Giáo trình Nhập môn Công nghệ phần mềm - Chương 8: Mô hình hóa yêu cầu người dùng - Trần Ngọc Bảo

Nội dung text: Giáo trình Nhập môn Công nghệ phần mềm - Chương 8: Mô hình hóa yêu cầu người dùng - Trần Ngọc Bảo

1. Đại Học Sư Phạm Tp. Hồ Chí Minh Khoa Toán – Tin Học NHẬP MÔN CÔNG NGH Ệ PHẦNMN MỀM Mô hình hóa yêu cầu người dùng Người trình bày: Trần Ngọc Bảo Email: tnbao.dhsp@gmail.com
2. MỤC TIÊU MM ỀỀ • Biết được cááhch xâ y d ựng State N MN M ẦẦ HH PPPP diagram MMMM ỆỆ • Biết được các thành phần trong State G NGHG NGH GRAGRA diagram E DIAE DIA MÔN CÔNMÔN CÔN P P TTTT Ậ Ậ • Biết được cách sử dụng Power STA STA NG NH NG NH ẢẢ DiDesigner để tạo Stat e Di agram BÀI GIBÀI GI TRẦN NGỌC BẢO ” KHOA TOÁN -TIN-TIN2 HỌC ” ĐẠI HỌC SƯ PHẠM TP.HCM ((22))
3. NỘI DUNG TRÌNH BÀY MM ỀỀ • State Diagram ? N MN M ẦẦ HH PPPP MMMM ỆỆ • Các thành phần trong State diag ram G NGHG NGH GRAGRA • Xây d ựng State diagram c ủa ứng dụng quản lý thời khóa biểu E DIAE DIA MÔN CÔNMÔN CÔN P P TTTT Ậ Ậ • Tạo State diagram trong Power STA STA NG NH NG NH ẢẢ Designer BÀI GIBÀI GI TRẦN NGỌC BẢO ” KHOA TOÁN -TIN-TIN3 HỌC ” ĐẠI HỌC SƯ PHẠM TP.HCM ((33))
4. NỘI DUNG TRÌNH BÀY MM ỀỀ • State Diagram ? N MN M ẦẦ HH PPPP MMMM ỆỆ • Các thành phần trong State diag ram G NGHG NGH GRAGRA • Xây d ựng State diagram c ủa ứng dụng quản lý thời khóa biểu E DIAE DIA MÔN CÔNMÔN CÔN P P TTTT Ậ Ậ • Tạo State diagram trong Power STA STA NG NH NG NH ẢẢ Designer BÀI GIBÀI GI TRẦN NGỌC BẢO ” KHOA TOÁN -TIN-TIN4 HỌC ” ĐẠI HỌC SƯ PHẠM TP.HCM ((44))
5. State Diagram MM ỀỀ • Sơ đồ trạng thái (State Diagram) N MN M ẦẦ HH biểu diễn mối liên hệ giữa các trạng PPPP MMMM ỆỆ thái của đối tượng G NGHG NGH GRAGRA E DIAE DIA MÔN CÔNMÔN CÔN P P TTTT Ậ Ậ STA STA NG NH NG NH ẢẢ BÀI GIBÀI GI Copyright © 1997 by Rational Software Corporation TRẦN NGỌC BẢO ” KHOA TOÁN -TIN-TIN5 HỌC ” ĐẠI HỌC SƯ PHẠM TP.HCM ((55))
6. State Diagram MM ỀỀ • Sơ đồ trạng thái (State Diagram) N MN M ẦẦ HH biểu diễn mối liên hệ giữa các trạng PPPP MMMM ỆỆ thái của đối tượng G NGHG NGH GRAGRA Khởi tạo BC E DIAE DIA MÔN CÔNMÔN CÔN P P TTTT Ậ Ậ Quân trắng đi Quân đen đi STA STA NG NH NG NH ẢẢ Quân đen thắng Quân trắng thắng Hòa BÀI GIBÀI GI Copyright © 1997 by Rational Software Corporation TRẦN NGỌC BẢO ” KHOA TOÁN -TIN-TIN6 HỌC ” ĐẠI HỌC SƯ PHẠM TP.HCM ((66))
7. Ví dụ: Xét ứng dụng quản lý TKB MM ỀỀ • Hệ thống cho phép bộ phận giáo vụ N MN M ẦẦ HH Khoa nhập thời khóa biểu, cập nhật PPPP MMMM ỆỆ thời khóa biểu của tất cả các lớp G NGHG NGH GRAGRA • Hệ thốngcg ch opo ph épsép sinh vi ên tr a cứu thời khóa biểu theo từng học E DIAE DIA MÔN CÔNMÔN CÔN kỳ của lớp P P TTTT Ậ Ậ • Hệ thống cho phép giảng viên tra STA STA NG NH NG NH ẢẢ cứuthu thờikhóabii khóa biểugiu giảng dạytrongy trong học kỳ BÀI GIBÀI GI Copyright © 1997 by Rational Software Corporation TRẦN NGỌC BẢO ” KHOA TOÁN -TIN-TIN7 HỌC ” ĐẠI HỌC SƯ PHẠM TP.HCM ((77))
8. Ví dụ minh họa MM ỀỀ • Stat e di agram môtô tả trạng thái th ời N MN M khóa biểu ẦẦ HH PPPP Có lớp mới được phân [Còn lớp chưa được phân phòng] MMMM ỆỆ [Bắt đầu học kỳ mới] G NGHG NGH GRAGRA Khởi tạo [Một số lớp chưa được phân phòng] Chờ phân phòng do / Khoi tao TKB Có lớp mới được phân() / Cap nhat Phong [Tất cả các lớp đã được phân phòng] E DIAE DIA MÔN CÔNMÔN CÔN [Tấtct cả các lớp đã được phân phòng] P P TTTT Ậ Ậ Yêu cầu tra cứu TKB Đang sử dụng STA STA NG NH NG NH Đóng Yêu cầuutrac tra cứu TKB(Lop) / TKB Lop ẢẢ Yêu cầu tra cứu TKB(GV) / TKB Giảng viên do / Ket thuc hoc ky [Kết thúc học kỳ] BÀI GIBÀI GI Ví dụ minh họa State diagram TRẦN NGỌC BẢO ” KHOA TOÁN -TIN-TIN8 HỌC ” ĐẠI HỌC SƯ PHẠM TP.HCM ((88))
9. NỘI DUNG TRÌNH BÀY MM ỀỀ • State Diagram ? N MN M ẦẦ HH PPPP MMMM ỆỆ • Các thành phần trong State diag ram G NGHG NGH GRAGRA • Xây d ựng State diagram c ủa ứng dụng quản lý thời khóa biểu E DIAE DIA MÔN CÔNMÔN CÔN P P TTTT Ậ Ậ • Tạo State diagram trong Power STA STA NG NH NG NH ẢẢ Designer BÀI GIBÀI GI TRẦN NGỌC BẢO ” KHOA TOÁN -TIN-TIN9 HỌC ” ĐẠI HỌC SƯ PHẠM TP.HCM ((99))
10. Các thành phần trong State diagram MM ỀỀ • Trạng thái - State N MN M ẦẦ HH PPPP MMMM ỆỆ • Sự kiện – Event G NGHG NGH GRAGRA • Hành động – Action E DIAE DIA MÔN CÔNMÔN CÔN P P TTTT Ậ Ậ STA STA NG NH NG NH • Mối liên hệ giữa các trạng thái ẢẢ BÀI GIBÀI GI TRẦN NGỌC BẢO ” KHOA TOÁN -TIN-TIN10 HỌC ” ĐẠI HỌC SƯ PHẠM TP.HCM (10(10))
11. Các thành phần trong State diagram MM ỀỀ • Trạng thái - State N MN M ẦẦ HH State1 State2 PPPP MMMM ỆỆ G NGHG NGH GRAGRA • Trạng thái b ắt đầu E DIAE DIA MÔN CÔNMÔN CÔN P P TTTT Ậ Ậ • Trạng thái kết thúc STA STA NG NH NG NH ẢẢ • Trạng thái trung gian BÀI GIBÀI GI TRẦN NGỌC BẢO ” KHOA TOÁN -TIN-TIN11 HỌC ” ĐẠI HỌC SƯ PHẠM TP.HCM ((1111))
12. Các thành phần trong State diagram MM ỀỀ • Sự kiện - Event N MN M ẦẦ HH State1 PPPP MMMM ỆỆ entry / Action_1 do / Action_2 exit / Action_3 G NGHG NGH GRAGRA • Event – Entry: sự kiện phát sinh khi đối tượng bắt E DIAE DIA MÔN CÔNMÔN CÔN P P TTTT đầu nhận trạng thái Ậ Ậ – Exit: sự kiện phát sinh khi đối tượng kết STA STA NG NH NG NH ẢẢ thúc trạng thái – Do: sự kiện phát sinh khi user thực hiện một BÀI GIBÀI GI hành động thông qua bàn phím/chuột. TRẦN NGỌC BẢO ” KHOA TOÁN -TIN-TIN12 HỌC ” ĐẠI HỌC SƯ PHẠM TP.HCM (12(12))
13. Các thành phần trong State diagram MM ỀỀ • Trạng thái - State N MN M ẦẦ HH State1 PPPP MMMM ỆỆ entry / Action_1 do / Action_2 exit / Action_3 G NGHG NGH GRAGRA • Action E DIAE DIA MÔN CÔNMÔN CÔN – Entry: hành động đượccth thựcchi hiệnnkhi khi P P TTTT Ậ Ậ đối tượng bắt đầu trạng thái STA STA – Do: tập các hành động có thể thực NG NH NG NH ẢẢ hiện với trạng thái BÀI GIBÀI GI – Exit: hành động được thực hiện khi đốiti tượng kết thúc tr ạng thái TRẦN NGỌC BẢO ” KHOA TOÁN -TIN-TIN13 HỌC ” ĐẠI HỌC SƯ PHẠM TP.HCM (13(13))
14. Các thành phần trong State diagram MM ỀỀ • Mối liên hệ giữa các trạng thái - N MN M ẦẦ HH Transition PPPP MMMM ỆỆ State1 Event_1 [Condition]/ Action 11 State2 entry / Action_1 G NGHG NGH GRAGRA d/Ati2do / Action_2 exit / Action_3 E DIAE DIA MÔN CÔNMÔN CÔN P P TTTT – EtEvent Ậ Ậ – Action STA STA NG NH NG NH ẢẢ – Condit ion: điều kiện chhhého phép chuyển từ trạng thái này sang trạng thái khác BÀI GIBÀI GI TRẦN NGỌC BẢO ” KHOA TOÁN -TIN-TIN14 HỌC ” ĐẠI HỌC SƯ PHẠM TP.HCM (14(14))
15. Các thành phần trong State diagram MM ỀỀ • State – Event – Action - Transition N MN M ẦẦ HH PPPP Them Sinh Vien [SoLuong <10] MMMM ỆỆ Đang mở KH Khởi tạo Them Sinh Vien/ SoLuong = 0 entry / Sinh vien dang ky G NGHG NGH GRAGRA do / KhoiTao exit / Tang SoLuong 1 DV Huy Huy / SoLuong = 10 E DIAE DIA MÔN CÔNMÔN CÔN P P TTTT Ậ Ậ Bị Hủy Huy Kết thúc STA STA do / Thong bao sinh vien da dang ky do / Ket thuc khoa hoc NG NH NG NH ẢẢ BÀI GIBÀI GI TRẦN NGỌC BẢO ” KHOA TOÁN -TIN-TIN15 HỌC ” ĐẠI HỌC SƯ PHẠM TP.HCM (15(15))
16. NỘI DUNG TRÌNH BÀY MM ỀỀ • State Diagram ? N MN M ẦẦ HH PPPP MMMM ỆỆ • Các thành phần trong State diag ram G NGHG NGH GRAGRA • Xây d ựng State diagram c ủa ứng dụng quản lý thời khóa biểu E DIAE DIA MÔN CÔNMÔN CÔN P P TTTT Ậ Ậ • Tạo State diagram trong Power STA STA NG NH NG NH ẢẢ Designer BÀI GIBÀI GI TRẦN NGỌC BẢO ” KHOA TOÁN -TIN-TIN16 HỌC ” ĐẠI HỌC SƯ PHẠM TP.HCM (16(16))
17. Ví dụ minh họa MM ỀỀ • Stat e di agram môtô tả trạng thái th ời N MN M khóa biểu ẦẦ HH PPPP Có lớp mới được phân [Còn lớp chưa được phân phòng] MMMM ỆỆ [Bắt đầu học kỳ mới] G NGHG NGH GRAGRA Khởi tạo [Một số lớp chưa được phân phòng] Chờ phân phòng do / Khoi tao TKB Có lớp mới được phân() / Cap nhat Phong [Tất cả các lớp đã được phân phòng] E DIAE DIA MÔN CÔNMÔN CÔN [Tấtct cả các lớp đã được phân phòng] P P TTTT Ậ Ậ Yêu cầu tra cứu TKB Đang sử dụng STA STA NG NH NG NH Đóng Yêu cầuutrac tra cứu TKB(Lop) / TKB Lop ẢẢ Yêu cầu tra cứu TKB(GV) / TKB Giảng viên do / Ket thuc hoc ky [Kết thúc học kỳ] BÀI GIBÀI GI Ví dụ minh họa State diagram TRẦN NGỌC BẢO ” KHOA TOÁN -TIN-TIN17 HỌC ” ĐẠI HỌC SƯ PHẠM TP.HCM (17(17))
18. Ví dụ minh họa MM ỀỀ • Stat e di agram môtô tả trạng thái của N MN M màn hình quản lý danh mục giáo ẦẦ HH PPPP MMMM ỆỆ viên G NGHG NGH GRAGRA E DIAE DIA MÔN CÔNMÔN CÔN P P TTTT Ậ Ậ STA STA NG NH NG NH ẢẢ BÀI GIBÀI GI TRẦN NGỌC BẢO ” KHOA TOÁN -TIN-TIN18 HỌC ” ĐẠI HỌC SƯ PHẠM TP.HCM (18(18))
19. Ví dụ minh họa MM ỀỀ • Stat e di agram môtô tả trạng thái của N MN M màn hình quản lý danh mục giáo ẦẦ HH PPPP MMMM ỆỆ viên G NGHG NGH GRAGRA Khoi tao MH entry / Load entry / Show do / ThemMH do / SuaMH do / XoaMH Ket thuc them GV do / Thoat E DIAE DIA MÔN CÔNMÔN CÔN Ket thuc sua GV P P TTTT ThemGV Ậ Ậ Sua GV [Da chon mon hoc] Thoat STA STA Dang them mon hoc NG NH NG NH Dang sua mon hoc ẢẢ Ket thuc GV entry / ThemGV entry / SuaGV do / LuuGV entry / Unload do / Luu do / KhongLuu do / Khong Luu exit / Xac lap trang thai cac control exit / Xac lap trang thai BÀI GIBÀI GI Ví dụ minh họa State diagram TRẦN NGỌC BẢO ” KHOA TOÁN -TIN-TIN19 HỌC ” ĐẠI HỌC SƯ PHẠM TP.HCM (19(19))
20. NỘI DUNG TRÌNH BÀY MM ỀỀ • State Diagram ? N MN M ẦẦ HH PPPP MMMM ỆỆ • Các thành phần trong State diag ram G NGHG NGH GRAGRA • Xây d ựng State diagram c ủa ứng dụng quản lý thời khóa biểu E DIAE DIA MÔN CÔNMÔN CÔN P P TTTT Ậ Ậ • Tạo State diagram trong Power STA STA NG NH NG NH ẢẢ Designer BÀI GIBÀI GI TRẦN NGỌC BẢO ” KHOA TOÁN -TIN-TIN20 HỌC ” ĐẠI HỌC SƯ PHẠM TP.HCM (20(20))
21. Tạo State Diagram sử dụng Power Designer MM ỀỀ • Tạo mớiiStt State Di agram N MN M ẦẦ • State HH PPPP MMMM ỆỆ – Start – End G NGHG NGH GRAGRA – State E DIAE DIA MÔN CÔNMÔN CÔN • Transition P P TTTT Ậ Ậ • Action STA STA NG NH NG NH ẢẢ • Event BÀI GIBÀI GI TRẦN NGỌC BẢO ” KHOA TOÁN -TIN-TIN21 HỌC ” ĐẠI HỌC SƯ PHẠM TP.HCM (21(21))
22. Bài tập MM ỀỀ • Xây dựng State diagram cho các ứng dụng N MN M ẦẦ HH sau: PPPP MMMM ỆỆ – Quản lý giải bóng đá vô địch quốc gia G NGHG NGH GRAGRA – Quản lýìý bình chọn bàáài hát hay Là n só ng xanh – Quản lý giáo vụ trường đại học E DIAE DIA MÔN CÔNMÔN CÔN P P TTTT Ậ Ậ – Quản lý giáo vụ trường phổ thông STA STA NG NH NG NH ẢẢ – Quản lý bán hàng BÀI GIBÀI GI TRẦN NGỌC BẢO ” KHOA TOÁN -TIN-TIN22 HỌC ” ĐẠI HỌC SƯ PHẠM TP.HCM (22(22))
23. Bài tập MM ỀỀ • Xây dựng State diagram cho các ứng N MN M ẦẦ HH PPPP MMMM dụng sau: ỆỆ – Quản lý học viên trung tâm tin học, G NGHG NGH GRAGRA ngoại ngữ E DIAE DIA MÔN CÔNMÔN CÔN P P TTTT Ậ Ậ – Quản lýâý nhân sự -tiền lương STA STA NG NH NG NH – Quản lý bán hàng trựctuyc tuyến ẢẢ BÀI GIBÀI GI – Quản lý nhà trẻ TRẦN NGỌC BẢO ” KHOA TOÁN -TIN-TIN23 HỌC ” ĐẠI HỌC SƯ PHẠM TP.HCM (23(23))
24. Ôn tập MM ỀỀ • State diagram là gì ? N MN M ẦẦ HH PPPP MMMM ỆỆ • Eentlàgì?Event là gì ? G NGHG NGH GRAGRA • Transition ? E DIAE DIA MÔN CÔNMÔN CÔN • Action là gì ? Các loại Action ? P P TTTT Ậ Ậ • Xây dựng State diagram cho một số STA STA NG NH NG NH ẢẢ ứng dụng trong phần bài tập BÀI GIBÀI GI TRẦN NGỌC BẢO ” KHOA TOÁN -TIN-TIN24 HỌC ” ĐẠI HỌC SƯ PHẠM TP.HCM (24(24))
25. MM ỀỀ N MN M ẦẦ HH PPPP MMMM ỆỆ G NGHG NGH GRAGRA E DIAE DIA MÔN CÔNMÔN CÔN P P TTTT Ậ Ậ STA STA NG NH NG NH ẢẢ BÀI GIBÀI GI TRẦN NGỌC BẢO ” KHOA TOÁN -TIN-TIN25 HỌC ” ĐẠI HỌC SƯ PHẠM TP.HCM (25(25)) 25