Bài giảng Các vấn đề tâm lý xã hội mà người có HIV đối mặt

Nội dung text: Bài giảng Các vấn đề tâm lý xã hội mà người có HIV đối mặt

1. Các vấn đề tâm lý xã hội mà người có HIV đối mặt HAIVN Chương trình AIDS của Đại học Y Harvard tại Việt Nam 1
2. Mục tiêu học tập Kết thúc bài này, học viên sẽ có khả năng: ◼ Mô tả các vấn đề tâm lý xã hội mà người có HIV phải đối mặt ◼ Giải thích các vấn đề về kì thị và phân biệt đối xử liên quan đến HIV ◼ Nhận định các chiến lược để giải quyết các vấn đề liên quan đến tâm lý xã hội ở người có HIV 2
3. Câu hỏi: Những vấn đề tâm lý và xã hội chủ yếu nào mà người có HIV phải đối mặt? 3
4. Tổng quan những ảnh hưởng về tâm lý xã hội của bệnh nhân HIV ◼ Những ảnh hưởng tâm lý xã hội bắt đầu sớm khi có chẩn đoán ban đầu và phát sinh trong cả thời gian bệnh ◼ Những ảnh hưởng phổ biến có thể: • Kinh tế • Y tế • Cảm xúc • Xã hội 4
5. Các loại ảnh hưởng tâm lý xã hội Phân loại Ảnh hưởng Y tế • không chắc chắn về tiến triển của bệnh, tuổi thọ trung bình, nguy cơ thất bại điều trị, tác dụng phụ • các vấn đề về sức khỏe tâm thần Kinh tế • mất việc do phân biệt đối xử, bệnh tật không làm việc được • mất tiền dành dụm do phải điều trị Cảm xúc • mất sự tự trọng bản thân • sợ chết • mất đi sự yêu quí, cô đơn • tội lỗi, sợ bị bỏ rơi Xã hội • Cô lập với gia đình và cộng đồng do kì thị và ruồng bỏ • sợ bị tiết lộ 5
6. Thảo luận: Phản ứng của bệnh nhân Bệnh nhân có thể có những phản ứng gì với HIV? Là bác sỹ, bạn đã chứng kiến những phản ứng gì khi một ai đó lần đầu tiên được chẩn đoán là nhiễm HIV hoặc AIDS? 6
7. Sức khỏe tâm thần và người có HIV 7
8. Sức khỏe tâm thần và người có HIV ◼ Các vấn đề về sức khỏe tâm thần phổ biến ở người có HIV • Trầm cảm • Lo âu • Lạm dụng các chất và nghiện ◼ Mặc dù phổ biến, nhưng các tình trạng này thường không được chẩn đoán và điều trị 8
9. Sức khỏe tâm thần và người có HIV: Trầm cảm ◼ Trầm cảm phổ biến trong những người có HIV ở Việt Nam ◼ Trầm cảm có thể biểu hiện như: • Tâm trạng chán nản • Kém ngon miệng, dễ cáu gắt, rối loạn giấc ngủ • Khó tập trung • Có suy nghĩ tự tử Nguồn: Esposito cộng sự (2009) 9
10. Kì thị và phân biệt đối xử 10
11. Kì thị và phân biệt đối xử (1) ◼ Kì thị là ảnh hưởng tâm lý quan trọng nhất đối với những người nhiễm HIV/AIDS ◼ Những người có HIV thường trải qua phân biệt đối xử ◼ Nhân viên y tế cần phải quan tâm đến điều này khi giải quyết các nhu cầu tâm lý xã hội 11
12. Kì thị và phân biệt đối xử (2) Kỳ thị liên quan đến HIV: ◼ Được trải nghiệm khác nhau ở người có HIV, các thành viên trong gia đình, và cộng đồng ◼ Xảy ra khi kết quả chẩn đoán HIV không được giữ bí mật hoặc người có HIV bị đối xử khác biệt 12
13. Kỳ thị và phân biệt đối xử đối với người có HIV có những ảnh hưởng gì? 13
14. Các ảnh hưởng của kỳ thị và phân biệt đối xử ◼ Ngăn cản khả năng tiếp cận với các dịch vụ xét nghiệm, phòng chống, chăm sóc và điều trị HIV ◼ Ảnh hưởng đến sức khỏe tâm lý ◼ Liên quan đến trầm cảm ◼ Ngăn cản người có HIV tiết lộ tình trạng HIV của mình cho bạn tình, gia đình, và bạn bè ◼ Khiến cho người có HIV phải che giấu tình trạng có HIV vì sợ bị từ chối các dịch vụ 14
15. Chúng ta có thể làm gì ở các cơ sở y tế để giải quyết vấn đề kỳ thị, phân biệt đối xử và các ảnh hưởng tâm lý xã hội khác mà người có HIV phải đối mặt? 15
16. Chống lại sự kỳ thị và phân biệt đối xử ◼ Phải chắc chắn rằng tất cả các nhà cung cấp hiểu được nguy cơ nhiễm HIV do nghề nghiệp • Dạy cho các nhân viên y tế về nguy các cơ và các phương thức lây truyền HIV ◼ Tiến hành phòng ngừa phổ quát ◼ Đối xử với người có HIV giống như với những người khác ◼ Không gắn biển nơi công cộng “khu HIV” vì điều này làm tiết lộ tình trạng HIV 16
17. Giải quyết các vấn đề về tâm lý xã hội (1) ◼ Xác định tình trạng cảm xúc của bệnh nhân ◼ Xác định các nguồn lực của bệnh nhân ◼ Đánh giá hệ thống hỗ trợ bệnh nhân ◼ Khuyến khích việc tiết lộ tình trạng HIV và phát triển kế hoạch tiết lộ ◼ Chuyển bệnh nhân đến mạng lưới dịch vụ về xã hội và y tế địa phương 17
18. Giải quyết các vấn đề về tâm lý xã hội (2) ◼ Khuyến khích suy nghĩ tích cực: • tự nhìn nhận như là “sống chung với HIV” thay vì “chết vì HIV” ◼ Khuyến khích lối sống tích cực ◼ Cung cấp chăm sóc toàn diện thông qua cách tiếp cận lấy gia đình làm trung tâm 18
19. Các điểm chính ◼ Các vấn đề về tâm lý xã hội của người có HIV phức tạp ◼ Kỳ thị và phân biệt đối xử làm xấu thêm trạng thái tâm lý xã hội của người có HIV ◼ Các nhà cung cấp cần biết những điều phức tạp về tâm lý xã hội để tối ưu hóa điều trị cho bệnh nhân và chuyển bệnh nhân để tư vấn nếu cần 19
20. Cảm ơn! Câu hỏi? 20