Giáo án Mầm non - Bài 9: Xây dựng môi trường giáo dục cho trẻ 3-6 tuổi

Nội dung text: Giáo án Mầm non - Bài 9: Xây dựng môi trường giáo dục cho trẻ 3-6 tuổi

1. NGUYỄN THỊ BÁCH CHIẾN MODULE mn 9 X¢Y DùNG m«i tr−êng gi¸o dơc cho trỴ 3 - 6 tuỉi MƠI TRƯỜNG GIÁO DỤC CHO TRẺ 3 – 6 TUỔI | 127
2. A. GIỚI THIỆU TỔNG QUAN Mơi trng giáo dc cĩ nh hng, tác ng n tr t 3 — 6 tui rt ln và cĩ vai trị rt quan trng trong vic hình thành nhân cách tồn din ca mi cá nhân tr. Trong module này, bn s tìm hiu tác ng ca mơi trng và hot ng ch o ca tr la tui t 3 — 6 tui. Khi bn thc hin các hot ng trong module MN 9, bn s tìm hiu v cách t chc các hot ng trong mơi trng giáo dc dành cho tr t 3 — 6 tui cng nh tìm ra cách thc xây dng mơi trng giáo dc hiu qu vi nhng iu kin nht nh tr c hot ng cá nhân nhiu hn, t do khám phá theo ý thích và kh nng ca mình. c bit, bn s bit cách xây dng các gĩc và t chc hot ng trong các gĩc vi các nguyên vt liu sn cĩ ca a phng và ca mơi trng thiên nhiên gn gi nhm giúp tr 3 — 6 tui phát trin tồn din v c th cht ln tinh thn, thc hin chng trình Giáo dc mm non ban hành nm 2009 t hiu qu, cht lng. B. MỤC TIÊU 1. MỤC TIÊU CHUNG Hc viên bit vn dng lí lun và thc tin xây dng c mơi trng giáo dc phù hp vi c im tâm sinh lí ca tr t 3 — 6 tui, phù hp vi thc tin ca a phng, nhà trng nhm phát trin tồn din v nm lnh vc: nhn thc, ngơn ng, th cht, tình cm, quan h xã hi và thm m cho tr, gĩp phn nâng cao cht lng thc hin chng trình giáo dc mm non. 2. MỤC TIÊU CỤ THỂ Sau khi hc module này, bn cĩ th: 2.1. Về kiến thức — Xác nh các c im, quy lut phát trin tâm sinh lí ca tr t 3 — 6 tui. — Nêu c vai trị, nguyên tc xây dng mơi trng giáo dc cho tr trong tui t 3 — 6 tui. — Trình bày c cách xây dng mơi trng giáo dc tích cc cho tr trong tui t 3 — 6 tui. 2.2. Về kĩ năng — Bit t chc sp xp mơi trng giáo dc cho tr t 3 — 6 tui hot ng. 128 | MODULE MN 9
3. — S dng các vt liu sn cĩ a phng, nhà trng xây dng mơi trng hot ng trong lp cho tr phù hp; tn dng các thit b chi ngồi tri tr vui chi hc tp. — S dng mơi trng sn cĩ xung quanh lp hc giúp tr trong tui t 3 — 6 tui phát trin tồn din. 2.3. Về thái độ — Rèn luyn kh nng t hc cĩ nhng kin thc, k nng c bn trong vic xây dng mơi trng giáo dc cho tr trong tui t 3 — 6 tui. — Cĩ ý thc b sung, iu chnh vic làm hàng ngày t chc mơi trng cho tr trong tui t 3 — 6 tui hot ng ngày càng phong phú và hp dn. — Cĩ ý thc t giác su tm, tn dng và s dng các nguyên vt liu, ph liu làm dùng, chi cho tr hot ng. C. NỘI DUNG Nội dung 1: ĐẶC ĐIỂM PHÁT TRIỂN TÂM LÍ CỦA TRẺ TỪ 3 – 6 TUỔI Hoạt động: Tìm hiểu hoạt động chủ đạo của trẻ từ 3 – 6 tuổi Bn hãy ánh du x vào phng án mà bn cho là úng. STT Câu hi úng Sai Khơng chc chn Hot ng ch o ca tr t 1 3 — 6 tui là hot ng vi vt. Hot ng ch o ca tr t 2 3 — 6 tui là hot ng vui chi. Câu nĩi “Tr hc bng chi” 3 úng hay sai? nm bt c nhng c im phát trin tâm lí ca tr t 3 — 6 tui, mi bn tham kho thêm nhng thơng tin sau ây. MƠI TRƯỜNG GIÁO DỤC CHO TRẺ 3 – 6 TUỔI | 129
4. THƠNG TIN PHẢN HỒI * Hot ng vui chi là hot ng ch o ca tr t 3 — 6 tui Tr chi mà hc, hc qua chi là mt c im c bn và ct lõi nht ca tr t 3 — 6 tui và hot ng vui chi ca tr biu hin nhng c im sau: — Trong tui này, khi chi trị chi, tr thc hin các hành ng khơng nhm to ra sn phm, khơng nhm t kt qu mà nhm tái to li quá trình, ni dung ca hot ng. Ví d: Khi ĩng vai u bp, tr thc hin các hành ng chi theo úng trình t cĩ trong thc tin nh: u tiên phi i mua thc phm, thái rau, tht xong mi cho vào nu, ch khơng theo trình t ngc li — Khi chi, tr khơng bt buc phi thc hin các phng thc hành ng và thao tác nh tht. Tr cĩ th dùng các chi thay th cho các vt tht. Ví d: Tr cĩ th dùng que làm kim tiêm ca cơ y tá, dùng các ng tác mơ phng din t hành ng ca chú lái xe — Khi tr chi sm vai, tr nhp vai mt ngi ln nào ĩ, tái to li cuc sng, hot ng và các mi quan h ca ngi ĩ vi mi ngi. Ví d: Khi tr ĩng vai bác s thì tr tái to li cơng vic ca bác s nh khám bnh, hi han tình hình sc khe ca bnh nhân và kê n thuc. Cịn khi tr sm vai cơ y tá thì tr tái to li cơng vic chính nh tiêm thuc, chm sĩc bnh nhân và th hin mi quan h ca cơ y tá vi bác s, vi bnh nhân và ngi nhà ca bnh nhân. — Thao tác chi c quy nh bi c im ca vt cĩ trong tay tr. Do ĩ các thao tác chi khơng hồn tồn do ý mun ch quan ca tr và c xut hin trong iu kin ca hành ng chi. Tr ch tng tng khi tham gia vào tình hung chi, cịn khi ng ngồi cuc chi tr khơng tng tng, tr ch quan sát bn chi mt cách n thun. Ví d: Khi tr cĩ trong tay mt si dây hay mt cây gy hoc mt con nga chi (thú nhún) thì mi tr s th hin hành ng ci nga khác nhau. — Hành ng chi ca tr ch din t hành ng thc mt cách khái lc, khơng chi tit, khơng t m, khơng din t thao tác k thut ca hành ng thc. 130 | MODULE MN 9
5. Ví d: Khi ĩng vai b, m trong trị chi gia ình, tr thng nĩi và làm các vic c bn ging nh bt kì các ơng b, bà m nào nh: tm cho con, cho con n, ru con ng, cho con i chi — Trong trị chi, tr cĩ thêm nhng hiu bit v th gii xung quanh. Hành ng chi, thao tác chi phn ánh th gii khách quan. — Tình hung chi xut hin tr di tác ng ca cm xúc mnh xut hin tr. Ngha là, ch s vt, hin tng nào gây cho tr cm xúc mnh m mi thơi thúc tr th hin trong trị chi. Ví d: Tr ã b au bng thì khi chi trị chi bác s, tr s a tình hung b au bng vào trị chi mt cách hng thú, chân thc nht. — Trong mơi trng giáo dc, tr tái to li hành ng vi vt, sau ĩ tr tái to li mi quan h gia ngi vi ngi. Thơng qua chi, tr thâm nhp ngày càng sâu hn cuc sng ca nhng ngi ln xung quanh. Ví d: Khi tr ĩng vai ngi bán hàng, tr t tha thun, thng lng, din t ý kin ca mình khi bán hoc mua. Qua ĩ, tr hc cách ng x gia ngi vi ngi nh chào hi, cm n dn cĩ nhng hành vi ng x vn minh trong giao tip. Tr nm bt c nhng quy tc n kín ca trị chi, vai chi. * Nhng c im khác cn lu ý — Hot ng hc tp là hot ng c tin hành nhm lnh hi các tri thc, k nng, k xo mi ch khơng nhm thu c kt qu bên ngồi. tr t 3 — 6 tui, vic dy hc c xen vào nhng hình thc giao tip khác nhau ca ngi ln và tr em nh trị chi và hot ng cĩ sn phm. — Tr hng thú vi cái mi l, ny sinh tr tính ham hiu bit, th hin là tr hay t câu hi, c bit là câu hi “Ti sao?”, “ làm gì?”. Ví d: n 3 — 4 tui s lng các câu hi khơng nhiu, thng nhm ti m rng kin thc, nên các câu hi là: “Cái gì ây?”, “Con gì ây?”, “Kêu th nào?” n mu giáo ln 5 — 6 tui, s lng câu hi ca tr tng lên áng k và chim u th, a dng các loi câu hi c tr s dng. Tr quan tâm sâu sc n vic tìm hiu c im ca s vt hin tng và cơng dng ca chúng, nên tr hay t các câu hi: “Nh th nào?”, “ âu?”, “Khi nào?”, “Cĩ bao nhiêu?”, “ làm gì?”, “Ti sao?” — Tr mu giáo nh và bé ch tip nhn nhim v hc tp khi các kin thc, k nng, k xo tip thu c cĩ th áp dng ngay vào hot ng thc hành hp dn nh vui chi hay hot ng to ra sn phm. Nhim v MƠI TRƯỜNG GIÁO DỤC CHO TRẺ 3 – 6 TUỔI | 131
6. hc tp ca tr tui này cn c giao mt cách gián tip di hình thc ca hot ng vui chi hoc hot ng thc tin c th nào ĩ. n tui mu giáo ln, tr cĩ th hiu c ý ngha ca nhim v hc tp là giúp tr lnh hi c các kin thc, k nng, k xo mi, tr s gii hn. Chính vì vy tr 5 — 6 tui s t giác, ch ng và cĩ ý thc, ch ích lnh hi kin thc, k nng, k xo trong quá trình tham gia hot ng. ĐÁNH GIÁ NỘI DUNG 1 Bn hãy tr li nhng câu hi sau vào v hc tp ca mình: 1. Hot ng ch o ca tr t 3 — 6 tui là hot ng nào? Bn hãy nêu mt vài c im c bn ca hot ng ch o ĩ. 2. Ti sao phi nm bt c im tâm lí ca tr khi xây dng mơi trng giáo dc cho tr t 3 — 6 tui? Nội dung 2: SỰ PHÁT TRIỂN CHỦ ĐỀ CHƠI VÀ NỘI DUNG CHƠI Ở TRẺ TỪ 3 – 6 TUỔI Hoạt động: Tìm hiểu sự khác biệt về chủ đề chơi và nội dung chơi giữa các độ tuổi ở trẻ mẫu giáo Da vào kin thc và kinh nghim ca mình, bn hãy tr li câu hi sau: — Ch chi và ni dung chi lp bn hin nay nh th nào? Bn hãy quan sát tr trong hai nhĩm chi nu n (3 — 4 tui và 4 — 5 tui hoc 5 — 6 tui). Bn hãy quan sát cách chi, ni dung chi ca tr tìm ra s khác nhau v ni dung và ch chi ca tr trong hai tui ĩ. Bn hãy vit ra nhng iu trên vào phn trng theo gi ý di ây: — Ch chi: — Ni dung chi: 132 | MODULE MN 9
7. — S khác nhau v ch chi và ni dung chi ca hai nhĩm chi: Sau ĩ bn hãy i chiu nhng ni dung va vit vi nhng thơng tin di ây và t hồn thin ni dung tr li câu hi. THƠNG TIN PHẢN HỒI — Ch chi là lnh vc hin thc c tr phn ánh trong trị chi và c din ra tun t t các trị chi ch v sinh hot n các trị chi v lao ng sn xut và sau ĩ là các trị chi v chính tr — xã hi. Các trị chi này cĩ th cùng phn ánh mt ch nhng cĩ ni dung chi khác nhau. Ví d: Cùng là chi ch “gia ình” nhng ni dung chi khác nhau: “Mng sinh nht ca m” (hoc nhng ngi thân khác: ơng, bà, b, anh ch ), “Mng th ơng ngoi” (hoc nhng bc cao tui khác trong nhà: ơng ni, bà ni, bà ngoi ); “Ngày gi bác Lan”, “Tt Trung thu” Hay ni dung chi thng c m rng dn nh: Chi gĩc Nu n thì tr chi t mơ hình nh: bp n trong gia ình, nhà n ca xí nghip sn xut ơ tơ, ca hàng n ung trên ph ri m rng chi thành nhà hàng, khách sn. MƠI TRƯỜNG GIÁO DỤC CHO TRẺ 3 – 6 TUỔI | 133
8. — Ni dung chi: là nhng gì mà tr tách ra nh là mt yu t c bn ca hot ng ngi ln và phn ánh trong trị chi. Trong trị chi, tr phn ánh hành ng vi vt hoc phn ánh mi quan h gia ngi vi ngi và tuân th các quy tc hành vi, các quan h xã hi. S phát trin ni dung chi th hin vic tr dn chuyn vic tái to li hành ng vi vt sang tái to mi quan h gia ngi vi ngi. * S phát trin ni dung chi tr t 3 — 4 tui : Tr chi các trị chi rt n gin và thng chi cnh nhau thành nhng nhĩm nh vi bn. Do ĩ giáo viên cn t chc cho tr chi thành nhĩm tr bit chi cùng nhau. S lng ch chi ca tr cịn hn ch. Tr thng phn ánh cuc sng gn gi ca tr. Ví d tr chi: “M con”; “i thm bn” , thi gian chi thng kéo dài 10 — 15 phút. — Ni dung chi ca tr c bn là lp i lp li nhiu ln mt hành ng vi mt chi, vt, ví d: thái rau, ra bát nhng tr ra rau li khơng em nu, ra bát khi bát cịn sch iu ĩ cĩ ngha là, các hành ng chi ca tr c trin khai y nhng khơng mang tính rút gn, ch thc hin nhng hành ng n l ch cha cĩ s kt ni các hành ng trong mt chui dây chuyn ca cơng vic. — Tr 3 tui cĩ th chi thành nhĩm nh 2 — 3 tr trong mt thi gian ngn 3 — 5 phút, sau ĩ tr liên kt vi các nhĩm khác. — Tuy là tham gia chi cùng nhau nhng tr ít chú ý n hành ng ca nhau, chúng chi “cnh nhau” và khơng giao tip vi nhau. — Ch chi và vai chi thng khơng c tr lp k hoch t trc mà tùy thuc chi cĩ trong tay tr. Nu trong tay tr cĩ cái ng thì tr làm bác s. Nu trong tay tr cĩ cp nhit thì tr s làm cơ y tá, ĩ là do vn kinh nghim ca tr cịn hn ch. Giáo viên cn hng dn tr tho lun và nĩi v vai chi, ni dung, chi và k hoch chi ca mình, dn giúp tr nh hình c vai chi ca mình. — Xung t c bn gia các tr trong trị chi là do tranh giành chi tr cĩ th thc hin c hành ng chi. * S phát trin ch , ni dung chi tr t 4 — 5 tui: — Ch chi ca tr ã m rng và ni dung chi phong phú hn, thi gian chi ca tr cĩ th kéo dài n 40 — 50 phút và nhĩm chi cng phát trin. Tr cĩ th chi thành tng nhĩm t 2 — 5 tr. 134 | MODULE MN 9
9. — n tui này, tr ã cĩ th xây dng ch chi và vai chi. — Xung t xy ra trong trị chi ch yu là do vai chi: Ai ĩng vai gì? và hành ng chi (tr cng ã bit tranh lun vi bn khi chi: “Khơng úng ri”; “Phi làm th này ch” ). — Ni dung chi c bn ca tr là th hin mi quan h gia ngi vi ngi. — Các hành ng chi ca tr mang tính khái quát, phong phú hn, hành ng này c ni tip bng hành ng kia din t mt mi quan h nht nh vi ngi khác, phù hp vi vai mà tr ang din. — Tr hc cách phc tùng các quy tc, hành vi nht nh phù hp vi vai chi, mc dù quy tc ĩ cĩ th trái ngc vi mong mun ca tr. * S phát trin ch và ni dung chi tr t 5 — 6 tui: — Ch chi ca tr a dng hn, phn ánh cuc sng hin thc rng và xa hn nh “Ca hàng n”, “Siêu th” — Thi gian chi ca tr kéo dài hn (n hàng gi hoc c duy trì ti vài ngày). — Khi thc hin các hành ng chi, tr u tiên cho vic s dng kt qu ca nhng hành ng ĩ cho các thành viên khác ca trị chi. Nu “cháo” ri thì vào a, “rau” c thái ra là dành cho búp bê. — Các hành ng chi ca tr c rút gn, khái quát hĩa và mang tính c l. — Ni dung chi c bn ca tr là tuân th các quy tc hành vi xã hi và các mi quan h xã hi phù hp vi vai chi. Ví d: Tr nĩi: “Bác s mà li nĩi vi bnh nhân nh vy à?” ĐÁNH GIÁ NỘI DUNG 2 Bn hãy t cho im v nhng kin thc bn cĩ trong lnh vc này. STT Tiêu chí im t 1 Tìm ra c s khác nhau v ch chi. t 2 im 2 Tìm ra c s khác nhau v ni dung chi. t 3 im 3 Tìm ra c s khác nhau v thi gian chi. t 2 im 4 Tìm ra c nguyên nhân mâu thun ca tr khi chi. t 3 im MƠI TRƯỜNG GIÁO DỤC CHO TRẺ 3 – 6 TUỔI | 135
10. Nội dung 3: MƠI TRƯỜNG GIÁO DỤC CHO TRẺ TỪ 3 – 6 TUỔI Hoạt động 1: Tìm hiểu về mơi trường giáo dục cho trẻ từ 3 – 6 tuổi — Bn hãy nghiên cu k module MN 7 ca Nguyn Th Mai Chi cĩ thêm nhng thơng tin cho hot ng này. — Theo bn, mơi trng giáo dc cĩ vai trị nh th nào i vi s phát trin ca tr t 3 — 6 tui? Da vào kin thc lnh hi c t module MN 7 và kinh nghim ca mình, bn hãy vit ra suy ngh, hiu bit ca mình vào khong trng di ây: — Mơi trng giáo dc là: — Vai trị ca mơi trng giáo dc: 136 | MODULE MN 9
11. Sau ĩ bn hãy c nhng thơng tin di ây và t hồn thin ni dung tr li câu hi. THƠNG TIN PHẢN HỒI 1. Mơi trường giáo dục Mơi trng giáo dc: là ni cĩ các ngun thơng tin phong phú, khuyn khích tính c lp và tích cc ca tr. Mơi trng giáo dc mà module này cp n là mơi trng vt cht, bao gm mơi trng trong lp (mơi trng do giáo viên và tr trong lp cùng xây dng), mơi trng sn cĩ xung quanh lp hoc trng mm non (ch yu giáo viên s dng mơi trng sn cĩ). Mơi trng tinh thn, mi các bn tham kho module 8. Mơi trng giáo dc cho tr t 3 — 6 tui bao gm: * Mơi trng c s vt cht trong lp: — Trang thit b dùng và chi: bàn gh, các giá, t, dùng, chi — Các biu bng phc v cho vic chm sĩc, giáo dc tr — Các gĩc hot ng trong lp. * Mơi trng c s vt cht ngồi lp: — Trong khuơn viên nhà trng nh: + Các gĩc hot ng sân trng, hành lang lp hc; + Các phịng chc nng, nhĩm lp khác trong trng; + Sân chi và các thit b chi ngồi tri; + Khu chi cát, nc; + Vn hoa, lung rau, các con vt, cây ci + Cng trng, hàng rào. — Ngồi khuơn viên ngồi trng/lp nh: + Con ng; MƠI TRƯỜNG GIÁO DỤC CHO TRẺ 3 – 6 TUỔI | 137
12. + Kênh nc, ao h; + Trm xá, bu in, ch; + Cánh ng lúa, qu i gn trng; + Di tích lch s, làng ngh ca a phng 2. Vai trị của mơi trường giáo dục — Giúp tr t 3 — 6 tui tìm tịi, khám phá và phát hin nhiu iu mi l, hp dn trong cuc sng; Các kin thc và k nng ca tr c cng c và b sung. Trong mơi trng ĩ, tr t 3 — 6 tui c hot ng cá nhân hoc theo nhĩm và tr cĩ nhiu c hi tham gia tích cc các hot ng, to c hi tr bc l ht kh nng ca mình. — Mơi trng phù hp, a dng, phong phú s gây hng thú cho tr t 3 — 6 tui và bn thân giáo viên; gĩp phn hình thành và nâng cao mi quan h thân thin, t tin gia giáo viên vi tr, gia tr vi tr trong cùng lp. Ví d: Khi thc hin ch “Th gii ng vt”, nhà trng, lp mu giáo cn xây dng mơi trng giáo dc v th gii ng vt nh: + Trong lp cĩ các gĩc hot ng vi nhiu dùng, chi và hình nh v ng vt. Tr s c chi, c xem sách, c v, xé dán, c so sánh, phân loi các ng vt khác nhau; c xem các video clip v th gii ng vt + Ngồi lp cĩ các chung nuơi các con vt nh: th, gà, kh, chim Tr s c quan sát các c im ca con vt nh: c im cu to, vn ng, hình dáng, sinh sn, sinh hot ca các con vt ĩ. Qua ĩ hình thành tr thái yêu quý, chm sĩc các con vt, khơng cĩ thái ui, ánh và bit cách bo v bn thân khi chi vi các con vt. — Mơi trng giáo dc là ni cung cp kin thc, phát trin s hiu bit, tình cm, thm m, th cht, ngơn ng, rèn luyn k nng cho tr, gĩp phn hình thành và phát trin nhân cách cho tr t 3 — 6 tui nĩi riêng và tr mm non nĩi chung. — Mơi trng giáo dc gĩp phn hình thành tính ch nh cho tr t 3 — 6 tui. + Khi tr t 3 — 6 tui hot ng trong mơi trng giáo dc phù hp và khoa hc, các phm cht tâm lí, các c im ca nhân cách c hình 138 | MODULE MN 9
13. thành và phát trin mnh m. Tr cĩ nhu cu tham gia các hot ng giáo dc khác nhau xây dng các mi quan h vi các bn và cơ giáo. Qua ĩ hc c cách ng x và giao tip xã hi, m mang hiu bit cá nhân và hình thành k nng sng cn thit. Tr ã nh c các ch mà lp ang thc hin, thc hin c các quy tc hot ng trong mơi trng ĩ. Tính ch nh ca tr t 3 — 6 tui bt u c hình thành và phát trin. — Mơi trng giáo dc tt s giúp tr t 3 — 6 tui phát trin t duy và trí tng tng. Bn cĩ th nhn thy tr t 3 — 6 tui bt u hình thành kh nng s dng kí hiu. Khi tr hành ng vi vt thay th hay xut hin nhng quy c, kí hiu c th, tr s hc cách suy ngh v i tng và nhng quy c trong lp. Lúc u tng tng ca tr l thuc vào chi, hành ng chi nhng sau ĩ hành ng chi c rút gn và tr hình thành kh nng tng tng thm trong ĩc. — Mơi trng giáo dc gĩp phn phát trin ngơn ng cho tr t 3 — 6 tui. Khi tr tham gia các hot ng hc tp, vui chi, tr s trị chuyn, trao i, tho lun vi bn, vi cơ giáo thng nht v ch , ni dung hot ng. Vì vy vai trị ca giáo viên là to c mt mơi trng giáo dc mà ĩ, tr c nĩi ra nhng suy ngh, cm xúc, tâm trng, hiu bit, mong mun ca mình. Cĩ ngha là tr c ci m và thoi mái biu t ý kin cá nhân, khơng b bt kì mt s cm ốn nào. — Mơi trng giáo dc gĩp phn hình thành và phát trin nhân cách ca tr. + Tr t 3 — 6 tui c làm quen nhiu hn vi các hành vi, mi quan h ca ngi ln và dn chúng tr thành mu mc hành vi i vi tr khi tham gia vào các hot ng khác nhau. Các mi quan h thc t c thit lp gia các tr vi nhau trong khi chi và chính mi quan h ĩ ã hình thành tr t 3 — 6 tui k nng giao tip, cĩ thái mm do khi thit lp mi quan h vi bn cùng trang la. — Mơi trng giáo dc gĩp phn làm ny sinh hot ng mi. Tr 3 — 4 tui hng thú vi quá trình chi ch cha ý n kt qu ca hot ng. Nhng n 4 — 5 tui hay 5 — 6 tui, hng thú ca tr chuyn dn sang kt qu hot ng. MƠI TRƯỜNG GIÁO DỤC CHO TRẺ 3 – 6 TUỔI | 139
14. Hoạt động 2: Nguyên tắc, yêu cầu đối với mơi trường giáo dục cho trẻ từ 3 – 6 tuổi — c k nhng yêu cu v mơi trng giáo dc c Nguyn Th Mai Chi cp ti module MN 7. — c k nhng yêu cu v mơi trng giáo dc c cp ti module MN 8 (Mơi trng giáo dc dành cho tr t 3 — 36 tháng tui). — Theo bn, mơi trng giáo dc cho tr t 3 — 6 tui cn m bo nhng nguyên tc gì? (Bn hãy lit kê nhng nguyên tc ĩ ra). Bn hãy trao i vi giáo viên cùng lp, tham kho thêm mt s thơng tin sau ây cĩ thêm hiu bit v các nguyên tc, yêu cu khi xây dng mơi trng giáo dc cho tr t 3 — 6 tui. THƠNG TIN PHẢN HỒI Nguyên tc khi xây dng mơi trng giáo dc dành cho tr t 3 — 6 tui: * m bo an tồn v th cht và tâm lí. m bo v sinh v ngun nc, khơng khí và dinh dng. Các trang thit b, dùng, chi c bo dng sch s, to cm giác an tồn, tránh nhng nguy him cho tr. i vi tr t 3 — 6 tui, tui ã bt u cĩ ý thc c s nguy him xy ra vi mình hn so vi la tui tr nhà tr, vic m bo an tồn cho tr khơng cịn ph thuc hồn tồn vào ngi ln nh la tui nhà tr na. — Mơi trng an tồn là mơi trng hot ng cho tr t 3 — 6 tui mà ĩ khơng cĩ các yu t nguy c gây tai nn, thng tích cho tr hoc c phịng, chng và gim thiu ti a kh nng gây thng tích cho tr. C th là: 140 | MODULE MN 9
15. + Các dùng, chi trong lp và ngồi lp khơng sc nhn, khơng d v, khơng làm xc da, chy máu tr, khơng cĩ các vt liu c hi. + dùng, chi trong lp và các thit b chi ngồi tri nu b gãy, hng phi c sa cha ngay hoc khơng cho tr dùng. + Khơng trng các loi cây cĩ c dc nh cây hoa anh ào, cây cà di + B trí sp xp dùng, chi trong lp, ngồi sân phi khoa hc, gn gàng và giáo viên d quan sát khi tr hot ng. + Trong nhà trng, lp phi cĩ t thuc, phịng y t và cán b y t x lí kp thi khi cĩ s c bt thng vi tr hoc giáo viên. + Giáo viên, nhân viên phi c trang b nhng tài liu, kin thc cn thit v an tồn cho tr, cách s cu trong mt s tình hung khn cp: hĩc, sc, gãy tay, chy máu + Nhà trng cn cĩ bin pháp m bo an tồn cho tr khi nhà trng khơng cĩ hiên, khơng cĩ sân chi, khơng cĩ cng hoc hàng rào che chn; hoc nhà trng/lp hc c xây dng sát ng giao thơng. — Cn xây dng mt mơi trng tinh thn thân thin, khơng khí làm vic trong nhà trng hng say, ồn kt và th hin tình yêu thng i vi con tr. * Mơi trng giáo dc c xây dng trong quá trình trin khai ch Hin nay, các lp mu giáo thc hin giáo dc thơng qua các ch . Vì vy vic xây dng mơi trng giáo dc c tin hành trong sut thi gian thc hin ch . Cn xây dng mơi trng giáo dc vào các thi im khác nhau trong các ch tr d thích nghi vi cái mi. Giáo viên khơng nên a quá nhiu cái mi vào cùng mt thi im hoc khơng cĩ gì mi l, hp dn tr trong sut mt thi gian din ra ch , khơng kích thích và to hng thú cho tr. Khi xây dng mơi trng giáo dc cho tr cn da vào mc tiêu giáo dc nĩi chung và mc tiêu giáo dc ca tng ch im nĩi riêng nhm m bo phát trin tồn din cho tr v 5 lnh vc: nhn thc, th cht, ngơn ng, tình cm — quan h xã hi và thm m. * Mơi trng giáo dc cn a dng, phong phú, kích thích s phát trin ca tr. — Các trang thit b ngồi tri cĩ tác dng kích thích các vn ng khác nhau ca tr bng màu sc, hình dng, kích thc và chc nng s dng chúng. MƠI TRƯỜNG GIÁO DỤC CHO TRẺ 3 – 6 TUỔI | 141
16. — Tn dng các nguyên vt liu sn cĩ ca a phng tr khám phá, c bit là nhng nguyên vt liu t nhiên và tái s dng. — m bo các c s h tng nh ánh sáng, ng i, cơng trình cp thốt nc — To mơi trng vi nhng nn vn hĩa a dng, phong phú bi nhng dùng, trang phc, các phong tc tp quán Cung cp thêm cho tr nhng hiu bit v nn vn hĩa ca mi a phng. — To mơi trng cĩ khơng gian phù hp vi cuc sng thc hàng ngày ca tr. Trang trí, sp xp mơi trng giáo dc phi gn gi, quen thuc vi cuc sng hàng ngày ca tr. — m bo kt hp các hot ng trong nhĩm tp th và tng cá nhân, các hot ng trong và ngồi lp. — m bo phát huy tính tích cc, t giác ca tr. Giáo viên gi vai trị ch o giúp tr tích cc tìm tịi và khám phá th gii xung quanh. — Khai thác trit tác dng giáo dc ca mơi trng, tránh tình trng lãng phí cơng sc, thi gian hay kinh phí. — Thay i cách sp xp mơi trng giáo dc to s hp dn mi l i vi tr, khuyn khích tr tích cc khám phá tri nghim và tp làm. Tr cĩ nhu cu khám phá nhng iu mi l xung quanh, bit quan sát s vt hin tng mt cách tinh t, cĩ kh nng tri giác cái p, th hin nhng cm xúc tích cc. — Phi giáo dc tr bit bo v mơi trng, gi gìn mơi trng gn gàng, ngn np, sch s. — Tơn trng nhu cu, s thích hot ng và cĩ tính n kh nng ca mi tr. * Mơi trng giáo dc phi là ni hình thành các k nng xã hi cho tr. m bo mơi trng giao tip thân thin, hịa ng, m cùng, ci m gia cơ và tr, gia tr vi tr, gia tr vi mơi trng xung quanh. Cơ giáo phi to c hi tr mnh dn bc l nhng suy ngh, tâm t, nguyn vng ca mình. C ch, li nĩi, vic làm ca giáo viên phi luơn mu mc tr noi theo. Thng nht các bin pháp giáo dc nhng thĩi quen, hành vi vn hĩa cho tr và gia ình, cng ng xã hi. 142 | MODULE MN 9
17. ĐÁNH GIÁ NỘI DUNG 3 Bn hãy xác nh mc t c ca mình i vi các ni dung sau: Nm Bình Cha nm STT Ni dung vng thng vng 1 Khái nim mơi trng giáo dc Vai trị ca mơi trng giáo dc i vi 2 s phát trin ca tr Yêu cu cn cĩ khi xây dng mơi trng 3 giáo dc Nguyên tc khi xây dng mơi trng 4 giáo dc Nội dung 4: QUY TRÌNH XÂY D ỰNG MƠI TRƯỜ NG GIÁO DỤC Hoạt động: Xác định những bước cơ bản khi xây dựng mơi trường giáo dục Da vào kinh nghim và thc tin ti lp ca bn, bn hãy ghi nhng bc c bn xây dng mơi trng giáo dc cho tr. Trao i, tho lun vi các ng nghip trong trng các câu hi: 1. Quy trình xây dng mơi trng giáo dc gm nhng bc nào? MƠI TRƯỜNG GIÁO DỤC CHO TRẺ 3 – 6 TUỔI | 143
18. 2. S dng mơi trng giáo dc nh th nào t hiu qu? Bn hãy c nhng thơng tin di ây cĩ thêm hiu bit v các bc xây dng mơi trng giáo dc cho tr t 3 — 6 tui. THƠNG TIN PHẢN HỒI Quy trình xây dng mơi trng giáo dc dành cho tr t 3 — 6 tui. Bc 1: Xác nh ni dung và lp s * Xác nh ni dung cn xây dng — Xây dng mơi trng chung trong nhà trng bao gm: sân vn (cng trng, tng rào bao quanh, sân chi, vn ); h thng cơng trình ph (cung cp h thng thốt nc, in li ); h thng các phịng chung, phịng chuyên bit, phịng chc nng trong nhà trng (phịng hiu trng, phịng phĩ hiu trng, phịng y t, phịng hành chính qun tr, phịng hi ng ); khu vc phc v n ung (nhà bp — ni ch bin 144 | MODULE MN 9
19. thc n, kho lu tr và bo qun thc n); khi phịng hc cho tr (các nhĩm lp, phịng hc, phịng n, phịng ng, phịng v sinh, phịng ĩn tr tr, hiên chi ). — Xây dng mơi trng giáo dc trong lp: mơi trng t chc các hot ng hc tp nh hot ng khám phá khoa hc, hot ng giáo dc âm nhc, to hình, hot ng làm quen vi ch vit ; mơi trng ngồi tri; mơi trng hot ng vui chi. Lu ý: Cn xác nh mt s dùng, trang thit b, tranh nh, chi c cĩ liên quan n ch mi tit kim cơng sc và thi gian ca giáo viên và giúp tr tip tc cĩ c hi cng c và ơn luyn kin thc, to nhng n tng cm xúc cho tr. Ví d: T ch “Th gii thc vt” chuyn sang ch “Th gii ng vt” cĩ th lu gi mng tranh tng (tranh ch vi mt s xây xanh, hàng rào, thm c sau ĩ b sung thêm nhng chi tit cĩ liên quan n con vt. ngồi tri cĩ th gi li nhng cây xanh, các chung chim, b cá, hịn non b Ti các gĩc hot ng nh nu n cĩ th gi li mt s chi, nguyên vt liu thay cho thc n ca các con vt. Trong nhĩm lp ghép — xây dng gi li khung thit k cơng viên nh hàng rào, cng, mt s cây hoa, c, h nc * Lp s xây dng Mơ hình mơi trng cn xây dng phi c thit k trên giy. T l gia các khu vc hot ng phi cân i và phù hp vi các iu kin ca mi nhà trng, mi lp hc. Bc 2: Mua sm, su tm trang thit b, tranh nh, nguyên vt liu, ph liu Trên c s giáo viên ã xác nh rõ nhng ni dung cn xây dng và nhng th cĩ th lu gi li c t ch trc, giáo viên phi lên k hoch mua sm, su tm nhng dùng, chi, nguyên vt liu khác phc v cho ch mi. Ví d: Trong ch “Th gii ng vt”, ngồi nhng th ã lu gi trên, cĩ th mua sm thêm mt s mơ hình chung ca các con vt, hoc các chng loi chi con ging, các chi con vt bng nhng cht liu khác nhau nh bng vi la, vi bơng Cĩ th kt hp vi gia ình tr huy ng ph huynh ĩng gĩp, ng h mt s thc n ca các con vt, su tm mt s tranh nh các lồi ng vt hoc mang n lp cho MƠI TRƯỜNG GIÁO DỤC CHO TRẺ 3 – 6 TUỔI | 145
20. mn mt vài con vt tht nh mèo, gà Tn dng các ngun nguyên vt liu, ph liu khác nh xp, mút, giy màu, can, v chai, v hp, bìa cát tơng chun b làm dùng, chi. Bc 3: T chc làm tranh nh, dùng, chi dùng, chi, tranh nh phc v chng trình giáo dc mm non rt a dng và phong phú. Ngồi nhng dùng, tranh nh mua sn th trng thì giáo viên và tr phi t làm nhng dùng, chi, tranh nh khác thc hin các hot ng ca lp. — Giáo viên làm: Cn xác nh rõ nhng loi tranh nh, dùng nào mà giáo viên làm. Nhng tranh nh, dùng giáo viên làm là nhng th cĩ tính cht gii thiu ch hoc khĩ làm do cn cĩ s khéo léo tinh t, kiên trì trong khi th hin b cc, ng nét, màu sc ca bc tranh hoc sn phm. — Giáo viên và tr cùng làm: Giáo viên cĩ th làm mu mt vài th, sau ĩ gi ý cho tr làm. Trong khi tr thc hin, giáo viên cĩ th bao quát, giúp tng tr kt hp vi nhng li ng viên, khích l kp thi. — Tr t làm: Mt s tranh nh, dùng, chi quen thuc cĩ th giao cho tr t làm cùng nhau. Khuyn khích tr cĩ hng thú làm và hiu c ý ngha xã hi ca nhng cơng vic c giao. Ví d: Làm chi tng các em nh, tng bn nhân ngày sinh nht. — Thng xuyên chú ý b sung cho tr các iu kin v c s vt cht (nguyên vt liu, dùng, chi) to iu kin tr cĩ th vn dng vn kinh nghim phong phú ca mình vào trị chi. — Tn dng nhng dùng tht nhng ã b hng cịn nguyên hình dáng hoc gia ình khơng s dng n tr cĩ th s dng khi chi nh: máy in thoi bàn, máy in thoi di ng, giày, m ca b m, qun áo ca b m, anh ch hoc bn thân tr, nhng chic bát, a nha các c, a n, thìa, cc Ví d: Trong gĩc gia ình, cơ giáo su tm nhng chic túi xách, ơi giy, váy, ca vát c (ph huynh khơng dùng n) tr mc, s dng khi ĩng vai b m thì tr s rt hng thú và chi say sa. — Khơng nht thit phi cĩ y dùng, chi ca ch khi m ch . dùng, chi c b sung dn trong sut ch và khi kt thúc ch thì giáo viên ã cĩ th ct bt nhng dùng, chi ca ch 146 | MODULE MN 9
21. mà tr khơng thích chi và thay th bng nhng dùng, chi phc v cho ch tip theo kích thích tính tị mị ham hiu bit ca tr. Ví d: Vi ch “Th gii ng vt”, giáo viên t chc cho tr làm nhng quyn sách su tm nhng loi ng vt quý him hay nhng ng vt sng mơi trng khác nhau nh: di nc, trong rng, trong nhà Khi kt thúc ch im, giáo viên cĩ th ct nhng cun sách ĩ và treo nhng cun v mi, trang trí bên ngồi tht p và bt mt v màu sc, cịn nhng trang v bên trong thì trng. iu này s làm tr thy tị mị, háo hc vi ch im mi, ni dung hoc trị chi sp ti mà cơ s gii thiu. — phát huy vai trị ca gĩc hot ng, ịi hi giáo viên phi nhanh nhy, linh hot, ch ng trong vic t chc, thit k mơi trng gĩc, khuyn khích tr m rng mi quan h gia các gĩc chi, thng xuyên thay i v trí, trang trí ti các gĩc. Giáo viên cn a ra k hoch ch ng trong vic xây dng các gĩc hn ch nhng tn ti ang ph bin hin nay các trng, lp mm non nh: + Giáo viên cha chú ý n vic tn dng các nguyên vt liu m, cha s dng ht chc nng ca các dùng cơng nghip, cịn th ng, ít sáng to. + Vic làm dùng, chi cịn nng v hình thc, phơ trng. + Giáo viên cha nhn thy tác dng ca chi t to và nguyên vt liu m trong vic gây nhiu hng thú hp dn i vi tr cng nh tác dng trong vic rèn luyn các k nng khác cho tr. — Chúng ta bit rng, khi tr t làm hoc làm cùng cơ, cùng bn, tr thy hng thú vi sn phm ca mình làm ra dù p hay khơng p, tr nm c ý ngha, cách chi và t giác, tích cc hot ng và bo qun gi gìn sn phm ca mình. — Nguyên vt liu m cĩ tác dng kích thích tr tìm tịi, khám phá và sáng to, giúp tr tha mãn nhu cu nhn thc, hot ng. Tr tích cc t duy, bit so sánh, phân tích, tng hp, tru tng hĩa và khái quát hĩa. Tr c tri nghim, t tìm ra các c im, các thuc tính và các mi liên h n gin. Lu ý: Cn lên k hoch c th nhng ni dung t chc làm tranh nh, dùng, chi lng ghép vào các thi im trong ngày ca tr sao cho MƠI TRƯỜNG GIÁO DỤC CHO TRẺ 3 – 6 TUỔI | 147
22. hp lí, tránh tình trng ct xén gi hc, gi chi hoc làm xáo trn n np sinh hot ca tr. Bc 4: Sp xp, trang trí — B trí bàn gh, m, thm gi to s m cúng, thoi mái, vui ti, mi gi tr tham gia tích cc. Ví d: Gĩc “Th gii ca sách” cĩ th cĩ thêm nhng chic gi nh tr nm c sách, xem tranh truyn. Gĩc “Phịng khám a khoa ca bác s th” thì cĩ thêm m, chn và gi tr ĩng vai bnh nhân và nm trên ging bnh — To khong khơng gian phù hp cho các khu vc hot ng trong lp và ngồi tri. Nu cĩ iu kin thì cĩ th lên k hoch quy nh khong khơng gian hot ng trong mi ch cho tr các tui trong nhà trng. — Trong mi lp, nên phân b khong khơng gian hp lí gia các khu vc nh: hiên lp, phịng ĩn tr tr, phịng hc, phịng chi, phịng n, phịng ng Các gĩc chi trong lp nên cĩ s phân bit, cĩ li i li thun tin, vi tr càng ln thì li i li càng phi rng hn tr thit lp các mi quan h trong khi chi. Khong khơng gian trong mi gĩc cn phi xác nh tùy theo la tui ca tr, s lng dùng, chi, s lng tr Tr càng nh thì nên khong khơng gian va phi nhm to s m cúng, cm giác an tồn cho tr. — m bo ánh sáng cn thit, s yên tnh trong mi gĩc chi, c bit là nhng gĩc mà tr tp trung chú ý suy ngh. Nu din tích ca lp cht hp thì nên thu dn bt mt vài th to khong khơng gian hot ng cho tr. — B trí v trí t thit b, dùng, chi phù hp vi tính cht tng hot ng, iu kin thc tin ca tng a phng, m bo an tồn cho tr, phi hp dn tr và cĩ tính n c im la tui. — Trang trí trong nhà trng, lp cn cĩ im nhn (trng tâm), cĩ khong trng mt tr cĩ im ngh. Khơng nên treo, dán tranh nh quá cao trên các mng tng, khơng cĩ tác dng giáo dc, tích hp. Khơng treo tràn lan các sn phm ca tr khp lp làm ri mt; khơng s dng quá nhiu các mng tranh cht trên tng. Trang trí trong nhĩm lp cn m bo tính thm m, p, thống và thơng tin. 148 | MODULE MN 9
23. * Mt vài im cn lu ý khi xây dng mơi trng giáo dc ngồi tri: — Xây dng sân vn gm các khu vc nh vn hoa, cây xanh, hịn non b, b cá cnh, các loi chi ngồi tri. Nên chn các loi cây xanh to bĩng mát và cĩ vịng sinh trng rõ ràng, cĩ s bin i v hoa, lá theo mùa và c bit là gn gi vi cuc sng thc ca tr. Trong vn hoa nên trng nhng loi hoa nhiu màu sc, to cm xúc tích cc i vi tr, tr thy rõ c quá trình sinh trng và phát trin, c bit là giúp tr phát trin các giác quan trong khi quan sát. B trí cây xanh trong trng nhng v trí thun tin, phc v tt cho tr chi ngồi tri. Cây xanh trong trng cn a dng các th loi: cây trng trong vn (các cây rau trng theo lung, cây leo trên giàn, cây n qu), cây trng trong chu cây cnh (cây hoa nhiu màu sc và gn gi tr, cây th, cây cnh), cây trng trong sân trng (cây to bĩng mát, cĩ hoa nh cây phng, cây bng lng, cây xồi khơng nên trng cây bàng trong sân trng mm non vì tr mu giáo cha bit t bo v mình vì mùa cây bàng ra sâu rĩm thì tr vn i hc). — chi trong sân trng nên a dng nh: u quay, cu trt, bp bênh, xích u Tuy nhiên các loi chi cn phù hp vi tui ca tr. chi ca tr nhà tr khác vi kích thc chi ca tr mu giáo. Các chi nên t nhng v trí hp lí, m bo an tồn cho tr và cơ giáo phi luơn bao quát khi tr chi. Trong sân nên b trí nhng khu vc tr cĩ th khám phá khoa hc, làm nhng thí nghim n gin ngồi tri (khu vc chi cát nc ). — Cn tng cng khu vui chi rèn luyn th cht cho tr gm nhiu dùng n gin nh dùng lp xe ơ tơ c làm hm chui, làm cu i thng bng, dùng dây thng bn làm thang leo, cĩ xà n, m bt lị xo kích thích tr vn ng. Khuyn khích các nhà trng nên cĩ mt khu vui chi liên hồn t trên cát sch tr vui chi, vn ng. Bc 5: S dng mơi trng giáo dc Cn khai thác trit tác dng ca các loi tranh nh, dùng, chi, tránh tình trng xây dng mơi trng ch vi mc ích trang trí. Mun vy giáo viên cn xác nh rõ mc ích s dng ca mi loi tranh nh, dùng, chi là giúp tr thit lp các mi quan h trong khi chi, tha mãn nhu cu chi hay là cung cp và cng c kin thc cho tr. Giáo viên phi lên k hoch s dng tng loi dùng, chi khi gii thiu ch , trong quá trình khám phá ch hoc kt thúc ch . Cn MƠI TRƯỜNG GIÁO DỤC CHO TRẺ 3 – 6 TUỔI | 149
24. xác nh rõ tng loi dùng, chi a vào các hot ng nh hot ng hc tp, hot ng ngồi tri, hot ng vui chi các gĩc. Tin hành s dng mơi trng giáo dc phi nh nhàng, lng ghép mt cách linh hot trong các hot ng. Kích thích tr tích cc khám phá nhng dùng, chi t tìm ra các chc nng, cách s dng ca chúng trong quá trình hot ng. c bit là trong các trị chi ĩng vai và trị chi hc tp. Cách s dng gĩc chi cho tr t 3 — 6 tui cĩ nhiu mc ích khác nhau. Trong gĩc chi cĩ th cng c kin thc nh nhng k nng xp hình, xâu ht, v nn, xé dán phân bit màu sc, kích thc, hình dng, phát trin ngơn ng hay gĩc chi ĩng vai c s dng giúp tr thc hin mt s thao tác n gin bt chc cơng vic ca ngi ln nhm chun b nhng tin , tâm th cho tr bc vào lp 1. Tùy theo tng loi tranh nh, dùng, chi s dng vi mc ích khác nhau. Tranh mng tng cĩ th s dng gii thiu ch , cung cp kin thc, kinh nghim cho tr trc khi hot ng. Khi làm dùng, chi, giáo viên gi ý cho tr tìm ra nhng du hiu giúp tr hc và cng c các kin thc v tốn nh s lng, hình dng, kích thc Gĩc “Xây dng — lp ghép” dy cho tr kh nng tri giác khơng gian, cĩ th o ng i, m s lng các nguyên vt liu xây dng Gĩc “Ca hàng” dy cho tr k nng thêm bt, nhn bit, so sánh Ví d: “Bán cho tơi qu cà chua, cĩ màu , n rt b ”. Hoc dy tr cách thêm bt khi mua và bán hàng (trên nhng th tin cĩ biu th s lng bng các chm trịn): “Hàng ca bác ht 2 nghìn, tin tha ca bác là 3 nghìn” Ti gĩc “Âm nhc” và “To hình” cng lng ghép nhng ni dung v tốn nh: m s lng bơng hoa khi v, so sánh s lng ngi vi s gh trong trị chi âm nhc, lng nghe và ốn âm thanh Gĩc “Nu n” dy cho tr bit phân loi 4 nhĩm thc phm và theo các du hiu khác nhau nh ni sn xut S dng gĩc “Gia ình” giúp tr bit phân loi nhĩm dùng, dng c theo cht liu (bng nha, thy tinh, bng g ), chc nng s dng (bát dùng n cm, bát ơ tơ ng canh ). Cĩ th t chc cho tr xp tng ng, hoc sp xp dùng sinh hot t nh n ln, t thp n cao 150 | MODULE MN 9
25. ĐÁNH GIÁ NỘI DUNG 4 Theo bn, nhng im cn lu ý khi xây dng mơi trng giáo dc dành cho tr t 3 — 6 tui là gì? Bn hãy tích vào nhng ý kin bn ng ý hoc khơng ng ý. Khơng STT Ni dung ng ý ng ý Các gĩc chi phi c phân chia bng ranh gii, 1 giá gĩc hay nhng phng tin h tr khác. Cách sp xp phng tin gn gàng, úng ni 2 quy nh. Mơi trng cĩ khơng gian, cách sp xp phù hp, 3 gn gàng, quen thuc vi cuc sng thc ca tr. Nguyên liu a dng, phong phú kích thích s phát trin ca tr, tn dng nguyên vt liu a 4 phng, nguyên vt liu t nhiên vt liu tái s dng nhm m rng c hi hc tp, h tr nhiu hot ng cho tr. 5 Khơng gian luơn thay i tng ngày. Cách sp xp, xây dng mơi trng lp hc tu 6 thuc vào giáo viên. Ni dung chi, hot ng trong các gĩc thng 7 xuyên c thay i, phù hp vi chng trình hot ng vui chi, hc tp ca tr. MƠI TRƯỜNG GIÁO DỤC CHO TRẺ 3 – 6 TUỔI | 151
26. Nội dung 5: GĨC HOẠT ĐỘNG Hoạt động 1. Tìm hiểu khái niệm và các nguyên tắc khi xây dựng các gĩc hoạt động trong lớp Bn hãy quan sát các gĩc hot ng trong lp mình và lp ca các bn ng nghip a ra ý kin ca mình v gĩc hot ng. 1. Th nào là gĩc hot ng? 2. Bn ã bao gi xây dng các gĩc hot ng lp cha? Nu ã tng làm, bn thng xây dng my gĩc hot ng? Là nhng gĩc nào? Trong mi gĩc hot ng cĩ nhng dùng gì? Ni dung chi trong các gĩc là gì? 152 | MODULE MN 9
27. 3. Theo bn, khi xây dng các gĩc hot ng cho tr cn m bo nhng yêu cu nào? Bn hãy c nhng thơng tin sau ây cĩ thêm hiu bit v nhng nguyên tc, yêu cu khi xây dng các gĩc hot ng cho tr t 3 — 6 tui. THƠNG TIN PHẢN HỒI 1. Khái niệm gĩc hoạt động Gĩc hot ng là mt trong nhng thành phn quan trng ca mơi trng giáo dc. Gĩc hot ng là khu vc riêng bit trong lp, ni tr cĩ th t làm vic mt mình hoc trong nhĩm nh theo hng thú và nhu cu cá nhân xem xét, tìm hiu, khám phá cái mi và rèn luyn k nng. Nĩi cách khác, gĩc hot ng là ni c thit k, che chn, trang trí thc hin cách tip cn theo ch im nhm mc ích giúp tr tha mãn nhu cu vui chi và cng c các khái nim, các kin thc ã hc hot ng chung. MƠI TRƯỜNG GIÁO DỤC CHO TRẺ 3 – 6 TUỔI | 153
28. — Xây dng các gĩc hot ng khác nhau trong lp nhm to iu kin cho tr hot ng cá nhân hoc theo nhĩm nh nhiu hn, hình thc hot ng phong phú, a dng hn, qua ĩ hình thành tr tính hp tác và chia s vi nhau trong hot ng. các gĩc hot ng thc s cĩ hiu qu, giúp tr t khám phá và phát trin; giúp giáo viên gi ý, hng dn tr chi theo kh nng ca tng tr, phù hp vi tui ca tr, thì các gĩc hot ng cn m bo mt s nguyên tc nht nh. 2. Các yêu cầu cần đạt khi xây dựng các gĩc — S lng các gĩc tùy thuc vào din tích, s lng tr chi, trị chi, ch im giáo dc b trí. — Phù hp vi mc tiêu và yêu cu giáo dc theo ch im. — V trí gĩc phi hp lí, thun tin cho tr hot ng. Gĩc yên tnh xa gĩc hot ng n ào (gĩc xây dng, gĩc ĩng vai gn nhau và xa gĩc sách, gĩc to hình), gĩc xây dng tránh li i li, gĩc to hình gn ngun nc, gĩc thiên nhiên ngồi hiên — Cĩ ch cho hot ng chung và ch cho hot ng cá nhân. Các gĩc nên cĩ khong rng, cách nhau hp lí m bo an tồn và vn ng ca tr trong quá trình hot ng. Gia các gĩc phi cĩ li i rõ ràng tr t thit lp các mi quan h trong khi chi. Tránh t nhng dùng, vt gia li i khi tr tham gia hot ng. — To ranh gii gia các gĩc hot ng (s dng t, giá nh thp, rèm, bìa ) giúp tr nhn dng c phm vi gĩc t âu n âu. Ranh gii gia các gĩc khơng che tm nhìn ca tr và khơng cn tr vic quan sát ca giáo viên i vi hot ng ca tr. — Thay i hoc b trí, sp xp li mt s gĩc sau mi ch im to cm giác mi l, kích thích hng thú ca tr, “làm mi cm giác” v lp hc, mơi trng ang sng. — Tên các gĩc n gin, d hiu và phù hp vi ni dung tng ch im ang thc hin. Ví d: Khi thc hin ch im “Gia ình”, gĩc sách cĩ th t tên “Th vin ca gia ình bé”, nhng ch im thc vt, gĩc sách li cĩ th t 154 | MODULE MN 9
29. tên khác nh: “Th vin v các lồi cây” hoc “Nhng câu chuyn v các loi cây, hoc “Mi bn xem sách cùng tơi” — dùng, chi, nguyên vt liu trong gĩc c trình bày sao cho tr d thy, d ly, d la chn s dng và ct gn sau khi dùng. Nhng thit b chi nng t ngay trên sàn, nhng chi gm nhiu thit b, b phn cn theo b vi nhau vào các hp, r chi. — i vi nhng dùng, chi cĩ cách làm n gin, d làm thì giáo viên khuyn khích tr cùng tham gia thc hin. Giáo viên khơng làm thay tr nhng gì tr cĩ th làm c, cn ng viên khuyn khích tr tham gia tích cc. — Trang trí trong các gĩc cn linh hot, hp dn và thay i ni dung theo ch . Cĩ th dùng cây xanh, gi, m, tranh nh, sn phm ca tr (khơng nên quá lm dng), sn phm th cơng m ngh ca a phng Khơng nên v nhng bc tranh cht lên tng. Cn s dng khong trng ca các mng tng và mt sau các t giá chi trang trí và thit k các bng chi. Khơng nên trang trí che khut các ca s ly ánh sáng t nhiên. Cn cĩ biu bng, tranh nh, minh ha c th cho tr d hiu. Các mng tng nên sn màu sáng, m áp, d chu (nên dùng các màu ve trung tính; màu be, xanh nht, màu vàng nht). Nhng con ri c th đng đc trn mt gi đ kch thch tr vo chi trong gc MƠI TRƯỜNG GIÁO DỤC CHO TRẺ 3 – 6 TUỔI | 155
30. S dng hp cc tng đ đng sn phm. Tn dng mng tng đ to gc m cho tr hot đng 3. Các căn cứ để xây dựng các gĩc hoạt động — Din tích phịng hc rng hay hp ( quyt nh s lng gĩc). — Nhng vt liu, chi, dùng cĩ sn trong lp. — Ni dung c th ca tng ch im. — tui ca tr, s tr trong lp. T ĩ, trong lp cĩ th cĩ: — 5 gĩc: gĩc sách, ch vit và tốn; gĩc chi ĩng vai; gĩc to hình/ngh thut; gĩc ghép hình; lp ráp/xây dng; gĩc thiên nhiên — 3 hoc 4 gĩc, sau mt thi gian li tip tc xây dng các gĩc khác, sao cho các gĩc c luân phiên xây dng giúp tr phát trin y , phù hp vi tng ch . — Nu iu kin cho phép, bn cĩ th cĩ 6 — 7 gĩc trong lp. Hoạt động 2: Thực hành xây dựng các gĩc hoạt động trong lớp Bn hãy thc hin các bài tp sau ây: Bài tp 1. Nhìn s và phân tích s bt hp lí trong phân chia các gĩc chi trong lp hc ca tr 5 — 6 tui cĩ din tích 45m 2. 156 | MODULE MN 9
31. 3 4 1. Nhà hàng ba ngn nn 1 2. Khu tp th yêu thng 3. Ca ra vào 4. Th vin ca gia ình 7 5 5. Phịng trin lãm tranh ca các gia ình 2 6. Khu vui chi gii trí ca các gia ình 7. Khám phá cht liu ca dùng 6 trong gia ình 8. Ghép hình 10 9. Chi c 10. Chi t do theo ý thích ca tr 8 9 Bn hãy quan sát và trao i vi giáo viên dy lp tr 5 — 6 tui tìm ra nhng im bt hp lí trong cách sp xp, phân chia gĩc trong lp và ghi vào v nhng bài hc kinh nghim cho bn thân. Bn hãy cho ý kin nhn xét s trên bng cách c các thơng tin sau và ánh du x vào ct tng ng. Khơng STT Ni dung ng ý ng ý 1 Sp xp v trí các gĩc hp lí. 2 m bo khong trng cho tr vn ng. 3 t tên gĩc n gin và d nh. 4 Cĩ ranh gii gia các gĩc. 5 S gĩc phù hp vi din tích phịng lp. MƠI TRƯỜNG GIÁO DỤC CHO TRẺ 3 – 6 TUỔI | 157
32. Bài tp 2. Nhìn hình nh và phân tích u, nhc im trong cách sp xp dùng, chi gĩc bán hàng sau ây: Bài tp 3. Bn hãy quan sát và nhn xét v gĩc hot ng ca tr trong lp bn ph trách bng cách ánh du x vào ơ phù hp theo bng sau: ng Khơng STT Ni dung ý ng ý Tên gi ca các gĩc phù hp vi ch im, 1 d hiu. 2 Các dùng, chi phong phú. Cht liu các vt trong các gĩc giúp tr d 3 nhn thc úng v ch im bn ang thc hin. 4 Các gĩc c trng bày phù hp vi tm nhìn. 5 Cĩ quá nhiu th trong mt gĩc. Bài tp 4. Bn hãy nghiên cu cách trang trí và chun b hc liu cho 3 gĩc chi ca mt ng nghip A sau ây: * Gĩc to hình: — Trang trí mt s tranh v các loi hoa, rau, qu trên mng tng. — Giy các loi, sách tranh, tp chí c, các loi c khơ, v cây, lá cây khơ ng trong các hp cát tơng cĩ dãn nhãn, tên rõ ràng. 158 | MODULE MN 9
33. — Bng en, h dán, keo dán, t nn các màu: ht ht khơ c trng bày trên giá. — Dùng cp treo nhng bc tranh ca tr lên dây cao va tm nhìn ca tr. Sn phm cĩ ghi tên. * Gĩc chi ĩng vai: — Trang trí mt s tranh v các loi hoa, rau, qu trên tng. — Ơ tơ chi và các con ging, hp xà phịng, thuc ánh rng bng giy, lơ tơ bày lên giá. — Sách tranh, tp chí c các loi cĩ th treo lên dây. — Các loi ht khơ ng vào túi ni lơng và trong hp cát tơng cĩ dãn nhãn/tên. * Gĩc thiên nhiên: Tn dng hiên trc lp. — Ct mt cành cây ang ra chi, cm vào l t trc hiên tr theo dõi s thay i hng ngày ca các chi. — C 2 tr gieo mt loi ht vào mt chu t (ngơ, lúa, bí ). Các chu t ra ngồi hiên hng ánh nng mt tri. t hai chu lên bu ca s, thnh thong ti nc, gi m mi chu. Hng dn tr theo dõi hàng ngày và ghi chép li kt qu quan sát, phát hin iu gì xy ra các chu trên sau 2 — 3 tun. Sau này cho tr nêu ý kin nhn xét v s thay i và phát trin ca cây. — Bc tng phía sau bàn cơ: mt bc tranh to do cơ và tr xé dán v các loi cây: cây thân cng, cĩ qu (to nh khác nhau và qu cĩ th tháo g c), cây dây leo; cây mc thành bi và mt s bơng hoa cĩ màu sc p. Sau khi các bn tin hành làm các bài tp và ghi vào v ca mình nhng ý kin (hc liu ã y cha, cn b sung hoc bt hc liu nào Vì sao), nhng bài hc kinh nghim rút ra t nhng hot ng này và vit mt bài thu hoch khi xây dng gĩc hot ng cho lp bn ph trách vào mt ch im c th, hãy ghi li ý kin ca bn và câu hi cịn thc mc tho lun nhĩm. THƠNG TIN PHẢN HỒI — Các bn tham kho dùng, hc liu cn cĩ trong mi gĩc hot ng module MN 7 và tin hành xây dng các gĩc hot ng ca lp. Các bn tp thit k xây dng gĩc trên v vi các iu kin cho trc và tho lun MƠI TRƯỜNG GIÁO DỤC CHO TRẺ 3 – 6 TUỔI | 159
34. nhĩm a ra phng án xây dng gĩc ti u nht, phù hp vi lp mình ang ph trách. — Tơi tin rng, bn cĩ nhiu cách xây dng các gĩc cho tr hot ng. Sau ây xin mi bn tham kho mt cách sp xp các gĩc nh sau: Ca ra vào Gĩc xây dng Gĩc to hình Bàn chi t do Gĩc tốn Gĩc phân vai Ca hàng, Gĩc sách Gĩc nu n siêu th Trong s trên, bn s thy các gĩc chi yên tnh c b trí mt bên lp và nhng gĩc chi phân vai c b trí mt bên lp s giúp cho các tr khơng b nh hng, chi phi nhiu bi nhng yu t khách quan. Cách sp xp các gĩc bao ph c phịng hc, cĩ gĩc cĩ khong cách vi gĩc khác nhng cĩ gĩc cĩ th t sát cnh nhau cĩ li i li thun tin. Din tích các gĩc cng khác nhau, tùy thuc vào ni dung chi trong mi gĩc b trí cho hp lí. — Mt khĩ khn thc t thng xy ra là lp hc cht chi, dùng, chi cịn nghèo nàn và thiu, giáo viên cịn lúng túng khi xây dng các gĩc hot ng. Vy làm th nào cĩ nhiu gĩc cho tr hot ng giúp tr cĩ nhiu c hi hc tp và hot ng. Theo tơi, bn cĩ th thit k mt lúc 2 — 3 gĩc hot ng (tun 1: xây dng 2 gĩc tốn và to hình), sau ĩ li thay i, luân phiên, d b hai gĩc c (tốn và to hình và xây dng 2 — 3 gĩc khác (tun 2: xây dng 3 gĩc: th vin, ĩng vai theo ch và xây dng). Nh vy, trong thi gian trin khai mt ch im (4 tun), bn cĩ th luân chuyn chi, dùng t gĩc này sang gĩc khác và cĩ ch cho tr chi trong nhiu gĩc khác nhau, tr c rèn luyn các k nng trong nhiu gĩc chi. — Nhn xét bc nh trong Bài tp 2: Giá gĩc bán hàng cĩ nhiu sn phm và c sp xp, bày trên giá gn gàng, theo chng loi, cĩ bng giá 160 | MODULE MN 9
35. ngi mua tin theo dõi. Tuy nhiên bn s khơng ốn c là lp ang thc hin ch im gì, cĩ quá ít dùng, chi, sn phm bán hàng t to, cha cĩ khơng gian ngi bán hàng ng bán, thiu các iu kin: cân, r giá khách t chn , cha cĩ bàn thanh tốn (nu là siêu th), cha cĩ ngi thu tin, ngi bán * Gi ý cách thit k mơi trng cho Gĩc “Gia ình yêu thng ca bé” cho tr mu giáo ln Trong gĩc gia ình gm cĩ: tranh mng tng, tên trị chi, tên ch chi, tranh hot ng, chi cơng nghip, chi t to, nguyên vt liu m — Tranh mng tng (tranh ch im): Cơ giáo và tr cĩ th v, xé, dán các bc tranh hng v ch im gia ình t giy màu, giy can, rm làm mái nhà, que kem làm tng nhà Ví d 1: V mt bc tranh trên bàn t mt cái bánh ga tơ mng sinh nht, xung quanh là các cây nn. Cho tr s dng trang trí bng cách vị giy, xé vn, xé di trang trí các cây nn. Ví d 2: Làm mt bc tranh mơ t cnh sinh hot trong gia ình vào bui ti nh: B ang ngi xem ti vi, m ang an áo, anh ang hc bài và bé ang chi chi. Cho tr s dng các nguyên vt liu khác bc tranh thêm p nh: , tơ, rc cát Bc tranh này khơng nht thit phi p khi bt u thc hin ch im. Giáo viên v nét hình thành b cc bc tranh và trong sut ch im, cho tr làm tip bc tranh. Mun nht là hồn thành bc tranh khi kt thúc ch im, trng bày cho ph huynh xem sn phm ca cơ và tr. Ví d 3: Giáo viên cĩ th to mt cây th h và cho tr mang nh ca ngi thân ti, dán vào các khu vc ca tng nhánh cây (giáo viên lu ý: nh làm cây th h là nh tng cá nhân ca gia ình ch khơng phi là nh chp chung ca c gia ình. Do vy, khi thơng báo ph huynh cho mn nhng tm nh thì giáo viên phi nĩi rõ). Nh vy, cĩ nhiu cách to tranh mng tng th hin ch im ang thc hin. Giáo viên cn la chn nhng hình nh tiêu biu và lu ý n b cc, màu sc, kích thc ca tranh hp lí hp dn tr. Tránh s dng quá nhiu màu sc làm bc tranh b ri. Bc tranh ch im cĩ th do giáo viên thc hin nhng cng cĩ th thit k cho tr tham gia làm cùng hoc mang các hình nh cơ giáo thit k, to thành mt sn phm chung. MƠI TRƯỜNG GIÁO DỤC CHO TRẺ 3 – 6 TUỔI | 161
36. * Mt s iu cn chú ý khi mua hoc làm dùng, chi: — chi cơng nghip, cĩ sn: ây là nhng chi cĩ bán sn trên th trng. Mt s chi màu sc p, hp dn và cĩ bn s dng cao. Tuy nhiên nu chi lp i lp li nhiu ln s khơng phát trin tính tích cc, ch ng, sáng to ca tr. Các chi này gm cĩ: bp, t lnh, t qun áo, bàn gh, ging búp bê, bàn là, xe y, in thoi, túi xách Các dùng này khơng nht thit phi trang b, mua sm mà giáo viên cĩ th trao i vi mt s ph huynh và ngh h ng h hoc cho mn mt s dùng nh: qun áo, túi xách, giá sách báo, in thoi, giy, va li c ã qua s dng. + Cách sp xp: Các trang phc c treo trên giá treo qun áo hoc c gp cn thn ngn t khi chi tr s ly ra s dng. Các dùng nh bp, bàn là, t qun áo, ging ca búp bê, giáo viên b trí hp lí trong gĩc chi và cĩ th s dng làm vách ngn gia hai gĩc chi. Nhng dùng khác nh xoong ni, bát a xp trên giá gn gàng. — chi t to: là chi c làm ra t các nguyên vt liu t nhiên và các ph liu tha. chi t to cĩ th làm là các bĩ hoa t giy nhn màu, giy bĩng kính; các con ri búp bê làm t vi si, khn tay, rm hoc bng nhng chai l. Ging, t, bàn là, bp ca gĩc gia ình cĩ th làm bng bìa cát tơng hoc bng xp cng hay nha cng cng em li hiu qu khơng kém gì chi mua ngồi th trng. Dùng nhng mnh vi vn t các ca hàng may o, giáo viên cĩ th cho tr làm trang phc cho búp bê, con ri. Làm ti vi, t lnh hay ng h trong gia ình. + Cách sp xp: Các chi này giáo viên cĩ th làm trc mt s cơng on: bi bìa, to khung, to dáng hình ca các dùng: bp, t lnh, ti vi, t g sau ĩ khuyn khích tr chi trong gĩc t trang trí cho dùng thêm p hoc giáo viên t chc mt hot ng to hình tp th “cho tr làm dùng trong gia ình” cĩ thêm dùng, chi trong gĩc nhĩm mà khơng ct xén gi dy và tr s chi trong gĩc mt cách hng thú hn. Ngồi ra, giáo viên cĩ th cho tr tơ màu hay v tranh các nhân vt trong gia ình và t tr làm mt cây th h cho gia ình mình. Tr cĩ th t làm các cun an bum v thi trang dành riêng cho các gia ình. Tr cĩ th t làm bánh trơi, bánh chay, bánh rán hoc qun nem khi nu n trong gĩc gia ình — Tng cng b sung nguyên vt liu m: là nhng nguyên vt liu gi ý cho tr làm dùng, chi và bit cách chi. Các nguyên vt liu m 162 | MODULE MN 9
37. càng phong phú thì ni dung chi ca tr càng nhiu. Tr rt hng thú và kích thích trí thơng minh, sáng to ca tr. gĩc chi gia ình, giáo viên cĩ th chun b cho tr mt s mnh vi tr t làm khn mt, khn tay, khn c hay qun áo cho em búp bê. Giáo viên chun b mt s ht ht, t nn, lá cây, kéo bút, màu sn sàng trên giá tr cĩ th thc hin to ra mt sn phm nào ĩ phc v ngi thân trong gia ình. + Lu ý: Mt s nguyên vt liu ít khi s dng trong ch im ĩ thì giáo viên nên ct i ch im nào phù hp thì ly ra dùng. Khơng nên quá nhiu. Trong sut ch im, giáo viên cĩ th a t 3 — 5 nguyên vt liu m trong gĩc và thay i nguyên vt liu theo nh kì gây hng thú,, hp dn cho tr khi chi trong gĩc. + Cách sp xp: Các nguyên vt liu m riêng theo tng hp (r giá, hoc ngn kéo), cĩ dán nhãn ghi tên rõ ràng tr d nhìn, d thy, d ct. Các nguyên vt liu này nên ngn thp ca giá chi tr cĩ th hot ng vào bt c lúc nào tr thích. Các nguyên vt liu phi va tm tay, khơng nên to quá s gây khĩ khn cho tr trong khi s dng vào các trị chi (t giy màu quá ln, dây quá dài ). Trong gĩc gia ình, giáo viên cĩ th sp xp mt vài cun truyn cĩ ni dung giáo dc l giáo trong gia ình, hay cĩ mt s bc tranh th hin tình cm ca cha m yêu thng, chm sĩc con cái, hoc cĩ nhng sách tranh lt v quy trình tm cho búp bê, cho búp bê n tr cĩ th s dng trong khi chi. Giáo viên cn to ra mơi trng ci m, kích thích hng thú chi ca tt c tr (bao gm c tr tích cc cĩ vn kinh nghim phong phú và c nhng tr cịn nhút nhát, th ng và hn ch v k nng khi chi). Giáo viên cn sp xp và b trí gĩc Gia ình sát vi gĩc Nu n hay gĩc Bán hàng gi ý, to iu kin cho tr thit lp các mi quan h a dng, phong phú trong khi chi và to cho tr cĩ mơi trng giao tip tích cc nht, c bit giúp tr cĩ nhng hành vi ng x vn minh, lch s phù hp vi các chun mc o c. Lu ý: Giáo viên khơng nên hiu mt cách máy mĩc là trong gĩc Gia ình thì khơng cĩ dùng nu n, dùng to hình, ch cĩ dùng chm sĩc búp bê. Trong gĩc Gia ình cng cn cĩ nhng dùng, nguyên vt liu ni dung chi phong phú và tr cĩ s giao lu vi các nhĩm bên cnh. MƠI TRƯỜNG GIÁO DỤC CHO TRẺ 3 – 6 TUỔI | 163
38. Hoạt động 3: Lơi cuốn trẻ tham gia xây dựng mơi trường giáo dục Bng kinh nghim ca mình, bn hãy chia s vi ng nghip v nhng vic giáo viên cn làm tr tham gia nêu ý tng xây dng gĩc hot ng trong lp. Bn hãy suy ngh và tr li câu hi sau: — Tr cĩ cn tham gia, nêu ý kin thit k, cách thc thc hin khi xây dng gĩc chi trong lp khơng? (Bn hãy ghi ra ý kin ca mình.) Bn hãy trao i vi ng nghip và c nhng thơng tin di ây cĩ thêm hiu bit v vic lơi cun tr tham gia xây dng mơi trng giáo dc. THƠNG TIN PHẢN HỒI Cn thu hút, lơi cun tr tham gia hot ng xây dng mơi trng giáo dc vì: — Trong mt nm hc, các bn s tin hành nhiu ch im. Khi kt thúc ch im này li bt u thc hin ch im tip theo. Do ĩ, mi khi ch im mi chun b thc hin thì vic t chc cho tr nêu ý tng, 164 | MODULE MN 9
39. tham gia xây dng mơi trng giáo dc cĩ tác dng tích hp rt tt, gĩp phn phát trin tồn din cho tr. — Khi tr tham gia cùng cơ xây dng mơi trng, chúng ta ã to cho tr mt tâm th tích cc xây dng mt s mi m cho lp, làm cho tr rt thích thú, hào hng và ny ra nhng ý tng sáng to trong quá trình thc hin. Trong ch im u tiên thì tr cĩ th cha bit làm nhng nu kiên nhn thc hin thì tr trong lp bn s a ra nhiu ý tng ng nghnh và áng yêu. — Kích thích tr nêu ý tng xây dng mơi trng giáo dc trong lp. — Khuyn khích tr chia s kinh nghim xem mơi trng giáo dc trong lp cn cĩ nhng gĩc chi nào? Trang trí ra sao? Cn cĩ nhng dùng, chi gì cho gĩc ĩ? * Cách thc thc hin nh sau: Cĩ nhiu giáo viên khơng cn ti ý kin ca tr tham gia xây dng mơi trng vì thy mt quá nhiu thi gian. Cĩ nhiu giáo viên cng mun to c hi cho tr nêu ý tng khi xây dng mơi trng giáo dc trong lp hc nhng cha bit cách làm. Vic lơi cun tr cùng tham gia vào hot ng chung ca lp là iu cn thit, ây cng là c hi giáo dc tr tt nht. Xin c chia s cùng các bn mt trong nhng cách thc t chc cho tr cùng tham gia xây dng ý tng b trí các gĩc chi trong lp mt ch c th. T chc trị chi: “Nhà thit k” — Thi gian: 30 phút. — Phng pháp: ng não, tho lun nhĩm ln. — Phng tin h tr: 2 bng en cĩ chân ng, các lơ tơ hình nh các gĩc chi, 4 — 5 t giy A0 cĩ s mt ct sàn nhà ca lp. — Tin trình thc hin: + Bc 1: Yêu cu tr trong lp chia thành 4 — 5 nhĩm chi mt trị chi “Bé là nhà thit k” (tùy theo s lng tr. Mi nhĩm t 6 — 8 tr). + Bc 2: Cơ giáo cho tr cùng quan sát các tranh lơ tơ cơ ã chun b và giao nhim v cho tr: Các bé hãy cùng nhau tho lun v ch “Các con vt gn gi” la chn nhng gĩc chi mà các bé mun. + Bc 3: Sau khi tr tho lun ti nhĩm, giáo viên cho tr tp trung li khu trung tâm ca lp trình bày ý tng thit k ca c i. Mi i c MƠI TRƯỜNG GIÁO DỤC CHO TRẺ 3 – 6 TUỔI | 165
40. mt tr trình bày. Cơ cĩ th gi ý bng nhng câu hi: Các con vt này thích n thc n gì? Làm th nào cĩ thc n cho chúng? Các con gp nhng con vt này âu? nĩ sng âu? Khi các con vt này b m thì ai s giúp chúng khi bnh? + Bc 4: Giáo viên cho tr ca các nhĩm khác hi thêm v ý tng ca nhĩm va trình bày. + Bc 5: Giáo viên b sung thêm thơng tin và biu dng nhng ý tng ca các nhĩm. Mt gc chi bn hng ca tr mu gio ln đc thit k da trn tng ca tr. ĐÁNH GIÁ NỘI DUNG 5 Bài tp 1. Theo bn, mơi trng giáo dc dành cho tr t 3 — 6 tui cn cĩ nhng yu t nào? Bn hãy tích du x vào nhng ý kin bn ng ý hoc khơng ng ý. Khơng STT Ni dung ng ý ng ý 1 Các gĩc chi phi rng rãi. Cách sp xp phng tin gn gàng, 2 úng ni quy nh. To mơi trng quen thuc vi cuc 3 sng thc ca tr. 166 | MODULE MN 9
41. Khơng STT Ni dung ng ý ng ý Nguyên liu a dng, tn dng 4 nguyên vt liu a phng, nguyên vt liu tái s dng. 5 Khơng gian luơn thay i tng ngày. Cách sp xp, xây dng mơi trng 6 lp hc tùy thuc vào giáo viên. Cĩ tên gĩc chi, hình nh th hin 7 ni dung gĩc chi. Bài tp 2. Bn hãy cho bit ý kin ca mình v vai trị ca giáo viên khi xây dng mơi trng hot ng cho tr t 3 — 6 tui bng cách ánh du x vào ct tng ng. Khơng STT Ni dung ng ý ng ý Khi xây dng mơi trng giáo dc 1 cho tr hot ng, giáo viên ch da vào ý tng, ch ý ca giáo viên. Khi xây dng mơi trng giáo dc 2 cho tr hot ng, giáo viên da trên ý tng ca giáo viên và tr. Khi xây dng mơi trng giáo dc 3 cho tr hot ng, giáo viên da trên ý tng ca tr. Giáo viên da vào vn kin thc và kinh nghim sng ca tr xây 4 dng mơi trng hot ng phù hp cho tr. Giáo viên khuyn khích tr ĩng gĩp ý kin cá nhân v ý tng xây dng 5 mơi trng giáo dc trong lp hoc ngồi lp. MƠI TRƯỜNG GIÁO DỤC CHO TRẺ 3 – 6 TUỔI | 167
42. Khơng STT Ni dung ng ý ng ý Giáo viên khơng cn khuyn khích nhng câu tr li, nhng ý tng, 6 sn phm sáng to ca tr khi tr cùng giáo viên thit k, xây dng mơi trng giáo dc. Tr c giáo viên khuyn khích 7 tham gia xây dng mơi trng hot ng giáo dc ca lp. Yêu cu tr làm úng nh hng 8 dn ca giáo viên mi c khen. Giáo viên khơng to c hi tr tham gia ý kin, nhn xét, b sung 9 các ý tng ca bn, ca giáo viên khi xây dng mơi trng hot ng giáo dc ca lp. Nội dung 6: TỔ CHỨC HOẠT ĐỘNG CHO TRẺ TRONG MƠI TRƯỜNG GIÁO DỤC Hoạt động 1. Khảo sát thực trạng tổ chức hoạt động cho trẻ từ 3 – 6 tuổi tại trường của bạn Bn hãy thc hin các bài tp sau ây: Bài tp 1. Bn hãy d hot ng gĩc ca mt vài ng nghip trong trng ca bn và ghi chép nhng u im, tn ti ca các bn ng nghip vào v hc tp Bài tp 2. Bn hãy t chc hot ng gĩc, mi các ng nghip trong trng n d và ghi chép li nhng ý kin, nhn xét ca h vào v hc tp. 168 | MODULE MN 9
43. Bài tp 3. Sau khi bn thc hin 2 bài tp trên, bn hãy cho bit ý kin ca bn v cách thc t chc hot ng gĩc hiu qu bng cách ánh du x vào ct tng ng. Khơng STT Ni dung ng ý ng ý Khi t chc cho tr hot ng gĩc, 1 giáo viên ch cn tp trung vào hot ng ca giáo viên. Khi t chc cho tr hot ng gĩc, 2 giáo viên ch cn tp trung vào hot ng ca giáo viên và tr. Khi t chc cho tr hot ng gĩc, 3 giáo viên ch cn tp trung vào hot ng ca tr. Tr ch ng thc hin các hot ng tìm tịi, khám phá, phát hin 4 nhng kin thc, k nng mi di s hng dn ca giáo viên trong các gĩc. Khi hot ng, tr lng nghe giáo viên ging gii, giáo viên huy ng 5 vn kin thc và kinh nghim sng ca mình truyn t li cho tr. Giáo viên da vào vn kin thc và kinh nghim sng ca tr xây 6 dng mơi trng hot ng phù hp cho tr. Trong quá trình hot ng, giao tip gia giáo viên và tr ngày càng 7 nhiu, tng cng thơng tin t tr n giáo viên. Trong quá trình hot ng, giao tip 8 gia giáo viên và tr theo mt chiu thơng tin, t giáo viên n tr. MƠI TRƯỜNG GIÁO DỤC CHO TRẺ 3 – 6 TUỔI | 169
44. Khơng STT Ni dung ng ý ng ý Giáo viên khuyn khích tr ĩng gĩp ý kin cá nhân v ý tng xây dng 9 mơi trng giáo dc trong lp hoc ngồi lp. Giáo viên khơng khuyn khích nhng câu tr li, nhng ý tng, sn 10 phm sáng to ca tr khi tr cùng giáo viên thit k, xây dng mơi trng giáo dc. THƠNG TIN PHẢN HỒI Mi giáo viên cn nm vng lí lun và tin hành thc hin trên thc tin t ĩ rút ra nhng bài hc kinh nghim cho chính bn thân mình. Chính vì vy, khi bn thc hin 2 bài tp trên, bn s ng hai v trí: ngi thc hin và ngi kim tra. Bn s rút ra c nhng bài hc kinh nghim cho mình khi d gi. Bn hc tp nhng phng pháp, bin pháp t chc hot ng gĩc hiu qu và khi phát hin nhng ni dung cịn tn ti ca ng nghip, bn s khơng mc phi sai lm nh h và khi bn thc hin bn s nhn c nhng ĩng gĩp ý kin ca ng nghip bn trng thành hn. Mi a phng, vùng min cĩ nhng c im khác nhau v: a lí, con ngi, phong tc tp quán. Chính vì vy, khi ánh giá, kho sát thc trng t chc hot ng trong mơi trng giáo dc ti lp mình ph trách, giáo viên cn ánh giá mt cách khách quan t ĩ bit cách t chc hot ng cho tr trong mơi trng giáo dc, t mc tiêu giáo dc, thc hin chng trình giáo dc mm non hiu qu, cht lng. Hoạt động 2. Tổ chức cho trẻ hoạt động trong các gĩc chơi Bng kinh nghim ca mình, bn hãy chia s vi ng nghip v nhng vic giáo viên cn làm tr chi tích cc trong các gĩc hot ng. Bn hãy suy ngh và tr li các câu hi sau: 1. Khi nào cn gii thiu gĩc chi trong lp cho tr? 170 | MODULE MN 9
45. 2. Thi gian tr chi trong các gĩc là bao lâu và s qun lí ca giáo viên trong các gĩc chi nh th nào? 3. Làm cách nào tr c chi tt c các gĩc? MƠI TRƯỜNG GIÁO DỤC CHO TRẺ 3 – 6 TUỔI | 171
46. Sau ĩ bn hãy trao i vi ng nghip và c nhng thơng tin di ây cĩ thêm hiu bit v vic t chc cho tr hot ng trong các gĩc . THƠNG TIN PHẢN HỒI * Gii thiu các gĩc chi — Giáo viên cn giúp tr chi tích cc, sáng to, ngh ra nhiu cách chi trong các hot ng. Mun làm c iu ĩ, giáo viên cn bit cách gii thiu các gĩc chi và qun lí tt quá trình tr chi trong các gĩc. Gii thiu gĩc chi: là mt bin pháp cho tr làm quen vi các iu kin chi trong lp. Bin pháp này giúp tr ch ng tìm kim chi khi cn, trin khai trị chi, thu dn và ct chi úng ni quy nh. — Vic gii thiu cho tr làm quen vi các gĩc chi tin hành ch yu vào u nm hc, khi tr cịn b ng cha quen vi các dùng, chi trong lp, cha bit tên các chi, v trí chi và các ch chi (hoc trong lp cĩ mt chi mi, gĩc chi mi cng vy). Nhim v ca giáo viên là phi giúp tr bit ni các chi, các gĩc chi bt u t âu và kt thúc âu. — Gii thiu gĩc chi nên tin hành ngay t u gi chi hoc vào gi sinh hot chiu, tùy tng trng hc c th, tùy tng la tui. Ví d: i tr t 3 — 4 tui, tr thng thích các trị chi cha ng ct truyn nh “i tàu ha” vi mi ga là mt gĩc chi. iu ĩ s giúp tr làm quen vi các gĩc chi mt cách thú v (va i va hát bài “mt ồn tàu”, n mi “ga”, cơ giáo s gii thiu hoc hi cho tr tr li: tên “ga”— tên gĩc chi và trong “ga” này cĩ nhng th gì (cĩ th gii thiu tên gĩc chi nu gĩc mi m hoc tr cha bit). i vi tr 5 — 6 tui: Cn kích thích tr suy ngh nhiu hn, cĩ th t chc các trị chi “ bé” vi các yu t chi: ném bĩng. Ném bĩng vào gĩc chi nào thì tr phi xác nh úng tên gĩc chi hoc chi tng ng (cĩ th giáo viên nĩi tên gĩc chi cịn tr ném bĩng úng vào gĩc 172 | MODULE MN 9
47. chi ĩ hoc ngc li, cơ ném bĩng vào gĩc chi nào thì tr phi nĩi úng tên gĩc chi ĩ). * Thi gian cho tr chi và s qun lí ca giáo viên trong các gĩc. — S lng tr chi trong các gĩc thng t 2 — 6 tr. Tuy nhiên cĩ nhng gĩc s lng tr tham gia cĩ th nhiu hn nh gĩc Lp ghép — xây dng, gĩc Sáng to, ngh thut, gĩc Sách, gĩc Thiên nhiên, gĩc Hc tp. i vi lp ghép hai tui, cĩ th cho tr bé và tr ln chi cùng nhau trong mt gĩc tr ln hng dn tr bé, cng cĩ lúc cho tr ln chi vi tr ln và tr bé chi vi tr bé. — Tr cĩ ch riêng hot ng. Khi tr hot ng trong khơng gian riêng, giáo viên khơng nên can thip vào hot ng ca tr. To iu kin cho tr c chi t 30 — 60 phút trong mt gĩc/ngày. — Thay i, luân phiên các chi, vt cĩ trong các gĩc ph thuc vào ch im, mc ích, iu kin c th ca lp trong thi gian ĩ. — iu chnh hành vi ca tr: Tr phi tuân theo các quy nh trong tng gĩc hot ng, hng tr chú ý ti các gĩc chi và gi ý cách chi vi các vt (nu cn thit). i vi tr t 5 — 6 tui, giáo viên cĩ th s dng kí hiu, hình nh quy nh ni quy chi trong tng gĩc tr gĩc chi tuân theo; cĩ bng ng kí gĩc chi (nu thy cn thit) tr bit s lng các bn chi trong gĩc và chuyn chi gĩc khác khi thy ht ch chi trong gĩc ĩ. * Gi ý mt s cách làm tr chi c tt c các gĩc chi — Vịng dây eo c: Làm các vịng eo c cĩ mã s, màu sc tng ng vi tng gĩc chi. Ví d: + 2 vịng dây màu cho gĩc to hình; + 4 vịng dây màu xanh lá cây cho gĩc th vin; + 3 vịng dây s 5 cho gĩc chi ĩng vai Treo các dây eo c này vào các gĩc chi tng ng, sau ĩ thơng báo tr bit mun chi gĩc nào thì hãy eo dây gĩc ĩ vào c; khi chi xong thì treo dây ĩ tr li vào v trí c tr khác n lt chi. — Túi th chi: MƠI TRƯỜNG GIÁO DỤC CHO TRẺ 3 – 6 TUỔI | 173
48. Mi tr mt th chi, trên th ghi tên hoc s hiu riêng. Ti mi gĩc hot ng treo mt tm bìa, trên tm bìa ĩ cĩ nhng túi nh ng các th tên (ch cĩ 3 — 4 túi ng). Tr nào mun chi gĩc nào thì th tên ca mình vào túi th tên ( mi túi ch mt th tên). — Dây th s: S dng th s này cho các gĩc chi mà bn mun tr c chi trong ngày hơm ĩ. Ví d: + Th s 1 cho gĩc To hình; + Th s 2 cho gĩc Th vin; + Th s 3 cho gĩc Chi ĩng vai/gĩc thiên nhiên. Bn hãy làm cho mi tr mt th s ri a cho tr. Khi chi xong gĩc nào, tr th cĩ s tng ng vào mt cái hp gĩc ĩ. — Th chi các gĩc: Làm s th bng s mà bn mun cho tr chi trong các gĩc. Ghi tên và v tranh tng trng cho tng gĩc chi hoc kí hiu tng gĩc trên th chi. Cho tr bc thm th chi, sau ĩ ln lt tr i vào các gĩc chi ca mình. Ngồi nhng cách thc trên, bn tham kho thêm nhng cách thc khác ca ng nghip trong trng, trong qun/huyn và c gng bao quát, iu chnh kp thi tr c chi tt c các gĩc trong lp vi tinh thn thoi mái, t nguyn và hng thú. Hoạt động 3. Tổ chức hoạt động ở mơi trường ngồi lớp Bn hãy suy ngh, nh li và vit ra tr li các câu hi sau: 1. Mơi trng sn cĩ ngồi lp bao gm nhng gì? 174 | MODULE MN 9
49. 2. Gĩc thiên nhiên nên t âu? 3. Bn ã t chc cho tr hot ng mơi trng ngồi lp nh th nào giúp tr phát trin? 4. Bn hãy suy ngh và thit k 1 — 2 thit b chi n gin, tn dng vt liu a phng. T ĩ, bn hãy tn dng, b sung thêm 1 — 2 dùng, chi ngồi tri. Bn hãy c nhng thơng tin di ây cĩ thêm hiu bit v vic t chc hot ng mơi trng ngồi lp hc cho tr t 3 — 6 tui. MƠI TRƯỜNG GIÁO DỤC CHO TRẺ 3 – 6 TUỔI | 175
50. THƠNG TIN PHẢN HỒI — Mơi trng cho tr t 3 — 6 tui hot ng ngồi lp (ch yu là mơi trng sn cĩ ngồi lp) rt phong phú, hp dn tr. Nu bit cách khai thác, giáo viên s giúp tr phát trin c nhiu mt. c bit nhng ni cĩ nhiu khĩ khn trong vic xây dng mơi trng cho tr t 3 — 6 tui hot ng trong lp (din tích lp cht, lp ơng hc sinh ), giáo viên cn phi tn dng ti a nhng gì sn cĩ ngồi lp hc giúp tr nm c các kin thc và k nng theo yêu cu ca chng trình. — Gĩc thiên nhiên nên t hiên hoc tn dng gĩc vn cho mi lp chm bĩn cây non và quan sát s phát trin, thay i ca chúng hàng ngày hoc theo mùa. Nu iu kin khơng cho phép xây dng gĩc thiên nhiên ngồi lp, phi xây dng gĩc thiên nhiên trong lp. Tuy nhiên, gĩc thiên nhiên trong lp cn lu ý chn nhng cây d sng trong nhà, d lau lá. Ví d: Cây vn liên thanh, cây tru bà, sng i, phát lc, li mèo, li h, thit mc lan và mt s cây khác, mt s cành cây d âm chi. Hàng ngày phân cơng tr ti nc, lau bi cho lá cây, hng dn tr quan sát, phát hin s ging và khác nhau ca lá cây, phân bit gia lá già và lá non; s âm chi hay s xut hin lá mi cây nào ĩ Giáo viên nên dy tr cách phát hin khi nào cây cn ti nc, khi nào khơng cn ti — T chc các hot ng giúp tr t 3 — 6 tui phát trin các giác quan, tng cng nhn thc và phát trin ngơn ng. + Nghe ting giĩ thi, lá rng, chim hĩt, ngi mùi hoa, mùi c, mùi rm r; cm nhn ánh nng mt tri. + Chi vi cát, nc, t bit tính cht ca chúng. + Tham gia trng cây, chm sĩc cây non, giúp tr t 3 — 6 tui phát trin ĩc quan sát, tính tị mị: quan sát s thay i ca cây con, s thay i lá theo mùa và phân loi chúng + Trong lúc a tr t 3 — 6 tui i do chi quanh trng, cơ giúp tr bit các phịng chc nng ca trng, các phịng nhĩm, bit nhng ngi trong trng làm gì; bit các chi, thit b và cách s dng chúng; bit các lung rau, cây con tùy theo la tui và kh nng ca tr. Giáo viên giúp tr k (miêu t) v nhng gì tr c bit, c nhìn thy — T chc các hot ng giúp tr mu giáo phát trin các vn ng. 176 | MODULE MN 9
51. + Leo trèo trên các thit b chi ngồi tri (thang leo làm bng tre, g); leo lên, bc xung qua các mơ t, bc tam cp, cu thang, gc cây. + Chi các trị chi vn ng, trị chi dân gian sân trng; chi nht lá, chn lá, chi ghép các hình, các ch cái, ch s khác nhau t các lá cây, viên si tr nht c t sân trng — T chc các hot ng giúp tr phát trin tình cm và quan h xã hi. + àm thoi vi tr t 3 — 6 tui, gi ý cho tr nhn bit và thng thc v p ca chi non mi nhú ca nhng bơng hoa màu sc vn trng hoc vn rau, v p ca nhng cành cây u a trc giĩ + Hát múa di bĩng cây. + Thm các danh lam thng cnh, di tích lch s, các im hot ng cơng cng ca cng ng dân c ni tr t 3 — 6 tui ang sng. — Mt s thit b chi ngồi tri làm bng vt liu a phng. Thit k mt s chi ngồi tri nh sau: + Thang leo làm bng tre hoc g, dây thng to. + Lp xe ơ tơ hng chơn xung t cho tr rèn luyn bc i và kh nng thng bng c th. + Xích u bng st hoc bng tre. + Bp bênh bng tre hoc g. + H cát, si sch cho tr chi. ĐÁNH GIÁ NỘI DUNG 6 * Bn hãy cho bit ý kin ca mình v cách thc t chc hot ng gĩc hiu qu bng cách dánh du x vào ct tng ng. Khơng STT Ni dung ng ý ng ý Khi t chc cho tr hot ng gĩc, giáo 1 viên ch cn tp trung vào hot ng ca giáo viên. Khi t chc cho tr hot ng gĩc, giáo 2 viên ch cn tp trung vào hot ng ca giáo viên và tr. MƠI TRƯỜNG GIÁO DỤC CHO TRẺ 3 – 6 TUỔI | 177
52. Khơng STT Ni dung ng ý ng ý Khi t chc cho tr hot ng gĩc, giáo viên 3 ch cn tp trung vào hot ng ca tr. Tr ch ng thc hin các hot ng tìm tịi, khám phá, phát hin nhng kin thc, 4 k nng mi di s hng dn ca giáo viên trong các gĩc. Khi hot ng gĩc, tr lng nghe giáo viên ging gii, giáo viên huy ng vn kin 5 thc và kinh nghim sng ca mình truyn t li cho tr. Giáo viên da vào vn kin thc và kinh 6 nghim sng ca tr xây dng mơi trng hot ng gĩc phù hp cho tr. Trong quá trình hot ng gĩc, giao tip 7 gia giáo viên và tr ngày càng nhiu, tng cng thơng tin t tr n giáo viên. Trong quá trình hot ng gĩc, giao tip 8 gia giáo viên và tr theo mt chiu thơng tin, t giáo viên n tr. Giáo viên khuyn khích tr ĩng gĩp ý kin 9 cá nhân v ý tng xây dng các gĩc hot ng trong lp hoc ngồi lp. Giáo viên khơng khuyn khích nhng câu tr li, nhng ý tng, sn phm sáng to 10 ca tr khi tr cùng giáo viên thit k, xây dng các gĩc hot ng. 178 | MODULE MN 9
53. D. KIỂM TRA, ĐÁNH GIÁ Thơng tin phn hi v các bài tp t ánh giá. Bài tp t ánh giá ni dung 1 Khơng STT Câu hi úng Sai chc chn Hot ng ch o ca x 1 tr t 3 — 6 tui là hot ng vi vt. Hot ng ch o ca x 2 tr t 3 — 6 tui là hot ng vui chi. Câu nĩi “Tr hc bng x 3 chi” úng hay sai? Bài tp t ánh giá ni dung 2 — Nu bn t di im 5 thì chúng tơi mong rng bn cn phi c gng hn rt nhiu. Bn cn tìm hiu thêm s liên kt ca lí lun vi thc tin ca ni dung chi và ch chi vì iu ĩ s làm bn bt i nhng khong thi gian rút kinh nghim khơng cn thit xây dng mt mơi trng giáo dc hiu qu. — Nu bn t t 5 — 6 im thì bn cn c thêm tài liu và quan sát thêm hot ng vui chi ca các la tui khác vi lp bn bn hiu rõ thêm ni dung này. — Nu bn t t 7 — 8 im iu ĩ chng t bn là mt giáo viên cĩ kin thc vn dng trong thc tin, giúp tr hot ng tt và xây dng hiu qu trong cơng vic. — Nu bn t t 9 — 10 im thì chúng tơi tin tng bn là mt cơ giáo gii. Chúc mng bn . Bài tp t ánh giá ni dung 3 — Nu bn t mc cha nm vng thì bn cn c thêm tài liu, trao i vi ng nghip nm bt lí lun và áp dng vào thc tin ri rút ra nhng bài hc kinh nghim cho bn thân. MƠI TRƯỜNG GIÁO DỤC CHO TRẺ 3 – 6 TUỔI | 179
54. — Nu bn t mc bình thng v mơi trng giáo dc và vai trị ca mơi trng giáo dc i vi s phát trin ca tr thì bn cn trao i, chia s vi ng nghip cĩ th vn dng cho phù hp vi bn, thc t lp và nhà trng ni bn ang cơng tác. — Nu bn t mc nm vng thì chúng tơi tin tng bn s bit cách vn dng xây dng mơi trng giáo dc lp bn mt cách ch ng, t tin và sáng to. Bài tp t ánh giá ni dung 4 Khơng STT Ni dung ng ý ng ý Các gĩc chi phi c phân chia bng 1 ranh gii, giá gĩc hay nhng phng tin x h tr khác. Cách sp xp phng tin gn gàng, 2 x úng ni quy nh. Mơi trng cĩ khơng gian, cách sp xp 3 phù hp, gn gàng, quen thuc vi cuc x sng thc ca tr. Nguyên liu a dng, phong phú kích thích s phát trin ca tr, tn dng nguyên vt liu a phng, nguyên vt 4 x liu t nhiên, vt liu tái s dng nhm m rng c hi hc tp, h tr nhiu hot ng cho tr. 5 Khơng gian luơn thay i tng ngày. x Cách sp xp, xây dng mơi trng lp 6 x hc tùy thuc vào giáo viên. Ni dung chi, hot ng trong các gĩc thng xuyên c thay i, phù hp vi 7 x chng trình hot ng vui chi, hc tp ca tr. 180 | MODULE MN 9
55. Bài tp t ánh giá ni dung 5 Bài tp 1: Khơng STT Ni dung ng ý ng ý 1 Các gĩc chi phi rng rãi. x Cách sp xp phng tin gn gàng, 2 x úng ni quy nh. To mơi trng quen thuc vi cuc sng 3 x thc ca tr. Nguyên liu a dng, tn dng nguyên vt 4 x liu a phng, nguyên vt liu tái s dng. 5 Khơng gian luơn thay i tng ngày. x Cách sp xp, xây dng mơi trng lp 6 x hc tùy thuc vào giáo viên. Cĩ tên gĩc chi, hình nh th hin ni 7 x dung gĩc chi. Bài tp 2: Khơng STT Ni dung ng ý ng ý Khi xây dng mơi trng giáo dc cho tr 1 hot ng, giáo viên ch da vào ý tng, x ch ý ca giáo viên. Khi xây dng mơi trng giáo dc cho tr 2 hot ng, giáo viên da trên ý tng ca x giáo viên và tr. Khi xây dng mơi trng giáo dc cho tr 3 x hot ng, giáo viên da trên ý tng ca tr. Giáo viên da vào vn kin thc và kinh 4 nghim sng ca tr xây dng mơi x trng hot ng phù hp cho tr. 5 Giáo viên khuyn khích tr ĩng gĩp ý kin x MƠI TRƯỜNG GIÁO DỤC CHO TRẺ 3 – 6 TUỔI | 181
56. Khơng STT Ni dung ng ý ng ý cá nhân v ý tng xây dng mơi trng giáo dc trong lp hoc ngồi lp. Giáo viên khơng khuyn khích nhng câu tr li, nhng ý tng, sn phm sáng to 6 x ca tr khi tr cùng giáo viên thit k, xây dng mơi trng giáo dc. Tr c giáo viên khuyn khích tham gia xây 7 x dng mơi trng hot ng giáo dc ca lp. Yêu cu tr làm úng nh hng dn ca 8 x giáo viên mi c khen. Giáo viên khơng to c hi tr tham gia ý kin, nhn xét, b sung các ý tng ca bn, 9 x ca giáo viên khi xây dng mơi trng hot ng giáo dc ca lp. Bài tp t ánh giá ni dung 6 Khơng STT Ni dung ng ý ng ý Khi t chc cho tr hot ng gĩc, giáo viên 1 x ch cn tp trung vào hot ng ca giáo viên. Khi t chc cho tr hot ng gĩc, giáo viên ch 2 x cn tp trung vào hot ng ca giáo viên và tr. Khi t chc cho tr hot ng gĩc, giáo viên 3 x ch cn tp trung vào hot ng ca tr. Tr ch ng thc hin các hot ng tìm tịi, 4 khám phá, phát hin nhng kin thc, k nng x mi di s giúp ca giáo viên trong các gĩc. Khi hot ng, tr lng nghe giáo viên ging 5 gii, giáo viên huy ng vn kin thc và kinh x nghim sng ca mình truyn t li cho tr. 182 | MODULE MN 9
57. Khơng STT Ni dung ng ý ng ý Giáo viên da vào vn kin thc và kinh 6 nghim sng ca tr xây dng mơi trng x hot ng phù hp cho tr. Trong quá trình hot ng, giao tip gia giáo 7 viên và tr ngày càng nhiu, tng cng thơng x tin t tr n giáo viên. Trong quá trình hot ng, giao tip gia giáo 8 viên và tr theo mt chiu thơng tin t giáo viên x n tr. Giáo viên khuyn khích tr ĩng gĩp ý kin cá 9 nhân v ý tng xây dng mơi trng giáo dc x trong lp hoc ngồi lp. Giáo viên khơng khuyn khích nhng câu tr li, nhng ý tng, sn phm sáng to ca tr 10 x khi tr cùng giáo viên thit k, xây dng mơi trng giáo dc. GII THIU CÁCH LÀM MT S DÙNG, CHI TO MƠI TRNG HIU QU DÙNG: BÉ VUI HC TỐN (Tr t 3 — 6 tui) Tên tác gi: Lng Trng Bình n v: Trng mm non 11 Qun 3 — TP. H Chí Minh 1. Nguyên vt liu — Mt mnh ván g; — Nhng chic np chai, np nha dán s, hình nh các con vt, phng tin giao thơng, hoa qu, làm np thay th; — Nhng quân c tng. 2. Cách làm — Mt bàn c là mt mnh ván g cĩ gn kt các khi g vuơng ghép li vi nhau to rãnh các quân c di chuyn MƠI TRƯỜNG GIÁO DỤC CHO TRẺ 3 – 6 TUỔI | 183
58. — Nhng quân c tng b mt b, mài bng hai mt làm quân c, bên di cĩ gn kt vi mt c vít cĩ th to thành cht di chuyn gia các rãnh trên bàn c. — Nhng chic np chai, np nha dán s, hình nh các con vt, phng tin giao thơng, hoa qu làm np thay th. Nhng chic np thay th này dùng t khít lên các quân c nhm thay i ni dung, hình nh ca các quân c khi tr chi. 3. Cách chi — Tr thao tác chi bng cách dùng nhng ngĩn tay y và kéo nhng quân c di chuyn theo nhng ng ngang dc trên bàn c. — Tr chi xp nhng quân c theo th t xen k màu, th t các s theo hàng ngang, dc, xon c, ng chéo; hoc khi thay i hình nh quân c bng nhng hình hoa, qu, con vt, phng tin giao thơng Tr chi tìm ơi hình ging nhau, xp xen k các hình, phân nhĩm i tng theo cùng tính cht c im ca các i tng ĩ. — Tr cĩ th chi cá nhân, ơi bn hoc nhĩm nhiu tr vi nhau, chi trong lp, ngồi sân trng hoc trong các chuyn tham quan dã ngoi. 184 | MODULE MN 9
59. DÙNG: B GHÉP HÌNH (Tr mu giáo) n v: Trng Mm non Rng ơng — Qun 6 — TP. H Chí Minh 1. Nguyên vt liu — Dùng loi giy MDF (cĩ th dùng giy bìa, giy các tơng, nha bình minh cĩ cng và dày tr d dàng ly, xp, ráp li khi chi). — Hình nh tn dng trong sách báo, bìa lch, t qung cáo 2. Cách làm — Ca giy MDF thành các mnh nh cĩ hình lc giác nh cnh 4cm hoc ln cnh 8cm, mài nhn các mt cnh và gĩc ca hình → dùng keo AC sn lĩt c hai mt → Sau ĩ sn màu theo yêu cu. — Dán hình nh các loi thc vt, ng vt, dùng, chi, ch cái, ch s — Dán can trong ph kín hai mt hình. 3. Cách s dng — B ghép hình cĩ th s dng trong gi hc, gi chi hoc gi sinh hot (ĩn, tr tr ) ca tr mu giáo. — Hot ng khám phá: Tr cĩ th nhn bit, gi tên các con vt, vt, hoa qu và phân nhĩm theo c im: hình dáng , màu sc — Làm quen vi tốn: + Chn s lng tng ng vi ch s; tách nhĩm s lng theo nhiu hình thc; to các phép tính hoc so sánh các nhĩm s lng. — Làm quen vn hc: c th, k chuyn theo tranh, k sáng to MƠI TRƯỜNG GIÁO DỤC CHO TRẺ 3 – 6 TUỔI | 185
60. — Làm quen ch vit: Tr làm quen ch cái, t qua hình nh; tìm nhng t cĩ ch cái u theo yêu cu. Kt lun Trong chng trình i mi giáo dc mm non hin nay, tr là trung tâm ca tt c các hot ng. Tr c tích cc hot ng, c làm, c tri nghim khám phá th gii xung quanh nhm phát trin tồn din, phát huy tính tích cc, linh hot, c lp ca tr trong các hot ng. Do ĩ, xây dng mơi trng giáo dc cho tr hot ng là nhim v khơng th thiu trong trng mm non. Thơng qua mơi trng, tr th hin c mình, mơi trng tt, an tồn, m bo thì tr hot ng tt, phát trin tt. Mi tr cĩ mt kh nng khác nhau cho nên mc tích cc hot ng cng khác nhau trong mt mơi trng giáo dc nht nh. Mun tr hot ng tích cc trong mơi trng giáo dc, giáo viên cn phi t chc mơi trng hot ng cho tr. Giáo viên phi chun b các loi dùng, chi phong phú, a dng, phù hp vi la tui và cn to ra mơi trng giáo dc cĩ nhng hot ng hp dn, thun tin thc hin chng trình giáo dc mm non hiu qu, t mc tiêu. Giáo viên cn chú trng nhiu hn na n vic kt hp cùng vi tr làm dùng, chi, chun b ngun nguyên vt liu m a dng, phong phú, áp ng nhu cu vui chi ca tr. Giáo viên cn xây dng mơi trng giáo dc lành mnh, to khơng khí thân thin, ci m trong mơi trng y tr c phát huy ti a mi tim nng sn cĩ ca mình. Xây dng mơi trng giáo dc là mt cơng vic khá phc tp, nhng s dng mơi trng giáo dc ĩ sao cho cĩ hiu qu li càng phc tp hn. Vì vy, tit kim thi gian, cơng sc và tin bc, giáo viên cn cân nhc k lng khi xây dng mơi trng và phi khai thác trit tính nng tác dng ca các dùng, chi mà mình ã làm nâng cao cht lng t chc các hot ng cho tr. Vic xây dng mơi trng giáo dc cho tr cĩ tm quan trng c bit, to iu kin cho tr c hot ng tích cc, tìm tịi, hc hi, khám phá th gii xung quanh tr. Tùy vào iu kin ca tng ni, giáo viên nên huy ng s tham gia ca tr, ca ph huynh xây dng và s dng mơi trng giáo dc trong và ngồi lp mt cách hp lí và hu ích, giúp tr phát trin hài hịa các lnh vc. 186 | MODULE MN 9
61. E. TÀI LIỆU THAM KHẢO 1. B Giáo dc và ào to, Chin lc giáo dc mm non t nm 1988 n nm 2020. 2. B Giáo dc và ào to, Chng trình giáo dc mm non, Hà Ni, 2009. 3. B Giáo dc và ào to, Hng dn thc hin chng trình giáo dc mm non , Hà Ni, 2009. 4. B Giáo dc và ào to, Hng dn thc hin thí im chng trình giáo dc mm non . Hà Ni. 2006. 5. Trng Cao ng S phm Mu giáo Trung ng 3, Giáo trình Tâm lí hc tr em la tui mm non. 6. Tp chí Giáo dc s 189 (kì 1—5/2008). 7. Tp chí Giáo dc s 185 (kì 1—3/2008). MƠI TRƯỜNG GIÁO DỤC CHO TRẺ 3 – 6 TUỔI | 187