Giáo trình 100 bài tài liệu học viện wp dành cho các bạn trong câu lạc bộ con dượng tony buổi sáng

31 trang huongle 5130

Download

Bạn đang xem 20 trang mẫu của tài liệu "Giáo trình 100 bài tài liệu học viện wp dành cho các bạn trong câu lạc bộ con dượng tony buổi sáng", để tải tài liệu gốc về máy bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên

Tài liệu đính kèm:

giao_trinh_100_bai_tai_lieu_hoc_vien_wp_danh_cho_cac_ban_tro.pdf

Nội dung text: Giáo trình 100 bài tài liệu học viện wp dành cho các bạn trong câu lạc bộ con dượng tony buổi sáng

GIÁO TRÌNH 100 BÀI TÀI LIỆU HỌC VIỆN WP DÀNH CHO CÁC BẠN TRONG CÂU LẠC BỘ CON DƯỢNG TONY BUỔI SÁNG ( TnBS) Bài 1: Chuyện nói Trong xã hội mình, tồn tại một nhóm người mà người ta gọi là ăn nói vô duyên. Kiểu người này dân gian nó gọi là đồ "không duyên không dùng" gì hết. "Đồ con gái con lứa. Đồ đàn ông đàn ang". Họ nói xong, người nghe ngượng nghịu, lúng túng, không tham gia được vào câu chuyện, khiến sự giao tiếp đến chỗ bế tắc. Thứ nhất là chuyện trình độ văn hóa. Mình phải phán đoán xem họ thuộc tuýp người học nhiều hay học ít mà có cách nói khác nhau. Gặp khách do điều kiện họ học hành không tới nơi tới chốn, mình đừng kể chuyện bằng cấp ra. Đừng đem kể về thành tích xưa em học đại học danh tiếng này đại học uy tín kia, lớp chuyên lớp chọn, em thi đại học mấy chục điểm, rồi chuyện bạn học, họp lớp, giảng đường ra nói làm người kia không biết góp chuyện thế nào. Còn với người có học, cũng phải hết sức khéo léo. Tâm lý ở Việt Nam là trường công thì được đánh giá cao hơn trường tư, tốt nghiệp trường đầu vào điểm cao thì được nể hơn trường có đầu vào thấp, nên người ta có khuynh hướng che giấu các trường học mà họ cho là không có giỏi, cốt cũng chút sĩ diện, con đừng ép. Ví dụ dượng có lần gặp chị kia, chị học trường nào đó chắc cũng ít người biết. Dượng hỏi thì chị nói chị tốt nghiệp trường đại học Cà Mau, tức cùng trường với dượng. Cái dượng hỏi lại dạ vậy chị đồng môn với em rồi, học khóa mấy nhỉ, thấy chị ấp úng một hồi, nói hình như khóa năm 2000, chuyên về kinh tế mà dạy bằng tiếng Lào. Dượng nghe vậy biết là không phải rồi, nên thôi không hỏi nữa, chỉ nói dạ, chuyển chủ đề. Mình mà vặn vẹo thêm là làm gì trường này có khoa tiếng Lào, hay kiểu làm gì có khóa 2000, phải là K21, K22 chứ thì chỉ làm chị ấy quê. Quê thì khó huề. Nên con gặp ai nói tốt nghiệp trường nào đó mình biết, nếu mình hỏi chị biết thầy A, giảng đường B hay môn học C không, họ lúng túng nói kiểu hồi đó học nhiều lắm chả nhớ gì, thì thôi không hỏi nữa, nhé. Chuyển ngay chủ đề cho dượng. Con mà xoáy vô ép cho được thì một hồi lòi ra là chị tốt nghiệp Harvard, là trường không có nổi tiếng nên chỉ muốn giấu nhẹm đi. Con vui sướng biết bao vì tìm ra sự thật, nhưng cơ hội giao tiếp giữa con với chị ấy đến đây là kết thúc. Vì con vô duyên.
Thứ hai là con phải có óc quan sát. Trong giao tiếp con cố gắng để ý theo dõi, quan sát những điểm chung giữa mình và đối tượng giao tiếp, nói cái gì mà cả hai đều hào hứng tham gia nghe và nói. Khi ngồi cùng một bà lão không còn răng, con đừng mời bà nhai khô mực. Nói ngon lắm, ăn đi. Ủa sao răng bà rụng hết trơn vậy, chắc bà ít quánh răng phải hem. Coi răng con nè, đều tăm tắp. Bà lão sẽ nhổ bã trầu vào mặt con. Hay con đi đám ma, con chúc tang gia có một ngày tang lễ thật nhiều niềm vui, hay ăn mặc quần áo xanh đỏ tím hồng, đứng chụp hình tự sướng đăng lên facebook, nói với gia chủ chết thì thôi chứ gì đâu mà buồn dữ vậy, ai hổng chết, còn vừa nói vừa cắn hột dưa nhả đầy nhà, móc điện thoại ra cười nói xôn xao thì một lúc cả tang gia sẽ bối rối. Hay đi đám cưới thì con lao lên sân khấu, rên rỉ hát mấy bài nội dung toàn tan vỡ và chia tay. Một hồi là bị cô dâu chú rể rượt dí con chạy có cờ luôn. Ngồi uống cà phê với một nhóm bạn, con phải tìm điểm chung của tất cả mọi người để ai cũng có thể tham gia vô nói, chứ trong nhóm có một anh rành bóng đá, còn tất cả các chị còn lại thì chỉ biết nấu ăn, con hào hứng nói bóng đá với anh kia, mấy chị còn lại sẽ chán, muốn bỏ về. Nên người thông minh nhất là người tìm điểm chung nhiều nhất, rồi triển khai cho họ góp chuyện. Thật ra, cứ hai người con gặp ngoài đường bất kỳ, họ đều có điểm chung cả, tại con không biết nhận ra ấy thôi. Ví dụ, họ đều là người Việt Nam, đều biết tiếng Việt, đều đang đi xe máy, đều thích ăn cơm hơn ăn phở, đều đọc Tony Buổi Sáng v.v Con chụp lấy khai thác liền, thế là mọi người đều rôm rả tham gia, giao tiếp sẽ đạt đến mức xuất sắc, ai nấy đều nhìn con, yêu mến, say mê. Nhưng con cũng phải để ý tránh làm tổn thương hay tự ái cho người nghe khi đề cập đến điểm yếu của họ. Vừa giao tiếp vài câu, mình phải lanh lợi nhận ra điểm yếu của từng người để đưa vô danh mục các chủ đề nhạy cảm, phải lái qua đề tài khác nếu ai đó đề cập. Giả dụ trong nhóm ngồi uống cà phê đó, có một anh rất xấu trai, mà có một chị cứ mãi huyên thuyên về sự thanh tú của dượng, thì chắc chắn anh kia cũng mặc cảm, cũng có chút buồn nhẹ. Con nghe thấy thì lập tức lái chủ đề sang hướng khác ngay. Nói " dạ mấy anh chị hem biết chứ dượng Tony của con dạo này cũng xuống sắc rồi, À, mà cái bài viết về XYZ hôm bữa chị thấy hay hem, đọc xong em cũng muốn đi Hà Giang". Cái họ sẽ nói theo ý con vừa nói. Con rút kinh nghiệm nhé. Con chỉ đề cập chuyện ngoại hình của dượng khi đi cà phê với Alain Delon hay Lương Triều Vỹ.
Bài 2: Chuyện nói Ăn và nói đi chung vớ i nhau, nên người ta hay bảo “ thằ ng nhóc đó biết ăn biết nói”, "con bé đó ăn nói khôn khéo, vừ a khôn vừ a khéo”. Có hai điểm mà người ta hay quánh giá trong giao tiếp ứ ng xử , là Nói và Ăn. Hôm bữa dượng tiến cử một " con dượng" vô công ty kia thực tập, vô hai tháng sau, gặp sếp hỏi thử thấ y nó ăn nói có đươc̣ hem thì nhâṇ vô làm giùm", người ta phán “ Thằ ng đó Ăn đươc̣ lắ m”. Dượng chỉ biết khóc. Trở laị viêc̣ găp̣ đố i tương̣ giao tiếp, mình phải khéo léo và tế nhi ̣hết sức. Quan sát để choṇ lờ i le ̃ cho phù hơp.̣ Luôn đặt mình vào hoàn cảnh của ho.̣ Ví dụ gặp người muộn gia đình, hay chưa có bồ bicḥ gì, mình không nên nói tổ ấm riêng, nói chuyêṇ con chuyêṇ cái. Vì ngườ i ta không có để có thể góp chuyên.̣ Nên mình có thể nói đôc̣ thân cũng có cái hay của nó, nhiều lúc em cũng muố n đôc̣ thân như chi ̣để tư ̣ do đi đây đi đó, chắ c chi ̣đi du licḥ nhiều lắ m hả. Thế là chi ̣ấ y măṭ sáng rỡ, thao thao ngay, vì bắ t trúng đề tài. Khoe liền đã đi 25 nước. Hay gặp anh nông dân ở quê, thì những đề tài như vũ trườ ng, siêu thi ̣ mình nên tránh. Nếu ảnh có than thở ở quê buồn, thì mình đừng có hùa theo. Cũng đừ ng nói ủa anh sao hẻm lên Sài Gòn số ng, ở chi dướ i này buồ n dzâỵ anh. Ả nh se ̃ tủi thân, uố ng “gu”̣ và “mỗi khi chiều về, anh ngồ i khóc bên dòng sông”. Minh̀ nên nói là em ớ n sư ̣ xô bồ ồ n ào ở phố thi ̣rùi anh ơi. Số ng ở phố chán lắ m. Anh đang “trồ ng cây gì, nuôi con gì”, năng suấ t ra sao? Có xài phân bón thuố c sâu của hang̃ Phương̣ Tím hem? Nói em thích quê anh quá hà, em thích sư ̣ binh̀ yên của luc̣ bình tím ngắ t trôi sông, em thích tiếng bìm bip̣ kêu chiều nghe tha thiết. Em thích và em thích. Anh may mắ n ở đây vì có không khí trong lành mát mẻ, về già em se ̃ doṇ nhà xuố ng đây ở vớ i anh. Nghe vâỵ là ổng mát ruôṭ mát gan, lao ra vườ n, gà viṭ heo qué gì cũng bắ t làm thiṭ cho mình nhâu.̣ À , nói nhậu mới nhớ, có lầ n dương̣ nhậu với một nhóm thương nhân giàu có và một số cán bô ̣tín dung̣ ngân hàng mà mấy đại gia ấy đang giao dịch. Lúc cao hứ ng, moị ngườ i thao thao bất tuyệt về sử Tàu như Tam Quốc, Khuất Nguyên. Cậu cán bô ̣ ngân hàng hỏi anh Tony ơi, Khuấ t Nguyên sống ở đờ i nhà gì ở Trung Quố c ấ y nhỉ, cái dương̣ nói Khuất Nguyên là người nước Sở thời Chiến quốc. Môṭ ông đaị gia tên Thành nhảy vô, tuị mày trâṭ hết, ăn hoc̣ cho lắ m vào nhưng rấ t ngu, Khuấ t Nguyên thì rõ ràng là đờ i nhà Nguyên rồ i. Cái moị người caĩ qua caĩ lai,̣ cái câụ nhân viên ngân hàng âm thầ m tra google trên Iphone, tra xong cái á, đúng rồ i, anh Tony nói đúng, anh Thành nói sai, đây nè, thông tin như thế này thế này rồ i đoc̣ to lên. Ổ ng kia quê, giâṇ tái măt.̣ Mắ t ổng liếc một cái, dương̣ đoán là “rùi xong đờ i mày nha con, mai tao rút hết tiền gử i qua ngân
hàng khác ”. Dương̣ thấ y căng, cũng tôị nghiêp̣ cho câụ cán bô ̣ tín dung̣ kia, lỡ chưa hoc̣ ky ̃ năng giao tiếp nên mắ c phải chút sai lầ m. Cái dương̣ trổ tài liền, nói anh Thành cũng nói đúng, đờ i nhà Nguyên thì cũng có bao nhiêu là Khuấ t Nguyên, tên riêng mà, Trung Quố c dân số đông, trùng tên nhiều lắ m. Nhưng bây giờ tấ t cả đều Khuấ t bóng, chỉ có chúng ta còn ở đây, thôi Dzô. Ông đaị gia cườ i há há, uố ng caṇ ly, nói Tony à, mai anh se ̃ mua phân của hang̃ Phương̣ Tím để bón cây cảnh trong vườn. Khi ngườ i ta ưng bung,̣ cái gì mình bán ho ̣ cũng mua. Bạn nào làm sales nhớ lời dượng dặn. Có lầ n dương̣ đi khách, ông khách này ở Bắ c Giang vô. Khách hàng lớ n, giàu có vô song. Cái cùng nhau đi thăm đaị lý. Ngồ i trên xe hơi từ Sài Gòn xuố ng Cầ n Thơ, đi tớ i Long An là ổng tháo giày ra cho mát. Ngườ i Viêṭ hay vây,̣ hay bỏ dép bỏ giày ra ngoài hẻm biết vì sao, nơi công cộng như trên tàu xe máy bay, không được bỏ chân ra khỏi giày, trừ đi chuyến bay dài, nhưng người ta sẽ phải mang bít tất mới. Cái bít tấ t (vớ ) của ổng bố c mùi, dương̣ nói thiêt,̣ chuôṭ chết ba ngày còn thơm hơn gấ p vaṇ lầ n. Vâỵ mà ổng hẻm biết, vô tư cười nói. Miêng̣ ổng thì cũng chả thơm tho gì, vừ a mùi thuố c lá vừ a mùi nha chu. Lúc đó hẻm biết nói sao để ổng bỏ chân vô laị trong giày nữa. Cũng chỉ muố n ổng im lăng.̣ Nhưng nói gì bây giờ . Sơ ̣ ổng phâṭ ý, vì ông này cưc̣ kỳ giàu có và quyền lưc̣ nên tinh tướ ng tinh vi lắ m, nói huycḥ toeṭ ra chắ c ổng đánh bầ m mắ t mình luôn. Thế là cả xe phải chiụ đưng.̣ Tớ i Tiền Giang thì anh tài xế bắ t đầ u tay lái loang̣ choang.̣ Moị người bắ t đầ u nôn nhe.̣ Cô nhân viên đi cùng có một quả quít trong giỏ, cái lấ y ra ăn . Dương̣ và anh tài xế đều xin vỏ quýt để ngử i. Cái ổng nói, ái chà, nhân viên hang̃ Phương̣ Tím sao thích ngử i vỏ quýt quá nhỉ, tài xế cũng bị say xe nôn ói là sao? Đâu khoảng 1h sau thì ổng cũng buồn nôn, bèn bỏ chân vô laị trong giày, vì sợ ói vô đôi giày Ý cả ngàn đô. Mừng hết biết. Trong trườ ng hơp̣ này, ngôn từ trở nên bấ t lưc,̣ mình nói sao cũng chết, nên mình chuyển qua hành đông,̣ hy vọng họ nhận ra mà thay đổi. Mở cử a sổ xe cho gió nó vô át bớt mùi, ngừ ng laị taṭ vô chỗ nào đó uố ng nướ c se ̃ giúp mình tồ n taị đươc.̣ Còn không thì cứ thấy xe rác ở đâu thì bu vô đứng cạnh ngửi cho quen, sau này mùi gì cũng thấy thơm cả. Và mình nhớ , đừ ng bao giờ rút chân ra khỏi giày ở chố n công công̣ nhé, vì mùi hôi của mình có thể mình không nhâṇ ra, nhưng là cưc̣ hình với người khác. Và vì thể loaị này trong xa ̃ hôị mình cũng nhiều, nên tố t nhấ t đi đâu cũng thủ săñ một quả quýt. Nên thấy ai đi đường mà cầm quả quýt, thì hỏi có phải " câu lạc bộ con dượng" hem. Còn thấy ai bị hôi chân, hay ở nơi công cộng mà hẻm có ý tứ gì cả, thì đưa bài này cho họ đọc.
Bài 3: Chuyện ăn Bài này đặc biệt hữu ích cho bạn nào muốn trở thành công dân toàn cầu hay một nhân viên kinh doanh giỏi. Ăn là cái đầu tiên trong tứ khoái của con người. Với người Việt mình, cái ăn nó quan trọng vì mấy ngàn năm trong lịch sử, chiến tranh và đói kém liên miên. Nên mới có ăn giỗ, ăn Tết, ăn cưới, ăn mày, ăn xin, ăn năn cái chi cũng liên quan đến việc ăn. Thậm chí một bác sĩ thường nói với người nhà bệnh nhân bị bệnh nan y là thôi đem về, coi muốn ăn gì thì cho ăn, nói vậy là biết rồi, trước khi rời khỏi cuộc đời, nên nếm được nhiều của ngon vật lạ. Tây cũng vậy thôi, họ cũng hay đưa ra danh mục các món ăn phải ăn trước khi chết. Đặc trưng lớn nhất của ẩm thực chính là quan hệ với sản vật thiên nhiên ở địa phương. Nếu ở nơi cây trái tốt tươi, tôm cá đầy sông như miền Tây Nam Bộ chẳng hạn, thì ẩm thực ở đó phong phú hơn vùng cát trắng nắng chang chang như Phan Rang. Tương tự thì ở Thái Bình các món ăn sẽ đa dạng hơn ở cao nguyên đá Đồng Văn Lũng Cú. Có lần dượng đưa đoàn khách Việt Nam đi Ấn Độ, đến ngày thứ ba là khách bắt đầu ngán, nói sao ăn gì cũng mùi cà ri không vậy, lại chả có rau ăn lá gì cả. Rau ăn lá chỉ dừng lại ở salad bắp cải còn chủ yếu là củ và quả như cà rốt, hành tây, dưa leo, củ cải, bầu bí và hết. Nên có ông khách đại gia ở miền Tây nổi cáu, nói mày tiếc tiền chứ đưa vô khách sạn năm sao thử coi, tụi tao muốn ăn rau muống xào tỏi, rau lang luộc, canh mồng tơi rau đay nấu tôm, tao muốn ăn canh chua cá kho tộ. Tony nói anh à, thiệt là không có. Ổng chửi quá nên cũng dắt vô ăn buffet ở khách sạn lớn nhất New Delhi, ổng đi một vòng coi hết các món ăn và nói biết vậy tao ở nhà cho rồi. Ở xứ Ấn hay Ả rập, nhiệt độ chênh lệch ngày đêm nó cao, nên rau ăn lá không có nhiều, và dẫn đến tập quán ăn uống như vậy. Cũng vì khí hậu nên họ phải tẩm ướp thịt cá với các loại gia vị cay nồng, mới có thể bảo quản được lâu. Chưa kể là thói quen ăn bốc bằng tay, nên canh cua rau đay sao bốc được. Cũng vì thói quen ăn bằng tay mà các nước như Indo, Philippines ,dù rau ăn lá cũng tốt tươi nhưng họ không thể ăn giống mình, mà lại chủ yếu ăn đồ nướng, các món đều trộn nước cốt dừa sền sệt để bốc lủm vô miệng cho dễ. Nên dân vùng này mụn thôi là mụn, lại béo bụng chứ không có “thon thả giọt đàn bầu” như dân mình. Còn Trung Quốc thì khí hậu mùa đông khắc nghiệt, nên họ ăn dầu mỡ nhiều, món rau nào cũng xào và mỡ có khi ngập dĩa. Vùng Nội Mông hay Tân Cương thì lại nấu cơm bằng mỡ cừu, nên nếu mình dị ứng với mùi cừu thì đi mấy vùng
nay, tốt nhất là thủ một vali đầy mì gói. Người Hàn thì cái gì cũng kimchi, thậm chí phở Hoà ở Seoul dọn kèm dĩa kim chi thay vì dĩa rau thơm. Ở Nga hay Đông Âu, các món của họ mặn hơn khẩu vị của mình, như món thịt muối, cá hồi xông khói mặn đắng luôn nếu mình không ăn kèm với olive hay dưa leo ngâm chua. Nói như vậy để mình chuẩn bị kiến thức về ẩm thực trước khi đi sang đó. Ăn uống nó quan trọng, mình đi dài ngày, không thích ứng được với thức ăn địa phương đó thì sẽ không có sức để làm việc hay học tập. Nếu quen cứ sáng nào cũng phải điểm tâm bằng một tô phở, trưa phải ăn lòng lợn lá mơ, tối phải đủ 3 món canh mặn xào, thì việc hoà nhập với bên ngoài hơi khó. Như dượng, từ lúc xác định mình đi làm thương mại quốc tế, phải tập ăn uống quốc tế luôn. Có những bữa tự dượng phải lên nhà hàng Ấn Độ, thử hết mọi món từ “nan” đến “masala”, nên qua Ấn ở vài tháng chả sao. Hay có bữa dượng không ăn cơm, ăn bánh mì bơ tỏi, thịt nguội, xúc xích, khoai tây cho quen. Hay bữa nào tiền rủng rỉnh tí thi vô sushi bar ăn đồ sống của Nhật, ban đầu cũng không quen, nhưng sau này thì ghiền luôn. Hay dượng ráng ăn thịt cừu, thịt nướng kebab, fastfood, dù thấy chẳng ngon lành gì. Mình tập vậy để đi công tác, sau một ngày làm việc cật lực, tối về thì lại tiệc tùng nhậu nhẹt, hôm sau lại phải di chuyển với những khoảng cách rất xa. Mình mà ăn uống khó quá, chỉ 3 ngày là đuối. Như cái anh đại gia hôm ở Ấn Độ, hôm sau đi gặp gỡ thương mại, ảnh không đi nổi, chỉ nằm ở khách sạn thoi thóp với mấy gói mì tôm chờ hôm sau nữa thì về nước, trong khi mấy đối tác khác thì lên hội chợ gặp tay bắt mặt mừng, hợp đồng ký quá trời. Anh đại gia nọ thì lỡ hết các cơ hội, nên chỉ về bán cho đại lý dưới ruộng dưới vườn, để ăn cá kho tộ canh chua suốt ngày chứ buôn bán quốc tế hẻm được. Hồi đó dượng có tuyển 1 nhân viên làm kinh doanh, mọi thứ đều hoàn hảo trừ ăn uống. Nên khách nước ngoài qua, nó nói thôi Tony à, mày cho bạn này làm văn phòng hay cho nghỉ việc đi, chứ kinh doanh không hợp. Cá da trơn không ăn. Gà thì sợ ngứa. Hải sản dị ứng. Chuối thì nói hôi. Heo bò chỉ ăn nạc mềm, chỉ luộc không được nướng. Sữa không tiêu hóa được. Hành ngò tỏi tiêu ớt sợ nóng nổi mụn. Cà phê đắng. Trà mất ngủ. Nên đi ăn với nó, thấy chén cơm với nước mắm trong veo. Hỏi ra mới biết do từ nhỏ mẹ nó bảo thủ nên ăn suốt ngày cứ cà pháo mắm tôm rau dền luộc quất tới, nên nó chỉ ăn được mấy món đó. Lớn rồi sửa không được, thanh niên trai tráng thay vì cởi mở thì lại bảo thủ kiên quyết xưa sao giờ vẫn vậy, không dám thử. Nên chơi rất chán và cũng thấy
tội. Nhiều cơ hội trải nghiệm với thế giới bên ngoài bị bỏ qua. Chúc các con tự tin xách giỏ ra thế giới bên ngoài làm việc, học tập, vui chơi mà không phải gặp rào cản nào. Nếu mình nghĩ mình là cá mập thì phải bơi ngoài đại dương, cá ngừ cá kiếm thì ngoài biển, cá hô cá chép thì ra sông mà vẫy vùng. Chứ quanh quẩn trong ao làng làm chi, giành thức ăn chi với mấy con lòng tong tội nghiệp. Còn mình lười học tập, lười lao động, nói cái gì cũng cãi, cuộc sống ngày hôm nay chẳng khác gì ngày hôm qua thì suốt đời chịu phận cá lòng tong. Nhung nhúc ở trong ao, lâu lâu có thằng xuyệt điện nó dùng bình ắc quy nó rà 1 phát, thì phơi bụng trắng xóa và nằm hết trong nồi cá kho tộ. Nói cái thèm cá lòng tong kho tộ quá à. Kho nồi đất sền sệt, bỏ tiêu thiệt cay héng, trời mưa mưa lạnh lạnh, cơm trắng mới nấu lên. Trời ơi, ăn 4-5 chén cơm vẫn chưa no. Nhưng đến chén thứ 6 thì no.
Bài 4: Chuyện ngủ Mình có 24h/ngày, chia làm 3 cho việc ngủ, cho việc làm và cho việc cá nhân. Như vậy, giả sử đời người là 99 năm, thì 33 năm ngủ, 33 năm mần ăn kiếm tiền và chúng ta thực sự chỉ sống có 33 năm, cho n hoạt động từ hạc tập, ven nghệ ven gừng, yêu đương gia đình, bạn bè, du lịch, cà phê cà pháo Như các sinh vật khác trên trái đất, cuộc sống diễn ra ở 2 trạng thái chủ yếu là thức và ngủ, kể cả cây cỏ, chim muông. Việc nằm yên và nhắm mắt sẽ giúp các tế bào mới được tái sinh ra thay thế các tế bào cũ, kể cả các nơ ron thần kinh. Nên phải ngủ đủ 6-8 tiếng trong ngày, kể cả việc ngủ các giấc ngủ ngắn để bù lại việc chúng ta không có 1 giấc ngủ sâu liền tù tì. Thời gian thích hợp nhất cho việc ngủ, ở nông thôn là 10h PM và thức dậy lúc 5h AM. Còn ở thành phố là 11h và 6h. Các bạn trẻ lỡ có gen di truyền không cao thì phải ngủ trước 11h đêm, vì tế bào xương chỉ nhân chia lúc 11h00 đến 2h00 mà thôi. Nên uống 1 ly sữa lớn loại giàu canxi trước lúc ngủ 45 phút để tăng hiệu quả tối ưu cho chiều cao. Hồi dượng tốt nghiệp đại hạc chỉ có 1m 75. Tình cờ đọc được bí quyết này, có niềm tin mãnh liệt, nên mới mua sữa tươi của Úc hay New Zealand, tuần nào cũng hết 3 hộp. Năm 25 tuổi, đo lại thì được 1m78, cái ngưng uống sữa, sợ năm nào cũng tăng lên 1 cm vậy thì năm 45 tuổi sẽ là 2 mét. Các bạn thức chủ yếu bây giờ là vì cái internet. Tuy nhiên, cái gì cũng phải có giới hạn. Hàng ngày, coi FB 1-2h thì còn được, coi miết cả chục tiếng đồng hồ thì bị nghiện mất rồi. Phí phạm thời gian quá, cuộc sống ngoài đời thật hay hơn nhiều so với cuộc sống ảo. Tò mò là tốt, đặc biệt trong nghiên cứu khoa học, tìm tòi cái mới để hạc, cái mới để làm ăn, vùng đất mới để đi đến du lịch còn tò mò chuyện cá nhân của người ta, thì chẳng tạo GDP cho xã hội. Hay ngay cả việc đọc sách sau12h đêm cũng không nên. Trừ các bạn làm ca đêm thì buộc phải ngủ ngày để bù lại, thì đa số chúng ta làm ngày và ngủ đêm. Chúng ta chỉ có 24h, nếu dành nhiều cho mạng ảo tức phải cắt thời gian các hoạt động khác. Mở cả ngày rồi, cần nhắm lại trong 6-7 tiếng cho con mắt của mình nó nghỉ ngơi, ngày mai nó lại mở tiếp cho mình làm ăn hạc hành. Hôm bữa có mấy bạn CLB con dượng qua Villa De Tony uống gụ, rồi ngủ lại. Lúc 2h sáng dượng thức giấc, xuống dưới phòng khách thì thấy 3 bạn vẫn say sưa ôm laptop. Hỏi sao không ngủ đi, thì báo là mắc đọc tài liệu và chat trao đổi hạc tập. Mới nói đâu đưa dượng coi, thì thấy mở toàn web tin tức ruồi bu nhảm nhí của ca sĩ diễn viên, chat toàn với nick " khoai lang mọc mầm" và
"nắng hồng sót lại", nội dung là "bạn tắm chưa, có tắm nước nóng hem, bữa nay ăn món gì, ca sĩ X sửa mũi đẹp hay xấu ". Chi vậy. Nên tắm nước ấm trước khi ngủ. Mặc quần què áo cụt, đừng có quần jean hay áo sơ mi đóng thùng, đội mũ cối. Chọn loại rộng rãi và vải 100% cotton. Quánh răng sạch sẽ, rửa mặt bằng sữa rửa mặt cho hết chất nhờn và bụi bám do đi xe máy cả ngày, đừng rửa mấy loại sữa này vào buổi sáng vì chạy xe ra đường có khi nắng nó táp vô, hết đẹp. Các bạn nữ đừng có bắt chước mấy diễn viên phim Việt Nam, ngủ mà vẫn quánh môi son má hồng, gắn maccara, lỡ ngủ há mồm, nước miếng và ghèn thi nhau chảy, thì tội nghiệp cái gối. Rèn luyện tính kỷ luật cho mình. Đừng nuông chiều bản thân. 11h ngủ là phải ngủ. 6h dậy là phải dậy. Trừ những ngày đặc biệt như lễ tết, tiệc tùng ngày bình thường là phải ngủ sớm và dậy sớm tập thể dục thể thao. Mình mà ngủ quá 8h trong ngày, não mình bị lag hay idle, rất nguy hiểm, đứa ngủ nhiều nhìn biết liền, vì cái mặt nó sưng xỉa, nhìn ngu ngu. Hẻm có thanh tú được. Ngủ đủ và sâu sẽ có trí nhớ tốt, gương mặt đẹp sáng bừng, hạc tập hay làm việc đều có năng suất cao. Thiếu ngủ hay dư ngủ cũng đều làm cho người mình nó xấu xí. Xấu là dượng hẻm có chơi, nhìn nhức đầu thấy mẹ.
Bài 5: Chuyện nói dối Những điều Dượng đi nước ngoài thấy hay, viết lên, mọi người tưởng là các bài hạc đạo đức, chứ thực ra không phải, đó chỉ là cái văn minh nhân loại. Nhiều bạn nhiễm mấy cái thói phi văn minh, nhưng mọi người xuề xoà bỏ qua, thế rồi càng ngày càng nặng, hết thuốc chữa. Đầu tiên là nói dối. Dượng ghét cay ghét đắng. Sao mới nhỏ xíu đã nói dối rồi. Phải từ bỏ ngay, lớn lên quen cái thói dối trá đó thì sẽ khổ lắm. Trung thực thiệt thà hẻm có thua thiệt đâu, chỉ là bất lợi chút ít trong 1 giai đoạn ngắn. Về lâu dài, thói quen trung thực giúp mình nhiều thứ, đặc biệt là lòng tin và tình cảm của người khác. Người ta tin và thương thì làm gì cũng dễ. Nói dối phải kèm với trí nhớ siêu việt. Vì phải nhớ hết mọi thứ đã từng nói để cho khớp. Chi cho mệt vậy, dành trí nhớ đó cho ngoại ngữ, cho việc đọc những áng văn đẹp, những dòng thơ, những bản nhạc tuyệt vời, cho công việc chuyên môn có phải hay hơn không. Bạn dượng làm ở đại sứ quán Mỹ ở Trung Quốc, nó nói tụi tao cấp visa chủ yếu dựa vào sự trung thực của người phỏng vấn. Nhìn cái tướng đi, cái mặt, cái miệng, cái ánh mắt là tao biết là đứa nói dối, nên tụi tao đánh rớt luôn, dù hỏi vài câu cho vui. Nó phỏng vấn 5 lần tao đánh rớt cả 5. Nhiều bạn đi du hạc hay du lịch phỏng vấn miết mà không đi được, dù có thư nhập hạc của trường uy tín bên nước ngoài, hay cầm một đống giấy tờ chứng minh sở hữu nhà đất nhưng tụi nó vẫn đánh rớt. Nguyên nhân là bệnh nói dối đã ăn vào máu, nói 1 câu ra là phải có cái gì đó không sự thật mới chịu được. Nhiều công ty phỏng vấn nhân sự cũng vậy, họ hỏi " bạn có bao giờ nói dối không". Và có công ty yêu cầu duy nhất là " bạn lỡ nói dối trong quá khứ rồi, nhưng khi vô đây, bạn có đồng ý và thề là sẽ chấm dứt hành vi hạ đẳng đấy không, nếu đồng ý thì chúng tôi nhận bạn". Muốn phỏng vấn xin hạc bổng, xin vô cty đa quốc gia, đàm phán với nước ngoài buôn bán làm ăn, trong tình yêu, tình bạn và trong mọi sinh hoạt, cứ phải trung thực làm đầu, sẽ thành công. Mình ma lanh mưu mẹo làm gì lại nó mà bày đặt. Mình nói 2 câu phi logic là sẽ khiến người ta nghi ngờ, mất lòng tin. Mà không có lòng tin, thì không thể làm việc với nhau. Không thể đến được với nhau. Hồi đó có anh bạn làm cùng công ty Nhật, tên Thông, lớn hơn dượng mấy tuổi, ảnh dân Hải Phòng, vào Sài Gòn ở trọ đi làm nên buổi tối ảnh hay rủ Dượng đi cà phê. Thấy ảnh 30 tuổi rồi mà chưa có vợ nên bố mẹ ngoài Bắc sốt
ruột, mới giới thiệu một cô tên Hồng làm phóng viên báo gì đó ở Hà Nội. Điện thoại email chat yahoo cả tháng trời, có lần cổ bay vào Sài Gòn chơi. Cái dượng và Thông đưa đi cà phê. Thấy cổ cũng lanh lợi, đẹp gái nên dượng duyệt, nói anh Thông cua đi, OK đó. Cổ ( tức cô ấy) nói em sinh ra ở phố Hàng Ngang hàng Dọc, cấp 1 hạc trường Hoàn Kiếm, cấp 2 Ngô Sĩ Liên, cấp 3 Amsterdam chuyên Sử, đại hạc tuyển thẳng vô trường báo chí. Dượng hâm mộ liền. Tại hồi xưa dượng thích đứa trường chuyên lớp chọn. Cổ cũng đưa luôn photo cái bằng đại hạc, rồi một số bài viết trên báo có tên cổ nữa. Dượng mê quá trời, nói cô này lấy làm vợ thì tuyệt, nên ra sức ca ngợi ép anh Thông lấy cho được. Cổ nói gốc gác nhà em mấy đời ông tiến sĩ thời Gia Long Minh Mạng. Rồi thu nhập gia đình em cao lắm, đi làm báo cho vui thôi. Em vô chơi với mấy anh 2 ngày, mốt là em đi Paris viết phóng sự về nước Pháp. Cái dượng đãi đặc sản Sài Gòn liền. Đưa đi ăn cá kèo, có uống mấy ly rượu. Nói chuyện một hồi đề tài cao thấp, cổ nói em hồi bé gánh lúa mãi nên không cao được, một buổi đi hạc, một buổi đi gánh lúa chăn trâu. Cái mình nói ủa em ở Hàng Ngang hàng Dọc thì lúa và trâu ở đâu. Cái cổ lật đật đính chính là đi về quê ở Bắc Ninh gánh lúa. Cái dượng nói sao hồi chiều nói bố mẹ em cưng không cho đụng móng tay vào việc gì, 12 năm phổ thông em chỉ sáng hạc chiều hạc để thi hạc sinh giỏi quốc gia. Cái cổ lúng túng nói em trốn đấy, em trốn về quê đi gánh lúa, bố mẹ em không biết, nhà trường cũng không biết. Vì em thích gánh lúa với chăn trâu mà ở Hà Nội không có. Em thề, em thề là em có làm việc đó. Anh Thông thấy không ổn nên mới hỏi lại mấy dữ liệu khác cổ đã nói, thấy trật hết trơn, nên vội trả tiền đi về. Thấy chán. Ra đón taxi, anh Thông đưa tiền trước cho anh taxi, nói chở cổ về khách sạn. Cổ nói em vào Sài Gòn chỉ ở được khách sạn 5 sao khu trung tâm, lần này em ở Rex để shopping ở Thương xá Tax bên cạnh cho tiện. Cái anh Thông chở dượng đi xe máy về, bí mật theo dõi coi cô này xạo tới đâu. Thấy taxi chạy tới Rex, thấy cổ cũng xuống taxi, ngó quanh, rồi đi bộ tới đầu đường đón xe ôm tới đường Bùi Thị Xuân, vô cái khách sạn có 2 sao, sĩ diện nên phải nói dối với mong muốn tột bậc là được tôn trọng. Sĩ diện là cái nhảm nhí của văn hoá chị Hoa hàng xóm mà em Nam phải từ bỏ. Bạn nào hạc tiếng Trung sẽ biết, bie ke qi, bu ke qi, zuo ke tức đừng khách sáo, đừng khách khí, làm khách. Tiếng Anh tiếng Pháp đâu có, vì họ có sĩ diện khách sáo đâu. Có gì nói đó chứ mắc mớ gì phải đánh lừa người khác và đánh lừa ngay cả bản thân mình. Đói nói đói, no nói no, tôi chỉ vậy-thích thì chơi tiếp, không thì thôi. Cuộc đời đâu phải sân khấu đâu mà người ta lừa nhau dưới lớp mặt nạ hoá
trang? Còn bao nhiêu việc phải hạc phải làm thay vì cứ diễn xuất. Rồi có sĩ mãi được không, hay ba bữa là lòi ra? Vì mình đâu có được đào tạo thành diễn viên chuyên nghiệp. Trở lại vụ án cá kèo hôm trước, anh Thông nói tôi khinh quá à, lấy thể loại này về chắc đổ nợ. Dượng nói thôi, nó là con gái, tội nghiệp, đừng khinh. Hôm sau cổ gọi cả chục cuộc rủ đi cà phê ăn uống nhưng đều không bắt máy. Sẽ không có lần thứ 2 gặp mặt. Cái hôm sau nữa, cổ nhắn tin trên yahoo là em đã đến Paris rồi, trời lạnh thế. Hai anh đừng nghi ngờ em, hôm đấy em say rượu nên nói linh tinh, giờ em ân hận mãi. Dượng và anh Thông cũng không trả lời. Block nick, xoá số đt luôn. Ba ngày sau, dượng đưa mấy ông Nhật tham quan chợ Bến Thành, thấy cổ đang ngồi ăn bún riêu với một cô bạn nữa. Bỗng dưng dượng nói chuyện với mấy ông Nhật mà lộn qua tiếng Pháp Nous devons aller à l'hôtel. J'ai mal à la tete. Pourquoi dites-vous toujours mensonge?
Bài 6: Chuyện viết đúng Có 1 sinh viên năm cuối kia, Tony quen biết với mẹ nó nên cho vô thực tập. Ngồi ngáp dài ngáp vắn nói muốn được giao việc. Nhưng giao lại không làm, giao 3 việc quên 2 việc vì tính kỷ luật không có. Có mặt bữa đực bữa cái. Sáng nào cũng đi trễ. Hỏi thì nói đau bụng với thủng lốp xe, viện n lý do, phần lớn là sáng tạo chứ không có thật. Nên thôi, ở nhà khỏi lên em ơi, ngồi chật chỗ. Rồi mấy tháng nó cũng xong thời gian thực tập, tạm biệt mọi người. Sáng nay lại lấp ló ngoài cửa. Hỏi đi đâu, nó nói lên hãng nhờ đóng dấu lại vì hôm trước đánh máy sai. Tuần sau ra hội đồng bảo vệ, thầy hướng dẫn chỉ ra điểm sai và đã sửa lại. Bản này là hoàn chỉnh rồi. Perfect rồi Cái Tony nói đâu đưa tui coi. Thấy cái bìa ghi: NGHIÊN CỨU MARKETING MIX HÃNG PHƯỢNG TÍM GIAI ĐOẠN 2015-2020 Ủa Phượng Tím Giai là hãng nào vậy em. Nó nói chữ giai là giai đoạn, em ngắt dòng. Lỗi tại mấy ông thầy, ổng không phát hiện lỗi này để em sửa. Trời đất, sao lại đổ thừa cho ổng. Cái mở bên trong coi phần nhận xét của thầy nó. Có mấy dòng mà sai chính tả hết trơn. Câu nào cũng là “câu què câu cụt” mà môn tiếng Việt lớp 6 có dạy. Người ta viết văn chương thì có thể phá cách. Nhưng mình làm khoa hạc thì đâu có cho phép. Làm thầy mà. Có hạc vị hạc hòm thì càng phải kỹ càng, tháp ngà khoa hạc đâu có bước chân của mấy kẻ ngáo ngơ. Thạc sĩ tiến sĩ gì kỳ vậy, trường gì thể loại vầy cũng nhận vô giảng dạy nữa là sao. Muốn cho nó bài hạc. Cái nói nó em viết cái văn bản xin đóng dấu đi, nếu đúng thì tui sẽ cho thư ký đóng dấu lại. Nó ngồi 4 tiếng, bứt tóc móc mắt, viết 1 cái “ BIÊN BẢN YÊU CẦU ĐÓNG DẤU” như gà bới đất. Nó không phân biệt được các hình thức văn bản như đơn từ, thông báo, biên bản, báo cáo. Cũng không biết "ngày tháng năm, kính thưa kính gửi" bên góc phải hay trái. Chữ trân trọng kính chào và chữ ký thì nằm ở đâu cũng hẻm biết. Thích viết hoa thì viết hoa, xuống dòng là xuống. Toàn mệnh đề, chưa đủ 1 câu đã chấm. Dấu 2 chấm thì nhiều vô kể, dù chẳng phải liệt kê gì cả. Chấm than chấm cảm chấm hỏi cũng có. Cái mình hỏi ủa ý em là có biểu lộ cảm xúc hay nghi vấn gì trong cái đơn này hả. Nó gãi đầu cười hí hí.
Nó nói tụi em cái gì cũng cứ mua cái mẫu đơn có sẵn, chỗ chấm chấm chấm thì điền vô, chứ kêu viết thì thua. Tony nói em về nghiên cứu lại đi. Không ai dạy thì tự tìm hiểu, trên mạng cũng có. Bữa sau viết đúng thì lên đây. Trí thức mà, để xã hội nó tôn trọng thì mình phải viết được 1 cái văn bản đơn giản nhất. Nếu không thì gia nhập 72000 kỹ sư cử nhân thạc sĩ đang thất nghiệp ngoài kia. Sẵn tiện, Tony dặn bạn trẻ đang làm luận ven luận oán, làm ơn dò từng câu, từng chữ, từng dấu chấm dấu phẩy. Công trình khoa hạc thì phải không có sai sót. Không ai rảnh rỗi mà cứ 3 bữa lại đi đóng dấu 1 lần cho luận ven luận oán của mình. Sau này đi làm, viết cái gì ra cũng phải đọc tới đọc lui thật kỹ. Không thể gửi hợp đồng cho khách hàng rồi đi xin lại về để sửa lỗi chính tả. Ra đường lỡ tông xe cũng phải biết viết cái biên bản chớ, hẻm lẽ chạy vô tiệm mua rồi điền vô cái chấm chấm chấm. Vô thư viện tham khảo tài liệu, nếu thấy đề tài ghi tên mấy công ty như Vinamilk Giai, Hòa Phát Giai, Đồng Tâm Giai thì tự động coi dòng ở dưới mà ráp vô cho có nghĩa. Hẻm chừng chữ “ đoạn” rớt qua trang sau. Nếu bạn làm giáo viên, đừng cho thể loại này ra trường, viết sai chính tả kiểu vậy nên giữ ở lại trường đào tạo thêm, khi nào ổn mới cho ra. Có mấy trường cấp 3 dễ dãi, tú tài của trường này ra viết một đơn xin việc không trôi. Có mấy đại hạc cũng dễ dãi, cử nhân kỹ sư của trường này ra bị người ta xài xể, nói trường gì lạ vậy. Còn bản thân mình làm thầy mà hẻm biết mấy cái ni, thì hạc thêm, tìm hiểu thêm hoặc làm biếng nữa thì nên nghỉ dạy. Hôm bữa Tony ngồi trên máy bay, mới mở cái tạp chí gì trước mặt ra coi. Thấy ghi LÀM SAO ĐỂ LUÔN HẤP DẪN CÁC NHÀ ĐẦU TƯ? Bèn bỏ xuống. Ôi biên tập viên. Hay thấy trên mạng có tấm bảng tuyên truyền dân số GIA ĐÌNH CÓ 2 CON VỢ CHỒNG HẠNH PHÚC Rồi lễ ký kết với quốc tế ở khách sạn 5 sao nọ, Signing Ceremony ( động từ sign là ký) thì trên băng rôn là Singing Ceremony ( động từ sing là hát). Khách Tây ở khách sạn tình cờ đi qua, nó tưởng là chương trình ven nghệ nên bu vô
coi. Ngồi chờ cả buổi chỉ thấy 2 bên ký rồi bắt tay mà hẻm có ai hát, xong tụi nó nhìn nhau, nói sao lạ vậy?
Bài 7: Hạc ngoại ngữ Bữa nay Dượng nói về chuyện học ngoại ngữ và tầm quan trọng của việc học ngoại ngữ. Mấy con dượng lắng nghe nhé, ghi chép vô vì dượng nói như thi tốp-phơ ấy, nói một lần thôi chứ hẻm có nói lại. Là con gái, phải học ngoại ngữ. Để chi, tăng cơ hội kiếm chồng. Dân số Việt Nam có 90 triệu thì chỉ có 45 triệu đàn ông. Trong khi ngoài kia có 3.5 tỷ đàn ông trên thế giới. Nên xác suất thống kê mà nói, mình có ngoại ngữ, lấy Việt hẻm được thì lấy Tây, nên coi như mình có nhiều lựa chọn hơn. Mấy anh Việt Nam lôm côm mà hắt hủi mình, các bạn hất mặt lên trời cho dượng, nói do you think you are delicious (mày tưởng mày ngon hả) liền. Tụi nó sợ, biết đâu sẽ điều chỉnh lại hành vi, sẽ nâng như nâng trứng, hứng như hứng hoa. Thế giới phẳng rồi, không nên thủ cựu phân biệt Tây Ta. Cứ là người, đàng hoàng tử tế thì lấy, quốc tịch nước nào cũng được. Là con trai, phải học ngoại ngữ. Để chi, tăng cơ hội kiếm tiền. Ở Việt Nam ít việc thì xách giỏ qua nước khác mần. Tạo hoá sinh ra đàn ông và đàn bà, từ ngàn xưa đã phân công lao động rõ ràng rồi. Trai săn bắn, gái hái lượm. Nó là con gái, nó hái được gì thì hái, nó lượm được gì thì lượm. Còn mình đàn ông đàn ang vai u thịt bắp, thì phải ra rừng sâu, lên núi cao săn bắn đem về nuôi cả nhà. Nên phải học ngoại ngữ điên cuồng vô, để săn bắn quốc tế chứ. Lỡ vợ mình thèm cá hồi, mình phải qua Na Uy săn chứ. Có khi vợ lại thèm cá tuyết, lại phải chạy qua Nhật câu. Hẻm biết ngoại ngữ sao đi được? Mình hẻm đáp ứng được, nó bỏ đi lấy Peter hay Johnson nào đó ráng chịu à. Mình đàn ông con trai, cơ bắp cuồn cuộn hẻm lẽ cũng đi hái lượm? Đeo cái yếm đỏ và nhởn nhơ dưới mấy gốc thông hái nấm? Còn cô vợ số đo ba vòng 90- 60-90 lại đi săn bắn về cho mình ăn. Cô ấy yếu đuối thế sao chiến đấu được với thú dữ ngoài bìa rừng? Còn mình thì đầu đinh đầy sẹo lại ngồi thêu bên cửa sổ, mưa rơi qua song cửa thì ngước mắt lên nhìn, ràn rụa nước mắt. Chờ cô ấy mang đồ ăn về thì ngả vào bờ vai của cô ấy, để được che chở chở che. Giống quỷ hem. Dượng thấy có ba nước châu Á, họ học tiếng Anh từ lớp 1 đến lớp 12, là Singapore, Philippines và Ấn Độ, nên lao động của họ có lợi thế ghê lắm. Ví dụ ở Philippines, nhiều vùng nông thôn xa xôi, nhiều bạn vì điều kiện khó khăn quá nên bỏ học từ lớp 3. Nhưng học 3 năm tiếng Anh rồi, nên các câu đơn giản như giặt đồ, nấu cơm, lau nhà, họ đều biết, nên đi xuất khẩu lao động sang Hồng Công và nhiều nước lắm. Kiếm cũng được nhiều tiền từ các nghề như
giúp việc, lao công thu nhập cao hơn hẳn quê nhà. Họ ra nước ngoài làm giáo viên tiếng Anh, ca sĩ, y tá v.v nên hàng năm, riêng lượng ngoại tệ họ mang về để xây dựng đất nước là 26 tỷ đô la Mỹ, lớn lắm. Dượng thấy tụi nó nói tiếng Anh lưu loát mà ham, giá như mình cũng ham học ngoạ ngữ như vậy, cơ hội việc làm mình sẽ tốt hơn. Chưa kể là làm việc cho các doanh nghiệp nước ngoài đầu tư ở nước mình nữa, lương thưởng trung bình cũng cao hơn doanh nghiệp trong nước. Rùi mình cũng phải đi đây đi đó để mở mang đầu óc, coi người ta học hành làm ăn thế nào. Phải có ngoạ ngữ để tự mình đi, thay vì kè kè theo em thư ký hay phụ thuộc vào phiên dịch như thế hệ trước. Không có chuyện không có khiếu là không học được đâu. Có phương pháp và chịu khó, là học được hết. Có bạn nhanh hơn, có bạn chậm. Mình chậm thì đầu tư thời gian nhiều hơn. Hồi đó, dượng học tiếng Anh chủ yếu là tự học chứ chưa vô trung tâm nào, đến lúc tốt nghiệp ĐH là vốn từ nhiều lắm, dù nghe nói hẻm được tốt vì hẻm có máy cát sét để nghe băng. Dượng mua tờ Vietnam News và Saigon Times, dịch hết tất cả các bài qua tiếng Việt. Rồi lấy bài tiếng Việt đó dịch lại tiếng Anh, so với bản gốc. Làm miết khi nào gần giống thì thôi. Nên từ mới nó vô trong đầu mình. Sau này lên đọc các trang web của nước ngoài để lấy tiếng Anh chuẩn của họ, rùi cũng làm tưong tự. Riết rồi viết y chang như họ. Vốn từ phong phú, dịch được nhiều câu khó như phong trào nạc hoá đàn lợn, hội thảo đầu bờ, hoà nhập mà không hoà tan , xây dựng nông thôn mới, kè mới kênh mương Rồi nghe nói thì mình tập nghe trước. Trước một từ mới mình phải tra nghĩa và tra luôn cách phát âm. Rùi lên youtube, gõ vô các chữ như "Free English lesson" hay chữ gì mình muốn học, ví dụ mình làm ngành may mặc thì gõ vô " English for textile/garment", nó ra cả ngàn bài, từ vựng chuyên ngành tha hồ mà nghe, giọng bản xứ không. Còn nói thì phải có điều kiện, phải làm môi trường nói tiếng Anh thì mới nói tốt được. Còn không phải tham gia các câu lạc bộ nói tiếng Anh hay đến các lớp trong trung tâm mới có điều kiện nói được. Xong cái mình tập thuyết trình, tự trình bày một vấn đề bằng tiếng Anh, một mình trong nhà tắm đi, rồi thu âm lại. Rồi mở ra nghe, đầu tiên mắc cười lắm, nhưng sau đó mình sẽ tự tìm cách phát âm lại các từ mình nói sai. Tự mình sửa là hay nhất. Đó là kinh nghiệm của dượng. Các bạn khác cũng có cách khác như xem phim nước ngoài, nhưng dượng thì hẻm có xem phim nên chỉ học theo cách trên. Chúc các bạn học tiếng Anh hay các ngoạ ngữ khác lưu loát nghen. Học
thiệt giỏi, thi TOEFL IBT 120/120 thì Harvard nó cấp học bổng cho, rồi thành đồng môn với dượng. Dượng yêu các bạn. I love you all.
Bài 8: Óc tưởng tượng Các baṇ My ̃ của Tony hay hỏi, ở Đông Nam Á , nếu phải choṇ 1 nơi để đi tham quan, thì nên đi đâu. Tony trả lờ i, it should be Bali. Còn nếu 2, thì có thêm Angkor Wat. Còn nếu 3, thì nên ghé thêm Ha ̣Long. Mà nói mớ i nhớ , so vớ i sư ̣ đồ sô ̣của Angkor Wat, thì ở mình không có công trình kiến trúc truyền thố ng nào có tầ m vóc và quy mô tương xứ ng. Có le ̃ do tri ́ tưở ng tương̣ chúng ta, mà có lầ n 1 giáo sư nướ c ngoài có đề câp̣ là trí tưởng tượng của người Việt thuộc loại kém nhấ t thế giới. Do chiến tranh, hàng ngàn năm cứ giăc̣ gia ̃ liên miên, đang ngồ i tương̣ tương̣ cảnh thầ n tiên thì giăc̣ đến, chaỵ muố n chết nên tưở ng tương̣ bi ̣đứ t quang.̃ Nên chúng ta không có những tác phẩm với tình tiết ly kỳ phức tạp hay ý tưởng kỳ lạ độc đáo, đưa người đọc vào thế giới nửa thực nửa hư của nhiều nền văn học khác, như thầ n thoaị Hy Lap,̣ 1001 đêm, Alice trong xứ thầ n tiên, Tây du ký, và gầ n đây là Doremon hay Harry Porter (trừ chuyêṇ cô Quỳnh ở Davao ). Tác phẩm như Truyêṇ Kiều vĩ đại vì tài dùng tiếng Việt vô tiền khoáng hậu của Nguyễn Du chứ không phải vì cốt truyện ly kỳ độc đáo. Có le ̃ khả năng tưở ng tương̣ của chúng ta it́ ỏi và nếu có, thì bi ̣triêṭ tiêu. Những đứ a trẻ toàn bi ̣ quát “ suy nghi ̃ vớ vẩn”, “ ăn nói lung tung linh tinh” hay nhâṇ xét của cô giáo “ không nắ m đươc̣ ý của tác giả" thậm chí tác giả cũng không nghĩ ra cái ý đó. Trong khi theo 1 nghiên cứ u khoa hoc,̣ moị đứ a trẻ đều có sư ̣ tưở ng tương̣ cơ bản giố ng nhau, không phân biêṭ màu da, quố c tich.̣ Vấ n đề là khi lớ n lên, tiếp thu cách dạy khơi gợi sự sáng tạo, , 1 bên đươc̣ kích hoaṭ và phát huy. Còn bên kia hạc thuộc lòng và viết lại y chang những nguyên lý, những phát minh của người khác có khi đã mấy trăm năm. Bạn nào có trí nhớ tốt, viết lại đúng hết thì đạt thủ khoa 30/30, viết được lại 15/30 thì đủ điểm sàn. Và dâñ đến kết quả. Môṭ bên bay lên vũ tru.̣ Môṭ bên xúm xít ngồ i quanh cái ao làng caĩ nhau, năm nay xa ̃ ta nên nuôi con gì, trồ ng cây gì. Hoàn cảnh lịch sử cũng đã giam hãm ông bà ta quá lâu trong cách học “từ chương trích cú”, chương 7 dòng 20 từ dưới lên của cuốn Tứ Thư Ngũ Kinh có ghi rõ. Lối nho hạc như vầy sẽ khiến tư duy bị gò bó trong lũy tre làng, trong năm cử a ô, trong khu trung tâm quâṇ 1, trong “ xa ̃ nhà, huyêṇ nhà, tỉnh nhà ”. Có ông nhà văn gì đó viết cuốn sách về 100 món ngon của xã ta, và nhiều trong xã mặc định là đúng. Riêng tôi thì thấy nhảm vì tôi thấy có món ngon khác mà ông ấy không đưa vào, hay món đấy chả ngon gì cả, vì ngon dở là cảm tính của từng cá nhân, ai cũng có quyền. Đề bài hạc môn văn toàn haỹ phân tích nét đep̣
của x của y, sư ̣ trong sáng của g của h, chưa chi đã áp đặt nét đẹp và trong sáng, mình không thấy đẹp hay trong sáng thì sao? Nên le ̃ ra phải là “baṇ ý kiến gì về nhân vâṭ A" hay “theo ban,̣ hoa nào là đep,̣ món ăn nào là ngon". Lúc đó, sư ̣ tưở ng tương̣ của hoc̣ sinh se ̃ đươc̣ đưa lên đỉnh cao. Có tưởng tương̣ mớ i biết quả đấ t hình cầ u, mớ i có dòng điêṇ chaỵ thắ p sáng, mớ i có chiếc ố ng chứ a mấ y trăm ngườ i phóng cái vèo lên không trung mà ta goị là máy bay, mớ i có cái smartphone queṭ quet.̣ Thử nhìn từ trên xuố ng dướ i trên cơ thể mình, toàn là kết quả của sư ̣ tưở ng tương̣ của ngườ i phương tây. Từ mái tóc, cái quầ n âu, áo sơ mi, đầ m váy, quầ n lót, cái đồ ng hồ , điêṇ thoai,̣ bút máy. Bướ c ra đườ ng là xe đap,̣ xe máy, xe hơi, xe buýt, nhà cao tầ ng tấ t cả đều hẻm phải do người Á Châu nghi ̃ ra. Ngay cả cái mang̣ xa ̃ hôị này, cũng phải chờ tuị Tây nó nghi ̃ ra rồ i xài. Nên có thể nói, cả 1 châu luc̣ đang ngồ i hóng sang bên kia coi tuị nó có phát kiến ra đươc̣ cái gì mớ i nữa hem mà lâṭ đâṭ bắ t chướ c. Einstein từng nói “trí tưởng tượng còn quan trọng hơn tri thức.” Nên đậu thủ khoa, vô được trường chuyên lớ p chon,̣ đaị hac̣ tố p trên cũng chỉ là viêc̣ mình đa ̃ nắ m đươc̣ kiến thứ c của người khác hơn 1 số các baṇ khác trong 1 thời điểm nào đó. Làm giỏi mới hay, đứa có óc sáng tạo ra của cải vật chất, phát minh ra cái mới thì mới là đứa hay. Nếu hạc giỏi mà không làm cái gì cho đời thì không nên khen ngơi.̣ Trong bài thơ “ Có những lúc”, Lưu Quang Vũ viết‘ Tôi chán cả bạn bè, mấy năm rồi họ chẳng nói được câu gì mới”. Trong công việc, óc tưởng tượng sẽ giúp mình giải quyết công việc nhanh chóng hơn nhóm ngườ i không có khả năng tưởng tương.̣ Chẳng hạn như làm công viêc̣ chăm sóc khách hàng, công tác chuẩn bi ̣se ̃ phải có. Việc tưởng tượng đi tới gặp khách thế nào, khách nói câu gì, mình phản ứng lại ra sao giúp mình tự tin đối phó với mọi tình huống. Ví dụ lúc găp̣ khách, nó vui thì mình làm sao, nó buồ n thì mình phải nói sao, nó đuổi mình về thì cũng phải nói laị đươc̣ 1 câu chớ . Hẻm le ̃ “anh chỉ biết câm nín khi nghe em khóc”. Hay khi tổ chức thực hiện 1 chương trình, 1 dự án, mình tưởng tượng ra hết những bước cần phải đi, trở ngại gì, cách khắc phục thì viêc̣ thưc̣ hiêṇ sẽ hoàn thành đúng tiến độ, trơn tru, ít vướng mắc. Sự tưởng tượng sẽ kết hợp với việc nhớ các sự kiện một cách logic đã có trong quá khứ. Khi gặp phải sự tương tự, mình có thể áp dụng. Vì kinh nghiệm không bao giờ được sử dụng chính xác 100% cho công việc tiếp theo, mà sẽ phát sinh nhiều yếu tố mới. Óc tưởng tượng còn giúp mình hac̣ ngoại ngữ nhanh chóng, khi luôn nghĩ ra cảnh phải giao dịch, tiếp xúc để có thể tự ngồi thực tập. Muố n thoát ra cái ao
làng phải có ngoaị ngữ chứ . Óc tưởng tượng còn giúp mình có một đời sống tinh thần phong phú. Đọc sách là 1 cách tưởng tượng tốt. Tốt hơn nhiều so với văn hóa nghe nhìn. Trâṇ Xích Bích nếu mình đoc̣ trong Tam Quố c diễn nghĩa, se ̃ thấ y vi ̃ đaị hơn nhiều so vớ i khả năng tưở ng tương̣ và túi tiền của đaọ diêñ phim. Có nhiều baṇ đoc̣ Tony Buổi Sáng và cứ tưở ng tương̣ Tony là 1 ông già khoảng 50 tuổi, béo ngây,̣ hồ n nhiên đến khi găp̣ anh Tổng ngoài đời, trẻ măng như câụ sinh viên đaị hac,̣ dong dỏng cao (1m80, 70kg), gương măṭ ưa nhìn, đôi mắ t biết cườ i và tác phong lanh le ̣như 1 cầ u thủ Brazil, thì mớ i vỡ òa cảm xúc. Càng yêu càng quý, càng thích càng say mê vì hơn cả sư ̣ tưởng tương.̣ Nhưng tưởng tương̣ cũng phải gắ n với thưc̣ tiêñ nghen. Tưở ng tương̣ xong, phải quay về vớ i thưc̣ tế ngay, để áp dung.̣ Chỉ ngồ i tưởng tương̣ và không biết mình là ai, ở miền Nam thì vào Biên Hòa, ở miền Bắ c thì vào Trâu Quỳ mà hái hoa, mà bắ t bướ m.
Bài 9: Các câu hỏi cắc cớ Thỉnh thoảng bạn vẫn gặp những câu hỏi, mà Tony tạm gọi là cắc cớ, thường của nhóm người hoặc ngáo ngơ hoặc thích gây lộn. Ví dụ: mày thấy phở ở Hà Nội so với phở ở Sài Gòn cái nào ngon hơn. Mày đi Trung Quốc, Hàn Quốc thấy gái ở bển so với gái Việt Nam đẹp hay xấu? Mày thấy Thanh Lam hát bài “Nửa đêm ngoài phố” hay hơn hay Bảo Yến hát hay hơn. Bác sĩ tốt nghiệp ĐH Y Khoa Huế và ĐH Y Khoa Tp HCM, ai giỏi hơn. Mày thấy thanh niên Mỹ béo phì hay thon thả . Và ngày xưa khi còn khờ dại, Tony cũng gân cổ lên cãi với các câu hỏi dạng này. Vì thích Việt Nam nên nói gái Việt Nam đẹp hơn. Thích Sài Gòn nên nói phở Sài Gòn ngon hơn. Thích Bảo Yến nên nói Bảo Yến hát hay hơn. Qua Mỹ được 1 tiểu bang thấy bạn bè toàn béo phì nên nói tụi Mỹ béo lắm, đứa nào chả béo. Rồi suốt ngày cãi nhau với bao nhiêu người, với những câu hỏi tương tự về mọi ngóc ngách của cuộc sống. Rồi giận rồi hờn. Sau này qua HBS học, thấy học viên nào đặt mấy câu hỏi giống vầy, các giáo sư sẽ chỉ mỉm cười và im lặng. Xong ổng đưa micro cho học viên khác, không thèm trả lời. Mình mới thắc mắc, nói ủa sao thầy không trả lời vậy. Cái ổng mới nói, với các câu hỏi dạng này, nó sai từ phương pháp đặt câu hỏi, nên tốt nhất là im lặng. Nhưng có lần có một thầy cũng trả lời, câu hỏi là theo ý kiến riêng của thầy, Pizza ở Ý ngon hay ở Boston ngon hơn ạ? Thì ổng nói là tui thấy ở Boston ngon hơn, vì tui sống ở đây 20 năm, quen khẩu vị ở đây. Và quan trọng hơn là tui nói ở đây ngon, tui có thể chạy ra tui ăn liền chứ không thể bay qua Ý được. Nói xong, cả lớp cười ồ. Riêng anh người Ý nóng máu lên, đứng dậy phản ứng liền, nói Pizza và mì ống là đặc sản riêng có của người Ý, sao dở hơn người Boston làm được. Vâng vâng và vâng vâng. Cái mấy cánh tay khác giơ lên, định phản biện. Ông thầy mới nói, đừng nên phản ứng vậy, vì sẽ không đi tới đâu, và rất nhảm. Vì sao, ổng giải thích: 1. Nói Pizza ở Ý và ở Boston. Ý là ở đâu? Thành phố nào. Có hàng ngàn tiệm Pizza ở Ý và mấy trăm quán Pizza ở Boston, so sánh dựa trên cơ sở nào, quán nào, loại bánh nào? Có quán sang trọng cũng có quán bình dân. Có quán à- la-carte ( gọi món) và cũng có quán fastfood ( thức ăn nhanh). Có đầu bếp chuyên nghiệp và cũng có mấy bà nội trợ tự làm ở nhà. Còn nếu lấy trung bình hay bình quân hay nhìn chung thì phải có cơ sở, khảo sát bảng biểu đàng hoàng thì mới nói.
2. Ngon hay dở, đẹp hay xấu, xinh hay không xinh, tuyệt vời hay nhảm nhí, sang hay quê, vừa miệng hay không .là các tính từ 100% cảm tính, tức cảm nhận của mỗi cá nhân. Họ có gu thẩm mỹ, văn hóa, giới tính, sự trải nghiệm khác nhau thì sẽ cảm nhận khác nhau. Nên khi tôi nói “ theo ý kiến của riêng tôi”, thì phải được tôn trọng chứ mắc mớ gì cãi lại hay chê bai. Cơ sở nào để mình thì đúng thì người khác thì sai, cơ sở nào cho rằng cảm tính của mình là văn minh còn của người là thấp kém? Còn trích dẫn từ báo chí hay sách vở, thì cũng chỉ là cảm tính của nhà báo đó, quan điểm của tòa soạn đó, của nhà văn đó, của nhà xuất bản đó thôi. Không thể lấy làm chuẩn được. Như Tony Buổi Sáng, có người đọc thấy hay, nhưng cũng có người thấy dở. Có người đọc và nắm được cái thông điệp truyền tải, có người chỉ coi chi tiết nào hài để cười. Có người nghĩ là “đá xéo” mình, vì cái xấu của mình được ổng mô tả thật quá, nên giận không đọc nữa. Có những cuốn sách nói về tật xấu, có người phải mua cả chục cuốn, vì vừa mua xong, mở ra đọc bài đầu tiên, tưởng nói mình, giận xé sách. Nhưng tò mò nên mua lại, đọc bài thứ hai, lại tưởng nói mình, xé tiếp. Sách có bao nhiêu bài là bấy nhiều lần xé. Tony mở sách cũ say mê một thời ra đọc, mới thấy các bác nhà mình viết văn cảm tính và áp đặt quá. Món ngon Hà Nội, cảnh đẹp Hà Tiên, nhan sắc Tuyên Quang, cà phê Buôn Mê Thuột ngon nhất thế giới, đọc thấy toàn ý kiến chủ quan của tác giả. Ai nói ngược lại (đám đông mặc định là đúng vì tư duy lối mòn của mình) là bị ném đá tơi bời. Các chủ đề này suốt ngày gây tranh cãi, cứ có ý kiến mới là đám đông sẽ không chịu, vì khác với CÁI CŨ, CÁI QUEN THUỘC. Tính” thủ cựu” thì Tây Tàu đều bị, Tàu nhiều hơn Tây do giáo dục cứng nhắc rập khuôn, ít sáng tạo, kiểu tầm chương, trích cú của thầy nho xưa, sách có câu, sách có câu Thậm chí, để tranh luận khi có ai chê Tony Buổi Sáng viết dở, có người có viện “dòng 30 từ dưới lên, trang 27, cuốn Tam Quốc Diễn Nghĩa xuất bản năm 2990 có nói, ông Tony Tèo là người viết hay nhất thế kỷ 22 ” thì cũng chỉ có tác dụng tham khảo. Hay-dở là cảm tính, là ý riêng của ông La Quán Trung chứ mắc mớ gì xem đó là chân lý?
Bài 10: Óc tinh tế Chơi với người tinh tế rất thích, vì nó đồng nghĩa chơi với người thông minh và nhạy cảm. Người tinh tế luôn thấy được các điều li ti nhỏ xíu trong người khác, trong mọi sự việc. Óc tinh tế, phần lớn là do bẩm sinh, cứ sinh ra tự nhiên nó thông minh tinh tế. Một đứa trẻ mầm non có gương mặt sáng bừng, biết quan sát đám đông để phản ứng sao cho phù hợp, ví dụ nó biết nhịn, không da-bian ( ta ben tiếng Trung Quốc là ị ) lúc cha mẹ đang ăn cơm là 1 đứa trẻ tinh tế. Tinh tế, nôm na là đi guốc trong bụng. Mày nghĩ gì, tao đều biết hết. Xoay chuyển mọi tình thế. Rút lui khi thấy dấu hiệu cần phải rút. Tiến tới, quẹo trái quẹo phải lúc được bật đèn xanh nên người tinh tế nhanh chóng đạt được mục đích trong giao tiếp. Nhưng vấn đề quan trọng là, óc tinh tế có đào tạo được không. Câu trả lời là được. Vì sao phải đào tạo sự tinh tế cho mỗi đứa trẻ? Bởi vì vì tương lai của nó. Làm gì thì làm, dù là kỹ sư hay bác sĩ, giáo viên hay công nhân, giao tiếp vẫn là chìa khoá để thành đạt, trở thành lãnh đạo hay thăng tiến. Ví dụ như là công nhân, nếu có sự quan sát,nhanh chóng hướng dẫn người khác làm theo, đọc được ý nghĩ của lãnh đạo thì khả năng làm nhóm trưởng, phân đội trưởng hay quản đốc nhà máy là rất cao. Không ai đề bạt cái đứa lù đù, ăn trên ngồi trước, không dòm không ngó, mắt mũi để đâu đâu sao làm lãnh đạo được. Tầm nhìn chỉ thấy có mỗi dĩa thịt heo trước mặt thì thua. Người làm kinh tế thì càng phải được chú trọng rèn luyện kỹ năng này. Giao tiếp trong kinh doanh rất nhiều, óc tinh tế sẽ giúp họ luôn đạt được điều họ muốn. Và ai cũng muốn làm ăn. Và muốn tinh tế, người ta tổng kết phải có hai điều: yêu người, và tập trung khi nói chuyện. 1. Yêu người, tức lòng nhân ái. Nhân ái, nhân là người, ái là yêu. Lòng nhân ái chính là lòng thương người, thế thôi. Nếu mình hẻm có lòng yêu người thì không thể nào có thể tinh tế được. Nếu nhìn người đối diện với ánh mắt thờ ơ, vô hồn, cúi gầm xuống, lảng đi chỗ khác, nhìn Tony thanh tú như vậy mà cứ như đang nhìn cái vỉa hè, thì thôi, không đào tạo được. Chỉ khi ta có lòng yêu người 1 cách thật lòng và tự nhiên, nhìn ai ta cũng nhìn kỹ càng chăm chú, tìm cái hay cái đẹp của người đó, thì mới tinh tế được. Người kém tinh tế chơi rất chán, vì phải nói huỵch toẹt ra thì họ mới hiểu. Yêu cầu mới làm. Là dạng người vô tâm và kém cỏi trong giao tiếp. Sống cùng hay làm việc cùng với họ, mình rất mệt vì cảm giác họ hơi ngu ngu. Đặc trưng của nhóm này là không có óc quan sát, cứ làm theo ý mình, không nghĩ về người khác, ích kỷ vô cùng, kém giáo dục do gia đình cũng chẳng tinh tế gì. Người ta nói khéo, nhắc khéo, có một số cử chỉ ám chỉ này nọ họ nhìn trơ trơ như mắt cua, thường hay nói "phải nói tui mới biết chớ ", hay " nói ngứa đi,
tui gãi cho". Trời ơi, dân châu Á mà, ngượng thấy mồ, ít ai dám nói mình ngựa quá nhưng rất mong được gãi. Nhìn phải biết chứ, khóc Ví dụ: một người đến thăm mình, trời thì nắng nóng, môi miệng cháy khát. Mình nhào vô nói chuyện 3 tiếng đồng hồ liền, quên rót ly nước cho họ là thiếu tinh tế. Một ví dụ khác, đi chung với 1 nhóm người, mình mải nói chuyện riêng với 1-2 người, số còn lại không tham gia được vì không biết đề tài đó, có vẻ không hào hứng câu chuyện đó, mình vẫn cứ thao thao nói là người kém tinh tế. Một đứa trẻ muốn ăn món gì đó nhưng không dám, mình nhìn ánh mắt của nó và nhận ra ngay. Mình thương nó và nhường cho nó ăn. Chứ hẻm phải ngồi ăn ngon lành, nhai kêu cót két, nước bọt phun ra 2 khoé miệng, nhả xương đầy bàn, kệ ai thèm thì mặc. Nhìn cái miệng nó nhai mà muốn vả 1 cái cho gãy răng. Trong một bàn tiệc, mình nhìn thấy khách có vẻ ăn ít, thì có thể món ăn mình gọi không phù hợp, nên gọi thêm món khác. Hay họ chưa có chén đũa muỗng, mình gọi phục vụ mang ra, hay thấy họ chưa có chỗ ngồi, mình đứng lên nhường cho họ. Chứ hẻm phải nhào vô là ăn lấy ăn để, lấy đũa bơi móc trong dĩa thịt, lựa miếng ngon ăn, miếng dở chừa lại. Ăn xong lấy móng tay xỉa miếng thịt chó dính trong kẽ răng ra, thấy ngon bỏ lại vào mồm. Vừa ngậm tăm vừa nói chuyện. Có phụ nữ trẻ con mà hút thuốc phà phà. Hay có bạn hay lấy ngón út móc ráy tai ( cứt ráy) ra, rùi đưa lên mũi ngửi. Rùi nhăn mặt nói sao hẻm thơm. Người kém tinh tế còn thể hiện việc hay khoe ở chỗ không phù hợp. Lạc lõng và kệch cỡm. Giữa khu nhà lụp xụp tồi tàn, quất lên 1 cái biệt thự 12 tỷ, diêm dúa. Giữa khu công nhân ở trọ, quất luôn 1 con chó ngao 20.000 đô, ngày ăn 1 ký thịt bò Úc. Giữa lúc bà con nông dân miền Tây đang thu hoạch đồng áng, đang cắt lúa gánh lúa nắng nóng mệt thấy bà, nàng ở Sài Gòn về chơi, mặc váy hồng cánh sen- áo 2 dây màu xanh đọt chuối, mang guốc cao gót, qua cầu dừa vừa đi vừa nhún, tay cầm theo cái dù màu tím hoa cà. Thì coi sao được. Nhìn muốn xô xuống ao cá vồ. Nhiều người vào quán cà phê hay nơi công cộng mà nói to như chốn không người. Hôm bữa dượng ngồi cà phê làm việc, 3 cô bên cạnh kể chuyện tình yêu, gào thét như đấm vào tai mọi người. Mọi người nhìn khó chịu, một số chuyển bàn, một số tính tiền rồi lật đật đi nhưng 3 cô vẫn thao thao bất tuyệt. Dượng mới qua nói 3 bạn ơi, vui lòng điều chỉnh âm lượng cho vừa đủ nghe thôi, nãy giờ chuyện tình tay ba giữa cô Tuyết và thằng Bình thằng Hân tôi nghe mồn một hết. Rồi chuyện quần dây áo nhợ của mấy cô size nào, khách ở đây cũng rành hết. Dượng góp ý dễ thương vậy mà 3 cô đó nói gọi điện cho xã hội đen chạy tới quánh dượng Là sao? Why? Mình càng thương người, yêu thiên nhiên, yêu cái đẹp, thì sự tinh tế càng cao. Sự tinh tế không có trong loại người thực dụng, vô cảm, yêu tiền bạc hơn mọi thứ, tức loại phàm phu tục tử. Thể loại phàm phu tục tử không bao giờ đọc
sách, vì họ thấy chữ nhiều là ớn, nên cũng dễ nhận ra. Coi kịch buồn hẻm bao giờ buồn, vì không có đồng cảm. Nên tâm hồn khô héo, dẫn đến cốt cách thô lỗ, ăn nói bạt mạng, không biết nên nói gì vào lúc nào với ai. 2. Tập trung khi nói chuyện: Thứ 2, muốn có sự tinh tế, phải tập trung khi nói chuyện . Nói chuyện với ai thì chú tâm vào NGƯỜI nói chuyện và CÂU CHUYỆN đang nói. Đừng vừa nói chuyện vừa nhìn đồng hồ, vừa nói chuyện vừa tính toán ngày mai đi chợ mua gì Chú tâm vào nghe. Nghe là 80% của sự giao tiếp. Nghe với trái tim, nghe với ước muốn được chia sẻ và đồng cảm, nghe với tư cách của một người hỗ trợ. Đặt mình vào hoàn cảnh của người nói, thấu hiểu hoàn toàn họ. Nghe mà như nuốt từng lời. Nhìn người đối diện. Nhìn là 10% của giao tiếp. Nhìn thẳng vào, ánh mắt dịu dàng ấm áp, không phải nhìn trừng trừng như ăn tươi nuốt sống người ta. Cũng đừng nhìn lên trần nhà, nhìn xuống gầm bàn Đừng nói chuyện mà mắt cứ nhìn ra đường, hay liếc lên màn ảnh tivi. Nhìn người đang nói sẽ giúp nghe rõ hơn và đúng hơn. Nhìn chính là nghe ngôn ngữ thân thể, đọc các cử chỉ tế nhị của cơ thể người ta, rồi phân tích và xử lý. Và nói chính là 10% còn lại của giao tiếp. Lúc nói, làm ơn nói cho rõ ràng. Mình chưa nói hay được thì tập nói đúng trước. Nói rõ, gãy gọn, diễn dạt dễ hiểu một vấn đề, vì mục đích của nói là cho người ta biết ý trong đầu mình, đừng để cho người ta thấy trong đầu mình là một mớ các ý kiến bùng nhùng, nên nói năng ra nó mới lộn xộn thế. Nói chưa hay thì chỉ nên nói rõ ràng theo các ý, ý 1 là, ý 2 là, túm lại là , đừng bắt chước vòng vo kiểu MC trên tivi nghe bắt mệt. Mình nên lựa những lời tích cực, đồng cảm, cám ơn, khen ngợi Dùng chức năng nói giảm nói tránh với các vấn đề tế nhị, chẳng hạn như hôi nách, giữa chốn công cộng đông người mà móc cứt mũi, vân vê nặn mụn, ngậm tăm xỉa răng, rút chân ra khỏi giày, hút thuốc miệng mồm thúi quắc mà không nhai kẹo cao su thì đừng nói thẳng kiểu dượng nói lúc nãy, họ nổi điên lên là họ quánh mình chết. Tuy nhiên là ngoại trừ thể loại kém tinh tế quá, phải quát thẳng mới hiểu. Kiểu như ở Trung Quốc, ngay cả những khách sạn lớn hay sân bay, đi vệ sinh công cộng là một cực hình cho những người văn minh. Đàn ông con trai Trung Quốc không được hướng dẫn xiao-bian ( xèo ben là đái) phải ngay vào bồn cầu, nên cứ bắn toè loe ra ngoài, vàng cả thành bồn, ướt cả sàn, mùi hôi thối nồng nặc. Nên người Trung Quốc thấy xấu hổ với bạn bè quốc tế sau Olympic Bắc Kinh, mới dán trên toilet những câu đại loại như " một bước gần tới bồn cầu- một bước tới văn minh" hay " bạn hãy đứng sát vào, cái đó của bạn không dài như bạn nghĩ " nhưng hẻm có hiệu quả. Dơ dáy vẫn hoàn dơ dáy vì thể loại này không được gia đình giáo dục từ nhỏ, nên chẳng để ý để tứ gì. Thế là bây giờ người ta sửa lại, ghi rõ luôn " hãy tiểu thẳng vào bồn, đừng làm ướt sàn, đừng vứt thuốc lá vào, không được khạc nhổ nơi đây, không được rút chân ra khỏi
giày trên xe buýt, máy bay, hay chốn công cộng, yêu cầu nói khẽ cười duyên " vì tinh tế không nổi nữa. Và ghi rõ hình phạt luôn. Túm lại, yêu người và tập trung khi nói chuyện, mình sẽ thành người tinh tế. Và tinh tế là lợi thế số một trong giao tiếp và ngoại giao. Mình cứ tập đi, rồi sẽ có. Nếu rèn luyện óc tinh tế không xong, thì rèn luyện óc tinh tướng cũng được.
Bài 11: Tư duy tích cực Coi báo. Mở mục giải trí là xì căng đan bầu sô ca sĩ. Mở mục xã hội, thì thấy ngay tin ngộ độc thực phẩm. Tin quốc tế là nước này chết người, nước khia đang chuẩn bị chiến tranh. Mục thể thao là mua bán độ. Lướt qua phần kinh tế, là các từ “ lạm phát, nhập siêu, phá sản” .Cái chi cũng đươc̣ mổ xẻ vớ i góc nhìn tiêu cưc.̣ Thậm chí đến phần thời tiết cũng thấy tê tái với lũ lụt, triều cường, hạn hán, bão xa bão gần. Vô hình trung, cứ mỗi buổi sáng thức dậy, bên tách café, người ta mở báo và bắt đầu lo lắng. Có những lo lắng rất thật và có những lo lắng không đâu. Và cảm giác ấy theo họ suốt một ngày làm việc, dẫn đến hiệu quả sẽ kém đi, vì “người buồn cảnh có vui đâu bao giờ”. Trong khi lẽ ra mọi người nên bắt đầu ngày mới với sự hưng phấ n để năng suấ t lao đông̣ đươc̣ tăng lên. Ra đường đi làm, thấ y gì? Tắc đường, còi xe gắt gỏng. Và ai cũng dễ bị suy nghĩ tiêu cực do tin từ báo chí và các than thở của bạn bè trên mạng xã hội. Cùng một cơn mưa, người tiêu cực sẽ bực mình vì phải đi áo mưa, người lạc quan thì nghĩ đến cây cối sẽ được xanh tươi, không khí sẽ được trong lành. Và một khi chúng ta không thể thay đổi được hiện tượng xảy ra với mình, tốt nhất là nhìn nó bằng ánh mắt tích cực. Cái thiện có thể sẽ thua cái ác trong một thời điểm, nhưng chung cuộc sẽ chiến thắng. Con người rồi sẽ sau một thời gian tham sân si với những quyền lợi vật chất, sẽ thấy cái mình đạt được là vô nghĩa vì giàu lắm cũng ăn ba bữa, sẽ trở về đúng bản ngã của “nhân chi sơ tính bản thiện”, giúp đỡ yêu thương thiên nhiên và đồng loại. Cứ sau một sự cố, con người lại tìm ra nguyên nhân và khắc phục nó. Sau lũ lụt, đó là phù sa sẽ màu mỡ hơn cho cánh đồng, sâu bọ sẽ bị quét sạch ra biển, những dư lượng hóa chất trong đất đai sẽ bị rửa sạch. Lỗi lầ m của ngườ i khác, thay vì giữ trong lòng và tứ c giân,̣ thôi bỏ qua, mình se ̃ thấ y thoải mái hơn rấ t nhiều. Nói một cách khác, nếu bạn được sống 100 năm, xem như là một bộ phim có 100 tập, thì hãy tạo ra ít nhất 2/3 tập có tiếng cười thay vì tâp̣ nào cũng rơi vào bi kịch chán chường, đau khổ, chia ly, mấ t mát. Và đôi lờ i nhắ n gử i cho các baṇ làm báo, và các bạn có dùng mạng xã hội, thôi thì bớt đăng các bài tiêu cực chỉ trích phê bình. Chẳng đi đến đâu mà còn đổ dầu vào lửa của sự căng thẳng. Trong từ Hán Việt, nguy cơ bao gồm nguy và cơ. Và đối với người có tư duy tích cực, nguy (problem) họ sẽ biến thành cơ
(opportunity). Ngườ i tích cưc̣ và lac̣ quan se ̃ có gương măṭ sáng bừ ng, nu ̣ cười thường trưc̣ trên môi, số ng và cháy hết mình, hoc̣ tâp̣ và làm viêc̣ hết mình, dù ngày mai trời có sâp.̣ Có nhiều giải pháp để chống sự chán nản và đơn điệu lặp đi lặp lại hàng ngày của mình, chẳng hạn như đi cắt tóc. Các bạn nữ bữa thì duỗi thẳng, bữa xoăn như mì xào giòn, bữa nhuộm màu vàng chóe, bữa chơi demi-garcon. Các bạn nam bữa chơi đầu trọc, bữa chơi đầu đinh, bữa rẽ ngôi 3/7 Kinh nghiệm cho thấy, với quả đầu mới, người ta sẽ phấn chấn hơn. Nhưng dượng thấy giải pháp hay nhất là vận động, thể dục thể thao. Việc chạy nhảy sẽ giúp cơ thể tiết ra Endorphins, một kích thích tố giúp người ta lạc quan yêu đời trẻ lâu. Vì con người cũng chỉ là 1 động vật, mà động vật là cứ phải chạy nhảy kiếm ăn săn mồi. Chứ đừng nên suốt ngày ôm cái máy tính, có cái gì trong đó mà coi say mê suốt ngày vậy. Bạn trẻ đọc xong bài này, hãy nghĩ đến việc chạy bộ tối nay, hay bắt chước dượng đi, tối nào cũng đi bộ lên xuống cầu thang chung cư, vừa đi vừa hát, hát hết 4 bài thì nghỉ. Nhiều đứa lười vận động, nó đổ thừa không có thời gian, không có điều kiện. Nhưng thử cho nó nghỉ ở nhà 2 ngày không làm gì, thì nó cũng đi ra đi vô rồi lại ngồi hay nằm coi máy tính à. Mua cho nó cái tạ hay cái máy chạy bộ, thì nó cũng hào hứng chơi 1 bữa thì bỏ xó. Có đứa nói em thích bơi nhưng nhà em không có hồ bơi ( kiểu em sẽ làm từ thiện khi có tiền, thì lúc có tiền nó cũng sẽ không làm từ thiện). Thì thôi, unfriend, thể loại đó đích thực là đang đeo cái cục làm biếng trên người, nên nó nặng nề thể xác lẫn tư duy, tâm hồn, mặt mũi mà lúc nào cũng nặng trình trịch. Mình chỉ có một tuổi trẻ để phong độ, đầy sức sống, đầy năng lượng. Không có tiền thì chạy bộ công viên, hay thấy chỗ nào trống thì mình tập. Nếu đã đi làm có tiền, buổi tối và cuối tuần mình đến các trung tâm thể dục tập gym bơi lội. Nhiều tiền vô khách sạn 5 sao, ít tiền vô phòng tập gần nhà. Hoặc rủ bạn bè hạc tennis cầu lông bóng bàn khiêu vũ Cứ đóng tiền trước đi, để tiếc tiền mà đi hạc. Và nên nghỉ chơi với mấy đứa lười vận động. Tụi nó toàn rủ mình đi ăn, đi nhậu, đi hát karaoke, xem phim, xem kịch Lâu lâu thì được chứ tuần nào cũng quất mấy món này, vừa tốn tiền lại không có tiết ra endorphins giúp mình sống tích cực đâu. Tập luyện để sống lâu chút, coi cuộc đời nó thú vị ra sao. Tối nay đi liền đi nhé, và nhớ phải kiên trì, đừng có đi 1 bữa theo phong trào rồi thôi. Người không quyết tâm thì cái gì cũng thất bại.
Bài 12: Sắp xếp thời gian Hồ i lâu, dưới quê có một câụ con nhà hàng xóm, tên V, thi cấ p ba miết không đâu,̣ má nó nói thôi đưa lên tp cho Tony đào tạo. Nó ở chung với nhà Tony. Nó nói bữa nào em cũng kiêṭ sứ c vì nấu cơm, cái Tony đứ ng coi nó nấ u ra làm sao. Đầ u tiên là nó bỏ gạo vô nồi, đổ nướ c, cắm điện xong ngồ i chờ . Cơm chín rồi, nó bèn nấu nước để luộc rau. Lại khoanh tay đứng chờ. A nước sôi rồi ! Nó reo lên, bèn lấ y rau ra nhăt.̣ Nhăṭ và rửa rau xong thì nước sôi lâu quá nên caṇ queo, nó bèn đổ thêm nước, đứ ng chờ tiếp. Xong món rau luôc.̣ Giờ đến món cá kho. Nó lấy cá ra khỏi tủ lạnh, a, bây giờ thì mình phải đứng chờ rã đông. Rồi kho. Bốn tiếng thì xong một bữa ăn gồm cơm, rau luộc, cá kho. Nói thôi em lên phòng nghỉ đây. Ăn hẻm vô vì em đa ̃ kiêṭ sứ c. Đem chuyêṇ này kể các baṇ trong hang.̃ Moị người cườ i hi hí, nói tuị em đâu có vây.̣ Cái mình nói tụi bây y chang chứ có gì khác đâu. Thời gian là công bằng với tất cả mọi người, nhưng có người làm đươc̣ nhiều việc, cũng có người làm một việc không trôi. Có thể phụ thuộc vào hệ số thông minh, có những người bản năng là làm việc nhiều hơn người khác. Số còn lại thì phải được đào tạo để biết cách sắp xếp thứ tự ưu tiên trong công việc, theo anh, sơ đồ Gantt là hay nhấ t. Anh phân tích nè: 1. Việc đang diễn ra, không tác động vào nó cũng diễn ra, thì mình tranh thủ làm viêc̣ khác. Đứng nhìn vô đó làm gì? Chờ làm gì? Ví dụ: cơm trong nồi cơm điện. Có nhìn vào thì cơm cũng không ngon hơn. Hay fax cái hợp đồng, đứng nhìn trân trối vô cái máy fax thì nó cũng không chạy nhanh hơn. Anh thấ y các baṇ đứ ng chờ máy tính gử i mail đi mà số t ruôt.̣ Đừ ng có để thời gian chết. 2. Việc người khác có thể làm được, giao họ làm, nhờ họ giúp. Như baṇ A, mình là cán bô ̣ xuấ t nhâp̣ khẩu, giữa bề bộn các email báo giá cho đố i tác nhâp̣ khẩu, bỏ đi lên kho lấy mẫu là sao? Viêc̣ này có thể nhờ ai đó làm, baṇ tài xế ngồ i rung đùi đó chi, sao không nhờ . Chỉ lên kho lấy cái mẫu mang về, thì ông xe ôm đi vẫn được. Mình dành thời gian cho việc email báo giá, khách hàng nó xác nhân,̣ có phải mình xuấ t khẩu đươc̣ đơn hàng cả trăm ngàn đô không. 50 ngàn đồ ng cho ông xe ôm vâñ laĩ chán. Dao phay không dùng để chém ruồi hay gọt hoa quả. 3. Baṇ B làm kế toán cũng vậy. Trưa qua anh thấ y cái phòng hop̣ không đươc̣ sach,̣ anh nói ai rảnh thì hút buị nha. Thấy em chaỵ lâṭ đâṭ đi hút buị liền. Đang cần phải thanh toán để lấy bộ chứng từ, một ngày ngoài cảng phí lưu baĩ phát sinh 20 USD/cont, thì ưu tiên hút bụi. Phê bình thì gân cổ lên cai,̃ nói hút
buị quan trong̣ hơn. Hút xong thì đa ̃ đến 4h chiều, ngân hàng không làm việc nữa, nên phải dời qua sáng mai giao dich.̣ Ngườ i lúc nào cũng chạy như con rối, vì không biết cái gì ưu tiên hơn cái gì. Mua vé máy bay hay văn phòng phẩm thi ̀ kêu họ giao cho mình chứ mắ c mớ gì phải chaỵ đi lấ y. Ai goị cũng da ̣ và làm ngay, lao ra đường vun vút, nhưng viêc̣ gì cũng không xong. 4. Hôm hang̃ mình đóng cửa đi công tác, mọi người tranh thủ khở i hành từ Đà Laṭ về Thành phố từ lúc 4h sáng để chiều 1h30 mở cử a làm việc, bao nhiêu thứ đang tồn đọng. Baṇ C vâñ không về, chiều anh goị thì vẫn ngồi bờ hồ Xuân Hương đơị ông khách hàng về chung “cho vui”, mặc dù đi hai xe. Và đến khuya hôm sau mới về đến Sài Gòn. Anh hỏi thì ông khách hàng nói đi đường tố i thui, xe nó chạy trước, xe tao chạy sau, tao thấy không có gì vui. 5. Trước đây hang̃ mình có bạn D, phu ̣ trách nhâp̣ khẩu nguyên liêu.̣ Anh Tony đi công tác, dặn dò các việc như báo giá, hỏi tình hình lô hang nguyên liêu,̣ theo dõi mẫu để sản xuấ t lô hàng xuấ t khẩu, em nhớ nha D. Nó da ̣ ran, ghi chép vào sổ khí thế. Cuối tuần về, thấ y việc gì cũng chưa làm. Hỏi chứ tuần qua em bận gì, nó nói bâṇ dịch file tiếng Anh cho ông Thế, là ông khách mới quen. “Em dịch ngày lẫn đêm, vì đó là đố i tác khách hàng, em phải chăm sóc”. Còn nguyên liêụ nhâp̣ về cảng không ai lấy, phạt hết mấy trăm đô tiền lưu cont lưu bãi. Nhà máy sản xuấ t thì không có nguyên liêụ nên mấy chục công nhân ngồ i chờ . Ngày xuấ t hàng bi ̣dời lai,̣ nhà nhâp̣ khẩu nó giâṇ nó hủy hơp̣ đồ ng. Bên DHL mắ ng vố n nói gọi miết không ai fax công văn qua để giao mẫu. Các anh chi ̣khác thì nói ai kêu làm gì baṇ D cũng cáu, D nói đừng giao nhiều việc, tôi không phải ba đầu sáu tay, viêc̣ gì cũng phải từ từ . Hãy để tôi dịch tài liệu để con ông Thế. Con bé đó năm nay lớ p 9 rồ i, xong lớp 12 là phải đi My ̃ du học. Chỉ có ba năm nữa thôi nên việc này rất gấp, không thể chậm trễ. Nghe nó trình bày xong, có một gương măṭ thanh tú thảng thố t, môi miêng̣ mím chăṭ không nói nên lời. Và Tony đã khóc.