Bài giảng Thương mại điện tử - Chương 2: Các mô hình kinh doanh điện tử

Nội dung text: Bài giảng Thương mại điện tử - Chương 2: Các mô hình kinh doanh điện tử

1. Chương 2 C¸c m« h×nh kinh doanh ®iÖn tö Trần Hoài Nam Khoa Thương mại điện tử E-mail: namdhtm@gmail.com Nội dung chÝnh 1. Giới thiệu về mô hình kinh doanh 2. Các yếu tố cơ bản của mô hình kinh doanh 3. Các mô hình kinh doanh cơ bản Giíi thiÖu vÒ m« h×nh kinh doanh Khái niệm mô hình kinh doanh miêu tả một tầm rộng những mô hình (về mặt hình thức) do các doanh nghiệp xác định để đại diện các khía cạnh khác nhau của doanh nghiệp, như là các quá trình hoạt động, các cấu trúc tổ chức, và những dự báo tài chính Thuật ngữ mô hình kinh doanh xuất hiện vào những năm 50 (thế kỷ XX) Đạt được vị trí phổ biến trong những năm 90 (thế kỷ XX) 1
2. M« h×nh kinh doanh Một hệ thống gồm nhiều phần tử và các quan hệ của chúng; thể hiện lý luận kinh doanh, quan điểm quản trị của một doanh nghiệp Mô tả khả năng sản xuất-kinh doanh các loại sản phẩm, dịch vụ của một doanh nghiệp đối với một hoặc nhiều đối tượng khách hàng Mô tả thuật kiến trúc của doanh nghiệp, mạng lưới đối tác doanh nghiệp sử dụng để tạo lập, tiếp thị và phân phối các sản phẩm, dịch vụ nói trên Mô tả các nguồn lực, các mối quan hệ, nhằm phát sinh các dòng doanh thu có khả năng tạo lợi nhuận trước mắt và lâu dài của doanh nghiệp. (Ostenwalder, 2004) Giới thiệu mô hình kinh doanh Một mô hình kinh doanh liên quan tới 4 khía cạnh cơ bản của doanh nghiệp: − Cơ sở hạ tầng (Infrastructure - I) − Chào hàng (Offering - O) − Khách hàng (Customers - C) − Tài chính (Finances - F) Các khía cạnh của mô hình kinh doanh Các khía cạnh của mô hình kinh doanh bao gồm 9 yếu tố: − Năng lực nòng cốt − Mạng lưới đối tác − Cấu hình giá trị − Mục tiêu giá trị − Khách hàng đối tượng − Mạng lưới phân phối − Quan hệ khách hàng − Cấu trúc chi phí − Mô hình doanh thu 2
3. Giíi thiÖu vÒ m« h×nh kinh doanh Giíi thiÖu vÒ m« h×nh kinh doanh Có nhiều định nghĩa khác nhau về mô hình kinh doanh: − Paul Timmers, 1999 − Chesbrough và Rosenbloom, 2000 − Hamel, 2000 − Linder và Cantrell, 2000 − Weill và Vitale, 2001 − Gordijn, 2002 − Afuah và Tucci, 2003 − Osterwalder, 2004 − Fetscherin và Knolmayer, 2005 − Efraim Turban, 2006 Khái niệm mô hình kinh doanh Là một phương pháp tiến hành kinh doanh qua đó doanh nghiệp có được doanh thu, điều kiện cơ bản để tồn tại và phát triển trên thị trường. (Efraim Turban, 2006) Mô hình kinh doanh là cách bố trí, sắp xếp các sản phẩm, dịch vụ và các dòng thông tin, bao gồm việc mô tả các yếu tố của quá trình kinh doanh và vai trò của nó đối với kinh doanh; đồng thời mô tả các nguồn doanh thu, khả năng thu lợi nhuận từ mỗi mô hình kinh doanh đó. (Paul Timmers, 1999) 3
4. Sự công nhận và bảo hộ các mô hình kinh doanh Mỗi mô hình kinh doanh được coi như một phát minh sáng chế và được pháp luật bảo hộởMỹ − Bằng sáng chế “Đặt giá cố định/Đấu giá đặt sẵn”của Priceline (US No. 5,794,207), được cấp cho một “phương thức và bộ máy của hệ thống mạng thương mại chạy trên cơ chế bảo mật được thiết kế để tạo sự phù hợp với những chào mua hàng có điều kiện”. − Bằng sáng chế “Quảng cáo DoubleClick” (US No.5,948,061), cấp cho “một phương pháp truyền gửi, nhắm đích, và đo lường việc quảng cáo qua mạng”. − Bằng sáng chế “Mua hàng bằng giỏ hàng điện tử” (US 5,715,314), cấp cho “Hệ thống bán hàng qua mạng”. Yếu tố cơ bản của mô hình kinh doanh Các thành phần Câu hỏi then chốt Mục tiêu giá trị Tại sao khách hàng mua hàng của doanh nghiệp? Mô hình doanh thu Doanh nghiệp sẽ kiếm tiền như thế nào? Cơ hội thị trường Thị trường doanh nghiệp dự định phục vụ là gì? Phạm vi của nó như thế nào? Môi trường cạnh tranh Đối thủ của doanh nghiệp trên thị trường là những ai? Lợi thế cạnh tranh Những lợi thế riêng có của doanh nghiệp trên thị trường đólàgì? Chiến lược thị trường Kế hoạch xúc tiến sản phẩm và dịch vụ của doanh nghiệp nhằm thu hút khách hàng như thế nào? Cấu trúc tổ chức Các kiểu cấu trúc tổ chức mà doanh nghiệp cần áp dụng để thực hiện kế hoạch kinh doanh của mình? Đội ngũ quản lý Những kinh nghiệm và kỹ năng quan trọng của đội ngũ lãnh đạo trong việc điều hành doanh nghiệp? Mục tiêu giá trị Là cách mà sản phẩm hay dịch vụ của doanh nghiệp đáp ứng được nhu cầu khách hàng Để phân tích mục tiêu giá trị, doanh nghiệp phải trả lời các câu hỏi sau: − Vì sao khách hàng lựa chọn doanh nghiệp để giao dịch? − Doanh nghiệp có thể cung cấp cho khách hàng những gì mà các doanh nghiệp khác không thể cung cấp? Mục tiêu giá trị thương mại điện tử bao gồm: − sự cá nhân hoá, cá biệt hoá của các sản phẩm − giảm bớt chi phí tìm kiếm sản phẩm, so sánh giá cả − sự thuận tiện trong giao dịch thông qua quá trình quản lý phân phối sản phẩm. Thí dụ: Amazon.com 4
5. Mô hình doanh thu Lµ c¸ch thøc ®Ó doanh nghiÖp cã doanh thu, t¹o ra lîi nhuËn vµ cã møc lîi nhuËn trªn vèn ®Çu t− lín h¬n c¸c h×nh thøc ®Çu t− kh¸c C¸c m« h×nh doanh thu chñ yÕu ®−îc ¸p dông trong th−¬ng m¹i ®iÖn tö bao gåm: − M« h×nh doanh thu qu¶ng c¸o − M« h×nh doanh thu ®¨ng ký − M« h×nh thu phÝ giao dÞch − M« h×nh doanh thu b¸n hµng − M« h×nh doanh thu liªn kÕt − C¸c m« h×nh doanh thu kh¸c Các mô hình doanh thu chủ yếu trong TMĐT Cơ hội thị trường Nh»m ®Ó chØ tiÒm n¨ng thÞ tr−êng cña mét doanh nghiÖp vµ toµn bé c¬ héi tµi chÝnh tiÒm n¨ng mµ doanh nghiÖp cã kh¶ n¨ng thu ®−îc tõ thÞ tr−êng ®ã. C¬ héi thÞ tr−êng thùc tÕ ®−îc hiÓu lµ kho¶n doanh thu doanh nghiÖp cã kh¶ n¨ng thu ®−îc ë mçi vÞ trÝ thÞ tr−êng mµ doanh nghiÖp cã thÓ giµnh ®−îc. 5
6. Môi trường cạnh tranh Nh»m nãi ®Õn ph¹m vi ho¹t ®éng cña c¸c doanh nghiÖp kh¸c kinh doanh s¶n phÈm cïng lo¹i trªn cïng thÞ tr−êng M«i tr−êng c¹nh tranh bao gåm c¸c nh©n tè nh−: − cã bao nhiªu ®èi thñ c¹nh tranh ®ang ho¹t ®éng, − ph¹m vi ho¹t ®éng cña c¸c ®èi thñ ®ã ra sao, − thÞ phÇn cña mçi ®èi thñ nh− thÕ nµo, − lîi nhuËn cña c¸c ®èi thñ − møc gi¸ cña c¸c ®èi thñ lµ bao nhiªu. M«i tr−êng c¹nh tranh lµ mét c¨n cø quan träng ®Ó ®¸nh gi¸ tiÒm n¨ng cña thÞ tr−êng Ph©n tÝch yÕu tè nµy gióp DN đưa ra quyÕt ®Þnh ®Çu t− Lợi thế cạnh tranh Là khả năng sản xuất một loại sản phẩm có chất lượng cao hơn và/hoặc tung ra thị trường một sản phẩm có mức giá thấp hơn các đối thủ cạnh tranh Lợi thế cạnh tranh có thể là những điều kiện thuận lợi liên quan đến nhà cung ứng, người vận chuyển, nguồn lao động hoặc sự vượt trội về kinh nghiệm, tri thức hay sự trung thành của người lao động Chiến lược thị trường Nghiên cứu các sản phẩm, dịch vụ đáp ứng nhu cầu khách hàng Lập kế hoạch thực hiện các hoạt động xúc tiến sản phẩm, dịch vụ cho khách hàng 6
7. Cấu trúc tổ chức Các doanh nghiệp muốn phát triển bền vững cần có một hệ thống tổ chức tốt đảm bảo thực thi có hiệu quả các kế hoạch và chiến lược kinh doanh. Một kế hoạch phát triển có tổ chức được hiểu là cách thức bố trí, sắp xếp và thực thi các công việc kinh doanh nhằm đạt được các mục tiêu của doanh nghiệp Đội ngũ quản trị Đội ngũ quản trị chịu trách nhiệm xây dựng các mẫu công việc trong doanh nghiệp Đội ngũ quản trị giỏi có thể đưa ra các quyết định thay đổi hoặc tái cấu trúc mô hình kinh doanh khi cần thiết Một đội ngũ quản trị mạnh góp phần tạo sự tin tưởng chắc chắn đối với các nhà đầu tư bên ngoài và là lợi thế cạnh tranh của các DN Đội ngũ quản trị có khả năng và kinh nghiệm là yếu tố quan trọng, cần thiết đối với các mô hình kinh doanh mới Các mô hình kinh doanh chủ yếu trong TMĐT giữa doanh nghiệp và người tiêu dùng (B2C e-commerce) Thương mại điện tử B2C là loại giao dịch trong đó khách hàng của các doanh nghiệp kinh doanh trực tuyến là những người tiêu dùng cuối cùng, mua hàng với mục đích phục vụ tiêu dùng cá nhân. Đây là loại giao dịch quen thuộc và phổ biến nhất trong thương mại điện tử. 7
8. C¸c m« h×nh kinh doanh trong th−¬ng m¹i ®iÖn tö B2C M« hình KD D¹ng thøc M« tả M« hình Dthu Cæng nèi ChiÒu réng/Tæng qu¸t Đ−a ra c¸c dÞch vô trän gãi vµ c¸c néi dung nh− tìm kiÕm, tin tøc, th− tÝn Quảng c¸o ®iÖn tö, chuyÖn gÉu, ©m nh¹c, ch−¬ng trình video, ch−¬ng trình lÞch PhÝ ®ăng ký đèi t−îng chñ yÕu lµ những ng−êi sö dông t¹i nhµ. PhÝ giao dÞch ChiÒu s©u/ Chuyªn biÖt ho¸ Đ−a ra c¸c dÞch vô vµ sảnphÈmchonhững thÞ tr−êng chuyªn biÖt Quảng c¸o PhÝ ®ăng ký/PhÝ giao dÞch Nhµ b¸n lÎ Ng−êi b¸n hµng ảo Phiªn bản trùc tuyÕn cña cöa hµng b¸n lÎ, n¬i kh¸ch hµng cã thÓ mua B¸n hµng ho¸ ®iÖn tö s¾m hµng ho¸ ngay t¹i nhµ/c«ng së vµo bÊt cø thêi gian nµo trong ngµy (e-tailer) Có nh¾p vµ vữahå Kªnh ph©n phèi trùc tuyÕn cho c¸c DN kinh doanh truyÒn thèng B¸n hµng ho¸ Danh môc ng−êi b¸n hµng Phiªn bản trùc tuyÕn cña danh môc th− tÝn trùc tiÕp B¸n hµng ho¸ Phèbu«nb¸ntrùctuyÕn Phiªn bản trùc tuyÕn cña phè bu«n b¸n B¸n hµng ho¸/PhÝ dÞch vô C¸c nhµ sảnxuÊttrùctiÕp ViÖc b¸n hµng trùc tuyÕn ®−îc thùc hiÖn trùc tiÕp bëi c¸c nhµ sản xuÊt B¸n hµng ho¸ NhµcungcÊp C¸c nhµ cung cÊp th«ng tin, c¸c ch−¬ng trình giải trÝ (nh− b¸o chÝ, c¸c Quảng c¸o néi dung vÊn ®Ò thÓ thao, ) vµ c¸c ch−¬ng trình trùc tuyÕn kh¸c ®−a ra cho kh¸ch PhÝ ®ăng ký hµng c¸c tin tøc thêi sù cËp nhËt, c¸c vÊn ®Ò quan t©m ®Æc biÖt, những PhÝ liªn kÕt / tham khảo chØ dÉn hay lêi khuyªn trong c¸c lÜnh vùc vµ/hoÆc b¸n th«ng tin Trung gian C¸c trung gian giao dÞch cung cÊp những bé xö lý giao dÞch b¸n hµng PhÝ giao dÞch giao dÞch trùc tuyÕn, gièng nh− c¸c nhµ m«i giíi chøng kho¸n hay c¸c ®¹i lý du lÞch. B»ng viÖc t¹o ®iÒu kiÖn ®Ó c¸c ho¹t ®éng giao dÞch diÔn ra nhanh h¬n víi chi phÝ thÊp h¬n, c¸c trung gian nµy gãp phÇn tăng hiÖu suÊt mua b¸n cña kh¸ch hµng vµ cña c¸c doanh nghiÖp. Ng−êi t¹o nªn C¸c hình thøc ®Êu gi¸ vµ c¸c C¸c doanh nghiÖp trªn c¬ së Web sö dông c¸c c«ng nghÖ Internet ®Ó PhÝ dÞch vô thÞ tr−êng m« hình gi¸ ®éng t¹o nªn thÞ tr−êng, ®−a ng−êimuavµng−êi b¸n l¹i víi nhau. NhµcungcÊp C¸c doanh nghiÖp kiÕm tiÒn chñ yÕu b»ng viÖc b¸n dÞch vô cho kh¸ch B¸ndÞchvô dÞch vô hµng. NhµcungcÊp Những site, n¬i c¸c c¸ nh©n cã mèi quan t©m, së thÝch riªng biÖt, cã thÓ Quảng c¸o céng ®ång tíi ®Ó cung chia sÎ kinh nghiÖm, trao ®æi, thảoluËnvÒnhững vÊn ®Ò PhÝ ®ăng ký cïng quan t©m. PhÝ liªn kÕt vµ tham khảo Cổng thông tin Đưa ra các dịch vụ trọn gói và các nội dung như tìm kiếm, tin tức, thư tín điện tử, chuyện gẫu, âm nhạc, chương trình video, chương trình lịch Đối tượng chủ yếu là những người sử dụng tại nhà. Mô hình doanh thu: Quảng cáo, phí đăng ký, phí giao dịch, phí liên kết Cơ hội thị trường: hầu hết người sử dụng đều thông qua các cổng thông tin để truy cập vào những website thương mại khác trên khắp thế giới Cổng thông tin Cổng thông tin chung (còn gọi là cổng thông tin chiều rộng) − Yahoo, AOL, MSN Cổng thông tin chuyên biệt (hay cổng thông tin chiều sâu) − iBoats.com 8
9. Nhµ b¸n lÎ ®iÖn tö Phiên bản trực tuyến của cửa hàng bán lẻ, nơi khách hàng có thể mua sắm hàng hoá ngay tại nhà hoặc công sở vào bất cứ thời gian nào trong ngày Kênh phân phối trực tuyến cho các doanh nghiệp kinh doanh truyền thống Mô hình doanh thu: Bán hàng hóa, phí dịch vụ Cơ hội thị trường: mọi người sử dụng trên Internet đều có thể là khách hàng tiềm năng của các doanh nghiệp bán lẻ điện tử Nhà bán lẻ điện tử Người bán hàng ảo − Amazon.com Cú nhắp và vữa hồ − Walmart.com Danh mục người bán hàng − LandsEnd.com Phố buôn bán trực tuyến − Fashionmall.com Các nhà sản xuất trực tiếp − Dell.com Nhà cung cấp nội dung Cung cấp thông tin, các chương trình giải trí (như báo chí, các vấn đề thể thao, ) và các chương trình trực tuyến, các tin tức thời sự cập nhật, các vấn đề quan tâm đặc biệt, những chỉ dẫn hay lời khuyên trong các lĩnh vực và/hoặc bán thông tin Mô hình doanh thu: Quảng cáo, phí đăng ký, phí liên kết hoặc tham khảo, phí download Cơ hội thị trường: chủ yếu vẫn thuộc về các nhà cung cấp thông tin truyền thống, có kinh nghiệm và thâm niên hoạt động 9
10. Nhà trung gian giao dịch Các nhà trung gian giao dịch cung cấp những bộ xử lý giao dịch bán hàng trực tuyến, giống như các nhà môi giới chứng khoán hay các đại lý du lịch. Góp phần tăng hiệu suất mua bán của khách hàng và của các doanh nghiệp. Mô hình doanh thu: Phí giao dịch Cơ hội thị trường: Với sự phát triển của Internet, sự gia tăng của thị trường tài chính và thị trường chứng khoán, cơ hội thị trường ngày càng lớn Yêu cầu: Phải giải quyết các lo ngại của khách hàng bằng các biện pháp hữu hiệu đảm bảo an toàn và bảo vệ tính riêng tư của khách Nhà tạo thị trường Các doanh nghiệp trên cơ sở Web sử dụng Internet để tạo nên thị trường, kết nối người mua và người bán Mô hình doanh thu:Phí dịch vụ Cơ hội thị trường: Có tiềm năng rất lớn Yêu cầu: − Phải có nguồn lực tài chính và chiến lược tiếp thị tốt để thu hút người mua và người bán đến với thị trường − Tốc độ xử lý và sự thuận tiện trong xử lý giao dịch Các hình thức đấu giá và các dạng khác của mô hình giá động − eBay.com, Priceline.com M« h×nh §Êu gi¸ & §Êu thÇu ®iÖn tö Cho phép người tham gia đấu giá các sản phẩm hoặc các dịch vụ thông qua mạng internet. Mô hình này rất được ưa chuộng hiện nay đối với doanh nghiệp, cá nhân người tiêu dùng và đặc biệt với các cơ quan công quyền, cho phép người mua và người bán tham gia trên một cửa hàng ảo, được quyền đưa giá trên một phòng đấu giá ảo do mình tạo ra. Có hai phương thức đấu giá trực tuyến: đấu giá theo giá tăng dần và đấu giá theo hình thức giá giảm dần (đấu thầu Reverve Auction Model). Ví dụ: − www.ebay.com: website đấu giá nổi tiếng. − www.priceline.com: mô hình đấu giá ngược (đấu thầu). 10
11. Đấugiátrựctuyến, giá tăng dần (Ascending Price) Nguồn: E-Commerce Efraim Turban Đấugiátrựctuyến, giá giảmdần (Reverse Auction Process) Nguồn: E-Commerce Efraim Turban Nhà cung cấp dịch vụ Các doanh nghiệp kiếm tiền chủ yếu bằng việc bán dịch vụ cho khách hàng. − Các dịch vụ chủ yếu: lưu giữ thông tin trên máy tính, tư vấn, đánh giá, mua bán tạp phẩm Mô hình doanh thu: Bán dịch vụ, phí đăng ký Cơ hội thị trường: rất lớn vì nhu cầu của người tiêu dùng đối với các sản phẩm dịch vụ ngày càng tăng Yêu cầu: − Cần quảng cáo, xúc tiến nhằm giảm bớt những lo ngại của khách hàng đối với các dịch vụ trực tuyến, tạo dựng sự tin cậy − Có biện pháp khuyến khích khách hàng tiếp cận và quyết định dùng thử các sản phẩm dịch vụ của DN 11
12. Nhà cung cấp cộng đồng Những site, nơi các cá nhân có cùng mối quan tâm, chung sở thích riêng biệt, có thể tới cùng chia sẻ kinh nghiệm, trao đổi, thảo luận về những vấn đề quan tâm Mô hình doanh thu: Quảng cáo, phí đăng ký, phí liên kết và tham khảo Cơ hội thị trường: số lượng người sử dụng Internet, các mối quan tâm của người tiêu dùng ở các cộng đồng trên mạng cũng ngày càng tăng. Yêu cầu: − Phải có chiến lược tiếp thị tốt để có thể thu hút những thành viên mới tham gia cộng đồng − Cân đối giữa chi phí cho các nội dung chất lượng cao và thu nhập của doanh nghiệp. Các mô hình kinh doanh chủ yếu trong TMĐT giữa các doanh nghiệp (B2B e-commerce) Thương mại điện tử giữa các doanh nghiệp (business-to-business hay B2B e-commerce) là loại hình giao dịch quan trọng nhất, chiếm tỉ trọng lớn nhất trên Internet. C¸c m« h×nh kinh doanh trong th−¬ng m¹i ®iÖn tö B2B M« hình D¹ng thøc M« tả M« hình kinh doanh doanh thu Thị trường/ Sở giao Chiều sâu/ Giúp người mua và người bán gặp gỡ Phí giao dịch dịch (trung tâm B2B) Chiều rộng nhau nhằm giảm chi phí mua sắm trong một lĩnh vực kinh doanh nhất định Nhà phân phối Kết nối trực tiếp các doanh nghiệp với các Bán hàng điện tử doanh nghiệp khác nhằm giảm thiểu chu hoá trình bán hàng và giá thành sản phẩm Nhà cung cấp dịch Truyền thống Hỗ trợ các doanh nghiệp thông qua các Bán dịch vụ vụ B2B dịch vụ kinh doanh trực tuyến Nhà cung cấp Cho các doanh nghiệp thuê các ứng dụng Phí dịch vụ dịch vụứng phần mềm trên cơ sở Internet dụng (ASP) Môi giới giao dịch Giúp các doanh nghiệp tỡm được các Phí giao dịch B2B (matchmaker) hàng hoá và dịch vụ mà họ cần Trung gian thông tin Môi giới Thu thập các thông tin về người tiêu dùng Bán thông tin quảng cáo và sử dụng chúng giúp các nhà quảng cáo xây dựng các chương trình quảng cáo phù hợp Định hướng Cung cấp thông tin định hướng KD Phí tham khảo/liên kết 12
13. Thị trường - Sở giao dịch Là một khoảng không thị trường điện tử số hoá nơi các nhà cung ứng và các DN TMĐT tiến hành các hành vi thương mại Mô hình doanh thu: Phí giao dịch Cơ hội thị trường: − Phụ thuộc vào qui mô của lĩnh vực kinh doanh và số lượng người sử dụng đăng ký tham gia thị trường − Bị thay thế dần bởi các giao dịch ngang hàng trực tiếp Nhà phân phối điện tử Thực hiện phân phối trực tiếp sản phẩm, dịch vụ cho các tổ chức kinh doanh cá thể trong TMĐT Bán hàng theo hình thức one-stop shopping Mô hình doanh thu: Bán hàng hoá Cơ hội thị trường: − Phụ thuộc vào uy tín của DN trên thị trường và tính chuyên nghiệp trong lĩnh vực phân phối. Thí dụ: Grainger.com, GE Aircraft Engines Nhà cung cấp dịch vụ B2B Cung cấp các dịch vụ kinh doanh cho các DN như: kế toán, kiểm toán, dịch vụ tài chính, quản trị nguồn nhân lực, dịch vụ xuất bản, in ấn Cung cấp dịch vụứng dụng (Application Service Provider – ASP) Mô hình doanh thu: Bán dịch vụ Cơ hội thị trường: − Nhiều tiềm năng vì đối với người sử dụng, việc chi một khoản tiền phí để sử dụng dịch vụ từ các nhà cung cấp dịch vụ B2B vẫn kinh tế và khả thi hơn so với việc bỏ tiền đầu tư xây dựng hệ thống dịch vụ riêng 13
14. Nhà cung cấp dịch vụ B2B Nhà cung cấp dịch vụ truyền thống: − Employeematters.com Nhà cung cấp dịch vụứng dụng (ASP) − Salesforce.com, Corio.com Nhà môi giới giao dịch B2B Giúp các doanh nghiệp tìm được các hàng hoá và dịch vụ mà họ cần Mô hình doanh thu: Phí giao dịch Thí dụ: iShip.com Trung gian thông tin Tập hợp thông tin về khách hàng, tiếp thị và bán những thông tin thu thập được cho các doanh nghiệp, đồng thời bảo vệ tính riêng tư của các thông tin đó Mô hình doanh thu: Bán thông tin, phí tham khảo hoặc liên kết Các dạng thức: − Môi giới quảng cáo: DoubleClick.net − Định hướng kinh doanh: AutoByTel.com 14
15. C¸c m« h×nh kinh doanh ®Æc tr−ng cña th−¬ng m¹i ®iÖn tö Th−¬ng m¹i ®iÖn tö gi÷a c¸c doanh nghiÖp (business-to-business hay B2B e-commerce) lµ lo¹i h×nh giao dÞch quan träng nhÊt, chiÕm tØ träng lín nhÊt trªn Internet. Các mô hình kinh doanh đặc trưng của thương mại điện tử Loại Mô hình Mô tả Mô hình kinh doanh doanh thu Mô hình kinh doanh Nhà tạo Liên kết người tiêu dùng với Phí giao dịch giữa các người tiêu thị trường những người tiêu dùng khác để dùng (C2C) bán hàng Mô hình kinh doanh Nhà cung Công nghệ cho phép khách Phí đăng ký, ngang hàng (P2P) cấp nội dung hàng chia sẻ các tập tin và các quảng cáo và dịch vụ qua Web phí giao dịch Mô hình thương mại Các dạng Các ứng dụng kinh doanh mở Bán hàng hoá di động khác rộng sử dụng công nghệ không dây Mô hình kinh doanh giữa các người tiêu dùng (C2C) Là cách mà người tiêu dùng có thể sử dụng để bán các hàng hoá của mình cho người tiêu dùng khác với sự giúp đỡ của một doanh nghiệp kinh doanh trực tuyến Người tiêu dùng trên Internet thường dùng cách này để thanh lý các hàng hoá dư thừa hoặc các hàng hóa đã qua sử dụng Mô hình doanh thu: Phí giao dịch Thí dụ: eBay.com, Half.com 15
16. Mụ hỡnh kinh doanh ngang hàng (peer-to-peer – P2P) Mô hình kinh doanh ngang hàng (P2P) hoạt động với mục tiêu liên kết những người sử dụng, cho phép họ chia sẻ các tệp tin và các tài nguyên khác trên máy tính mà không cần truy cập vào một máy chủ chung Mục đích hoạt động chủ yếu: chia sẻ các thông tin và các loại tài nguyên khác Mô hình doanh thu: Phí đăng ký, quảng cáo và phí giao dịch Thí dụ: Napster.com Mụ hình thương mại di động (M-commerce) Mô hình kinh doanh cho phép mọi đối tượng thực hiện các giao dịch mua bán tại mọi thời điểm, đặc biệt là ở mọi nơi sử dụng các thiết bị trên cơ sở công nghệ mới, không dây Điều kiện để phát triển mô hình: − Hạ tầng công nghệ − Cước phí sử dụng các thiết bị di động truy cập Internet Mô hình doanh thu: Bán hàng hoá Những người tạo điều kiện cho thương mại điện tử Những người cung cấp cơ sở hạ tầng cần thiết giúp các DN kinh doanh điện tử thực hiện các HĐKD Cơ sở hạ tầng Các doanh nghiệp điển hình Phần cứng: Máy chủ Web IBM, Sun, Compaq, Dell Phần mềm: Hệ điều hành và phần mềm máy chủ Microsoft, Sun, Apache Thiết bị mạng: Bộ định tuyến Cisco Bảo mật: Phần mềm mã hoá CheckPoint, VeriSign Các phần mềm hệ thống TMĐT (B2B, B2C) IBM, Microsoft, iPlanet, CommerceNet, Ariba Các giải pháp đa phương tiện Real Networks, Microsoft Phần mêm quản lý mối quan hệ khách hàng PeopleSoft Các hệ thống thanh toán PayPal, CyberCash Nâng cao hiệu suất Akamai, Cache Flow, Inktomi, Digital Island Cơ sở dữ liệu Oracle, Sybase Dịch vụ máy chủ Exodus, Equinex, Global Crossing 16