Đề tài Tết cổ truyền của người Việt trong kinh doanh du lịch

Nội dung text: Đề tài Tết cổ truyền của người Việt trong kinh doanh du lịch

1. Đề tài “ Tết cổ truyền của người Việt trong kinh doanh du lịch”. LỜI CẢM ƠN Nhân dịp hoàn thành đề tài tác giả xin được tỏ lòng biết ơn các thầy giáo, cô giáo ngành văn hóa du lịch – trường đại học dân lập Hải Phòng, đã nhiệt tình giảng dạy trong suốt bốn năm học tại trường. Đặc biệt xin gửi lời cảm ơn chân thành và sâu sắc tới tiến sĩ, thầy giáo Nguyễn Văn Bính - giảng viên khoa văn hóa – Trường Đại học Dân Lập Hải Phòng, người đã định hướng đề tài, tận tình giúp đỡ và hướng dẫn tác giả trong suốt thời gian làm đề tài. Do trình độ, kinh nghiệm thực tế còn hạn chế và nhiều yếu kém, điều kiện thời gian làm đề tài ngắn nên tác giả chưa có điều kiện đánh giá đầy đủ và hiểu sâu về các giá trị sâu sắc của Tết Cổ Truyền dân tộc Việt đối với việc phát triển du lịch. Vì vậy mà trong quá trình làm đề tài tác giả không tránh khỏi những thiếu sót, tác giả rất mong nhận được những ý kiến đóng góp ý kiến, phê bình của các thầy giáo, cô giáo, các nhà nghiên cứu và các bạn đọc để giúp cho đề tài hoàn thiện hơn. Tác giả xin chân thành cảm ơn! Hải Phòng, ngày tháng năm 2009. Sinh viên Phạm Thị Chúc Chi. Phạm Thị Chúc Chi - Lớp VH901 – MSV 090270 1
2. Đề tài “ Tết cổ truyền của người Việt trong kinh doanh du lịch”. I. Tên đề tài: Tết cổ truyền của ngƣời Việt trong kinh doanh du lịch. II. Lý do chọn đề tài Tết Nguyên Đán của người Việt là một phong tục cổ truyền tốt đẹp của nền văn hoá Việt Nam. Tết cổ truyền từ ngàn xưa luôn tiềm tàng trong mình những giá trị tâm linh và giá trị nhân văn thể hiện mối quan hệ giữa con người với thiên nhiên, vũ trụ . Lễ Tết nguyên Đán chiếm một vị trí quan trọng trong đời sống văn hoá tinh thần của người dân đất Việt. Tết là dịp để gia đình, họ hàng, làng xóm, người thân trong gia đình xum họp đoàn tụ, thăm hỏi, cầu chúc cho nhau một năm mới bình an, hạnh phúc. Tết Nguyên Đán là một tài sản vô giá của quốc gia, là một di sản quý báu trong kho tàng văn hoá Việt Nam mà không phải quốc gia nào cũng có được. Nó hoà vào tâm hồn và máu thịt của người dân đất Việt từ bao đời nay. Tết Nguyên Đán là một sinh hoạt văn hoá không thể thiếu trong cuộc sống con người đất Việt. Tết Nguyên Đán bao gồm phần lễ tết và lễ hội. Lễ Tết đóng còn Lễ hội lại mở. Đây là sản phẩm quan trọng làm nên sản phẩm du lịch Tết. Mặc dù Tết Nguyên Đán là một nguồn tài nguyên quý giá nhưng chưa thực sự được các cấp các ngành quan tâm, đầu tư phát triển, biến nó trở thành một sản phẩm du lịch thực sự, gây lãng phí một nguồn tài nguyên nhân văn quý giá. Nếu được quan tâm đầu tư thì nó sẽ đem lại hiệu quả kinh tế tối ưu làm thay đổi bộ mặt kinh tế địa phương. Trong thời đại ngày nay với sự phát triển nhanh chóng của khoa học công nghệ cộng với quá trình công nghiệp hoá hiện đại hoá đã làm cho giá trị truyền thống của Tết Nguyên Đán phai nhạt dần. Đặc biệt là đối với lớp trẻ họ không còn quan tâm nhiều đến các nghi thức đón Tết cổ truyền. Đồng thời do ảnh hưởng của nền kinh tế thị trường sản phẩm du lịch Tết cũng đã bị thương mại hoá làm mất đi bản sắc của nó. Dưới góc độ kinh tế văn hóa, mà cụ thể là kinh doanh du lịch thì Tết Nguyên Đán giống như một tài nguyên cần được khai thác triệt để làm Phạm Thị Chúc Chi - Lớp VH901 – MSV 090270 2
3. Đề tài “ Tết cổ truyền của người Việt trong kinh doanh du lịch”. sống dậy truyền thống cha ông, khơi dậy lòng mong muốn của con người tìm về với bản sắc truyền thống dân tộc. Bởi nó vừa là một loại tài nguyên vừa mang lại ý nghĩa nhân văn, và cần phải khai thác triệt để tránh lãng phí một nguồn tài nguyên quý giá. III. Mục tiêu của đề tài: 1. Cung cấp cho người đọc những thông tin bổ ích về Tết Cổ Truyền của người Việt mà cụ thể là các phong tục tập quán, các thú chơi và ẩm thực ngày Tết. 2. Bảo tồn, lưu giữ và phát huy các giá trị truyền thống quý báu của dân tộc. Thông qua việc tham gia các chương trình du lịch Tết du khách sẽ ngày càng hiểu sâu hơn về truyền thống cha ông, qua đó khơi dậy lòng yêu nước, niềm tự hào dân tộc và quảng bá hình ảnh đất nước với bạn bè quốc tế. 3. Khơi dậy lòng mong muốn của con người tìm về với bản sắc văn hóa truyền thống dân tộc, từ đó thúc đẩy động cơ đi du lịch của con người. 4. Tìm hiểu và đánh giá thực trạng khai thác nguồn tài nguyên Tết cổ truyền của các công ty du lịch, các khu du lịch và các điểm vui chơi giải trí. 5. Đề ra các biện pháp và phương hướng để khai thác một cách có hiệu quả nguồn tài nguyên Tết Nguyên Đán vào kinh doanh du lịch, biến nó thực sự trở thành một nguồn tài nguyên quý giá trong hệ thống sản phẩm du lịch. IV. Phƣơng pháp và thiết bị nghiên cứu: 1. Phương pháp thu thập và xử lý tài liệu. 2. Phương pháp phân tích các yếu tố và sự tác động của nó việc khai thác Tết Nguyên Đán phục vụ du lịch. 3. Phương pháp tổng hợp nghiên cứu liên ngành( Tâm lý học, văn hóa học, xã hội học). Phạm Thị Chúc Chi - Lớp VH901 – MSV 090270 3
4. Đề tài “ Tết cổ truyền của người Việt trong kinh doanh du lịch”. V. Bố cục của đề tài. 1. Phần mở đầu. 2. Phần nội dung:  Chƣơng I: Tổng quan về Tết cổ truyền của ngƣời Việt.  Chƣơng II: Hiện trạng khai thác Tết cổ truyền trong kinh doanh du lịch.  Chƣơng III: Một số giải pháp khai thác Tết cổ truyền trong kinh doanh du lịch. 3. Phần kết luận. PHẦN HAI: NỘI DUNG NGHIÊN CỨU CỦA ĐỀ TÀI CHƢƠNG I: Phạm Thị Chúc Chi - Lớp VH901 – MSV 090270 4
5. Đề tài “ Tết cổ truyền của người Việt trong kinh doanh du lịch”. TỔNG QUAN VỀ TẾT CỔ TRUYỀN CỦA NGƢỜI VIỆT 1.1. Giới thiệu về Tết cổ truyền của ngƣời Việt. 1.1.1. Lịch sử hình thành Tết cổ truyền của người Việt: Việt Nam có 54 dân tộc anh em cùng sinh sống trên một lãnh thổ. Mỗi một dân tộc đều có một cái tết riêng của mình nhưng tất cả đều ăn Tết Nguyên Đán. Tết Nguyên Đán được coi là tiêu biểu nhất và có phạm vi rộng lớn diễn ra trên toàn bộ lãnh thổ Việt Nam. Tết là do chữ “Tiết” mà ra, “Nguyên” là sự khởi đầu, bắt đầu, “Đán” là buổi sáng sớm. Như vậy Tết nguyên Đán là sự bắt đầu cho một năm mới. Tết Nguyên đán được gọi là Tết Cả để phân biệt với các Tết còn lại của năm. Chỉ có gọi như vậy mới nói hết được tầm với và chiều sâu tâm hồn của nếp sống truyền thống người Việt. Vào thời cổ năm mới bắt đầu từ tháng Tý tức tháng 11 âm lịch, về sau do ảnh hưởng của nền văn hóa Trung Hoa mới lấy tháng Dần làm tháng đầu năm. Theo lịch sử Trung Hoa Tết Nguyên Đán có từ thời Tam Vương, Ngũ Đế: * Đời Tam Vương: Nhà Hạ chuộng màu đen, nên chọn tháng Dần là tháng đầu năm tức tháng Giêng âm lịch. Nhà Thương thích màu trắng, nên chọn tháng Sửu làm tháng đầu năm tức tháng Chạp. Qua nhà Chu (1050-256 TCN) ưa sắc đỏ, nên chọn tháng Tý làm tháng đầu năm. Các vua chúa nói trên, theo ngày giờ, lúc mới khai thiên lập địa nghĩa là: giờ Tý thì có trời, giờ Sửu có Đất, giờ Dần sinh loài người mà đặt ra các ngày Tết khác nhau. • Đến thời Đông Chu, Khổng Phu Tử ra đời đổi ngày Tết vào ngày một tháng nhất định là tháng Dần. Mãi đến thời Tần thế kỉ 3 TCN, Tần Phạm Thị Chúc Chi - Lớp VH901 – MSV 090270 5
6. Đề tài “ Tết cổ truyền của người Việt trong kinh doanh du lịch”. Thủy Hoàng lại đổi qua tháng Hợi tức tháng 10. Cho đến khi nhà Hán trị vì(Hán Vũ Đế (140TCN)) lại đặt ngày Tết vào tháng Dần (tức tháng giêng) như đời nhà Hạ, và từ đó về sau trải qua bao nhiêu thời đại không còn nhà vua nào thay đổi về tháng Tết nữa. • Đến đời Đông Phương Sóc, ông cho rằng ngày tạo thiên lập địa có thêm giống Gà, ngày thứ hai có thêm Chó, ngày thứ ba có Lợn, ngày thứ tư sinh Dê, ngày thư năm sinh Trâu, ngày thứ sáu sinh Ngựa, ngày thứ bảy sinh loài người, ngày thứ tám sinh ra ngũ cốc. Vì thế ngày Tết được kể từ ngày mồng 1 cho đến hết ngày mồng 7 tháng Giêng . 1.1.2. Đặc điểm về thời gian Tết cổ truyền: Tết Nguyên Đán nói riêng và Lễ Tết nói chung đều gắn với thời gian nhất định. Nó diễn ra theo thời vụ hàng năm. Tết nguyên Đán là lễ hội có thời gian diễn ra dài nhất trong hệ thống lễ hội Tết ở Việt Nam. Tết Nguyên Đán là khâu đầu tiên và quan trọng nhất trong hệ thống Lễ Hội Việt Nam, mà phần Lễ cũng như phần Hội đều rất phong phú về cả nội dung lẫn hình thức: Phần Lễ các yếu tố linh thiêng bao giờ cũng diễn ra trước phần Hội. Lễ kéo dài từ ngày 23 tháng Chạp cho đến hết ngày mồng 7 tháng Giêng Âm lịch. Tức là bắt đầu từ lễ cúng Ông Táo cho đến lễ Khai Hạ (hạ cây Nêu) người nông dân bắt đầu cày ruộng, những người không có việc thì đi chơi xuân. Phần hội diễn ra khá dài và dài nhất trong các lễ hội Việt Nam. Nó kéo dài tới ba tháng. Vì thế dân gian thường có câu ca dao: “Tháng Giêng là tháng ăn chơi. Tháng hai cờ bạc, tháng ba hội hè”. Ăn Tết xong là người dân bắt đầu đi trẩy hội, du xuân, cầu phúc, cầu cho một năm mới bình an, hạnh phúc. Đây cũng là thời điểm để ngành du lịch bắt đầu một mùa du lịch cho một năm mới, mở ra cơ hội lớn cho kinh doanh du lịch. Phạm Thị Chúc Chi - Lớp VH901 – MSV 090270 6
7. Đề tài “ Tết cổ truyền của người Việt trong kinh doanh du lịch”. 1.1.3. Không gian lễ hội Tết cổ truyền: Khác với các lễ hội truyền thống khác. Tết Nguyên Đán không phải là của riêng một địa phương nào, mà nó là Tết của cả dân tộc Việt Nam. Tết Nguyên Đán hay là Tết Cả là lễ hội cổ truyền lớn nhất, lâu đời nhất, có phạm vi phổ biến rộng lớn nhất từ Nam Quan đến Mũi Cà Mau và cả vùng hải đảo, tưng bừng và nhộn nhịp nhất của dân tộc. Không gian linh thiêng của Lễ hội Tết Nguyên Đán diễn ra trên mọi nơi từ không gian nhỏ bé của mỗi gia đình đến đình, chùa, miếu, các thành phố lớn, các trung tâm đô thị, mọi ngóc ngách của mỗi con đường . Tất cả đều rầm rộ, hoành tráng. Nhờ những đặc điểm về không gian, thời gian của lễ hội ấy Tết Nguyên Đán đã trở thành một nguồn tài nguyên quý giá. Ngành du lịch cần phải nắm và hiểu rõ về thời gian và không gian của lễ hội cùng với các hoạt động vui chơi giải trí của lễ hội để khai thác nó một cách có hiệu quả. 1.1.4. Tính chất của lễ hội: a) Tính quần thể của lễ hội Tết Nguyên Đán: Tết Nguyên Đán thu hút mọi lứa tuổi, mọi lớp người cùng tham gia vào các hoạt động lễ hội Tết. Tết Nguyên Đán nói riêng và lễ Tết nói chung là một sinh hoạt văn hóa mang tính chất cộng đồng. Người Việt bắt đầu sinh ra cái Tết đó là việc xác định mốc mở đầu cho một năm mới, mọi người từ già đến trẻ đều mong mỏi đến ngày Tết. Bởi đây là dịp để mọi thành viên trong gia đình đều về quây quần đông đủ. Mọi người đều hân hoan tiễn năm cũ qua đi và đón một năm mới sang. b) Tính hoành tráng của lễ hội Tết Nguyên Đán: Tết Nguyên Đán thu hút được cả cộng đồng đông đúc cùng tham gia. Lễ hội Tết mang giá trị cố kết cộng đồng. Đó là dịp để con người giao lưu, giao tiếp cộng cảm. Sự gắn kết tự nhiên không thiên cưỡng hay gò ép. Phạm Thị Chúc Chi - Lớp VH901 – MSV 090270 7
8. Đề tài “ Tết cổ truyền của người Việt trong kinh doanh du lịch”. Trong lễ hội không phân biệt chủ tớ. Lễ hội là sân chơi của tất cả mọi người. Thông qua lễ hội cộng đồng làng xã được khẳng định một cách vững chắc. Mối quan hệ giữa con người với con người ngày càng thắt chặt hơn. Sự hiểu biết giữa các dân tộc được tăng lên sau mỗi dịp hướng về cội nguồn. Vào ngày Tết khắp mọi nơi từ thành thị đến nông thôn từ miền núi đến hải đảo xa xôi đều rực rỡ cờ hoa. Người người nô nức đi trẩy hội với những trang phục lộng lẫy nhất. Họ đi chơi đông hơn mức bình thường làm cho không khí ngày Tết thêm đông vui rạo rực. Ngày Tết khắp nơi âm thanh của trống chiêng ngày hội, âm thanh của những bài hát mừng xuân khắp nơi đều vang lên làm nao nức lòng người, mọi người hò reo vui sướng hân hoan đón năm mới sang. c) Tính biểu dương và hiệu triệu của lễ hội Tết Nguyên Đán: Lễ hội Tết biểu dương sức mạnh cộng đồng. Nó thôi thúc, thúc giục người ta tham gia lễ hội. Họ tham gia một cách tự nguyện mà không bị gò ép, hô hào. Nó biểu thị sức mạnh của cá nhân đối với cộng đồng. Đến với lễ hội bản thân mỗi một cá nhân đều muốn chứng tỏ mình với cộng đồng, cùng cộng đồng tham gia đón Tết. Trong cuộc sống con người không thể thiếu đi lễ hội. Nó là đời sống tinh thần và tâm linh, nếu thiếu đi cuộc sống tinh thần thì cuộc sống không còn ý nghĩa nữa. Đến với lễ hội là người ta được vui chơi một hình thức vui chơi có thưởng, tham gia các trò chơi du khách sẽ có phần thưởng mang về. Phần thưởng không chỉ là những món quà vật chất, mà còn là những món quà tinh thần. Đó là sự thoải mái với những tiếng cười, tiếng hò reo cổ vũ của những người tham gia hội. Có hai nhu cầu mà không một sức mạnh nào có thể bóc nó ra khỏi trái tim con người đó là: nhu cầu bình đẳng và cuộc sống đủ, thân phận Phạm Thị Chúc Chi - Lớp VH901 – MSV 090270 8
9. Đề tài “ Tết cổ truyền của người Việt trong kinh doanh du lịch”. được đảm bảo và diện mạo được quý trọng. Nhưng cuộc sống thực tế thì còn xa mới được như thế. Do đó phải có những ngày phi trần thế ngay trong cuộc sống trần thế này, những ngày thực sự đủ, được mọi người quan tâm, vui sướng không phải nghĩ gì đến cơm ăn, áo mặc, túng thiếu nghèo khổ. Chỉ có một cách đó là lễ hội, dù cả năm có vất vả đến đâu, vẫn có những ngày hạnh phúc thức sự. Đến với lễ hội là con người được trở lại với cộng đồng. Lễ hội là của cộng đồng, không phải của gia đình, và thế nào cũng có những trò vui, hội là để vui chơi cho nên người ta nói “vui như hội”, “ vui xem hát, nhạt xem bơi, tả tơi xem hội”. Tết là dịp để mỗi con người hướng về cội nguồn. Bởi đây là dịp để người ta nhớ về quá khứ, tìm về với cội nguồn. Người ta đến với lễ hội để thấy được những hoạt động, thông qua lễ hội người ta đánh thức được quá khứ hay quá khứ được trở về một cách tự nhiên trong lễ hội. Trong một năm có 12 tháng mọi người đều cố gắng chăm chỉ làm việc để rồi khi Tết đến người ta được quay trở về bên mái ấm gia đình quên đi cái mệt nhọc của công việc, đời thường. Chính vì vậy Tết Nguyên Đán đã trở thành một tiềm năng rất lớn đối với hoạt động kinh doanh du lịch. Ngành du lịch phải biết biến nó trở thành một sản phẩm du lịch để cho khách du lịch có thể cảm nhận và mua mang về . 1.1.5. Các phong tục ngày Tết. Các phong tục ngày Tết của người Việt được coi là nét đẹp văn hóa, nó đã góp phần tạo nên bản sắc Tết của người Việt. Tết cổ truyền của người Việt có nhiều phong tục hay thể hiện truyền thống văn hóa của dân tộc mà từ người trẻ đến người già ai ai cũng biết. Tết cổ truyền với những phong tục dựa trên nguyên tắc, Tết bắt đầu từ ngày mồng một nhưng trên thực tế, Tết kể như đã chuẩn bị cả tháng trước. Thời thái bình xa xưa, người ta đón Tết bằng tất cả tâm hồn, một cách nồng nàn và trịnh trọng, theo những tục lệ như sau: Phạm Thị Chúc Chi - Lớp VH901 – MSV 090270 9
10. Đề tài “ Tết cổ truyền của người Việt trong kinh doanh du lịch”. Thứ nhất: Trang hoàng nhà cửa là mục đầu tiên, chuẩn bị cho những ngày Tết. Xuất phát từ quan niệm Tết Cả trước hết là Tết của gia đình nên ai cũng có ý thức trang hoàng nhà cửa cho sạch đẹp cho những ngày đầu năm mới để đón chúa xuân . Cách Tết chừng một tuần người ta đã bắt đầu dọn dẹp nhà cửa, trang trí nội thất mọi vật được lau chùi cẩn thận. Mọi người đi chợ Tết mua xắm đồ đạc, chung nhau giết lợn gói bánh chưng sửa sang lại phần mộ của ông bà tổ tiên với một đặc trưng Tết của người Việt mang tính cộng đồng . Tiễn đưa Ông Táo, tức là ông vua bếp. Gọi là ông nhưng gồm có hai ông một bà. Ông Táo lên trời vào ngày 23 tháng Chạp âm lịch với nhiệm vụ tấu trình Thượng Đế mọi việc xảy ra trong nhà để Trời soi xét mà thưởng hay phạt. Từ sáng sớm người ta ra chợ mua lễ vật về thờ cúng. Ban thờ của mỗi gia đình được đem ra đánh lau chùi tỉ mỉ. Các lễ vật bày trên bàn thờ như vàng hương, nến. Trong ngày này người ta thường, mua cá chép về cúng, cúng xong thì thả xuống sông hồ(gọi là phóng sinh) Lễ tất niên : vào trưa ba mươi Tết mọi thành viên trong gia đình đều quây quần sum họp làm cơm cúng ông bà tổ tiên. Đây là lễ có ý nghĩa rất quan trọng nó cho biết rằng lúc này mọi công việc chuẩn bị cho ngày Tết đã xong xuôi, mọi người thân trong gia đình đi làm ăn xa hoặc con cháu ra ở riêng đã tề tựu đông đủ. Trên bàn thờ ông bà tổ tiên, đèn nhang được thắp sáng, mâm cúng với những món ăn ngày Tết đã đươc đặt một cách nghiêm trang. Trong tâm thức của người Việt lễ cúng tất niên cũng như ngày Tết là cuộc họp mặt đông đủ giữa người sống và người chết, giữa con người và thần linh, là cuộc hội ngộ của nhiều thế hệ sau một năm trời ròng rã. Lễ Trừ Tịch : trong đêm ba mươi Tết người Việt còn có tục làm lễ Trừ Tịch. Trừ Tịch là giờ phút cuối cùng của năm cũ xắp bước qua năm mới. Ý nghĩa của lễ Trừ Tịch là đem bỏ hết những điềm xấu của năm sắp Phạm Thị Chúc Chi - Lớp VH901 – MSV 090270 10
11. Đề tài “ Tết cổ truyền của người Việt trong kinh doanh du lịch”. qua để đón nhận những cái mới mẻ tốt đẹp của năm xắp tới. Lễ Trừ Tịch là để tiễn vị quan năm cũ đón vị quan năm mới đến cai quản. Lễ đón giao thừa: đây là giờ phút thiêng liêng đất trời giao cảm. Đây là khoảnh khắc giữa năm cũ và năm mới và giao thừa người ta cũng cúng lễ cả trong nhà và ngoài sân. Đây là lễ quan trong dịp Tết Nguyên Đán và được cúng vào 12 giờ đêm ngày 30 tháng Chạp. Các cụ ta quan niệm mỗi năm Thiên Đình lại thay toàn bộ quan trông nom công việc dưới hạ giới, đứng đầu là một ngài có vị trí như quan toàn quyền. Năm nào quan toàn quyền giỏi giang anh minh, liêm khiết thì hạ giới được nhờ như: được mùa, ít thiên tai, không có chiến tranh bệnh tật. Trái lại gặp phải ông lười biếng kém cỏi tham lam thì hạ giới chịu mọi thứ khổ. Các cụ hình dung giây phút giao thời ấy trên trời quan đi quan về tấp lập vội vã, thậm chí còn có quan quân chưa kịp ăn uống gì. Đúng vào lúc ấy các gia đình đưa xôi gà bánh trái hoa quả toàn đồ ăn nguội ra ngoài trời cúng với lòng thành tiễn đưa người đã cai quản mình năm cũ và đón người nhà trời mới xuống làm nhiệm vụ dưới hạ giới. Khi thời điểm giao thừa đã đến nhà nhà chúc mừng nhau sức khỏe, sự thành đạt cùng hy vọng vào sự tốt lành của năm mới. Nổi bật hơn cả trong thời điểm giao thừa là tiếng pháo nổ.Tiếng pháo đêm giao thừa mang ý nghĩa xua đi tà khí, điềm xấu, nó nói lên niềm hân hoan vui mừng, hy vọng vào một năm mới tốt lành may măn hơn, nó cũng như một tiếng cười giòn tan đón chào mùa xuân đến. Xuất hành: Cũng sau giờ Giao Thừa, người ta chọn giờ tốt, hướng Hết giai đoạn chuẩn bị, ngày Tết bắt đầu từ sáng mồng một. Kiêng cữ là mục đầu tiên cha mẹ căn dặn con cái: Kiêng nghĩa là tránh không làm tất cả những điều không tốt, như: chửi bới, giận dữ, đánh lộn Nếu Tết mà bị như thế thì sẽ bị cả năm, gọi là giông. Xông nhà, xông đất: Bắt đầu từ giờ Giao Thừa là bắt đầu năm mới, hễ người nào bước chân đến nhà mình trước tiên là người ấy xông nhà xông đất, nghĩa là mang sự may mắn hay xui xẻo đến cho mình, tuỳ theo Phạm Thị Chúc Chi - Lớp VH901 – MSV 090270 11
12. Đề tài “ Tết cổ truyền của người Việt trong kinh doanh du lịch”. cái vận của người ấy đang lên hay đang xuống. Thường, người ta tin cái vận của người đến xông đất nhà mình có thể đem lại phước hay hoạ. Ví dụ tên Phúc là tốt, tên Hoạ là xấu. Vậy, cũng nên cẩn thận khi đi đạp đất nhà người ta, tuy rằng thời bây giờ chẳng còn ai tin ở những chuyện hồ đồ ấy nữa. Chúc Tết, mừng tuổi: Sáng mồng Một Tết còn gọi là ngày Chính đán, con cháu tụ họp ở nhà tộc trưởng để lễ Tổ Tiên và chúc tết ông bà, các bậc huynh trưởng. Theo quan niệm, cứ năm mới tới, mỗi người tăng lên một tuổị, bởi vậy ngày mồng Một Tết là ngày con cháu “chúc thọ” ông bà và các bậc cao niên (ngày xưa, các cụ thường không nhớ rõ ngày tháng sinh nên chỉ biết Tết đến là thêm 1 tuổi). Sáng ngày mồng một, con cái cháu chắt mặc áo mới, vòng tay cúi đầu trước ông bà cha mẹ và lạy mừng chúc tụng, dâng lên những món quà tượng trưng cho lòng tôn kính. Bậc bề trên mừng tuổi cho con cháu những món tiền đựng trong phong bao màu đỏ, gọi là lì xì. Ngày xưa, còn có từng đoàn trẻ em nghèo kéo nhau đến các nhà giàu (phú hộ), bỏ những đồng tiền trong ống tre và lắc lên kêu “súc sắc súc sẻ” để chúc mừng và để xin tiền. “Súc sắc súc sẻ” là một tục lệ rất phổ biến ở thôn quê ta ngày xưa. Xin chữ đầu xuân: Mỗi năm hoa đào nở. Lại thấy ông đồ già. Bày mực tàu giấy đỏ Bên phố đông người qua. (Vũ Đình Liên). Đầu năm thường gắn với việc cầu xin những điềm lành, việc lành trong ao ước của con người qua những cuộc hành hương về nơi linh thiêng nhất. Xin chữ là một trong những hoạt động tâm linh ấy. Phạm Thị Chúc Chi - Lớp VH901 – MSV 090270 12
13. Đề tài “ Tết cổ truyền của người Việt trong kinh doanh du lịch”. Việc mang ý nghĩa này có ở nhiều nơi trên khắp mọi miền đất nước. Từ Bắc chí Nam, từ xuôi lên ngược, chẳng phân biệt giàu nghèo, sang hèn ta thường bắt gặp những gương mặt giống nhau ở sự thành tâm của người xin chữ trước người cho chữ. Ngày xưa là chữ Nho, ngày nay vẫn là chữ Nho, lại có thêm cả chữ Ta nữa. Các thầy đồ Hán học và Quốc ngữ học tha hồ thả hồn theo nét bút mà tặng lại cho người xin cái tâm, cái tài của mình được gửi qua nét chữ và nội dung của chữ theo ước nguyện của người xin. Chưa có ai bán chữ, chỉ có người mua giấy để xin chữ. Người cho chữ vẫn có lộc nhưng tinh tế hơn. Việc tưởng như không bình thường nhưng lại thể hiện được nét thanh tao của công việc. Các thầy đồ không phải bận bịu và hệ lụy vào chuyện giá cả, tiền bạc để đủ thanh thản và toàn tâm trong công việc cho chữ mang vẻ thánh thiện này. 1.1.6. Các thú chơi ngày Tết. Nếu người Việt dành mùng Một Tết cho gia đình, mùng Hai cho thầy cô, thì mùng Ba ắt là cho bè bạn. Rong chơi ngoài hội xuân chưa tròn ý nghĩa ngày Tết, người Việt dành thêm những giây phút thâm trầm hơn với bạn bè qua những thú tiêu khiển thanh tao có, bình dân có. Tết là dịp để mọi người nghỉ ngơi, vui chơi. Một trong những thú chơi ngày Tết của người Việt là đi chợ Tết. Người người nhà nhà đua nhau đi chợ sắm Tết. Người ta đi chợ Tết để xem người, xem cảnh sinh hoạt Tết, xem hoa quả cây cảnh, hưởng không khí Tết, họ mua vài vật kỷ niệm tặng bạn bè. Có thể nói rằng chợ Tết đã trở thành một thú vui ngày xuân. Chợ Tết: Chợ Tết có không khí khác hẳn với những phiên chợ thường ngày trong năm. Mua sắm chuẩn bị cho ba ngày Tết thường không phải để “có cái ăn” mà đó là thói quen, là dậy lên không khí ngày lễ hội. Chợ Tết được bố trí ở những bãi đất rộng, có thể chợ được thành lập ngay nơi chợ thường ngày vẫn diễn ra chuyện bán mua. Nhưng trong chợ Tết, Phạm Thị Chúc Chi - Lớp VH901 – MSV 090270 13
14. Đề tài “ Tết cổ truyền của người Việt trong kinh doanh du lịch”. gần như tất cả “món ngon vật lạ” đều được bày bán. Không khí Tết thấm đượm thật sự vào những ngày này bởi cảnh người mua hàng nặng trĩu giỏ. Trong chợ Tết, người ta mới bày bán những thứ mà quanh năm không thấy bán. Ví dụ như lá dong, lá chuối để gói bánh chưng, củ kiệu, đu đủ làm dưa. Người ta bán những chiếc tháp làm bằng bánh in bao giấy màu, những chiếc bánh ly bằng bột nếp hoặc bánh ngũ sắc dùng để chưng lên bàn thờ. Chợ còn bán những thứ không ăn được, nhưng vô cùng cần thiết cho ngày Tết như phong bao lì xì, giấy dán và bây giờ phong trào viết chữ ngày Tết đang phục hồi trở lại. Nhưng cái thú mua sắm trong ngày Tết vẫn là chuyện đương nhiên, gần như không một nhà nào lại không “đi sắm Tết”. Dẫu rằng cách ăn, cách chơi Tết trải qua bao năm đã thay đổi cho phù hợp với cuộc sống. Điều độc đáo ở chỗ là dù nhà giàu hay nghèo, nhu cầu mua sắm ngày Tết là điều không thế thiếu. a) Khai bút đầu xuân : Đầu năm, người Việt kiêng cữ rất kỹ từng lời ăn tiếng nói. Các học giả còn cẩn trọng đến từng nét chữ, câu văn, nên các cụ mượn khói hương nghi ngút và xác pháo đỏ hồng của ngày đầu năm để làm lễ khai bút. Nhân thi hứng đó, các cụ làm thơ bằng chữ Hán hay chữ Nôm và viết lên giấy điều (là loại giấy màu đỏ). Các bài thơ thường mang nội dung tán dương thiên nhiên hay mang lời chúc lành cho năm mới. Đối với học trò, tục khai bút đầu xuân tượng trưng cho lòng hiếu học của dân Việt. Học sinh Việt Nam cũng tin rằng khai bút đầu xuân đem văn hay chữ tốt đến với họ trong năm mới. b) Câu đối : Ngày Tết người Việt có thú chơi câu đối Tết - một thú chơi bộc lộ tư tưởng và tình cảm rõ nét. Đó là những câu đối viết bằng bút lông trên giấy đỏ. Câu đối ngày Tết thuộc thể loại văn biền ngẫu, gồm hai vế đối nhau nhăm biểu thị một ý chí quan điểm tình cảm của tác giả trước một hiện Phạm Thị Chúc Chi - Lớp VH901 – MSV 090270 14
15. Đề tài “ Tết cổ truyền của người Việt trong kinh doanh du lịch”. tượng, một sự việc nào đó trong xã hội. Câu đối Tết làm ra để dán nhà, cửa, đền chùa vào dịp Tết Nguyên Đán. Tục treo câu đối ngày Tết có nguồn gốc từ rất lâu đời như một nguồn năng lượng lạc quan, giúp người chơi có thêm niềm tin bước sang năm mới sẽ gặp nhiều điều tốt lành. Trên tấm giấy điều mùa xuân về qua nét viết theo lối chữ hành tao nhã “tuế hữu tứ thời xuân tại thủ - Nhân chi bách hạnh hiếu vi tiên” có nghĩa là: “Mỗi năm có bốn muà, xuân là mùa đầu tiên – Con người có trăm tính, hiếu thảo là tính quý nhất”. Người biết chơi câu đối là người phải có nhiều chữ, hiểu biết nhiều thì mới có thể hiểu hết được ý nghĩa của từng cặp câu đối. Câu đối thực ra gồm hai câu có số chữ bằng nhau và đối chọi nhau cả về lời lẫn ý. Khi Hán học còn thịnh hành ở Việt Nam, câu đối được cả giới trí thức lẫn giới bình dân ưa chuộng. Ngày Tết, người ta treo chúng lên hai bên nhà để khách đến thăm cùng thưởng lãm với chủ. Câu đối được viết lên hai dải giấy điều bằng mực Tầu nhũ kim (loại mực lấp lánh vàng hay bạc). Người viết câu đối thường là các ông thầy đồ già trong làng, vốn có chữ tốt văn hay lại thêm tài viết chữ đẹp. Nội dung câu đối Tết là những lời chúc lành đầu năm. Sau này, câu đối không còn thịnh hành hay mang giá trị văn học nghệ thuật nữa mà chỉ được xem như món hàng trang trí cho vui nhà trong những ngày xuân. c) Tranh Tết : Để trang hoàng nhà cửa vào dịp Tết cho sinh động hơn, người Việt chọn mua vài bức tranh Đông Hồ treo trong nhà. Tranh Đông Hồ là đặc sản của làng Đông Hồ, một làng nhỏ miền Bắc nước Việt. Tranh được in từ những ấn bản gỗ lên giấy dó (loại giấy xốp, bền, và mịn, làm từ vỏ một thứ cây leo tên là “dó”). Mực in tranh được pha chế bằng toàn chất liệu thiên nhiên: màu đen từ tro của lá tre, màu trắng từ vỏ trứng, màu xanh từ lá chàm, màu đỏ từ quả mồng tơi . Tranh diễn tả lại những điển tích, truyện thần thoại, hoặc biến cố lịch sử một cách hóm hỉnh, thông thường Phạm Thị Chúc Chi - Lớp VH901 – MSV 090270 15
16. Đề tài “ Tết cổ truyền của người Việt trong kinh doanh du lịch”. qua việc nhân cách hóa các động vật. Bức “Gà Đàn” chẳng hạn, vẽ một bầy gà con, tượng trưng cho lời chúc “con cháu đầy đàn” hay bức “Đại Cát”, vẽ một anh gà trống uy nghi, tượng trưng cho lời chúc “an khang” nhân ngày đầu năm. Tranh Tết, nhất là tranh Đông Hồ, làm tăng thêm sự thanh lịch của gian phòng khách và chắc cũng bộc lộ trình độ hiểu biết nghệ thuật của chủ nhà đôi chút. Đó là những bức tranh dân gian giản dị, hồn nhiên, gợi cảm, có phong cách độc đáo. Nhìn chung người ta thường chọn những bức tranh mang nội dung an vui, chúc phúc, lộc tài, phú quý hay tranh Tứ Bình. d) Mai đào : Hoa là món trang trí không thể thiếu trong mỗi dịp lễ hội Việt Nam. Ở miền Bắc, hoa đào nở rộ mỗi dịp xuân về. Ở miền Nam, hoa mai cũng đua sắc. Vì thế, mai và đào là hai loại hoa đặc trưng cho ngày Tết. Hoa mai trưng vào dịp Tết là giống mai vàng, trổ thành từng khóm nhỏ trên cành cây mong manh cạnh những lộc non mơn mởn. Hoa đào màu hồng, cũng trổ thành khóm, thuộc giống bích đào (chỉ có hoa, không đậu quả) mới quý. Nhiều gia đình tin rằng những cành mai, đào nở rộ tươi tốt vào sáng mùng Một Tết sẽ đem lại sự thịnh vượng cho cả năm. Trong dịp Tết người Việt thường có những trò chơi trong hội xuân của cộng đồng. Người xưa đã có lịch đi chơi “Mồng Một chơi ngõ, Mồng Hai chơi xóm, Mồng Ba chơi đình”. Chơi đình ở đây có nghĩa là dự hội làng, tham gia các trò chơi hoặc xem hội. Trong hội làng ngày Tết hầu như các trò chơi dân gian có trong các lễ hội trong năm đều có trong dịp Tết như đánh cờ, đấu vật, chơi đu, đánh đáo, chọi gà cờ tướng, cờ người, phụ nữ ca hát ông già chơi tổ tôm. Thông qua những thú chơi ngày Tết của người Việt chúng ta còn thấy nó bộc lộ bản lĩnh, tính cách, thị hiếu và đặc biệt là bản sắc của dân tộc. Chúng góp phần tạo nên một phong vị Tết cổ truyền của dân tộc mỗi khi Tết đến xuân về. Phạm Thị Chúc Chi - Lớp VH901 – MSV 090270 16
17. Đề tài “ Tết cổ truyền của người Việt trong kinh doanh du lịch”. Thú chơi ngày Tết là một phần không thể thiếu trong lễ hội Tết Nguyên Đán. Nếu thiếu nó thì sẽ mất đi phần nhộn nhịp của ngày Tết và đó cũng là sản phẩm độc đáo của ngành du lịch, giảm đi phần nhàm chán của phần lễ. 1.1.7. Ẩm thực ngày Tết. Vào ngày Tết cổ truyền mọi gia đình Việt Nam đều bận rộn tiến hành các nghi lễ cúng tổ tiên, đền chùa nhưng người ta không quên chú trọng chuẩn bị chu đáo các món ăn cổ truyền ngày Tết. Người xưa có câu ca “Thịt mỡ, dưa hành, câu đối đỏ - Cây Nêu, tràng pháo, bánh chưng xanh”. Đối với cuộc sống lao động vất vả hàng ngày của người dân trong một năm thì người ta thường lựa chọn những sản vật ngon nhất để phục vụ cho ngày Tết cổ truyền của dân tộc như đỗ xanh, thịt cá, hành củ Tùy theo từng hoàn cảnh của từng gia đình mà các món ăn ngày Tết có khác nhau nhưng không thể thiếu: bánh chưng, giò lụa, cá kho, dưa hành a) Món ăn ngày Tết ở miền Bắc. Đối với người miền Bắc bánh chưng là một món ăn cổ truyền trong dịp Tết Nguyên Đán và chỉ có vào dịp Tết thưởng thức bánh chưng mới thấy hết sự thi vị và cái ngon của nó.Trong các mâm cổ ngày Tết, bánh chưng nổi bật hơn cả bởi màu xanh tươi đẹp mắt. Chiếc bánh bao hàm cả một ý nghĩa sâu xa đó là nó có hình vuông nên tượng trưng cho đất; thịt mỡ, đậu xanh, lá dong tượng trưng cho cầm thú, cỏ cây muôn loài. Còn lá xanh bọc ngoài mĩ vị để trong là ngụ ý sống phải đùm bọc nhau và cũng là có ý muốn gửi ơn nuôi dưỡng của cha mẹ. Bánh chưng xanh: Gạo gói bánh phải chọn loại gạo nếp thật ngon thì nấu lên bánh mới dẻo, mới thơm, để lâu ngày không bị sống lại. Tùy theo đặc điểm từng vùng có thể thêm bớt gia giảm nhân bánh nhưng thông thường có: thịt, đậu, hành, hạt tiêu. Nhân bánh cũng rất kén, phải là loại thịt ba chỉ (loại thịt dọi/ ba rọi có cả nạc lẫn mỡ), đậu xanh chọn thứ tốt, hành củ thái lát. Phạm Thị Chúc Chi - Lớp VH901 – MSV 090270 17
18. Đề tài “ Tết cổ truyền của người Việt trong kinh doanh du lịch”. Dù thời gian nấu bánh lâu (khoảng 14 tiếng) nhưng muốn nhân ngon, đậu xanh phải hấp chín, sau đó giã nhỏ, vắt thành từng nắm nhỏ để khi gói cho vào bánh cùng với thịt và hành. Ðể có được chiếc bánh có màu xanh mướt khi bóc ra, thì khi gói lớp trong cùng phải để mặt lá xanh tiếp giáp với gạo, còn mặt ngoài thì quay mặt xanh ra ngoài để vẫn đảm bảo được thẫm mỹ cho chiếc bánh có màu xanh đẹp của lá. Bánh phải gói hình vuông, đầy đủ góc cạnh thì khi đặt lên đĩa chiếc bánh mới đẹp, hấp dẫn. Bánh muốn ngon phải gói hơi chặt tay vì nếu gói lỏng sau khi luộc bánh sẽ bị nát, còn nếu gói quá chặt tay khi luộc hạt gạo nở ra sẽ làm bánh bị nứt hay bục lá gói. Có thể dùng khuôn để gói, nhưng theo kinh nghiệm của những người đã từng gói bánh nhiều năm thì gói bánh bằng khuôn sẽ không vừa chặt tay, khi luộc bánh dễ bị nứt. Sau khi luộc xong vớt bánh ra phải rửa qua nước lã để làm sạch chất nhờn thì bánh sẽ lâu bị thiu, ôi. Sau đó đến công đoạn ép cho bánh chặt, có thể dùng một tấm ván đặt lên những chiếc bánh xếp trên cùng một mặt phẳng và để các vật nặng lên trên. Như vậy khi cắt bánh ăn sẽ không bị nát lại dẻo, cắn vào miếng bánh vừa thơm vừa mát lại bùi. Dưa hành: Bánh chưng dẻo, béo, ăn dễ ngán đã có đĩa dưa hành chua chua, giòn giòn, khiến cho người thưởng thức ăn được nhiều hơn, ngon miệng hơn. Có lẽ câu “bánh chưng xanh, thịt mỡ, dưa hành” cũng xuất phát từ đặc điểm này. Ðể có lọ dưa hành muối ngon, các bà nội trợ đã phải chuẩn bị từ rất sớm, trước khi tết đến khoảng 15-20 ngày. Hành củ tươi được lột vỏ ngoài, rửa sạch. Một số người để nguyên cả vỏ muối, và khi dọn ra đĩa mới bóc lớp vỏ ngoài. Hành muối phải chọn loại hành tím thì mới cay, loại hành trắng ít cay hơn và không thơm ngon. Trước khi muối, hành phải được ngâm vào nước gạo vài ngày để giảm bớt độ cay. Sau đó vớt ra, rửa sạch và để cho Phạm Thị Chúc Chi - Lớp VH901 – MSV 090270 18
19. Đề tài “ Tết cổ truyền của người Việt trong kinh doanh du lịch”. ráo nước. Kỹ thuật muối hành cũng rất đơn giản, chỉ cần pha nước sôi hơi ấm với lượng muối vừa phải, cho thêm vào một ít đường, hòa tan, sau đó cho hành vào và nén lại. Thịt đông: Ngày nay món thịt đông đã được cách điệu đi rất nhiều. Không chỉ dùng nguyên liệu là thịt lợn để nấu mà một số gia đình còn nấu lẫn với thịt gà (đã bỏ xương), hoặc nấu riêng thịt gà. Nhưng dù nguyên liệu chính là thịt gà hay thịt lợn thì nồi thịt đông bao giờ cũng có thêm bì (da) lợn thái chỉ (để thịt dễ đông), mộc nhĩ, (sau này thêm cả nấm hương). Ngoài món thịt đông truyền thống vào ngày Tết thì cứ vào mùa đông Hà Nội lại xuất hiện món giò đông như một sự báo hiệu một năm cũ sắp qua, một năm mới lại về. Thịt đông sau khi nấu xong được múc ra từng chén con, phần đáy bát được trang trí bằng những bông hoa được tỉa từ củ cà rốt. Như vậy, sau khi thịt ở bát đã đông chỉ cần lật úp chiếc bát vào đĩa, cắt thịt hình chéo thành sáu hoặc tám phần trông sẽ rất đẹp mắt. Nước thịt trong, nổi lên những bông hoa cà rốt màu đỏ, lẫn với những mộc nhĩ, nấm hương trông thật ngon mắt. Đối với người Miền Nam người ta thường gói bánh Tét chứ không gói bánh chưng. Bánh Tét cung có nhiều loại: bánh Tét chay, bánh Tét ngọt, bánh Tét mặn. Trong ngày Tết người Việt thường làm giò lụa, chuẩn bị món cá kho. Cá kho là một món ăn bình dị với vị ngon của cá, vị mặn của mắn muối và vị thơm của riềng đã trở thành một món ăn không thể thiếu của mỗi gia đình. Đối với bữa ăn ngày Tết thì dưa hành cũng là một món ăn truyền thống không thể thiếu. Dưa hành không cần ăn nhiều chỉ điểm xuyết nhưng lại có vai trò quan trọng trong suốt bữa ăn bởi nó có vị chua làm cho chúng ta cảm thấy không bị ngấy khi ăn các món ăn từ thịt, cá. Nó Phạm Thị Chúc Chi - Lớp VH901 – MSV 090270 19
20. Đề tài “ Tết cổ truyền của người Việt trong kinh doanh du lịch”. góp phần tạo ra sự tổng hợp, hài hòa, hợp khẩu vị trong các món ăn ngày Tết. Ngoài các món ăn truyền thống trong dịp Tết nêu trên thì người Việt còn có các món ăn khác cũng rất được ưa thích như: thịt gà luộc, canh miến, nem rán, các món xào, thịt ba chỉ ninh với măng khô . Tất cả đem đến một mâm cỗ thịnh soạn ngày tết với đủ màu sắc và vị ngon. Ngoài ra người Việt còn có một món ăn mang đậm hương vị ngày Tết và chỉ đến Tết thì mới xuất hiện nhiều đồ là Mứt, với rất nhiều loại và thường được đóng chung vào một hộp tạo nên rất nhiều mầu sắc như mứt cà chua, mầu vàng của mứt sen, mầu trắng của mứt dừa Ngày Tết đầu xuân mọi người quây quần bên mâm cỗ với bánh chưng xanh, dưa hành thịt mỡ, một cốc bia, rượu bạn bè anh em đến chơi nhà vui vẻ thưởng thức chút nước trà, ăn ít bánh kẹo, ít hạt dưa, hạt bí đã trở nên rất đỗi quen thuộc với mọi người dân Việt Nam. Đã ăn thì phải đi kèm với uống, đồ uống trong ngày Tết thường dùng các loại đồ uống như: chè tầu, chè sen, trà gừng, cà phê , các loại rượu nấu từ gạo, rượu cúc, rượu sampanh các loại bia. b) Món ăn miền Nam: Ở miền Nam thì có bốn món cúng và cũng là bốn món ăn ngày Tết: ● Món thứ nhất là thịt hầm: Bắt buộc phải là thịt bắp đùi, hầm cho nhừ với vài vị thuốc Bắc. Món này chỉ để ăn chơi chứ không ăn với cơm. ● Món thứ nhì là thịt kho tàu, bắt buộc phải là thịt ba rọi (ba chỉ) và bắt buộc phải lớn, miếng phải to ít cũng bốn phân hoặc trên bốn phân và bắt buộc phải đổ vào nồi thịt kho ấy ít nhất cũng một trái dừa xiêm, để cho món thịt kho ấy lạt đi, hầu ăn được to miếng. ● Món thứ ba là khổ qua nạp ruột dồn thịt heo bầm nát vào đó rồi cũng hầm y như hầm món thịt nói trên. ● Món thứ tư thật ra là hai món nhưng chỉ để ăn chơi nên xem như một, đó là nem và bì. Rau chỉ có một thứ độc nhất và cũng bắt buộc, ấy là Phạm Thị Chúc Chi - Lớp VH901 – MSV 090270 20
21. Đề tài “ Tết cổ truyền của người Việt trong kinh doanh du lịch”. món dưa giá tức là giá sống ngâm trong nước có ít muối. Ăn bất kỳ món nào trong bốn món kể trên cũng bắt buộc ăn với dưa giá. Có thể nói rằng nếu mất đi các món ăn ngày Tết thì Tết Nguyên Đán sẽ mất đi cái thi vị đậm đà và không còn là ngày Tết nữa. Ẩm thực ngày Tết đã góp phần tạo nên bản sắc Tết cổ truyền của người Việt. 1.1.8. Giá trị văn hóa tâm linh: Tết Nguyên Đán có một giá tri tinh thần to lớn. Giá trị đó ẩn sâu trong đời sống tâm linh của mỗi người. Trong mỗi gia đình và cộng đồng mà ta có thể gọi chung là một giá trị tâm linh của văn hóa gia đình Việt Nam. Bởi trong những ngày Tết mọi việc chỉ diễn ra trong gia đình với tất cả những thuần phong, mỹ tục từ nhiều đời truyền lại, cuốn hút tất cả mọi người. trong những ngày Tết người Việt hoàn toàn tuân theo những giá trị bắt nguồn từ cái thiêng liêng, cái bí ẩn, tôn thờ những giá trị không vụ lợi mà rất trừu tượng mông lung, có thể coi chúng là đời sống tâm linh. Tết cổ truyền thắm đượm tình người trong trời đất, sâu thẳm nơi cội nguồn, bản thể mà gia đình là cái nôi nuôi dưỡng nó. Những pho nhà, làm nên một giá trị tâm linh của văn hóa gia đình. Nhờ những ngày Tết con người được trở về với chính mình. Dù ai đi đâu, ở đâu thì những ngày Tết cũng phải trở về bên , lễ cúng giao thừa, xông nhà, chúc Tết, mừng tuổi, thăm hỏi họ hàng .Trong những ngày Tết con người ai cũng trở nên tốt hơn và mong mỏi cho người khác tốt đẹp hơn. Họ chúc nhau năm mới vạn sự tốt lành .lời chúc đó xuất phát từ cái tâm lương thiện, nên nó chân thật không phải những lời giả dối. Vì thế những tục lệ ngày Tết có giá trị cao như vậy. Nó nhắc nhở các bà mẹ, bà cô, người con dâu trong nhà đừng bỏ qua nó mà hướng tâm Phạm Thị Chúc Chi - Lớp VH901 – MSV 090270 21
22. Đề tài “ Tết cổ truyền của người Việt trong kinh doanh du lịch”. chu đáo trong mọi việc để khơi dậy cái tâm, cái đức trong con người và kéo mọi thành viên trong gia đình hướng về mái ấm gia đình của mình. Tết là cuộc gặp gỡ đẹp nhất, thân thương nhất, ấm áp nhất của những người thân trong gia đình mà đau đớn cho những ai phải xa nhà. Đặc biệt là vào giây phút giao thừa thiêng liêng, vào giây phút ấy diễn ra cuộc gặp gỡ linh diệu của từng người với các vị thần trong nhà, với các bậc tổ tiên, ông bà, người thân đã khuất và cũng là cuộc gặp gỡ giữa con người và trời đất. Cuộc gặp gỡ vô hình này tạo nên một giá trị tâm linh mà thiếu nó con người sẽ không thể trở thành người. Những giá trị tâm linh của gia đình trong ngày Tết đem đến cho con người một sức sống bền vững. Đời sống tâm linh đó chính là hạt nhân bất biến của gia đình và văn hóa gia đình. Những phong tục đẹp đẽ trong ngày Tết gia đình Việt Nam còn là bài học đầu tiên về mối quan hệ giữa Trời- Đất, để con người tìm cách sống hòa nhập với thiên nhiên theo nguyên lý Thiên- Địa –Nhân hợp nhất của triết học phương Đông. Những phong tục Tết tốt đẹp như sắm Tết, xông nhà, chúc Tết, mừng tuổi có vẻ như để chú trọng nuôi dưỡng tình cảm và các mối quan hệ giữa con người với con người nhất là quan hệ gia đình, dòng tộc. Nhờ giữ gìn phong tục người ta trở nên gần gũi, thân thiết hơn, các giá trị trở nên thiêng liêng hơn, gắn bó sâu sắc với nhau hơn và trở thành bản sắc văn hóa, dấu ấn tinh thần của mỗi cá thể và mỗi dân tộc. , bản quán nhưng mỗi khi Tết đến dù bận đến mấy cũng thu xếp trở về là bởi cái nỗi nhớ những phong tục đó. Lại có những người Tết đến là dịp du xuân thông thường, tùy năm tùy tuổi người ta chọn hướng xuất hành, chọn nơi thăm viếng, thưởng ngoạn, khám phá. Hội nhập bây giờ chuyện du xuân càng thêm tấp nập. Đi đề biết đó biết đây, biết mình giống ai, ai giống mình và khác nhau như thế nào để hiểu thêm phong tục vừng đất khác, dân tộc khác Phạm Thị Chúc Chi - Lớp VH901 – MSV 090270 22
23. Đề tài “ Tết cổ truyền của người Việt trong kinh doanh du lịch”. 1.2. Tết Nguyên Đán của ngƣời Việt – dƣới góc nhìn kinh doanh du lịch. a) Ý nghĩa của Tết Nguyên Đán đối với đời sống con người Việt Nam và đối với kinh doanh Du Lịch. Ý nghĩa nhân văn: Tết cổ truyền mang một ý nghĩa nhân văn sâu sắc và đậm đà. Tết là dịp để con người hướng về cội nguồn, mọi người trở về bên mái ấm gia đình cùng nhau ăn với nhau bữa cơm tất niên vui vẻ quây quần, gặp lại người thân bạn bè hàng xóm. Ngày Tết cũng làm cho con người trở nên vui vẻ hơn, độ lượng hơn. Nếu ai đó có gì không vừa lòng thì Tết là dịp để họ bỏ quá cho nhau, để mong một năm mới sẽ ăn ở với nhau vui vẻ hơn, tốt đẹp hơn, hòa thuận hơn. Mọi người từ già trẻ gái trai cũng đều nói với nhau những lời tốt đẹp, mọi người mừng tuổi cho nhau. Truyền thống Việt Nam không có tục kỉ niệm sinh nhật, mọi người đều như nhau, Tết đến mọi người đều thêm một tuổi ai cũng nhận được tiền mừng tuổi. Con cháu đến chúc Tết ông, bà, cha mẹ. Học trò đến chúc Tết thầy cô, bạn bè thăm hỏi nhau. Ngày Tết ra ngoài đường mọi người nhìn thấy nhau vui vẻ nói với nhau những lời hay ý đẹp. Có lẽ đó chính là ý nghĩa nhân bản của Tết Việt Nam. Bài học về lao động sản xuất: tiết Việt Nam nói chung đều mang tính nông nghiệ : thi nấu ăn, thi gói bánh chưng, bánh dày, thi sắp mâm ngũ quả . Rồi các trò chơi đòi hỏi sự khéo léo và thông minh, nhanh nhẹn như: đánh đu, cờ người, bắt chạch trong chum. Phạm Thị Chúc Chi - Lớp VH901 – MSV 090270 23
24. Đề tài “ Tết cổ truyền của người Việt trong kinh doanh du lịch”. khát vọng của mình đối với thần linh, phù hộ cho họ một năm bình an, tài lộc. Bởi đó cũng chính là bản chất của người Việt là tình nghĩa thủy chung mang ơn và chịu ơn một cách rõ ràng. Tết Nguyên Đán thu hút được cả cộng đồng đông đúc cùng tham gia. Lễ hội Tết mang giá trị cố kết cộng đồng. Đó là dịp để con người giao lưu, giao tiếp cộng cảm. Sự gắn kết tự nhiên không thiên cưỡng hay gò ép. Trong lễ hội không phân biệt chủ tớ. Lễ hội là sân chơi cho tất cả mọi người. Bài học lịch sử: Mỗi dịp Tết đến Xuân về người ta thường tộc về lịch sử- văn hóa, những người có công với dân với nước. Tìm hiểu thưởng ngoạn các giá trị văn hóa thông qua các di tích lịch sử, danh lam thắng cảnh, các công trình kiến trúc nghệ thuật, giữ gìn, phát huy vốn văn hóa truyền thống và phong tục, tập quán tốt đẹp của dân tộc. Thông qua lễ hội cộng đồng làng xã được khẳng định một cách vững chắc. Mối quan hệ giữa con người với con người ngày càng thắt chặt hơn. Sự hiểu biết giữa các dân tộc được tăng lên sau mỗi dịp hướng về cội nguồn. Tết Nguyên Đán chứa đựng những giá trị nhân văn thể hiện mối quan hệ giữa con người với con người, con người với thiên nhiên trong một vòng quay bốn mùa. Tết là sự giao cảm trong quan hệ đaọ lý “ăn quả nhớ kẻ trồng cây” và với cộng đồng tình làng nghĩa xóm. Một năm mở đầu bằng Tết Nguyên Đán, kết thúc bằng Tết Ông Táo để rồi đêm 30 Ông Táo lại trở về cùng gia đình bước vào năm tiếp theo- hệ thống Lế Tết làm thành một chu trình khép kín, âm dương chuyển hoá cho nhau hài hoà. Ý nghĩa đối với hoạt động kinh doanh du lịch: Phạm Thị Chúc Chi - Lớp VH901 – MSV 090270 24
25. Đề tài “ Tết cổ truyền của người Việt trong kinh doanh du lịch”. phẩm du lịch độc đáo. Đồng thời du lịch Việt Nam hiện nay xét về bản chất nó là loại hình du lịch văn hóa. Do vậy càng phải biết khai thác sử dụng các giá trị của văn hóa truyền thống để phát triển du lịch. Tết cổ truyền là một tiềm năng vô cùng to lớn, một tài nguyên vô cùng quý giá và là thế mạnh của du lịch Việt Nam, bởi nó mang một dấu ấn bản sắc văn hóa sâu sắc của giá trị truyền thống dân tộc . b) Tết Nuyên Đán với nhu cầu của con người: Tết Nguyên Đán của người Việt là một phong tục cổ truyền tốt đẹp, là phần tài sản văn hóa tinh thần quý giá của người Việt được truyền từ đời này sang đời khác. Đây là lễ hội lớn nhất, quan trọng nhất, được ăn to hơn tất cả các Tết khác và được người Việt chú trọng. Nó là cuộc đời thứ hai bên cạnh cuộc đời thật. Nếu thiếu nó con người sẽ mất đi phần thú vị của đời sống- đó là đời sống tinh thần bên cạnh đời sống vật chất. Cùng với cuộc đời thứ hai ấy là sự xuất hiện một loạt các nhu cầu của con người: ● Tết là dịp để con người nghỉ ngơi giải trí sau một năm làm việc mệt nhọc vất vả. Đây là dịp có thời gian nghỉ dài nhất trong năm, mọi người tranh thủ thời gian đi nghỉ ngơi, thư giãn. Người ta thường nói “ tháng Giêng là tháng ăn chơi”. Chính nhu cầu đó của con người mà trong tháng Giêng đã có 37 lễ hội phục vụ cho nhu cầu chơi xuân của con người như: Tết Nguyên Đán diễn ra trên cả nước(1->3), hội chơi xuân Gia Lạc Huế(1->3), hội chùa Phật Tích Bắc Ninh(4-5), Hội lễ Quang Trung Đống Đa(5->8), hội Lim ở Bắc Ninh, hội chùa Hương (Hà Nội ), hội chùa Yên Tử lễ Thượng Nguyên, hội Tản Viên Sơn Thần (Hà Nội) Đến với lễ hội con người được thư giãn. Giữa cái đời sống thật và khát vọng của con người bao giờ cũng là khát vọng muốn vươn xa hơn ,cao hơn. Lễ hội là một sân khấu lớn là một hoạt động văn hóa mang tính cộng đồng. Đến với lễ hội con người được thể hiện hết mình, vươn lên Phạm Thị Chúc Chi - Lớp VH901 – MSV 090270 25
26. Đề tài “ Tết cổ truyền của người Việt trong kinh doanh du lịch”. trên cả cuộc sống ngày thường. Trong lễ hội mọi người đều là diễn viên, đều là khán giả. Đi du lịch là để giải trí, đặc biệt là vào dịp Tết khách du lịch sẽ được hòa mình vào không khí lễ hội với các trò chơi dân gian hấp dẫn và lý thú mà trong chuyến du lịch ngày thường không có được với các trò chơi: đấu vật, đánh đu, cờ người, thi tài .Tạo ra sự hấp dẫn mạnh đối với du khách. ● Cùng với nhu cầu vui chơi, nghỉ ngơi là nhu cầu đi lại. Vào dịp Tết con người đi chơi nhiều hơn mức bình thường. Khắp nơi trên mọi ngả đường đều rợp bóng người đi chơi, người đi hội, người đi thăm thân, đi chúcTết ông bà, cha mẹ, anh chị em. Đây là cơ hội lớn cho ngành du lịch thu hút một lượng khách khá lớn. Những đoàn người về quê ăn Tết kết hợp với thăm thú, vãn cảnh, trong thời gian này lượng khách du lịch nội địa và quốc tế tăng đáng kể. Khách Việt Kiều trở về quê ăn Tết, khách nước ngoài đến du lịch kết hợp tham gia cùng người Việt đón Tết. Dịp này các hãng vận tải, các hãng lữ hành đều tạo điều kiện tốt nhất phục vụ nhu cầu đi lại của du khách. ● Đi du lịch kết hợp với mua sắm: Đi du lịch người ta không thể không mua sắm. Mỗi khi Tết đến xuân về người ta thường đi chợ Tết, chợ Tết thực sự hấp dẫn đối với nhiều du khách. Không chỉ đối với du khách nước ngoài, mà ngay cả đối với du khách trong nước. Cùng với không khí nhộn nhịp náo nức ấy, du khách vừa có thể mua sắm , vừa có thể tìm hiểu các khâu chuẩn bị và cách ăn Tết của người Việt như thế nào. Vào những ngày chuẩn bị bước sang năm mới mọi nơi trên cả nước đều được trang hoàng đẹp mắt , cờ hoa tràn ngập, các hàng thư pháp câu đối được bày biện, các cửa hàng, siêu thị với những chương trình khuyến mại độc đáo, du khách có thể đi tham quan kết hợp với mua sắm. ● Nhu cầu ăn uống: Ẩm thực là một yếu tố quan trọng góp phần tạo nên hương vị ngày Tết. Ông cha ta có câu “ có thực mới vực được đạo”. Phạm Thị Chúc Chi - Lớp VH901 – MSV 090270 26
27. Đề tài “ Tết cổ truyền của người Việt trong kinh doanh du lịch”. Người ta không thể vui chơi mà không ăn. Đi du lịch là để được thưởng thức những món ăn đặc sản, khác lạ mà ngày thường người ta không có cơ hội thưởng thức. Đối với nhiều du khách đây là một nhân tố chính thúc đẩy động cơ di du lịch của họ. Du khách thích thưởng thức ẩm thực ngày Tết với những món ăn truyền thống như: bánh chưng, bánh tét, dưa hành, giò lụa và các món ăn thuần Việt khác. Bên cạnh đó khách thích được tham gia các tour du lịch mà ở đó họ được chứng kiến và được tự tay chế biến các món ăn ngày Tết, để cho khách tự gói bánh chưng, bánh tét .Tổ chức các tour du lịch Tây ăn Tết Ta đưa du khách đến nhà dân tham gia các nghi thức đón Tết cổ truyền, thưởng thức các món ăn mang đậm hương vị Việt Nam. ● Nhu cầu may mắn: Người Việt có truyền thống đi lễ chùa đầu năm, để cầu may ,cầu sức khỏe. Trong dịp này rất nhiều đình, chùa mở hội phục vụ nhu cầu của du khách. Đối với khách nước ngoài đó là nơi chứa đầy cảm xúc. Họ thích được đắm mình trong không gian Phương Đông cổ kính, lặng lẽ nghiêm trang cùng với dòng người đi lễ chùa. Người Việt Nam có truyền thống “ uống nước nhớ nguồn” vì vậy đi lễ chùa đầu năm là dịp để người ta hướng về cội nguồn, tri ân với tổ tiên, là sự giao cảm trong quan hệ đạo lý “ăn quả nhớ kẻ trồng cây”. Đồng thời họ muốn thể hiện khát vọng của mình đối với thần linh, phù hộ cho họ một năm bình an, tài lộc. Bởi đó cũng chính là bản chất của người Việt là tình nghĩa thủy chung mang ơn và chịu ơn một cách rõ ràng. c) Tết cổ truyền Việt Nam và những cơ hội vàng để kinh doanh du lịch. Doanh nghiệp Việt Nam nếu biết tận dụng Tết, có thể có cơ hội vàng để khuyếch trương tên tuổi, nhãn hiệu sản phẩm và hình ảnh của công ty ở thị trường nội địa và quốc tế. Từ đó hình thành chiến lược Marketing du lịch văn hóa. Phạm Thị Chúc Chi - Lớp VH901 – MSV 090270 27
28. Đề tài “ Tết cổ truyền của người Việt trong kinh doanh du lịch”. Tết cổ truyền dân tộc là một di sản văn hoá, ăn sâu vào tiềm thức mỗi người. Ngày Tết là ngày các gia đình có thể quây quần đầm ấm và tình cảm; anh em bạn bè lâu ngày không gặp nay được dịp tụ lại hàn huyên. Điều đó giúp củng cố các mối quan hệ xã hội, khiến mọi người trở nên khăng khít, gắn bó với nhau hơn, xã hội trở nên chặt chẽ hơn, ổn định và bền vững hơn. Với người Việt Nam xa quê, ai bận rộn đến đâu cũng nhớ tới ngày Tết và hướng về Tổ quốc. Mỹ và các nước Tây Âu phát triển, tuy không tổ chức Tết hoành tráng và kéo dài như ở Việt Nam, nhưng họ cũng thường xuyên có những bữa liên hoan, các buổi gây quỹ để thiết lập các quan hệ mới cũng như củng cố các mối quan hệ đã có. Họ ý thức rất rõ tầm quan trọng của các buổi gặp mặt này. Đặc trưng về mặt thời điểm, cũng như cách tổ chức, trẻ em Việt Nam được sống trong không khí gia đình đầm ấm trong ngày Tết, có dịp được học hỏi, biết thêm về văn hoá dân tộc, bằng quan sát và trải nghiệm thực chứ không qua sách vở. Đây sẽ là những kinh nghiệm quý giá để hun đúc niềm tự hào dân tộc, tinh thần cộng đồng, và sự gắn bó với đất nước quê hương khi các em bé đó lớn lên. Tuy ngày nay chúng ta cũng có nhiều lễ hội, ngày vui cho các nhóm tuổi khác nhau, những ngày lễ từ phương Tây được Việt hoá, nhưng có lẽ không ngày lễ nào lại quan trọng, được mọi người hưởng ứng rộng khắp và thay thế được cho Tết âm lịch. Vì lẽ đó, duy trì Tết cổ truyền như một nét đẹp văn hoá và tài sản tinh thần, là việc nên làm. Xét dưới góc độ kinh tế, Tết cổ truyền là một tài sản rất lớn, mà bất cứ ngành kinh tế nào cũng có thể vận dụng và khai thác. Không cần quảng cáo nhưng ai cũng biết đến nó. Coca Cola và nhiều hãng khác mất hàng trăm triệu đô la một năm để quảng cáo sản phẩm của họ ở Việt Nam, trong khi đó, chẳng cần quảng cáo, ai cũng biết bao giờ là Tết ta, họ dành nhiều thời gian và chi tiêu nhiều hơn trong dịp Tết. Các sản phẩm phục vụ cho Tết ngày càng nhiều và đa dạng, tạo sự sôi động trên thị trường tiêu dùng, tạo ra doanh số cực lớn cho các doanh nghiệp kinh doanh liên quan đến Phạm Thị Chúc Chi - Lớp VH901 – MSV 090270 28
29. Đề tài “ Tết cổ truyền của người Việt trong kinh doanh du lịch”. Tết cổ truyền của dân tộc. Sự sôi động và lợi nhuận cao kéo theo sự gia tăng về số lượng và chất lượng của các doanh nghiệp, giúp các công ty du lịch của chúng ta quen hơn với kinh tế thị trường và các nghiệp vụ kinh tế hiện đại, trở nên cạnh tranh hơn và bài bản hơn trong bối cảnh hội nhập kinh tế quốc tế. Doanh nghiệp du lịch Việt Nam nếu biết tận dụng tài nguyên Tết cổ truyền, thì sẽ tạo ra những sản phẩm du lịch độc đáo, hấp dẫn. Khi mà nền kinh tế Việt Nam đang cố gắng chuyển dịch cơ cấu từ nông nghiệp sang công nghiệp và dịch vụ, thì việc khuyến khích tiêu dùng, nâng cao chất lượng sản xuất và dịch vụ mang tính chiến lược song hành với việc nâng cao tích luỹ và tái đầu tư trong xã hội, tăng ngày nghỉ và lễ hội sẽ có tác động kích cầu sâu rộng tới toàn bộ nền kinh tế nói chung và ngành du lịch nói riêng. Ngày Tết cổ truyền của Việt Nam không chỉ có người Việt Nam hân hoan chào đón. Khách du lịch đến Việt Nam ngày càng nhiều, và chúng ta cần có những điểm nhấn, những tiêu điểm, những ngày lễ hội để có thể cuốn hút ngày càng nhiều hơn khách du lịch từ khắp nơi trên thế giới. Sự hiện diện của khách du lịch giúp đẩy mạnh ngành kinh doanh dịch vụ, giúp quảng bá hình ảnh Việt Nam tươi đẹp trên thế giới. Việc làm tạo ra nhiều hơn, chất lượng dịch vụ tốt hơn, nguồn đóng góp ngân sách ngày càng mở rộng, kinh tế phát triển, chất lượng cuộc sống người dân tăng cao là những điều có thể có được nếu chúng ta biết khai thác tốt những giá trị văn hoá của dân tộc. Về những lãng phí có thể xảy ra trong dịp Tết cổ truyền cũng là một việc cần thiết để có cái nhìn toàn diện về ngày lễ này. Câu “đói quanh năm, no ba ngày Tết” có lẽ không còn đúng nữa nhờ vào sự phát triển của kinh tế xã hội. Nền kinh tế Việt Nam đang từng bước hội nhập kinh tế thế giới, và doanh nhân Việt Nam ngày càng nhạy bén hơn trước cơ hội kinh doanh. Người lao động cũng như chủ doanh nghiệp luôn muốn gia tăng lợi ích của mình, và luôn có người sẵn sàng làm thêm giờ, hi sinh những niềm vui trước mắt để có Phạm Thị Chúc Chi - Lớp VH901 – MSV 090270 29
30. Đề tài “ Tết cổ truyền của người Việt trong kinh doanh du lịch”. tích luỹ cho chi tiêu và phát triển sau này. Thêm vào đó, tiến trình cổ phần hoá doanh nghiệp nhà nước cũng như sự tham gia ngày càng mạnh mẽ của doanh nghiệp tư nhân và công ty nước ngoài khiến doanh nghiệp Việt Nam nói chung được nâng cao tính chủ động, phản ứng ngày càng nhanh nhạy hơn với thị trường. Chúng ta hoàn toàn có thể yên tâm sẽ không có sự gián đoạn trong hoạt động kinh tế trong những ngày Lễ, Tết, ở một tương lai không xa. Với mỗi người dân, nếu chúng ta biết tới giới hạn trong tiêu dùng và sinh hoạt có trách nhiệm với bản thân và gia đình, thì ngày Tết sẽ là ngày vui trọn vẹn. Hàng năm mỗi dịp Tết đến lại là một cơ hội lớn cho các công ty du lịch xây dựng các tour du lịch lễ hội như: lễ hội chùa Hương, lễ hội đền Trần, lễ hội Đền Bà Chúa Kho, lễ hội Yên Tử . và đó cũng là dịp để các công ty du lịch, các khách sạn nhà hàng, điểm đến du lịch đề ra chiến lược quảng bá sản phẩm của mình tới người tiêu dùng. 1.3. Tiểu kết. Việt Nam là một dân tộc đã có hàng ngàn năm lịch sử. Cũng như nhiều quốc gia khác trên thế giới, Việt Nam có một nền văn hoá mang bản sắc riêng. Chính những nét riêng đó đã làm nên cốt cách, hình hài và bản sắc của dân tộc Việt Nam. Trong kho tàng văn hoá Việt Nam, sinh hoạt văn hoá lễ hội là loại hình văn hoá rất đặc trưng ở Việt Nam. Đặc biệt là lễ hội Tết Nguyên Đán là sinh hoạt văn hoá dân gian diễn ra trên mọi miền tổ quốc. Nó ra đời cách đây hàng nghìn năm nhưng vẫn được gìn giữ và duy trì. Xét đến cùng cội rễ thì lễ hội chính là hình ảnh hội tụ những phẩm chất cao đẹp nhất của con người. Giúp con người nhớ về nguồn cội, hướng thiện và nhằm tạo dựng cho mỗi con người một cuộc sống tốt lành yên vui. Tết cổ truyền chính là dịp để con người giao lưu cộng cảm, trao truyền những đạo lý, tình cảm, mỹ tục và khát vọng cao đẹp. Nó mang lại cho con người sự thanh thản nơi tâm linh, gạt bỏ hay quên đi những lo Phạm Thị Chúc Chi - Lớp VH901 – MSV 090270 30
31. Đề tài “ Tết cổ truyền của người Việt trong kinh doanh du lịch”. toan thường nhật để về với cội nguồn, với thiên nhiên để thêm yêu quê hương, đất nước, giống nòi. Trong quan niệm của người Việt Nam, những ngày Tết là những ngày kết thúc năm cũ để bước sang năm mới, do vậy ai cũng muốn gột rửa những điều xấu, điều rủi ro của năm cũ, chờ đón, mong muốn những điều tốt đẹp sẽ đến vào năm mới. Chính vì suy nghĩ đó mà người ta có ý thức rất nghiêm túc, nỗ lực và tự giác rất cao chuẩn bị cho giờ phút đón chào năm mới, hoàn thành những công việc còn dở dang, thanh toán hết nợ nần, giải toả hiềm khích, bất hoà của năm cũ để sang năm mới con người tràn ngập niềm vui tươi, tình thân ái, chỉ nghĩ những điều tốt đẹp nhất, chỉ nói những điều thân thiện nhất, chỉ cầu mong cho những điều may mắn nhất . Tết đồng thời còn là dịp con người cầu mong để vươn tới sự hưng thịnh toàn diện của mỗi cá nhân và cho cả cộng đồng. Như vậy với người Việt Tết Nguyên Đán có ý nghĩa quan trọng trong đời sống xã hội, trong đó các tập tục, các hoạt động vui Xuân đón Tết và đạo đức cổ truyền mang giá trị nhân văn và thẩm mỹ cao của dân tộc được gìn giữ và phát huy. Điều này có ý nghĩa quan trọng đối với hoạt động du lịch vì nó tạo ra một nguồn tài nguyên nhân văn hấp dẫn và độc đáo, lôi cuốn du khách và cần phải tích cực khai thác đưa vào phục vụ du lịch. Ngày nay Tết không duy trì thời gian dài như trước nữa( phổ biến là 4 ngày: ngày 30 tháng chạp năm cũ, ngày mồng 1, mồng 2, mồng 3 tháng giêng năm mới), nhưng mọi lễ thức, quan niệm thiêng liêng về Tết vẫn ợc giữ nguyên trong tâm linh của người Việt Nam. Trong cuộc sống hiện đại ngày nay thời gian nghỉ Tết của con người kéo dài hơn , vì vậy mà mọi người đã dành nhiều thời gian hơn cho việc đi du lịch thưởng thức hương vị Tết trên khắp mọi miền Tổ Quốc. Chình vì thế mà trong mỗi dịp Tết lượng khách đi du lịch tăng đáng kể góp phần làm tăng doanh thu của ngành du lịch. Phạm Thị Chúc Chi - Lớp VH901 – MSV 090270 31
32. Đề tài “ Tết cổ truyền của người Việt trong kinh doanh du lịch”. CHƢƠNG II: THỰC TRẠNG KHAI THÁC TẾT CỔ TRUYỀN TRONG KINH DOANH DU LỊCH 21.1. Mối quan hệ giữa cung và cầu trong kinh doanh du lịch. a) Động cơ đi du lịch của con người: Động cơ là một nội lực thúc đẩy con người thực hiện hoạt động theo một mục tiêu nhất định nhằm thỏa mãn những nhu cầu sinh lý hoặc tâm lý của họ. hai thành tố cơ bản của động cơ đó là “nhu cầu sinh học” và “ nhu cầu tình cảm” chúng gắn kết chặt chẽ với nhau, không tách rời nhau. Đối với du lịch, động cơ nhiều khi đối kháng nhau, phủ nhận lẫn nhau. Du khách vừa muốn tìm nơi yên tĩnh để nghỉ ngơi, vừa muốn được đắm mình trong không khí náo nhiệt. Họ vừa muốn không bị quấy rầy, lại vừa muốn được giao lưu kết bạn mới. Như vậy động cơ du lịch cũng rất phức tạp, đặc trưng với từng du khách và nó chi phối quyết định du lịch của du khách tiềm năng. Nhu cầu của du khách mang nhiều cung bậc khác nhau và nâng cao dần THẨM MỸ (chân, thiện, mỹ) TRI THỨC (nâng cao sự hiểu biết ) HOẠT ĐỘNG THỰC TIỄN (trực tiếp tham gia vào các hoạt động văn hóa) SỰ KÍNH TRỌNG (được người khác tôn trọng) TÌNH CẢM (muốn yêu và được người khác yêu) AN NINH (được an toàn tuyệt đối) SINH HỌC (ăn, ngủ, nghỉ, vui chơi, giải trí, nhu cầu sinh lý ) Bảng hệ giá trị nhu cầu của con ngƣời. Phạm Thị Chúc Chi - Lớp VH901 – MSV 090270 32
33. Đề tài “ Tết cổ truyền của người Việt trong kinh doanh du lịch”. Đối với các nhà kinh doanh du lịch, việc nắm bắt được lý do đi du lịch của khách du lịch là vô cùng quan trọng. Có nắm bắt được nhu cầu của khách mới có thể đưa ra được những sản phẩm có khả năng tiêu thụ nhanh. Động cơ di du lịch của con người là nhằm đáp ứng nhu cầu tự nhiên, nghỉ ngơi, thể thao và các nhu cầu có liên quan đến sức khỏe con người. Từ nền tảng cơ bản đó nhu cầu của con người sẽ tiến xa hơn và cao hơn. Du khách muốn thẩm nhận các giá trị văn hóa nơi đến, tìm hiểu về thiên nhiên, nghệ thuật, tôn giáo truyền thống, về con người . b) Du lịch và văn hóa - nhu cầu khách quan trong nền kinh tế thị trường: Trong điều 79 “luật du lịch Việt Nam” xác định rõ: Nhà Nước tổ chức hướng dẫn hoạt động xúc tiến du lịch với các nội dung chủ yếu sau đây: Tuyên truyền, giới thiệu rộng rãi về đất nước con người Việt Nam, danh lam thắng cảnh, di tích lịch sử, di tích cách mạng, di sản văn hóa, công trình lao động sáng tạo của con người, bản sắc văn hóa dân tộc cho nhân dân trong nước và cộng đồng quốc tế . Điều này đã thể hiện rõ nội dung cơ bản, bản chất của du lịch Việt Nam hiện nay là một loại hình du lịch văn hóa. Bởi không một đất nước nào có nhiều lễ hội cổ truyền như ở Việt Nam và không một nước nào mang dấu ấn bản sắc văn hóa đậm đà và sâu sắc như lễ hội Việt Nam. Du lịch Việt Nam muốn phát triển tất yếu phải khai thác và sử dụng các giá trị văn hóa truyền thống cách tân và hiện đại hóa sao cho phù hợp, có hiệu quả. Trong đó có kho tàng lễ hội truyền thống. Đây là một thành tố đặc sắc của văn hóa Việt Nam, cho nên phát triển du lịch lễ hội chính là sử dụng lợi thế, ưu thế của du lịch Việt Nam trong việc thu hút phục vụ khách. Du lịch văn hóa là loại hình du lịch diễn ra chủ yếu trong môi trường nhân văn. Các đối tượng văn hóa được coi là tài nguyên du lịch đặc biệt hấp dẫn. Nếu tài nguyên du lịch thiên nhiên hấp dẫn du khách bởi vẻ Phạm Thị Chúc Chi - Lớp VH901 – MSV 090270 33
34. Đề tài “ Tết cổ truyền của người Việt trong kinh doanh du lịch”. hoang sơ, độc đáo và hiếm hoi của nó thì tài nguyên du lịch nhân văn thu hút khách bởi tính phong phú, đa dạng, độc đáo và tính truyền thống cũng như tính địa phương của nó. Các đối tượng văn hóa – tài nguyên du lịch nhân văn – là cơ sở để tạo nên các loại hình du lịch nhân văn phong phú. Mặt khác nhận thức văn hóa còn là yếu tố thúc đẩy động cơ du lịch của du khách. Xét dưới góc độ kinh tế thị trường thì văn hóa vừa là yếu tố cung vừa góp phần hình thành yếu tố cầu của hệ thống du lịch( nó kích thích nhu cầu khám phá tìm hiểu của du khách, tứ đó thúc đẩy con người đi du lịch). Ngành du lịch chính là một ngành kinh doanh đòi hỏi sự cạnh tranh về văn hoá cao nhất. Dưới góc độ nghiên cứu về sự cạnh tranh này các nhà nghiên cứu đã đưa ra một công thức kinh doanh du lịch bao gồm năm yếu tố hợp thành: 1. Hàm lượng công nghệ. 2. Ngành quản lý. 3. Yếu tố văn hoá. 4. Một đơn vị hàng hoá. 5. Hiệu quả sản xuất kinh doanh. Hàm lượng công nghệ + quản lý + văn hoá Hiệu quả sản xuất kinh doanh = Một đơn vị hàng hoá Nhìn vào công thức trên chúng ta thấy ngành du lịch đầu tư càng cao vào văn hoá để văn hoá đủ sức cạnh tranh thì hiệu quả sản xuất kinh doanh ngày một lớn. Kinh doanh du lịch là quá trình mua bán hàng hoá du lịch trên thị trường để thoả mãn nhu cầu về vật chất và tinh thần của con người nhằm đạt tới hiệu quả cao nhất về kinh tế xã hội mà hàng hoá du lịch chính là văn hoá du lịch chứ không phải cái gì khác. Phạm Thị Chúc Chi - Lớp VH901 – MSV 090270 34
35. Đề tài “ Tết cổ truyền của người Việt trong kinh doanh du lịch”. Du lịch Cầu Văn hoá du lịch Kinh doanh Cung Từ sơ đồ trên ta có thể thấy nhu cầu của khách du lịch là đòi hỏi 100% về thẩm nhận văn hoá. Dưới góc độ kinh tế văn hóa mà cụ thể là kinh doanh du lịch trong nền kinh tế thị trường thì Tết Nguyên Đán đóng vai trò là một nguồn tài nguyên quý giá, nó chứa đựng trong đó các giá trị văn hóa truyền thống dân tộc, giá trị cố kết cộng đồng thúc đẩy con người khám phá, tìm hiểu, tìm về với truyền thống của cha ông, tìm về với quá khứ, soi vào quá khứ để hoàn thiện bản thân. Qua đó giáo dục tinh thần yêu nước, khơi dậy lòng tự hào dân tộc. Khi tiếp xúc trực tiếp với các thành tựu văn hóa của dân tộc, du khách sẽ thực sự cảm nhận được những giá trị to lớn của nền văn hóa dân tộc. Để có thể đi du lịch được thì con người cần phải có thời gian rảnh rỗi. Tết cổ truyền của dân tộc là thời điểm mà mọi người đều được nghỉ và nghỉ trong thời gian dài từ 5 đến 6 ngày. Đây là thời điểm để con người nghỉ ngơi, thực hiện các bổn phận, lễ nghi tôn giáo. Đồng thời là dịp để con người du ngoạn nâng cao trình độ văn hóa, tìm về với cội nguồn dân tộc, giao lưu, giao tiếp cộng cảm, để con người trở lên tốt đẹp hơn, hiền dịu hơn và thánh thiện hơn. Ngày Tết cổ truyền là ngày Tết đoàn viên của gia đình người Việt. Mọi người đoàn tụ, giúp đỡ lẫn nhau, yêu thương chia sẻ cùng nhau. Xét dưới góc độ kinh tế thì du lịch là một ngành dịch vụ mà sản phẩm của nó dựa trên và bao gồm các sản phẩm có chất lượng cao của nhiều ngành kinh tế khác nhau. Nền kinh tế tác động trực tiếp và nhiều Phạm Thị Chúc Chi - Lớp VH901 – MSV 090270 35
36. Đề tài “ Tết cổ truyền của người Việt trong kinh doanh du lịch”. mặt đến hoạt động du lịch. Kinh tế phát triển, người dân có cuộc sống ổn định, mức sống được cải thiện và nâng cao. Tiền dư thừa và người ta bắt đầu nghĩ đến việc đi du lịch để nghỉ ngơi giải trí, khám phá những miền đất mới. Kinh tế phát triển tạo môi trường thuận lợi cho việc đáp ứng nhu cầu của du khách. Nhu cầu của du khách trong tiêu dùng du lịch là những nhu cầu đặc biệt: nhu cầu nâng cao kiến thức, học hỏi, vãn cảnh, thư giãn, nghỉ ngơi Đối với người Việt cả năm vất vả làm ăn để khi Tết đến xuân về mọi người lại nô nức chuẩn bị cho một cái Tết thật sung túc. Nước ta là một nước có nền kinh tế nông nghiệp, thời xưa mọi người quanh năm lo việc đồng áng sao cho có được một mùa màng bội thu, có một cái Tết no đủ “ đói quanh năm, no ba ngày Tết” chứ người ta chưa nghĩ đến việc đi chơi, thăm thú “Ngày xuân chắp nhặt dông dài – Mua vui cũng chỉ một vài trống canh”. Hết ba ngày Tết là mọi người lại kéo nhau ra đồng chuẩn bị cho một mùa vụ mới, trò vui ngày Tết cũng chỉ diễn ra qua một vài trống canh. Nhưng trong thời đại kinh tế thị trường hiện nay thì quan niệm đó không còn đúng nữa. Mọi người đã chuyển từ “ăn Tết” sang “chơi Tết”, Tết là dịp để người ta nghỉ ngơi giải trí, du xuân vãn cảnh chùa “tháng giêng là tháng ăn chơi”. Vì vậy mà trong dịp này có rất nhiều lễ hội diễn ra để phục vụ nhu cầu ăn chơi, lễ hội của con người. Chơi Tết không chỉ là đi chơi đơn thuần, mà đi chơi là để thẩm nhận và cảm nhận về các giá trị văn hóa của Tết cổ truyền của dân tộc, tìm về với những phong tục tập xa xưa của dân tộc, để đánh thức con cháu nhớ về cội nguồn dân tộc, để mỗi cá nhân tự đổi mới và hoàn thiện bản thân mình. Nhu cầu là trạng thái thiếu hụt một hoặc một vài sự hài lòng cơ bản. Nhu cầu đi du lịch của con người cũng chính là người ta cảm thấy thiếu hụt điều gì đó. Họ muốn đi du lịch là để nâng cao sự hiểu biết, để thỏa mãn các nhu cầu cá nhân, để được giao lưu kết bạn. Đến với lễ hội du khách được hòa mình vào trong không gian văn hóa đặc sắc, cô đọng, Phạm Thị Chúc Chi - Lớp VH901 – MSV 090270 36
37. Đề tài “ Tết cổ truyền của người Việt trong kinh doanh du lịch”. thẩm nhận các giá trị văn hóa của mỗi địa phương. Đồng thời du lịch cũng sẽ trở thành đối tượng làm thay đổi một phần diện mạo của lễ hội, tăng tính thu hút hấp dẫn của lễ hội, góp phần xóa đi sự nhàm chán, đơn điệu của lễ hội. Vào dịp Tết Nguyên Đán nhu cầu đi du lịch của người dân tăng đột biến. Không chỉ có người Việt tham gia du lịch Tết , mà còn có cả khách nước ngoài đến Việt Nam du lịch Tết, họ muốn cùng người dân Việt Nam đón Tết cổ truyền mà ở đất nước họ không có được. Có cầu thì ắt sẽ có cung. Vào dịp Tết lượng khách đi du lịch tăng đột biến, họ dành nhiều thời gian và tiền bạc để đi du lịch. Trong những vài thế kỉ gần đây nền kinh tế thế giới phát triển nhu cầu đi du lịch của con người ngày càng tăng cao, nhu cầu vui chơi giải trí của con người không ngừng được đáp ứng. Đặc biệt là vào dịp Tết cổ truyền của người Việt du khách thập phương đến rất đông. Các công ty du lịch luôn nhộn nhịp khách đến đăng ký tour du lịch và tăng lượng khách lên qua các dịp Tết. Tết Nguyên Đán năm 2008 tăng từ 20% đến 30%, trong năm 2009 tuy chịu ảnh hưởng của khủng hoảng kinh tế thế giới nên lượng khách có giảm đôi chút. Song đối với các điểm đến du lịch, các khu vui chơi giải trí vẫn đông nghịt người. Tết Nguyên Đán đóng vai trò là nguồn cung du lịch, còn khách du lịch đóng vai trò là cầu du lịch. Những nhà kinh doanh du lịch đóng vai trò trung gian là cây cầu nối giữa cung và cầu du lịch. Khi cung và cầu gặp nhau thì tài Nguyên Đán thực sự trở thành một nguồn tài nguyên quý giá. 2.1.2. Nguồn khách trong nước: Trong quá trình phát triển kinh tế, người dân Việt Nam ngày càng có điều kiện về thời gian, kinh tế, nhu cầu vui chơi giải trí , thẩm nhận các giá trị văn hóa không ngừng nâng cao. Đây là đối tượng khách quan trọng mà du lịch Việt Nam cần quan tâm và có chiến lược kinh doanh phù hợp, Phạm Thị Chúc Chi - Lớp VH901 – MSV 090270 37
38. Đề tài “ Tết cổ truyền của người Việt trong kinh doanh du lịch”. hiệu quả. Bên cạnh đó cần có một chiến lược lâu dài hơn trong tổ chức kinh doanh du lịch nhằm vào đối tượng khách quốc tế, một đối tượng quan trọng không thể thiếu của ngành du lịch Việt Nam. Đối với nguồn khách này đi du lịch trong dịp Tết được hình thành theo hai dòng: ►Đi du lịch trong nước để hưởng không khí Tết ở mọi miền trong cả nước bên cạnh việc nghỉ ngơi tham quan, đi lễ hội, thăm thân ►Đi du lịch ra nước ngoài mà đa số là tới các nước láng giềng hay trong khu vực Đông Nam Á: Thái Lan, Singapore, Malaysia, Trung Quốc, Hàn Quốc là những nước có nền văn hóa gần giống với Việt Nam, họ cũng có truyền thống đón Tết cổ truyền như Việt Nam.Trong các dịp Tết Nguyên Đán nguồn khách trong nước cũng không ngừng tăng lên. Nguyên nhân chủ yếu làm cho lượng khách trong nước đi du lịch trong dịp Tết Nguyên Đán tăng lên là do thu nhập của người dân ngày càng tăng. Người ta co xu hướng chuyển dần từ “ăn Tết” sang “chơi Tết”. Khách trong nước đi du lịch trong dịp Tết thường đi theo từng nhóm gia đình, do đó đòi hỏi chất lượng tour phải cao, phục vụ theo yêu cầu của khách. 2.1.3. Nguồn khách nước ngoài: Trong dịp Tết Nguyên Đán của người Việt nguồn khách Việt Kiều tới Việt Nam thường là mục đích về quê ăn Tết, thăm quê hương kết hợp với du lịch nguồn khách này cũng chiếm số lượng đáng kể trong tổng số khách của các đơn vị kinh doanh du lịch vào Tết Nguyên Đán. Tết Kỷ Sửu năm 2009 số lượng Việt Kiều tăng lên rõ nét chiếm 50% số khách du lịch đi các tour nội địa. Nhìn chung đa số Việt Kiều đi du lịch trong dịp này cũng đòi hỏi những dịch vụ có chất lượng cao. Phạm Thị Chúc Chi - Lớp VH901 – MSV 090270 38
39. Đề tài “ Tết cổ truyền của người Việt trong kinh doanh du lịch”. Bảng 1: Bảng thống kê lƣợng Khách quốc tế đến Việt Nam tháng 1 năm 2009 Tháng 1/2009 So với cùng Tháng Ƣớc tính so với tháng kỳ năm 2008 12/2008 tháng 1/2009 trƣớc (%) (%) Tổng số 1.074.140 1.110.000 102,4 88,1 Theo phƣơng tiện Đường không 290.995 301.000 103,4 96,5 Đường biển 8.453 9.000 106,5 49,8 Đường bộ 58.599 60.000 102,4 66,8 Theo mục đích Du lịch, nghỉ ngơi 223.560 231.542 103,6 89,5 Đi công việc 66.794 65.000 97,3 82,4 Thăm thân nhân 49.082 55.000 112,1 98,8 Các mục đích khác 18.610 18.458 99,2 69,3 Theo một số thị trƣờng lớn Trung Quốc 52.403 60.723 115,9 87,9 Nhật 34.880 34.721 99,5 98,5 Mỹ 36.057 33.379 92,6 81,9 Hàn Quốc 32.533 32.997 101,4 69,9 Đài Loan (TQ) 21.506 21.239 98,8 80,7 Úc 23.746 20.680 87,1 72,4 Pháp 16.585 19.308 116,4 151,1 Malaysia 20.400 18.989 93,1 123,2 Singapore 21.618 18.295 84,6 126,6 Thái Lan 13.368 16.446 123,0 95,6 Các thị trường khác 84.951 93.223 109,7 82,5 Nguồn : Tổng cục thống kê Ngoài nguồn khách trong nước và Việt Kiều thì một nguồn khách có vai trò quan trọng không kém trong sự phát triển của hoạt động du lịch Phạm Thị Chúc Chi - Lớp VH901 – MSV 090270 39
40. Đề tài “ Tết cổ truyền của người Việt trong kinh doanh du lịch”. trong dịp Tết Nguyên Đán đó là nguồn khách quốc tế. Nguồn khách này gia tăng đáng kể trong các dịp Tết cổ truyền. Một số thị trường chủ yếu của khách quốc tế là: Trung Quốc, Hàn Quốc, Mỹ, Nhật Bản, Đài Loan, Thái Lan, Úc. Từ ngày mồng một đến ngày mồng bốn Tết Kỷ Sửu có hơn hai mươi nghìn lượt khách thăm Vịnh Hạ Long. Đây có thể coi là một tín hiệu đáng mừng cho một mùa du lịch trong mùa du lịch mới năm 2009. Sự gia tăng nguồn khách quốc tế trong dịp Tết Nguyên Đán đã chứng tỏ các phong tục truyền thống và các hoạt động vui xuân đón Tết cổ truyền của dân tộc ngày càng hấp dẫn du khách quốc tế. 2.2. Hiện trạng khai thác. . , chung nhau . Phạm Thị Chúc Chi - Lớp VH901 – MSV 090270 40
41. Đề tài “ Tết cổ truyền của người Việt trong kinh doanh du lịch”. . . Trong . như du . Phạm Thị Chúc Chi - Lớp VH901 – MSV 090270 41
42. Đề tài “ Tết cổ truyền của người Việt trong kinh doanh du lịch”. . 2.2.2. Đối với các công ty du lịch: Trong các dịp Tết Nguyên Đán các công ty du lịch tập trung khai thác nguồn tài nguyên này để phục vụ kinh doanh du lịch. Đây là dịp thu hút được nhiều du khách nhất. Bởi vào dịp Tết mọi người được nghỉ với thời gian dài nhất, là dịp mà mọi người đi du xuân cầu lộc tài. Tour du lịch nước ngoài: Trong các dịp Tết Nguyên Đán một bộ phận khách trong nước thường là những khách thượng lưu có nhu cầu ra nước ngoài để hưởng không khí Tết ở nước ngoài hoặc đi tham quan, giải trí. Đi du lịch nước ngoài ăn Tết đang là mốt mới của các gia đình khá giả nhất là ở thành phố Hồ Chí Minh. Các điểm đến được lựa chọn nhiều nhất vẫn là các nước lân cận có Tết truyền thống gần với Việt Nam như Trung Quốc, Thái Lan, Hàn Quốc, Nhật Bản Đây là những nước có nền văn hóa gần giống với Việt Nam ra nước ngoài họ vẫn có thể hưởng không khí Tết cổ truyền. Để phục vụ cho nhu cầu du lịch của khách các công ty du lịch thường tổ chức các tour du lịch ra nước ngoài tới các nước láng giềng hay các nước cùng khu vực: Thái lan, Singapore, Malaysia, Trung quốc, Hàn quốc . Thái Lan là điểm đến được nhiều người Việt Nam yêu thích. Năm 2009 Hồng Kông đã nổi lên là một điểm yêu thích với điểm nhấn và công viên Disneyland. Các tour đi nước ngoài thường kéo dài từ 5 - 8 ngày đêm với mức giá không hề rẻ như: * Công ty du lịch Carnival chào giá tour Tokyo - Núi Phú Sĩ - Hakone - Honolulu 9 ngày giá 3.080 USD/khách Phạm Thị Chúc Chi - Lớp VH901 – MSV 090270 42
43. Đề tài “ Tết cổ truyền của người Việt trong kinh doanh du lịch”. *Trung tâm du lịch Thanh niên Xung Phong có tour: Seoul - đảo Cheju 8 ngày giá 1.292 USD. *Công ty du lịch Vietravel có tour: ►Nhật - Mỹ 8 ngày giá 2.489 USD. ►Địa Trung Hải xinh đẹp (10 ngày) giá 3.299 USD ► Côn Minh - Cửu Hương - Thạch Lâm 4 ngày giá 419 USD ►Quảng Châu - Hàng Châu - Thượng Hải - Bắc Kinh 8 ngày giá 699 USD ►Đi đường bộ Thái Lan - Campuchia 8 ngày giá 580 USD Theo các công ty du lịch, những tuyến được đông khách lựa chọn là: ► Thái Lan 6 ngày giá 349 USD. ► Hồng Kông - Macao 5 ngày giá 595 USD. ► Singapore 4 ngày giá 395 USD. ►Kuala Lumpur - Genting Highland (Malaysia) 4 ngày 3 đêm giá 328 USD. Các tour này thường được các công ty du lịch có uy tín như Vietravel, Fiditourist, Saigontourist chào bán nên khách hàng hoàn toàn có thể tin tưởng và đến thời điểm trước Tết một tháng, hầu hết các tour được dự đoán đắt khách đã kín chỗ. Ngoài ra, Saigontourist còn tổ chức chương trình du lịch đón Tết ở nước ngoài để thu hút khách như: Hà Nội- Hàn Quốc (7 ngày, 1.299 USD) khởi hành đúng Mùng 1 Tết Kỷ Sửu để du khách cùng người dân Hàn Quốc thưởng thức Tết cổ truyền châu Á. Các chương trình cao cấp du xuân Kỷ Sửu tới châu Âu, Mỹ, Úc cũng được Saigontourist triển khai đa dạng như: Pháp- Ý Xuân Kỷ Sửu; Đón Tết ở Canberra- Sydney- Melbourne; Pháp- Ý- Bỉ- Đức- Hà Lan; Đón Tết ở Mỹ (với hành trình New York- Philadelphia- Washington DC- Los Angeles- Las Vegas trong 11 ngày Phạm Thị Chúc Chi - Lớp VH901 – MSV 090270 43
44. Đề tài “ Tết cổ truyền của người Việt trong kinh doanh du lịch”. Các tour đi Trung Quốc và các nước Đông Nam Á là những tour bán chạy nhất và được đông đảo khách hàng đăng ký. Theo cán bộ điều hành tour của một công ty du lịch thì một trong những yếu tố thu hút đông khách đi tour Trung Quốc, Singapore bởi ở đây có sự gần gũi, tương đồng về văn hóa và du khách sẽ được hưởng một cái Tết theo phong cách hiện đại xen lẫn cổ truyền. Ngoài ra miền đất mang đậm mầu sắc văn hóa nam đảo Malaysia với Năm du lịch Malaysia được quảng bá rầm rộ cùng các chương trình mua sắm khuyến mại trong khu vực cũng là một lựa chọn của nhiều du khách. Thống kê sơ bộ từ các công ty du lịch lớn trên địa bàn thành phố Hồ Chí Minh chỉ trong dịp Tết, các công ty này đưa khoảng 10.000 người Việt Nam đi du lịch nước ngoài. Trong đó Vietravel có khoảng trên 1.500 khách đặt chỗ đi nước ngoài trong vòng tuần đầu tiên của năm mới. Công ty Dịch vụ lữ hành Saigontourist cũng có khoảng 1.500 khách, Fiditourist 1.100 khách chọn Thái Lan là điểm đến trong dịp Tết âm lịch. Với giá cả tăng thêm 20 -> 100 USD/khách cho đi du lịch trong dịp Tết tuỳ theo tour nhưng các công ty du lịch vẫn đông khách. Điều đó cho thấy du lịch và ăn Tết ở nước ngoài đang được nhiều người Việt Nam lựa chọn và tất nhiên phải là những người nhiều tiền. Tuy nhiên, theo các công ty du lịch, đa số khách đi du lịch Tết nước ngoài đều đã có sự chuẩn bị rất sớm cả về hành lý và tiền bạc cũng như các thủ tục cần thiết. Các tour du lịch này thường được khởi hành từ 28 đến mồng 3 Tết để du khách có thể kịp đón giao thừa và hưởng không khí Tết ở nơi đến. Các công ty du lịch dựa trên hương vị Tết cổ truyền ở quê nhà góp phần tác động tới xu hướng chọn tour du lịch nước ngoài của nguồn khách trong nước để từ đó xây dựng phần lớn các tour du lịch nước ngoài của mình trong dịp Tết Nguyên Đán. Tour du lịch nội địa: Phạm Thị Chúc Chi - Lớp VH901 – MSV 090270 44
45. Đề tài “ Tết cổ truyền của người Việt trong kinh doanh du lịch”. Các công ty du lịch tập tung khai thác bầu không khí nhộn nhịp, vui vẻ ngày Tết để xây dựng các tour du lịch đưa khách đi hưởng không khí Tết và đón Tết kết hợp với vui chơi giải trí, tham quan thắng cảnh trên khắp mọi miền đất nước với những tên gọi mang đậm sắc xuân như: “ xuân về trên đất cố đô” đưa du khách thưởng thức xuân ở xứ Huế, Đà Nẵng, Bà Nà, “mùa xuân trên đảo cực nam” đưa du khách du xuân ở đảo Phú Quốc, “xuân trên phố hoa, đưa du khách du xuân ở Đà Lạt ”, “rộn ràng sắc hoa – nhành đào hoa ban” đưa du khách đi hưởng bầu không khí Tết ở Sa Pa Nhiều công ty du lịch lại đề cao yếu tố văn hóa Việt ngày Tết, bên cạnh việc tham quan thắng cảnh nơi đến trong các tour du lịch Tết của mình để hấp dẫn du khách. Các tour du lịch mang nội dung này chủ yếu là thu hút những du khách thích tìm hiểu về các phong tục lễ Tết Nguyên Đán. Như các tour du lịch “ Tây ăn Tết ta” đưa du khách đến nhà dân, tham gia các nghi thức đón Tết cổ truyền, thưởng thức các món ăn ngày Tết của Việt Nam, cùng người dân cầu chúc may mắn và hạnh phúc. Hay với những tour như “hành trình xuyên Việt kéo dài 15 ngày” gồm:“Hà Nội – Hạ Long – Quảng Bình- Huế - Đà Nẵng – Hội An – Nha Trang – Quy Nhơn- Thành phố Hồ Chí Minh” dành cho du khách thích khám phá phong tục Tết Cổ Truyền của người dân trên khắp mọi miền tổ quốc từ Nam ra Bắc. Ngoài ra các công ty du lịch còn tổ chức các tour “đón giao thừa trên đảo Phú Quốc” đưa du khách tham gia chương trình đón giao thừa chúc mừng năm mới và bánh chưng với lá mật, các món ăn nổi tiếng cùng nhiều trò chơi hay các tour lễ hội đưa du khách đi hái lộc đầu xuân như: Hải Phòng- Hà Nội thăm chùa Tam Đảo, chùa Trấn Quốc, Đền Kim Ngưu. Tuyến Nam Định- Ninh Bình thăm chùa Phổ Minh, đền Trần, đền vua Đinh vua Lê, chùa Bái Đính . Phạm Thị Chúc Chi - Lớp VH901 – MSV 090270 45
46. Đề tài “ Tết cổ truyền của người Việt trong kinh doanh du lịch”. Nhìn chung các công ty du lịch đều dựa trên các giá trị truyền thống, bản sắc văn hóa, các yếu tố cơ bản của tài nguyên Tết cổ truyền để xây dựng các tour du lịch để phục vụ nhu cầu du lịch của du khách. Hầu hết vào các dịp Tết cổ truyền lượng khách du lịch đều tăng mạnh và tăng qua từng dịp Tết của mỗi năm. Theo số lượng thống kê của các công ty du lịch cho thấy: ☻Tết Bính Tuất năm 2006: Theo công ty Sài Gòn Tourist Tết Nguyên Đán 2006 lượng khách du lịch trong nước và nước ngoài đều tăng. Từ mồng 2 đến mồng 8 Tết âm lịch công ty đã phục vụ hơn 2500 khách lẻ trong đó khách Việt Kiều chiếm hơn 50% , tăng 10% so với cùng kỳ Tết Ất Dậu 2005.Công ty chủ yếu tổ chức các tour đi Nha Trang, Đà Lạt, Phan Thiết, Phú Quốc. Các tour khởi hành vào ngày mùng 2 Tết đã bán hết 90%. Từ ngày mùng 1 đến ngày 13/1/2006 công ty phục vụ 1000 khách du lịch MICE trong nước tại Vũng Tàu, Phan Thiết, Hà Nội, Phú Quốc và Cămpuchia. Mặc dù giá cả tăng từ 1-> 10% nhưng số lượng khách đi tour trong dịp tết tăng mạnh hơn năm 2005 đạt 1400 khách tăng 15%. Khách quốc tế đạt 2000 khách trong tổng số 4000 khách quốc tế của tháng 1 năm 2006. Sở Du lịch Hà Nội cũng cho biết, những tuần đầu năm 2006 lượng khách quốc tế đến thủ đô không ngừng tăng mạnh, thành phố đã đón hơn 15.200 khách quốc tế, trong đó nhiều nhất là khách đến từ Hàn Quốc, Nhật Bản và Australia trong đó chủ yếu là khách đến Việt Nam du lịch nhân dịp Tết cổ truyền. Công ty du lịch lữ hành quốc tế tại Việt Nam luôn bận rộn với việc đón khách trong dịp Tết, ngay trong ngày mồng 1 Tết có khoảng 2.000 lượt khách đến Việt Nam bằng đường hàng không, đường biển, đường bộ. Các điểm đến bằng đường biển như Đà Nẵng, thành phố Hồ Chí Minh, Hạ Long đều đón được hàng trăm khách du lịch bằng tàu cao cấp đến từ Nhật, Mỹ trong những ngày Tết. Thống kê của các công ty Phạm Thị Chúc Chi - Lớp VH901 – MSV 090270 46
47. Đề tài “ Tết cổ truyền của người Việt trong kinh doanh du lịch”. du lịch cho thấy có ít nhất hơn 10.000 khách nước ngoài đã mua tour du lịch Việt Nam trong dịp Tết Nguyên Đán. Các công ty du lịch tham gia khai thác Tết Nguyên Đán trên địa bàn thành phố Hồ Chí Minh luôn nhộn nhịp khách đến đăng ký tour Tết. Lượng khách đến đăng ký tour Tết Bính Tuất cao hơn so với Tết Ất Dậu từ 30->40%. Bảng 2 : Số lƣợng khách của một số công ty du lịch thành phố Hồ Chí Minh Tên công ty Khách nội địa Khách quốc tế (lượt) (lượt) Fiditourist 3.680 800 Du lịch Thanh Niên Xung Phong 1.230 600 Du lịch Apex 1000 800 Nguồn: Báo du lịch ☻ Tết Đinh Hợi 2007: Theo tổng cục du lịch trong tháng 1 năm 2007 lượng khách quốc tế đến Việt Nam đạt 396.017 lượt tăng 9.5% so với cùng kỳ năm 2006. Rất nhiều tour khách du lịch quốc tế từ Trung Quốc, Mỹ, Nhật Bản, Nga đều thích đón không khí Tết Nguyên Đán tại các thành phố lớn như Hà Nội, Thành phố Hồ Chí Minh. Tết Ðinh Hợi 2007, du khách có nhiều hướng để lựa chọn bởi sự đa dạng, phong phú của các tour du lịch Tết. Từ đầu tháng 1-2007, các đơn vị lữ hành đồng loạt tung ra nhiều tour du lịch trong nước và ngoài nước để quảng bá, thu hút khách với nhiều ưu đãi, khuyến mại. Ðến thời điểm này, các đơn vị lữ hành lớn có uy tín đã phải “khóa sổ” không nhận khách ở một số tour du lịch vì không đáp ứng được nhu cầu đăng ký mua tour quá cao. Theo các công ty du lịch lữ hành, tour du lịch Tết Nguyên Đán năm 2007 bắt đầu sớm và kết thúc muộn hơn so với thông lệ hàng năm (từ 24 tháng Chạp đến Rằm tháng Giêng). Đặc biệt, lượng du khách đi tour trong Phạm Thị Chúc Chi - Lớp VH901 – MSV 090270 47
48. Đề tài “ Tết cổ truyền của người Việt trong kinh doanh du lịch”. và ngoài nước năm nay cũng tăng mạnh từ 20 - 25% so với cùng kỳ năm ngoái. Các tour hành hương từ Nam ra Bắc được nhiều du khách quan tâm. Mặc dù giá tour tăng nhưng các công ty du lịch vẫn đắt hàng . Công ty Dịch vụ Lữ hành Saigontourist cho hay, tính đến thời điểm trước Tết Nguyên Đán một tháng lượng khách đăng kí đi tour Tết đã tăng trưởng khả quan, vượt dự kiến với trên 12.000 du khách đi du lịch trong nước, trong đó lượng khách Việt kiều chiếm khoảng 40%, tăng 20% so với cùng kỳ năm 2006. Còn đối với tour đi nước ngoài trong dịp Tết này đã tăng khoảng 15% với các tour Châu Âu, Trung Quốc, Malaysia, Singapore, Hồng Kông Tương tự, các công ty Lửa Việt, Fiditour, Viettravel cũng cho hay, xu hướng người Việt dùng đợt nghỉ Tết để đi du lịch ngày càng tăng, không chỉ tăng về số lượng khách hàng và chất lượng tour cũng được chú ý hơn. Năm 2007 nhìn chung giá tour cao hơn năm 2006 khoảng 15%, nhất là các tour cao cấp (đi về bằng máy bay) giá có thể tăng từ 20 - 30% nhưng du khách vẫn chọn đi. Theo ước tính của ngành du lịch, năm 2007 du lịch Việt Nam phục vụ khoảng 17 triệu lượt khách trong nước, trong đó có khoảng 400.000 lượt khách là người Việt đăng kí đi tour ra nước ngoài. Trong dịp Tết không chỉ có du khách Việt Nam chọn đi tham quan trong và ngoài nước mà cả khách Tây cũng đang rộn ràng chờ đón Tết tại Việt Nam. Theo thống kê của Saigontourist, trong dịp Tết Nguyên Đán này công ty chào đón hơn 9.000 du khách quốc tế, trong đó, riêng khách du lịch tàu biển chiếm khoảng 40%. Tính luôn lượng khách trong 2 tháng đầu năm 2007 thì công ty phục vụ khoảng 19.600 khách quốc tế, tăng 35% so với cùng kỳ năm ngoái. Để phục vụ du khách trong và ngoài nước trong dịp Tết này các công ty du lịch đã triển khai nhiều chương trình mang đậm bản sắc Tết dân tộc như “Tây ăn Tết Ta” tại Sài Gòn và Mỹ Tho, “Tết với quê hương”, “Sắc Phạm Thị Chúc Chi - Lớp VH901 – MSV 090270 48
49. Đề tài “ Tết cổ truyền của người Việt trong kinh doanh du lịch”. xuân hội nhập” Hiện các tour du lịch trong nước đông khách nhất là Phú Quốc, Nha Trang, Nha Trang - Đà Lạt, Huế - Đà Nẵng và Hà Nội. Theo Saigontourist, nếu như trong dịp Hè khách Việt kiều thường đi các tour du lịch định kỳ với thân nhân tại Việt Nam thì trong dịp Tết Nguyên Đán, loại tour dài ngày (từ miền Nam ra miền Trung và xuyên Việt) thiết kế riêng theo yêu cầu của khách với dịch vụ khách sạn từ 3 sao trở lên chiếm hơn 60%. Tuyến điểm được ưa chuộng là liên tuyến Phan Thiết - Nha Trang - Đà Lạt, Đà Nẵng - Huế - Hội An, chùm tour Hà Nội - Hạ Long và Hà Nội - Sa Pa. Trong chùm tour dài ngày có một số tour được thiết kế công phu, đến nhiều điểm tham quan có ý nghĩa như tour “Từ Sài Gòn đến Vĩ tuyến 17” (8 ngày 7 đêm) đến những bãi biển đẹp nhất miền Trung như Biển Cam Ranh, Nha Trang, Biển Cà Ná (bãi biển đẹp của khu vực miền Trung biển), biển Dốc Lết (một trong những bãi biển nổi tiếng của Khánh Hòa), biển Sa Huỳnh (bãi biển hoang sơ nhất tại miền Trung), biển Non Nước, biển Mỹ Khê và biển Lăng Cô Điểm nhấn của tour là trở lại Quảng Trị, đến Sông Bến Hải tại vĩ tuyến 17 và cầu Hiền Lương đã đi vào lịch sử. Bên cạnh đó, người Việt Nam còn có thói quen đi hành hương đầu năm, du lịch hành hương ngoài mục đích tôn giáo, còn mang ý nghĩa của tín ngưỡng dân gian (thờ Mẫu Thần và sản xuất nông nghiệp). Do phật giáo được truyền bá lâu đời, có những thời kỳ là Quốc đạo (thời Lý, Trần) nên hoạt động hành hương tại Việt Nam mang màu sắc phật giáo rất đậm nét. Có các điểm hành hương nổi tiếng từ Bắc vào Nam gắn liền với những ngôi chùa hoặc thiền phái trong quá trình phát triển Phật giáo tại Việt Nam như Yên Tử, Hương Tích, Non nước (Đà Nẵng), Thiên Mụ (Huế), Tà Kóu (Bình Thuận), Núi Bà Đen (Tây Ninh), Chùa Bà Bình Dương, Miếu bà Chúa Xứ (Châu Đốc) Ngoài những yếu tố trên, du lịch Phạm Thị Chúc Chi - Lớp VH901 – MSV 090270 49
50. Đề tài “ Tết cổ truyền của người Việt trong kinh doanh du lịch”. hành hương tại Việt Nam còn gắn với các lễ hội dân gian được tổ chức định kỳ hàng năm theo âm lịch. Trong dịp Tết Đinh Hợi hầu hết các hãng du lịch lữ hàng đều khai thác mảng du lịch hành hương, một số tour thu hút được sự chú ý của du khách như “Hà Nội - Đền Hùng - Đền Gióng - Yên Tử - Hạ Long”, “Trẩy hội Chùa Hương”, “Đất thiêng Châu Đốc” So với Tết Âm lịch năm 2006, Tết Đinh Hợi năm 2007 lượng khách đi các tour du lịch trong nước tăng rõ rệt, nhiều công ty tăng hơn 30%. Theo anh Nguyễn Tiến Ðạt, Trưởng phòng tiếp thị Công ty du lịch TransViet, lượng khách Hà Nội đặt tour du xuân tránh rét phương Bắc để đón Tết phương Nam ấm áp trong dịp này khá đông . ☻Tết Mậu Tý 2008: Mặc dù giá cả không tăng nhưng các tour Tết vẫn thưa thớt. Trong năm nay các công ty du lịch đều áp dụng chính sách đưa ra các mức giá tương đương với ngày thường và còn giảm giá trên một số đường tour trong nước và nước ngoài để thu hút khách. Công ty du lịch Haitourist tiến hành giảm giá 15% cho những khách đăng ký trước 15 ngày so với thời điểm khởi hành. Năm nay công ty chỉ lên kế hoạch đón 1.500 khách du lịch trong nước, giảm 50% so với năm 2007. ☻ Tết Kỉ Sửu 2009: Bất chấp những khó khăn do suy thoái kinh tế toàn cầu tiếp tục ảnh hưởng đến Việt Nam trong năm 2009, Tết Kỷ Sửu lượng khách đi du lịch trong và ngoài nước vẫn không hề sụt giảm, cho đến thời điểm 9/1/2009 một số tour hot đã khóa sổ. Năm nay thời điểm giữa Tết Dương lịch và Tết Nguyên Đán khá gần, cùng với số ngày nghỉ Tết kéo dài nên lượng khách tour nội địa và quốc tế đều tăng. Ngay từ trước Tết hầu hết các công ty lữ hành đều đưa ra các chương trình tour phong phú với nhiều điểm đến và nhất là đưa ra các chương trình khuyến mãi hấp dẫn. Các công ty du lịch luôn nhộn nhịp, khách tấp Phạm Thị Chúc Chi - Lớp VH901 – MSV 090270 50
51. Đề tài “ Tết cổ truyền của người Việt trong kinh doanh du lịch”. nập đến đăng ký đi tour Tết. Lượng khách đăng ký tăng 40% so với bình thường Điểm đến của khách năm nay cũng rất phong phú và khác nhau. Một số chọn thị trường Singapore, Trung Quốc để có dịp thưởng thức không khí đón giao thừa ở nước ngoài. Một số thì chọn Thái Lan, Hồng Kông, Hàn Quốc, Malaysia . Thị trường tập trung đông nhất vẫn là Thái Lan tăng đến 40->50% so với năm 2008. Bảng 3: Bảng thống kê lƣợng khách của các công ty du lịch năm 2009. Khách quốc Khách nội Tỷ lệ gia tăng Tên công ty tế (l ƣợt) địa (lƣợt) so với năm 2008 Saigontourist 3.100 2.000 7% Bến Thành tourist 1.850 1.350 10% Viettravel 4.000 5.000 15% Nguồn: Tổng cục du lịch. Giá cả các tour tăng cao so với với ngày thường với mức tăng trung bình từ 100->150 USD: • Tour Hà Nội - Phổ Minh - Cổ Lễ - Đền Trần - Hà Nội giá 280.000/người/ngày • Tour Hà Nội - Văn Miếu - Mao Điền - Côn Sơn - Kiếp Bạc giá 280.000/người/ngày • Tour Hà Nội - Cửa Ông - Tuần Châu - Yên Tử(2 ngày 1 đêm) giá 535.000/ người • Trẩy hội chùa Hương 5 ngày giá 280.000/người/ngày. Trong mùa lễ hội năm nay các công ty du lịch đã quyết định kinh doanh mở, ngay từ những ngày đầu tiên đáp ứng nhu cầu đi lễ hội đầu năm của du khách. Kết hợp giữa các tour ngắn ngày với các tour dài ngày đến các di tích, lễ hội nổi tiếng như: Yên Tử, chùa Hương, Chùa Thầy, Phạm Thị Chúc Chi - Lớp VH901 – MSV 090270 51
52. Đề tài “ Tết cổ truyền của người Việt trong kinh doanh du lịch”. Đền Bà chúa Kho, Côn Sơn, Kiếp Bạc, Đền Trần, Phủ Giầy, Đền vua Đinh, vua Lê Ngay từ trước Tết Nguyên Đán cả tháng, các Công ty du lịch, lữ hành đã giới thiệu nhiều chương trình tour du xuân, lễ bái như chùa Hương, Yên Tử, đền Cửa Ông, chùa Tam Thanh, Mẫu Sơn (Lạng Sơn), Côn Sơn - Kiếp Bạc (Hải Dương), Tây Thiên - Thiền Viện Trúc Lâm (Vĩnh Phúc), Sa Pa (Lào Cai) cũng được nhiều du khách đặt tour rất sớm. Theo các công ty du lịch lượng khách đi du lịch lễ hội năm 2009 tăng so với năm 2008: • Công ty Viettravel tổ chức cho 1.200 khách đi tour du lịch kết hợp với hành hương tăng 15% so với cùng kỳ năm trước. • Công ty du lịch Bưu Điện từ mùng 2-> mùng 7 Tổ chức cho 2000 khách đi lễ hội • Theo sự tổng kết của các công ty du lịch Hà Nội cho rằng mặc dù kinh tế gặp nhiều khó khăn nhưng lượng khách đăng ký tour lễ hội vẫn tăng cao so với năm 2008 là 10%. Vào dịp Tết cổ truyền hầu hết các công ty du lịch đều tiến hành đa dạng dịch vụ. Tết cổ truyền là một trong những cơ hội “kiếm ăn” lớn nhất trong năm của các đơn vị lữ hành, thế nên hầu hết các hãng lớn đều đầu tư khá công phu cho đợt kinh doanh dịp Tết. Tuy nhiên, do ảnh hưởng chung của tình hình kinh tế bị suy giảm, hầu hết các đơn vị lữ hành đều không tăng giá tour dịp Tết so với ngày thường như những năm trước, đồng thời tung ra nhiều dịch vụ đa dạng và các chiêu khuyến mãi hấp dẫn để hút khách. Để chuẩn bị cho Tết Nguyên Đán, Saigontourist đã thiết kế 100 tour trong nước dịp Tết Kỷ Sửu khởi hành trên toàn quốc với chủ đề trẩy hội tháng Giêng hoặc thư giãn đầu năm tại các thiên đường nghỉ dưỡng Du khách khởi hành từ Hà Nội có nhiều lựa chọn để tham gia các lễ hội đầu Phạm Thị Chúc Chi - Lớp VH901 – MSV 090270 52
53. Đề tài “ Tết cổ truyền của người Việt trong kinh doanh du lịch”. xuân trong các chương trình mới như: Về du xuân với chợ Viềng- Phủ Giầy- chùa Cổ Lễ- đền Trần, khám phá vòng cung Đông Tây Bắc Du khách khởi hành từ phương Nam sẽ có những ngày đón Tết thư giãn kết hợp viếng chùa đầu năm cùng các tour mới của công ty: • Thành phố Hồ Chí Minh- Xuân về miền sơn cước (Ninh Chữ) 3 ngày, từ 1.645.000 đ/khách, khởi hành Mùng 2, 4 Tết; • Thành phố Hồ Chí Minh - Rạch Giá- Phú Quốc 4 ngày, từ 2.935.000 đ/khách, khởi hành Mùng 1, 2, 3, 5 Tết Dịp này, Saigontourist đặc biệt triển khai nhiều chương trình nghỉ dưỡng ở Nha Trang, Phan Thiết, Đà Lạt cũng như các tour du xuân xuyên Việt, liên tuyến đa dạng, độc đáo khác. Tuy nhiên, việc gia tăng lượng khách đăng ký mua tour du lịch ngày Tết đã khiến hầu hết các đơn vị lữ hành tăng giá, nhất là với các tour du lịch đi ra nước ngoài. Có đơn vị tăng giá gần 30%. Theo giải thích thì việc tăng giá này là vì giá vé máy bay tăng do nhu cầu tăng của khách. Một chuyển biến tích cực đáng ghi nhận là nhiều đơn vị lữ hành đã thiết kế riêng các trang thông tin điện tử giới thiệu về chương trình du lịch Tết của mình một cách hấp dẫn và sinh động, giới thiệu khá đầy đủ về các tour du lịch, từ giá cả đến các tiêu chí đi kèm để du khách tham khảo, lựa chọn. Trưởng Phòng Du lịch nội địa của Saigontourist Hà Nội cho biết giá tour du lịch Tết cổ truyền của Saigontourist năm nay không tăng. Khác với mọi năm khách thường chọn hình thức đi du lịch xa và dài ngày, khách nội địa năm nay có xu hướng đi du lịch ngắn ngày, chọn đến những điểm du lịch mang tính chất tâm linh để cầu may đầu năm như Yên Tử, Đền Cửa Ông, Đền Trần, Đền Mẫu, Hạ Long hoặc một số điểm du lịch trong thành phố Hồ Chí Minh, như Chùa Vĩnh Nghiêm, Chùa Dơi, Đền Vinh Thậm chí, có nhiều du khách ở gần Hà Nội thì chọn tour du lịch quanh Hà Nội trong dịp Tết Nguyên Đán. Phạm Thị Chúc Chi - Lớp VH901 – MSV 090270 53
54. Đề tài “ Tết cổ truyền của người Việt trong kinh doanh du lịch”. Năm nay,Vietran Tour xây dựng chương trình du lịch dịp Tết Nguyên Đán rất phong phú, đa dạng, phù hợp với từng đối tượng. Các tour trong nước được quan tâm nhiều là: Nha Trang – Vinpearl, Cần Thơ, Phan Thiết– Mũi Né Đặc biệt, Vietran Tour còn đưa ra chương trình khám phá đồng bằng sông Cửu Long cho du khách phía Bắc sau khi Vietnam Airline mở đường bay thẳng tới Cần Thơ và thực hiện chương trình khuyến mại giảm 50USD cho nhóm du khách 3 người mua tour. Phụ trách kinh doanh của Vietran Tour cho hay, giá tour năm nay không tăng so với ngày thường, chỉ có một số tour cao cấp tăng không đáng kể, chỉ từ 10 đến 20 USD như Bắc Kinh - Thượng Hải, Malaysia - Singapore. Lý do là vì tình hình kinh tế chung bị suy giảm, giá xăng dầu giảm Đại diện của Vietran Tour cho hay, cũng như mọi năm, các tour đi du lịch quốc tế của Vietran Tour thường được chú ý nhiều hơn, chủ yếu là những khách hạng sang đi Bắc Kinh - Thượng Hải, Quảng Châu – Thâm Quyến, Singapore - Hồng Kông, Campuchia Đặc biệt, Vietran Tour là đơn vị lữ hành duy nhất trong nước có tổ chức tour đi Dubai vào ngày mùng 3 Tết. Đây cũng là một chiêu hút khách mới của Vietran Tour vì hầu hết các đơn vị lữ hành đều kết thúc các tour vào ngày mùng 2 Tết. Ngoài ra, tour đi Thái Lan 5 ngày do Vietran Tour tổ chức với giá tour khuyến mại 369USD, khởi hành vào ngày mồng 2 và mồng 4 Tết Nguyên Đán cũng thu hút đông du khách. Theo lệ thường, dịp lễ Tết là một trong các cơ hội làm ăn lớn nhất trong năm của các đơn vị lữ hành trong nước với lượng khách đi du lịch tăng gấp 2-3 lần ngày thường. Tuy nhiên, năm nay ngành du lịch đã bị ảnh hưởng của tình hình kinh tế chung trên thế giới, hoạt động kinh doanh trong đợt Tết này của các đại lý có phần giảm sút hơn so với cùng kỳ, các tour du lịch trong và ngoài nước bớt sôi động hẳn. Mặc dù tung ra nhiều chiêu khuyến mãi, làm mới các tour du lịch đón Tết Nguyên Đán, nhưng hầu hết các đại lý đều xác định tâm lý là sẽ bị giảm lượng khách trong dịp Phạm Thị Chúc Chi - Lớp VH901 – MSV 090270 54
55. Đề tài “ Tết cổ truyền của người Việt trong kinh doanh du lịch”. này so với cùng kỳ. Theo ghi nhận của hầu hết các đơn vị lữ hành, khách đi du lịch năm nay cũng có xu hướng thực dụng hơn, thắt chặt hầu bao hơn. Một số đối tượng khách hạng sang thì có yêu cầu cao cấp hơn hẳn. Nếu như các năm trước du khách thường chọn những tour du lịch lan man hơn, dài ngày và thậm chí có thể yêu cầu nghỉ thêm 1 – 2 đêm, nhưng năm nay hầu hết đều có xu hướng đi du lịch thực dụng hơn, tiết kiệm hơn, gói gọn trong thời gian ngắn So với mọi năm thì năm nay có sự thuyên giảm các đoàn khách nhưng giảm không nhiều do nhu cầu đi du lịch của người dân vẫn cao. Tuy nhiên, chủ yếu đối tượng khách đi du lịch dịp Tết năm nay là những cá nhân, gia đình có thu nhập cao và thường chọn tour ngắn ngày nhưng cao cấp hơn hẳn so với năm trước. Mục tiêu chủ yếu của họ là nghỉ ngơi, vui chơi giải trí, nhưng không kéo dài. Trong khi đó, đối tượng khách là tập thể, công ty thì giảm rõ rệt so với các năm trước. Bằng kinh nghiệm phục vụ du khách nước ngoài, các công ty du lịch rất chú trọng vào việc làm sao để du khách được chứng kiến trực tiếp và tham gia vào các hoạt động tại các điểm đến. Vì thế, rất nhiều công ty du lịch đã linh hoạt sáng tạo ra các hình thức tham quan, du lịch sống động như: đưa du khách tham gia một số sinh hoạt với gia đình người dân trong dịp Tết, tham gia vào các hoạt động lễ hội Tết 2.2.3.Tại các khách sạn: Tết Nguyên Đán là dịp mà ngành kinh doanh khách sạn thu hút được lượng khách khá lớn, thậm chí nhiều khách sạn lớn đã phải từ chối nhận khách trong dịp này. Tại thành phố Hồ Chí Minh đa số khách sử dụng phòng khách sạn trong dịp Tết là khách Việt Kiều và khách nước ngoài. Những khách sạn lớn ở khu vực trung tâm như khách sạn Majestic, cụm khách sạn Bông Sen, cụm khách sạn Quê Hương thường là khách nước ngoài. Phạm Thị Chúc Chi - Lớp VH901 – MSV 090270 55
56. Đề tài “ Tết cổ truyền của người Việt trong kinh doanh du lịch”. Tại Hà Nội trong các dịp Tết cổ truyền cũng đón được nhiều khách nước ngoài và một số ít là khách Việt Kiều. Ví dụ như khách sạn Sofitel Metropole Hà Nội đón được đa số khách nước ngoài mang quốc tịch Châu Âu, Mỹ, Canada, khách sạn Melia Hà Nội đón được phần lớn là khách Châu Âu và khách Nhật, khách sạn Thủy Tiên đón được phần lớn là khách đến từ Châu Á Đặc biệt là khách Trung Quốc, Singapore Về giá phòng thì Tổng cục Du lịch Việt Nam cho biết, nhiều khách sạn ở Hà Nội, thành phố Hồ Chí Minh, resort ở Đà Lạt, Phan Thiết, Nha Trang, Đà Nẵng, Phú Quốc đã “cháy” phòng trong khoảng thời gian diễn ra các hoạt động Tết. Các phòng nghỉ tại đây đều được đặt trước cả tháng mặc dù có nơi giá cao hơn ngày thường đến 40% vì đang là mùa cao điểm khách đến từ các thị trường du lịch nước ngoài. Giá phòng nhiều khách sạn nhỏ 2-3 sao trong khoảng thời gian này đã tăng khoảng 30% so với giá ngày bình thường và mức giá này sẽ kéo dài đến hết mùng 7 Tết mới có thể trở lại bình thường. Bảng 4: Bảng thống kê công suất sử dụng buồng phòng của một số khách sạn trong dịp Tết Nguyên Đán năm 2009 Khách sạn Công suất sử dụng buồng phòng(%). Khách sạn Majestic 80 Cụm khách sạn Bông Sen 85 Cụm khách sạn Quê Hương 75-80 Khách sạn Caravell 70 Khách sạn Đệ Nhất 75 Khách sạn Sofitel Metropole Hà Nội 80 Khách sạn Habourwieu Hải Phòng 65 Khách sạn Thắng Lợi 78 Khách sạn Rex TP. Hồ Chí Minh 85 Nguồn: Tổng cục du lịch Phạm Thị Chúc Chi - Lớp VH901 – MSV 090270 56
57. Đề tài “ Tết cổ truyền của người Việt trong kinh doanh du lịch”. Vào dịp Tết Cổ Truyền lượng khách tham gia du lịch đông đảo không chỉ có du khách trong nước mà cả nước ngoài với nhiều mục đích khác nhau như: đi hưởng không khí Tết, đi khám phá phong tục Tết Cổ Truyền, đi cho biết đó đây, đi lễ hội .Điều này đã làm cho việc kinh doanh lưu trú tại khách sạn đạt hiệu quả cao. Các khách sạn trong dịp này đều đạt được công suất sử dụng buồng phòng cao. 2.2.4. Tại các điểm du lịch, các khu vui chơi giải trí. Bên cạnh các công ty du lịch, các khách sạn, các điểm du lịch, các khu vui chơi giải trí cũng tham gia khai thác Tết Nguyên Đán. Một số khu vui chơi giải trí đưa yếu tố văn hóa ngày Tết vào khu vui chơi giải trí bên cạnh việc đưa ra các chương trình giải trí, vui chơi của mình. Tại thành phố Hồ Chí Minh hiện nay vào dịp Tết Nguyên Đán năm 2009 tại các khu vui chơi, giải trí đã nâng cấp, cải tạo cơ sở vật chất để thu hút mọi người đến vui chơi: Để phục vụ du khách trong năm mới, khu du lịch Suối Tiên đã khánh thành nhiều công trình mới trước thềm Xuân Kỷ Sửu. Công trình Đại cung phụng hoàng tiên được ứng dụng theo công nghệ giải trí mới, tái hiện những thời khắc hồng hoang của lịch sử. Ban lãnh đạo Khu du lịch cũng đã chi ra 80 tỷ đồng để làm mới các công trình, đưa ra những loại hình mới để phục vụ du khách trong dịp Tết khu du lịch Suối Tiên khung cảnh được bài trí rất Tết như có cây Nêu , có bánh tét treo lơ lửng. Ngoài du xuân, hưởng không khí Tết của khu du lịch du khách còn được tận hưởng hồ nước mặn duy nhất trong công viên nước ở Việt Nam. Tới Suối Tiên du khách còn có thể tham gia chương trình Long Hoa Thiên Bảo, Bí mật kho báu cổ, xiếc ô tô bay, mô tô bay Đại diện Khu du lịch Suối Tiên cho rằng: Trước tình hình kinh tế khó khăn của năm 2009, nhiều người dân không có điều kiện để đi chơi xa vì thế họ đã cố gắng tạo ra càng nhiều cái mới lạ để phục vụ khách đến du xuân càng tốt.Năm nay Khu du lịch Suối Tiên trở thành một Thành Vương Di Lạc rực rỡ màu sắc, nguy nga lộng lẫy. Ngoài ra còn có Phạm Thị Chúc Chi - Lớp VH901 – MSV 090270 57