Bài giảng Thương Mại điện tử - Phạm Thị Thanh Hồng

Nội dung text: Bài giảng Thương Mại điện tử - Phạm Thị Thanh Hồng

1. Mục tiêu  Giới thiệu những khái niệm và thuật ngữ cơ bản về thương mại điện tử cả về lý th uyếtlt lẫn thực hàn h. Thương mại điện tử  Giới thiệu các mô hình hoạt động thương mại điện tử  Trình bày những nền tảng cơ bản về chính sách, cơ sở hạ tầng công nghệ, cơ sở hạ tầng về thanh toán và phân phối, mô hình quản lý để thực hiện thương mại điện tử  Giới thiệu cách xây dựng một trang web đơn giản  Trình bày những vấn đề cần xem xét khi thực hiện giải pppháp thương mại điện tử TS. Phạm Thị Thanh Hồng  Tìm hiểu về đặc điểm của khách hàng qua Internet hongptt-fem@mail.hut.edu.vn, hong.fem@gmail.com Mobile: 0983 413 593 Office: 206A – C9 (Sáng thứ ba hàng tuần, 8h30 – 11h00) © TS. Phạm Thị Thanh Hồng, 2009 - 2011 1 © TS. Phạm Thị Thanh Hồng, 2009 - 2011 2 Nội dung cơ bản Phương thức đánh giá  Tổng quan về thương mại điện tử  Dự lớp và thảo luận: 5%  Cơ sở hạ tầng thương mại điện tử  Bài tập cá nhân (5 bài): 10%  Các quy trình trong thương mại điện tử  Bài tập nhóm: 25%  Lập kế hoạch kinh doanh thương mại điện tử  Bài thi cuối kỳ: 60%  Marketing trực tuyến  Pháp luật và thương mại điện tử Sách giáo khoa: Bài giảng Thương mại điện tử, TS. Phạm Thị Thanh Hồng, 2011 © TS. Phạm Thị Thanh Hồng, 2009 - 2011 3 © TS. Phạm Thị Thanh Hồng, 2009 - 2011 4 1
2. Nội dung chi tiết  Ví dụ mở đầu  Một số khái niệm cơ bản trong EC Chương 1  Lược sử của EC  Phân loại  Thuận lợi và hạn chế Tổng quan về thương mại điệnnt tử  Tình hình TMĐT ở ViệttNam Nam © TS. Phạm Thị Thanh Hồng, 2009 - 2011 5 © TS. Phạm Thị Thanh Hồng, 2009 - 2011 6 Khái niệm cơ bản Khái niệm cơ bản (tt)  Thương mại điện tử (E-commerce/EC)  E-Business “Tiến hành các hoạt động kinh doanh  Không chỉ có mua và bán sản phẩm hay dịch vụ mà dựa trên mạng Internet; các hoạt động còn kinh doanh bao gồm cả mua và bán hàng  Phục vụ khách hàng hóa hoặc dịch vụ, và trao đổi thông tin  Cộng tác với đối tác kinh doanh”  Phối hợp hoạt động giữa các nhóm dự án  Cho phé p n hân v iên làm v iệc từ xa (bao gồm cả e-li)learning)  Quản lý các giao tác điện tử nội bộ trong công ty © TS. Phạm Thị Thanh Hồng, 2009 - 2011 12 © TS. Phạm Thị Thanh Hồng, 2009 - 2011 13 2
3. Một số khái niệm Một số khái niệm (tt)  Thị trường điện tử (electronic market)  EC có nhiều dạng, dựa trên “mức độ số hóa”  Người bán và ngườimuagi mua gặp nhau trựcctuy tuyến để trao đổi hàng  Sản phẩm TMĐT từng TMĐT phần thuần túy hóa, dịch vụ, thông tin và tiền tệ  Qui trình o ả  Phân phối SP  Hệ thống thông tin liên doanh (interorganizational info Thương mại sys) SP truyền thống  Brick-and-mortar số hóa  Thông tin và giao dịch diễn ra giữa 2 hoặc nhiều công ty Quy trình ảo  Đều hiện hữu SP Quy trình số hóa  Click-and-mortar hiện hữu Quy trình hiện hữu  Hệ thống thông tin nội bộ (intraorganizational info sys)  Phần lớn là hiện hữu VP VP VP ảo  Mọi hoạt động EC chỉ diễn ra trong nội bộ công ty hiện hữu số hóa  Ảo  Còn gọi là intrabusiness EC  Tất cả đều trực tuyến © TS. Phạm Thị Thanh Hồng, 2009 - 2011 14 © TS. Phạm Thị Thanh Hồng, 2009 - 2011 15 Các thành phần tham gia Lược sử EC m-commerce e-learning 2001 B2E c-commerce e-government Nhàâà phân phối 1999 B2B 1995 B2C Thế giới kinh doanh 1990s Electronic Commerce (EC) thực tế Xí nghiệp & công ty Internet Hệ thống Hệ thống đặt chỗ mua bán Internet (du lịch) chứng khoán Electronic Data Interchange Kỹ thuật dùng để chuyểncácloạitàiliệu (EDI) điệntử theo 1 lộ trình nhất định. Sau này dùng để chuyển các giao dịch tài chính và Cửa hàng ảo Cơ quan hành các loạigiaodịch khác. Thị trường chính điện tử Cơ quan 1970s Electronic Funds Transfer Tiền đượcgửi đitheo1lộ trình điệntử từ (EFT) công ty này sang công ty khác. tài chính Chính phủ © TS. Phạm Thị Thanh Hồng, 2009 - 2011 16 © TS. Phạm Thị Thanh Hồng, 2009 - 2011 17 3
4. 3 Làn sóng thứ nhất của TMĐT Đặc điểm của làn sóng thứ nhất  Về cơ bản là hiện tượng của Mỹ  Làn sóng thứ nhất(thet (the 1st wave) bắt đầu từ giữa  Các trang mạng đều viết bằng tiếng Anh những năm 1990s tới 2003  Công nghệ Internet chậm và rẻ (e.g. dial-up)  Bùng nổ Dot-com (đầu tư trên $100 tỷ): Phát triển một  Mã vạch và bộ quét được sử dụng để theo cách nhanh chóng từ giữa dõi các bộ phận (B2B và các quy trình kinh những năm1990s tới 2000 doanh)  Dot-com bust: vào năm 2000  Email, công cụ giao tiếp không có cấu trúc  Đầu tư trọng điểm: 2000 –  Quảng cáo trực tuyến đem lại nguồn lợi 2003 (đầu tư trên $200 tỷ) nhuận chính © TS. Phạm Thị Thanh Hồng, 2009 - 2011 18 © TS. Phạm Thị Thanh Hồng, 2009 - 2011 19 Làn sóng thứ hai của TMĐT Đặc điểm của làn sóng thứ hai  Phạm vi rộng lớn trên nhiều quốc gia và sử dụng  Bắt đầutu từ năm 2003 nhiều ngôn ngữ TMĐT đã thể hiện một cuộc sống mới  Kết nối nhanh và rẻ hơn (nhanh hơn tới 20 lần), sử  Những công ty như dụng broadband tại nhà (mặc dù đắt hơn) Amazon.com (sách),  Các thiết bị định danh theo tần số radio và các thẻ và eBay.com (đấu giá) thông minh sống sót sau thời kỳ  Sử dụng máy đọcdc dấu tay và máy quét retina suy tháihoái đããb bắt đầu cho lợi nhuận scanners (công nghệ sinh học) cho việc theo dõi  Doanh thu từ B2C liên  Email, một phần của marketing tục gia tăng: 20-30% mỗi năm kể từ 2000 © TS. Phạm Thị Thanh Hồng, 2009 - 2011 20 © TS. Phạm Thị Thanh Hồng, 2009 - 2011 21 4
5. Đặc điểm của làn sóng thứ hai Phân loại  B2B (business-to-business)  TMĐT trở thành một bộ phận quan trọng của marketing và chiến lược liên hệ với khách  B2C (bus iness-to-consumer) hàng  B2E (business-to-employee)  Một số dạng quảng cáo trực tuyến như dịch  C2B (consumer-to-business) vụ việc làm đã bắt đầu thay thế những dạng  C2C (consumer-to-consumer) quảng cáo theo truyền thống  E-Government  Vấn đề  Ngôn ngữ trao đổi  Trao đổi tiền tệ © TS. Phạm Thị Thanh Hồng, 2009 - 2011 22 © TS. Phạm Thị Thanh Hồng, 2009 - 2011 23 Phân loại Quy mô của các dạng TMĐT C2G Năm B2C B2B (Tỷ $) (Tỷ $) 2005 150 4100 B2G 2004 130 2800 2003 100 1600 G2C G2B G2G 2000 50 60 Hình 1.1: Các mối quan hệ đa dạng trong kinh doanh điện tử (Meyer & Stomer, 2011) © TS. Phạm Thị Thanh Hồng, 2009 - 2011 24 © TS. Phạm Thị Thanh Hồng, 2009 - 2011 25 5
6. Thuận lợi Thuận lợi (tt)  Doanh nghiệp  Người tiêu thụ  Mở rộng thị trường nội địa và quốc tế  Sự thuận tiện  Giảm chi phí  Mua hàng mọi lúc, mọi nơi  Lưu trữ, tìm kiếm, phân phối, xử lý thông tin (trên giấy)  Liên lạc, trao đổi thông tin liên lạc và kinh nghiệm với những  Cải thiện qui trình và tổ chức nhà tiêu thụ khác  Mô hình kinh doanh mới đem lại nhiều lợi nhuận  Nhanh chóng  Dây chuyền cung ứng  Có được thông tin của các sản phẩm rất nhanh  Dư thừa hàng hóa trong kho, giao hàng trễ   Mối quan hệ với khách hàng Giá cả  Cá nhân hóa giao tiếp, sản phẩm, dịch vụ tăng lòng trung  Chọn lựa và so sánh nhiều hàng hóa từ nhiều nhà cung cấp thành của khách hàng  Mua được các hàng hóa hoặc dịch vụ rất rẻ  Khác  Mở rộng thời gian giao dịch (24/7/365)  Các doanh nghiệp tương tác với nhau kịp thời © TS. Phạm Thị Thanh Hồng, 2009 - 2011 26 © TS. Phạm Thị Thanh Hồng, 2009 - 2011 27 Thuận lợi (tt) Hạn chế  Xã hội  Công ngh ệ  Giảm sự đi lại  Các chuẩn về chất lượng, bảo mật, độ tin cậy vẫn  Tăng tiêu chuẩn cuộc sống đang còn trong quá trình phát triển  Một số sản phẩm có thể đến được với những người  Băng thông chưa đủ rộng, đặc biệt là m-commerce dân ở vùng nông thôn và các nước nghèo  Các công cụ phát triển phần mềm EC chưa ổn định  Những dịch vụ công cộng như chăm sóc sức khỏe, giáo dụccc cộng đồng được phân bố rộng rãi vớichii chi  Khó tích hợp mạng Internet và phần mềm EC vào phí thấp các hệ thống cũ  Cần có những web server đặc thù (tốn nhiều tiền)  Phí truy cập Internet còn khá đắt đối với 1 số khách hàng © TS. Phạm Thị Thanh Hồng, 2009 - 2011 28 © TS. Phạm Thị Thanh Hồng, 2009 - 2011 29 6
7. Hạn chế (tt) Tác động của TMĐT  Khác  Tác động đến hoạt độnggg marketing  Chi phí phát triển EC cao (in-house)  Nghiên cứu thị trường  Luật và các chính sách chưa rõ ràng  Hành vi khách hàng  Khó thuyết phục khách hàng về bảo mật thông tin cá nhân  Phân đoạn và lựa chọn thị trường mục tiêu  Khách hàng chưa tin tưởng các giao dịch không có chứng từ, giao dịch không gặp gỡ trực tiếp  Định vị sản phẩm  Khách hàng thích nhìn thấy sản phẩm trực tiếp  Các hoạt động marketing hỗn hợp  Lỗi, gian lận trong EC ngày một nhiều  Thay đổi mô hình kinh doanh  Tác động đến hoạt động sản xuất © TS. Phạm Thị Thanh Hồng, 2009 - 2011 30 © TS. Phạm Thị Thanh Hồng, 2009 - 2011 32 Mô hình kinh doanh Mô hình kinh doanh (tt)  EC cho phép tạo ra các mô hình kinh doanh mới  Ví dụ (bus iness mo de l)  Siêu thị  Là phương thức kinh doanh mà 1 công ty thông qua  Mua hàng hóa, bán lại hàng hóa cho người tiêu dùng phương thức kinh doanh này tạo ra doanh thu để  Tạo ra được lợi nhuận tồn tại  Đài truyền hình  Là mô hình giải thích những hoạt động nhằm đem lại  Cung cấp miễn phí các chương trình truyền hình cho người giá trị cho sản phẩm hay dịch vụ mà công ty cung xem cấp  Tồn tại thông qua mô hình quảng cáo và nội dung của chương trình phát sóng © TS. Phạm Thị Thanh Hồng, 2009 - 2011 33 © TS. Phạm Thị Thanh Hồng, 2009 - 2011 34 7
8. Tình hình TMĐT ở VN Tình hình TMĐT ở VN  Khó khăn  Hiệntrn trạng  Luật giao dịch điện tử và văn bản hướng dẫn dưới  Chỉ mới xuất hiện hình thức chào hàng qua mạng luật chưa rõ ràng  Chưa có đặt hàng và thanh toán qua mạng  Hệ thống ngân hàng có chấp nhận thanh toán điện tử  Hệ thống mạng chủ yếu dùng để trao đổi thư điện tử  Các chứng từ điện tử có giá trị pháp lý khi gặp tranh chấp và cung cấp thông tin  Nhu cầu công chứng các chứng từ điện tử  Các doanh nghiệp hiện nay nối mạng để tìm hiểu và  Trình độ ứng dụng CNTT có sự khác biệt lớn giữa khai thác thông tin các trung tâm đô thị và tỉnh thành  Nhân viên quản lý thị trường, cảnh sát kinh tế, hay nhân viên hải quan của một tỉnh nào đó không chấp nhận các chứng từ điện tử  Cơ sở hạ tầng Internet và hệ thống ngân hàng © TS. Phạm Thị Thanh Hồng, 2009 - 2011 41 © TS. Phạm Thị Thanh Hồng, 2009 - 2011 42 Tình hình TMĐT ở VN  Kết quả khả quan  Hình thức bán hàng qua mạng bắt đầu có tác dụng  Dịch vụ trực tuyến phát triển mạnh  Tải nhạc chuông, hình nền  Dự đoán kết quả thi đấu thể thao, bình chọn sự kiện  Trò chơi trực tuyến  EC chính thức được pppháp luật VN thừa nhận  Luật giao dịch điện tử có hiệu lực 1/3/2006  Có kế hoạch tổng thể phát triển EC giai đoạn 2006-2010 © TS. Phạm Thị Thanh Hồng, 2009 - 2011 43 8