Đề cương Cơ sở Dữ liệu

Nội dung text: Đề cương Cơ sở Dữ liệu

1. BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƯỜNG ĐẠI HỌC DÂN LẬP HẢI PH ÒNG ISO 9001:2008 ĐỀ CƯƠNG CHI TIẾT Môn học CƠ SỞ DỮ LIỆU Mã môn: DSY33031 Dùng cho ngành CÔNG NGHỆ THÔNG TIN Bộ môn phụ trách CÔNG NGHỆ PHẦN MỀM
2. THÔNG TIN VỀ CÁC GIẢNG VIÊN CÓ THỂ THAM GIA GIẢNG DẠY MÔ N HỌC 1.ThS. Vũ Anh Hùng - Giảng viên cơ hữu - Chức danh, học hàm, học vị: Thạc sỹ - Thuộc bộ môn: Công nghệ phần mềm, Khoa Công nghệ thông tin - Địa chỉ liên hệ: Bộ môn Công nghệ phần mềm, Khoa Công nghệ thông tin - Điện thoại: 031.8600753. Email: vnhung@hpu.edu.vn - Các hướng nghiên cứu chính: Cơ sở dữ liệu, Phân tích thiết kế hệ thống, Công nghệ phần mềm, Lập trình VB.NET/ASP.NET 2.ThS. Vũ Ngọc Thanh - Giảng viên cơ hữu - Chức danh, học hàm, học vị: Thạc sỹ - Thuộc bộ môn: Công nghệ phần mềm, Khoa Công nghệ thông tin - Địa chỉ liên hệ: Bộ môn Công nghệ phần mềm, Khoa Công nghệ thông tin - Điện thoại: 031. 8600753. Email: thanhvn@hpu.edu.vn - Các hướng nghiên cứu chính: Cơ sở dữ liệu, Công nghệ phần mềm.
3. THÔNG TIN VỀ MÔN HỌC 1. Thông tin chung: - Số tín chỉ: 3 - Các môn học tiên quyết: Tin học đại cương, Cấu trúc dữ liệu và giải thuật - Các môn học kế tiếp: Hệ quản trị CSDL, Phân tích TKHT thông tin quản lý, DOT.NET, NN Lập trình VB.NET, NN Lập trình Java, Lập trình Web, - Các yêu cầu đối với môn học: Sử dụng máy chiếu, thực hành trên máy tính 9 tiết - Thời gian phân bổ đối với các hoạt động: + Nghe giảng lý thuyết: 32 tiết + Làm bài tập trên lớp: 12 tiết + Thảo luận: 11 tiết + Thực hành ở phòng máy: 10 tiết + Hoạt động theo nhóm: Không + Tự học: 42 tiết + Kiểm tra: 3 tiết 2. Mục tiêu của môn học: - Kiến thức: Sinh viên nắm được những khái niệm cơ bản về CSDL quan hệ, CSDL phân tán, CSDL hướng đối tượng. Phương pháp thiết kế CSDL quan hệ và sử dụng được hệ quản trị CSDL để tạo CSDL quan hệ tr ên máy tính. - Kỹ năng: Thiết kế được CSDL quan hệ cho các bài toán quản lý thực tế, từ đó tạo CSDL trên máy tính để lưu trữ được dữ liệu. - Thái độ: Tạo cho sinh viên phấn khởi, tin tưởng và yêu thích môn học, ngành học. 3. Tóm tắt nội dung môn học: Sinh viên nắm được những khái niệm cơ bản về CSDL quan hệ, 2 phương pháp cơ bản để thiết kế CSDL quan hệ (ph ương pháp 1: từ việc mô tả bài toán thực tế để xây dựng mô hình liên kết thực thể ER, sau đó áp dụng thuật toán để chuyển đổi từng thành phần trong mô hình ER thành quan hệ và chuẩn hóa (nếu cần) để nhận được CSDL quan hệ, phương pháp 2: dựa vào phụ thuộc hàm để tìm khóa sau đó kiểm tra dạng chuẩn để dựa vào phụ thuộc hàm và khóa tìm được áp dụng thuật toán để tách quan hệ thành các quan hệ con đạt chuẩn theo qui định), các phép toán c ơ bản thao tác trên các quan hệ: chọn, chiếu, nối, hợp, giao, v à sử dụng ngôn ngữ SQL để thực thi các pháp toán này. Các khái niệm cơ bản về CSDL phân tán và CSDL hướng đối tượng. 4. Học liệu: Bắt buộc
4. Elmasri and Navathe, Các hệ cơ sở dữ liệu căn bản, Fourth Edition, 2004 Tham khảo Đỗ Trung Tuấn, Cơ sở dữ liệu - Database, NXB Khoa học, 2000 5. Nội dung và hình thức dạy - học: Hình thức dạy – học Nội dung Tổng Lý Bài Thảo TH, TN, Tự học, Kiểm (Ghi cụ thể theo từng chương, mục, tiểu mục) (tiết) thuyết tập luận điền dã tự NC tra CHƯƠNG 1: CÁC KHÁI NIỆM VỀ HỆ 1 CSDL 2 3 1.1. Các khái niệm về CSDL 1.2. Các đặc trưng của giải pháp CSDL 1.3. Mô hình CSDL 1.4. Con người trong hệ CSDL 1.5. Ngôn ngữ CSDL và giao diện CHƯƠNG 2: MÔ HÌNH LIÊN KẾT THỰC 5 2 1 4 5 17 THỂ ER 2.1. Các khái niệm 2.2. Các bước xây dựng mô hình ER CHƯƠNG 3: MÔ HÌNH QUAN HỆ 3 1 1 3 1 9 3.1. Một số khái niệm 3.2. CSDL quan hệ và cách tạo lập quan hệ 3.3. Chuyển đổi từ mô hình ER thành quan hệ 3.4. Các phép toán trên CSDL quan h ệ CHƯƠNG 4: ĐẠI SỐ QUAN HỆ 3 2 4 9 4.1. Các phép toán tập hợp: Phép hợp, giao, hiệu, tích đề các 4.2. Các phép toán: Phép chọn, chiếu, nối, đổi lại tên, chia 4.3. Các phép toán quan hệ bổ sung: Phép toán nhóm, phép nối ngoài và hợp ngoài CHƯƠNG 5: NGÔN NGỮ SQL 3 2 2 6 5 18 5.1. Giới thiệu SQL 5.2. Các thao tác đối với bảng 5.3. Kết xuất dữ liệu bằng lệnh SELECT CHƯƠNG 6: PHỤ THUỘC HÀM 4 2 1 6 1 14 6.1. Định nghĩa
5. Hình thức dạy – học Nội dung Tổng Lý Bài Thảo TH, TN, Tự học, Kiểm (Ghi cụ thể theo từng chương, mục, tiểu mục) (tiết) thuyết tập luận điền dã tự NC tra 6.2. Các tính chất 6.3. Bao đóng của tập phụ thuộc hàm 6.4. Bao đóng của tập thuộc tính 6.5. Phủ tối thiểu 6.6. Tập phụ thuộc hàm tương đương CHƯƠNG 7: KHOÁ CỦA LƯỢC ĐỒ QUAN HỆ 2 1 1 4 8 7.1. Định nghĩa 7.2. Các thuật toán tìm khoá CHƯƠNG 8: CHUẨN HOÁ 5 2 1 6 1 15 8.1. Định nghĩa 8.2. Các dạng chuẩn và thuật toán tách 8.3. Một số dạng chuẩn nâng cao 8.4. Thuật toán kiểm tra phép tách và phép nối không mất thông tin 8.5. Một số định lý và hệ quả CHƯƠNG 9: MỘT SỐ KHÁI NIỆM VỀ CSDL PHÂN TÁN 4 2 4 10 9.1. Nhu cầu phải phát triển CSDL phân tán 9.2. Ưu điểm/Nhược điểm của CSDL phân tán 9.3. Xử lý phân tán và cơ sở dữ liệu phân tán 9.4. Các thành phần của hệ QTCSDL phân tán 9.5. Các mức phân tán dữ liệu và xử lý 9.6. Các đặc trưng trong suốt của CSDL phân tán 9.7. Xây dựng CSDL phân tán
6. Hình thức dạy – học Nội dung Tổng Lý Bài Thảo TH, TN, Tự học, Kiểm (Ghi cụ thể theo từng chương, mục, tiểu mục) (tiết) thuyết tập luận điền dã tự NC tra CHƯƠNG 10 : MỘT SỐ KHÁI NIỆM VỀ CSDL HƯỚNG ĐỐI TƯỢNG 2 2 3 7 10.1. Các khái niệm về hướng đối tượng 10.2. Các lớp đối tượng 10.3. Biểu diễn đồ thị của CSDL hướng đối tượng Tổng (tiết) 32 12 11 10 42 3 110 6. Lịch trình tổ chức dạy – học cụ thể: Chi tiết về hình thức tổ chức Nội dung yêu cầu sv Ghi Tuần Nội dung dạy - học phải chuẩn bị trước chú CHƯƠNG 1: CÁC KHÁI NIỆM VỀ HỆ CSDL Giáo viên sẽ trình bày lý 1.1. Các khái niệm về CSDL thuyết trên lớp bằng 1.2. Các đặc trưng của giải PowerPoint và Demo cho pháp CSDL sinh viên xem một số CSDL Sinh viên ph 1.3. Mô hình CSDL ải đọc 1. thực tế trên máy. trước tài liệu bài 1.4. Con người trong hệ CSDL Sinh viên theo dõi, đặt ra các giảng. 1.5. Ngôn ngữ CSDL và giao câu hỏi, giáo viên trả lời. diện CHƯƠNG 2: MÔ HÌNH LIÊN Giáo viên đặt ra các vấn đề cụ KẾT THỰC THỂ ER thể, sinh viên trả lời. 2.1. Các khái niệm 2.2. Các bước xây dựng mô Giáo viên sẽ trình bày lý hình ER thuyết trên lớp bằng PowerPoint. Đưa ra các bài CHƯƠNG 3: MÔ HÌNH tập cụ thể. Sinh viên phải nắm QUAN HỆ được kỹ các khái Sinh viên làm và chữa bài tập niệm cơ bản ở 3.1. Một số khái niệm ngay trên lớp. 2. 3.2. CSDL quan hệ và cách tạo chương 1 và phần Giáo viên giao bài tập vận lập quan hệ 2.1 của chương 2. dụng bài học về nhà cho sinh. 3.3. Chuyển đổi từ mô hình ER Đọc trước bài giảng Hướng dẫn sinh viên sử dụng thành quan hệ ở nhà. được phần mềm Power Designer để vẽ được mô hình ER trên máy rồi chuyển đổi
7. Chi tiết về hình thức tổ chức Nội dung yêu cầu sv Ghi Tuần Nội dung dạy - học phải chuẩn bị trước chú được thành quan hệ. 3.4. Các phép toán trên CSDL Kiểm tra bài tập sinh viên quan hệ làm ở nhà. Sinh viên phải nắm Giáo viên sẽ trình bày lý CHƯƠNG 4: ĐẠI SỐ QUAN được kỹ các khái thuyết trên lớp bằng HỆ niệm cơ bản ở PowerPoint. Đưa ra các bài 3. 4.1. Các phép toán tập hợp: chương 1 và phần tập cụ thể. Phép hợp, giao, hiệu, tích đề 2.1 của chương 2. Sinh viên làm và chữa bài tập các Đọc trước bài giảng ngay trên lớp. 4.2. Các phép toán: Phép chọn, ở nhà. chiếu, nối, đổi lại tên, chia Giáo viên giao bài tập vận dụng bài học về nhà cho sinh 4.3. Các phép toán quan hệ bổ Kiểm tra bài tập làm ở nhà sung: Phép toán nhóm, của chương 2 và chương 3. phép nối ngoài và hợp Giáo viên sẽ trình bày lý ngoài thuyết trên lớp bằng CHƯƠNG 5: NGÔN NGỮ PowerPoint các phép toán đại Sinh viên phải nắm SQL số quan hệ rồi đưa ra các ví chắc và vận dụng để 5.1. Giới thiệu SQL 4. dụ cụ thể. làm được bài tập của Sinh viên đưa ra các câu hỏi chương 2 và chương Giáo viên đưa ra các bài tập 3. cụ thể để sinh viên làm ngay trên lớp. Giáo viên giao bài tập vận dụng bài học về nhà cho sinh. 5.2. Các thao tác đối với bảng Giáo viên sẽ trình bày lý 5.3. Kết xuất dữ liệu bằng lệnh thuyết trên lớp bằng SELECT PowerPoint và áp dụng vào các bài cụ thể. Demo bằng hệ Sinh viên phải nắm quản trị CSDL SQL Server chắc được và vận trên máy tính từng phần cụ dụng được để triển thể để cho sinh viên xem. Đặt khai các bài tập cụ 5. ra các câu hỏi để sinh viên thể ở chương 2, tìm hiểu trả lời. chương 3 và chương Sinh viên phải vận dụng để 4. Chuẩn bị cài đặt tạo được CSDL trên máy và trước hệ quản trị đưa dữ liệu vào lưu trữ rồi CSDL SQL Server. thực thi câu lệnh SELECT của SQL đối với CSDL cụ thể đã được cài đặt.
8. Chi tiết về hình thức tổ chức Nội dung yêu cầu sv Ghi Tuần Nội dung dạy - học phải chuẩn bị trước chú CHƯƠNG 6: PHỤ THUỘC Giáo viên sẽ trình bày lý HÀM thuyết trên lớp bằng 6.1. Định nghĩa PowerPoint và áp dụng vào 6.2. Các tính ch ất các bài tập cụ thể của từng 6.3. Bao đóng của tập phụ phần. Sinh viên phải đọc 6. thuộc hàm trước tài liệu bài Sinh viên đặt ra các câu hỏi. 6.4. Bao đóng của tập thuộc giảng ở nhà. tính Giáo viên đưa ra bài tập vận d ên làm. 6.5. Phủ tối thiểu ụng để sinh vi 6.6. Tập phụ thuộc hàm Giao bài tập về nhà cho sinh tương đương viên CHƯƠNG 7: KHOÁ CỦA Kiểm tra bài tập sinh viên đã LƯỢC ĐỒ QUAN HỆ về nhà làm. Giáo viên sẽ trình bày lý 7.1. Định nghĩa thuyết trên lớp bằng Yêu cầu sinh viên 7.2. Các thuật toán tìm khoá PowerPoint và áp dụng vào phải nắm chắc và các bài tập cụ thể của từng vận dụng được kiến 7. phần. thức của chương 6 Sinh viên đặt ra các câu hỏi. để làm các bài tập cụ Giáo viên đưa ra bài tập vận thể dụng để sinh viên làm. Giao bài tập về nhà cho sinh viên CHƯƠNG 8: CHUẨN HOÁ Kiểm tra bài tập sinh viên đã về nhà làm. 8.1. Định nghĩa Giáo viên sẽ trình bày lý 8.2. Các dạng chuẩn và Sinh viên ph àm thuyết trên lớp bằng ải l thuật toán tách các bài t ã PowerPoint và áp dụng vào ập đ được giáo viên cho và ph 8.3. Một số dạng chuẩn các bài tập cụ thể của từng ải 8. n nâng cao phần. ắm chắc để vận dụng được kiến thức 8.4. Thuật toán kiểm tra Sinh viên đặt ra các câu hỏi. của chương 6 và phép tách và phép nối không G iáo viên đưa ra bài tập vận chương 7. mất thông tin dụng để sinh viên làm. 8.5. Một số định lý và hệ Giao bài tập về nhà cho sinh quả viên CHƯƠNG 9: MỘT SỐ Giáo viên sẽ trình bày lý Sinh viên phải xây KHÁI NIỆM VỀ CSDL thuyết các khái niệm trên lớp dựng được CSDL 9. PHÂN TÁN bằng PowerPoint và đưa ra quan hệ cho các bài 9.1. Nhu cầu phải phát triển các ví dụ cụ thể. Sinh viên toán cụ thể thực tế.
9. Chi tiết về hình thức tổ chức Nội dung yêu cầu sv Ghi Tuần Nội dung dạy - học phải chuẩn bị trước chú CSDL phân tán hỏi và giáo viên giải thích. Sinh viên đọc trước 9.2. Ưu điểm/Nhược điểm của tài liệu bài giảng ở 9.3. Xử lý phân tán và cơ sở dữ nhà. liệu phân tán CSDL phân tán 9.4. Các thành phần của hệ QTCSDL phân tán 9.5. Các mức phân tán dữ liệu và xử lý 9.6. Các đặc trưng trong suốt của CSDL phân tán 9.7. Xây dựng CSDL phân tán CHƯƠNG 10 : MỘT SỐ KHÁI NIỆM VỀ CSDL Giáo viên sẽ trình bày lý HƯỚNG ĐỐI TƯỢNG thuyết các khái niệm trên lớp Sinh viên đọc trước 10. 10.1. Các khái niệm về bằng PowerPoint và đưa ra tài liệu bài giảng ở hướng đối tượng các ví dụ cụ thể. Sinh viên nhà 10.2. Các lớp đối tượng hỏi và giáo viên giải thích 10.3. Biểu diễn đồ thị của CSDL hướng đối tượng 7. Tiêu chí đánh giá nhiệm vụ giảng viên giao cho sinh viên: - Sinh viên phải nắm được các khái niệm cơ bản về CSDL quan hệ, CSDL phân tán v à CSDL hướng đối tượng. - Sinh viên phải nắm được 2 phương pháp cơ bản thiết kế CSDL quan hệ, từ đó phải vận dụng được để thiết kế được các CSDL quan hệ cho các bài toán quản lý thực tế. - Sinh viên thực hành thành thạo phần mềm Power Designer để vẽ mô h ình ER, từ đó chuyển sang quan hệ và CSDL vật lý. Sử dụng thành thạo SQL Server để tạo được CSDL quan hệ trên máy tính và thực thi được câu lệnh SELECT của SQL để truy vấn dữ liệu có trong CSDL. 8. Hình thức kiểm tra, đánh giá môn học: - Hoàn thành 3 bài kiểm tra định kỳ của phần lý thuyết (điểm quá tr ình) - Hoàn thành 2 trong 3 bài thực hành (điểm quá trình) - Thi kết thúc học phần 9. Các loại điểm kiểm tra và trọng số của từng loại điểm: - Kiểm tra trong năm học: Thông qua bài tập, trả lời câu hỏi, bài tập ngắn. - Kiểm tra giữa kỳ (tư cách): 30% - Thi hết môn: 70% 10. Yêu cầu của giảng viên đối với môn học: Yêu cầu về điều kiện để tổ chức giảng dạy môn học (giảng đ ường, phòng máy, ): Giảng đường, máy chiếu, máy tính, phòng thực hành.
10. Yêu cầu đối với sinh viên (sự tham gia học tập trên lớp, quy định về thời hạn, chất lượng các bài tập về nhà, ): Tham gia học tập trên lớp từ 70% số tiết trở lên, hoàn thành các bài kiểm tra định kỳ, các bài thực hành, dự buổi thảo luận trên lớp. Sinh viên phải chuẩn bị và đọc tài liệu môn học theo yêu cầu của giáo viên. Hải Phòng, ngày 12 tháng 6 năm 2011 Chủ nhiệm Bộ môn Người viết đề cương chi tiết Ths. Vũ Anh Hùng Ths. Vũ Anh Hùng