Bài giảng Lý thuyết về sự lựa chọn của người tiêu dùng và của doanh nghiệp - Hoàng Thu Hương

Nội dung text: Bài giảng Lý thuyết về sự lựa chọn của người tiêu dùng và của doanh nghiệp - Hoàng Thu Hương

1. CHƢƠNG 3 LÝ THUYẾT VỀ SỰ ALỰ CHỌN CỦA NGƢỜI TIÊU DÙNG VÀ CỦA DOANH NGHIỆP Hoàng Thu Hương - QUI 1
2. NỘI DUNG 3.1 Lý thuyết về sự alự chọn của ngƣời tiêu dùng  Lý thuyết về lợi ích  Lựa chọn sản phẩm và tiêu dùng tối ưu 3.2 Lý thuyết về sự alự chọn của doanh nghiệp  Tổ chức doanh nghiệp  Các quyết định về sản xuất của doanh nghiệp  Chi phíbiên vàdoanh thu biên  Chi phí và sản lượng Hoàng Thu Hương - QUI 2
3. 3.1 Lý thuyết lựa chọn của ngƣời tiêu dùng 1. Lý thuyết lợi ích Lợi ích (Utility-U): là mức độ thoảmãn hoặc hài lòng của người tiêu dùng nhận được khi tiêu dùng một rổ hàng hoá.  Rổhàng hóa (a bundle of good):tập hợp của một hay nhiều loại hàng hoá với số lượng cụ thể. TU (Total Utility): là tổng thể của sựhài lòng hoặc thỏa mãn do tiêu dùng các rổhàng hóa và dịch vụ khác nhau mang lại. Đặc điểm  Ích lợi không đo được bằng các đơn vị vật lý thông thường.  Các ích lợi được xếp theo thứ bậc  Ích lợi thường không giống nhau đối với mỗi người tiêu dùng cùng một sản phẩm. Hoàng Thu Hương - QUI 3
4. Ví dụ Số bát phở Lợi ích 1 9 2 16 3 21 4 24 5 22 Hoàng Thu Hương - QUI 4
5. Lợi ích cận biên Lợi ích cận biên (Maginal Utility-MU): là ích lợi tăng thêm khi người tiêu dùng tiêu dùng thêm một đơn vịhàng hóa trong mỗi đơn vị thời gian. MU = ∆TU/ ∆Q = TU’(Q) Hoàng Thu Hương - QUI 5
6. Ví dụ Số bát phở Lợi ích - U Lợi ích cận biên - MU 1 9 - 2 16 7 3 21 5 4 24 3 5 22 -2 Hoàng Thu Hương - QUI 6
7. Quy luật lợi ích cận biên giảm dần Nội dung: Lợi ích cận biên của một hàng hóa nào đó có xu hướng càng ngày càng giảm khi lượng hàng hóa được tiêu dùng tăng lên tại một thời điểm nhất định, giả định các nhân tố khác không đổi. Lƣu ý:  Lợi ích sẽ giảm khi lợi ích cận biên là số âm.  Quy luật này chỉ đúng trong ngắn hạn. Ý nghĩa Hoàng Thu Hương - QUI 7
8. 2. Sự lựa chọn sản phẩm vàtiêu dùng tối ƣu 3 bƣớc xác định lựa chọn tối ƣu của NTD:  1. Sởthích của NTD- Consumer Preference  2. Ràng buộc ngân sách- Budget Constraint  3. Lượng hàng hóa chọn mua tối ưu- Optimum Choice Hoàng Thu Hương - QUI 8
9. Sởthích - Preference Hàng hóa tiêu dùng: đem lại lợi ích cho NTD. Tiền đề về sởthích của ngƣời tiêu dùng  Sở thích là hoàn chỉnh (complete)  Sở thích có tính bắc cầu (transitive)  Người tiêu dùng luôn thích nhiều hơn ít (prefer more to less) Hoàng Thu Hương - QUI 9
10. Ví dụ Túi hàng Đơn vị hàng hóa X Đơn vị hàng hóa Y A 20 30 B 10 20 C 30 45 Lựa chọn túi hàng nào? Hoàng Thu Hương - QUI 10
11. Họcác đƣờng bàng quan- Indifference Map Y C B U3 A U2 U1 X Hoàng Thu Hương - QUI 11
12. Đƣờng bàng quan - Indifference Curves Công cụ biểu diễn sở thích Thể hiện tất cả những kết hợp tiêu dùng (các rổ hàng hóa) cùng đem lại một mức độ lợi ích cho người tiêu dùng.  NTD sẽbàng quan giữa những kết hợp HH này. Hoàng Thu Hương - QUI 12
13. Đƣờng bàng quan - Indifference Curves Các tính chất của đƣờng IC Đường IC cao hơn được ưa thích hơn Các đường IC không thể cắt nhau Đường IC dốc xuống từ trái sang phải  Độ dốc được đo bằng tỷ lệthay thế cận biên – MRS Các đường IC lõm về phía gốc tọa độ  MRS giảm dần Hoàng Thu Hương - QUI 13
14. Tỷ lệthay thế cận biên - MRS Marginal Rate of Substitution Sựđánh đổ i (trade –off) giữa hai rổhàng hóa nhằm đạt được cùng một mức độ lợi ích. MRS Y X Hoàng Thu Hương - QUI 14
15. MRS Giả sử hàm lợi ích U = f(X,Y) dU dU dU 00 X Y dX dY MUxY X MU Y 0 Y MU X X MUY MU MRS X MUY Hoàng Thu Hương - QUI 15
16. Ràng buộc ngân sách- Budget Constraint Thu nhập I được chi tiêu cho 2 rổ HH X và Y (không có tiết kiệm) Đường ngân sách: I PxX PyY Ví dụ:  Giả định thu nhập $80/tuần, Px = $1 and Py = $2 Hoàng Thu Hương - QUI 16
17. Lựa chọn tối ƣu Quy tắc tối đa hóa lợi ích: Người tiêu dùng sẽ tiêu dùng kết hợp rổ hàng hoá sao cho lợi ích thu được là cao nhất tương ứng với một thu nhập cho trước. Kết hợp tiêu dùng tối ƣu: tại điểm tiếp xúc của đường ngân sách tiếp xúc và đường bàng quan Hoàng Thu Hương - QUI 17
18. Rổhàng hóa tối ƣu Y •D đem lại mức lợi ích cao nhất nhƣng NTD không thểchi trả. 40 A •B: mức lợi ích cao nhất thuộc khảnăng chi trả. D •NTD chọn rỏB B 20 U3 C U2 MU MU 10 U XY 1 Px Py 10 25 40 X Hoàng Thu Hương - QUI 18
19. Lựa chọn tối ƣu với n hàng hóa Điều kiện cần và đủ để tối đa hóa lợi ích khi tiêu dùng n hàng hóa (X1, X2, Xn) I p1x1 p2 x2 p3x3 pn xn MU MU MU x1 x2 xn p1 p2 pn Hoàng Thu Hương - QUI 19
20. Ví dụ Một NTD có thu nhập bằng tiền là T = 1,5 triệu đồng/tuần, dùng đểmua 2 loại hàng hóa A vàB với PA = 6.000 đồng/đvsp, PB = 2.000 đồng/đvsp. Hãy tính: a. Viết phương trình đường ngân sách b. Xác định điểm tiêu dùng tối ưu c. Vẽ đường ngân sách và đường bàng quan và xác định điểm tiêu dùng tối ưu Hoàng Thu Hương - QUI 20
21. 3.2 Lý thuyết về sự alự chọn của doanh nghiệp Doanh thu - Chi phí = Lợi nhuận ??? Hoàng Thu Hương - QUI 21
22. 3.2.1 Tổ chức doanh nghiệp Luật doanh nghiệp: “Doanh nghiệp là tổ chức kinh tế có tên riêng, có tài sản, có trụ sởgiao dịch ổn định, được đăng kýkinh doanh theo quy định của pháp luật nhằm mục đích thực hiện các hoạt động kinh doanh.” Hoàng Thu Hương - QUI 22
23. Các loại hình doanh nghiệp Doanh nghiệp nhà nước Doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài Doanh nghiệp tư nhân Công ty trách nhiệm hữu hạn  Công ty TNHH một thành viên  Công ty TNHH hai thành viên trởlên Công ty hợp danh Công ty cổ phần Nhóm công ty Hoàng Thu Hương - QUI 23
24. 3.2.2 Chi phí Chi phí cố định FC (Fixed cost): những chi trảngay cảkhi mức sản lượng bằng 0. Chi phí biến đổi VC (Variable cost): chi phí thay đổi khi sản lượng thay đổi, phụ thuộc vào đầu vào biến đổi Tổng chi phí TC (Total cost): toàn bộ các chi phí hãng phải chi trảcho việc thuê nhà xưởng, máy móc, thiết bị, các nguyên liệu sản xuất v.v TC = VC + FC Hoàng Thu Hương - QUI 24
25. 1. Tổng chi phí TC = FC + VC C TC VC C* FC Q Hoàng Thu Hương - QUI 25
26. 2. Chi phí bình quân Average Fixed Cost – Chi phí cố định bình quân: AFC = FC / Q Average Variable Cost – Chi phí biến đổi bình quân: AVC =VC / Q Average Total cost – Tổng chi phí bình quân: ATC= TC / Q  ATC = AFC + AVC C ATC AVC AFC Q Hoàng Thu Hương - QUI 26
27. 3. Chi phí cận biên (Marginal Cost) MC: là sự thay đổi của tổng chi phí khi có sự thay đổi của một đơn vị sản lượng. ΔTC ΔVC MC TC'(Q) VC'(Q) ΔQ ΔQ Hoàng Thu Hương - QUI 27
28. 3. Chi phí cận biên (Marginal Cost) Tổng sản lƣợng (ĐVSP) Tổng chi phí (Triệu đồng) Chi phí biên (Triệu đồng) 0 100 - 10 250 150 20 360 110 30 440 80 40 510 70 50 590 80 60 690 100 70 810 120 80 950 140 90 1110 160 100 1290 180 Hoàng Thu Hương - QUI 28
29. 3. Chi phí cận biên - MC • Đồ thị MC có dạng chữ U và đi qua cực tiểu của hai đƣờng AVC và ATC ATC C MC AVC Q Hoàng Thu Hương - QUI 29
30. 3.2.3 Doanh thu TR – Total Revenue: là tổng số tiền DN thu được do bán sản phẩm dịch vụ trong một thời kỳ nhất định. TR = P*Q Hoàng Thu Hương - QUI 30
31. Doanh thu cận biên (MR – Merginal Revenue) MR: Là sự thay đổi của tổng doanh thu khi thay đổi 1 đơn vị đầu ra TR MR TR'(Q) Q Hoàng Thu Hương - QUI 31
32. Doanh thu cận biên (MR – Merginal Revenue) Tổng sản lƣợng Giá bán sản Tổng doanh thu Doanh thu biên (ĐVSP) phẩm(Trđ/sp) (Triệu đồng) (Triệu đồng) 0 0 - 10 19 190 190 20 18 360 170 30 17 510 150 40 16 640 130 50 15 750 110 60 14 840 90 70 13 910 70 80 12.2 976 66 90 11.5 1035 59 100 10.9 1090 55 Hoàng Thu Hương - QUI 32
33. Doanh thu cận biên (MR – Merginal Revenue) MR 190 55 MR 10 100 Q Hoàng Thu Hương - QUI 33
34. 3.2.4 Mức sản lƣợng tối ƣu Là mức sản lượng giúp DN tối đa hóa lợi nhuận hoặc tối thiểu hóa thua lỗ MR = MC TR, MC MC E Quyết định sản xuất MR của DN??? O Q Q1 Q* Q2 Hoàng Thu Hương - QUI 34
35. 3.2.5 Lý thuyết lợi nhuận Lợi nhuận là phần chênh lệch giữa tổng doanh thu và tổng chi phí TR TC Π 0: khuyến khích sản xuất kinh doanh phát triển Hoàng Thu Hương - QUI 35
36. Các yếu tố ảnh hƣởng lợi nhuận TR TC P. Q AC . Q ( P AC ). Q Giá thị trường: P Chi phí của hãng (AC- chi phí bình quân)  Chi phí trong dài hạn thấp hơn trong ngắn hạn Số lượng sản phẩm: Q.  Phụ thuộc vào đường cầu về sản phẩm của hãng Hoàng Thu Hương - QUI 36
37. Tối đa hóalợ i nhuận max '0 MR MC Hoàng Thu Hương - QUI 37
38. Tối đa hóa doanh thu Tối đa hóa doanh thu TRmax TR' 0 MR 0 Hoàng Thu Hương - QUI 38
39. Bài tập Một doanh nghiệp biết cầu về sản phẩm của mình và tổng chi phí: PQ 12 0.4 TC 0.6 Q2 4 Q 5 a. Tìm chi phí cận biên, doanh thu cận biên b. Hãy xác định sản lượng tối ưu Q, giá P, lợi nhuận và doanh thu của hãng khi:  Hãng theo đuổi mục tiêu tối đa hóalợ i nhuận  Hãng theo đuổi mục tiêu tối đa hóa doanh thu  Hãng theo đuổi mục tiêu tối đa hóa doanh thuvớ i điều kiện ràng buộc lợi nhuận phải đạt 10. Hoàng Thu Hương - QUI 39
40. 3.2.6 Chi phí và sản lƣợng Sản xuất: là một quá trình công nghệ phối hợp các yếu tố sản xuất đầu vào nhằm tạo được sản phẩm hàng hóa đầu ra. Các đầu Quá trình sản Các đầu ra vào xuất (SP, DV ) Hàm chứa một quy trình công nghệ Đạt được tối ưu hóa trong sản xuất (sản lượng đầu ra lớn nhất với mức chi phí thấp nhất) Hoàng Thu Hương - QUI 40
41. Hàm sản xuất Hàm sản xuất với 1 đầu vào biến đổi: Q = f (K) hoặc Q = f (L) Hàm sản xuất với 2 đầu vào biến đổi Q = f (K,L) hoặc Q = f(x1, x2, , xn)  Lao động (L – Labour)  Vốn (K – Capital): Nguyên vật liệu, thiết bị, nhà xưởng Hoàng Thu Hương - QUI 41
42. Lựa chọn kỹ thuật Hoàng Thu Hương - QUI 42
43. Chi phí trong ngắn hạn và quyết định của DN Ngắn hạn: SAFC = SFC/Q (Chi phí cố định bình quân ngắn hạn) SAVC = SVC/Q (Chi phí biến đổi bình quân ngắn hạn) SATC = STC/Q (Tổng chi phí bình quân ngắn hạn) Hoàng Thu Hương - QUI 43
44. Quyết định của DN??? SMR, SMC SMC SATC SAVC SATC P SAVC SMR Q Q Hoàng Thu Hương - QUI 44
45. Quyết định của DN??? P> SATC: DN có lợi nhuận => Nên sản xuất SAVC < P < SATC: DN lỗ, nên tiếp tục sản xuất trong ngắn hạn P < SAVC: DN nên ngừng sản xuất Hoàng Thu Hương - QUI 45
46. Quyết định của DN về sản lƣợng trong dài hạn Hoàng Thu Hương - QUI 46