›
›

Bài giảng Nghiệp vụ biên tập viên

ppt 237 trang huongle 3990
Download
Bạn đang xem 20 trang mẫu của tài liệu "Bài giảng Nghiệp vụ biên tập viên", để tải tài liệu gốc về máy bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên

Tài liệu đính kèm:

  • pptbai_giang_nghiep_vu_bien_tap_vien.ppt

Nội dung text: Bài giảng Nghiệp vụ biên tập viên

  1. 1 PGS.TS LÊ KHẮC CƯỜNG ÐHKHXH&NV ÐHQGTPHCM 6/15/2021 cuonglekhac@hcmussh.edu.vn
  2.  de cuong mon bien tap bao chi.doc  bai bao nhieu loi.doc  chuyen chu nghia.doc cuonglekhac@hcmussh.edu.vn 6/15/2021 2
  3. Xử lí thông tin: Hoạt động báo chí gồm nhiều khâu (chỉ đạo - thu thập - xử lí/biên tập thông tin), trong đó khâu xử lí/biên tập là hết sức quan trọng vì giúp chặn những thông tin không có lợi đến với công chúng. cuonglekhac@hcmussh.edu.vn 6/15/2021 3
  4. @ Trong vô vàn những thông tin đủ loại, phải lựa chọn thông tin nào là thông tin cần thiết cho công chúng. @ Xử lí thông tin còn là làm cho thông tin chính xác hơn, hay hơn, dễ tiếp nhận hơn. cuonglekhac@hcmussh.edu.vn 6/15/2021 4
  5. @ 1: của người viết. @ 2: ban chuyên môn/chuyên đề (trưởng, phó ban hay biên tập viên của ban) @ 3: ban thư kí toà soạn/ban thư kí biên tập (biên tập viên, thư kí toà soạn, tổng thư kí toà soạn, các phó tổng biên tập, tổng biên tập ) cuonglekhac@hcmussh.edu.vn 6/15/2021 5
  6. • Lí thuyết thông tin ghi nhận vai trò của hoạt động xử lí thông tin trong mô hình của quy trình thông tin (Michel de Costner, Claude Shannon, Wilbur Shramm) • Harold Laswell.ppt • Claude Shannon copy.mht • Harold Lasswell copy.mht cuonglekhac@hcmussh.edu.vn 6/15/2021 6
  7. 1) Quyết định số 428/TCCP-VC, ngày 2 tháng 6 năm 1993 của Bộ trưởng – Trưởng ban Tổ chức – Cán bộ Chính phủ về việc ban hành tiêu chuẩn nghiệp vụ ngạch công chức ngành Văn hoá – thông tin đã xếp biên tập viên là ngạch viên chức đầu tiên trong 48 ngạch  ma so ngach cuonglekhac@hcmussh.edu.vn 6/15/2021 7
  8. 1. BTV cao cấp, 2. BTV chính, 3. BTV, 4. phóng viên cao cấp, 5. PV chính, 6. PV, 7. biên dịch viên cao cấp, 8. BDV chính, 9. BDV, 10. đạo diễn cao cấp, 11. ĐD chính, 12. ĐD, 13. bảo tàng viên cao cấp, 14. BTV chính, 15. BTV, 16. kĩ thuật viên bảo tàng, 17. thư viện viên cao cấp, 18. TVV chính, 19. TVV, 20. TVV trung cấp, 21. thư mục viên cao cấp, 22. TMV chính, 23. TMV, 24. phương pháp viên cao cấp, 25. PPV chính, cuonglekhac@hcmussh.edu.vn 6/15/2021 8
  9. 26. PPV, 27. hướng dẫn viên chính, 28. HDV, 29. tuyên truyền viên chính, 30. TTV, 31. phát thanh viên cao cấp, 32. PTV chính, 33. PTV, 34. hoạ sĩ cao cấp, 35. HS chính, 36. HS, 37. quay phim cao cấp, 38. QP chính, 39. QP, 40. âm thanh viên cao cấp, 41. ATV chính, 42. ATV, 43. dựng phim cao cấp, 44. DP chính, 45. DP, 46. diễn viên cao cấp, 47. DV chính, 48. DV. cuonglekhac@hcmussh.edu.vn 6/15/2021 9
  10. 2. Yêu cầu đối với những người làm công tác biên tập: 2.1 Quán triệt quan điểm, lập trường của Ðảng, pháp luật của Nhà nước; có hiểu biết sâu sắc về pháp luật quốc tế, truyền thống văn hoá của dân tộc: * “Hoạt động báo chí là hoạt động chính trị bằng nghiệp vụ” > khẳng định tính chính trị của hoạt động báo chí; * Am hiểu, cập nhật văn bản pháp luật; * Hiểu và trân trọng truyền thống văn hoá dân tộc. cuonglekhac@hcmussh.edu.vn 6/15/2021 10
  11. 2.2. Có kiến thức sâu rộng về xã hội, bám sát thực tế sinh động của cuộc sống, nắm vững thông tin thời sự * Kiến thức xã hội học (tâm lí độc giả, phương pháp điều tra xã hội học, ) * Các phong trào, các nhân tố mới, các điển hình, nguyện vọng của quần chúng. * Vai trò của chủ lưu thời sự. cuonglekhac@hcmussh.edu.vn 6/15/2021 11
  12. 2.3. Vận dụng sáng tạo các phương thức tuyên truyền, các biện pháp kĩ thuật biên tập, mĩ thuật trình bày mặt báo: * Nắm vững đặc điểm, vai trò của các thể loại báo chí; * Nắm vững các kĩ thuật: biên tập, trình bày, ấn loát, chữ, hình ảnh, màu sắc, âm thanh, cuonglekhac@hcmussh.edu.vn 6/15/2021 12
  13. 2.4. Giỏi ngoại ngữ, tin học * Ngoại ngữ vừa là công cụ để kiểm tra, xử lí thông tin, vừa là công cụ dể phát triển trình độ chuyên môn; * Khoa học kĩ thuật phát triển, công tác biên tập cũng phát triển, gắn chặt với công nghệ thông tin CHIEN SY 73 TUOI, VAN XANH !1.doc, GIAYCU.DOC cuonglekhac@hcmussh.edu.vn 6/15/2021 13
  14. 3.1 Xác định phương hướng, lựa chọn chủ đề và đề tài 3.2 Tổ chức mạng lưới cộng tác viên, thông tín viên 3.3 Biên tập bản thảo 3.4 Theo dõi hoạt động trình bày 3.5 Theo dõi và kiểm tra quá trình phản hồi 3.6 Tổng kết nghiệp vụ, đào tạo biên tập viên ngạch dưới cuonglekhac@hcmussh.edu.vn 6/15/2021 14
  15. * Xác định tôn chỉ, mục đích của tờ báo (vĩ mô); * Xác định phương hướng tuyên truyền của từng giai đoạn, từng số báo (vi mô); cuonglekhac@hcmussh.edu.vn 6/15/2021 15
  16. * Cộng tác viên, thông tín viên: trợ thủ đắc lực của cơ quan báo chí; * Công tác tổ chức mạng lưới: mạng lưới của phóng viên, của biên tập viên, của toà soạn. cuonglekhac@hcmussh.edu.vn 6/15/2021 16
  17. * Trình bày bản thảo: -Tochucbanthao.ppt, DIEN KE DIEN TU.doc - Bản thảo phải thể hiện rõ mục đích, chủ đề; - Đảm bảo sự đúng đắn về chính trị, chất lượng khoa học và giá trị thẩm mĩ; - Chính xác về ngôn ngữ, thích hợp về thể tài cuonglekhac@hcmussh.edu.vn 6/15/2021 17
  18. • Hoạt động trình bày là của bộ phận kĩ thuật nhưng không phải một là hoạt động độc lập của riêng bộ phận kĩ thuật! • Trình bày là biến ý tưởng của Ban thư kí toà soạn thành hiện thực trên mặt báo. cuonglekhac@hcmussh.edu.vn 6/15/2021 18
  19. * Vai trò của việc phản hồi: thông tin hai chiều, nhiều chiều; * Phân tích, đề xuất hướng giải quyết, trả lời các ý kiến phản hồi; * Tổng hợp các ý kiến phản hồi: định hướng tuyên truyền, cẩm nang thành công của một tờ báo cuonglekhac@hcmussh.edu.vn 6/15/2021 19
  20. * Vai trò của hoạt động tổng kết nghiệp vụ; * 3 ngạch: Biên tập viên cao cấp, biên tập viên chính, biên tập viên; * Vai trò của việc đào tạo biên tập viên ngạch dưới tại Việt Nam cuonglekhac@hcmussh.edu.vn 6/15/2021 20
  21. 4.1. 3 nguyên tắc biên tập bản thảo * Căn cứ để chọn đăng, phát: chất lượng thông tin của bản thảo; * Coi trọng nguyên tắc làm việc tập thể, có tổ chức. * Có cơ sở khoa học, căn cứ chính xác; cuonglekhac@hcmussh.edu.vn 6/15/2021 21
  22.  Bán đấu giá (BĐG) khác với mua bán thông thường ở chỗ người chủ tài sản không được trực tiếp đứng ra bán mà phải thông qua người bán giùm là một cơ quan, tổ chức do pháp luật quy định (thí dụ như một doanh nghiệp có đăng ký hành nghề BĐG, một trung tâm dịch vụ BĐG của nhà nước )  Bán đấu giá (BĐG) khác với mua bán thông thường ở chỗ chủ tài sản không được trực tiếp bán. Họ phải thông qua người bán giùm là một cơ quan, tổ chức do pháp luật quy định. Đấy có thể là doanh nghiệp hành nghề BĐG, trung tâm dịch vụ BĐG của nhà nước cuonglekhac@hcmussh.edu.vn 6/15/2021 22
  23. Words – 62 Words - 53 Characters – 218 Characters - 187 Paragraphs – 1 Paragraphs – 1 Sentences – 1 Sentences - 2 Sentences per Paragraph - Sentences per Paragraph - 1 2 Words per Sentence – 62 Words per Sentence - 18 Characters per Word – 3. Characters per Word - 3.4 Passive Sentences – 0 Passive Sentences – 0 Flesch Reading Ease - 45.6 Flesch Reading Ease - 87.5 Flesch-Kincaid Grade Level Flesch-Kincaid Grade Level – 12 - 5.5 cuonglekhac@hcmussh.edu.vn 6/15/2021 23
  24.  Tôi đã lập ra một ban nhạc mà cho đến bây giờ vẫn còn nhiều người nhớ đến, ban nhạc gồm một trống gỗ, hai cô gái chơi guitar, một cô gái chơi violon và tôi là người phối khí.  Tôi đã lập ra một ban nhạc mà bây giờ vẫn còn nhiều người nhớ đến. Ban nhạc gồm một người chơi trống gỗ, hai cô gái chơi guitar, một cô gái chơi violon và tôi là người phối khí. . cuonglekhac@hcmussh.edu.vn 6/15/2021 24
  25. Words - 40 Words - 40 Characters - 135 Characters - 138 Paragraphs - 1 Paragraphs - 1 Sentences – 1 Sentences - 2 Sentences per Paragraph - 1 Sentences per Paragraph - 2 Words per Sentence - 40 Words per Sentence - 20 Characters per Word - 3. Characters per Word - 3.3 Passive Sentences - 0 Passive Sentences - 0 Flesch Reading Ease - 66.8 Flesch Reading Ease - 85 Flesch-Kincaid Grade Level – Flesch-Kincaid Grade Level - 12 6.3 cuonglekhac@hcmussh.edu.vn 6/15/2021 25
  26.  Thằng bé chưa đầy ba tuổi còn chập chững bước vào giữa bầy rắn đang ngọ nguậy tức tối vì bị cầm tù suốt đêm, cậu cúi xuống xách một con quấn cổ, con khác cầm tay, miệng tí toét cười trông ra dáng một nghệ sĩ xiếc.  Thằng bé chưa đầy ba tuổi, chập chững bước vào giữa bầy rắn đang ngọ nguậy, tức tối vì bị cầm tù suốt đêm. Cậu cúi xuống xách một con quấn cổ, con khác cầm tay, miệng tí toét cười trông ra dáng một nghệ sĩ xiếc. cuonglekhac@hcmussh.edu.vn 6/15/2021 26
  27. Words - 48 Characters - 164 Characters - 166 Paragraphs - 1 Paragraphs - 1 Sentences – 2 Sentences – 1 Sentences per Paragraph - Sentences per Paragraph - 2 Words per Sentence - 48 Words per Sentence - Characters per Word - 3.3 23.5 Passive Sentences - 0 Characters per Word - 3.3 Flesch Reading Ease – Passive Sentences - 0 59.4 Flesch Reading Ease - Flesch-Kincaid Grade 82.1 Level - 12 Flesch-Kincaid Grade Level - 7.6 cuonglekhac@hcmussh.edu.vn 6/15/2021 27 Words - 47
  28.  Vaán ñeà ñöôïc xem böùc xuùc nhaát hieän nay laø tình hình nhaø ôû cuûa hoä ngheøo daân toäc thieåu soá coøn raát khoù khaên, taïm bôï, raùch naùt. (29 töø)  > Hieän nay, nhaø ôû cuûa nhieàu baø con daân toäc ít ngöôøi coøn raát khoù khaên. (16 töø) cuonglekhac@hcmussh.edu.vn 6/15/2021 28
  29.  Tröôùc thöïc traïng coøn raát nhieàu hoä ngheøo daân toäc thieåu soá phaûi ôû nhaø taïm bôï, UBND tænh ñaõ ñöa ra moät ñeà aùn xoaù nhaø taïm cho hoä ngheøo ñoàng baøo daân toäc thieåu soá nhaèm giuùp baø con coù ñieàu kieän sinh soáng, thoaùt ngheøo.(51) > Tröôùc thöïc traïng ñoù, UBND tænh laäp ñeà aùn xaây döïng nhaø ôû cho baø con.(19) cuonglekhac@hcmussh.edu.vn 6/15/2021 29
  30.  Theo soá lieäu thoáng keâ toaøn tænh, hieän coøn hôn 800 hoä ngheøo nhaø ôû raùch naùt, taïm bôï hoaëc chöa coù ñieàu kieän ñeå xaây döïng, ñang ôû nhôø nhaø ngöôøi thaân, laøm aûnh höôûng raát nhieàu ñeán ñieàu kieän moâi tröôøng sinh hoaït cuõng nhö phaùt trieån kinh teá chung.(53)  > Theo thoáâng keâ, Phuù Yeân coù hôn 800 hoä ñoàng baøo thieåu soá chöa coù nhaø, hoaëc nhaø ôû luïp xuïp. (21) cuonglekhac@hcmussh.edu.vn 6/15/2021 30
  31. 4.2. Biên tập nội dung * Vị trí, vai trò của công tác biên tập nội dung; - Biên tập nội dung là lĩnh vực biên tập quan trọng nhất; - Mọi hoạt động biên tập khác đều phải phục vụ hoạt động biên tập nội dung. cuonglekhac@hcmussh.edu.vn 6/15/2021 31
  32. Các bước biên tập nội dung: - Đọc, biên tập; - Làm việc với tác giả; - Sửa chữa bản thảo (nếu cần); - Nhận xét về chất lượng của thông tin và đề xuất hướng sử dụng. cuonglekhac@hcmussh.edu.vn 6/15/2021 32
  33. 4.3. 3 lĩnh vực biên tập nội dung: * Biên tập về chính trị, tư tưởng, * Biên tập thông tin * Biên tập ngôn ngữ cuonglekhac@hcmussh.edu.vn 6/15/2021 33
  34.  Giúp bản thảo đúng đắn về chính trị;  Giúp bản thảo phù hợp với luật pháp trong nước và quốc tế; đảm bảo an ninh quốc gia;  Giúp bản thảo phù hợp với truyền thống văn hoá, đạo lí, thẩm mĩ của dân tộc; chống xu hướng lai căng, vọng ngoại; cuonglekhac@hcmussh.edu.vn 6/15/2021 34
  35.  Vụ thông tin TQ tập trận tại Biển Đông của trang web ĐCSVN (9/2009).  Báo Hà Nội mới (13/5/2005): ảnh Bác Hồ ở trang không đảm bảo kỹ thuật gây phản cảm. cuonglekhac@hcmussh.edu.vn 6/15/2021 35
  36. Báo QĐND ngày 21/7/2006 in bài thơ Tự ngẫm của Thượng tướng Nguyễn Huy Hiệu vào thời điểm nhạy cảm (đang chuẩn bị nhân sự Bộ Quốc phòng) dễ gây ra hiểu lầm. Báo QĐND ngày 17/9/2006 đăng bài Khi nhà sàn ào ạt xuống phố kèm ảnh nhà sàn Bác Hồ ở Phủ chủ tịch với chú thích “Những căn nhà sàn ở thành phố có giá hàng trăm triệu đồng” . cuonglekhac@hcmussh.edu.vn 6/15/2021 36
  37.  Quốc phòng; an ninh quốc gia;  Thông tin về các nhà lãnh đạo trong và ngoài nước;  Ngoại giao (vd: nước/lãnh thổ; “Thuỵ Sĩ là một quốc gia nhỏ chỉ có 7 triệu dân nhưng có nhiều công ti đa quốc gia” (VTV14-10-2005)); cuonglekhac@hcmussh.edu.vn 6/15/2021 37
  38. Tôn giáo; Dân tộc (trong các quốc gia đa sắc tộc); Truyền thống văn hoá (bản sắc văn hoá, những vấn đề gây sốc, giới tính, các mối quan hệ gia đình, xã hội, ) cuonglekhac@hcmussh.edu.vn 6/15/2021 38
  39.  Phải quán triệt chủ trương, đường lối của Ðảng, nắm vững Hiến pháp, pháp luật của Nhà nước;  Phải theo dõi chặt chẽ, nắm chắc diễn biến của tình hình chính trị, xã hội trong nước và trên thế giới, nhất là chủ luu thời sự; cuonglekhac@hcmussh.edu.vn 6/15/2021 39
  40.  Phối kiểm thông tin;  Kịp thời xin ý kiến chỉ đạo của tổng biên tập khi cần;  Nhạy cảm chính trị, nâng cao kiến thức về chính trị, xã hội. cuonglekhac@hcmussh.edu.vn 6/15/2021 40
  41. Tóm lại, biên tập CT là nhằm:  Nâng cao độ an toàn về mặt chính trị, tư tuởng cho các tác phẩm báo chí;  Giúp cho công chúng khỏi bị những tác động xấu, có hại từ những thông tin lệch lạc về tư tưởng, chính trị; đảm bảo giữ vững an ninh chính trị, giữ vững các mối quan hệ (ngoại giao, xã hội, ) cuonglekhac@hcmussh.edu.vn 6/15/2021 41
  42.  Giúp bản thảo đạt độ chính xác về: - Thông tin sự kiện: Có hay không sự kiện? Có phản ánh đúng bản chất sự kiện? - Kiến thức: Có sai sót nào về kiến thức trong bài báo không? Người viết có am hiểu lĩnh vực đó không? cuonglekhac@hcmussh.edu.vn 6/15/2021 42
  43.  Để đảm bảo tính xác thực của thông tin, vai trò của nguồn tin rất quan trọng.  Nguồn tin: Ai cung cấp? - tin săn tìm? (ND, SGGP, TT, NLÐ, TN, ) - tin từ các hãng thông tấn? (TTXVN, CNN, AP, AFP, BBC, ) >>> Hoạt động phối kiểm thông tin: kiểm tra nguồn tin, kiểm tra các chi tiết của sự kiện, các chi tiết không hợp lí, sai về kiến thức, nhat san.doc cuonglekhac@hcmussh.edu.vn 6/15/2021 43
  44.  If you don’t read the newspaper, you are uninformed; if you do read newspaper, you are misinformed. (Mark Twain) cuonglekhac@hcmussh.edu.vn 6/15/2021 44
  45. • Tình hình sử dụng tiếng Việt trên các văn bản, trong đó có văn bản báo chí còn tuỳ tiện, thiếu ý thức giữ gìn sự trong sáng của ngôn ngữ mẹ đẻ; • Từ thực tế trên, nhất thiết phải đặt lại vấn đề nâng cao kiến thức ngôn ngữ học và rèn luyện kĩ năng sử dụng ngôn ngữ của những người tham gia hoạt động truyền thông để làm tốt hơn việc mã hoá thông tin. cuonglekhac@hcmussh.edu.vn 6/15/2021 45
  46. 1) Biên tập ngữ âm/chính tả 2) Biên tập từ ngữ 3) Biên tập cú pháp 4) Biên tập phong cách 5) Biên tập liên kết 6) Biên tập thể loại cuonglekhac@hcmussh.edu.vn 6/15/2021 46
  47. Lỗi chính tả, lỗi sửa bản có thể gây nhiễu thông tin: ‘chở bao nhiêu gạo thuyền không khẳm’ ‘có công mài sắc, có ngày nên kim’ ‘bàng quan’/ ‘bàng quang’ ‘bàng bạc’/ ‘bàn bạc’ ‘chia xẻ’/ ‘chia sẻ’ ‘suông’/ ‘suôn’ cuonglekhac@hcmussh.edu.vn 6/15/2021 47
  48. 1. Chính tả là sự chuẩn hoá hình thức chữ viết của ngôn ngữ, là một hệ thống các quy tắc về cách viết các âm vị, âm tiết, từ, cách dùng các dấu câu, lối viết hoa cuonglekhac@hcmussh.edu.vn 6/15/2021 48
  49. 2. Chuẩn chính tả có những đặc điểm chính sau đây: • Tính chất bắt buộc, tính pháp lệnh. Trong chính tả không có sự phân biệt hợp lí – không hợp lí, hay – dở mà chỉ có sự phân biệt đúng – sai, không lỗi – lỗi. Đối với chính tả, yêu cầu cao nhất là cách viết thống nhất, thống nhất trong mọi văn bản, mọi người, mọi địa phương. cuonglekhac@hcmussh.edu.vn 6/15/2021 49
  50.  Do có tính chất bắt buộc nên chính tả ít bị thay đổi như các chuẩn mực khác của ngôn ngữ. Nói cách khác, chuẩn chính tả có tính chất ổn định, bảo thủ. cuonglekhac@hcmussh.edu.vn 6/15/2021 50
  51.  Ngữ âm phát triển, chính tả dần dần cũng có biến động nhất định. Do đó, cạnh chuẩn mực chính tả có thể xuất hiện một cách viết mới tồn tại song song với nó, ví dụ: "phẩm zá", "anh zũng" bên cạnh "phẩm giá", "anh dũng", "trau dồi" bên cạnh "trau giồi", "dòng nước" bên cạnh "giòng nước", v.v. > trái với tính chất pháp lệnh > phải chuẩn hoá chính tả. cuonglekhac@hcmussh.edu.vn 6/15/2021 51
  52. 3. Một số vấn đề của chính tả tiếng Việt hiện đại: . Viết hoa danh từ riêng . i/y . Vị trí đặt dấu thanh . Phiên âm cuonglekhac@hcmussh.edu.vn 6/15/2021 52
  53. 3.1. Viết hoa: Theo Một số quy định về chính tả trong sách giáo khoa cải cách giáo dục (BGD và UBKHXH, 30.11.1980); Quy định tạm thời về viết hoa tên riêng trong sách giáo khoa (Ban hành kèm theo Quyết định số 07/2003/QĐ-BGDĐT ngày 13/3/2003 của Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo) cuonglekhac@hcmussh.edu.vn 6/15/2021 53
  54.  Cách viết tên riêng Việt Nam  Tên người: Viết hoa chữ cái đầu của tất cả các âm tiết: - Đinh Tiên Hoàng, Trần Hưng Đạo. - Trần Phú, Ngô Gia Tự, Nguyễn Thị Minh Khai. - Tố Hữu, Thép Mới. - Vừ A Dính, Bàn Tài Đoàn. cuonglekhac@hcmussh.edu.vn 6/15/2021 54
  55. * Chú ý: Tên danh nhân, nhân vật lịch sử được cấu tạo bằng cách kết hợp bộ phận vốn là danh từ chung với bộ phận tên gọi cụ thể cũng được coi là tên riêng và viết hoa theo quy tắc viết hoa tên người: - Ông Gióng, Bà Trưng. - Đồ Chiểu, Đề Thám. cuonglekhac@hcmussh.edu.vn 6/15/2021 55
  56.  Tên dân tộc: Viết hoa chữ cái đầu của tất cả các âm tiết: - Kinh, Tày, Sán Dìu, Lô Lô, Phù Lá, Hà Nhì. cuonglekhac@hcmussh.edu.vn 6/15/2021 56
  57.  Tên người, tên địa lí và tên các dân tộc Việt Nam thuộc các dân tộc thiểu số có cấu tạo từ đa âm tiết: Đối với mỗi bộ phận tạo thành tên riêng, viết hoa chữ cái đầu và có gạch nối giữa các âm tiết: - Ê-đê, Ba-na, Xơ-đăng, Tà-ôi. - Kơ-pa Kơ-lơng, Nơ-trang-lơng. - Y-rơ-pao, Chư-pa. cuonglekhac@hcmussh.edu.vn 6/15/2021 57
  58. ◼ Tên cơ quan, tổ chức, đoàn thể: Viết hoa chữ cái đầu của âm tiết đầu tiên và các âm tiết đầu của các bộ phận tạo thành tên riêng: - Ban Chấp hành Trung ương Đảng Cộng sản Việt Nam; - Uỷ ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam; - Bộ Giáo dục và Đào tạo; - Trường Đại học Sư phạm Hà Nội I; cuonglekhac@hcmussh.edu.vn 6/15/2021 58
  59.  Từ và cụm từ chỉ các con vật, đồ vật, sự vật được dùng làm tên riêng của nhân vật: Viết hoa chữ cái đầu của âm tiết tạo thành tên riêng: - (chú) Chuột, (bác) Gấu, (cô) Chào Mào, (chị) Sáo Sậu; - (bác) Nồi Đồng, (cô) Chổi Rơm, (anh) Cần Cẩu; - (ông) Mặt Trời, (chị) Mây Trắng. cuonglekhac@hcmussh.edu.vn 6/15/2021 59
  60.  Tên địa lí: Viết hoa chữ cái đầu của tất cả các âm tiết: - Thái Bình, Trà Vinh, Cần Thơ. - Thừa Thiên - Huế, Bà Rịa - Vũng Tàu. - Sa Pa, Mù Cang Chải, Pác Bó. cuonglekhac@hcmussh.edu.vn 6/15/2021 60
  61. * Chú ý: Tên địa lí được cấu tạo bởi danh từ chỉ hướng hoặc bằng cách kết hợp bộ phận vốn là danh từ chung cũng được coi là danh từ riêng và viết hoa theo quy tắc viết hoa tên địa lí: - Bắc Bộ, Nam Bộ, Tây Bắc, Đông Bắc. - Vàm Cỏ Đông, Trường Sơn Tây. - Hồ Gươm, Cầu Giấy, Bến Thuỷ, Cửa Việt, Đèo Ngang, Vũng Tàu. cuonglekhac@hcmussh.edu.vn 6/15/2021 61
  62.  Các từ chỉ phương hướng chỉ viết hoa khi được dùng trong tên riêng địa lí: - Đông Nam Á; nhưng: miền tây nước Pháp cuonglekhac@hcmussh.edu.vn 6/15/2021 62
  63.  Những từ vốn là tên riêng địa lí nhưng theo thời gian đã mất tính chất tên riêng, chuyển sang chỉ chủng loại thì không viết hoa: - Mực tàu, cá rô phi, ớt xiêm, dép lào, cuonglekhac@hcmussh.edu.vn 6/15/2021 63
  64.  Tên chức vụ, danh hiệu: Có thể viết hoa để tỏ ý kính trọng (viết hoa tu từ/viết hoa ngữ pháp): - Thủ tướng, Phó Thủ tướng, Anh hùng Lao động, Bà mẹ Việt Nam Anh hùng, Nhà giáo Nhân dân cuonglekhac@hcmussh.edu.vn 6/15/2021 64
  65.  Cách viết tên riêng nước ngoài  Tên người, tên địa lí:  Trường hợp phiên âm qua âm Hán - Việt: Viết theo quy tắc viết tên người, tên địa lí Việt Nam: - Mao Trạch Đông, Kim Nhật Thành. - Đức, Nhật Bản, Bồ Đào Nha, Triều Tiên. cuonglekhac@hcmussh.edu.vn 6/15/2021 65
  66.  Trường hợp phiên âm không qua âm Hán - Việt (phiên âm trực tiếp, viết sát theo cách đọc): Đối với mỗi bộ phận tạo thành tên riêng, viết hoa chữ cái đầu và có gạch nối giữa các âm tiết: - Phơ-ri-đơ-rích Ăng-ghen, Vơ-la-đi-mia I-lích Lê-nin. - Mát-xcơ-va, I-ta-li-a, An-giê-ri. cuonglekhac@hcmussh.edu.vn 6/15/2021 66
  67.  Nếu chữ viết trong nguyên ngữ theo hệ chữ cái La Tinh, thì viết nguyên dạng: - New York, Paris, London, Washington, Victor Hugo, Shakespeare  Nếu chữ viết trong nguyên ngữ không theo hệ La Tinh (như tiếng Nga, tiếng Thái, Ả Rập ) thì chuyển tự theo quy định: - Moskva, Maxim Gorky, Lev Tolstoy, Lomonozov, Majakovski cuonglekhac@hcmussh.edu.vn 6/15/2021 67
  68.  Trường hợp viết nguyên dạng, không phiên âm: được dùng trong các tài liệu khoa học, chuyên ngành. Theo quy định của Bộ GD&ĐT, trong thư mục luận văn, luận án, tên riêng và cả những từ ngữ khá`c bằng tiếng nước ngoài phải giữ nguyên, không phiên âm. cuonglekhac@hcmussh.edu.vn 6/15/2021 68
  69. Cách viết tên tác phẩm, văn bản:  Ðối với tên tác phẩm, văn bản, văn bản viết tay, chỉ viết hoa chữ cái đầu tiên của tên gọi : - Người mẹ cầm súng, Tắt đèn, Ðất nước đứng lên, Bến không chồng  Trong trường hợp tác phẩm do tên người, địa danh chuyển hoá tạo nên hay có chứa tên riêng, thì các tên riêng phải được viết hoa như quy định đã nêu: - Lão Hạc, Chí Phèo, Hòn Ðất, Rừng U Minh cuonglekhac@hcmussh.edu.vn 6/15/2021 69
  70.  3.2 i/y:  Cuộc tranh luận xuyên 5 thế kỷ.doc  Một số giải pháp cải tiến chữ quốc ngữ có liên quan đến vấn đề vị trí đặt dấu.doc cuonglekhac@hcmussh.edu.vn 6/15/2021 70
  71. ◼ Nguyên tắc: Nguyên âm /i/ được viết là y trong những trường hợp sau: - Từ chỉ có một nguyên âm /i/ và có gốc Hán – Việt: y tá, giống y, ỷ lại (những trường hợp từ thuần việt sẽ được viết là i: ầm ỉ, ị, sức ì, ) - Trong âm tiết không có âm đầu, âm chính là nguyên âm đôi /ie/: yêu, yến, yểm, yết, - Trong âm tiết có âm đệm và âm chính là nguyên âm đôi /ie/: uyên, huyệt, quyết, tuyền, cuonglekhac@hcmussh.edu.vn 6/15/2021 71
  72.  Khi /i/ đứng sau âm đệm: uy, thuỳ, quỹ, khuỷu tuý, truỵ,  Những trường hợp khác ghi là i (kể cả khi đứng sau các phụ âm đầu h, k, l, m, t mà trước đây, theo nguyên tắc cũ, vẫn ghi là y như hy vọng, kỹ thuật, lý do, mỹ thuật, công ty > hi vọng, kĩ thuật, lí do, mĩ thuật, công ti). cuonglekhac@hcmussh.edu.vn 6/15/2021 72
  73. 3.3 Đặt dấu thanh: Nguyên tắc: Khi âm chính là nguyên âm đơn: - Dấu thanh được đặt trên hoặc dưới nguyên âm đảm nhận chức năng âm chính của âm tiết: quý, hoạ, thuỷ, cuonglekhac@hcmussh.edu.vn 6/15/2021 73
  74. Khi âm chính là nguyên âm đôi (iê, ươ, uô): * Có âm cuối: dấu thanh đặt trên hoặc dưới yếu tố thứ hai của nguyên âm đôi: yếu, miễn, cường, tưới, cuống, đuốc, * Không có âm cuối: dấu thanh đặt trên hoặc dưới yếu tố thứ nhất của nguyên âm đôi: mía, cựa, của, cuonglekhac@hcmussh.edu.vn 6/15/2021 74
  75.  3.4 Vấn đề phiên âm: - Quan điểm cần phải phiên âm: do mặt bằng dân trí còn thấp; khi du nhập vào tiếng Việt, tiếng nước ngoài phải tuân theo cách viết của tiếng Việt, phù hợp với thói quen viết và phát âm của người Việt. cuonglekhac@hcmussh.edu.vn 6/15/2021 75
  76.  Quan điểm không nên phiên âm: mặt bằng dân trí đã được cải thiện, vấn đề hội nhập, vấn đề tìm kiếm (search) thông tin trên mạng: hạn chế phiên âm, Bộ GD&ĐT yêu cầu không phiên âm trong các văn bản luận văn, luận án khoa học. cuonglekhac@hcmussh.edu.vn 6/15/2021 76
  77. Về nơi an nghỉ cuối tuần (cùng) Ngày nắng, đêm có ma rải rác (mưa) Ngăn ngặn tham nhũng (chặn) Ðã đến đặt vòng tại nghĩa trang (vòng hoa) Những nguời thuộc diện còn lại cần nộp (con lai) cuonglekhac@hcmussh.edu.vn6/15/2021 77
  78. Qua tư, đến nơi có nhiều rẽ, anh hãy đi theo đường nhựa. Qua ngã tư, dến nơi có nhiều ngả rẽ, anh hãy đi theo ngả đường nhựa. Kerry .ngựa, Bush bò (ăn mừng). Kerry ngã ngựa, Bush ngả bò (ăn mừng). Hãy cây đàng kia, đừng lấy cây này. Hãy ngả cây đàng kĩa, đừng lấy cây ngã này. cuonglekhac@hcmussh.edu.vn 6/15/2021 78
  79. Sau thiên tai, trâu bị (chết) nhiều và hàng loạt bị nuớc. Sau thiên tai, trâu bị ngã (chết) nhiều và hàng loạt bị ngã nuớc. Dù thuyền nghiêng , dừng tay chèo. Dù thuyền nghiêng ngả, dừng ngã tay chèo. Qua cầu nĩn trơng cầu; Em về bệnh, dạ sầu tuong tu. Qua cầu ngả nón trông cầu; Em về ngã bệnh, dạ sầu tương tư. cuonglekhac@hcmussh.edu.vn 6/15/2021 79
  80. Khi thấy Tí đùa giỡn ngớn và bị sấp ngửa, Tèo cuời nghiêng làm cho cả lớp cùng cuời ngửa, nghiêng. Khi thấy Tí dùa giỡn ngả ngớn và bị ngã sấp ngã ngửa, Tèo cuời ngả nghiêng làm cho cả lớp cùng cuời, ngã ngửa, ngã nghiêng. cuonglekhac@hcmussh.edu.vn 6/15/2021 80
  81. Em đầu vào vai anh, nhìn mặt trời xuống dỉnh non rực màu lá rừng vàng vào một chiều chớm sang thu. Em ngả đầu vào vai anh, nhìn mặt trời ngả xuống dỉnh non rực màu lá rừng ngả vàng vào một chiều chớm ngả sang thu. cuonglekhac@hcmussh.edu.vn 6/15/2021 81
  82. ✓ Từ láy: huyền ngã nặng/hỏi sắc không: bão bùng, bầu binh, lặng lẽ, chặt chẽ; (ngoại lệ: hồ hởi, bền bỉ, nài nỉ, hồ hởi, phỉnh phờ, vỏn vẹn; khe khẽ, ngoan ngỗn, nơng nỗi, se sẽ, ve vãn, ) ✓ Từ Hán Việt: Mình Nên Nhớ Viết Là Dấu Ngã mãn khố, mãnh hổ, mẫn cảm, mĩễn phí; truy nã, nỗ lực, nỗn sào; nhã nhặn, nhẫn nại, tham nhung; vãn cảnh, vãng lai, vinh viễn, vi tuyến, vu/võ lực; lãnh dạo, lãng mạn, lão thành, lễ dộ; dã man, di nhiên, bồi duỡng; bản ngã, nhân nghia, tín nguỡng, cuonglekhac@hcmussh.edu.vn 6/15/2021 82
  83. ✓ thầy/ thày, giầy/giày, bầy biện/ bày biện, cầy cấy / cày, mầy/ mày, ✓ lịnh / lệnh, chính/chánh, lĩnh/ lãnh cuonglekhac@hcmussh.edu.vn 6/15/2021 83
  84. sát nhập/ sáp nhập sáng lạng/ xán lạn chung cư / chúng cư cuonglekhac@hcmussh.edu.vn 6/15/2021 84
  85. Nguyên tắc: - dấu thanh đuợc đặt trên hoặc dưới nguyên âm đảm nhận chức năng âm chính của âm tiết: quý , hoạ, thuỷ, cuonglekhac@hcmussh.edu.vn 6/15/2021 85
  86. ✓ Nguyên âm đôi : * có âm cuối: dấu thanh dặt trên hoặc dưới yếu tố thứ hai của nguyên âm đôi: yếu, miễn, cường, tưới, cuống, đuốc, * không có âm cuối: dấu thanh dặt trên hoặc duới yếu tố thứ nhất của nguyên âm đôi : mía, cựa, của, cuonglekhac@hcmussh.edu.vn 6/15/2021 86
  87. Tra từ điển để kiểm tra những từ mà ta cảm thấy chưa chắc về chính tả! cuonglekhac@hcmussh.edu.vn 6/15/2021 87
  88. ✓ Nguyên tắc: * Từ dùng phải chính xác: cứu cánh/phương tiện yếu điểm/điểm yếu kiểm sát/kiểm soát Cặp mắt ông già đĩnh ngộ. Lên mưòi hai tuổi, cậu được bố cho tập võ. > dùng từ điển ✓ cuonglekhac@hcmussh.edu.vn 6/15/2021 88
  89. * Từ dùng phải dễ hiểu: > thay từ phức tạp, khó hiểu bằng từ dễ hiểu, thay từ Hán Việt bằng từ thuần Việt nếu có thể: thổ huyết - hộc máu, phi cơ – máy bay, phi trường – sân bay, phi đạo - đường băng, cuonglekhac@hcmussh.edu.vn 6/15/2021 89
  90. * Từ dùng phải phù hợp với phong cách (ngôn ngữ gọt giũa - khẩu ngữ tự nhiên) “Chị nghĩ thế nào về ” (dùng đại từ chị dể gọi Bà Trương Mỹ Hoa, PhÓ Chủ tịch Nuớc! – PV VTV) “TT Mỹ Bill Clinton và vợ sang thăm VN”(Mỹ/Hoa Kỳ; vợ/phu nhân) Từ ngài đã quay trở lại trong ngôn ngữ báo chí viết về lĩnh vực ngoại giao > cần thiết! cuonglekhac@hcmussh.edu.vn 6/15/2021 90
  91. * Dùng từ toàn dân, khi cần thiết mới dùng từ địa phương (để khắc hoạ tính địa phương, mục đích tu từ, ) “Bây chừ Huế” “O du kích nhỏ” cuonglekhac@hcmussh.edu.vn 6/15/2021 91
  92. * Dùng từ tiếng Việt, khi thật cần thiết mới dùng từ nuớc ngoài (thuật ngữ, chú thích để nguời đọc hiểu rõ hon, mục đích tu từ, ): Ai-đôn-nâu, Vi-đê-ô, vô đi! Ê > chấp nhận Top ten, guitare, sex, penalty, fan, band, café, garage > thay bằng tiếng Việt hoặc những từ phiên âm nhưng nay đã quen thuộc như tiếng Việt: ghi ta, cà phê, băng, ga ra, cuonglekhac@hcmussh.edu.vn 6/15/2021 92
  93. * không lạm dụng từ ngữ chính trị : phấn đấu, quán triệt, bất cập, bức xúc, tranh thủ, triển khai cuonglekhac@hcmussh.edu.vn 6/15/2021 93
  94.  Cần thiết vì tiết kiệm, nhung không nên quá lạm dụng  Nguyên tắc : chỉ viết tắt khi  (1) cụm từ quá dài;  (2) lặp lại ít ra là ba lần;  (3) sự lặp lại không quá xa nhau. cuonglekhac@hcmussh.edu.vn 6/15/2021 94
  95. ✓ Ðừng ngần ngại tra từ điển khi thấy không nắm thật chắc nghĩa của một từ nào đó ✓ GS. Nguyễn Ðức Dân: “các nhà bác học Pháp thuờng xuyên tra từ điển!” cuonglekhac@hcmussh.edu.vn 6/15/2021 95
  96. • Xác định vai trò của từng loại • Cần nhất quán • Nguyên tắc của báo Tuổi trẻ: - duới 10 và ngay sau dấu chấm câu: viết chữ; khác: số vd: • ÐH Sorbonne lại bị hàng trăm SV chiếm giữ trong suốt ba ngày; • Hon 300 dại biểu SV từ khoảng 40 trường ÐH dã họp ; • Đã có hơn 31 trận động đất từ 4-5,3 độ Richter (TT 13/3/2006) cuonglekhac@hcmussh.edu.vn 6/15/2021 96
  97. ✓ Nguyên tắc: * Chuẩn cú pháp. Câu không được thiếu. Thừa cũng không nên vì dài dòng; cuonglekhac@hcmussh.edu.vn 6/15/2021 97
  98. ✓ Câu đơn: * C-V : Hoa mai đã nở. * P, C-V : Sáng nay, hoa mai đã nở. * C,X,V : Hoa mai, loài hoa đặc trưng cho mùa xuân phương Nam, đã nở. cuonglekhac@hcmussh.edu.vn 6/15/2021 98
  99. ✓ Câu ghép: - Song song: quan hệ liệt kê, tương phản, tương đồng * C1V1-C2V2- -CnVn: Pháp chạy, Nhật hàng, vua Bảo Ðại thoái vị. (liệt kê) * C1V1 – TN – C1V2 : Ong hút mật hoa, nhưng ong không làm hại sắc và hương của hoa. (tương phản) cuonglekhac@hcmussh.edu.vn 6/15/2021 99
  100. - Chính phụ: quan hệ nhân quả, điều kiện, mục đích, > dùng từ nối/cặp từ nối: * Nếu C1V1 thì C2V2: Nếu anh trở mặt thì tôi sẽ nộp lá thư này cho công an. * C1 càng V1, C2 càng V2: Trời càng mưa, nước càng dâng cao * C1 không những V1 mà cịn V2 (nữa): Cô ấy không những đẹp mà còn thông minh (nữa). * Tuy V1 nhưng C2V2: Tuy không phải là một tiền đạo nhưng Frank Lampard đang dẫn đầu danh sách ghi bàn ở giải Premiere League. cuonglekhac@hcmussh.edu.vn 6/15/2021 100
  101. - Hỗn hợp: vừa song song, vừa chính phụ: * C1V1-C2V2- vì C3V3: Cậu Thanh về, cả nhà vui, vì ai cung mến cậu. ✓ Câu phức: là câu đơn hay câu ghép nhưng có chủ ngữ hay vị ngữ là một cụm chủ vị (mệnh đề) * Anh làm như vậy là không có lợi cho tập thể. C V cuonglekhac@hcmussh.edu.vn 6/15/2021 101
  102. ✓ Câu thiếu thành phần (què, cụt) - Nguyễn Viết Xuân, nguời anh hùng nổi tiếng với câu nói còn vang mãi trên trận địa. - Anh Nam trong tình trạng bị kích động sau khi nghe quá nhiều lời dè bỉu vợ mình. cuonglekhac@hcmussh.edu.vn 6/15/2021 102
  103. ✓ Sử dụng không đúng từ công cụ: - Ông ta tuy xấu mã, người lùn và to ngang, đó là dáng điệu của gấu. Chân tay ngắn, mặt ngắn, trán cũng ngắn choằn. Cái tài ẩn vào trong, khi cần mới tỏ ra ngoài. - Tuy chị Út Tịch thương yêu chồng con, đồng bào, đồng chí rất sâu sắc, nhưng chị Út rất căm thù bọn giặc cướp nước và bán nước. cuonglekhac@hcmussh.edu.vn 6/15/2021 103
  104. ✓ Sai logic:  - Hắn úp nón lên mặt, nằm xuống, ngủ một giấc đến chiều. cuonglekhac@hcmussh.edu.vn 6/15/2021 104
  105. ✓ Mơ hồ: - Ăn chả ngon. - Vừa đi học về, má bảo Tý chạy sang nhà ông Ba mua hai cân duờng. ✓ Chập cấu trúc: - Theo ông Hoàng Tiến Dũng, giám đốc Công ty vật liệu xây dựng Hạ Long cho biết, hiện công ty có khoảng 400.000 m2 tôn. cuonglekhac@hcmussh.edu.vn 6/15/2021 105
  106. * Ngắn tốt hơn dài: Câu văn tiếng Anh TK 17: 45 từ/câu Tk 19: 30 TK 20: 20 Tạp chí Mỹ Reader’s Digest: 10 từ cuonglekhac@hcmussh.edu.vn 6/15/2021 106
  107. -VN (1865):“Thật là người muốn sự lành chẳng thấy sự gì sáng danh hơn là gìn giữ làng nước nhà mình cho được mà thôn trưởng hương chức mấy làng Mĩ-trà, Vĩnh-quới, Lộc-thuận, Phú-vạn, về tỉnh Dịh-tường, ngày 30 tháng nhuận ngũ ngoạt trước, ai giữ được dân mình cho khỏi trộm cướp cho khỏi bè đảng người còn lọan đã đáng khen lắm: quan lớn Nguyên-Sóai đã lấy làm trọng cho nên có gữi lời thăm và có ban phần thưởng cho các làng ấy phần thưởng riêng cho các người có công hơn” (GĐB, số 5, 15-8-1865)> 100 từ/câu! cuonglekhac@hcmussh.edu.vn 6/15/2021 107
  108. cuonglekhac@hcmussh.edu.vn 6/15/2021 108
  109. cuonglekhac@hcmussh.edu.vn 6/15/2021 109
  110. - Hiện nay: 30 từ/ câu cuonglekhac@hcmussh.edu.vn 6/15/2021 110
  111. • Bán đấu giá (BÐG) khác với mua bán thông thuờng ở chỗ nguời chủ tài sản không đuợc trực tiếp đứng ra bán mà phải thông qua nguời bán giùm là một cơ quan, tổ chức do pháp luật quy định (thí dụ như một doanh nghiệp có đăng ký hành nghề BÐG, một trung tâm dịch vụ BÐG của nhà nuớc ) • Bán đấu giá (BÐG) khác với mua bán thông thuờng ở chỗ chủ tài sản không duợc trực tiếp bán. Họ phải thông qua nguời bán giùm là một tổ chức do pháp luật quy dịnh. Ðấy có thể là doanh nghiệp hành nghề BÐG, trung tâm dịch vụ BÐG của nhà nuớc cuonglekhac@hcmussh.edu.vn 6/15/2021 111
  112.  Tôi dã lập ra một ban nhạc mà cho dến bây giờ vẫn cịn nhiều nguời nhớ dến, ban nhạc gồm một trống gỗ, hai cơ gái choi guitar, một cơ gái choi violon và tơi là nguời phối khí.  Tôi dã lập ra một ban nhạc mà bây giờ vẫn cịn nhiều nguời nhớ dến. Ban nhạc gồm một nguời chơi trống gỗ, hai cô gái chơi guitar, một cơ gái choi violon và tơi là nguời phối khí. cuonglekhac@hcmussh.edu.vn 6/15/2021 112
  113. • Thằng bé chưa đầy ba tuổi còn chập chững bước vào giữa bầy rắn đang ngọ nguậy tức tối vì bị cầm tù suốt đêm, cậu cúi xuống xách một con quấn cổ, con khác cầm tay, mĩệng tí toét cười trông ra dáng một nghệ sĩ xiếc. • Thằng bé chưa đầy ba tuổi, chập chững bước vào giữa bầy rắn đang ngọ nguậy tức tối vì bị cầm tù suốt đêm. Cậu cúi xuống xách một con quấn cổ, con khác cầm tay, miệng tí toét cuời trông ra dáng một nghệ sĩ xiếc. • . cuonglekhac@hcmussh.edu.vn 6/15/2021 113
  114.  Vấn đề được xem bức xúc nhất hiện nay là tình hình nhà ở của hộ nghèo dân tộc thiểu số còn rất khó khăn, tạm bợ, rách nát. (29 từ)  > Hiện nay, nhà ở của nhiều bà con dân tộc ít người còn rất khó khăn. (16 từ)/ cuonglekhac@hcmussh.edu.vn 6/15/2021 114
  115.  Trước thực trạng còn rất nhiều hộ nghèo dân tộc thiểu số phải ở nhà tạm bợ, UBND tỉnh đã đưa ra một đề án xoá nhà tạm cho hộ nghèo đồng bào dân tộc thiểu số nhằm giúp bà con có điều kiện sinh sống, thoát nghèo.(51) > Trước thực trạng đó, UBND tỉnh lập đề án xây dựng nhà ở cho bà con.(19) cuonglekhac@hcmussh.edu.vn 6/15/2021 115
  116.  Theo số liệu thống kê toàn tỉnh, hiện còn hơn 800 hộ nghèo nhà ở rách nát, tạm bợ hoặc chưa có điều kĩện để xây dựng, đang ở nhờ nhà người thân, làm ảnh hưởng rất nhiều đến điều kĩện môi trường sinh hoạt cũng như phát triển kĩnh tế chung.(53)  > Theo thống kê, Phú Yên có hơn 800 hộ đồng bào thiểu số chưa có nhà, hoặc nhà ở lụp xụp. (21) cuonglekhac@hcmussh.edu.vn 6/15/2021 116
  117. ✓ - Câu trên báo in: > 20 từ là khó đọc ✓ - Báo hình, nói: 16 từ (độ dài trung bình của câu trong Thánh kinh) cuonglekhac@hcmussh.edu.vn 6/15/2021 117
  118.  1. NGẮN;  2. NGẮN;  3. NGẮN.LECTURES\EDITING METHOD\giaycu.doc cuonglekhac@hcmussh.edu.vn 6/15/2021 118
  119.  Phân đoạn hình thức (phân ngữ đoạn) phải chính xác, nhất là tiêu đề nếu không có thể gây hiểu nhầm (nhiễu thông tin):LECTURES/PRINTING PRESS/Tiêuđề.ppt cuonglekhac@hcmussh.edu.vn 6/15/2021 119
  120. * “Ông Tư khiếu nại” đã thắng * Bìm bịp hết còn kêu nuớc lớn * Ðất “công” sẽ được giao, cho thuê theo phương thức đấu giá. * Vô tư phơi lông gà vịt giá (PL, 13-11-2005) cuonglekhac@hcmussh.edu.vn 6/15/2021 120
  121. * ÔNG TRƯƠNG QUANG ĐƯỢC GIỮ CHỨC CHỦ TỊCH UBND TỈNH QNĐN (TUỔI TRẺ 17- 5-1994) * HIỆU QUẢ CỦA TÁC PHẨM BÁO CHÍ MỚI LÀ PHẦN THƯỞNG CAO QUÝ NHẤT! (TTCN 3-1-1994) * QUÀ TẶNG MẸ NHÂN NĂM MỚI (LĐCN 29-10-1991) cuonglekhac@hcmussh.edu.vn 6/15/2021 121
  122. * HỘI THẢO XUẤT KHẨU TIÊU DÙNG VÀ THỰC PHẨM VÀO MỸ (TT 17-5-1994) * DÙ CHO MÁY BAY (TTCN 24-4-1994) * ĐỜI SỐNG CÔNG NHÂN MAY SAO KHÔNG KHÁ HƠN? (TT 10-3-1994) * MÁ VÀO CA BA CON NẰM NGỦ NGOAN BÊN CÔ GIÁO cuonglekhac@hcmussh.edu.vn 6/15/2021 122
  123.  Hắn quát lên một tiếng rồi tống luôn một cú đá vào bụng ông.  Ðồng tình luyến ái cuonglekhac@hcmussh.edu.vn 6/15/2021 123
  124.  Trong toàn bộ Truyện Kiều của ông đã mô tả một cách sâu sắc xã hội phong kĩến thối nát.  Qua điều tra cho thấy hắn là một tên ghiền ma tuý nặng.  Nhu vậy cần có biện pháp ngăn chặn nạn nói thách, cũng là một cách lừa đảo nguời mua.  Tất cả các loại xà phòng đều làm khô da của bạn. Riêng Lux làm cho da của bạn trắng trẻo mịn màng. cuonglekhac@hcmussh.edu.vn 6/15/2021 124
  125.  Ngày 25.8.1992, 20000 cô dâu chú rể làm đám cuới tập thể, đã phá kỉ lục nam 1986: cử hành đám cuới cho 12000 cặp.  Con đường dẫn chiếc xe lượn sát bờ vực, đâm xuyên qua cánh rừng thông rồi 15 phút sau từ từ đỗ truớc cổng một cái vila. cuonglekhac@hcmussh.edu.vn 6/15/2021 125
  126.  Sở di em yêu quí con mèo vì nĩ bắt chuột cho nhà em nên em mới quí nĩ.  Nguời vẽ chân dung Bác Hồ ở Trà Vinh cuonglekhac@hcmussh.edu.vn 6/15/2021 126
  127.  Mẹ con đi chợ chiều mới về.  > Mẹ, con đi chợ, chiều mới về.  > Mẹ, con đi chợ chiều, mới về.  > Mẹ con đi chợ, chiều mới về.  > Mẹ con (cả hai mẹ con) đi chợ chiều, mới về  > Mẹ (của) con đi chợ chiều, mới về cuonglekhac@hcmussh.edu.vn 6/15/2021 127
  128.  TCL, nhà sản xuất ti vi lớn nhất thế giới  Nguời sinh viên mới đi tới  Hoan hô thanh niên xung phong tải thuong  Xe không phải rẽ trái  Lấy đá ghè vào trứng liệu có vỡ không? cuonglekhac@hcmussh.edu.vn 6/15/2021 128
  129.  Vài ngày trước khi giải phóng Đà Lạt hồi cuối tháng ba năm 1975, một đội đặc nhiệm của quân đội Mỹ mang theo nhiều công tai nơ bằng chì đã đổ bộ xuống thành phố, vội vã tháo gỡ 72 thanh nhiên liệu chứa đầy phóng xạ ra khỏi lò phản ứng TRIGA, rồi chở thẳng ra hạm đội Thái bình dương cuonglekhac@hcmussh.edu.vn 6/15/2021 129
  130.  Thật vậy, lối vào nhà không chỉ là không gian chuyển tiếp giữa trong và ngoài nhà, mà từ đây người ta có thể cảm nhận được sự cởi mở, mến khách, thậm chí cả gu thẩm mỹ của chủ nhân. (41 từ)  Họ không chỉ mua sắm áo quần và mỹ phẩm mà tậu xe riêng, máy tính và căn hộ trong chung cư cuonglekhac@hcmussh.edu.vn 6/15/2021 130
  131.  Quảng cáo là hoạt động kĩnh tế nhưng cũng là một hoạt động văn hoá.  > dùng sai từ nối nhưng (A nhưng B: A><B) cuonglekhac@hcmussh.edu.vn 6/15/2021 131
  132. • Qua khảo sát 370 doanh nghiệp đã thực hiện cổ phần hoá cho thấy, doanh thu trung bình của các doanh nghiệp sau khi cổ phần tăng 30%, lợi nhuận và nộp ngân sách tăng gấp 2 lần, vốn trung bình tăng 15%/năm. (54 từ/câu) • > Thiếu chủ ngữ, giới ngữ không thể làm chủ ngữ (chuyển thành danh ngữ, hoặc cung cấp thêm cho bộ phận sau giới ngữ một chủ ngữ) Qua khảo sát, vốn trung bình của 370 doanh nghiệp dã cổ phần hố tang 15%, doanh thu tang 30%, lợi nhuận và nộp ngân sách tang 200%/nam. cuonglekhac@hcmussh.edu.vn 6/15/2021 132
  133.  Hà Nội và TPHCM hiện đang được ngành hàng không thế giới đánh giá là một trong những điểm đến có triển vọng hàng đầu của thị trường châu Á.  Connor có 35 văn phòng tại 33 nước, chủ yếu là tại châu Á, rồi đến Mexico, Trung Mỹ, Thổ Nhĩ Kỳ  Xin các thầy cô đến ăn đúng giờ để thức ăn khỏi nguội và chờ đợi nhau.  > Sai logic cuonglekhac@hcmussh.edu.vn 6/15/2021 133
  134.  có một cái bánh nuớng trong tủ lạnh.> mo hồ cú pháp  Don’t kĩll your wife. Let’s our machine do that dirty job.> mo hồ ngữ dụng cuonglekhac@hcmussh.edu.vn 6/15/2021 134
  135.  Ba năm liền đạt danh hiệu Thanh niên tiên tiến, nhưng ít người biết anh Nguyễn Phú Cường, 32 tuổi, đã đạp xe ba gác thuê 3 năm trời để dành vốn nuôi cá ao .  Vừa di học về, má bảo Tý sang nhà bác Nam mua hai cân duờng.  > Vừa thấy Tý di học về, má bảo Tý sang nhà bác Nam mua hai cân duờng  >Sai qui chiếu cuonglekhac@hcmussh.edu.vn 6/15/2021 135
  136.  Hắn về dến nhà, thấy cửa bị cạy, trong nhà chỉ cịn chiếc xe dạp. Hắn luống cuống khố cửa lại, dắt xe dạp chạy vội dến dồn công an. cuonglekhac@hcmussh.edu.vn 6/15/2021 136
  137.  Liên kết giúp các thành tố cấu thành một văn bản gắn bó chặt chẽ với nhau thành một chỉnh thể nội dung – hình thức;  Khi sửa chữa bản thảo, nhất là những bản thảo dài, và sự sửa chữa tác động nhiều đến cấu trúc của văn bản, thì sự liên kết giữa các yếu tố trong văn bản đó có thể thay đổi; cuonglekhac@hcmussh.edu.vn 6/15/2021 137
  138.  Biên tập liên kết giúp tăng cường sự gắn bó giữa các thành tố, khiến cho bài viết logic hơn, dễ hiểu hơn.  Biên tập liên kết được thực hiện đồng thời với các thao tác biên tập khác trong quá trình xử lí thông tin, xử lí bản thảo. Sau khi kết thúc quá trình biên tập, cần kiểm tra một cách tổng quát độ liên kết của văn bản trước khi ký tên vào bản thảo. cuonglekhac@hcmussh.edu.vn 6/15/2021 138
  139.  Phương thức lặp: Lặp từ vựng: trong một chuỗi câu, câu sau lặp lại một ngữ đoạn của câu trước để tạo sự liên kết. Ví dụ; (1) Còn Lành thì khóc. Khóc rất khẽ. (2) Liên kết là gì? Liên kết là một phương thức tạo nên sự chặt chẽ trong văn bản. > Lặp hoàn toàn cuonglekhac@hcmussh.edu.vn 6/15/2021 139
  140. • (3) Hắn chợt nhớ Phương. Cái cô gái tên Phương ấy lâu nay cứ luôn chập chờn trong giấc ngủ của hắn. • (4) Trung ương đã nhất trí về đường lối, chính sách, chỉ tiêu, biện pháp. Chúng ta phải biến sự nhất trí ấy thành quyết tâm. > Lặp bộ phận (thừa, thiếu) cuonglekhac@hcmussh.edu.vn 6/15/2021 140
  141.  Chú ý: có những trường hợp trên bề mặt là lặp, nhưng thực chất là không, vì biểu thị những đối tượng khác nhau. Có thể nhận diện loại này khá dễ dàng vì thường phần thuyết nói về những sự tình khác nhau trong cùng một thời gian; ví dụ: cuonglekhac@hcmussh.edu.vn 6/15/2021 141
  142. (5) Người thì ngồi trông nhà. Người thì ngồi trông xe. (6) Bà thì quá già. Bà còn trẻ măng. (7) Một ông Thanh nằm ngủ. Một ông Thanh ngồi hút thuốc lào. Ba câu trên cũng lặp, nhưng không lặp từ, lặp bộ phận mà lặp cấu trúc. cuonglekhac@hcmussh.edu.vn 6/15/2021 142
  143.  Phương thức thế: có hai loại là thế đồng nghĩa và thế đại từ:  Thế đồng nghĩa: trong một chuỗi câu, những câu đi sau sử dụng những ngữ đoạn có cùng một nghĩa (chỉ cùng một đối tượng) với câu đi trước ví dụ: Người Pháp đổ máu đã nhiều. Dân ta hi sinh cũng không ít. cuonglekhac@hcmussh.edu.vn 6/15/2021 143
  144. Ăn ở với nhau được đứa con trai lên hai thì chồng chết. Cách mấy tháng sau đứa con lên sài bỏ đi để chị ở lại một mình. Trâu đã già. Trông xa, con vật thật đẹp dáng. cuonglekhac@hcmussh.edu.vn 6/15/2021 144
  145.  Thế đại từ: là phương thức liên kết thể hiện ở việc sử dụng trong các câu sau (trong chuỗi câu) một đại từ (hoặc được đại từ hoá) để thay thế cho một ngữ đoạn nào đó trong chủ ngôn; ví dụ: cuonglekhac@hcmussh.edu.vn 6/15/2021 145
  146. Đạo đức cách mạng không phải từ trên trời sa xuống. Nó do đấu tranh, rèn luyện bền bỉ hàng ngày mà phát triển và củng cố. Nghiêm ra đi năm 18 tuổi. Từ bấy đến nay, Nghiêm đã dự cả thảy 30 trận. cuonglekhac@hcmussh.edu.vn 6/15/2021 146
  147. • Phương thức liên tưởng: Tôi đang ngồi trong nhà thì có tiếng gõ cửa. Hắn nằm suy nghĩ. Tay vắt trán. Hắn nhớ mông lung. Trời nóng quá. Xin anh ly nước. cuonglekhac@hcmussh.edu.vn 6/15/2021 147
  148. Sợi dây đã đứt. Có nối lại cũng còn cái gút. Nó lả đi. Tai nó ù. Mắt nó loá. Nó nằm vật ở lề đường. mĩệng nó há hốc ra mà thở. cuonglekhac@hcmussh.edu.vn 6/15/2021 148
  149.  Phương thức đối : Đối từ, đối nghĩa, thông thường kèm theo lặp từ, lặp cấu trúc: Người yếu vẫn hay hiền lành. Muốn ác phải là kẻ mạnh. Gần cái gì ta ghét là khổ. Xa cái gì ta yêu cũng khổ cuonglekhac@hcmussh.edu.vn 6/15/2021 149
  150.  Phương thức tỉnh lược: Là phương thức lược bớt những yếu tố mà trong chủ ngôn có nhắc đến; ví dụ: Trời mưa như trút nước. Rồi gió. Rồi sấm chớp. Chắc sắp bão đến nơi rồi. cuonglekhac@hcmussh.edu.vn 6/15/2021 150
  151. Thanh khóc ngằn ngặt . Như có ai bóp cổ cô. Mà làm gì có ai . Sợi dây đã đứt. Có nối lại cũng còn cái gút. cuonglekhac@hcmussh.edu.vn 6/15/2021 151
  152.  Phương thức tuyến tính: là phương thức sử dụng trật tự tuyến tính của các phát ngôn vào việc liên kết những phát ngôn có quan hệ chặt chẽ với nhau về nội dung; ví dụ: cuonglekhac@hcmussh.edu.vn 6/15/2021 152
  153. Nhiên nheo mắt. Súng nổ. Chiếc máy bay bốc cháy ngùn ngụt. Cô thèm quá rồi. Cô không chịu nổi nữa. Cô đánh liều. Cô giấu bà cụ, sắm một mẻ toàn những thứ tân thời. cuonglekhac@hcmussh.edu.vn 6/15/2021 153
  154.  Phương thức nối chặt bằng từ nối: là phương thức liên kết nhờ các từ nối (liên từ, giới từ); ví dụ: Tôi sẽ về Hà Nội sau. Bằng tàu hoả hoặc ô tô. Vì chưa gọt sạch chủ nghĩa cá nhân, cho nên có đảng viên còn “kể công”với Đảng. cuonglekhac@hcmussh.edu.vn 6/15/2021 154
  155.  Phong cách của một tờ báo được quan niêm như một sự thống nhất và bền vững nhất định về:  Hình thức mĩ thuật;  Nội dung và cách thể hiện thông tin, xử lí thông tin. cuonglekhac@hcmussh.edu.vn 6/15/2021 155
  156. • Khổ tờ báo; • Kiểu chữ, cỡ chữ, việc sử dụng các dáng chữ để nhấn tiêu diểm; • Màu sắc; • Hình ảnh, mĩnh hoạ; • Cột báo. cuonglekhac@hcmussh.edu.vn 6/15/2021 156
  157.  Chung: Những vấn đề quan trọng của đất nuớc và thế giới; biến cố; những vấn đề liên quan đến cuộc sống: gia dình, con cái, y tế, giáo dục,  Riêng: Phụ thuộc dối tuợng của từng tờ báo cuonglekhac@hcmussh.edu.vn 6/15/2021 157
  158.  Cách thể hiện: ngôn ngữ của từng tờ báo, ngôn ngữ tác giả, ngôn ngữ thể loại,  Cách xử lí: chọn cái gì dể thông tin và thông tin nhu thế nào. cuonglekhac@hcmussh.edu.vn 6/15/2021 158
  159.  Xử lí vụ cháy nhà P6, Q8 ngày 5.10.2002: không chỉ thông tin thiệt hại vật chất, số nguời chết mà cịn nhấn mạnh: sau vụ cháy, có 3 dứa trẻ mất cả cha lẫn mẹ, nhà cửa bị thiêu rụi > kêu gọi xã hội giúp dỡ dể các em có thể sống và học hành dến khi truởng thành.
  160.  Xử lí vụ thủ khoa ÐHKHXH&NV Nguyễn Thị Thanh Hải không có tiền dĩng học phí và vụ “cơ bé giặt muớn vào dại học” cuonglekhac@hcmussh.edu.vn 6/15/2021 160
  161.  Xử lí vụ Nam Cam: Chỉ dang những thông tin có tính phát hiện của phĩng viên, không chép lại cáo trạng hay báo cáo diều tra của các co quan bảo vệ pháp luật; cuonglekhac@hcmussh.edu.vn 6/15/2021 161
  162.  Xử lí vụ một công ti sản xuất nội y tổ chức họp báo: phê phán kiểu họp báo trá hình; họp báo mà như biểu diễn trang phục lót (vi phạm lệnh cấm của Bộ VHTT) cuonglekhac@hcmussh.edu.vn 6/15/2021 162
  163.  Những yếu tố khác cũng tạo dựng phong cách, uy tín cho một tờ báo:  Cách viết hoa thống nhất/không thống nhất;  Viết chữ/số thống nhất/không thống nhất;  cuonglekhac@hcmussh.edu.vn 6/15/2021 163
  164.  Ðon vị đo luờng: cần chuyển đổi (hoặc chú thích) sang đơn vị đo luờng quen thuộc với nguời đọc: foot, feet, mile, dặm, trượng, lạng (Kẻ tám lạng người nửa cân);  Tiêu đề;  cuonglekhac@hcmussh.edu.vn 6/15/2021 164
  165.  Thuật ngữ biên tập kĩ thuật hiện chưa thống nhất về nội hàm.  Nên quan niệm biên tập kĩ thuật chủ yếu là công tác tổ chức mặt báo cuonglekhac@hcmussh.edu.vn 6/15/2021 165
  166.  Là công tác nghiệp vụ cụ thể của công tác biên tập báo chí. Ðối với đài phát thanh, truyền hình, đó là việc tổ chức chương trình; cuonglekhac@hcmussh.edu.vn 6/15/2021 166
  167.  TCMB là tập hợp tin bài, hình ảnh, tranh minh hoạ vào từng trang báo,từng số báo thành một thể thống nhất theo một yêu cầu nhất định của công tác tuyên truyền cuonglekhac@hcmussh.edu.vn 6/15/2021 167
  168. 1) TCMB phải xuất phát từ yêu cầu tuyên truyền trong từng thời gian và đuợc vận dụng cụ thể vào từng số báo:  Mặt báo duợc cấu tạo từ những bài, tin, ảnh, Việc sắp xếp các bài viết, hình ảnh, thành một thể thống nhất không phải là sắp xếp theo thứ tự hình thức mà xuất phát từ yêu cầu tuyên truyền. cuonglekhac@hcmussh.edu.vn 6/15/2021 168
  169.  Trang ngoài quan trọng hơn trang trong, trang dễ lật quan trọng hơn trang khó lật: trang 1, trang cuối, trang 2, trang giữa, trang kế cuối. 1 2  Quan trọng: 1-2-3-4  Ngoài ra, vị trí giữa trang báo cũng rất quan trọng do có thể in được ảnh lớn và do nó ở trung tâm trang báo. 3 4  Có báo quan niệm ô 4 quan trọng do đó là nơi bạn đọc dừng mắt lâu nhất trước khi chuyển qua trang khác.
  170.  Trong một trang mục: bố trí theo trình tự thời gian: thông tin quan trọng nhất xuất hiện trước nhất cuonglekhac@hcmussh.edu.vn 6/15/2021 170
  171.  Các trang mục khác nhau: Bố trí theo thời gian nhàn rỗi/không nhàn rỗi (giờ làm việc); theo độ tuổi (giờ sinh học) của bạn nghe/xem dài: thời gian nào mà nhiều bạn đọc cùng nhàn rỗi là thời gian quan trọng nhất (giờ vàng): bố trí trang mục quan trọng nhất (thời sự - VN: 6:00; 12:00, 19:00); không bố trí những trang mục của trẻ em vào giờ quá sớm hay quá muộn. cuonglekhac@hcmussh.edu.vn 6/15/2021 171
  172. 2) Vị trí đặt tin, bài, ảnh, ; diện tích dành cho từng bài viết, từng chủ đề, từng mục phải cân nhắc hợp lí, phù hợp với chủ đề trung tâm và những chủ đề phụ (nếu có) của từng số báo:  Tin, bài quan trọng nhất, thời sự: trang 1, góc cao nhất bên trái; cuonglekhac@hcmussh.edu.vn 6/15/2021 172
  173.  Tin, bài quan trọng thường tỉ lệ thuận với diện tích dành cho nó: tin bài quan trọng thì phải dài hơn tin bài không quan trọng, tiêu đề in to;  Tin, bài tuyên truyền cho chủ đề chính phải bố trí vào những vị trí quan trọng trên trang báo. cuonglekhac@hcmussh.edu.vn 6/15/2021 173
  174. 3) TCMB cần rõ ràng, sáng sủa, linh hoạt , hài hoà; tránh rập khuôn, công thức, khô cứng, nhưng cũng tránh tuỳ tiện, duy hình thức. cuonglekhac@hcmussh.edu.vn 6/15/2021 174
  175. 4) Các trang mục cần duợc bố trí, phân công rõ ràng, ổn định dài ngày, tránh thay đổi, xáo trộn tuỳ tiện, thuờng xuyên vì:  TCMB thể hiện phong cách của từng tờ báo;  Giúp bạn đọc/nghe/xem dễ dàng tìm được trang mục ưa thích. cuonglekhac@hcmussh.edu.vn 6/15/2021 175
  176. 1) Lên trang báo: Phụ thuộc vào loại báo (trung ương, địa phương, nhật báo, báo cách nhật, tuần báo, ) • Phối hợp lĩnh vực phản ánh (nội dung) với phương thức phản ánh (thể loại), trọng điểm (chủ đề) kết hợp với toàn diện (thời sự); • Chú ý đến mặt mĩ thuật, mỗi trang báo nên có ảnh minh hoạ. cuonglekhac@hcmussh.edu.vn 6/15/2021 176
  177. 2) Tổ chức các chuyên mục: • Các chuyên mục có vai trò quan trọng trong thông tin, thể hiện phong cách riêng của từng tờ báo; • Phụ thuộc vào tầm quan trọng của chuyên mục mà bố trí vị trí, dung luợng. • Cần dùng những hình thức mĩ thuật (khung, filet, nền, kiểu chữ, dáng chữ, ) để làm nổi bật chuyên mục. cuonglekhac@hcmussh.edu.vn 6/15/2021 177
  178. 3) Tổ chức trang chuyên đề:  Trang chuyên đề là trang đề cập sâu một chủ đề. Có thể tổ chức theo lĩnh vực, lãnh thổ, ngày kỉ niệm có ý nghĩa lịch sử,  Chỉ tổ chức khi có yêu cầu tuyên truyền sâu, cần có kế hoạch sớm, cụ thể; cuonglekhac@hcmussh.edu.vn 6/15/2021 178
  179.  Cần chú ý cả lượng thông tin (phản ánh thực tiễn) lẫn ý đồ tổng kết (cải tạo thực tiễn);  Kết hợp bài chủ lực; box nêu số liệu, tư liệu liên quan; biểu đồ; bài phản ánh, bài nhận định. cuonglekhac@hcmussh.edu.vn 6/15/2021 179
  180.  Xử lí về mặt hình thức nhằm làm cho tờ báo dễ đọc, đẹp, thu hút bạn đọc;  Báo in: biên tập mĩ thuật có vai trò quan trọng, và liên quan dến tổ chức nội dung. cuonglekhac@hcmussh.edu.vn 6/15/2021 180
  181. * Nắm vững yêu cầu tuyên truyền, chủ đề tư tuởng của từng số báo, từng trang báo; * Tập hợp, xem xét toàn bộ tin, bài, ảnh, ; tính toán diện tích toàn trang, toàn số báo, diện tích của ảnh, minh hoạ, ; cuonglekhac@hcmussh.edu.vn 6/15/2021 181
  182.  Vận dụng linh hoạt, sáng tạo các hình thức trình bày nhằm làm cho tờ báo dễ dọc, dẹp \PRINTING PRESS\images\ngoc 4.pdf cuonglekhac@hcmussh.edu.vn 6/15/2021 182
  183. Thuờng có tính cố định; gồm hai phần: lề và bát chữ: * Lề: phần trắng không in chữ, chạy chung quanh trang báo. Ðộ rộng phụ thuộc khổ báo; * Bát chữ: phần in chữ, hình, tính bằng ngang x dọc. Khổ báo khác nhau tạo thành những bát chữ khác nhau. Mỗi bát chữ chia thành nhiều cột báo, mỗi cột cách nhau 5mm, có thể giữa có 1 filet mảnh. cuonglekhac@hcmussh.edu.vn 6/15/2021 183
  184. Khổ Bát chữ Số cột Cỡ cột Lớn A 2 420x594 370x530 8 42 Vừa A 3 297x420 245x380 5 45 Nhỏ A 4 210x297 175x260 3-4 20-55 Rất nhỏ A 5 (khổ sách, 140x210 115x180 1-2 115 - 55 tabloid) 130x190 105x160 105 - 50
  185.  Tên báo  Cơ quan chủ quản  Năm ra báo, số thứ tự, ngày tháng phát hành, chỉ số, địa chỉ, giá tiền
  186.  Huân, huy chuong, huy hiệu  Khẩu hiệu hoạt động, co quan quản lí
  187. • Cỡ chữ • Kiểu chữ • Dáng chữ • Khoảng cách dòng • Chữ letter • \Kt-33S.pdf cuonglekhac@hcmussh.edu.vn 6/15/2021 187
  188.  Là đường kẻ hay hoạ tiết tạo thành dãy, dể khu biệt mảng, khối, bài, cột, báo;  Mảnh: 0,1 – 0,3 mm: phổ biến, dùng dể ngăn cột báo, gạch dưới tên tác giả, cuonglekhac@hcmussh.edu.vn 6/15/2021 188
  189.  Ðậm: > 0,5 mm. Khu biệt bài có dung luợng lớn. có thể dùng màu sắc;  Ðúp (cặp): 2 filet mảnh (hoặc1 mảnh, 1 dậm) song song, dùng dể tạo khung chuyên mục, ngăn cách manchette  Hoa: trang trí \ \PRINTING PRESS\Kt- 33S.pdf cuonglekhac@hcmussh.edu.vn 6/15/2021 189
  190.  Tạo thành từ các filet, dùng dể tạo mảng, khối, tạo box, làm nổi bật thông tin trong khung; có các loại:  Mảnh  Ðậm  Ðúp  Hoa
  191.  Mảng màu có độ đậm nhạt được tính bằng mật độ hạt màu (hạt tramé), dùng làm nền để in một bài báo nhằm tạo một tác động về thị giác; thường có các loại: cuonglekhac@hcmussh.edu.vn 6/15/2021 191
  192.  Nền phẳng: độ đậm nhạt đều nhau;  Nền chuyển màu: độ đậm nhạt chuyển dần từ đậm sang nhạt hay ngược lại  Nền hình: in chìm hoa văn, hình ảnh, hoạ tiết,  Nền đen, chữ trắng (negatif, âm bản) cuonglekhac@hcmussh.edu.vn 6/15/2021 192
  193. cuonglekhac@hcmussh.edu.vn 6/15/2021 193
  194.  Là biểu tượng cho các trang mục, như nhạc hiệu, hình hiệu của báo nói, báo hình;  Vignette hình, vignette chữ.
  195.  Báo 1 màu;  Báo 2 màu: đen và một màu cơ bản khác (xanh, đỏ, );  Báo 4 màu: Bốn màu cơ bản: đen, đỏ, xanh, vàng (màu không pha);  Có thể pha 2 màu, 3 màu, 5 màu, cuonglekhac@hcmussh.edu.vn 6/15/2021 195
  196.  Hình 2 màu, hình nhiều màu  Nguyên tắc chọn hình ảnh: • Thông tin của ảnh; • Chất lượng của ảnh; • Bố cục của ảnh. cuonglekhac@hcmussh.edu.vn 6/15/2021 196
  197.  Ðể nhân vật trung tâm hơi lệch
  198.  Quy tắc chia 3: chia bức ảnh làm 3 ô ngang, 3 ô dọc: nhân vật trung tâm ở đường kẻ dọc thứ 1, khuôn mặt ở ô ngang thứ 2
  199.  Ðiểm nhìn: phải có khoảng không gian để nhân vật trong ảnh nhìn.
  200.  Nhân vật phải nhìn vào trang giấy, không nhìn ra ngoài trang giấy.
  201.  có thể bỏ đi những không gian trống; những chi tiết lộn xộn, thừa; nhưng luu ý: Ảnh cắt, cúp không còn là hình ảnh trung thực!  không dùng ảnh có quá nhiều nguời nếu không cần thiết;  không dùng ảnh hộ chiếu, CMND nếu không cần thiết vì ảnh CMND vô cảm. cuonglekhac@hcmussh.edu.vn 6/15/2021 201
  202.  Không dặt vào chỗ gấp của tờ báo, nhất là ảnh quan trọng, ảnh VIP;  Ô thứ 4 của trang báo rất dặc biệt vì dĩ là diểm dừng mắt lâu nhất của bạn dọc.  Serie ảnh sẽ có tác động mạnh. Vấn đề là bố cục hợp lý, tránh rối rắm. cuonglekhac@hcmussh.edu.vn 6/15/2021 202
  203.  Ðã chú thích thì cần dụng công, tránh chú thích cho có;  Chú thích thật ngắn;  Nhớ ghi tên tác giả của anh, vì ảnh cung là một tác phẩm báo chí. Nếu là ảnh tu liệu thì phải ghi rõ. cuonglekhac@hcmussh.edu.vn 6/15/2021 203
  204.  Mỗi thể loại có hình thức thể hiện khác nhau, vì vậy khi biên tập cần có kiến thức về thể loại  PRINTING PRESS/THE LOAI BAO CHI.PPT  Mỗi thể loại có những dặc trung riêng về cấu trúc, ngôn ngữ, dộ dài cuonglekhac@hcmussh.edu.vn 6/15/2021 204
  205.  Thể loại thông tấn (tin, diều tra, ): thông tin sự kĩện; trực diện; cơ dọng;  Thể loại kí (phĩng sự, kí chân dung, sổ tay phĩng viên, ): thông tin sự kĩện + thẩm mĩ; giàu hình ảnh, sắc thái biểu cảm; dung luợng có thể lớn  Thể loại chính luận: thông tin lí lẽ; chặt chẽ, cơ dọng. cuonglekhac@hcmussh.edu.vn 6/15/2021 205
  206.  Lực lượng của giai cấp công nhân và nhân dân lao động là rất to lớn. Nhưng lực lượng ấy cần có Đảng lãnh đạo mới chắc chắn thắng lợi. > Lặp bộ phân: cuonglekhac@hcmussh.edu.vn 6/15/2021 206
  207.  Chỉ có đầu của làng nó rơi xuống đất thì đầu con ma làng mình mới chắp lại được. Chỉ khi nào ngọn mác này dính máu làng nó thì cái nợ này mới trả xong. Mày là con trai, mày cầm mác. Mày là con gái, mày nhắc lũ đàn ông. Mày còn nhỏ, mày để bụng. Mày lớn lên, mày phải đi rình. (Nguyễn Chí Trung, Bức thư làng Mực) > Lặp kết cấu câu + lặp từ cuonglekhac@hcmussh.edu.vn 6/15/2021 207
  208.  Còng số tám USA cái nào cũng hệt như nhau. Nhưng hai bàn tay thì thuộc hai thế hệ khác nhau. (Anh Đức, Con Chị Lộc) > Đối + nối bằng từ nối + lặp từ (hai) cuonglekhac@hcmussh.edu.vn 6/15/2021 208
  209.  Người đổ ra mặt trận. Hậu phương ở đằng sau, hậu phương ở trong lòng. (Dương Hương Ly, Một đoạn đường Trường Sơn) > Đối+lặp cấu trúc câu sau cuonglekhac@hcmussh.edu.vn 6/15/2021 209
  210.  Khẩu súng là vũ khí có thể giết người. Trái tim là khái niệm gợi lên những hình ảnh tốt đẹp. > Đối + lặp cấu trúc cuonglekhac@hcmussh.edu.vn 6/15/2021 210
  211.  Oâng lão há mĩệng ra như bị bò cạp chích. Oâng biết thừa là bọn chúng chẳng lạ gì gia đình ông, nhưng ông vẫn cứ phải ngạc nhiên. (Nguyễn Thi, Ở xã Trung Nghĩa). > Thế đồng nghĩa mô tả+lặp (ông) cuonglekhac@hcmussh.edu.vn 6/15/2021 211
  212.  Mặt biển mở rộng dần và đã nối liền lại. Sóng gợn man mác, cái màu trắng buồn tẻ bao quanh càng man mác hơn. (Nguyễn Khải, Họ sống và chiến đấu) > Liên tưởng +láy (man mác) cuonglekhac@hcmussh.edu.vn 6/15/2021 212
  213.  Tinh thần yêu nước cũng như các thứ của quí. Có khi được trưng bày trong tủ kính, trong bình pha lê rõ ràng dễ thấy. Nhưng cũng có khi cất giấu trong rương, trong hòm (Hồ Chí Minh) > Tỉnh lược+đối (trưng bày-cất giấu)+lặp kết cấu cuonglekhac@hcmussh.edu.vn 6/15/2021 213
  214.  Vấn đề được xem bức xúc nhất hiện nay là tình hình nhà ở của hộ nghèo dân tộc thiểu số còn rất khó khăn, tạm bợ, rách nát. (29 từ)  > Hiện nay, nhà ở của nhiều bà con dân tộc ít người còn rất khó khăn. (16 từ)/ cuonglekhac@hcmussh.edu.vn 6/15/2021 214
  215.  Trước thực trạng còn rất nhiều hộ nghèo dân tộc thiểu số phải ở nhà tạm bợ, UBND tỉnh đã đưa ra một đề án xoá nhà tạm cho hộ nghèo đồng bào dân tộc thiểu số nhằm giúp bà con có điều kĩện sinh sống, thoát nghèo.(51) > Trước thực trạng đó, UBND tỉnh lập đề án xây dựng nhà ở cho bà con.(19) cuonglekhac@hcmussh.edu.vn 6/15/2021 215
  216.  Theo số liệu thống kê toàn tỉnh, hiện còn hơn 800 hộ nghèo nhà ở rách nát, tạm bợ hoặc chưa có điều kĩện để xây dựng, đang ở nhờ nhà người thân, làm ảnh hưởng rất nhiều đến điều kĩện môi trường sinh hoạt cũng như phát triển kĩnh tế chung.(53)  > Theo thốâng kê, Phú Yên có hơn 800 hộ đồng bào thiểu số chưa có nhà, hoặc nhà ở lụp xụp. (21) cuonglekhac@hcmussh.edu.vn 6/15/2021 216
  217.  Thật vậy, lối vào nhà không chỉ là không gian chuyển tiếp giữa trong và ngoài nhà, mà từ đây người ta có thể cảm nhận được sự cởi mở, mến khách, thậm chí cả gu thẩm mỹ của chủ nhân. (41 từ)  Họ không chỉ mua sắm áo quần và mỹ phẩm mà tậu xe riêng, máy tính và căn hộ trong chung cư. > Sai cặp liên từ: không chỉ , mà còn cuonglekhac@hcmussh.edu.vn 6/15/2021 217
  218.  Quảng cáo là hoạt động kĩnh tế nhưng cũng là một hoạt động văn hoá.  > dùng sai từ nối nhưng (A nhưng B: A><B) cuonglekhac@hcmussh.edu.vn 6/15/2021 218
  219.  Qua khảo sát 370 doanh nghiệp đã thực hiện cổ phần hoá cho thấy, doanh thu trung bình của các doanh nghiệp sau khi cổ phần tăng 30%, lợi nhuận và nộp ngân sách tăng gấp 2 lần, vốn trung bình tăng 15%/năm. (54 từ/câu)  > Thiếu chủ ngữ, giới ngữ không thể làm chủ ngữ (chuyển thành danh ngữ, hoặc cung cấp thêm cho bộ phận sau giới ngữ một chủ ngữ) cuonglekhac@hcmussh.edu.vn 6/15/2021 219
  220.  Qua khảo sát, vốn trung bình của 370 doanh nghiệp dã cổ phần hố tang 15%, doanh thu tang 30%, lợi nhuận và nộp ngân sách tang 200%/nam. cuonglekhac@hcmussh.edu.vn 6/15/2021 220
  221.  Theo ông Hoàng Tiến Dũng, giám đốc Công ty vật liệu xây dựng Hạ Long cho biết, hiện công ty có khoảng 400.000 m2 tôn.  > Câu chập cấu trúc:  Theo A + A cho biết = Theo A cho biết. cuonglekhac@hcmussh.edu.vn 6/15/2021 221
  222. • Hà Nội và TPHCM hiện đang được ngành hàng không thế giới đánh giá là một trong những điểm đến có triển vọng hàng đầu của thị trường châu Á. • Connor có 35 văn phòng tại 33 nước, chủ yếu là tại châu Á, rồi đến Mexico, Trung Mỹ, Thổ Nhĩ Kỳ • Xin các thầy cô đến ăn đúng giờ để thức ăn khỏi nguội và chờ đợi nhau. • > Sai logic cuonglekhac@hcmussh.edu.vn 6/15/2021 222
  223.  Ba năm liền đạt danh hiệu Thanh niên tiên tiến, nhưng ít người biết anh Nguyễn Phú Cường, 32 tuổi, đã đạp xe ba gác thuê 3 năm trời để dành vốn nuôi cá ao .  Vừa di học về, má bảo Tý sang nhà bác Nam mua hai cân duờng.  > Vừa thấy Tý di học về, má bảo Tý sang nhà bác Nam mua hai cân duờng  >Sai qui chiếu cuonglekhac@hcmussh.edu.vn 6/15/2021 223
  224.  Vài ngày trước khi giải phóng Đà Lạt hồi cuối tháng ba năm 1975, một đội đặc nhiệm của quân đội Mỹ mang theo nhiều container bằng chì đã đổ bộ xuống thành phố, vội vã tháo gỡ 72 thanh nhiên liệu chứa đầy phóng xạ ra khỏi lò phản ứng TRIGA, rồi chở thẳng ra hạm đội Thái Bình Dương  > Sai qui chiếu cuonglekhac@hcmussh.edu.vn 6/15/2021 224
  225.  Sau khi bãi bỏ Thông tư liên bộ 2880 (quy định danh mục phế liệu nhập khẩu), 16 tháng sau, giới doanh nghiệp vui mừng vì sự ra đời của Quyết định số 10 của Bộ Khoa học – Công nghệ và Môi trường để khai thông ách tắc trong việc nhập khẩu phế liệu  >Sai qui chiếu cuonglekhac@hcmussh.edu.vn 6/15/2021 225
  226.  Hắn úp nĩn lên mặt, nằm xuống, ngủ một giấc dến chiều.  Hắn về dến nhà, thấy cửa bị cạy, trong nhà chỉ cịn chiếc xe dạp. Hắn luống cuống khố cửa lại, dắt xe dạp chạy vội dến dồn công an. cuonglekhac@hcmussh.edu.vn 6/15/2021 226
  227.  Úc tuyên bố tửø hình Tường Vân là “man rợ” (TT, 2/12/2005)  Với bản chất hung hãn và sẵn sàng chống cự, CATPHCM dã triển khai các biện pháp nghiệp vụ bắt Bình “kĩểm” và dồng bọn, giải thốt cho Trầm Trọng Ngân an tồn. (SGGP, 8/12/2005) cuonglekhac@hcmussh.edu.vn 6/15/2021 227
  228. • Trình bày trang 1 một tờ báo 16 trang, khuơn khổ A 3 (297x420 cm), dối tuợng phục vụ: • Sinh viên • Thanh niên • Nhân dân TPHCM • kĩều bào ở nuớc ngồi cuonglekhac@hcmussh.edu.vn 6/15/2021 228
  229.  Thử tổ chức trang mục một tờ báo 8 trang, khổ (297x420cm), chuyên đề: du lịch Lâm Đồng. cuonglekhac@hcmussh.edu.vn 6/15/2021 229
  230.  Daniel Riffe - Stephen Lacy - Frederick G. Fico, Analyzing Media Messages - Using Quantitative Content - Analysis in Research,  Lawrence Erlbaum Associates, Publishers, London, 1998 cuonglekhac@hcmussh.edu.vn 6/15/2021 230
  231. • Arnold Hoffmann - Karel Storkan - I.U. Marusac, Cách viết một bài báo, Tài liệu tham khảo nghiệp vụ TTXVN, Hà Nội, 1987 • Nguyễn Trọng Báu, Biên tập ngôn ngữ sách và báo chí, Nxb. Khoa học xã hội, Hà Nội, 2002 cuonglekhac@hcmussh.edu.vn 6/15/2021 231
  232. • Fred Feller, Reporting for the Print Media, Harcourt Brace Jovănovich, Inc., 1973 • George Kennedy - Daryl R. Moen - Don Ranly, Beyond the Pyramĩd - Effective Writing for Newspapers, Magazines and Specialized Publications, St. Martin's Press, New York, 1993 cuonglekhac@hcmussh.edu.vn 6/15/2021 232
  233.  Hà mĩnh Đức (chủ biên), Báo chí - những vấn đề lý luận và thực tiễn (T.1), Nxb. Giáo dục, Hà Nội, 1994 cuonglekhac@hcmussh.edu.vn 6/15/2021 233
  234.  Hà mĩnh Đức (chủ biên), Báo chí - những vấn đề lý luận và thực tiễn (T.2), Nxb. Giáo dục, Hà Nội, 1996  Loic Hervouet, Viết cho độc giả, Hội nhà báo Việt Nam, Hà Nội 1999 cuonglekhac@hcmussh.edu.vn 6/15/2021 234
  235.  Phân viện báo chí tuyên truyền, Nhà báo , bí quyết, kỹ năng, nghề nghiệp (kĩnh nghiệm nghề nghiệp của báo chí phương Tây), Nxb. Lao động, 1998 cuonglekhac@hcmussh.edu.vn 6/15/2021 235
  236.  Philippe Breton - Serge Proulx, Bùng nổ truyền thông, sự ra đời một ý thức hệ mới, Nxb. Văn hoá thông tin, Hà Nội, 1996  Dương Xuân Sơn, Phương pháp biên tập sách báo, Nxb. Văn hoá thông tin, Hà Nội, 1995 cuonglekhac@hcmussh.edu.vn 6/15/2021 236
  237. • Trần Ngọc Thêm, Hệ thống liên kết văn bản tiếng Việt, Nxb. Khoa học xã hội, Hà Nội, 1985 • Trường tuyên huấn trung ương, Giáo trình nghiệp vụ báo chí, T.1 - Một số vấn đề cơ bản về quan điểm báo chí cách mạng và mấy công tác lớn của báo, Hà Nội, 1978 • Nhiều tác giả, Thể loại báo chí, Nxb. ÐHQG TPHCM, 2004 cuonglekhac@hcmussh.edu.vn 6/15/2021 237