Bài giảng Đường lối cách mạng giải phóng dân tộc của đảng cộng sản Việt Nam thời kỳ 1954-1975

Nội dung text: Bài giảng Đường lối cách mạng giải phóng dân tộc của đảng cộng sản Việt Nam thời kỳ 1954-1975

1. Chuyên đề ĐƯỜNG LỐI CÁCH MẠNG GIẢI PHÓNG DÂN TỘC CỦA ĐẢNG CỘNG SẢN VIỆT NAM THỜI KỲ 1954-1975
2. Tài liệu tham khảo ✓ Tổng kết cuộc kháng chiến chống Mỹ, cứu nước. Thắng lợi và bài học, Nxb CTQG, H, 1996 ✓ Chiến tranh cách mạng Việt Nam 1945- 1975: Thắng lợi và bài học, Nxb CTQG, H, 2000
3. Tài liệu tham khảo ✓ Đảng CSVN: Văn kiện Đảng Toàn tập, Nxb CTQG, tập 20 (1959); tập 21 (1960); tập 26 (1965); tập 31 (1970); tập 33 (1973) ✓ Ngoại giao Việt Nam 1945-2000, Nxb CTQG, H, 2005 ✓ R.S Mc Namara: Nhìn lại quá khứ. Tấn thảm kịch và những bài học về Việt Nam, Nxb CTQG, H, 1995
4. Những nội dung chính ✓ Tình hình Việt Nam sau 7/1954 ✓ Quá trình hoạch định đường lối và lãnh đạo cuộc kháng chiến chống Mỹ, cứu nước (1954-1975) ✓ Một số kinh nghiệm
5. I. Tình hình Việt Nam sau 7/1954 ▪ Đất nước tạm thời bị chia cắt làm hai miền với hai chế độ chính trị khác nhau ▪ Khó khăn thử thách đối với CMMN ✓ Kẻ thù có tiềm lực mạnh về KT, QS, áp đặt CNTD mới ✓ CQ Ngô Đình Diệm tiến hành biện pháp chiến lược “tố cộng, diệt cộng” ▪ Quốc tế: sự lớn mạnh của PT GPDT, HB DC tiến bộ; Liên Xô và Trung Quốc có quan điểm khác với VN ➢ Thử thách đối với việc xác định đường lối, chủ trương đấu tranh của Đảng trong quá trình lãnh đạo kháng chiến
6. II. Quá trình hoạch định đường lối và lãnh đạo cuộc kháng chiến chống Mỹ, cứu nước 1954- 1975 1. Hội nghị BCHTƯ Đảng lần thứ 15 (1959) và Đại hội Đảng lần thứ III (1960) hoạch định những nội dung cơ bản của đường lối kháng chiến chống Mỹ, cứu nước 2. Quá trình bổ sung, phát triển và tổ chức chỉ đạo thực hiện đường lối kháng chiến chống Mỹ, cứu nước (1961-1975)
7. 1. Hội nghị BCHTƯ Đảng lần thứ 15 (1959) và Đại hội Đảng lần thứ III (1960) hoạch định những nội dung cơ bản của đường lối kháng chiến chống Mỹ, cứu nước ▪ 7-1954, Hội nghị BCHTƯĐ lần thứ 6: đế quốc Mỹ đang trở thành kẻ thù chính trực tiếp của ND ĐD > chủ trương tranh thủ hoà bình, thực hiện thống nhất độc lập dân chủ Sau kí Hiệp định Giơnevơ ĐTCT là chủ yếu. ▪ 6-1956, HN Bộ Chính trị khẳng định hướng mới: ĐTCT là chủ yếu kết hợp vũ trang tự vệ ▪ 8-1956, Bản Đề cương CMMN: không có con đường nào khác ngoài con đường đấu tranh cách mạng
8. Hội nghị BCHTƯ Đảng lần thứ 15 (1/1959) ▪ Nghị quyết về CMMN: n/vụ chiến lược của CM; n/vụ cơ bản của CMMN là GPMN ➢ Phương pháp CM: bạo lực CM, ĐTCT tiến lên kết hợp ĐTCT và ĐTVT ➢ LLCM: LLCT quần chúng, kết hợp LLVT ➢ Phương thức tiến hành: khởi nghĩa từng phần ➢ Khả năng p/tr của tình hình: khởi nghĩa chuyển thành ĐTVT CM trường kỳ  Con đường phát triển cơ bản của CMMN là khởi nghĩa giành chính quyền về tay nhân dân
9. Nhận xét ✓ Nghị quyết 15 đề ra đường lối, phương pháp, phương hướng tiến lên của CMMN; NQ Đại hội III của Đảng hoàn chỉnh đường lối KCCM ✓ Khuyết điểm: 2 năm 1957-58 “sai lầm trong chỉ đạo chiến lược, chậm chỉ đạo chuyển hướng đấu tranh, chỉ nhấn ĐTCT khi địch đã dùng bạo lực phản CM thẳng tay giết hại cán bộ, nhân dân”
10. 2. Quá trình bổ sung, phát triển và tổ chức chỉ đạo thực hiện đường lối kháng chiến chống Mỹ, cứu nước (1961-1975) 2.1 Giai đoạn 1961-1965 ▪ Chiến lược CTĐB: xd chính quyền và quân đội tay sai; vũ khí, phương tiện chiến tranh của Mỹ; cố vấn Mỹ chỉ huy ▪ Lập hệ thống kìm kẹp nhân dân. Ấp chiến lược là “quốc sách”. Càn quét tiêu diệt LLVTCM ▪ KH XtalâyTaylo 18tháng, KH MacNamara 2 năm: bình định miền Nam
11. Chủ trương chỉ đạo của Đảng ✓ 23-1-61, HNTƯ 3 quyết định thành lập Trung ương Cục miền Nam ✓ 31-1-61, BCT ra CT “Phương hướng và nhiệm vụ công tác trước mắt của CMMN”: đẩy mạnh ĐTVT lên song song với ĐTCT. Chuyển hướng từ khởi nghĩa từng phần thành cuộc CTCM ✓ 12-63, HNTƯ 9: ĐTVT ngày càng có vai trò quyết định trực tiếp; kiềm chế và thắng địch trong CTĐB, chuẩn bị đối phó với chiến tranh cục bộ ✓ 27-3-64, HN chính trị đặc biệt
12. 2.2 Giai đoạn 1965-1968 • Chiến lược CTCB: quân viễn chinh Mỹ và đồng minh vào trực tiếp tham chiến ở MN; không quân và hải quân đánh phá MB ✓ Mục đích: cứu nguy chế độ VNCH; giành lại quyền chủ động; ngăn chặn chi viện của MB ✓ Mục tiêu chủ yếu: đánh bại CMMN trong 25-30 tháng ✓ Lực lượng: quân Mỹ là LL cơ động chủ yếu, quân SG là LL chiếm đóng để bình định ✓ Biện pháp chủ yếu: tìm diệt và bình định; Hai cuộc phản công CL mùa khô 1965-1966 và 1966-1967 ➢ Cố gắng QS lớn nhất, bước leo thang CT cao nhất của đế quốc Mỹ, diễn ra ác liệt chưa từng có
13. Chủ trương của Đảng • 3-1965, HNTƯ 11: sẵn sàng đối phó CTCB, chuyển MB từ thời bình sang thời chiến • 12-1965, HNTƯ 12 ✓ so sánh LL giữa ta và địch vẫn không thay đổi lớn ✓ tiếp tục giữ vững chiến lược tiến công, ĐTQS ngày càng có tác dụng quyết định trực tiếp > Chủ động trong xác định đường lối, chuẩn bị về TT, tổ chức, kịp thời tổ chức cả nước quyết tâm đánh Mỹ • 17-7-66, Lời kêu gọi của CTHCM • 1967, HNTƯ 13 quyết định mở mặt trận ngoại giao
14. Đánh thắng chiến lược “Chiến tranh cục bộ” • 1-1968, HNTƯ14 chủ trương đưa CTCMMN sang thời kỳ giành thắng lợi quyết định, giáng đòn mạnh vào ý chí XL, buộc Mỹ phải rút quân, tạo thay đổi cơ bản cục diện CT có lợi cho ta ❖ Tổng tiến công và nổi dậy Tết Mậu Thân 1968: ▪ Sáng tạo trong chọn hướng tiến công chủ yếu: đô thị ▪ Mục tiêu tiến công chủ yếu: cơ quan đầu não ▪ Lựa chọn thời cơ: năm bầu cử TT Mỹ. Thời gian tiến công: đêm giao thừa Tết nguyên đán ▪ Giữ được bí mật, tiến công đồng loạt, giành bất ngờ
15. Ý nghĩa chiến lược, tạo bước ngoặt quyết định của cuộc chiến tranh, đánh dấu sự thất bại của chiến lược CTCB ĐQ Mỹ phải xuống thang chiến tranh ➢ Sau 1 tháng: Tổng CH quân Mỹ bị cách chức, Bộ trưởng QP Mắc Namara từ chức ➢ Sau 2 tháng: 31-3, TT Giôn xơn tuyên bố 3 điểm: 1. đơn phương ngừng đánh phá MB từ VT 20 trở ra; 2. nhận đàm phán tại HN Pari; 3. không ra tranh cử TT nhiệm kỳ 2 ➢ 5-1968, Mỹ bắt đầu đàm phán về chấm dứt CT ➢ 1-11-1968, Mỹ chấm dứt không đ/k việc ném bom & bắn phá lần thứ nhất trên toàn bộ MB, đánh dấu sự phá sản hoàn toàn của CL CTCB
16. 2.3 Giai đoạn 1969-1975 ❑ Chiến lược “Việt Nam hoá chiến tranh” • “dùng người Việt giết người Việt” bằng tiền của và vũ khí Mỹ • Từng bước rút quân Mỹ (từ 6/69 đến 1/72 rút gần 40 vạn, còn hơn 15 vạn); củng cố và tăng cường QĐ và CQ Sài Gòn • Biện pháp: bình định quyết liệt, sử dụng phương tiện chiến tranh hiện đại tiến hành hủy diệt, đánh phá căn cứ địa và hậu phương ta • Mục tiêu chiến lược: kìm kẹp phần lớn nhân dân MN, làm suy yếu sức chiến đấu • Trở lại đánh phá MB rất ác liệt; mở rộng ctr sang CPC, Lào • Đẩy mạnh hoạt động NG, gây sức ép đối với VN, hạn chế sự giúp đỡ của các nước XHCN cho cuộc KC của VN
17. Chủ trương của Đảng ▪ 1-1970, NQTƯ 18 kiểm điểm những khuyết điểm từ sau MT 1968 ✓ chuyển hướng tiến công, nông thôn là hướng chính, ✓ tiến công cả QS – CT – NG, dự kiến CT mở rộng > đánh dấu chuyển biến q/tr về chỉ đạo chiến lược ▪ 11-3-72, TVụ Quân uỷ TƯ ra NQ q/trọng về kế hoạch mở cuộc Tiến công chiến lược trên toàn chiến trường MN ▪ 4-1972, HNTW 20 chủ trương đẩy mạnh cuộc KCCM, đánh bại CL VNHCT
18. Chủ trương của Đảng ➢ 7-1973 HN BCHTƯĐ lần thứ 21 rút ra 5 bài học lớn sau 18 năm KCCM, nhận định Mỹ tiếp tục áp đặt CNTD mới, chia cắt lâu dài nước ta • Khẳng định con đường CMMN vẫn là con đường CM bạo lực • Nắm vững thời cơ, giữ vững thế chiến lược tiến công, đưa CM tiến lên ❖ VK quan trọng trực tiếp chỉ đạo CTCM giành t/lợi trong g/đ kết thúc CT
19. Chớp thời cơ, giải phóng hoàn toàn miền Nam thống nhất đất nước ❖ 30/9-8/10.74 BCT nhận định thời cơ thuận lợi nhất, quyết định GP trong 2 năm (1975-76), nếu t/cơ đến sẽ GP trong năm 1975 ▪ 4/3/75 TTC CL mở đầu bằng CD Tây Nguyên ❖ 18/3/75 HNBCT q/đ GPMN trong năm 1975 21/3 Chiến dịch Huế - Đà Nẵng ❖ 25/3 HNBCT bổ sung q/tâm CL GPMN trước mùa mưa 29/3 Đà Nẵng GP ❖ 1/4 HNBCT nhận định t.cơ tốt nhất GPMN trong tháng 4 ❖ TTC & nổi dậy mùa Xuân 1975, mở đầu bằng trận then chốt BMT (4-25/3), kết thúc bằng CD HCM (26-30/4/75) giành t/lợi hoàn toàn > đỉnh cao sự chỉ đạo chiến lược của Đảng trong suốt 21 năm KC
20. Ý nghĩa lịch sử ✓ Kết thúc thắng lợi 30 năm chiến tranh giải phóng dân tộc, bảo vệ Tổ quốc, Việt Nam trở thành một quốc gia độc lập, thống nhất, có chủ quyền ✓ Mở ra kỷ nguyên mới cả nước đi lên CNXH ✓ Góp phần quan trọng làm phá sản các chiến lược quân sự toàn cầu của ĐQ Mỹ và chủ nghĩa thực dân mới ✓ Góp phần đem lại niềm tin, kinh nghiệm, sức mạnh đấu tranh cho nhân dân Á – Phi – Mỹ latinh
21. Bài học kinh nghiệm 1. Kiên định quyết tâm đánh thắng đế quốc Mỹ 2. Đường lối kháng chiến đúng đắn, sáng tạo, độc lập, tự chủ, phù hợp với thực tiễn VN và xu thế phát triển chung của TG 3. Nghệ thuật tiến hành chiến tranh nhân dân sáng tạo 4. Xây dựng căn cứ địa cách mạng, hậu phương kháng chiến vững chắc 5. Đoàn kết quốc tế, kết hợp sức mạnh dân tộc và sức mạnh thời đại
22. 6 Tổng thống Mỹ liên quan ◼ Harry S.Truman (33): 12/4/45 - 20/1/53 DC ◼ Dwight Eisenhower (34): 20/1/53-20/1/61 CH ◼ John F.Kennedy (35): 20/1/61 - 22/11/63 DC ◼ Lyndon B.Johnson (36): 22/11/63 - 20/1/69 ◼ Richard M. Nixon (37) : 20/1/69 - 9/8/74 CH ◼ Gerald R. Ford (38) : 9/8/74 - 20/1/77