Báo cáo khoa học hội nghị khoa học công nghệ biển toàn quốc lần thứ 4

Nội dung text: Báo cáo khoa học hội nghị khoa học công nghệ biển toàn quốc lần thứ 4

1. TUY N T P BÁO CÁO KHOA H C HI NGH KHOA H C CÔNG NGH BI N TOÀN QU C L N TH IV Tp II Gi ống nh ư t ập I, t ập II đă ng tài 99 báo cáo còn l ại liên quan đến các l ĩnh v ực sau đây: III. a lý – a ch t – a v t lý bi n IV. Sinh h c – ngu n l i sinh v t – công ngh sinh h c bi n V. Sinh thái – Môi tr ng bi n – Qu n lý t ng h p d i ven bi n III. A LÝ – A CH T – A V T LÝ BI N 1. Đặc điểm đị a m ạo vùng bi ển quàn đảo Hoàng sa và các vùng bi ển k ế c ận - Khái quát l ịch s ử nghiên c ứu - Ph ươ ng pháp nghiên c ứu thành l ập b ản đồ đị a m ạo đáy bi ển - Đặc điểm đị a m ạo vung qu ần đả o Hoàng sa và k ế c ận 2. M ột s ố h ệ th ống đị a độ ng l ực ch ủ y ếu trên vùng bi ển Vi ệt Nam theo các tài li ệu địa vật lý - Về các kh ảo sát đị a v ật lý trên vùng bi ển Vi ệt nam - Đặc điểm c ấu trúc v ỏ trái đất và c ơ ch ế đị a độ ng l ực - Các vùng ngu ồn phát sinh độ ng đấ t và núi l ửa và đặc điểm ứng su ất và bi ến d ạng đàn hồi v ỏ trái đấ t 3. Địa độ ng l ực KAINOZOI vùng bi ển vi ệt Nam 4. Ki ến tào địa kh ối qu ần đả o Tr ường xa - Về các thành ph ần đị a ch ất, các y ếu t ố kiến t ạo 5. Khoáng v ật CHALCEDON trong đá v ụn san hô ở bi ển Tr ường sa - Vị trí đị a ch ất – nôi đá v ụn san hô ch ứa Silic – Chalcedon - Hi ện tr ạng các m ẫu đá- đá v ụn san hô ch ứa Chalcedon và nh ững nét đặ c trung c ủa Chalcedon kh ảo c ứu 6. Đặc điểm đị a m ạo độ ng l ực hình thái b ờ bi ển ph ần phía B ắc Vi ệt nam - Cấu trúc độ ng l ực hình thái d ọc b ờ và c ấu trúc độ ng l ực hình thái ngang b ờ
2. 7. Đặc điểm hòa n ước bi ển và tr ầm tích đệ t ứ (Q) đáy bi ển nông ven b ờ hà Tiên – Rạch giá - Một s ố đặ c điểm v ề điều ki ện t ự nhiên và ho ạt động nhân sinh - Đặc điểm ti ến hóa đị a hóa các thành t ạo tr ầm tích đệ t ứ (Q) vùng bi ển nghiên c ứu - Đặc điểm d ị th ường các nguyên t ố qu ặng chính, đặ c điểm đị a hóa môi tr ường vùng nghiên c ứu - Đặc điểm phân b ố các nguyên t ố hóa h ọc trong tr ầm tích vùng nghiên c ứu 8. Quan h ệ c ủa các y ếu t ố đị a ch ất môi tr ường và ngu ồn l ợi sinh v ật vùng bi ển ven b ờ Qu ảng Bình – Bình Thu ận - Đặc điểm đị a hình đáy bi ển, đặ c điểm hình thái, các đầm phá, vùng v ịnh ven b ờ - Đặc điểm tr ầm tích t ầng m ặt, phân b ố r ạn san hô và m ối quan h ệ c ủa các y ếu t ố đị a ch ất môi tr ường v ới ngu ồn l ợi và ng ư tr ường khai thác th ủy s ản 9. Đặc điểm tr ầm tích hi ện đạ i bãi bi ển và c ồn ng ầm khu v ực Phan rí c ửa 10. Hi ện tr ạng đị a hình vùng c ửa C ổ Chiên – Cung H ầu và s ự bi ến đổ i hình thái c ấu trúc b ờ và đáy khu v ực theo th ời gian (1967 – 1977) - Hi ện tr ạng đị a hình b ờ và đáy - Sự bi ến đổ i hình thái c ấu trúc đị a hình b ờ và đáy khu v ực điều tra theo th ời gian, m ột số nh ận xét và k ết lu ận 11. L ắng đọ ng tr ầm tích trên r ạn san hô vùng bi ển ven b ờ Cát Bà – Hạ Long 12. Động l ực phát tri ển và tươ ng quan b ồi t ụ - xói l ở b ờ đả o B ạch Long v ĩ - Các y ếu t ố độ ng l ực phát tri ển b ờ đả o, các quá trình động l ực phát tri ển b ờ đả o - Tươ ng quan b ồi t ụ - xói l ở b ờ đả o B ạch Long v ĩ 13. M ột s ố ho ạt độ ng khai thác tài nguyên ven b ờ cửa sông B ạch Đằ ng và s ự b ồi l ấp lu ồng t ầu c ảng h ải phòng 14. Nghiên c ứu h ệ th ống đả o ven b ờ ph ục v ụ qu ản lý t ổng h ợp vùng ven bi ển Vi ệt Nam
3. - Sự đa d ạng c ủa h ệ th ống đả o ven b ờ, vai trò và ch ức n ăng quan tr ọng c ủa h ệ th ống đảo ven b ờ - Hi ện tr ạng khai thác, s ử d ụng và ph ươ ng pháp phát tri ển h ệ th ống đả o ven b ờ, định hướng qu ản lý t ổng h ợp h ệ th ống đả o ven b ờ 30. Ti ến hóa th ạch độ ng l ực các thành t ạo tr ầm tích t ầng m ặt vùng bi ển nông v ịnh B ắc Bộ - Đặc điểm t ướng tr ầm tích và th ạch độ ng l ực, m ột s ố k ết lu ận và ki ến ngh ị 31. Mô hình c ấu trúc v ỏ trái đấ t lãnh th ổ Vi ệt nam và k ế c ận trên c ơ s ở phân tích tài li ệu tr ọng l ực - Ph ươ ng pháp phân tích tài li ệu trong l ực và mô hình c ấu trúc trái đấ t 32. M ột s ố nét v ề đặ c điểm tân ki ến t ạo Bi ển Đông IV. SINH H C – NGUN L I SINH V T – CÔNG NGH SINH H C BI N 1. Nghiên c ứu tác d ụng ch ống lão hóa c ủa d ịch chi ết h ải s ản - Nguyên li ệu và ph ươ ng pháp - Các k ết qu ả và th ảo lu ận: Ảnh h ưởng c ủa d ịch chi ết h ải sâm lên sinh tr ưởng và phát tri ển c ủa t ằm dâu, ảnh h ưởng c ủa d ịch chi ết h ải sâm lên s ự t ăng tr ọng c ơ th ể t ằm, ảnh hưởng c ủa d ịch chi ết h ải sâm lên n ăng su ất ch ất l ượng t ơ kén t ằm dâu 2. Tách chi ết và đánh giá các ho ạt ch ất sinh h ọc c ủa h ải sâm - Vật li ệu và ph ươ ng pháp - Kết qu ả: Tách chi ết và phân đoạn các ch ất trong h ải sâm, ảnh h ưởng c ủa d ịch chi ết hải sâm lên chu ột nh ắt tr ắng và m ột s ố k ết lu ận 3. Độc t ố c ủa m ột s ố loài động v ật bi ển và ứng d ụng trong y h ọc 4. Nghiên c ứu b ước đầ u v ề độ c t ố Paralytic Shellfish Poisons trong m ột s ố loài hai mảnh v ỏ (Bivalvia) vùng bi ển Nha Trang và Phan Thi ết
4. - Mẫu v ật và ph ươ ng pháp nghiên c ứu: M ẫu v ật, 8 lo ại hai m ảnh; ph ươ ng pháp, theo ph ươ ng pháp AOAC, 1990, ph ươ ng pháp chu ẩn c ủa Asean – Canada PSP Bioassay workshop 1997 - Kết qu ả và th ảo lu ận: Tr ạng thái và tri ệu ch ứng của chu ột th ử nghi ệm đố i v ới độ c t ố PSP chi ết t ừ hai m ảnh v ỏ, xác đị nh độ c t ố PSP chi ết t ừ m ột s ố loài hai m ảnh v ỏ thu t ại Nha Trang và Phan thi ết theo th ời gian, xác đị nh độ c t ố PSP chi ết t ừ m ột s ố loài hai mảnh v ỏ ở Nha Trang và Phan thi ết theo loài 5. Lipit, Axit béo t ừ ngu ồn cá bi ển, cá n ước ng ọt Vi ệt Nam và vai trò c ủa chúng đố i với các ngành y, d ược, công nghi ệp th ực ph ẩm - Ti ểm n ăng nguyên li ệu và ph ươ ng pháp phân l ập, làm giàu và nh ận các Axit béo đa nối đôi (PUFAs) W39 W6 t ừ Lipit tổng c ủa nguyên li ệu cá bi ển và cá n ước ng ọt Vi ệt Nam - Các Axit béo Sê ri W3, W6 – ngu ồn ho ạt ch ất có tri ển v ọng trong các ngành y, d ược, nông nghi ệp, công nghi ệp th ực ph ẩm 38. Thành ph ần loài và t ỉ l ệ s ản l ượng cá n ổi ở vùng bi ển xa b ờ c ủa Vi ệt Nam - Tài li ệu và ph ươ ng pháp, kết qu ả nghiên c ưú : Trong th ời gian nghiên c ứu đã b ắt g ặp 91 loài cá thu ộc 28 h ọ, 3 lo ại nhuy ễn th ể chân đầ u thu ộc 3 h ọ. Ngoài ra còn b ắt g ặp 3 loài rùa bi ển, 5 loài cá He 39. B ước đầ u tính toán tr ữ l ượng cá vùng bi ển qu ần đả o Tr ường sa - Ph ươ ng pháp nghiên c ứu: Ph ươ ng ti ện và công c ụ đánh b ắt, ph ươ ng pháp nghiên c ứu - Kết qu ả nghiên c ứu: K ết qu ả tính toán tr ữ lượng n ăm 1996,K ết qu ả tính toán tr ữ lượng n ăm 1997, K ết qu ả tính toán tr ữ l ượng c ủa m ột s ố loài cá kinh t ế và ước tính k ết qu ả t ổng h ợp tr ữ l ượng cá bi ển Tr ường sa V. SINH THÁI – MÔI TR ƯNG BI N – QU N LÝ T NG H P DI VEN BI N
5. 1. Khu h ệ th ực v ật phiêu sinh vùng c ửa sông Sài gòn – Đồng Nai d ưới tác độ ng c ủa các ho ạt độ ng kinh t ế - Ph ươ ng pháp nghiên c ứu - Kết qu ả nghiên c ứu: Đặ c điểm chung c ủa khu h ệ th ực vật phiêu sinh ở 5 c ửa sông Sài gòn-Đồng nai, khu h ệ th ực v ật phiêu sinh ở các vùng c ửa sông đặ c tr ưng, tác động c ủa các y ếu t ố môi tr ường 2. S ự suy gi ảm đa d ạng sinh h ọc và ngu ồn l ợi th ủy s ản c ủa Đầ m Trà ổ liên quan đến quá trình di ễn th ế c ủa Đầ m - Kết quả nghiên c ứu: Điều ki ện t ự nhiên c ủa Đầ m, đa d ạng sinh h ọc c ủa Đầ m, m ột s ố kết lu ận 3. Điều ki ện môi tr ường bi ển vùng c ửa v ịnh B ắc b ộ qua m ặt c ắt Qu ảng bình và ch ỉ s ố đa d ạng sinh h ọc cá - Tài li ệu và ph ươ ng pháp nghiên c ứu - Kết qu ả nghiên c ứu + Hai kh ối n ước ngoài c ửa v ịnh và ven b ờ là hoàn toàn khác nhau + S ự đa d ạng sinh h ọc cá ven b ờ và vùng gi ữa c ửa v ịnh B ắc B ộ + M ột vài nh ận xét ban đầ u v ề ch ỉ s ố đa d ạng sinh h ọc cá 4. Ti ềm n ăng b ảo t ồn c ủa vùng bi ển Côn Đả o - Hi ện tr ạng các r ạn san hô và s ự đa d ạng sinh h ọc c ủa san hô - Đa d ạng sinh h ọc c ủa cá r ạn san hô và s ố loài sinh v ật quí hi ếm - Nơi c ư trú cho cá bi ển, ti ềm n ăng du lich, giá tr ị nghiên c ứu khoa h ọc - Kh ả n ăng cung c ấp gi ống sinh v ật bi ển ven b ờ mi ền Trung và v ịnh Thái lan - Tình hình khai thác cá b ằng ch ất n ổ, hóa ch ất - Sự l ắng đọ ng bùn cát, tình hình khai thác san hô và ô nhi ễm, phá ho ại nôi ở c ủa sinh vật 5. N ăng su ất sinh h ọc s ơ c ấp vùng Delta Mê Kông và m ột s ố y ếu t ố sinh thái c ủa nó - Ph ươ ng pháp nghiên c ứu: Các y ếu t ố đị a lý, Oxi hòa tan, n ăng su ất sinh h ọc
6. - Kết qu ả nghiên c ứu: Đặ c điểm phân b ố n ăng su ất sinh h ọc s ơ c ấp, nhu c ầu Oxi sinh hóa, hàm l ượng h ữu c ơ có kh ả n ăng đồ ng hóa và th ời gian quay vòng v ật ch ất, hàm lượng s ắc t ố, các đặ c tr ưng v ật lý, các y ếu t ố hóa h ọc 6. B ước đầ u nghiên c ứu mô hình hóa quá trình sinh h ọc t ự làm s ạch ở vùng bi ển ven bờ Nha Trang - Ph ươ ng pháp nghiên c ứu: B ố trí thí nghi ệm, ph ươ ng pháp phân tích và x ử lý s ố li ệu, mô hình hóa quá trínhinh h ọc t ự làm s ạch - Kết qu ả nghiên c ứu: Đánh giá quá trình t ự làm sạch của vùng bi ển ven b ờ Nha Trang, mô hình quá trình phân rã POC và DOC và m ột s ố k ết lu ận 22. Đặc điểm t ự nhiên, môi tr ường khu v ực xây d ựng c ảng V ũng áng, Hà T ĩnh - Đặc điểm t ự nhiên: Địa hình, địa m ạo, đị a ch ất, phóng x ạ, khí t ượng th ủy v ăn, sóng, gió mùa, dòng ch ảy, n ước dâng,v ận chuy ển bùn cát, sinh v ật và h ải s ản ven b ờ - Hi ện tr ạng môi tr ường khu v ực V ũng áng: Ch ất l ượng môi tr ường n ước – nước m ặt, nước ng ầm, ch ất l ượng n ước bi ển và tr ầm tích 23. M ột s ố k ết qu ả điều tra kh ảo sát tài nghuên và môi tr ường huy ện đả o cô tô ph ục v ụ phát tri ển kinh t ế - xã h ội - Môi tr ường t ự nhiên: Địa hình, địa ch ất, đị a m ạo, khoáng s ản, khí h ậu, th ủy v ăn, đị a ch ất th ủy v ăn, th ổ nh ưỡng, th ảm th ực v ật, tài nguyên động v ật trên c ạn, ngu ồn l ợi th ủy sản - Nh ững v ấn đề kinh t ế xã h ội: Nh ững y ếu t ố ảnh h ưởng t ới s ự phát tri ển kinh t ế - xã hội trên đảo, các ngành kinh t ế - Đề xu ất m ột s ố ph ươ ng h ướng c ơ b ản để phát tri ển kinh t ế xã h ội huy ện đả o, k ết lu ận 24. D ải ven gi ũa h ệ sinh thái c ửa sông C ửu Long và bi ển Đông – Vịnh Thái Lan Tài nguyên h ải s ản ch ủ y ếu t ập trung ở 4 h ệ th ống tài nguyên: Ở c ửa sông và đầm phá, rạn san hô, th ềm đáy m ềm và vùng n ước tr ồi trên th ềm l ục đị a
7. - Vi ền đấ t ướt ng ập tri ều c ủa đồng b ằng sông C ửu long – Địa bàn di chú c ủa h ải s ản non: ở hai đớ i giáp - nước – sông – bi ển, đị a bàn t ừng tràm, địa bàn r ừng ng ập m ặn, nh ững ức ch ế môi tr ường, nuôi tr ồng h ải s ản để t ăng s ản l ượng - Yêu c ầu b ảo v ệ môi tr ường + Các yêu c ầu can b ằng sinh thái c ần được tôn tr ọng ở đị a bàn r ừng ng ập m ặn + Nh ận đị nh v ề h ướng s ử d ụng r ừng ng ập m ặn 25. S ử d ụng h ợp lý tài nguyên lãnh th ổ ven bi ển huy ện Đầ m d ơi, T ỉnh Cà mau - Ph ươ ng pháp và tài li ệu nghiên c ứu - Đặc điểm các nhân t ố t ự nhiên sinh h ọc huy ện Đầ m d ơi g ồm đặ c điểm khí h ậu, đặ c điểm th ủy v ăn th ủy hóa, đấ t, môi tr ường sinh h ọc - Hi ện tr ạng s ử d ụng, khai thác tài nguyên lãnh th ổ huy ện Đầ m d ơi - Định h ướng s ử d ụng tài nguyên lãnh th ổ huy ện Đầ m d ơi 26. Ph ươ ng án l ấn bienr,b ảo v ệ môi tr ường vùng C ẩm ph ả Qu ảng Ninh - Các y ếu t ố t ự nhiên, đô th ị hóa và gia t ăng dân s ố -Ảnh h ưởng môi tr ường của vi ệc đổ th ải ở vùng than C ẩm ph ả - Th ử tìm bi ện pháp đổ đấ t đá th ải cho t ươ ng lai 27. Một s ố v ấn đề v ề bi ển và lu ật bi ển Vi ệt nam - Công ước qu ốc t ế v ề lu ật bi ển 1982: Ph ải t ới h ội nghi l ần th ứ 3 n ăm 1973 t ổ ch ực t ại New York M ỹ và cu ối cùng n ăm 1982 Công ước v ề Luật bi ển được thông qua v ới qui định tham gia c ả gói, t ức là khi tham gia Công ước không được quy ền b ảo l ưu nh ững điều kho ản mà mình không đồng ý. N ội dung c ủa Công ước quy đị nh quy ch ế pháp lý các vùng bi ển thu ộc ch ủ quy ền, quy ền tài phán c ủa các qu ốc gia ven bi ển, quy đị nh qui ch ế pháp lý các vùng bi ển ngoài quy ền tài phán, ch ủ quy ền và quy ền ch ủ quy ền c ủa các qu ốc gia ven bi ển - Lu ật bi ển Vi ệt nam: V ăn b ản pháp lý đầ u tiên c ủa Nhà n ước C ộng hòa xã h ội ch ủ ngh ĩa Vi ệt nam v ề v ấn đề lu ật bi ển là Tuyên b ố c ủa Chính ph ủ ngày 12/5/1977 v ề vùng lãnh h ải, vùng ti ếp giáp, vùng đặc quy ền kinh t ế và th ềm l ục đị a
8. 28. Tình hình, đặc điểm v ề kinh t ế và v ăn hóa c ủa c ư dân ven bi ển Mi ền B ắc Vi ệt Nam - Nh ững đặ c điểm chung v ề kinh t ế và v ăn hóa trong sản xu ất c ủa c ư dân ven bi ển nước ta - Nh ững đặ c thù v ăn hóa c ủa c ư dân ven bi ển - Nh ững v ấn đề hi ện nay c ủa c ư dân ven bi ển và m ột s ố khuy ến ngh ị - Nh ững đổ i m ới trong ngh ề khai thác h ải s ản - Một s ố k ết lu ận chung