Giáo án Thực hành làm văn bản nghị luận - Ngô Thị Thanh Xuân

Nội dung text: Giáo án Thực hành làm văn bản nghị luận - Ngô Thị Thanh Xuân

1. 1 GIÁO ÁN Tên bà i dạ y: Th ực hành làm v ăn b ản ngh ị lu ận Môn họ c: Làm v ăn Lớp: V ăn - S ử K29 (N ăm th ứ 2) Họ và tên giáo viên : Ngô Th ị Thanh Xuân Th ời gian: 45 phút Số l ượng sinh viên: 25 Vị trí c ủa bài h ọc: Ti ết th ứ 2 c ủa ch ươ ng: Làm v ăn b ản ngh ị lu ận (g ồm 3 ti ết) SV đã có nh ững kiến th ức v ề: - Các k ĩ n ăng làm v ăn. - Lí thuy ết làm v ăn b ản ngh ị lu ận (khái quát v ề v ăn b ản ngh ị lu ận, đặ c điểm c ủa v ăn b ản ngh ị lu ận, cách làm v ăn b ản ngh ị lu ận) I. MỤC TIÊU Sau bài h ọc, SV có được: Ki ến th ức Củng c ố lí thuy ết làm v ăn b ản ngh ị lu ận: - Yêu c ầu c ủa v ăn b ản ngh ị lu ận v ề hi ện t ượng đờ i s ống. - Phân tích hi ện t ượng đờ i s ống để tìm ý. - Phân tích, tìm hi ểu m ột đề v ăn ngh ị lu ận. Kĩ n ăng - Vận d ụng các lí thuy ết làm v ăn ngh ị lu ận v ề hi ện t ượng đờ i s ống vào vi ết đoạn v ăn ngh ị lu ận v ới đề tài b ảo v ệ môi tr ường v ịnh Hạ Long. - Quan sát, nh ận xét, phát hi ện được nh ững bi ểu hi ện xâm h ại môi tr ường (vịnh H ạ Long). Thái độ Có ý th ức vi ết đúng th ể lo ại văn b ản ngh ị lu ận v ề hi ện t ượng đờ i s ống. II. NỘI DUNG CHÍNH 1
2. 2 Ý tưở ng l ớn nh ất bao trù m bà i họ c là : Rèn luy ện k ĩ n ăng tạo l ập v ăn b ản ngh ị lu ận v ề hi ện t ượng đờ i s ống, tích h ợp giáo d ục ý th ức bảo v ệ môi tr ường v ịnh H ạ Long. III. CÂU H ỎI QUAN TR ỌNG o Nh ững câu hỏ i nh ấn mạ nh đế n s ự hi ểu bi ết, đem lạ i s ự thay đổi củ a quá trì nh họ c t ập: 1. Hãy cho bi ết yêu c ầu c ủa bài v ăn ngh ị lu ận v ề hi ện t ượng đờ i s ống? 2. Anh (ch ị) c ần l ưu ý nh ững điểm gì khi phân tích, tìm hi ểu m ột đề v ăn ngh ị lu ận? Nh ững l ưu ý ấy có ích gì cho b ản thân anh (ch ị) khi vi ết bài v ăn ngh ị lu ận? o Các câu h ỏi mà bài h ọc có th ể tr ả l ời: 1. Hãy cho bi ết yêu cầu n ội dung, hình th ức, các b ước làm bài, dàn bài c ủa bài v ăn ngh ị lu ận v ề hi ện t ượng đờ i s ống? 2. Hãy cho bi ết h ệ th ống ý chính của bài v ăn: B ảo v ệ môi tr ường v ịnh H ạ Long? 3. Nh ững nguyên nhân gây ô nhi ễm môi tr ường v ịnh H ạ Long? 4. Cần ph ải làm gì để b ảo v ệ môi tr ường v ịnh H ạ Long 5. Hãy vi ết đoạn v ăn ngh ị lu ận v ới ch ủ đề : B ảo v ệ môi tr ường v ịnh H ạ Long. 6. Anh (ch ị) c ần l ưu ý nh ững điểm gì khi phân tích, tìm hi ểu m ột đề v ăn ngh ị lu ận? IV. ĐÁNH GIÁ o Cơ s ở đánh giá : - Các đoạn v ăn tiêu bi ểu trong bài v ăn ngh ị lu ận v ề b ảo v ệ môi tr ường v ịnh H ạ Long. - Kết qu ả bài t ập tr ắc nghi ệm c ủa SV. - Các bài h ọc t ự rút ra c ủa SV v ề hành động b ảo v ệ môi tr ường v ịnh H ạ Long. o Các hình th ức đánh giá: - Kết h ợp đánh giá c ủa GV và SV ( đánh giá bài t ự lu ận – đoạn v ăn ngh ị lu ận của SV qua nh ận xét, góp ý). - Đánh giá câu tr ả l ời tr ắc nghiệm ( đúng – sai). V. ĐỒ DÙNG D ẠY H ỌC o Các t ư li ệu, đồ dùng, trang thi ết b ị ph ục v ụ cho bài h ọc: 2
3. 3 - Tranh ảnh v ề c ảnh quan thiên nhiên v ịnh H ạ Long. - Các bài báo, báo cáo v ề v ấn đề môi tr ường v ịnh H ạ Long. - Máy tính, máy chi ếu, bút d ạ, gi ấy Ao, b ảng ph ụ. - Th ẻ trò ch ơi. VI. CÁC HO ẠT ĐỘ NG D ẠY VÀ H ỌC Ho ạt độ ng chu n b ị tr ước gi ờ h ọc Chu n b ị c ủa GV: + Kh ảo sát tài li ệu v ề môi tr ường v ịnh H ạ Long. + Giao Phi ếu h ọc t ập số 1 cho SV tr ước 01 tu ần. + H ỗ tr ợ, h ướng d ẫn SV t ự nghiên c ứu các tài li ệu v ề môi tr ường v ịnh H ạ Long và th ực hi ện các nhi ệm v ụ h ọc t ập. Chu n b ị c ủa SV: + T ự t ổ ch ức, chia nhóm h ọc t ập. + T ự nghiên c ứu tài liệu v ề môi tr ường v ịnh H ạ Long. + Hoàn thành các nhi ệm v ụ cá nhân và nhi ệm v ụ c ủa nhóm theo yêu c ầu của Phi ếu h ọc t ập s ố 1 tr ước gi ờ h ọc. Không gian l ớp h ọc: Chia l ớp thành 4 nhóm h ọc t ập. 3
4. 4 Nội dung Mục tiêu Ph ươ ng Th ời Mô t ả ho ạt độ ng d ạy h ọc Tư li ệu, đồ pháp gian Ho ạt độ ng c ủa giáo viên Ho ạt độ ng c ủa dùng sinh viên I. Củng c ố lí thuy ết làm văn b ản Ôn l ại lí Trò ch ơi 5 phút - T ổ ch ức trò ch ơi: Th ực hi ện trò Máy tính ngh ị lu ận v ề hi ện t ượng đờ i s ống thuy ết c ủa + M ỗi nhóm th ực hi ện m ột ch ơi. Máy chi ếu (Gi ới thi ệu bài: th ực hành làm v ăn bài v ăn nhi ệm v ụ trong 01 phút. Nhóm 1: Th ực Th ẻ trò bản ngh ị lu ận v ề hi ện t ượng đờ i s ống) ngh ị lu ận + L ựa ch ọn đáp án đúng trên hi ện nhi ệm v ụ 1. ch ơi - Nội dung c ủa v ăn b ản ngh ị lu ận về m ột th ẻ trò ch ơi, dán đáp án lên Nhóm 2: Th ực về hi ện t ượng đờ i s ống. hi ện t ượng bảng. hi ện nhi ệm v ụ 2 đời s ống. - Hình th ức c ủa v ăn b ản ngh ị lu ận Nhi ệm v ụ 1: Hãy cho bi ết yêu Nhóm 3: Th ực về hi ện t ượng đờ i s ống. cầu n ội dung c ủa v ăn b ản ngh ị hi ện nhi ệm v ụ 3 - Các b ước làm bài v ăn ngh ị lu ận lu ận v ề hi ện t ượng đờ i s ống. Nhóm 4: Th ực về hi ện t ượng đờ i s ống. Nhi ệm v ụ 2: Hãy cho bi ết yêu hi ện nhi ệm v ụ 4 - - Dàn bài c ủa bài v ăn ngh ị lu ận cầu hình th ức c ủa v ăn b ản về hi ện t ượng đờ i s ống. ngh ị lu ận xã h ội. Nhi ệm vu 3: Hãy cho bi ết các bước làm bài v ăn ngh ị lu ận v ề hi ện t ượng đờ i s ống. Nhi ệm v ụ 4: Hãy cho bi ết yêu cầu c ủa v ăn b ản ngh ị lu ận v ề hi ện t ượng đờ i s ống. - T ổng k ết, đánh giá b ằng slide II. Th ực hành phân tích hi ện t ượng Hi ểu được: - Quan sát 10 - H ướng d ẫn SV quan sát - SV quan sát Máy tính đời s ống để tìm ý + Vẻ đẹ p - Đàm phút tranh ảnh. tranh ảnh. Máy chi ếu 1. Tìm hi ểu nguyên nhân nảy sinh cảnh quan, tho ại, g ợi Gi ấy Ao vấn đề c ần ngh ị lu ận thiên nhiên mở. - Đặt câu h ỏi: - SV suy ngh ĩ, Bút d ạ của v ịnh Vấn đề ô nhi ễm môi tr ường - Động + Anh ch ị suy ngh ĩ gì sau khi tr ả l ời cá nhân. vịnh H ạ Long. Hạ Long. não. quan sát tranh ảnh v ề v ịnh H ạ - 1 SV ghi chép Nguyên nhân: + Ba Long? kết qu ả tr ả l ời 4
5. 5 + Do ho ạt độ ng kinh doanh, s ản nguyên + Hãy cho bi ết nguyên nhân của l ớp trên gi ấy xu ất c ủa các doanh nghi ệp xung chính gây gây ô nhi ễm môi tr ường v ịnh Ao. quanh v ịnh H ạ Long. ô nhi ễm Hạ Long? + Do ho ạt độ ng nuôi tr ồng, môi tr ường + Ho ạt động kinh doanh vịnh H ạ đánh b ắt thu ỷ s ản và sinh ho ạt c ủa và s ản xu ất c ủa các doanh dân c ư trên v ịnh. Long. nghi ệp than có ảnh h ưởng nh ư + Do ho ạt độ ng kinh doanh, du + M ột s ố th ế nào đến môi tr ường v ịnh lịch trên v ịnh. hành động Hạ Long? + bảo v ệ môi + Ho ạt độ ng nuôi tr ồng, tr ường => Do ý th ức c ủa con ng ười đánh b ắt thu ỷ h ải s ản và sinh vịnh H ạ ho ạt c ủa dân c ư trên v ịnh có Hành động b ảo v ệ môi tr ường Long. ảnh h ưởng nh ư th ế nào đến vịnh H ạ Long. môi tr ường v ịnh H ạ Long? + Ho ạt độ ng kinh doanh, du l ịch có ảnh h ưởng nh ư th ế nào đến môi tr ường v ịnh H ạ Long? - H ướng d ẫn SV ghi l ại k ết Phi ếu h ọc qu ả tr ả l ời b ằng s ơ đồ t ư duy. tập s ố 2 + Là công dân anh (ch ị) s ẽ làm gì để b ảo v ệ môi tr ường SV suy ngh ĩ, vịnh H ạ Long? vi ết k ết qu ả trên Tìm ý b ằng vi ệc tr ả l ời m ột s ố câu (Đư a ra hai hành động c ụ th ể) hỏi: t ại sao, nh ư th ế nào phi ếu h ọc t ập s ố - Đặt câu h ỏi: 2. + Hãy xác định các ý chính Cá nhân suy của bài v ăn ngh ị lu ận v ới ch ủ ngh ĩ, tr ả l ời. đề: B ảo v ệ môi tr ường v ịnh Hạ Long. 5
6. 6 2. Tìm ý c ủa bài v ăn ngh ị lu ận - Bài v ăn ngh ị lu ận v ới ch ủ đề : B ảo vệ môi tr ường v ịnh H ạ Long c ần đả m bảo các ý chính sau: + Giá tr ị c ủa v ịnh H ạ Long. + Nguyên nhân gây ô nhi ễm môi tr ường vịnh H ạ Long. + Khuy ến cáo hành động b ảo v ệ môi tr ường v ịnh H ạ Long. III. Th ực hành vi ết đoạn v ăn ngh ị -Th ực hành Th ảo lu ận 25 - Giao nhi ệm v ụ cho các - B ước 1: Trao lu ận vi ết đoạn nhóm. phút nhóm: đổi kết qu ả vi ết Ch ủ đề : B ảo v ệ môi tr ường v ịnh H ạ văn ngh ị + Nhóm 1: Vi ết đoạn v ăn ngh ị đoạn v ăn ở nhà Long. lu ận lu ận theo ki ểu di ễn d ịch (t ừ 7 của cá nhân. đến 10 câu) v ới ch ủ đề : Ngành - Đánh giá than v ới vi ệc bảo v ệ môi - B ước 2: Xây kết qu ả. tr ường v ịnh H ạ Long. dựng s ản ph Nm th ực hành. Nhóm 2: Vi ết đoạn v ăn ngh ị nhóm, trình bày lu ận theo ki ểu quy n ạp (t ừ 7 trên gi ấy Ao. đến 10 câu) v ới ch ủ đề : Ho ạt động du l ịch với vi ệc bảo v ệ môi tr ường v ịnh H ạ Long. Nhóm 3: Vi ết đoạn v ăn ngh ị lu ận theo ki ểu tổng - phân - hợp (t ừ 7 đế n 10 câu) với ch ủ đề: Ngư dân s ống trên v ịnh với vi ệc b ảo v ệ môi tr ường vịnh H ạ Long. Nhóm 4: Vi ết đoạn v ăn ngh ị lu ận theo ki ểu tổng – phân - 6
7. 7 hợp (t ừ 7 đế n 10 câu) v ới ch ủ đề: Tu ổi tr ẻ Qu ảng Ninh hành động b ảo v ệ môi tr ường v ịnh Hạ Long. - Đại di ện nhóm - Quan sát, h ỗ tr ợ các nhóm báo cáo k ết qu ả. làm vi ệc. Các nhóm khác - T ổ ch ức cho SV báo cáo k ết lắng nghe, ph ản qu ả th ực hành. hồi. - Nh ận xét, đánh giá. IV. Tổng k ết Giúp SV Trả l ời - H ướng d ẫn SV th ực hi ện bài - Trao đổi, tìm - Ph ươ ng pháp phân tích và tìm hi ểu rút ra bài câu h ỏi tập nhanh. ph ươ ng án tr ả đề trong v ăn ngh ị lu ận. học v ề: tr ắc - Nêu câu h ỏi tr ắc nghi ệm lời đúng. Đáp án: + Ph ươ ng nghi ệm (phi ếu h ọc t ập s ố 3) - 01 SV làm th ư pháp phân theo kí, ghi k ết qu ả. Câu 1: A, B nhóm. tích và tìm Câu 2: B. C hi ểu đề Câu 3: C, D. - L ắng nghe, suy trong v ăn ngh ĩ - Bài t ập v ề nhà. ngh ị lu ận. - H ướng d ẫn SV làm bài t ập - Gi ới thi ệu trang website b ầu ch ọn + Hành về nhà. cho v ịnh H ạ Long tr ở thành kì quan động vì H ạ - Gi ới thi ệu đị a ch ỉ b ầu ch ọn thiên nhiên th ế gi ới: Long hôm cho v ịnh H ạ Long nay và mai sau. TÀI LI ỆU THAM KH ẢO - Giáo trình Làm v ăn, Đỗ Ng ọc Th ống (ch ủ biên),Ph ạm Minh Di ệu, Nguy ễn Thành Thi , Nxb Đại h ọc S ư ph ạm, 2007. - Ng ữ v ăn 9, t ập 2, Nxb Giáo d ục, 2008. - Ng ữ v ăn 12, tâp I (B ộ nâng cao), Nxb Giáo d ục, 2008. 7
8. 8 PHI ẾU H ỌC T ẬP S Ố 1 Bài: Th ực hành làm v ăn b ản ngh ị lu ận Tr ước gi ờ h ọc, sinh viên c ần hoàn thành các nhi ệm v ụ sau: STT Nhi ệm v ụ Cách t ổ ch ức th ực hi ện 1 Anh (ch ị) hãy cho bi ết yêu c ầu c ủa v ăn b ản ngh ị lu ận? Làm vi ệc cá nhân. 2 Hãy cho bi ết nh ững nguyên nhân nào gây ra tình tr ạng ô nhi ễm môi tr ường v ịnh H ạ Long. 3 Vi ết bài v ăn ngh ị lu ận kho ảng 600 t ừ v ới ch ủ đề : B ảo v ệ môi tr ường v ịnh H ạ Long. 4 Vi ết đoạn v ăn di ễn d ịch (t ừ 7 đế n 10 câu) v ới ch ủ đề : Công ti than hãy b ảo v ệ môi tr ường v ịnh Làm vi ệc cá nhân, SV Hạ Long. nhóm 1 th ực hi ện 5 Vi ết đoạn v ăn quy n ạp (t ừ 7 đế n 10 câu) v ới ch ủ đề : Công ti du l ịch hãy b ảo v ệ môi trường v ịnh Làm vi ệc cá nhân, SV Hạ Long. nhóm 2 th ực hi ện 6 Vi ết đoạn v ăn t ổng – phân - h ợp (t ừ 7 đế n 10 câu) v ới ch ủ đề : Nh ững ng ư dân s ống trên v ịnh Làm vi ệc cá nhân, SV hãy b ảo v ệ môi tr ường v ịnh H ạ Long. nhóm 3 th ực hi ện 7 Vi ết đoạn v ăn t ổng – phân - h ợp (t ừ 7 đế n 10 câu) v ới ch ủ đề : Tu ổi tr ẻ Qu ảng Ninh hành động Làm vi ệc cá nhân, SV bảo v ệ môi tr ường v ịnh H ạ Long. nhóm 4 th ực hi ện 8 Anh (ch ị) c ần l ưu ý nh ững điểm gì khi phân tích, tìm hi ểu m ột đề v ăn ngh ị lu ận? Nh ững l ưu ý Làm vi ệc cá nhân. ấy có ích gì cho b ản thân anh (ch ị) khi bi ết bài ngh ị lu ận? Tài li ệu tham kh ảo - Giáo trình Làm v ăn, Đỗ Ng ọc Th ống (ch ủ biên),Ph ạm Minh Di ệu, Nguy ễn Thành Thi , Nxb Đại h ọc S ư ph ạm, 2007. - Ng ữ v ăn 9, t ập 2, Nxb Giáo d ục, 2008. - - - - - 8
9. 9 PHI ẾU H ỌC T ẬP S Ố 2 Là công dân, anh (ch ị) s ẽ làm gì để b ảo v ệ môi tr ường v ịnh H ạ Long ? (Ch ỉ ra hai hành động c ụ th ể) 9
10. 10 PHI ẾU H ỌC T ẬP S Ố 3 Bài: Th ực hành làm v ăn b ản ngh ị lu ận Điền ( Đ) vào nh ững ph ươ ng án tr ả l ời đúng cho nh ững câu h ỏi d ưới đây: Câu h ỏi 1: Anh (ch ị) c ần l ưu ý nh ững điểm gì khi phân tích, tìm hi ểu m ột đề v ăn ngh ị lu ận? A. Nh ận th ức đúng v ấn đề tr ọng tâm mà đề yêu c ầu làm sáng t ỏ. B. Hình thành được h ệ th ống ý làm sáng t ỏ cho v ấn đề tr ọng tâm. C. Xác định các ph ươ ng th ức l ập lu ận mà đề yêu c ầu. D. Xây d ựng h ệ th ống lu ận điểm. Câu h ỏi 2: Để nh ận th ức đúng v ấn đề tr ọng tâm mà đề yêu c ầu làm sáng t ỏ, ng ười vi ết c ần ph ải: A. Xác định h ệ th ống d ẫn ch ứng phù h ợp B. Xác định đề yêu c ầu bàn v ề v ấn đề gì. C. Xác định ph ạm vi ki ến th ức c ần huy độ ng và làm sáng t ỏ. D. Xác định các thao tác ngh ị lu ận c ần s ử d ụng và k ết h ợp chúng trong v ăn b ản ngh ị lu ận Câu h ỏi 3: Để hình thành được h ệ th ống ý làm sáng t ỏ cho v ấn đề trọng tâm, ng ười vi ết c ần ph ải: A. Xây d ựng h ệ th ống lu ận điểm, lu ận c ứ phù h ợp. B. L ựa ch ọn các thao tác l ập lu ận và k ết h ợp chúng. C. D ựa vào yêu c ầu và ch ỉ d ẫn c ủa đề để tìm ra v ấn đề tr ọng tâm và các ý l ớn mà bài vi ết c ần làm sáng t ỏ. D. Tìm ra các ý nh ỏ b ằng cách đặ t ra câu h ỏi, v ận d ụng nh ững hi ểu bi ết v ề v ăn h ọc và cu ộc s ống, xã h ội để tr ả l ời các câu h ỏi đó. 10