›
›

Bài giảng Thương mại điện tử - Chương 1: Tổng quan về thương mại điện tử - Lê Văn Huy

pdf 47 trang huongle 7590
Download
Bạn đang xem 20 trang mẫu của tài liệu "Bài giảng Thương mại điện tử - Chương 1: Tổng quan về thương mại điện tử - Lê Văn Huy", để tải tài liệu gốc về máy bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên

Tài liệu đính kèm:

  • pdfbai_giang_thuong_mai_dien_tu_cac_tiep_can_quan_li_chuong_1_t.pdf

Nội dung text: Bài giảng Thương mại điện tử - Chương 1: Tổng quan về thương mại điện tử - Lê Văn Huy

  1. THTHƯƠƯƠNGNG MMẠẠII ĐĐIIỆỆNN TTỬỬ CCÁÁCHCH TITIẾẾPP CCẬẬNN QUQUẢẢNN LLÍÍ LÊ VĂN HUY, MBA
  2. CHƯƠNG I TỔNG QUAN VỀ THƯƠNG MẠI ĐIỆN TỬ
  3. MMỤỤCC TIÊUTIÊU „ Nắm vững các định nghĩa liên quan đến thương mại điện tử và kinh doanh điện tử „ Từ thương mại truyền thống đến thương mại điện tử „ Lợi ích của thương mại điện tử „ Chu kì của thương mại điện tử „ Mô hình của thương mại điện tử „ Tổng quan về mô hình triển triển thương mại điện tử tại doanh nghiệp
  4. CNTTCNTT VVÀÀ VVẤẤNN ĐĐỀỀ TOTOÀÀNN CCẦẦUU HHÓÓAA „ Sự ra đời của Word – Wide - Web: • 1969 – mạng máy tính ARPANET • Thay thế ARPANET (Network Control Protocol) sang TCP/IP (Transmission Control Protocol / Internet Protocol) • Trao đổi dữ liệu điện tử - EDI (Electronic Data Interchange) • 1990 – Tim Berners – Lee phát minh ra Web • 1993 – Trình duyệt web phát triển mạnh, đứng đầu với Nescape với bộ trình duyệt Nescape Navigator „ Vấn đề toàn cầu hóa và thương mại điện tử „ Sự phát triển của công nghệ thông tin và nhu cầu ứng dụng trong kinh doanh thương mại
  5. CCÁÁCC KHKHÁÁII NINIỆỆMM „ Kinh doanh điện tử (E–Bussiness) Sử dụng công nghệ thông tin (CNTT), đặc biệt là kĩ thuật Internet để thực hiện các hoạt động kinh doanh (thiết kế sản phẩm, nhận hàng cung ứng, sản xuất, bán hàng, đáp ứng đơn đặt hàng, cung cấp các dịch vụ ) „ Ví dụ: • Chuyển khâu thủ tục mua, chế biến, bảo quản, xuất khẩu tôm lên Internet (Web) • Thực hiện khai thuế nhập khẩu (hải quan) thông qua mạng Internet 
  6. CÁC KHÁI NIỆM „ Hiểu từ ‘’thương mại’’ trong thuật ngữ TMĐT „ Thương mại điện tử (E-commerce): Là một phần của kinh doanh điện tử (E-Business) Thương mại điện tử bao hàm những hoạt động kinh doanh trên mạng điện tử cho những sản phẩm và dịch vụ, giữa công ty và công ty (Business to Business – B2B) và giữa công ty và khách hàng (Business to Customer – B2C), thông qua Internet. Phần này chia TMĐT thành: • Mua sắm trên mạng: (Online shopping) – Mục tiêu là cung cấp cho khách hàng thông tin họ cần để họ ra quyết định và mua hàng • Tiếp liệu trên mạng (Online purchasing) – Cơ sở hạ tầng công nghệ để trao đổi dữ liệu và mua sản phẩm qua Internet
  7. CÁC KHÁI NIỆM „ Thương mại điện tử (E-commerce): Theo Kalakota và Whinston (1997) Thương mại điện tử là quá trình mua, bán và trao đổi sản phẩm, dịch vụ và thông tin thông qua hệ thống máy tính trên nền Internet. „ Tác giả đã định nghĩa TMĐT từ các phương diện: • Phương diện truyền thông (communication perspective) • Phương diện quá trình kinh doanh (business process perspective) • Phương diện dịch vụ ( service perspective) • Phương diện trực tuyến (online perspective)
  8. CÁC KHÁI NIỆM „ B2B (business – to – business): Dùng Internet làm kênh chủ yếu để bán sản phẩm cho các doanh nghiệp khác (Giao dịch giữa doanh nghiệp với doanh nghiệp). „ B2C (business – to – consumer): Dùng Internet làm kênh chủ yếu để bán sản phẩm cho người tiêu dùng (Giao dịch giữa doanh nghiệp với người tiêu dùng). „ C2C (consumer – to – consumer): Người tiêu dùng bán trực tiếp cho người tiêu dùng (thông qua mạng Internet)
  9. CÁC KHÁI NIỆM „ C2B (consumer – to – business): Các cá nhân bán hàng hóa, dịch vụ cho các tổ chức (doanh nghiệp), các cá nhân tìm kiếm, tương tác, giao dich với người bán „ TMĐT phi lợi nhuận (Nonbusiness EC): Bao gồm các tổ chức khoa học, tổ chức xã hội, chính phủ, thể chế hoạt động phi lợi nhuận sử dụng một số công cụ thương mại điện. „ Ví dụ: • Amazon.com • Ebay.com • Goodsonlines.com (gol.com.vn) • vneshop.com • VDC Media • thuongmai.com.vn (vietoffer.net)
  10. MỨC ĐỘ THỰC HIỆN THƯƠNG MẠI ĐIỆN TỬ Vùng Trung tâm (lõi) S TMĐT TMĐT ả nph ẩ m ả o Sảnphẩm Thương mạitruyềnthống số hóa Quy trình ảo Sảnphẩm Quy trình số hóa hữuhình Quy trình hữuhình Trung gian hữuhình Trung gian số hóa Trung gian ảo
  11. MỨC ĐỘ THỰC HIỆN TMĐT „ Hoàn toàn hay một phần: Dựa vào mức độ số hóa của: • Sản phẩm (product) • Qúa trình (process) • Trung gian (Agent) „ Ví dụ: • Mua một cuốn sách ở Amazon.com không phải là hoạt động TMĐT thuần nhất ơ Amazon bởi vì họat động giao hàng, Amazon.com thực hiện thông qua FedEx. • Mua một Software của Microsoft với phương thức đặt hàng, thanh toán qua mạng, nhận hàng thông qua việc download trên mạng
  12. CÁC SẢN PHẨM PHỔ BIẾN „ Máy tính và linh kiện „ Sách „ Nhạc „ Dịch vụ tài chính „ Giải trí „ Thiết bị điện tử gia dụng „ Áo quần „ Quà tặng „ Dịch vụ du lịch „ Đồ chơi „ Thông tin
  13. CÁC THÀNH PHẦN CỦA THƯƠNG MẠI ĐIỆN TỬ „ Hàng hóa và dịch vụ „ Nơi bán sản phẩm „ Tiếp thị (E-marketing) „ Nhận đơn đặt hàng (online form) „ Chuyển giao sản phẩm / dịch vụ (download) „ Thanh toán tiền (thẻ tín dụng) Æ VN: Nhờ bưu điện „ Nhận hàng trả lại „ Bảo hành „ Dịch vụ khách hàng và hỗ trợ kĩ thuật (e-mail, FAQ, online knowledge-base)
  14. CÁC BÊN THAM GIA THƯƠNG MẠI ĐIỆN TỬ NGƯỜI TIÊU DÙNG Dữ liệu điệntử, Dữ liệu điệntử, thư điệntử, thanh thư điệntử toán điệntử Dữ liệu điệntử, thư điệntử DOANH NGHIỆP CHÍNH PHỦ Dữ liệu điệntử, Dữ liệu điệntử, thẻ thông minh, thư điệntử thanh toán điện tử, mã vạch DOANH NGHIỆP CHÍNH PHỦ
  15. CHU KỲ THƯƠNG MẠI ĐIỆN TỬ BÁN HÀNG NGAY TRUY CẬP - Nghiên cứu - Chất vấn - Duyệt KHÁCH HÀNG HỔ TRỢ TRỰC TUYẾN ĐẶT HÀNG TRỰC TUYẾN ĐẶT HÀNG CHUẨN PHÂN PHỐI - Trựctuyến: Hàng mềm - Phân phối: Hàng cứng HỔ TRỢ KHÁCH HÀNG ĐIỆN TỬ
  16. MỘT SỐ CON SỐ VỀ THƯƠNG MẠI ĐIỆN TỬ VÀ KINH DOANH ĐIỆN TỬ TRONG MỘT VÀI NĂM QUA „ Năm 1994: • Thị trường mua sắm toàn cầu: 300 tr USD, chiếm 0,02% • Trung bình mỗi người dân tiêu 94 cent qua bưu điện „ Năm 1999: • Có 55 tr người mua sắm trực tuyến Æ 60% số người sử dụng internet • Mỗi ngày có khoảng 2 DN chuyển sang trực tuyến • 50% DN bán lẻ chuyển sang trực tuyến „ 59% vừa trực tuyến, vừa ngoại tuyến „ 41% online „ Năm 2000: • Mua bán đấu giá cá nhân chiếm 3,8 tỷ USD • 88% của 53 tr USD chi tiêu trực tuyến dùng thẻ thanh toán • Gần 30% số trường ĐH-CĐ có tổ chức đào tạo từ xa (e- education, e-learning, ) • 83% SV dùng Internet khi làm đồ án tốt nghiệp
  17. MỘT SỐ CON SỐ VỀ THƯƠNG MẠI ĐIỆN TỬ VÀ KINH DOANH ĐIỆN TỬ TRONG MỘT VÀI NĂM QUA „ Năm 2003: • 75% dân số Mỹ sử dụng Internet (200 triệu người) • Việt Nam: 0,05% (4,7 triệu người) • Mua hàng tạp hóa trên web chiếm 7 tỷ USD • Quảng cáo trực tuyến đạt 13,3 tỷ USD „ Năm 2004: • Chi tiêu trực tuyến 1,4 nghìn tỉ USD • 30% dân số Mỹ mua săm trực tuyến Æ dự kiến là 50% năm 2008 • TMĐT B2B tăng từ 109 tỉ USD (99) lên 2700 tỉ USD năm 2004
  18. MỘT SỐ ĐIỀU NHẦM LẪN VỀ TMĐT / KDĐT „ Cho rằng mọi khâu kinh doanh đều phải xảy ra trên Internet „ Có trang web là có ngay TMĐT và KDĐT „ Sử dụng Internet là cách dễ dàng làm cho một DN và một sản phẩm trở nên nổi tiếng khắp thế giới „ Một trang web là đủ để thay thế các phương pháp và kĩ thuật marketing khác „ Không chú ý đúng mức việc tuyên truyền và quảng cáo về trang web và trên chính trang web. „ Thiết kê tratrangng web không thuận tiện cho khách hàng thăm viếng „ Không thay đổi, bổ sung tin mới theo định kì „ Không trả lời yêu cầu của khách hàng một cách sớm nhât „ Tin răng Internet sẽ làm bình đẳng hóa hóa giữa doanh nghiệp nhỏ và lớn
  19. ỨNG DỤNG THƯƠNG MẠI ĐIỆN TỬ TẠI VIỆT NAM Một ví dụ điển hình G.O.L G.O.L CO., LTD THÀNH VIÊN CHÍNH THỨC CỦA 89 ĐiệnBiênPhủ, Q. 1, TP. HCM Tel: 08.8298117 Fax: 08.8230877 Email: info@goodsonlines.com Website: www.goodsonlines.com Danang Rep. Office – 4th floor, 15 Quang Trung – Tel: 0511.817472 - Email: goldn@goodsonlines.com
  20. HOẠT ĐỘNG CHÍNH CỦA GOL „ Thương mại điện tử „ Thiết kế, di trì websites „ Thiết kế, in ấn các tài liệu, catologue điện tử „ Tư vấn, lắp đặt, bảo trì mạng nội bộ và mạng mở rộng „ Cung cấp các giải pháp phần mềm quản lí tổng thể toàn bộ hoạt động quản lí kinh doanh của doanh nghiệp. „ GOL đã được biết đến như một nhà kinh doanh TMĐT thành công thông qua hai websites: • Thương mại điện tử quốc tế: www.goodsonlines.com • Kinh doanh hàng trên mạng trực tuyến: www.golmart.com.vn
  21. CÁC GIẢI PHÁP TMĐT Đà TRIỂN KHAI „ Hai websites TMĐT lớn: • Thương mại điện tử quốc tế: www.goodsonlines.com • Kinh doanh hàng trên mạng trực tuyến: www.golmart.com.vn „ Và một số giải pháp khác như: • Phòng trưng bày và bán các tác phẩm nghệ thuât: GOLGALLERY • Thư viện sách, báo, tạp chí, băng đĩa: GOLBOOK • Dịch vụ quà tặng: GOL FLOWERS – GIFTS • Dịch vụ nhà đất: GOL REAL ESTATE • TrunTrungg tâm trao đổi tìm kiếm thông tin kinh tế: GOLPAGE • .
  22. TRUNG TÂM XÚC TIẾN THƯƠNG MẠI www.goodsonlines.com „ Chuyên bán hàng xuất khẩu của Việt nam, Lào và Campuchia „ Người mua có thể lựa chọn hàng hóa ngay tại bàn làm việc „ Đặt hàng ngay trên website „ Tham khảo danh sách nhà cung cấp, địa chỉ liên hệ „ Giao nhận hàng tận nơi „ Một số chuyên mục, giải pháp phục vụ kinh doanh khác • Ví dụ:
  23. Bánhàngtrênmạng
  24. Khách hàng du lịch xem thông tin và đặt dịch vụ online
  25. Hoa tươi & bánh: Tặng hoa và bánh cho bạn bè người thân nhân dịp Lễ, Tết
  26. Đặt sách báo, tạp chí, băng đĩa qua mạng – Golbook
  27. Bất động sản: Khách hàng khi có nhu cầu mua hoặc bán nhà đất có thể tìm thông tin tại đây
  28. Co-shopping: Cùng nhau mua sắm để được giảm giá
  29. Gol Flowers & Gifts
  30. EBay.com
  31. Amazon.com
  32. Futureshop.ca
  33. www.marketing.com
  34. SOSO SSÁÁNHNH GIGIỮỮAA TMTTTMTT VVÀÀ TMTMĐĐTT Các bước của chu trình mua hàng Thương mại truyền thống Thương mại điện tử Thu thập thông tin về sản phẩm Tạp chí, tờ bướm, các catalog Trang Web Viết phiếu yêu cầu mua hàng Các mẫu biểu in sẵn, thư Biểu mẫu (EDI), E-mail Kiểm tra khả năng cung cấp hàng và Phone, fax khẳng định giá Tạo đơn đặt hàng Dạng mẫu in sẵn E-mail, trang Web Gửi đơn, nhận đơn Fax E-mail, EDI Sắp xếp ưu tiên các đơn đặt hàng CSDL trực tuyến Kiểm kê hàng trong kho Dạng mẫu in sẵn, phone, fax CSDL trực tuyến Lập lịch xuất hàng Dạng mẫu in sẵn CSDL trực tuyến Viết hóa đơn xuất kho Dạng mẫu in sẵn CSDL trực tuyến Nhận hàng Phương tiện vận chuyển Thông báo đã nhận đủ hàng Dạng mẫu in sẵn E-mail Gửi hóa đơn Fax E-mail Định lịch thanh toán Dạng mẫu in sẵn EDI hoặc CSDL TT Gửi thanh toán Fax (thông qua ngân hàng) EDI, EFT
  35. NHÂN TỐ ẢNH HƯỞNG ĐẾN HỘI NHẬP TMĐT „ Môi trường vĩ mô: • Môi trường công nghệ (công nghệ thông tin, Internet và thanh toán tự động) • Chính trị và pháp lí (Bảo mật và an toàn mạng, bảo vệ sở hữu trí tuệ và người tiêu dùng) • Văn hóa (văn hóa con người và truyền thống mua hàng) • Môi trường kinh tế • Vấn đề địa lí • Các yếu tố về xã hội - nhân khẩu (giới tính, độ tuổi, thu nhập, nghề nghiệp, trình độ học vấn) • Áp lực của người mua và nhà cung cấp • Vai trò của chính phủ „ Môi trường vi mô: • Hạ tầng công nghệ (thông tin) của doanh nghiệp • Hạ tầng cơ sở nhân lực • Cơ cấu và văn hóa của tổ chức • Vai trò của người lãnh đạo
  36. Ứng dụng Thương mại điệntử * Marketing trựctuyến * Tìm kiếm việc làm * Ngân hàng trựctuyến * Chính phủ điệntử * Quảng cáo trựctuyến * Đấu giá * Du lịch * Dịch vụ khách hàng Người Chính sách Marketing Dịch vụ hổ Cộng tác trợ kinh doanh Bán, mua, công cộng và Qcáo trung gian, Thuế, luật NC thị Logistics, Ctrình liên người cung pháp, quy trường, thanh toán, kết, liên cấp dịch vụ định, TC kĩ khuyến mại, an toàn, phát doanh, IS thuật nội dung web triểnHthống consortium Cơ sở hạ tầng (1) (2) (3) (4) (5) Hạ tầng dịch vụ kinh Hạ tầng phân phối Hạ tầng hệ thống Cơ sở hạ tầng hệ Hạ tầng liên thông với doanh chung (an thông tin và thông quảng cáo và nội thống (Telecom, cable cơ sở dữ liệuvàứng toàn, thẻ thông điệp (EDI, e-mail, dung truyềnthông TV, Wireless, dụng của các bên minh / chứng thực Siêu văn bản, Chat (HTML, Java, XML, Internet, Intranet, tham gia (cộng tác thanh toán điệntử Rooms) VRML) Extranet ) kinh doanh) QUẢN LÍ MÔ HÌNH THƯƠNG MẠI ĐIỆN TỬ
  37. ỨNG DỤNG CỦA THƯƠNG MẠI ĐIỆN TỬ „ Ứng dụng của TMĐT được chia thành 3 thành phần chính sau: • Mua và bán hàng hóa, dịch vụ: Nó liên quan trực tiếp đến thị trường điện tử (electronic market) • KhuKhuyyến khích dòng thông tin, trao đổi và phối hợp giữa và bên trong doanh nghiệp, nó có liên quan đến hệ thống giữa các tổ chức (interorganizational systems) • Cung cấp các dịch vụ khách hàng
  38. THỊ TRƯỜNG ĐIỆN TỬ „ Thị trường là một hệ thống (network) các giao dịch (transactions) và các mối quan hệ (relationships) ‘’nơi’’ mà thông tin, sản phẩm, dịch vụ và thanh toán được trao đổi • Cần thiết phải xảy ra một giao dịch (hoạt động mua bán) • Nó là ‘’nơi’’ người mà và người bán gặp nhau ‘’trực tuyến’’ • Người bán và người mua thương lượng, chấp nhận giá, đồng ý một đơn hàng
  39. THỊ TRƯỜNG ĐIỆN TỬ Ngườimua Ngườibán Hệ thống thương mại điệntử (Cơ sở hạ tầng) -Yêucầu thông tin về HH -Phản hồi hoàn thành yêu cầu -Yêucầu mua hàng - Thông báo chuyềnhàng - Thông báo chi trả Thị trường điệntử -Yêucầu trả lời thông tin -Phản hồi hoàn thành yêu cầu -Kinhnghiệm mua hàng - Thông báo chuyềnhàng - Thông báo chi trả - Thông báo tiền được chi chuyển Yêu cầu chứng thựcchi trả -Chi chuyểnvốn điệntử điệntử vốn Chấp thuậnchi trả Chi chuyên Ngân hàng ngườimua Ngân hàng điềukhiểngiaodịch Ngân hàng ngườibán
  40. THỊ TRƯỜNG ĐIỆN TỬ - SƠ LƯỢCNSD (1) (2) (3) (4) - HỆ THỐNG THAM CHIẾU NSD Người Tìm Chọn Đơn mua (7) mua kiếm mua hàng của đăng thông sản người Ngườimua thanh nhậpTT tin SP phẩm mua toán (12) TRANG CHỦ CATALOGS YÊU CẦU THÔNG TIN LỰA CHỌN MUA ĐƠN HÀNG PP CHI TRẢ Nhận Server hàng Dung lượng quáng cáo Quá trình Quá trình server linh hoạt trao đổi trao đổi (5) (6) (8) Đơn mua hàng gửi Ngườibánchấp Thông tin chi tra đến ngườibán nhận đơn hàng gửi đến ngân hàng TÍCH HỢP TÍCH HỢP TÀI SẢN TÀI SẢN HỆ THỐNG TÀI NGÂN HÀNG NGÂN SẢN NGƯỜI BÁN NGƯỜI BÁN HÀNG (8) Kiểmtra (9) tín dụng Chấp nhận NGÂN HÀNG NGƯỜI MUA
  41. LỢI ÍCH CỦA THƯƠNG MẠI ĐIỆN TỬ „ Đối với tổ chức: • Mở rộng thị trường trong và ngoài nước • Khuyến trương sản phẩm, dịch vụ của doanh nghiệp • Thu thập thông tin phản hồi từ phía khách hàng • Giảm giá thành sản phẩm (sản xuất, phân phối, ) • Thực hiện những giao dịch thương mại với công nghệ mới • Giảm thời lượng giao dịch thanh toán và vận chuyển hàng • Đáp ứng được những yêu cầu từ phía nhà cung câp hoặc người mua
  42. LỢI ÍCH CỦA THƯƠNG MẠI ĐIỆN TỬ „ Đối với người tiêu dùng: • Có thể giao dịch 24/7 • Cung cấp nhiều sự lựa chọn • Có thể nhận hàng nhanh chóng (download) „ Đối với xã hội: • Giảm các vấn nạn xã hội như việc làm, an toàn lao động, ô nhiễm • Một số hàng hóa có thể giảm giá, giảm chi tiêu của người dân • Hổ trợ phát triển các dịch vụ công cộng như giáo dục, chính phủ
  43. TMĐT TRONG TỔNG QUAN CHIẾN LƯỢC DOANH NGHIỆP Môi trường bên ngoài: Xã hội, kinh tế, chính trị Cấutrúctổ chứcvà văn hóa doanh nghiệp Chiếnlược Phát triểndự án Công nghệ củatổ chức kinh doanh TMĐT thông tin Cá nhân và vai trò cá nhân
  44. PHÁT TRIỂN HỌAT ĐỘNG TMĐT TRONG DOANH NGHIỆP Môi trường Mục tiêu kinh doanh DN Mụctiêucủadự án TMĐT Các chương trình Mô hình Xây dựng, Thanh Phương kinh doanh phát triểnvà toán thức duy trì websites (điệntử) vậnchuyển Các chương Tổ chứcvàhệ Chương trình Các chương trình thống thông di trì và phát trình Marketing tin củatổ chức triểndự án khác Triển khai, kiểmtra, điềuchỉnh, đánh giá