu sự chỉ đạo của Bưu điện tỉnh/ thành phố và có trách nhiệm quản lý hành chính đối với các điềm bưu điện văn hóa xà. - Trưởng Bưu cục và các kiểm soát viên (KSV) có trách nhiệm phối hợp kiểm tra chất lượng chuyên môn nghiệp vụ và phân ca kíp. - Nhân viên bưu cục làm việc theo ca. > Các đơn vị sản xuất chinh của Bưu điện tình/ thành phổ Ì .TRUNG TÁM KHAI THÁC (Tổ khai thác): Tổ khai thác là trung tâm đầu mối khai thác của tỉnh có nhiệm vụ đóng, mở, giao, nhận các túi, gói bưu chính đi liên tỉnh, nội tỉnh, nội thị và một số Bưu cục cấp ỈU. TỔ khai thác có nhiệm vụ: - TỔ chức khai thác, đóng, mở, giao, nhận túi gói với đường thư các cấp; tổ chức chia chọn, phân hướng, giao, nhận các loại bưu gửi, ngân phiếu với các Bưu cục trong nội thị, các xã trực thuộc thi xã và các bộ phận liên quan khác. - Cập nhật số liệu chuyển tiền cho các Bưu cục chưa được nối mạng có chuyến thư thẳng về trung tâm tỉnh. - Cập nhật số liệu các bưu gửi EMS đi, đến trong toàn tỉnh. - Tổ chức kiểm tra, kiểm soát để hướng dẫn thực hiện đúng theo quy trình nghiệp vụ và các quy định, đảm bảo chất lượng dịch vụ và chất lượng phục vụ. -sácHiVP6hi 4ệTệS uhnổ qunghiđnachứảmảy, cệ anhitạp nqu i vệ toànViụảmn theệ lvit.ý oệNam Tvc ổà đúnt ổchứs,ử chứcgCôn dụnc qu lưg,yu txâđtrcáyịnhữ ycBư vd.thiế uàự ngchínbtả, ob quịhqu đ ảliêãản nđư nlý cá ợt,cỉ cnvậ ấ đhnần uv phẩhàn àtư quố mđhả mcskhaổ téb ải'o
CŨNG BẠN VUN ĐẮP TUÔNG LAI thác, phát triển mạng và các dịch vụ bưu chính liên tỉnh và quốc tế; đảm bảo thông tin bưu chính trên mạng liên tỉnh và quốc tế đối với các dịch vụ cơ bản phục vụ sự chỉ đạo của các cơ quan Đảng, chính quyền các cấp, các yêu cầu thông tin trong đời sống kinh tế, xã hội của nhân dân theo quy định của Tập đoàn. Công ty có 3 trung tâm lớn là VPS Ì, VPS 2 và VPS 3 đặt tại 3 miền MẠNG TRAO oổt CHUYẾN THU TRUNG TẮM ì MẠNG TRAO Dổi CHUYẾN THU num© TẰM n đất nước. 65
DƯỠNG VÀO NGHỀ - BƯU CHÍNH VÉN THŨNG MẠNG TRAO Đổi CHUYỂN THƯ TRUNG TẮM HI 2. ĐỘI VẬN CHUYỂN VÀ PHÁT THƯ BÁO: Đội vận chuyển và phát thư báo có nhiệm vụ: - TỔ chức vận chuyển túi gói bưu gửi, báo chí thuộc phạm vi được giao; — Phát các loại bưu gửi, báo chí, điện báo đến địa chỉ khách hàng theo thời gian quy dinh; — Bố trí trực dể giải quyết yêu cầu của khách hàng về các dịch vụ chuyển phát nhanh theo quy định; - Quản lý, khai thác các thùng thư công cộng trên địa bàn được giao; - TỔ chức quản lý các thiết bị, phương tiện vận chuyển được trang bị theo đúng quy định, đảm bảo hoạt động có hiệu quả và an toàn* — Tổ chức kiểm tra, kiểm soát hoạt động của mạng đường thư cấp li, kiểm soát việc phát các bưu gửi, báo chí đến địa chỉ khách hànqu66y g đ ịnhđể hư, đớnảmg bdảẫon chthựấct lưhiợnệng đúnđịcgh thevụ ovà qu chy ấtrìnt lưhợn nghig phụệpc v ụvụ v.à các
CỦNG BẠN VUN ĐÁP TƯƠNG LAI ;ijr Trong lĩnh vực Bưu chính hiện có một số nghé được Nhà nước Việt tgj> Nam xếp vào nghề công việc nặng nhọc, độc hại, nguy hiểm, có điểu kiên làm việc khó khăn là: - Giao thông viên miển núi; - Khai thác phát hành báo chí tại các trung tâm thành phố lớn.; - Hộ tống viên kiêm lái xe ô tô bưu chính có trọng tải lởn; - Hộ tổng viên trẽn tàu hỏa Bắc - Nam; - Sản xuất, bảo quản tem chơi. tem lưu trữ. Một nghễ thuộc loại đặc biệt nặng nhọc, dộc hại, nguy hiểm, đó lã Giao thông viên vùng cao. Nhìn chung công việc thuộc lĩnh vực bưu chính có thể được chia làm ba khối: - Khối sản xuất bưu chính; - Khối kỹ thuật nghiệp vụ bưu chính; - Khối chuyên môn nghiệp vụ bưu chính. Sau đây chúng ta sẽ cùng tìm hiểu các nhóm nghề theo từng khối này. ^ (53) Sưa TẦM PHONG BÌ Hai nhả sưu tầm trao đổi kinh nghiệm với nhau: "Tôi thì sưu tầm bì thư thực gửi, mà cũng khó khăn lắm, thi thoảng mới được cái hay tốn kém khối tiền ra đấy'." "Tưỏng gì chứ, ông xã tôi thường kỷ lề, Tết, sinh nhật nào cũng nhận được phong bì không dán tem, nhiều cái "màu lắm" dày cộm tiền hà, cái nào mong mỏng một tý thì lại là tờ xanh." Khối sản xuất bưu chinh •:* Các yêu cẩu chung dành cho nhóm nghề cõng nhãn bưu chính Tất cả các chức danh công nhân nghề bưu chính đều phải đáp ứng 67đư(*hơ)nợ Cá cvề ccá lyêýc u(huyết yê cầu , cnà ầihyuực dànchun hihện chg côn odư gcõnớ viig ệcđây.'* nhâ cón mứ bậ' c dÌò. T phứừ bậcc tạ p2/5 ca otrở hơn lên. dôi hòi có sự hiểu biết sâu
ĐƯỜNG VÀO NGHỀ - BƯU CHÍNH VÉN THÕNG 1. Những vấn đề chung: — Nắm được những quy định chung về công tác an toàn vệ sinh lao động, đặc biệt là an toàn về điện, phòng chống cháy nổ; - Nắm được lý luận cơ bản về marketing, nghệ thuật ứng xử trong kinh doanh bưu chính; - Có thái độ vãn minh lịch sự, hoa nhã trong quan hệ giao tiếp với khách hàng. 2. Kiến thức cơ bản về dịch vụ Bưu chính — Viễn thông, phát hành báo chí: - Có kiến thức chung về tổ chức cấu trúc mạng khai thác, cung cấp dịch vụ bưu chính và phát hành báo chí trong nước, đặc biệt kiến thức về tổ chức mạng khai thác thuộc địa bàn đơn vị quản lý; - Có kiến thức chung về các loại hình dịch vụ đang cung cấp cho khách hàng trong kính doanh dịch vụ bưu chính — viễn thông, phát hành báo chí; — Có kiến thức chung về các loại hình dịch vụ tài chính, dịch vụ kinh tế xã hội cơ bản mà bưu chính Việt Nam nói chung và đơn vị mình nói riêng đang cung cấp cho khách hàng; - Nắm được tính chất, đặc điểm, nhiệm vụ của ngành bưu chính nói chung và công tác khai thác dịch vụ bưu chính — viễn thông, phát hành báo chí nói riêng. Hiểu các quy định của pháp luật về bảo đảm thư báo, điện tín, điện thoại của công dân, của Nhà nước và các tổ chức kinh tế xã hội; - Nắm được bảng quy dinh cước phí, cách tính cước phí dùng trong khai thác các dịch vụ bưu chính và các vãn bản, điều lệ chù yếu của Ngành và của Nhà nước liên quan đến khai thác, sử dụng dịch vụ bưu chính; tr-bnghiđ6 8ạịíaSNBiế đửdắệịmưa ptdụn cácl chhànývdưụ ỉgcủợ h hkha củc thàna tr chín ahacái ệcá ccứtháh thốnhc tuthạ ỉcnơnhđơ v đưàgoni, dơ sợthàntcávửổcịn c dụnchứtrontran vhloạị cgđanphốgi hàns thànngànổbịg, ;sáchcáhoạh hc hchín thạtth,c ấ óđnị ộngho xãliêphẩ dantron,n- mth quahgị dùnbtrnưnạấ ớnbưgtronc đuchnhưặ gocục cvit:biừ têệnệdancgtn l tloạhvaổị i