Bài giảng Tư tưởng Hồ Chí Minh - Bài 2: Tư tưởng Hồ Chí Minh về vấn đề dân tộc và cách mạng giải phóng dân tộc - Nguyễn Thị Bích Thủy

Nội dung text: Bài giảng Tư tưởng Hồ Chí Minh - Bài 2: Tư tưởng Hồ Chí Minh về vấn đề dân tộc và cách mạng giải phóng dân tộc - Nguyễn Thị Bích Thủy

1. BÀI 2: TƯ TƯỞNG HỒ CHÍ MINH VỀ VẤN ĐỀ DÂN TỘC VÀ CÁCH MẠNG GIẢI PHÓNG DÂN TỘC ThS. Nguyễn Thị Bích Thủy Đại học Kinh tế quốc dân v1.0012108210 1
2. TÌNH HUỐNG KHỞI ĐỘNG Tại sao có thể khẳng định: Tư tưởng Hồ Chí Minh về vấn đề dân tộc và cách mạng giải phóng dân tộc có những luận điểm sáng tạo và đặc sắc, làm phong phú thêm học thuyết Mác – Lênin về cách mạng thuộc địa. Chủ tịch Hồ Chí Minh trở thành 1 trong 100 con người làm nên lịch sử thế kỷ XX? Thắng lợi của Cách mạng Tháng Tám và 30 năm chiến tranh cách mạng Việt Nam (1945- 1975) đã chứng minh tinh thần độc lập, tự chủ, tính khoa học, tính cách mạng và sáng tạo của tư tưởng Hồ Chí Minh về con đường giải phóng dân tộc ở Việt Nam, soi sáng cho dân tộc Việt Nam tiến lên, cùng nhân loại biến thế kỷ XX thành thế kỷ giải trừ chủ nghĩa thực dân trên toàn thế giới như thế nào? Nắm vững các nội dung phần thứ nhất này sẽ giúp chúng ta có cơ sở lý luận khoa học để giải thích đúng vấn đề trên. v1.0012108210 2
3. MỤC TIÊU • Nắm vững tính khoa học và cách mạng sâu sắc về vấn đề dân tộc thuộc địa, sự kết hợp nhuần nhuyễn giữa dân tộc và giai cấp, chủ nghĩa yêu nước chân chính với chủ nghĩa quốc tế trong sáng trong tư tưởng Hồ Chí Minh về dân tộc. • Nắm vững lý luận cách mạng giải phóng dân tộc của Hồ Chí Minh bao gồm một hệ thống những quan điểm sáng tạo, độc đáo: Cách mạng giải phóng dân tộc muốn thắng lợi phải đi theo con đường cách mạng vô sản; Cách mạng giải phóng dân tộc trong thời đại mới phải do Đảng cộng sản lãnh đạo; Lực lượng của cách mạng giải phóng dân tộc bao gồm toàn dân tộc; Cách mạng giải phóng dân tộc cần được tiến hành chủ động, sáng tạo và có khả năng giành thắng lợi trước cách mạng vô sản ở chính quốc; Cách mạng giải phóng dân tộc phải được tiến hành bằng con đường cách mạng bạo lực. • Làm rõ giá trị lý luận và thực tiễn to lớn những luận điểm của tư tưởng Hồ Chí Minh về vấn đề dân tộc và cách mạng giải phóng dân tộc. v1.0012108210 3
4. NỘI DUNG Tư tưởng Hồ Chí Minh về vấn đề dân tộc. Tư tưởng Hồ Chí Minh về cách mạng giải phóng dân tộc Kết luận v1.0012108210 4
5. 1. TƯ TƯỞNG HỒ CHÍ MINH VỀ VẤN ĐỀ DÂN TỘC 1.1. Vấn đề dân tộc thuộc địa 1.2. Mối quan hệ giữa vấn đề dân tộc và giai cấp v1.0012108210 5
6. 1.1. VẤN ĐỀ DÂN TỘC THUỘC ĐỊA Thực chất của vấn đề dân tộc thuộc địa Đi sâu vấn đề dân tộc thuộc địa mà cốt lõi là đấu tranh tranh chống chủ nghĩa thực dân, giải phóng dân tộc  Xác định con đường cách mạng: Tư sản dân quyền Thổ địa cách mạng Xây dựng xã hội cộng sản Hồ Chí Minh:Nghiên cứu trong Chủ nghĩa thực dân Vấn đề dân tộc Chỉ ra hai xu hướng phát triển khách quan của dân tộc, xây dựng cương lĩnh dân tộc tạo cơ sở cho đường lối, chính sách dân tộc của các Đảng cộng sản trong thời đại ĐQCN V.I. Lênin: Nghiên cứu trong Chủ nghĩa đế quốc. Các quan điểm có tính chất phương pháp luận để giải quyết các vấn đề dân tộc: nguồn gốc, đặc trưng dân tộc, quan hệ giai cấp – dân tộc, thái độ của giai cấp công nhân và đảng cộng sản đối với vấn đề dân tộc Mác – Ăngghen: Nghiên cứu trong Chủ nghĩa tư bản v1.0012108210 6
7. BÀI TẬP TỰ NGHIÊN CỨU 1. Đọc thêm các tác phẩm: ➢ Tuyên ngôn của Đảng cộng sản- được xuất bản lần đầu ngày 21 tháng 2 năm 1848, là một trong các văn kiện chính trị có ảnh hưởng lớn nhất của thế giới. Được viết bởi các nhà lý thuyết cộng sản Friedrich Engels và Karl Marx. ➢ Chủ nghĩa đế quốc, giai đoạn tột cùng của chủ nghĩa tư bản, Năm 1916; và Cương lĩnh dân tộc của V.I.Lênin. 2. Phân tích: “Bức tranh tổng thế về xung đột dân tộc trên thế giới trong thời đại ngày nay”. v1.0012108210 7
8. 1.1. VẤN ĐỀ DÂN TỘC THUỘC ĐỊA (tiếp theo) Lựa chọn con đường phát triển của dân tộc CHÁNH CƯƠNG VẮN TẮT “ .nên chủ trương làm tư sản dân quyền cách mạng và thổ địa cách mạng để đi tới xã hội cộng sản ” -Văn kiện Đảng toàn tập, NXB CTQG, -Hà Nội, 1998, T.2 - 1930, tr.2 - v1.0012108210 8
9. CÂU HỎI TRẮC NGHIỆM 1 Theo tư tưởng Hồ Chí Minh, ở Việt Nam và các nước thuộc địa, cuộc cách mạng nào phải đặt lên hàng đầu? a. Cách mạng xã hội chủ nghĩa b. Cách mạng giải phóng giai cấp nông dân c. Cách mạng giải phóng dân tộc d. Cách mạng giải phóng con người một cách toàn diện ĐÁP ÁN: (c) v1.0012108210 9
10. 1.1. VẤN ĐỀ DÂN TỘC THUỘC ĐỊA (tiếp theo) Cách tiếp cận từ quyền con người “Tất cả mọi người đều sinh ra có quyền bình đẳng. Tạo hóa cho họ những quyền không ai có thể xâm phạm được, trong những quyền ấy có quyền được sống, quyền tự do và quyền mưu cầu hạnh phúc" v1.0012108210 10
11. 1.1. VẤN ĐỀ DÂN TỘC THUỘC ĐỊA (tiếp theo) Độc lập dân tộc: nội dung cốt lõi của vấn đề dân tộc thuộc địa. → xây dựng trên 2 cơ sở: truyền thống dân tộc và cơ sở thời đại. • Độc lập dân tộc phải gắn liền: Độc lập + Chủ quyền + Thống nhất + Toàn vẹn lãnh thổ • Độc lập dân tộc phải gắn liền với những quyền cơ bản dân tộc phải đạt được: Quyền tự quyết chính trị, kinh tế, văn hóa, ngoại giao • Độc lập dân tộc là quyền thiêng liêng bất khả xâm phạm: Chiến tranh có thể kéo dài 5 năm, 10 năm, 20 năm hoặc lâu hơn nữa. Hà Nội, Hải Phòng và một số thành phố có thể bị tàn phá. Song nhân dân Việt Nam quyết khôngsợ. Trích thư trả lời Tổng thống Mỹ Johnson (15-2-1967). • Độc lập dân tộc phải đem lại cơm no, áo ấm, hạnh phúc cho mọi người dân. • Độc lập dân tộc phải gắn với quyền bình đẳng giữa các dân tộc. v1.0012108210 11
12. CÂU HỎI TRẮC NGHIỆM 1 Hồ Chí Minh khẳng định vấn đề gì trong luận điểm sau: “Nhân dân chúng tôi thành thật mong muốn hòa bình. Nhưng nhân dân chúng tôi cũng kiên quyết chiến đấu đến cùng để bảo vệ những quyền thiêng liêng nhất: toàn vẹn lãnh thổ cho Tổ quốc và độc lập cho đất nước”?. a. Chủ nghĩa yêu nước chân chính- Một động lực lớn của đất nước. b. Độc lập dân tộc- nội dung cốt lõi của vấn đề dân tộc thuộc địa. c. Độc lập dân tộc gắn liền với chủ nghĩa xã hội. d. Giải phóng dân tộc tạo tiền đề để giải phóng giai v1.0012108210 12
13. 1.1. VẤN ĐỀ DÂN TỘC THUỘC ĐỊA (tiếp theo) Chủ nghĩa yêu nước chân chính – Môt động lực lớn của đất nước. Từ những năm 1920 của thế kỷ XX, Nguyễn Ái Quốc đã nhận thấy sự áp bức bóc lột của CNĐQ đối với dân tộc thuộc địa càng nặng nền thì phản ứng của dân tộc bị áp bức càng quyết liệt → Sức mạnh chiến đấu và thắng lợi trước bất cứ thế lực ngoại xâm nào. “Chính do tinh thần yêu nước mà quân đội và nhân dân ta đã mấy năm trường chịu đựng trăm đắng nghìn cay, kiên quyết đánh cho tan bọn thực dân cướp nước và bọn Việt gian phản quốc, kiên quyết xây dựng một nước Việt Nam độc lập, thống nhất, dân chủ, tự do, phú cướng, một nước Việt Nam dân chủ mới”. Chủ nghĩa yêu nước chân chính của các dân tộc thuộc địa v1.0012108210 13
14. BÀI TẬP TỰ NGHIÊN CỨU 1. Đọc thêm các tác phẩm: • Báo cáo về Bắc Kỳ, Trung kỳ và Nam kỳ – Mátxcơva năm 1924 của Hồ Chí Minh. • Nên học sử ta – Năm 1942 của Hồ Chí Minh. 2. Phân tích luận điểm của Hồ Chí Minh: “Lúc nào dân ta đoàn kết muôn người như một thì nước ta độc lập, tự do Trái lại lúc nào dân ta không đoàn kết thì bị nước ngoài xâm lấn” v1.0012108210 14
15. 1.2. MỐI QUAN HỆ GIỮA VẤN ĐỀ DÂN TỘC VÀ VẤN ĐỀ GIAI CẤP Dân tộc và giai cấp có mối quan Quan điểm CN Mác – Lênin: hệ chặt chẽ với nhau • Từ khi ra đời, ở mỗi dân tộc, trong mỗi giai đoạn lịch sử, có một giai cấp đứng ra làm đại diện. Giai cấp sẽ trở thành đại diện chân Vấn đề Vấn đề chính cho dân tộc. Dân tộc Giai cấp • Áp bức dân tộc thực chất là áp bức giai cấp. Muốn xóa bỏ áp bức giai cấp phải đi từ đấu tranh giai cấp, thực hiện cách mạng để xóa bỏ giai cấp thống trị. Tư tưởng Hồ Chí Minh: • Cuộc đấu tranh của giai cấp vô sản , ngay từ Nhưng tùy từng thời kỳ để giải quyết đúng đầu đã mang tính dân tộc. đắn mối quan hệ này → Xuất phát thực tiễn ( CNTB → mẫu thuẫn giai cấp trở thành vấn đề Việt Nam. trung tâm. Giải phóng dân tộc là tiền đề giải phóng Giải phóng giai cấp → giải phóng dân tộc). giai cấp. v1.0012108210 15
16. 1.2. MỐI QUAN HỆ GIỮA VẤN ĐỀ DÂN TỘC VÀ VẤN ĐỀ GIAI CẤP (tiếp theo) Độc lập dân tộc gắn liền với chủ nghĩa xã hội • CN Mác – Lênin: Giải phóng giai cấp → giải phóng dân tộc → giải phóng con người. " Xây dựng một xã hội liên hiệp, trong đó sự tự do phát triển của mỗi người, là điều kiện cho sự tự do và phát triển của tất cả mọi người.” Con người bước từ vương quốc tất yếu sang vương quốc tự do. • Tư tưởng Hồ Chí Minh: ➢ Độc lập dân tộc là cơ sở là tiền đề đi tới CNXH. CNXH chính là để bảo vệ thành quả ĐLDT, thực hiện mục tiêu cách mạng: ấm no, hạnh phúc cho nhân dân. ➢ ĐLDT gắn liền với CNXH, đó chính là xu hướng phát triển chủ yếu của loài người trong thời đại ngày nay. v1.0012108210 16
17. CÂU HỎI TRẮC NGHIỆM 2 Theo tư tưởng Hồ Chí Minh, ở Việt Nam và các nước thuộc địa, cuộc cách mạng nào phải đặt lên hàng đầu? a. Cách mạng xã hội chủ nghĩa. b. Cách mạng giải phóng giai cấp nông dân. c. Cách mạng giải phóng dân tộc. d. Cách mạng giải phóng con người một cách toàn diện. v1.0012108210 17
18. 2. TƯ TƯỞNG HỒ CHÍ MINH VỀ CÁCH MẠNG GIẢI PHÓNG DÂN TỘC 2.1. Cách mạng giải phóng dân tộc muốn thắng lợi phải đi theo con đường cách mạng vô sản 2.2. Cách mạng giải phóng dân tộc trong thời đại mới phải do Đảng Cộng sản lãnh đạo 2.3. Cách mạng giải phóng dân tộc bao gồm toàn dân tộc 2.4. Cách mạng giải phóng dân tộc cần được tiến hành chủ động, sáng tạo và có khả năng giành thắng lợi trước cách mạng vô sản ở chính quốc 2.5. Cách mạng giải phóng dân tộc phải được tiến hành bằng con đường cách mạng bạo lực. v1.0012108210 18
19. MINH HỌA v1.0012108210 19
20. 2.1. CÁCH MẠNG GIẢI PHÓNG DÂN TỘC MUỐN THẮNG LỢI PHẢI ĐI THEO CON ĐƯỜNG CÁCH MẠNG VÔ SẢN - Cơ sở luận điểm: + Thực tiễn cách mạng Việt Nam cuối thế ký XIX, đầu thế kỷ XX, một số đại diện tiêu biểu cho khuynh hướng cứu nước theo hệ tư tưởng phong kiến, tư sản: Phan Bội Châu Phan Chu Trinh Hoàng Hoa Thám “Đưa hổ cửa trước, rước beo cửa sau” “Xin giặc rủ lòng thương” “Mang nặng cốt cách phong kiến” + Tổng kết kinh nghiệm của các cuộc cách mạng điển hình trên thế giới “Trong thế giới bây giờ chỉ có cách mệnh Nga là đã thành công và thành công đến nơi, nghĩa là dân chúng được hưởng cái hạnh phúc tự do, bình đẳng thật ” - Hồ Chí Minh khẳng định: Tiến hành cách mạng giải phóng dân tộc và dần dần từng bước “ đi tới xã hội cộng sản” ; Lực lượng lãnh đạo cách mạng là giai cấp công nhân mà đội tiên phong của nó là Đảng Cộng sản; Lực lượng cách mạng là khối đoàn kết toàn dân, nòng cốt liên minh giữa giai cấp công nhân và giai cấp nông dân và lao động trí óc; Sự nghiệp cách mạng của Việt Nam là một bộ phận khăng khít của cách mang thế giới cho nên phải đoàn kết quốc tế. v1.0012108210 20
21. CÂU HỎI TRẮC NGHIỆM 3 Luận điểm nào sau đây chỉ ra con đường cách mạng ở Việt Nam theo tư tưởng Phan Bội Châu? A. Cách mạng Duy tân: Chấn dân khí, khai dân trí, hậu dân sinh B. Phong trào Đông Du: Chuyển hướng từ "cầu viện" sang "cầu học". C. Làm tư sản dân quyền cách mạng và thổ địa cách mạng để đi tới xã hội cộng sản D. Cách mạng giải phóng dân tộc muốn thắng lợi phải theo con đường cách mạng vô sản Đáp án (B) v1.0012108210 21
22. 2.2. CÁCH MẠNG GIẢI PHÓNG DÂN TỘC TRONG THỜI ĐẠI MỚI PHẢI DO ĐẢNG CỘNG SẢN LÃNH ĐẠO Cách mạng trước hết phải có Đảng: • Muốn làm cách mệnh “trước phải làm cho dân giác ngộ phải giảng giải lý luận và chủ nghĩa cho dân hiểu”, “cách mệnh phải hiểu phong trào thế giới, phải bày sách lược cho dân Vậy nên, sức cách mệnh phải tập trung, muốn tập trung phải có đảng cách mệnh’’ • “Trước hết phải có Đảng cách mệnh, để trong thì vận động và tổ chức dân chúng, ngoài thì liên lạc với dân tộc bị áp bức và giai cấp vô sản mọi nơi. Đảng có vững CM mới thành công, cũng như người lái đò có vững thuyền mới chạy”. Đảng Cộng sản Việt Nam là Đảng của giai cấp công nhân, của nhân dân lao động và của dân tộc Việt Nam: “là những người Đảng là ngọn cờ lãnh đạo duy nhất đối với CMVN và thợ thuyền, dân cày và lao động trí óc kiên quyết nhất, hăng hái trở thành nhân tố hàng nhất, trong sạch nhất, tận tâm tận lực phụng sự Tổ quốc và nhân đầu đảm bảo mọi thắng dân” quy tụ được lực lượng và sức mạnh của toàn bộ giai cấp lợi của CM. công nhân và cả dân tộc Việt Nam. v1.0012108210
23. 2.3. LỰC LƯỢNG CỦA CÁCH MẠNG GIẢI PHÓNG DÂN TỘC BAO GỒM TOÀN DÂN TỘC “ Cách mạng là việc chung cả dân chúng chứ không phải việc một hai người”. + Toàn dân tộc là tất cả mọi giai cấp, tầng lớp trong đó nòng cốt là liên minh giai cấp: công nhân, nông dân và trí thức. + Động lực của cách mạng là giai cấp công nhân và nông dân “ Công nông là gốc cách mạng + Bạn đồng minh của cách mạng là “ Những học trò, nhà buôn nhỏ, địa chủ nhỏ ba hạng ấy chỉ là bầu bạn cách mệnh của công nông thôi”. v1.0012108210 23
24. 2.4. CÁCH MẠNG GIẢI PHÓNG DÂN TỘC CẦN ĐƯỢC TIẾN HÀNH CHỦ ĐỘNG, SÁNG TẠO VÀ CÓ KHẢ NĂNG GIÀNH ĐƯỢC THẮNG LỢI TRƯỚC CÁCH MẠNG VÔ SẢN Ở CHÍNH QUỐC ➔ Chưa có sự quan tâm sâu sắc đến vấn đề dân tộc thuộc địa. Các ông nói nhiều hơn đến vấn đề đấu tranh giai cấp và CMVS. “VÔ SẢN TẤT CẢ CÁC NƯỚC ĐOÀN KẾT LẠI” ➔ Quan điểm của Quốc tế Cộng sản: "Chỉ có thể thực hiện hoàn toàn công cuộc giải phóng các thuộc địa khi giai cấp vô sản giành được thắng lợi ở các nước tư bản tiên tiến“ ➔ Vấn đề dân tộc đã được đặt ra với những người cộng sản, song trọng tâm cuộc đấu tranh của giai cấp vô sản thế giới vẫn đang tập trung ở Tây Âu, do vậy tương lai của cách mạng GPDT ở thuộc địa vẫn được nhìn nhận trong sự phụ thuộc vào CMVS ở chính quốc. “VÔ SẢN TẤT CẢ CÁC NƯỚC VÀ DÂN TỘC BỊ ÁP BỨC LIÊN HIỆP LẠI” ➔ Cách mạng ở thuộc địa phụ thuộc vào Chính quốc v1.0012108210 24
25. - “ Hai thứ Cách mạng tuy có khác nhau, nhưng có mối quan hệ chặt chẽ với nhau ” " Nọc độc và sức sống của con rắn độc chủ nghĩa tưbản đang tập trung ở các thuộc địa hơn là ở chính quốc ” Đó là mối quan hệ Bình đẳng chứ không phải quan hệ lệ thuộc hay quan hệ chính phụ - Nhận thức đúng vai trò và vị trí chiến lược của cách mạng thuộc địa và sức mạnh dân tộc: → Cách mạng giải phóng dân tộc có thể giành thắng lợi trước cách mạng vô sản ở chính quốc => Cách mạng tiến hành chủ động sáng tạo "An Nam dân tộc cách mệnh thành công thì tư bản Pháp yếu, tư bản Pháp yếu thì công nông Pháp làm giai cấp cách mạng cũng dễ. Và nếu công nông Pháp làm cách mệnh thành công thì dân tộc An Nam sẽ được tự do” v1.0012108210 25
26. BÀI TẬP TỰ NGHIÊN CỨU 1. Đọc thêm các bài viết và tác phẩm: + ”Báo cáo về Bắc kỳ, Trung kỳ và Nam kỳ, Hồ Chí Minh năm 1924. + Tuyên ngôn của Đảng cộng sản, Mác – Ăngghen năm 1844 2. Phân tích làm rõ luận điểm sau của Hồ Chí Minh: “ Mác đã xây dựng học thuyết của minh trên một triết lý nhất định của lịch sử, nhưng lịch sử nào? Lịch sử châu Âu. Mà châu Âu là gì? Đó chưa phải là toàn thể nhân loại Xem xét lại chủ nghĩa Mác về cơ sở lịch sử của nó, củng cố nó bằng dân tộc học phương Đông”. v1.0012108210 26
27. 2.5. CÁCH MẠNG GIẢI PHểNG DÂN TỘC PHẢI ĐƯỢC TIẾN HÀNH BẰNG CON ĐƯỜNG CÁCH MẠNG BẠO LỰC Chiến tranh nhân dân: đây là chiến lược quân sự đặc sắc. → Chiến tranh toàn dân, toàn diện, trường kỳ và dựa vào sức mình là chính (Toàn dân: cuộc chiến tranh chính nghĩa; toàn diện: tất cả mọi mặt; trường kỳ: vừa chiến đấu vừa xây dựng lực lượng, dựa vào sức mình là chính) 1 2 3 4 5 Đấu tranh Đấu tranh Đấu tranh Đấu tranh Đấu tranh văn quân sự chính trị ngoại giao kinh tế hóa, tư tưởng Bác Hồ cùng Võ Nguyên Giáp, Trường Bác Hồ lên thăm trận địa Bộ đội ta cắm cờ trên nóc Chinh, Phạm Văn Đồng bàn kế hoạch Biên Giới (1950) hầm Đờ - cát (7/5/1954) tác chiến Điện Biên Phủ v1.0012108210 27
28. 2.5. CÁCH MẠNG GIẢI PHểNG DÂN TỘC PHẢI ĐƯỢC TIẾN HÀNH BẰNG CON ĐƯỜNG CÁCH MẠNG BẠO LỰC (tiếp theo) Bạo lực cách mạng: Bạo lực của quần chúng nhân dân với hai lực lượng chính là Lực lượng chính trị và Lực lượng vũ trang - v1.0012108210 28
29. BÀI TẬP TỰ NGHIÊN CỨU 1 Phân tích chiến lược quân sự đặc sắc – Chiến tranh nhân dân của Hồ Chí Minh trong Chiến dịch Điện Biên Phủ. Đây là chiến thắng quân sự lớn nhất trong cuộc kháng chiến chống Pháp 1945 – 1954 của Việt Nam. -> Đại thắng của QĐNDVN trong Chiến dịch Điện Biên Phủ còn được xem là một thảm họa đánh dấu thất bại hoàn toàn của nước Pháp trong nỗ lực tái gây dựng thuộc địa Đông Dương nói riêng và đế quốc thực dân của mình nói chung sau khi Thế chiến thứ hai kết thúc[8][10], qua đó chấm dứt thời đại hơn 400 năm của chủ nghĩa thực dân kiểu cổ điển trên thế giới. 2. Chứng minh giá trị tư tưởng Hồ Chí Minh về cách mạng giải phóng dân tộc phải được tiến hành bằng con đường cách mạng bạo lực và tư tưởng nhân đạo, hòa bình thống nhất biện chứng với nhau. v1.0012108210 29
30. CÂU HỎI TRẮC NGHIỆM 4 Theo tư tưởng Hồ Chí Minh giữa Cách mạng giải phóng dân tộc ở thuộc địa và Cách mạng vô sản ở chính quốc có mối quan hệ như thế nào? A. Quan hệ lệ thuôc B. Quan hệ bình đẳng C. Quan hệ chính – phụ D. Quan hệ nhân - quả v1.0012108210 30
31. KẾT LUẬN 1. Làm phong phú học thuyết Mác – Lênin về cách mạng thuộc địa 2 Soi đường thắng lợi cho cách mạng giải phóng dân tộc Việt Nam v1.0012108210 31
32. TÓM LƯỢC CUỐI BÀI Tư tưởng Hồ Chí MInh về vấn đề dân tộc mang tính khoa học và cách mạng sâu sắc về vấn đề: Dân tộc thuộc địa, sự kết hợp nhuần nhuyễn giữa dân tộc và giai cấp, chủ nghĩa yêu nước chân chính với chủ nghĩa quốc tế trong sáng trong tư tưởng Hồ Chí Minh về dân tộc • Lý luận cách mạng giải phóng dân tộc của Hồ Chí Minh bao gồm một hệ thống những quan điểm sáng tạo, độc đáo: Cách mạng giải phóng dân tộc muốn thắng lợi phải đi theo con đường cách mạng vô sản; Cách mạng giải phóng dân tộc trong thời đại mới phải do Đảng cộng sản lãnh đạo; Lực lượng của cách mạng giải phóng dân tộc bao gồm toàn dân tộc; Cách mạng giải phóng dân tộc cần được tiến hành chủ động, sáng tạo và có khả năng giành thắng lợi trước cách mạng vô sản ở chính quốc; Cách mạng giải phóng dân tộc phải được tiến hành bằng con đường cách mạng bạo lực. • Tư tưởng Hồ Chí Minh về vấn đề dân tộc và cách mạng giải phóng dân tộc có những luận điểm sáng tạo, đặc sắc, có giá trị lý luận (Làm phóng phú học thuyết Mác – Lênin về cách mạng thuộc địa ) và giá trị thực tiễn to lớn (Soi đường thắng lợi cho cách mạng giải phóng dân tộc ở Việt Nam). v1.0012108210 32
33. CÂU HỎI THƯỜNG GẶP Câu 1 Thực chất của vấn đề dân tộc thuộc địa là gì? Trả lời: - Mác – Ăngghen: Chủ nghĩa tư bản đưa ra các quan điểm có tính chất phương pháp luận để giải quyết các vấn đề dân tộc - V.I. Lênin: Chủ nghĩa đế quốc chỉ ra hai xu hướng phát triển khách quan của dân tộc, - Hồ Chí Minh: Chủ nghĩa thực dân, Hồ Chí Minh xuất phát từ nhu cầu khách quan của dân tộc Việt Nam và đặc điểm của thời đại. Đi sâu vấn đề dân tộc thuộc địa mà cốt lõi là đấu tranh tranh chống chủ nghĩa thực dân, giải phóng dân tộc. Xác định con đường cách mạng: Tư sản dân quyền, Thổ địa cách mạng, Xây dựng xã hội cộng sản. Câu 2 Hồ Chí Minh tiếp cận vấn đề độc lập dân tộc từ nội dung nào? Trả lời - Hồ Chí Minh tiếp cận từ quyền con người từ: + Tuyên ngôn độc lập 1776 của nước Mỹ + Tuyên ngôn nhân quyền và dân quyền của Pháp 1791 - Nội dung: “ Tất cả các dân tộc trên thế giới đều sinh ra bình đẳng, dân tộc nào cũng có quyền sống, quyền sung sướng và quyền tự do”. . v1.0012108210 33
34. CÂU HỎI THƯỜNG GẶP ( tiếp theo) Câu 3 Phân tích tính sáng tạo của Hồ Chí Minh trong việc giải quyết vấn đề dân tộc ở Vệt Nam? Trả lời: - Chủ nghĩa Mác – Lênin: xuất phát thực tiễn các nước CNTB ở Châu Âu, mẫu thuẫn giai cấp trở thành vấn đề trung tâm : Giải phóng giai cấp → giải phóng dân tộc. - Xuất phát thực tiễn Việt Nam ( Bối cảnh lịch sử -> Mâu thuẫn chủ yếu : Toàn thể dân tộc Việt Nam >< Thực dân Pháp xâm lược) - Hồ Chí Minh: Hồ Chí Minh rất coi trọng vấn đề dân tộc, đề cao sức mạnh của chủ nghĩa yêu nước nhưng Người luôn đứng trên quan điểm giai cấp để nhận thức và giải quyết vấn đề dân tộc. Quan hệ giữa dân tộc và giai cấp thực chất là quan hệ giữa lợi ích dân tộc và lợi ích giai cấp. Nhưng tùy từng thời kỳ để giải quyết đúng đắn mối quan hệ này. Giải phóng dân tộc là tiền đề giải phóng giai cấp. Câu 4 Phân tích tư tưởng bạo lực cách mạng gắn bó hữu cơ với tư tưởng nhân đạo và hòa bình Trả lời: - Tính tất yếu của bạo lực cách mạng - Xuất phát từ nhân tố chủ quan: phẩm chất đạo đức của Hồ Chí Minh - Hồ Chí Minh luôn tận dụng mọi khả năng giải quyết xung đột bằng biện pháp hòa bình (đấu tranh quân sự, chính trị, ngoại giao, kinh tế, văn hóa – tư tưởng), tiến hành chiến tranh chỉ là giải pháp bắt buộc cuối cùng, khi tiến hành chiến tranh vẫn tìm mọi cách vãn hồi hòa bình. v1.0012108210 34
35. THUẬT NGỮ 1. hực chất vấn đề dân tộc thuộc địa: là đấu tranh tranh chống chủ nghĩa thực dân, giải phóng dân tộc. 2. Con đường phát triển dân tộc Việt Nam: Làm tư sản dân quyền cách mạng và thổ địa cách mạng để đi tới xã hội cộng sản”. 3. Chủ nghĩa yêu nước chân chính: Chủ nghĩa dân tộc là một động lực lớn của các nước thuộc địa. 4. Bạo lực cách mạng: là bạo lực quần chúng vì cách mạng là sự nghiệp của quần chúng. 5. Chiến tranh nhân dân: Chiến tranh nhân dân là một chiến lược quân sự đặc sắc trong tư tưởng Hồ Chí Minh. Đó là cuộc chiến tranh toàn dân (cuộc chiến tranh chính nghĩa); toàn diện ( tất cả mọi mặt đấu tranh quân sự, chính trị, ngoại giao, kinh tế, văn hóa – tư tưởng); trường kỳ (vừa chiến đấu vừa xây dựng lực lượng) và dựa vào sức mình là chính. 6. Cách mạng thuộc địa: là cuộc cách mạng của dân tộc thuộc địa chống lại chủ nghĩa đế quốc 7. Cách mạng vô sản: là một cuộc cách mạng xã hội chính trị mà theo đó giai cấp công nhân tiến hành lật đổ tư bản. v1.0012108210 35