Giáo trình Phong trào chống phá Bình Định nông thôn ở Nam Bộ trong cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước (Giai đoạn 1969-1972)

Nội dung text: Giáo trình Phong trào chống phá Bình Định nông thôn ở Nam Bộ trong cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước (Giai đoạn 1969-1972)

1. “ðch kìm k p ta, ta phá th kìm k p, đch kìm k p ta, ta l i phá. ðch càn quét, ta ch ng càn quét, đch l i càn quét, ta l i ch ng càn. ðch lp p chi n l ưc, ta phá p chi n l ưc, đch l i l p, ta l i phá. Qua cu c đu tranh gi ng co và quy t li t đĩ, m ngày ta ti n thêm đưc m t bưc, đch suy y u đi m t bưc, ti n t i ta m nh h ơn đch và giành th ng l i hồn tồn.” (Tng k t ph n xã chi n đu ch ng phá bình đnh t i H i ngh dân quân Nam B năm 1962)
2. LI GI I THI U Trong tồn b cu c đu tranh kéo dài 21 n ăm (1954 – 1975) trên quy mơ rng l n, v i c ưng đ vơ cùng kh c li t gi a đ qu c M xâm l ưc và nhân dân Vi t Nam, “bình đnh” và ch ng phá bình đnh là m t m t tr n t ưng nh ư âm th m nh ưng th c ra l i c c k ỳ nĩng b ng, quy t li t và đm máu. V i k xâm lưc và tay sai c a chúng thì “bình đnh” là m t bi n pháp chi n l ưc c ơ b n và gn bĩ ch t ch vi bi n pháp “tìm di t”, nh m m c tiêu chung là tri t phá c ơ s chính tr và tiêu di t l c l ưng v ũ trang đng đè b p cách m ng Mi n Nam, áp đt ách th ng tr th c dân ki u m i Mi n Nam, chia c ăt v ĩnh vi n n ưc Vi t Nam thành “hai qu c gia” v i hai ch đ chính tr đi l p. Th c ra, th i nào c ũng v y, v i k xâm l ưc, đ thơn tính đt đai d ưi dng này hay d ng khác thì bao gi “bình đnh” c ũng v a là bi n pháp, v a là mc tiêu. Cĩ điu, trong cu c chi n tranh xâm l ưc th c dân ki u m i c a M Mi n Nam, do tính ch t và t m vĩc c a nĩ, “bình đnh” đưc M - ng y đư a lên hàng “qu c sách”, là m t cu c chi n nh m “tranh th trái tim và kh i ĩc ng ưi nơng dân Mi n Nam”, “ đâm nhát dao quy t đnh vào trái tim Vi t c ng” B i vy, trên th c t , đ “bình đnh”, M - ng y đã khơng t mt th đon tàn b o, thâm đc nào hịng khu t ph c nhân dân ta Mi n Nam, bu c ng ưi dân ph i t b phong t c t p quán, n p s ng v ăn hĩa c a ng ưi Vi t, r i b ru ng v ưn, nhà c a, m m t tiên vào s ng trong các tr i t p trung đưc m nh danh b ng nh ng tên g i “m mi u”, nh ư “khu trù m t”, “ p chi n l ưc”, “ p tân sinh”, “p đi m i” Làm nh ư v y, M - ng y mu n thi t l p s ki m sốt ch t ch đi v i các t ng l p nhân dân Mi n Nam – ch yu là nơng dân vùng giáp ranh, vùng nơng thơn đng b ng, vùng ven đơ th ; tách nhân dân kh i s liên h vi cách m ng, xĩa b “h tng c ơ s ” c a chi n tranh nhân dân bao g m cơ s chính tr , căn c du kích, vùng làm ch và vùng gi i phĩng c a cách m ng Mi n Nam; th c hi n “tát n ưc b t cá, cơ l p l c l ưng cách m ng Mi n Nam. Cu c đu tranh ch ng phá bình đnh c a quân ta Mi n Nam th i đánh M, vì v y, di n ra vơ cùng gay go, quy t li t và trên t t c các m t quân s , chính tr , kinh t , t ư t ưng Trong cu c chi n đu đy gian kh , hy sinh đĩ, cán b , chi n s ĩ và đng bào ta Mi n Nam, v i ni m tin son s t vào ðng và Bác H kính yêu; v i trí thơng minh và lịng d ũng c m đã b n b th c hi n phươ ng châm “3 bám”, “m t t c khơng đi, m t li khơng d i”, v i nhi u hình th c và bi n pháp đu tranh, h t s c tài tình, linh ho t, sáng t o, làm th t b i các “k ho ch” các “ch ươ ng trình bình đnh” tàn b o và thâm đc c a M - ng y. Vi tính ch t, vai trị và v trí c a nĩ trong tồn b cu c chi n gi a đ qu c M và nhân dân Vi t Nam, “bình đnh” và ch ng phá bình đnh đã, đang và ch c ch n s cịn là ch đ ln cĩ s c thu hút s quan tâm c a tác gi trong và ngồi n ưc. Nh ưng, cho đn hơm nay, sau g n m t ph n t ư th k k t khi cu c
3. chi n k t thúc , qu th c, v n cịn ít nh ng cơng trình chuyên kh o đi sâu vào mng đ tài quan tr ng và ph c t p này và b i v y “Phong trào ch ng phá bình đnh nơng thơn Nam B trong cu c kháng chi n ch ng M , c u n ưc (giai đon 1969-1972)” c a tác gi Hà Minh H ng là m t n lc c a gi i s hc Vi t Nam nh m kh o l p kho ng tr ng k trên và vì th , s xu t hi n c a chuyên kh o này là đáng đưc trân tr ng. Tác gi Hà Minh H ng t ng là ng ưi lính c m súng chi n đu trên chi n tr ưng Mi n Nam th i đánh M . K ni m nh ng tháng ngày máu l a n ăm x ưa mà b n thân và bi t bao đng đi tr i qua ch c ch n là m t trong nh ng đng lc thơi thúc anh dành cơng s c đ vi t cơng trình này. B n đc đây s tah6y1 cu c đu tranh đy cam go, th thách c a quân và dân Nam B th i k ỳ 1969- 1972; th y đây s lãnh đo, ch đo c a các c p y ðng c ũng nh ư s sáng to c a qu n chúng nhân dân trong cu c chi n đu âm th m mà d di nh m đánh b i các c gng bình đnh điên cu ng c a M - ng y sau T t M u Thân 1968 đnm tr ưc ngày ký Hi p đnh Paris. Trên bình di n khoa h c, qua chuyên kh o này, b n đc cĩ thêm c ơ s đ suy ngh ĩ sâu h ơn v mt ph ươ ng pháp khi mu n c t ngang, b dc các v n đ thu c v lch s cu c chi n tranh gi a M và Vi t Nam ( 1954-1975). Xin trân tr ng gi i thi u cu n sách cùng đơng đo b n đc. Hà N i – Mùa Thu ðc l p 1999 ði tá PGS – TS TR NH V ƯƠ NG H NG Vi n tr ưng Vi n L ch s Quân s Vi t Nam
4. M ðU Trong cu c kháng chi n ch ng M cu n ưc, đ gi i phĩng hồn tồn Mi n Nam, th ng nh t đt n ưc, quân dân Mi n Nam đã ph i đươ ng đu, ch ng li nhi u âm m ưu, th đon, các chi n l ưc chi n tranh c a đ qu c M . T 1954, sau th t b i c a cu c “chi n tranh m t phía” (1) ti p đn là chi n l ưc “chi n tranh đc bi t” r i “chi n tranh c c b”, t i Mi n Nam giai đon 1969- 1972 đ qu c M ti p t c áp d ng chi n l ưc “Vi t Nam hĩa chi n tranh” l y bình đnh nơng thơn làm bi n pháp chi n l ưc, l y vi c giành dân làm m c tiêu đ kt thúc chi n tranh bi n Mi n Nam thành thu c đa ki u m i c a M . Th i gian này, đch đã đt đn đnh cao c a c gng chi n tranh và t m th i thu đưc nh ng k t qu ban đu v bình đnh mà chúng coi là “ chìa khĩa” th ng l i c a chi n tranh. Trong khi đĩ c ũng th i gian này, sau M u Thân 1968, các l c l ưng ca ta b đch đy vào tình th gp nhi u khĩ kh ăn, ph c t p nh m b o t n, phát tri n l c l ưng ti p t c đư a cách m ng ti n lên. Nh ưng t i sao sau b n n ăm n lc nh ư v y, M li ph i ký Hi p đnh Paris, kt thúc th t b i cu c chi n tranh xâm l ưc c a h ; cịn ta giành đưc th ng l i quy t đnh và m ra th i c ơ chi n l ưc cho vi c k t thúc th ng l i hồn tồn cu c kháng chi n ch ng M , c u n ưc? Cĩ th lý gi i nh ư th nào nh ng nguyên nhân c a tình hình di n ti n y gĩc đ tr n tuy n đu tranh ch ng phá bình đnh? Nh ng v n đ trên đây ít nh t c ũng đã đưc m t s ng ưi nghiên c u gi i đáp trong nh ng n ăm chi n tranh c ũng nh ư sau khi chi n tranh k t thúc. Th i gian g n đây gi i nghiên c u trong và ngồi n ưc quan tâm nhi u đn đ tài v chi n tranh Vi t Nam 1954 – 1975. Nh ưng ít ai nghiên c u cu c chi n y d ưi gĩc đ tr n tuy n ch ng phá bình đnh – mt nhi m v quan tr ng b c nh t c a chi n tranh nhân dân trong cu c kháng chi n ch ng M cu n ưc. Nghiên c u phong trào ch ng phá bình đnh Nam B trong cu c kháng chi n ch ng M cu n ưc, giai đon t sau cu c ti n cơng và n i d y T t M u Thân 1968 đn tr ưc khi ký Hi p đnh Paris, là nghiên c u m t chi n tr ưng c th vi m t nhi m v c th , trong m t giai đon gay go, ác li t, ph c t p b c nh t c a cu c kháng chi n. Phong trào ch ng phá bính đnh Nam B giai đon này cĩ ý ngh ĩa r t quan tr ng đi v i vi c đánh b i chi n l ưc Vi t Nam hĩa chi n tranh c a M , giành th ng l i quy t đnh cho cu c kháng chi n ch ng M cu n ưc. Vi đ tài “ Phong trào ch ng phá bình đnh nơng thơn Nam B trong cu c kháng chi n ch ng M cu n ưc (giai đon 1969 – 1972)”, ng ưi vi t mu n thơng qua vi c d ng l i th c t di n bi n cu c kháng chi n giai đon này t gĩc đ tr n tuy n bình đnh – ch ng phá bình đnh mt chi n tr ưng quan 1 Cịn g i là cu c chi n tranh khơng tuyên b do M và chính quy n Ngơ ðình Di m, đơ n ph ươ ng ti n hành Mi n Nam (1954-1960) sau Hi p đnh Geneve 1954 v Vi t Nam nh m đàn áp, d p t t phong trào đu tranh địi hịa bình, địi thi hành hi p đnh c a nhân dân Mi n Nam.
5. tr ng là Nam B đ phân tích lý gi i m t s vn đ v ni dung, vai trị, đc đim, cùng nh h ưng c a tr n tuy n y đi v i s phát tri n c a cu c kháng chi n Nam B nĩi riêng, chi n tr ưng Mi n Nam và c ba n ưc ðơng D ươ ng nĩi chung, trong giai đon 1969 – 1972. Trên c ơ s dng l i b c tranh t ng th v bình đnh và ch ng phá bình đnh trong nh ng n ăm đch ti n hành chi n l ưc Vi t Nam hĩa chi n tranh, ng ưi vi t c ũng mu n gĩp ph n kh ng đnh: giai đon 1969 – 1972 là giai đon giành th ng l i quy t đnh cho cu c kháng chi n ch ng M cu n ưc, c ũng là giai đon quy t đnh s ph n cu c chi n tranh xâm l ưc c a M Vi t Nam, trong đĩ n ăm 1972 l i là n ăm quan tr ng nh t, đánh d u b ưc phát tri n cao nh t di n bi n chi n tranh c a ta và đch giai đon này. Ch ng phá bình đnh nh ng n ăm 1969 – 1972 Nam B là m t trong nh ng tr n tuy n cam go nh t c a cách mng min Nam; đng th i c ũng là tr n tuy n gĩp ph n quan tr ng vào th ng li c a cu c kháng chi n. Hơn 20 n ăm qua sau ngày Mi n Nam hồn tồn gi i phĩng, đt n ưc th ng nh t và b ưc vào xây d ng ch ngh ĩa xã h i, s c m nh c a cu c kháng chi n ch ng M , s c m nh c a chi n tranh nhân dân, đã và đang đưc tồn ðng, tồn quân, tồn dân ta ti p t c v n d ng và phát huy trong quá trình xây d ng và b o v T qu c. Hơn lúc nào h t, nh ng bài h c v tồn dân đánh gi c, nh ng kinh nghi m lãnh đo phong trào qu n chúng nhân dân kiên trì và sáng t o ch ng phá bình đnh, nh ng th ng l i c a vi c v n d ng d ưng l i c a ðng trong chi n tranh, tt c đang r t c n đưc t ng k t đy đ. Vi c nghiên c u cu c kháng chi n ch ng M cu n ưc nĩi chung, tr n tuy n ch ng phá bình đnh nơng thơn nĩi riêng, là m t vi c h t s c c n thi t và c p bách. Là ng ưi đã tham gia trong nh ng n ăm tháng cu i cùng c a cu c kháng chi n ch ng M cu n ưc, hi n đang gi ng d y l ch s Vi t Nam, tơi t đt cho mình nhi m v gĩp ph n vào nghiên c u giai đon l ch s đy khĩ kh ăn, nh ưng c ũng r t v vang này c a dân tc. Nhân cu n sách đưc ra m t b n đc, tơi xin chân thành c m ơn PGS H Sĩ Khốch, Thi u t ưng – GS – PTS Hu ỳnh Ngh ĩ, c ði tá – PGS – PTS Nguy n Qu c D ũng, PGS – PTS Nguy n Phan Quang, ði tá – PGS – PTS Tr nh V ươ ng Hng, cùng các giáo s ư, các nhà khoa h c, các anh ch đã giúp đ chúng tơi trong su t quá trình nghiên c u, biên so n. Tơi c ũng xin c m ơn s giúp đ, t o điu ki n nghiên c u, xu t b n c a các cơ quan: - Khoa S tr ưng ði h c Khoa h c xã h i và Nhân v ăn – ði h c Qu c gia Thành ph H Chí Minh - Trung tâm L ưu tr qu c gia II t i thành ph H Chí Minh. - Phịng khoa h c CN – MT Quân khu 7
6. - Vi n L ch s Quân s Vi t Nam - Nhà xu t b n Quân đi nhân dân. Cu i cùng tơi r t mong nh n đưc nh ng ý ki n đĩng gĩp, phê bình, b sung c a đc gi v nh ng sai sĩt và khi m khuy t khơng tránh kh i trong cu n sách này. Xin chân thành c m ơn! Tp H Chí Minh, ngày 20 tháng 11 n ăm 1999 TÁC GI
7. Ch ươ ng m t BI C NH C A PHONG TRÀO CH NG PHÁ BÌNH ðNH NƠNG THƠN NAM B GIAI ðON 1969 – 1972 I. V TRÍ CHI N L ƯC C A NAM B Nam B hi n nay g m các t nh, thành: Tây Minh, Bình D ươ ng, Bình Ph ưc, ðng Nai, Bà R a – Vũng Tàu, thành ph H Chí Minh, Long An, Ti n Giang, ðng Tháp, V ĩnh Long, Trà Vinh, C n Th ơ, Sĩc Tr ăng, An Giang, Cà Mau, B c Liêu, Kiên Giang (1) Trong th i k ỳ kháng chi n ch ng M , c u n ưc 1954 – 1975, Nam B chi m di n tích r ng l n và quan tr ng nh t ca chi n tr ưng B2 c a ta. ði v i đch. Chi n tr ưng Nam B thu c vùng III/CT và vùng IV/CT g m ðơ thành Sài Gịn, “thù đơ” c a ch đ ng y và 28 t nh: Biên Hịa, Bình D ươ ng, Bình Long, Bình Tuy, Hu Ngh ĩa, Long An, Long Khánh, Ph ưc Long, Ph ưc Tuy, Tây Ninh, V ũng Tàu, Gia ðnh, An Giang, An Xuyên, Ba Xuyên, B c Liêu, Châu ðc, Ch ươ ng Thi n, ðnh T ưng, Gị Cơng, Kiên Gaing, Ki n Hịa, Ki n Phong, Ki n T ưng, Phong Dinh, Sa ðéc, V ĩnh Bình, V ĩnh Long. Tháng Tám n ăm 1945, cu c T ng kh i ngh ĩa c a nhân dân Vi t Nam bùng n. đã l t nhào ách th ng tr hơn 80 n ăm c a th c dân phát xít cùng ch đ phong ki n ngàn n ăm trên đt n ưc ta. L n đu tiên mt n ưc v n là thu c đa na phong ki n, m t chính quy n nhân dân d ưi s lãnh đo c a ðng vơ s n – ðng c ng s n Vi t Nam đã ra đi, n ưc Vi t Nam Dân ch Cng hịa thành l p (2 tháng 9 n ăm 1945), “ đã ch t đt m t khâu tr ng y u trong s i dây chuy n c a ch ngh ĩa đ qu c ðơng Nam Á, báo hi u n n th ng tr ca ch ngh ĩa đ qu c đn ngày s p đ” (2) Hình nh “N ưc Vi t Nam t máu l a, r ũ bùn đng d y sáng lịa” (3) làm cho ch ngh ĩa đ qu c điên cu ng ch ng l i. Chúng chia ph n và giành gi t nhau, r i l i dàn x p và t o điu ki n cho nhau đ tiêu di t chính quy n cách mng non tr ca ta. Th c dân Pháp ti n hành m t cu c chi n tranh xâm l ưc kéo dài chín n ăm hịng l p l i ch đ thu c đa. Cịn đ qu c M thì nhìn th y Vi t Nam và c “ðơng D ươ ng là ph n th ưng đt cho m t trị ch ơi l n” (4) Ngay sau đĩ, khi tri n khai chi n l ưc tồn c u t i khu v c Châu Á – Thái Bình D ươ ng, M dã coi Vi t Nam, nh t là Nam Vi t Nam, là n ơi t p trung nhi u quy n l i quân s , chính tr ca h . 1 Các t nh, thành thu c Quân khu 7 và Quân khu 9 hi n nay. Tháng 6 n ăm 1999, t nh Bình Thu n và Lâm ðng thu c Quân khu 5 đưc sát nh p v Quân khu . 2 Lch s Quân đi nhân dân Vi t Nam - Tp 1 – Nxb Quân đi nhân dân H.1994 T p 1 – Tr.131 3 Th ơ Nguy n ðình Thi 4 Nhu n v ũ, Nh ng b tc c a l u n ăm gĩc sau Vi t Nam. Nxb Quân đi nhân dân H.1981, Tr8
8. Dưi t m m t chi n l ưc c a M , Nam Vi t Nam là m t đu c u l c đa thu n l i cho vi c m rng khơng gian chi n l ưc khu v c này. Bi n Vi t Nam cĩ th s dng nh ng c ăn c khơng quân, h i quân ðơng Nam Á đ kh ng ch Nam Thái Bình D ươ ng và eo bi n Ma-lc-ca, con đưng ti p th c ăn cho n n cơng nghi p Nh t B n. ðt li n Nam Vi t Nam n i sang Campuchia, Thái Lan, Mi n ðin, kéo dài sang hàng lo t các n ưc vùng Nam Á, Trung C n ðơng. ðưng b , đưng bi n, đưng khơng c a Nam Vi t Nam đu cĩ v trí đu mi và n i li n g n nh t v i nhi u qu c gia. Cĩ th nĩi trên t t c các ph ươ ng ti n chính tr , quân s , kinh t , tr ưc m t và lâu dài, Nam Vi t Nam là n ơi cĩ “quy n l i s ng cịn” c n đưc “ ưu tiên” trong chi n l ưc tồn c u c a M Châu Á – Thái Bình D ươ ng. (1) Nm gi a vùng chi n l ưc y, Nam B cĩ nh ng đc đim r t quan tr ng, mà b t c bên nào, ta c ũng nh ư đch trong chi n tranh đu khơng th khơng quan tâm. Phía B c ti p li n v i Tây Nguyên, phía đơng là bi n Nam H i, phía nam là V nh Thái Lan, phía tây giáp Campuchia, Nam B nh ư m t đu c u n i li n các vùng d t, vùng bi n cĩ v trí s 1 c a phía Nam ðơng D ươ ng. ða hình đa th Nam B chia ra hai b ph n và cĩ nh ng đc đim khác nhau. Mi n ðơng v i nh ng cao nguyên th p là nh ng ng n đi l ưn sĩng, đ cao trung bình 200 mét so sánh v i m t bi n, tho i d n t tây – bc xu ng dơng – nam. Nh ng ng n núi v a nh ư Ch a Chan (cao 858 mét), Bà Rá (cao 736 mét), Bà ðen (cao 986 mét) đng mi n đt thoai tho i phía Nam Tr ưng S ơn cĩ t m nhìn khá r ng. Mi n tây cĩ đa th th p, nhi u noi ch 1 – 2 mét so sánh vi m t bi n và b chia c t nhi u b i h th ng sơng r ch ch ng ch t. Núi Th t Sơn Châu ðc – Hà Tiên cĩ kh năng kh ng ch6e1 m t vùng r ng l n. ðc bi t, Nam B cịn cĩ Sài Gịn là đơ th ln nh t Mi n Nam, m t trong nh ng sào huy t c a n n đơ h Pháp tr ưc đây và là sào huy t l n nh t c a ch đ th c dân ki u m i c a M Mi n Nam Vi t Nam nh ng n ăm chi n tranh. Là m t đu mi giao thơng khu v c, Sài Gịn n i ra mi n Trung b ng qu c l 1, xu ng mi n Tây b ng qu c l 4, lên mi n ðơng và sang Campuchia b ng qu c l 13, ra bi n bng qu c l 15, lên cao nguyên b ng qu c l 20 V kinh t , mi n ðơng Nam B rng 27.920 ki-lơ-mét vuơng, v n là vùng đt c a nh ng núi l a đã t t và c a các th m sơng đã lùi xa. ðt đ t phún th ch và đt xám t phù sa c làm cho r ng và các lo i cây cơng nghi p lâu niên quanh n ăm xanh t t, đem l i ngu n nơng th sn phong phú. Cịn mi n Tây Nam B là mi t đng b ng châu th rng 39.950 ki – lơ – mét vuơng, do hai h sơng C u Long và ðng Nai b i đp, đĩ là s n ph m c a s lùi d n c a bi n và s ti n t i c a con ng ưi. D u tích c a kie61nt o cịn sĩt l i là R ng Sác, ðng Tháp M ưi, U Minh. Nhng s ng đt (gi ng đt) r ng hàng tri u héc ta d c sơng Ti n, sơng H u và mi n duyên h i, chúng đưc hình thành b i s lng t phù sa trong mơi tr ưng n ưc ng t. ðĩ chính là vùng lý t ưng nh t c a vi c c ư 1 Xem Nhu n V ũ, Sdd, Tr 10-20
9. trú và tr ng tr t. Sài Gịn r ng h ơn 2.000 ki-lơ-mét vuơng, theo th i gian d n dn đã tr thành trung tâm kinh t - văn hĩa – chính tr ca các t nh phía nam, ca Nam B ; Sài Gịn c ũng sinh d ưng m t ti m n ăng kinh t cơng, th ươ ng nghi p, xu t, nh p kh u, d ch v mà hai mi n ðơng – Tây Nam B khơng th nào cĩ đưc. Ngu n v t l c c a Nam B vì th rt d i dào. V dân s , n ăm 1954 Nam B cĩ 9,5 tri u ng ưi (ni n ðơng cĩ g n 3 tri u, Sài Gịn cĩ 1,5 tri u, mi n Tây cĩ kho ng 5 tri u). N ăm 1974 Nam B cĩ 13,3 tri u ng ưi dân, chi m 65,5 ph n tr ăm dân s tồn Mi n Nam; trong đĩ mi n ðơng và Sài Gịn cĩ 6,1 tri u dân, chi m 30 ph n tr ăm tồn Mi n Nam và 45,9 ph n tr ăm tồn Nam B ; mi n Tây cĩ 7,2 tri u dân, chi m 35,5 ph n tr ăm tồn Mi n Nam và 54,1 ph n tr ăm tồn Nam B . Dân s bình quân tồn Nam B trong 21 n ăm chin tranh (1954 – 1975) là 11,4 tri u ng ưi, chi m 66,5 ph n tr ăm dân s bình quân tồn Mi n Nam. T c đ tăng dân s bình quân khá l n, riêng đng b ng sơng C u Long trong vịng 43 n ăm (1936 – 1979) t ăng 7,4 ph n tr ăm/n ăm. Phân b dân c ư trong chi n tranh Sài Gịn là 2.500 ng ưi/ki-lơ-mét vuơng, đng b ng mi n Tây t 200 – 400 ng ưi/ki-lơ-mét vuơng, vùng trung du mi n ðơng t 100 – 200 ki-lơ-mét vuơng, th ưa nh t là vùng r ng núi mi n ðơng và vùng ðng Tháp M ưi, U Minh ch kho ng 50 ng ưi/ki-lơ-mét vuơng. V chính tr và xã h i, Nam B cĩ m t s tơn giáo đa ph ươ ng nh ư: d o Cao ðài cĩ g n 1 tri u tín đ (phát tri n m nh mi n ðơng), Hịa H o cĩ kho ng 70 v n tín đ (phát tri n m nh mi n Tây). Trong chi n tranh, Hịa H o và Cao ðài đu cĩ l c l ưng v ũ trang riêng đơng hàng v n ng ưi. ðo Ph t và đo Thiên Chúa, Tin Lành c ũng cĩ hàng tri u tín đ vi h th ng chùa chi n, nhà th khá hồn ch nh, m t đ khá dày (Sài Gịn cĩ 526 nhà th , đng b ng mi n Tây cĩ 300 ngơi chùa c a 8.000 s ư sãi ng ưi Vi t g c Miên). Thành ph n dân t c Nam B , ngồi ng ưi Vi t là ch yu, c ũng cĩ m t s tc ng ưi khác đơng dân c ư nh ư: ng ưi hoa cĩ h ơn n a tri u ng ưi (ch yu Sài Gịn, Ch Ln), Kh ơmer cĩ g n 1 tri u ng ưi ( ch yu mi n Tây Nam B ), S’tiêng, M’nơng cĩ hàng v n ng ưi (ch yu mi n ðơng Nam B ). Trong chi n tranh, m t s giáo phái, dân t c Nam B b đch l i d ng, chia r ph c v cho âm m ưu ch ng phá cách m ng c a chúng. ði b ph n đng bào các tơn giáo, dân t c đu h ưng v cách m ng, tham gia kháng chi n, xây d ng đt n ưc. Mt khác, nh ng n ăm 1945 – 1954, sau khi m đu cho cu c kháng chi n ch ng th c dân Pháp tái xâm l ưc, Nam B chuy n thành chi n tr ưng sau l ưng đch, ph i h p v i chi n tr ưng chính B c B . Trên đa bàn này, chi n tranh du kích đã phát tri n, các l c l ưng cách m ng Nam B đã t ng b ưc tr ưng thành và đy m nh kháng chi n, uy tín và nh h ưng c a cách m ng đã ăn sâu vào cu c s ng hàng tri u ng ưi, nh t là nơng dân vùng đng b ng sơng C u Long. Chính sách ru ng đt và các chính sách kinh t - xã h i khác c a chính ph kháng chi n đã s m đưc th c hi n, đem l i l i ích thi t th c cho cu c s ng ca nhi u t ng l p dân c ư Nam B . Cĩ th nĩi trong cu c đu tranh gi a l c lưng cách m ng và ph n cách m ng di n ra quy t li t Nam B , hàng tri u
10. ng ưi dân c a Nam B thành đng luơn m t lịng h ưng v ðng và Bác H . Sau chi n tranh, đng bào Nam B đã và đang ti p t c gĩp ph n x ng đáng vào s nghi p xây d ng và b o v T qu c Vi t Nam xã h i ch ngh ĩa. II. CH NG PHÁ BÌNH ðNH NƠNG THƠN NAM B TR ƯC TNG TI N CƠNG VÀ N I D Y T T M U THÂN 1968. Âm m ưu và th đon bình đnh c a M , ng y Nam B . Bình đnh trong chi n tranh xâm l ưc c a M Mi n Nam Vi t Nam là bng m i cách tiêu di t các l c l ưng (quân s và chính tr ) đi l p, xây d ng và cng c ngy quy n cơ s , giành quy n th ng tr trên tồn b nhân dân và lãnh th Mi n Nam Vi t Nam. ðĩ là m t chính sách nh t quán mà trong t ng chi n l ưc chi n tranh, đch luơn luơn cĩ b ưc phát tri n m i c v nh n th c ln th c t hành đng. Ngay khi h t c ng Pháp nh y vào ðơng D ươ ng, M đã chú tr ng đn vi c th c hi n chính sách bình đnh (pacification plan) đây, b ng vi c c Edward Lansdale, ng ưi đã th ng l i trong vi c bình đnh Philippines, ng ưi d n con đưng chính tr cho Ngơ ðình Di m, m t chuyên gia v ch ng n i d y, đn Nam Vi t Nam làm c vn bình đnh đu tiên bên c nh t ng th ng ng y quy n. Nhi m v ca bình đnh lúc này là tranh th lơi kéo và t ch c, kh ng ch kìm kp nhân dân d ưi m i hình th c, nh m làm suy y u l c l ưng cách m ng và gi s n đnh cho ch đ tay sai c a M Mi n Nam Vi t Nam. T năm 1954 – 1968. M đã l n l ưt ti n hành cu c chi n tranh m t phía, chi n l ưc chi n tranh đc bi t và chi n l ưc chi n tranh c c b mà b i c nh chung là: t ch đng, M , ng y đã ph i b đng đi phĩ v i s pre c a cách mng Mi n Nam, thay đi chi n l ưc chi n tranh đ tăng c ưng. m rng và ph i leo thang chi n tranh, nh m m c tiêu ch ng phá cách m ng, tiêu di t l c lưng và phong trào cách m ng, th c hi n ch ngh ĩa th c dân m i Mi n Nam. Quá trình đĩ, đch c ũng th ưng xuyên thay đi bi n pháp bình đnh theo ph ươ ng th c chung là: khơng ph nh n nh ng cách th c c ũ, tìm ki m thêm nh ng cách th c m i và ph i h p l i đ ch ng cách m ng v i quy t tâm cao h ơn, cĩ hi u qu hơn. Nh ng ch ươ ng trình ch yu sau đây c a chính sách bình đnh, cho th y đch đã nhi u phen th t b i, do v y kinh nghi m và quy t tâm bình đnh cũng ngày m t nhi u h ơn. ðu tiên là ch ươ ng trình “T cng di t c ng”, ra đi ngày 7 tháng 7 n ăm 1955, khi chính quy n Ngơ ðình Di m v a trịn m t n ăm ch p chính. Ch ươ ng trình này nh m vào n ăm đi t ưng đưc s p x p là: cán b cng s n, cán b kháng ch n cĩ tham gia chính quy n cách m ng, cán b các đồn th qu n chúng cách m ng, gia đình cĩ ng ưi đi t p k t, gia đình cĩ liên quan đn cách mng. Ph ươ ng châm “T cng” là đánh tri t đ, đánh lâu dài, đánh t ng b ưc; tiêu di t c ng s n khơng th ươ ng ti c, tiêu di t nh ư trong tình tr ng chi n tranh, tiêu di t c v con ng ưi, c v t ch c, c v tư t ưng, thà gi t l m ch khơng đưc b sĩt, ph i tiêu di t n i tuy n, di t tr ni tâm, đp lên ốn thù. H th ng
11. ch đo “T cng, di t c ng” khá ch t ch , đch cho t ch c cùng lúc nhi u ho t đng nh ư: phân lo i cơng dân (làm ba lo i: h p pháp, n a h p pháp, b t h p pháp), càn quét ru ng b lùng s c, t ch c h c t p t cng, t ch c ly khai, đu thú, xé c , t ch c khai báo, t cáo, t ch c tr i c i hu n Nh m t o thu n l i cho các ho t đng y, chính quy n ng y đư a ra nhi u s c l nh, đo d , nh ư: ðo d s 06 ngày 11 tháng 1 n ăm 1956 cho phép b t b t c ai xét th y nguy hi m cho an ninh qu c gia; S c l nh 5/57 đt c ng s n ra ngồi vịng pháp lu t Nam B t năm 1955 – 1958 cĩ 68.000 đng viên cán b b đch gi t h i, 466.000 ng ưi b bt, 680.000 ng ưi b tra t n đn tàn ph , 400.000 ng ưi b giam c m các t nh Trung Nam B cu i n ăm 1954 cĩ 12.000 đng viên, đn cu i n ăm 1959 ch cịn 2.000 đng viên; các t nh Tây Nam B trong th i gian này cĩ 51.950 cán b , đng viên và qu n chúng cách m ng b bt, b giam c m và hy sinh, trong đĩ cĩ 12.270 cán b đng viên. (1) ðn n ăm 1959 tồn Nam B ch cịn kh ng 5.000 ðng viên, nhi u xã đng b ng khơng cịn chi b . ðch hy vng “ b ng hình th c này c ng s n khơng th t ch c ho t đng tr li nơng thơn Mi n Nam”. Kt h p v i ch ươ ng trình “T cng”, t năm 1955-1959 chính quy n Di m cũng đng th i đư a ra các ch ươ ng trình v kinh t - xã h i, nh ư: “ Ci cách đin đa” (tháng 2 n ăm 1955), l p khu đn, tr i t p trung và đc bi t là xây d ng các “Dinh đin” (1957 – 1958), “ Khu trù m t” (1959 – 1960). B ng nh ng hình th c đĩ, chính quy n Di m mu n s dng các v n đ đin đa, t ch c chính tr , khai hoang l p p, đnh c ư, đng ti n xã h i đ giành l y ng ưi dân và đy lùi nh hưng c a cách m ng trong dân chúng Mi n Nam. T gi a n ăm 1961, M , ng y b t đu tri n khai Mi n Nam chi n l ưc “chi n tranh d ưi m c h n ch , chi n tranh ch ng l t đ, chi n tranh đc bi t”. Theo đĩ, m t k ho ch ba giai đon đưc b t đu v i giai đon 1 là bình đnh Mi n Nam trong vịng 18 tháng b ng bi n pháp ch yu nh t là gom dân l p p chi n l ưc, th c hi n “Tát n ưc b t cá”. Th c hi n âm m ưu này, tháng 2 n ăm 1962, b tư l nh quân s M Mi n Nam Vi t Nam MACV (2) đưc thành l p thay vào v trí c a Phái b vi n tr quân s M - MAAG. (3) Quân ng y đưc t ăng c ưng c ch lc và quân đa ph ươ ng theo h ưng t p trung ch ng đ cu c chi n tranh du kích và phong trào ni d y c a qu n chúng ni đa Mi n Nam. L c l ưng y m tr M tăng c ưng xu ng t ng vùng chi n thu t. Các chi n thu t tân k ỳ nh ư “Tr c th ăng v n”, “Thi t xa v n” cùng các l c l ưng h a l c, ph ươ ng ti n c ơ đng đưc s dng ph bi n đ tăng c ưng hi u l c chi n đu cho quân ng y. Chuyên gia v ch ng ni d y c a quân đi Hồng gia Anh là Thompson đưc m i sang Mi n Nam Vi t Nam (tháng 9 n ăm 1961) làm c vn, theo đĩ nh ng kinh nghi m c a 1 Vi n L ch s quân s Vi t Nam, Cu c chi n tranh xâm l ưc th c dân ki u m i c a đ qu c M Vi t Nam , Hà N i 1991, tr 25-31 2 Military American Command in Vietnam 3 Military Aid and Advisory Group
12. Malaysia và Philippines v gom dân l p “Làng an tồn” hogn2 tách du kích quân ra kh i qu n chúng nhân dân, đưc chính quy n Di m h c h i, nghiên c u, ng d ng vào Mi n Nam. Nh ng kinh nghi m c a 6 n ăm bình đnh v i các hình th c “Dinh đin” và “Khu Trù M t” c ũng đưc xem xét đánh giá ưu khuy t đim và rút ra k t lu n đ th a k vào đnh hình gom dân quy khu l p p ki u mi. T đĩ ch ươ ng trình “ p chi n l ưc” đưc hình thành. Chính M ch khơng ph i ng y quy n Sài Gịn đã đ ra yêu c u c a vi c lp p chi n lưc là: “A. ðư a cu c cách m ng ti n sâu vào nơng thơn: 1- Phát tri n các thành qu đã thâu l ưm đưc trong cu c cách m ng tồn qu c và tồn di n; 2- ðư a cu c cách m ng t i h tng c ơ s ca qu c gia, 3- Th c hi n m c tiêu c a cách m ng ngay n ơi mà dân chúng c ư ng và sinh ho t.” “B. Tiêu di t k thù t n g c: 1- Chi n th ng C ng s n ngay đa bàn ho t đng chính c a chúng là nơng thơn; 2- Tiêu di t đưc tình tr ng l c h u v sinh ho t tinh th n và v t ch t đơ n v căn b n c a c ng đng qu c gia; 3- ðánh ta nh ng đc t tai h i do th c dân, phong ki n và c ng s n gieo rc cịn l i lp ng ưi đơng đo và c ăn b n c a qu c gia.” “C. Hồn thành c ơ s h tng c a ch đ: 1- Phá v các t p quán c ũph n ti n b đ khai nguyên m t n n n p sinh ho t m i v i m t nhân sinh quan, m t giá tr quan thích h p v i th i đi mi; 2- Tp trung đy đ các điu ki n v t ch t và tinh th n đ to cho m i ng ưi c ơ h i đng đu phát tri n tài l c, t n d ng sáng ki n trong cơng cu c xây d ng và b o v thành qu chung; 3- Làm cho ng ưi dân nhìn th y qua các thc hi n c th ca xã thơn, hình nh các hi n th c v ĩ đi trong phong v qu c gia r ng l n, t đĩ gây cho h cĩ ý th c trách nhi m trong b o v và phát tri n nh ng thành qu đã thu l ưm đưc. (1)” Mc tiêu t i h u c a đch là v n đ quân s , ưu tiên và c p bách c a p chi n l ưc là vãn h i và b o đm an ninh tr t t nơng thơn. p chi n l ưc đưc hi u là m t bi n pháp ch yu ti n hành chi n tranh t ng l c trên nhi u m t chính tr , kinh t , v ăn hĩa, xã h i, tâm lý, gián đip Nh ư v y chúng xây d ng 1 Theo: Nguy t san th gi i t do, S thơng tin Hoa K ỳ, t p XI s 5 (ti ng Vi t), Sài Gịn 1963, Tr.30
13. p chi n lưc là chúng xây d ng m t xã h i thu h p trong đơ n v p – t bào c a qu c gia, là xây d ng nh ng pháo đài ch ng c ng. Tiêu chu n mà đch đ ra cho mt p chi n l ưc là lo i tr đưc du kích, phân lo i đưc qu n chúng, đồn ng ũ háo đưc dân chúng, hồn thành h th ng phịng th , xây d ng đưc l c l ưng Thanh niên chi n đu, b u đưc ban tr s p. Tr ng đim c a ch ươ ng trình p chi n l ưc là các t nh quanh Sài Gịn và vùng b n l vùng đng b ng sơng C u Long. Trong th c t , h th ng p chi n l ưc c a đch đưc xây d ng t t gi a năm 1962. ðn cu i n ăm 1962, trên tồn Mi n Nam đch đã l p đưc 3.225 p, gom đưc kho ng 33.3 ph n tr ăm dân. ðn ngày 11 tháng 4 n ăm 1963, đch đã hồn thành 5.917 p chi n l ưc ( đt 53,10 ph n tr ăm c a k ho ch d trù 11.143 p), gom gi đưc 8.150.187 ng ưi dân (chi m 59 ph n tr ăm trong t ng s 11.813.066 dân tồn Mi n). ðây là giai đon phát tri n nhanh nh t và nhi u kh quan nh t c a tồn b ch ươ ng trình đc bi t. Trong giai đon đĩ Nam B đch đã hồn thành 2.896 p ( đt 48,46 ph n tr ăm trong k ho ch 5.976 p) gom đưc 4.912.315 ng ưi dân (chi m 55,07 ph n tr ăm trong t ng s dân 8.920.038 ng ưi). Ngồi ra cịn co 12.259 p đang xây d ng và s hồn thành vào kho ng tháng 8 n ăm 1963. So v i Khu 5 và Tây Nguyên, dân s Nam B đơng h ơn (8.920.038/4.893.028 ng ưi) nh ưng s p d ki n khơng chênh l ch nhau quá nhi u (Nam B = 5.796 p, Khu 5 + Tây Nguyên = 5.167 p. Tuy v y s p chi n l ưc đã hồn thành Nam B li ít h ơn so sánh v i vùng ngồi (2.896 p/3.021 p). M ưi t nh c a mi n ðơng Nam B đch l p đưc 820/1.340 p và gom gi 1.332.206/1.986.049 dân; 13 t nh c a mi n Tây Nam B đch l p đưc 1.809/4.206 p và gon gi 2.605.917/5.658.989 dân; quanh Sài Gịn – Gia ðnh đch đã l p đưc 285/430 p và gom gi 974.192/1.285.000 dân. Theo đà đĩ đn cu i n ăm 1963, trên taon2 Mi n Nam, đch đã l p đưc 8.544 p và ki m sốt 85ph n tr ăm dân s . Sau cu c đo chính l t đ, sát h i Di m, Nhu tháng 11 n ăm 1963, ch đ ng y mì n Nam b ưc vào giai đon kh ng ho ng tri n miên. Tr ưc tình hình b ng mt tr n bình đnh, chính ph Nguy n Ng c Th ơ, ng ưi duy nh t trong s nh ng ng ưi đng đu chính ph ngu thay lên đi xu ng trong giai đon này, đã nh n th y ph i ti p t c bình đnh, b ng vi c c i danh ch ươ ng trình p chi n l ưc cho b t c m giác thơ b o thành ch ươ ng trình “ p Tân sinh ”. Nh ưng p Tân sinh khơng c i thi n đưc s ph n b phá s n c a “qu c sách p chi n l ưc”, b i chúng khơng cĩ gì khác p chi n l ưc, k c ni dung, hình th c, m c tiêu, bi n pháp th c hi n. ðu n ăm 1964 đch kim sốt 4.672 p, cu i 1964 cịn 3.300 p, đu n ăm 1965 ch cịn 2.200 p; ðn bĩt là ch da ca các l c l ưng đch k m k p xã p, cu i n ăm 1963 cĩ kho ng 4000 cái, đu năm 1965 ch cịn 2.900 cái. S dân trong vùng đch ki m sốt tháng 8 n ăm 1963 kho ng 9.000.000 ng ưi, đn tháng 6 n ăm 1965 t t xu ng cịn 5.300.000 ng ưi. ðch thú nh n trên ph m vi tồn mi n Nam cĩ 67 ph n tr ăm đt đai đã nm d ưi quy n ki m sốt ho c ch u nh h ưng c a Vi t c ng, cĩ 22/43 t nh do
14. Vi t C ng ki m sốt t 50 ph n tr ăm tr lên. Ch ươ ng trình p tân sinh đưc đánh giá là “khơng đi đn đâu, nh t là khơng đ cp nhi u đn v n đ an ninh văn h i, chính quy n ch làm cho cĩ làm nên tr ươ ng chình bình đnh càng ngày càng tr nên suy đi S p xây d ng đưc gi m nhanh chĩng và đã ki m sốt dân s đi t st gi m đn khơng ki m sốt đưc n a. (1) Na đu n ăm 1965, M đ quân viên chinh vào mi n Nam, m nh ng cu c ph n cơng chi n l ưc nh m ng ăn ch n chi u h ưng thua. Chính ph M c Henry Cabot Lodge làm đi s ti Sài Gịn, E.Lansadale đc trách ch ươ ng trình bình đnh, ti p t c làm c vn cho chính ph ng y, v chính sách này. Ph ươ ng châm th c hi n bình đnh đưc điu ch nh t t trên tồn mi n chuy n sang thí đim và m rng d n. T cu i n ăm 1965 đch ch n b n tr ng đim đ tp trung bình đnh là: quanh ðà N ng, t nh Bình ðnh, quanh Sài Gịn, t nh An Giang, trong đĩ t nh Bình ðnh đưc ưu tiên s mt. H th ng ch đo bình đnh đưc hồn thi n thêm m t b ưc, M giao cho ngu tp trung vào nhi m v ch yu là bình đnh. Quân ngu s đưc t ăng cưng m i m t và đưc quân đi vi n chinh M , ch ư h u h tr quân s đ làm lc l ưng nịng c t cho các ho t đng bình đnh. Trong ph ươ ng th c bình đnh vn gi bi n pháp nh ư tr ưc đây là m các cu c hành quân càn quét đ đánh phá lc l ưng chính tr và vũ trang cách m ng, d n dân, di dân t p trung v các qu n l và xung quanh các c ăn c quân s , các tr c giao thơng chi n l ưc. Các đồn “Cán b bình đnh” (Pacification cadre) 59 ng ưi t Trung tâm hu n luy n Vũng Tàu, trang ph c bà ba đen, đưc s dng chuyên trách và cĩ vai trị “nh ư mt ch t men r i vào nhân dân đ nhân dân ch p nh n lý t ưng xây d ng nơng thơn” và “gi cho phong trào ti n tri n mãi, c ũng nh ư ch t men ph ng ph t trong h ươ ng r ưu làm cho r ưu khơng bao gi b hư th i”. (2) Ti p đĩ tháng 10 năm 1966, t i Manila (Philippines), b y n ưc đng mình ca M khu v c Châu Á – Thái Bình D ươ ng đã nhĩm h p, nh m giúp cho chính quy n Nguy n V ăn Thi u mi n Nam Vi t Nam tìm ra ph ươ ng th c bình đnh ch ng l i cu c chi n tranh cách m ng đây. K t qu là m t ch ươ ng trình “Xây d ng nơng thơn m i” đưc áp d ng ngay t cu i n ăm 1966, m đu là vi c xây d ng “ p đi m i”. Mc dù cịn s ơ kh i, nh ưng ch ươ ng trình “Xây d ng nơng thơn m i” là mt b ưc tí n quan tr ng trong v n đ bình đnh giành dân. Nh ng m c tiêu sau đây c a ch ươ ng trình cho th y M , ngu đang cĩ nh ng chuy n bi n trong nh n th c và hành đng. Chúng đ ra: “Tiêu di t c ng s n n m vùng – Tiêu di t cưng hào ác bá – Xố b hn thù, xây d ng m t tình th n m i – T ch c các cơ s dân ch nhân dân và hành chánh – T ch c nhân dân đu tranh ch ng Vi t cng – Thanh tốn n n m ũ ch - Tn cơng b nh t t – Ci cách ru ng đt – Phát 1 T Ng c C ưng, C ơng cu c bình đnh xây d ng và phát tri n c a Vi t Nam C ng hồ, Lu n v ăn ban đc s - Hc vi n Hành chánh qu c gia Sài Gịn 1973Tr 49 2 Lý H ng S ơn, Phân tich phê bình csa bình đnh và phát tri n nơng thơn c ăn b n hi n t i c a chính ph , Lu n văn ban đc s - Hc vi n Hành chánh qu c gia Sài Gịn 1970 Tr 56
15. tri n cơng nghi p và ti u cơng ngh - Phát tri n h th ng giao liên ”. Chúng đ ra b n t ư t ưng ch đo, 98 b ưc th c hi n, b y k thu t cơng tác đ ti n hành bình đnh, tuy r i r m nh ưng ch a đng nhi u n i dung m i c a quan ni m “bình đnh giành dân”. Kh u hi u “Phá đi c ũ, xây đi m i” khơng ch cĩ tính ch t tuyên truy n thu n tuý n a, mà cịn đi li n v i nh ng hành đng c th , g n vi đi s ng thi t th c c a nhân dân xã p. Mùa khơ 1966 – 1967, ti p t c ph n cơng chi n l ưc mi n Nam, M đư a bình đnh lên ngang hàng v i nhi m v tìm di t, th c hi n chi n thu t “Hai g ng kìm”, hịng v a tìm di t Quân gi i phĩng và c ơ quan đu não kháng chi n, v a đy m nh bình đnh tiêu di t l c l ưng h tng c ơ s cách m ng, c ng c h tng c ơ s ca ch đ ngu . ðim khác c ăn b n c a đch trong giai đon này là, tồn b cơng tác bình đnh do M tr c ti p điu khi n, ch huy t trên xu ng d ưi (k c vi c s dng ngân sách bình đnh). Chúng chia cơng tác bình đnh làm ba khâu th c hi n: hành quân càn quét tào thanh, di t tr các l c l ưng cách m ng c ơ s đ gi tr t t an ninh, xây d ng các l c l ưng kìm k p. Hai ch da chính c a M đ bình đnh lúc này là: ngu quân (v quân s ) và các đồn bình đnh (v chính tr ). ðc bi t là sau mùa ph n cơng chi n l ưc 1966 khơng thành cơng, t năm 1967 trong k ho ch th c hi n, M đã t ra r t quy t tâm, khơng ti c ti n, khơng ti c sc và r t c gng đ thích ng v i tình hình đã thay đi khác th ưng. Chúng t p trung 80 ph n tr ăm đn 90 ph n tr ăm ch lc ngu cùng v i 10 ph n tr ăm đn 20 ph n tr ăm quân vi n chinh M , ch ư h u vào nhi m v “T o thanh” và chi m gi . T i đây chúng b trí bên trong các mơn p là các đồn bình đnh v i các c vn bình đnh M , cĩ l c l ưng c nh sát, l c l ưng bán v ũ trang gi gìn tr an, bên ngồi các thơn p đang bình đnh cĩ các đơ n v ch lc ngu ch t gi , ng ăn ch n t n cơng, vịng ngồi xa n a là l c l ưng M , ch ư h u hành quân càn quét. Th tr n vịng trong vịng ngồi v i s phân chia ba vùng (vùng ưu tiên bình đnh, vùng ưu tiên hành quân, vùng t o thanh) là m t đc đim n i bt trong bình đnh c a M - ngu - ch ư h u lúc này. ði đơi v i th đon đĩ, M , ngu cũng tích c c “ Tranh th trái tim kh i ĩc qu n chúng ” vùng t m chi m b ng các bi n pháp: tung ti n ra xây tr ưng h c, tr m y t , cung c p máy mĩc cho nơng nghi p, gi ng m i và phân bĩn hố h c, tr m phát đin nơng thơn đng th i ra s c bành tr ưng b máy chính quy n đch cơ s , c ng c chính quy n ngu trung ươ ng. ðc bi t cơng tác chiêu hi, chiêu hàng c ũng b t đu đưc quan tâm v i cái g i là “chính sách hồ h p dân t c”. Ph ươ ng châm bình đnh c a M lúc này là “ti n ch m, gi ch c, phát tri n theo th liên hồn và v t d u loang”. H th ng ch đo bình đnh c ũng cĩ nh ng thay đi: H i đng xây d ng nơng thơn c i t thành “H i đng bình đnh phát tri n trung ươ ng”; bên c nh h i đng này cĩ “Trung tâm điu h p bình đnh phát tri n” làm nhi m v mt u ban th ưng trc c a h i đng; B xây dng nơng thơn đi tên thành B phát tri n nơng thơn M c Poter, chuyên gia v bình đnh sang Nam Vi t Nam làm ph tá bình đnh cho Cabot Lodge
16. trong tồ đi s M Sài Gịn. Tháng 5 n ăm 1967, M cịn l p c ơ quan chuyên trách bình đnh (CORD) (1) và đư a ch ươ ng trình bình đnh t s quán sang B tư lnh MACV C ơ quan h n h p Vi t – M chuyên trách v bình đnh c ũng ra đi nh m t o ra s th ng nh t hành đng. Nh ư v y bình đnh đã tr thành m t b ph n quan tr ng trong tồn b ho t đng chi n tranh c a M mi n Nam Vi t Nam. Trong th c t , đch đã giành 41 ph n tr ăm trong s 895 cu c hành quân c a mùa khơ ph n cơng l n th hai (1966 – 1967) đ càn quét bình đnh. Thu quân lc chi n M h tr cho ng y ti n hành nh ng cu c càn quét nh quanh các c ăn c chi n l ưc và d c các tr c đưng giao thơng. Cịn ngu dành m t ph n ba l c lưng ch lc (54 ti u đồn) đ cùng v i tồn b lc l ưng b o an ti n hành liên tc nh ng cu c hành quân càn quét bình đnh. T cu i n ăm 1967 tr đi, các vùng chi n thu t Nam B tr thành chi n tr ưng ưu tiên s mt c a chi n thu t “Hai g ng kìm”: vùng III/CT là vùng ưu tiên đ tìm di t, cịn vùng IV/CT là vùng ưu tiên đ bình đnh. Riêng vùng IV/CT, M , ngu cịn đ ra “K ho ch giĩ mùa tây nam” v i bn n i dung ln, trong đĩ quan tr ng nh t là “Xây d ng nơng thơn” v i yêu cu c ơ b n c a n i dung này là: “H tr quân s đúng m c và đúng lúc đ ch ươ ng trình xây d ng nơng thơn cĩ th th c hi n đưc theo đúng k ho ch mà Tng b xây d ng đã đ ra. B o v an ninh cho các đồn cán b xây d ng nơng thơn trong su t th i gian ho t đng t i đa ph ươ ng. Luơn luơn quan ni m cơng tác h tr xây d ng nơng thơn là vai trị chính y u c a quân l c Vi t Nam c ng hồ và ph i đưc đt lên hàng đu c a tr ng tâm k ho ch”. (2) Cu c ph n cơng chi n l ưc l n th ba nh m th c hi n nh ng tr ng đim ưu tiên này ch ưa k p t ch c, thì M - ngu - ch ư h u trên tồn mi n Nam ph i t p trung vào vi c ch ng đ cu c T ng ti n cơng và n i d y T t M u Thân 1968 ca ta. H th ng p chi n l ưc - p đi m i ch ưa đưc c ng c đã b tan v tng mng. ðu n ăm 1968, đch ch cịn ki m sốt theo lý thuy t đưc 5.400 p, nh ưng b máy k m k p trong các p này r t l ng l o. Wheeler, Tham m ưu tr ưng liên quân M nh n xét “Khơng cịn nghi ng gì n a, ch ưong trình phát tri n cách m ng đã b đy lùi nghiêm tr ng trên m t ph m vi l n, Vi t C ng nm quy n ki m sốt nơng thơn”. Nh ng th ng l i trên tr n tuy n ch ng phá bình đnh nơng thơn Nam B tr ưc T ng ti n cơng và n i d y T t M u Thân 1968. Sau hi p đnh Genève 1954, M - ngu câu k t phá ho i hi p đnh, t ăng cưng đàn áp, kh ng b nh ng ng ưi yêu n ưc, nh ng ng ưi cách m ng. Phong trào đu tranh chính tr ca qu n chúng ngày càng phát tri n đã đt ra nhi m v ph i gìn gi , g y d ng l i l c l ưng cách m ng và phong trào qu n chúng. ðĩ là 1 Cooperation for Rural Development Support 2 Theo tài li u: K ho ch “Giĩ mùa tây nam” (mùa m ưa 1967) c a vùng IV/CT, Vi t Nam c ng hồ, Sài Gịn 1967
17. nhi m v cp bách, mang tính quy t đnh cho s phát tri n đi lên c a cách m ng mi n Nam. Vưt qua nh ng cu c ru ng b , truy lùng c a c nh sát và quân đi Di m, cán b , du kích và các c ơ s cách m ng ph i tr i qua nh ng n ăm tháng c c k ỳ gian kh , khĩ kh ăn đ tn t i và bám tr phong trào, phát đng qu n chúng. ð tránh b t s tn th t ngày càng l n v lc l ưng cán b và c ơ s đng, t năm 1957 tr đi, các t nh Nam B rt ph bi n vi c phân chia t ch c đng cơ s thành hai b ph n cơng khai và bí m t, th ưng g i là Chi b A và Chi b B. Vi c phân chia này cùng v i l i ho t đng đơ n tuy n, v a là bi n pháp đ bo v nh ng cán b đng viên cịn l i (k c đã b l ho c ch ưa), v a là s b trí l i lc l ưng xã p. T năm 1958, các đa ph ươ ng mi n Tây Nam B cịn cho cán b đi “ điu l ng”. Vi c chuy n đa bàn ho t đng cho m t s cán b đng viên cơ s xã p, nh m tránh t n th t và b o v s đã b l, nh ưng c ũng làm mt th tr bám c a h trong phong trào qu n chúng; quá trình đĩ cịn cĩ mt s cán b đã khơng ho t đng n a, vì s gian kh hy sinh. Tuy nhiên đa s cán b cách m ng cịn l i v n gi vng ý chí, tr thành ch da cho phong trào qu n chúng trong cu c chi n tranh ch ng các âm m ưu th đon c a đch. ði v i các t ng l p nhân dân đang b chính quy n Di m kh ng ch , kìm kp, qu n chúng đã s dng các hình th c đu tranh cơng khai h p pháp, ch ng li nh ng th đon c a đch lùng s c b t b cán b cách m ng và nh ng ng ưi yêu n ưc. Các cu c đu tranh ch ng h c t p t cng, ch ng c ưp đt đui nhà, ch ng đi dinh đin, ch ng vào khu trù m t đã bùng n ngay khi các ch ươ ng trình này c a đch v a m i b t đu; phong trào “ch ng c ưp” mi n Tây Nam B cũng cĩ tác d ng ch ng đch b t b lùng s c, b o v cán b cách m ng. Chính quy n Di m dùng c nh sát và quân đi đàn áp dã man phong trào qu n chúng, do đĩ qu n chúng ph i v ũ trang t v đ ti p t c đu tranh. Nam B t năm 1957, ho t đng đu tranh c a qu n chúng trong các vùng đch k m k p đã t ng b ưc k t h p đu tranh cơng khai h p pháp địi t do dân ch , ch ng gom dân, c ưp đt, đui nhà, v i các ho t đng di t ác, phá b máy t , đư a dân tr v đt c ũ làm ăn sinh s ng. Cu i n ăm này, Nam B xu t hi n m t s đơ n v vũ trang. Ti p đĩ nh ng tr n đánh đch Du Ti ng, Biên Hịa, các ho t đng vũ trang t v, v ũ trang tuyên truy n, di t ác, phá kìm, tr gian, h tr cho qu n chúng đu tranh chính tr ; các khu c ăn c cách m ng đưc khơi ph c l i. Ho t đng v ũ trang tuyên truy n t cu i n ăm 1958 sang đu n ăm 1959 phát tri n ngày m t r ng, làm cho “trong 805 xã đng b ng sơng C u Long cĩ đn 50 ph n tr ăm t ng y tan rã” (1) ðn cu i n ăm 1959 tình hình mi n Tây Nam B (quân khu 5 c a đch) nh ư đch lo l ng báo đng: các ho t đng c a Vi t C ng v ph c kích và đt nh p các c ơ s hươ ng thơn, dân v , cùng các ho t đng ám sát khác gia t ăng 1 Vi n L ch s quân s Vi t Nam, Lch s kháng chi n ch ng M cu n ưc (1954 – 1975), tp I, Nxb S Th t, H. 1990. Tr 43
18. nh m đáp ng tình hình, yêu c u c a cách m ng Mi n Nam, tháng 1 n ăm 1959, Hi ngh ln th 15 c a Ban Ch p hành Trung ươ ng ðng v cách m ng Mi n Nam đã ra ngh quy t xác đnh: “ Con đưng phát tri n c ơ b n c a cách mng Vi t Nam Mi n Nam là kh i ngh ĩa giành chính quy n v tay nhân dân”. T năm 1959 tr đi, t mi n Tây đn mi n ðơng Nam B , nh ng tr n đánh m màn cho cao trào đu tranh m i n ra Xo Rơ (R ch Giá, 24-9-1959), Gị Qu n Cung (Ki n Phong, 26-9-1959), Tua Hai (Tây Ninh, 25-1-1960) Ti p đĩ là cu c n i d y kh i ngh ĩa c a qu n chúng cách m ng M Cày (B n Tre) ngày 17 tháng 1 n ăm 1960, m đu cho quá trình đng lo t n i d y kh i ngh ĩa t ng ph n c a nhân dân, d ưi s lãnh đo c a các đng b đa ph ươ ng. T ng đt, tng cao đim, nh ng cu c ðng kh i kh p nơng thơn và r ng núi n ra kéo dài đn cu i n ăm 1960. Khơng d ng l i hình th c cơng khai h p pháp cĩ tính ch t ơn hịa nh ư tr ưc n a, qu n chúng nhân dân và các l c l ưng cách m ng đa ph ươ ng đã chuy n h n sang ph ươ ng th c k t h p chính tr và v ũ trang đ ch ng phá bình đnh. ðĩ là vi c đy m nh di t ác phá kìm, t n cơng vào h th ng kìm kp c a M - Di m xã p, giành l i quy n làm ch cho nhân dân. Cu c ðng kh i c a nhân dân Mi n Nam n ăm 1960 làm đo l n m i ch ươ ng trình giành dân, chi m đt, d p cho yên, đt l i s cai tr ca đch đây. Vùng gi i phĩng, m t hình thái m i c a th và l c cách m ng đã xu t hi n sau 5 năm cách m ng b đy lùi và t n th t l n. Vùng gi i phĩng Nam B m rng trong ph m vi 863 xã, chi m 72 ph n tr ăm trong t ng s 1.193 xã p tồn Nam B(1). đĩ b máy chính quy n đch khơng cịn, dinh đin và khu trù m t b phá tan, đn bĩt b san ph ng, m t hình th c chính quy n nhân dân t qu n đã ra đi đ gi i quy t nh ng cơng vi c n i b trong qu n chúng nhân dân. Nhi u n ơi Nam B đã thành l p chính quy n cách m ng, l p đi v ũ trang t v ho c du kích, xây d ng các đồn th qu n chúng, nh ng l p cán b , đng viên m i tr ưng thành, các chi b đng l n l ưt ra đi xã p Nh ng m c tiêu đi tưng c a các ch ươ ng trình bình đnh c a đch khơng nh ng khơng b tiêu di t mà cịn cĩ kh năng phát tri n nhanh. ðu n ăm 1961, c ơ quan Trung ươ ng c c Mi n Nam ra đi, Quân gi i phĩng Mi n Nam Vi t Nam, m t b ph n ca Quân đi nhân dân Vi t Nam hình thành, g m c ba th quân (lúc đu cĩ 7.000 du kích, t v, 7.000 b đi t nh huy n, m t ti u đồn b đi t p trung c a Khu). Nh ư v y nh ng ch da c ăn b n c a nhân dân trong cu c chi n đu ch ng xâm lưc đã và đang đưc xây d ng, ch ng phá bình đnh hình thành tr n tuy n phát tri n v i th và l c m i. Bưc vào giai đon ch ng chi n l ưc “chi n tranh đc bi t” c a đch mi n Nam, ðng ta, trong Ngh quy t B chính tr tháng 2 n ăm 1962 v cơng tác cách m ng mi n Nam đã cho r ng “Phá p chi n l ưc, phá th kìm k p c a đch là m t nhi m v cĩ tính ch t c p bách, đng th i là m t nhi m v lâu 1 Lch s ðng c ng s n Vi t Nam (1954 – 1975), tp II, Vi n nghiên c u Ch ngh ĩa Mác – Lê-nin và T ư t ưng H Chí Minh, Nxb Chính tr Qu c gia, H.1995. Tr. 109
19. dài”. Tuy nhiên, vi c đánh giá đy đ âm m ưu th đon c a đch trong vi c l p p chi n l ưc c ũng cịn ph i tr i qua m t quá trình c sát v i th c t . Lúc đu, do ta ch da vào ho t đng c a các l c l ưng v ũ trang, nên các p chi n l ưc th ưng ch b phá l ng ho c phá hình th c. Sau đĩ đch l i b t dân làm l i và ti p t c s ki m sốt c a chúng. Trong l c l ưng v ũ trang c a ta, khi th y đch đư a ra nh ng “chi n thu t tân k ỳ”, cịn ta v n chi n đu v i v ũ khí trang b thơ s ơ, khơng ph i khơng cĩ ng ưi, b ph n cĩ t ư t ưng ngán ng i máy bay tr c th ăng, xe l i n ưc c a đch. Nh ưng th c t , nh ng tr n ch ng càn M Tho cu i n ăm 1962 (t ngày 13 tháng 9 n ăm 1962 đn 5 tháng 10 n ăm 1962), b đi đa ph ươ ng thu c đơ n v d.514 đã h đưc hai máy bay tr c th ăng và b n b th ươ ng m t s xe l i n ưc ca đch. Trên c ơ s này tháng 11 n ăm 1962 H i ngh quân s Khu 8 đã h p xác đnh: l c l ưng v ũ trang t p trung cĩ th da vào xã chi n đu đ đng l i ch ng càn, k c ch ng các chi n thu t tân k ỳ “Tr c th ăng v n”, “Thi t xa v n” c a đch. Cũng trong tháng 11 n ăm 1962, Trung ươ ng C c m Hi ngh dân quân du kích Nam B . Kinh nghi m c a 12 xã cĩ phong trào m nh c a Nam B đưc đư a ra làm c ơ s cho vi c xem xét và tìm ph ươ ng th c chung cho phong trào tồn mi n. Nh ng quan đim c ơ b n c a phong trào đã th ng nh t là: 1. “ðch tuy hung b o, quân s vũ khí nhi u, th đon thâm đc, nh ưng c ăn bn là y u. Chúng y u vì phi ngh ĩa, vì b tồn dân c ăm thù ghét b , vì tinh th n ca binh lính b c nh ưc, vì n i b chúng l ng c ng 2. “M nh d n phát đng t ư t ưng qu n chúng, l ăn l n trong qu n chúng, cùng qu n chúng bám sát đch và chi n đu v i đch thì các chi b , các đi du kích t v xã c a ta s vơ đch, b t kỳ đch càn quét th nào, ta v n cĩ đ sc đánh b i âm m ưu c a đch. 3. “Ph i ti n hành m t cu c chi n tranh th c s vì nhân dân, do nhân dân Xã chi n đu là c ơ s ca chi n tranh nhân dân, là chi n tr ưng ch yu c a nhân dân và l c l ưng v ũ trang c a nhân dân Khơng cĩ xã chi n đu r ng rãi thì khơng th cĩ chi n tranh du kích r ng rãi. 4. “ðch k m k p, ta phá th km k p, đch l i k m k p, ta l i phá. ðch càn quét, ta ch ng càn quét, đch l i càn quét, ta l i ch ng càn. ðch l p p chi n lưc, ta phá p chi n l ưc, đch l i l p, ta l i phá. Qua cu c đu tranh gi ng co và quy t li t đĩ m i ngày ta ti n thêm m t b ưc, đch suy y u đi m t b ưc, ti n ti ta m nh h ơn h n đch và giành th ng l i hồn tồn (1) ðu n ăm 1963, ta chia ra hai lo i p chi n l ưc: lo i cĩ tính ch t nơng thơn và lo i đơ th . Lo i th nh t, d vào b t c v trí nào đu cĩ th phá tan rã đưc; lo i th hai là các khĩm ph ưng chi n l ưc, c n ph i theo ph ươ ng châm lâu dài, tr ưc m t ch nên xây d ng c ơ s , phá l ng b máy k m k p, đy m nh binh t vn. 1 Quân gi i phĩng mi n Nam, Hi ngh dân quân Nam B tng k t v ph n xã chi n đu (1962).
20. Kinh nghi m 12 xã ch ng phá bình đnh cho th y, mu n phá p chi n l ưc ph i phá cho đưc k m k p c a đch bên trong, cĩ phá đưc k m k p bên trong m i t o đưc điu ki n đy m nh phong trào cách m ng qu n chúng. Nh ư vy phá p chi n l ưc tr ưc h t là phá b máy k m k p, sau đĩ và đng th i v i quá trình đĩ là tích c c xây d ng d ng c ơ s ðng, ðồn, du kích, t v, qu n chúng nịng c t trong và ngồi p chi n l ưc. Trong th c t , xã Hanh Thơng (Gị V p – Gia ðnh) cĩ 10 p chi n l ưc b km kp g t gao, do khu v c này cĩ nhi u c ăn c kho tàng sân bay và sát đơ thành Sài Gịn c a đch. Tr i qua nhi u khĩ kh ăn, ta đã xây d ng đưc c ơ s qu n chúng và du kích bí m t trong m t s p đ hưng d n qu n chúng đu tranh chính tr và binh v n v i đch. (1) Các xã Tân Xuân (Hĩc Mơn), Ph ưc V ĩnh An (C Chi), An Bình (C n Th ơ), Tân Th nh (B n Tre), Biên S ơn (Tây Ninh) n m sát th tr n và b km k p ch t, nh ưng ta v n cĩ g ng xây d ng c ơ s , đư a đưc l c l ưng v ũ trang vào ho t đng, đch trong các p chi n lưc ph i co l i, b máy k m k p b lng ra Th m chí xã Tân Xuân (Hĩc Mơn), c nh sát và dân v cịn đng tình v i qu n chúng phá rào p chi n l ưc; Ph ưc V ĩnh An (C Chi), ta tranh th bn lính dù, h uy th bn ác ơn. ðn cu i n ăm 1962 tồn Mi n đã phá 2.665 trong s 4.000 p, trong đĩ cĩ 484 p b phá hồn tồn; cĩ 11.000.000 l ưt ng ưi tham gia các ho t đng phá rào tr v làng c ũ; cĩ 115 p chi n l ưc b phá đã xây d ng tr thành xã chi n đu. ðch ch mi th c hi n đưc 40 ph n tr ăm k ho ch đ ra và 60 ph n tr ăm s p chi n l ưc đưc l p ra đã b đánh phá v i nhi u m c đ khác nhau. Sau tr n ch ng càn p B c (Cai L y, M Tho) ngày 2 tháng 1 n ăm 1963, Nam B phong trào nhân dân tham gia du kích chi n tranh b ưc vào giai đon mi. Xã p chi n đu đưc t ăng c ưng h th ng b phịng, phong trào du kích bám tr đánh đch gi xã p, đã đem l i h u qu thi t th c cho quá trình ch ng phá bình đnh. Vi c t tìm ki m, s n xu t v ũ khí tr nên ph bi n trong qu n chúng và du kích t v các đa ph ươ ng. Phong trào s ăn máy bay tr c th ăng, s ăn xe l i n ưc M.113 đưc d y lên; ch nào cĩ máy bay đch qu n đo là đĩ cĩ du kích s ăn lùng nĩ; h nghe ti ng súng đch càn quét là du kích các xã cùng ph i h p v i b đi di t đch. Lc l ưng đu tranh chính tr cũng đy mnh tác chi n b ng nh ng cách th c riêng c a mình. Cĩ tr n ch ng càn m đu b ng vi c qu n chúng đu tranh chính tr kéo ra ch n đng m t cánh quân c a đch, làm ch m t c đ hành quân ca chúng, t o điu ki n cho l c l ưng v ũ trang b trí ph c kích tiêu di t đch, b gãy cu c hành quân c a chúng. Cĩ tr n ch ng càn v a k t thúc, “ ði quân tĩc dài” c a các m , các ch đã kéo đn đu tranh v i chính quy n đch, địi b i th ưng tính m ng cho nh ng ng ưi b thi t h i, k c binh lính ngu , đng th i thơng qua nh ng ho t đng cĩ tính ch t “truy càn” y, ta tuyên truy n chi n th ng, làm cơng tác điu tra và binh v n, ly gián đch. Lý l sc bén c a qu n 1 Quân gi i phĩng mi n Nam. Báo cáo m t s kinh nghi m phong trào nhân dân du kích chi n tranh xã Hanh Thơng – Gị V p (1962).
21. chúng th ưng làm cho đch bu c ph i th a nh n t i ác c a chúng, và khơng th đàn áp đưc phong trào đu tranh h p pháp này. Tháng 6 n ăm 1963, Trung ươ ng C c tri u t p h i ngh ch ng phá p chi n lưc trên tồn Mi n l n th nh t. H i ngh tp trung vào gi i quy t nh ng v n đ cp thi t c a nhi m v ch ng phá p chi n l ưc nh ư: âm m ưu th đon l p p chi n l ưc c a đch, quán tri t t ư t ưng và n lc ch đo c a các đng b đa ph ươ ng, hành đng c a phong trào qu n chúng ch ng phá p chi n l ưc Kinh nghi m phá p chi n l ưc, m mng c a M Tho, cùng v i kinh nghi m t ng mt c th ca nhi u đa ph ươ ng khác, đưc t ng kt trong h i ngh , đúc k t thành tám bài h c đ ch đo phong trào lúc này là: "1. Tr ưc h t c n đánh giá đúng âm m ưu, kh năng và mâu thu n nh ưc đim c a đch. Ph i nghiên c u c th , khoét sâu và tri t đ li d ng t ng mâu thu n, nh ưc đim c a đch, tranh th sơ h ca đch đ đánh đch, t n cơng đch. 2. Ph i tin t ưng s c m nh qu n chúng, bám sát, phát đng t ư t ưng và xây dng đưc nịng c t qu n chúng đ đy m nh phong trào cách m ng qu n chúng trong khu, p chi n l ưc. 3. Ph i xây d ng t ư t ưng quy t tâm cao đ trong tồn ðng, tồn quân và tồn dân, th hi n c th trong m i m t cơng tác ch ng phá khu, p chi n l ưc. 4. ð ra yêu c u ph ươ ng châm ch ng, phá khu, p chi n l ưc c n ph i c ăn c vào kh năng c th ca t ng n ơi t ng lúc, đng th i ph i bi t nâng lên theo ph ươ ng h ưng n lc, ti n t i phá toang các khu, p chi n l ưc nơng thơn. 5. Kt h p ch t ch đu tranh ba m t v ũ trang, chính tr , binh v n, bi n thành s c m nh tích c c t n cơng làm th t b i âm m ưu đch. 6. Ph i k t h p ch t ch gi a ch ng đch và xây d ng mình, n lc xây dng c ơ s trong và ngồi khu p chi n l ưc. 7. Ph i k t h p phá th ưng xuyên v i phá đt, phá l t vi phá m ng. 8. Ch ng phá khu, p chi n l ưc là cơng tác tr ng tâm hàng đu hi n nay, các c p u cn nh n th c đúng m c và t p trung s c ch đo, đng th i ph i tăng c ưng kh năng t đng ch đo c a t ch c c ơ s ca ðng.” (1) Trên c ơ s này, Ngh quy t “V cơng tác ch ng phá khu p chi n l ưc gom dân c a đch” c a Trung ươ ng C c tháng 7 n ăm 1963 đ ra ph ươ ng châm “Ph i tp trung tồn l c tồn di n vào đánh đch, và c n n m v ng khâu chính là đy mnh phong trào nhân dân du kích chi n tranh, k t h p ch t ch gi a ch ng càn quét và ch ng gom dân l p p chi n l ưc, ph i k t h p ch t ch gi a l c l ưng bên trong và bên ngồi, bên trên và bên dưi, đa ph ươ ng này v i đa ph ươ ng khác, k t h p ch t ch ba m t giáp cơng đ ch ng phá khu p chi n l ưc C n nh n rõ l c l ưng chính tr qu n chúng là c ơ b n, l c l ưng v ũ trang k t h p là địn b y đc bi t quan tr ng. Ph i n m v ng ph ươ ng châm ch ng phá lâu dài gi ng co quy t li t v i đch, s n sàng và đ sc phá đi phá l i v i đch cho đ lúc đánh b i hồn tồn âm m ưu c a chúng”. 1 Trung ươ ng C c mi n Nam, Báo cáo t ng k t kinh nghi m ch ng phá p chi n l ưc.
22. T tháng 7 n ăm 1963 tồn Mi n b ưc vào đt hai ch ng phá p chi n l ưc. Lc l ưng Quân gi i phĩng bao vây t n cơng di t các chi khu, đn bĩt đch, t o điu ki n cho nhân dân trong các p chi n l ưc n i d y, phá b máy k m k p, giành quy n làm ch . Tính đn cu i n ăm 1963, tồn Mi n ta đã đánh 24.500 tr n ln nh , phá hu và b n r ơi 665 máy bay, di t 800 xe các lo i, b c hàng và bc rút, di t 600 đn bĩt, phá hồn tồn 2.895 p chi n l ưc, hàng ngàn p khác b phá đi phá l i, 14.000 thơn đã phá đưc th km k p nh ng m c đ khác nhau, giành quy n làm ch cho h ơn 5.000.000 dân. khu 7, trong th i gian t tháng 7 n ăm 1963 đn tháng 10 n ăm 1963, ta đã phá 177 p chi n l ưc; t tháng 10 n ăm 1963 đn h t n ăm 1963, l i phá thêm 140 p chi n l ưc n a, gi i phĩng 55.000 dân. Khu 9 n ăm 1963, cĩ b n đt phá p chi n l ưc, phá 806 trong s 1562 p, phá d t đim 516 p gi i phĩng 1.100.00 dân. Khu 8 l i cĩ phong trào m mng m vùng, đn tháng 10 n ăm 1963, ta đã phá 35 m ng, gi i phĩng 440.000 dân, đn cu i n ăm 1963 đã gi i phĩng 29 xã, g 267 đn bĩt đch, đư a 19,5 tri u l ưt ng ưi tham gia vào phong trào đu tranh chính tr . M Tho là ng n c đu c a phong trào ch ng phá p chi n l ưc trong giai đon này, quân dân n ơi đây th ưng truy n t ng cho nhau câu ca dao v ph ươ ng th c đu tranh tng đem l i hi u qu cao trong đánh phá bình đnh: “Bao vây, b c rút, b c hàng. ðng l i ch ng càn gi i phĩng nơng thơn”. Trong khi đĩ Long An sau tr n Hi p Hồ (23 tháng 11 n ăm 1963), cao trào phá p chi n l ưc c ũng phát tri n theo cơng th c: l c l ưng v ũ trang t n cơng vào đn bĩt đch, kh ng ch bên ngồi, h tr cho nhân dân n i d y phá p, tr v đt v ưn c ũ. Ch 5 tháng (t tháng 12 n ăm 1963 đn tháng 4 n ăm 1964), ph n l n p chi n l ưc mà đch xây d ng trong hai n ăm 1962 – 1963, đã b tan rã. Tháng 12 n ăm 1963 ðng ta trong H i ngh Ban Ch p hành Trung ươ ng ln th 9 đã đ ra ch tr ươ ng “C n ph i và cĩ kh năng ki m ch và th ng đch trong lo i chi n tranh đc bi t”. Nhi m v tr ưc m t mi n Nam là “Ra s c ph n đu xây d ng l c l ưng chính tr và v ũ trang (nh t là l c l ưng v ũ trang) làm thay đi mau chĩng l c l ưng so sáng gi a ta và đch theo chi u h ưng cĩ li cho ta , ti n lên đánh tiêu di t và làm tan rã t ng b ph n quân đi đch; phá ph n l n các p chi n l ưc, làm ch vùng r ng núi và ph n l n xã thơn vùng đng b ng, t o điu ki n cho phong trào qu n chúng đơ th ni d y m nh m, đy ch đ M và tay sai đn ch kh ng ho ng sâu s c h ơn và mau suy s p hơn, làm cho phong trào giành đưc ch đng v chi n l ưc, t o ra th i c ơ t t đ giành nh ng th ng l i quy t đnh v ta” (1). Hai n i dung và c ũng là hai m c tiêu ch yu c a cách m ng mi n Nam lúc này là: giáng cho quân ngu - xươ ng s ng c a chi n tranh đc bi t nh ng địn tiêu di t n ng n hơn n a và làm th t b i âm m ưu gom dân l p p chi n l ưc c a chúng. 1 Mt s văn ki n c a ðng v ch ng M cu n ưc, tp I, Nxb S Th t. H. 1985. Tr. 187.
23. ðim n i b t trong phong trào ch ng phá p chi n l ưc Nam B t năm 1964 tr đi là: phong trào nhân dân tham gia chi n tranh du kích phát tri n r ng kh p; hình th c ba m ũi giáp cơng (các l c l ưng chính tr , quân s , binh v n cùng ti n cơng đch) r t ph bi n, các đa ph ươ ng đu cĩ s kt h p ch t ch vi c ch ng phá p chi n l ưc v i ch ng đch càn quét và đy m nh các hình th c đu tranh chính tr ca qu n chúng; ch ng phá p chi n l ưc nơng thơn kt h p ch t ch vi đu tranh các thành th , phong trào đơ th to thu n l i khơng nh cho nơng thơn ch ng phá p chi n l ưc cĩ hi u qu ; l c lưng v ũ trang t p trung t ng b ưc hình thành và ti n hành nh ng chi n d ch t n cơng gây th i đng l n đn l c l ưng ngu , thúc đy m nh m phong trào ch ng phá bình đnh nơng thơn. Tháng 1 n ăm 1967 Th ưng v Trung ươ ng C c trong Ch th “ Phát huy mnh m th ch đng ti n cơng, kiên quy t đánh b i âm m ưu bình đnh nơng thơn n ăm 1967 c a M - ngu ” đã ch rõ: “Ch mi nh t c a âm m ưu chi n l ưc này là chúng đt v n đ bình đnh nơng thơn thành m t v n đ chi n l ưc đc bi t quan tr ng, coi đĩ là ni m hy vng l n nh t hi n nay đ cu vãn tình th sa ly c a chúng mi n Nam”. Tr ưc đĩ đng chí Lê Du n thay m t B Chính tr Trung ươ ng ðng c ũng nh c nh “Ph i k t h p ch t ch ba m ũi giáp cơng, phát tri n chi n tranh du kích cao h ơn n a, đng th i đy m nh đu tranh chính tr và cơng tác binh v n; ph i làm t t vi c c ng c và phát tri n l ng xã chi n đu”. Ch tr ươ ng ph ươ ng h ưng chung c a ta lúc này là “Phát huy th ch đng t n cơng, tr ưc m t là đy m nh đt t n cơng ðơng – Xuân đp tan k ho ch bình đnh nơng thơn c a đch”. Ph i xác đnh t ư th ca ta trong vi c đi phĩ v i nh ng âm m ưu bình đnh c a đch s p t i là t ư th đang chi n th ng, t ư th ch đng t n cơng ðch chia ba vùng đ bình đnh nh ưng v n ch cĩ m t m c tiêu ý đ nên ta c ũng ph i đánh chúng c ba vùng, k t h p ch t ba vùng. M i vùng ph i k t h p ch t ch vi nhau. Ph i th y vi c “gi vng vùng gi i phĩng, ch ng đch vùng bình đnh và t n cơng vào vùng y u đ thu h p vùng đch, m rng vùng ta, t u trung ch là m t, và đu ph i ti n hành trên c ơ s quán tri t tinh th n ch đng t n cơng” (1) Trên c ơ s ch đo y, phong trào ch ng phá bình đnh Nam B giai đon th ng nh t chi n tranh c c b càng đưc đy m nh. III. NAM B SAU T NG TI N CƠNG VÀ N I D Y T T M U THÂN 1968. Vi cu c T ng ti n cơng và n i d y T t M u Thân 1968, chi n tranh Vi t Nam đã gây ra nh ng c ăng th ng gay g t cho n ưc M c v kinh t , quân s ln xã h i, chính tr . Trong xu th ph i rút ra kh i chi n tranh Vi t Nam, T ng th ng R. Nixon và ê kíp c a ơng ta đã k p th i điu ch nh ch tr ươ ng v i vàng ca c u t ng th ng L. Johnson, thành ch ươ ng trình ti p t c chi n tranh, vi c rút quân M di n ra đng th i v i vi c t ăng c ưng kh năng t đm đươ ng chi n 1 Trung ươ ng Cc mi n Nam Ch th : Phát huy m nh m th ch đng t n cơng kiên quy t đánh b i âm m ưu bình đnh nơng thơn n ăm 1967 c a M , ngu (TV NT ngày 1 tháng 1 n ăm 1967).
24. tranh Vi t Nam c a quân ngu Nam Vi t Nam. Cu c chi n bình đnh theo đĩ di n ra h t s c ph c t p. ðch tranh th tn cơng “bình đnh c p t c”, đy lùi các l c l ưng cách mng nhi u n ơi. Tình hình n i b t v quân s chi n tr ưng mi n Nam sau T t M u Thân 1968 là: M , ngu đã l i d ng nh ng s ơ h ca ta trong và sau cu c t ng ti n cơng đ ph n kích điên cu ng các thành ph , chi m đĩng nhi u v trí quan tr ng trong vùng đơng dân nhi u c a, nh t là nơng thơn đng b ng Nam B . Cu i n ăm 1968, t nh ng cu c ph n kích theo k ho ch phịng th “Quét và gi ”, đch chuy n sang th c hin ch ươ ng trình “Bình đnh c p t c”, m t ch ươ ng trình “ Ưu tiên hàng đu nh m giành quy n ki m sốt tồn b dân chúng và lãnh th trong n ăm 1969”. ðch t p trung l c l ưng bình đnh vùng đơng dân, tr ng đim là quanh các c ăn c chi n l ưc, các t nh Long Khánh, Tây Ninh, M Tho, V ĩnh Long, B n Tre, Trà Vinh, Châu ðc, An Giang, C n Th ơ, Sĩc Tr ăng, Bc Liêu Riêng Sài Gịn, yêu c u c a đch đt ra lúc này là đy lùi ngày càng xa các l c l ưng v ũ trang quân gi i phĩng ra kh i vùng ven, phá tan th chi n tranh du kích áp sát đơ thành, tiêu di t l c l ưng cịn l i c a cách m ng ni thành và vùng ven, bình đnh cho đưc vùng này, bi n ven Sài Gịn thành vùng tr ng đ lp l i an tồn cho n i đơ c a chúng. Nh ư v y m c tiêu c a bình đnh c p t c là: b o đm an ninh các vùng đơng dân quan tr ng, đây ho t đng quân s ln c a ta khơng cịn; c t đt s liên lc gi a c ơ s h tng cách m ng đi v i các l c l ưng du kích, b đi; b o v các thành ph , c ăn c khơng b pháo kích t n cơng, l c l ưng ta khơng cịn t p trung t i quy mơ đi đi trong các vùng tranh ch p; nhi u c ăn c ta b tê li t ho c ho t đng khơng đáng k . Ch tiêu c a bình đnh c p t c là c ng c 4.700 p, l n chi m thêm 2.000 p (chi m 50 ph n tr ăm t ng s p tồn Mi n). Tháng 10 n ăm 1968 chi n d ch Diên H ng c a đch IV/CT đưc tri n khai m đu cho ch ươ ng trình bình đnh c p t c. Quanh Sài Gịn luơn luơn cĩ 56 – 58 ti u đồn M , ngu , ch ư h u th ưng xuyên duy trì đánh phá. Long An, đch tri n khai 17 ti u đồn ngu , b o an, dân v cùng v i hai l đồn M, bung ra kh ng ch 19 xã cĩ c ăn c cách m ng vùng ven thu c ba huy n C n ðưc, Tân Tr , C n Giu c, ng ăn ch n Tuy n Trà Cú, Quéo Ba, kinh Bo Bo, kinh H i ðng S m, M Th nh ðơng, Ph ưc H ưu, Ph ưc Ch Nh ng c gng b ưc đu c a ta đ nh n th c đúng tình hình nơng thơn Nam B : Cu c t ng ti n cơng và n i d y T t M u Thân 1968 đã bu c M xu ng thang chi n tranh, nh ưng s ph n kích c a chúng ngay sau đĩ đã làm cho ta b nh u t n th t. ðiu quan tr ng là ta đã t ra ch m phán đốn và n m b t nh ng âm m ưu th đon m i c a M trong quá trình chuy n chi n l ưc. Chính vì th , trong khi đch chuy n khá nhanh t phi M hố chi n tranh sang Vi t Nam hĩa chi n tranh, thì ta chuy n khá ch m t Tng cơng kích – tng kh i ngh ĩa, sang tp trung ch ng phá bình đnh nơng thơn.
25. Ch ươ ng hai CH NG PHÁ BÌNH ðNH NƠNG THƠN NAM B GIAI ðON 1969 – 1972 I. ðCH BÌNH ðNH TRÊN DI N R NG VÀ CU C ðU TRANH CH NG PHÁ BÌNH ðNH NAM B NH NG N ĂM 1969 – 1970 1. M tri n khai chi n l ưc “Vi t Nam hố chi n tranh”, gây cho ta nhi u khĩ kh ăn nơng thơn nơng thơn Nam B T cu i n ăm 1968, trên c ơ s kt qu ban đu c a nh ng đt ph n kích cu c T ng ti n cơng và n i d y T t M u Thân 1968 c a ta, M , ng y mi n Nam đã m nh ng chi n d ch t n cơng bình đnh c p t c. Th đon ch yu c a đch trong bình đnh c p t c là, dùng b binh và thi t giáp v i chi n thu t ph c kích, t p kích đ ch t ch n, i phá đa hình, nh m vào các khu ta đĩng quân, ém quân; k t h p v i chi n thu t tr c th ăng v n đ ch p t ng đi đi, trung đi xu ng các n ơi nghi cĩ cơ quan, kho tàng c a ta đ đánh phá. Cùng trong quá trình tri n khai k ho ch “Bình đnh c p t c”, m t chi n lưc chi n tranh c a M gm ba giai đon đưc tri n khai: - Giai đon 1: T ăng c ưng m i m t cho quân ng y cĩ kh năng đm b o đưc nhi m v chi n đu trên b thay th cho quân M rút quân. - Giai đon 2: Ng y đ sc đươ ng đu v i tình hình, gi vng đưc chi n tr ưng mi n Nam và ðơng D ươ ng, M chuy n giao nhi m v chi n đu trên khơng và trên bi n cho ng y. - Giai đon 3: Chi n tranh tàn l i d n, mi n Nam Vi t Nam ti p t c là thu c đa ki u m i c a M . Giai đon quy t đnh nh ưng khĩ kh ăn nh t là giai đon 1, c n th c hi n trong ba n ăm r ưi (t đu n ăm 1969 đn gi a n ăm 1972), g m 3 b ưc: - Bưc 1: Bình đnh vùng đong dân quan tr ng, đy ch lc cách m ng ra xa đơ th , các c ơ s cách m ng b tê li t, quân ng y đưc t ăng c ưng và đ sc đi phĩ v i l c l ưng v ũ trang Quân gi i phĩng, M bt đu rút quân. - Bưc 2: Bình đnh t t c các vùng nơng thơn, gi m t i đa ho t đng c a lc l ưng v ũ trang cách m ng; quân ngy đưc hi n đi hĩa và m nh lên đ sc đi phĩ v i tình hình, M rút đi b ph n l c l ưng chi n đu. - Bưc 3: Hồn thành bình đnh tồn b mi n Nam, l c l ưng cách m ng ho t đng khơng đáng k ni đa; ng y đm đươ ng đưc vai trị c a mình, M rút h t l c l ưng chi n đu ra kh i Vi t Nam. Nh ư v y trong giai đon 1, quân M vn cịn vai trị quy t tâm chi n tr ưng, ch da ch yu cho ng y, song quân ng y ph i m nh lên, thay th dn quân M trong tác chi n trên b . Bình đnh là bi n pháp chi n l ưc then cht, là ni dung ho t đng c th , nĩ khơng ch là m t cu c chi n tranh th c s , mà cịn
26. là m c đích c a Vi t Nam hĩa chi n tranh Ng y ph i cĩ: quân đi m nh, chính quy n m nh, b máy c nh sát (bình đnh) m nh, n n kinh t mnh, vi c n rng ch ươ ng trình bình đnh là “chìa khĩa th ng l i”, là con đưng d n chi n tranh đn ch “t tàn l i” ðiu khi n cu c “chi n tranh bình đnh” trong quan ni m m i nh ư v y, M thành l p mi n Nam c ơ quan ch đo bình đnh (MACCORDS) (1) do t ưng Abram, t ư l nh MACV ch huy; ng ưi ph trách phân c c tình báo CIA là Colby, c ũng cĩ thêm nhi m v ph tá đc trách bình đnh. Ba c ơ quan M mi n Nam là: MACV – CIA – Tịa đi s M, khơng ch cĩ s ch đo th ng nh t v nh n th c vai trị bình đnh trong chi n l ưc Vi t Nam hĩa chi n tranh mà cịn ph i h p ch t ch vi nhau, v ch k ho ch và t ch c ch đo, th c hi n các k ho ch đĩ. C vn M xu ng t n c p qu n t sáu đn 12 ng ưi, tr c ti p ch đo bình đnh. Ng y c ũng thành l p Trung tâm An ninh điu h p bên c nh Hi đng bình đnh, các c ơ quan đc trách bình đnh này cĩ h th ng t Trung ươ ng xu ng các đa ph ươ ng, do th tưng, t nh tr ưng, qu n tr ưng tr c ti p ph trách. Lc l ưng tr c ti p bình đnh là quân đi, c nh sát, cán b bình đnh, các lc l ưng bán v ũ trang và t ng y Hành quân càn quét là hình th c ho t đng ch yu đ th c hi n bình đnh. vùng đng b ng sơng C u Long, nhi u chi n dch bình đnh l n đưc t ch c nh ư “ ðng Kh i”, “T ng t n cơng đng lo t”, “Nh c U Minh” N ăm 1969, đch th c hi n trên tồn mi n Nam 11.925 cu c hành quân càn quét bình đnh, trong đĩ riêng Nam B cĩ 9.648 cu c. Ho t đng Ph ng hồng hình thành t năm 1967, nay đưc đy m nh và tr thành bi n pháp chính đ phát hi n, tiêu di t và vơ hi u hĩa l c l ưng cách m ng cơ s . Th c ch t c a ph ươ ng th c ho t đng Ph ng hồng là quá trình tình báo hĩa, gián đip hĩa l c l ưng bình đnh cơ s , là s ph i h p c a các l c l ưng khác nhau, cùng nhàm vào m t m c tiêu tiêu di t c ơ s cách m ng xã p.Nh ng “Thiên Nga”, “Ph ng Hồng” đưc coi là nh ng “con chim t th n”, cĩ t ch c t trung ươ ng t i xã p, và đưc các c ơ quan tình báo M và ng y ph i h p điu khi n. Nh ư v y là l n đu tiên sau 15 n ăm chi n tranh, M , ng y cĩ chung m t k ho ch chi n l ưc bình đnh. Các ch ươ ng trình bình đnh t đĩ đưc tri n khai vi nhi u tên g i và n i dung khác nhau, song chúng đu cĩ chung đc đim là: kt h p gi a tàn b o v i x o quy t trên t t c các l ĩnh v c quân s , kinh t , chính tr , tâm ký, t ư t ưng và v ăn hĩa. Nam B na đu n ăm 1969, đch kh n tr ươ ng đy mnh các ho t đng càn quét, l p đn ch t c p t c, giành dân, chi m đt, các chi n d ch chiêu h i cũng đưc tri n khai Sau khi Nixon đn Sài Gịn (30 tháng 7 n ăm 1969), đch cĩ thêm nh ng âm m ưu m i. Trong vùng III/CT, chúng điu ch nh l i b trí chi n l ưc; tuy n ven đơ giao cho quân ng y đm trách hồn tồn, m t s sư 1 Military Assistance Command, Civil Operation and Rewlutionary Development Support.
27. đồn ch lc M và ng y chuy n ra tuy n trung gian mà tr ng đim là các khu vc Long Xuyên, B i L i, nam sơng ðng Nai, ven sơng Sài Gịn và sơng Vàm C ðơng; tuy n ngồi thì t p trung các l c l ưng dã chi n c ơ đng đ đánh mnh lên Tây Ninh, Bình Long, Ph ưc Long, Long Khánh Nh ng ho t đng quân s vùng này, s h tr tích c c cho vi c đy m nh tri n khai các đồn bình đnh, ph i h p v i b o an, dân v gom dân, l p đn ch t, xây d ng p chi n l ưc, thanh l c dân chúng, phát hi n và tìm di t c ơ s cách m ng, kêu g i chiêu h i, chiêu hàng, ra s c phá đa hình các tr ng đim Long An, B n Cát, Lái Thiêu, Búng, C Chi, Phú Hịa, bi n tuy n Vàm C ðơng thành vành đai tr ng, phá h n h cơng s ca ta Trong khi đĩ vùng IV/CT đch m rng t i đa di n bình đnh, t p trung vào các khu v c d c biên gi i và các t nh Ki n Tưng, Ki n Phong, Châu ðc, R ch Giá, Ch ươ ng Thi n, M Tho. L c l ưng ch yu đ bình đnh là b o an, dân v vi hình th c gom lùa dân, đĩng đn l p p, t ch c b máy kìm k p, phát quang đa hình. Cu i n ăm 1969 đu n ăm 1970, M , ng y, xây d ng k ho ch h n h p, đ ra các m c tiêu chi n l ưc đ th c hi n trong tám n ăm k t năm 1970. Theo đĩ năm 1970 đch thi hành ch ươ ng trình “Bình đnh phát tri n” mi n Nam v i mc tiêu: đm b o an ninh các vùng chi n thu t, khơng cịn ho t đng c a cách mng đe d a. Phá v liên h gi a c ơ s cách m ng và l c l ưng cách m ng. L c lưng đa ph ươ ng c a cách m ng nĩi chung b tan rã. L c l ưng ch lc quân gi i phĩng khơng cịn kh năng t p trung đn c p đi d i, các c ăn c cách m ng b tê li t hồn tồn. Ng y đưc c i t , l c l ưng lãnh th đưc trang b đy đ. Ch tiêu bình đnh c a đch 1970 là: gi vng k t qu bình đnh n ăm 1969, m rng vùng an ninh, chuy n 3.600 p B lên p A, l n chi m thêm 1.260 p khác, c ng c 2.320 p A đã cĩ; gi m 75 ph n tr ăm ho t đng c a ta vùng đang bình đnh, di t 50 ph n tr ăm s cơ s cách m ng đã phát hi n Trong vịng ba tháng đu n ăm 1970, đch t p trung càn quét bình đnh ven Sài Gịn, khu v c 20/7 (M Tho), H ươ ng M (M Cày), và m t ph n Gi ng Trơm (B n Tre), Trà Vinh, Ch ươ ng Thi n, U Minh ; đng th i đy m nh chi n d ch “Ph ng Hồng”, theo dõi và b t, th tiêu c ơ s cách m ng (l y Gị Cơng làm đim). ð lơi kéo qu n chúng, ngày 26 tháng 3 n ăm 1970 t i C n Th ơ, t ng th ng ng y Nguy n V ăn Thi u ban hành D lu t t ư chính 003/70/CP VNCH v cái g i là chính sách “Ng ưi cày cĩ ru ng”, cịn g i “Lu t ng ưi cày cĩ ru ng”, g m sáu ch ươ ng, 23 điu kho n. M c đích tr ưc m t ca vi c này là t o điu ki n “h u s n hĩa” các tá đin, trong đĩ cĩ c mt s gia đình binh s ĩ ng y, phân hĩa và chuy n m t b ph n đa ch cĩ s hu l n ru ng đt sang l i kinh doanh t ư bn. Vi c c p phát “B ng ch ng khốn” đưc d đnh t năm 1970 tr đi, d trù lúc đu c p phát 34.000 m u. Gi a n ăm 1970 đch chuy n sang m t ch ươ ng trình bình đnh m i là “Bình đnh đc bi t” v i ch tiêu: C ng c m rng an ninh nơng thơn, nh t là vùng
28. tranh ch p; di t ph n l n h tng c ơ s cách m ng b ng vi c đy m nh chi n dch Ph ng hồng; c ng c b máy t bng vi c t ch c b u c , ch s là 183 xã, 843 p, hu n luy n 180.000 nhân vi n hành chính; kêu g i 40.000 ng ưi h i chánh; phát tri n h ơn n a l c l ưng v ũ trang và bán v ũ trang các đa ph ươ ng (nh t là l c l ưng b o an, dân v , c nh sát). Nam B - mt tr ng đim c a ch ươ ng trình bình đnh, t gi a n ăm 1970, đch t p trung bình đnh vào vùng ven Sài Gịn (Nh ơn Ttr ch, Long Thành, đưng 16 b c Biên Hịa, nam – bc B n Cát, vùng ru ng Gị D u, b ưng lịng Rch B p), B n Tre (M Cày, Bình ði, Gi ng Trơm), M Tho (Cai L y, Cái Bè, Giáo ðc), An Giang (Ba Chúc, T nh Biên), R ch Giá (An Biên, V ĩnh Thu n), Ch ươ ng Thi n (V Thanh, V ĩnh Bình, V ĩnh Tuy, C n Th ơ (Ph ng Hi p, Long M ), Cà Mau (tuy n sơng Ơng ðc, R ch Ráng, ven U Minh h ). Nh ng bi n pháp ch yu là: đy m nh ho t đng c a b o an, dân v , phịng v dân s , cnh sát (phịng v dân s thay dân v gi p), các l c l ưng này ph i h p ho t đng ngồi p, càn quét quy mơ c p đi đi; đơn b o an thành các liên đi, ti u đồn c ơ đng t nh. Phân tán l c l ưng ch lc v đa ph ươ ng h tr cho b o an và y m tr bình đnh (quân khu IV th ưng xuyên cĩ 9 – 20 ti u đồn ch lc ym tr bình đnh). ðư a t ng đi đi M v các đa ph ươ ng k m c p b o an. ðĩng thêm nhi u đn b t, t ăng cưng phịng ng di n đa (tháng 7 và 8 n ăm 1970 đĩng thêm 184 đn quân khu IV). Phát tri n h th ng Ph ưng hồng, chi n tranh tâm lý Trong th c t năm 1970 đch đã l p thêm 2.675 p v i 1.310.000 dân, (trong đĩ quân khu IV là 2.353 p v i 920.000 dân, quân khu III là 322 p v i 370.000 dân), t ng s p A, B c a đch trên tồn Mi n là:5.305 p v i 65 ph n tr ăm dân s , đĩng thêm 1023 đn, quân khu III đĩng thêm 122 đn); chúng b t thêm đưc 35.000 quân, l c l ưng b o an, dân v , phịng v dân s phát tri n mnh hơn bao gi ht (b o an t ăng t 1.580 đi đi cu i n ăm 1969 lên 1.930 đi đi cu i n ăm 1970; dân v tăng t 4.000 trung đi cu i n ăm 1969 lên 5.000 trung đi cu i n ăm 1970; phịng v dân s đưc trang b 344.000 súng các lo i); M rút đưc g n200.000 quân. ðn cu i n ăm 1970, đch đã c p “B ng khốn” 210.371 héc-ta ru ng đt. Trên c ơ s ca nh ng c gng bình đnh y, đch mu n ti p t c ph n cơng các l c l ưng cách m ng, cơ l p đi đn tiêu di t l c l ưng v ũ trang quân gi i phĩng và c ơ quan lãnh đo cách mng mi n Nam hi n đang trú đĩng vùng ðơng – Bc Campuchia. ðiu này c ũng cĩ nh ng tác d ng c ng c nh ng th ng li t m th i c a “Vi t Nam hĩa chi n tranh”, phá v th uy hi p c a cách m ng đi v i đch trên chi n tr ưng Nam B . Ngày 18 tháng 3 n ăm 1970 M cho ti n hành đo chánh l t đ chính ph trung l p Campuchia và thi t l p ch đ tay sai thân M nưc này. Ti p đĩ, tháng 4 n ăm 1970 M , ng y Sài Gịn phát đng cu c chi n tranh xâm l ưc sang Campuchia. Nh ưng đn gi a n ăm 1970 thì m c tiêu ph n cơng
29. khơng đt đưc. Quân gi i phĩng mi n Nam cùng l c l ưng ch ng M Campuchia nhanh chĩng làm ch chi n tr ưng, bi n Campuchia thành chi n tr ưng cách m ng ti n cơng tiêu di t M , ng y. Ch bn tháng (t tháng 3 đn tháng 6 n ăm 1970), ta đã di t7.450 tên ngy và 2.765 tên M .(1) Làn sĩng ch ng M m rng chi n tranh dâng lên, Qu c h i M ph i h y b “Ngh quy t V nh B c B ”. Tình hình đĩ, b ưc M ph i rút quân ra kh i Campuchia, tránh m t thi t h i l n nh ư các mùa khơ ph n cơng mi n Nam Vi t Nam tr ưc đĩ. Tuy v y, M , ng y Sài Gịn khơng th b đưc chi n tr ưng va m ra. S sa l y đĩ b t đu t mùa m ưa n ăm 1970, khi M rút quân vi n chinh và đ li 25 ti u đồn ng y Sài Gịn làm nịng c t cho ng y Phnơm-pênh. Nh ư v y, đch ti p t c đy m nh t n cơng bình đnh nơng thơn v i s c mnh c a c quân s ln kinh t , chính tr . Nh ng k t qu ban đu c a chúng trên các l ĩnh v c này là m t trong nh ng c ăn c quan tr ng đ M cĩ th m rng chi n tranh t gi a n ăm 1970. Nĩi cách khác, cu c v ũ trang xâm l ưc t Sài Gịn sang Campuchia chính là bi u hi n rõ r t nh t c a vi c đch t m th i n đnh mi n Nam, cho phép chúng c ơ đng l c l ưng quân s , s dng chi n thu t ph n cơng, t n cơng, bao vây cơ l p và tiêu di t các l c l ưng cách m ng đã m t th đng mi n Nam. 2. Nhi m v cp bách c a cách m ng Nam B : chuy n th cho phong trào ch ng phá bình đnh nơng thơn. Ngh quy t B Chính Tr Trung ươ ng ðng (tháng 4 n ăm 1969) ch rõ cu c chi n tranh hi n t i cĩ th cĩ hai kh năng: - “Trong quá trình xu ng thang, M càng b tn th n n ng n và g p khĩ kh ăn l n, do đĩ chúng bu c ph i k t thúc chi n tranh s m b ng m t gi i pháp chính tr mà chúng khơng th khơng ch p nh n Ngay trong tình hu ng đĩ cũng ph i tr i qua m t th i gian. Trong th i gian đĩ, cu c đu tranh gi a ta và đch v n ti p t c h t s c ph c t p và ta ph i h t s c c nh giác.” - “N u ta t n cơng v mi m t khơng đ mnh và M cĩ th tm th i kh c ph c m t ph n khĩ kh ăn c a chúng, thì M cịn c gng kéo dài cu c chi n tranh mi n Nam trong m t th i gian đ tìm cách xu ng thanh trên m t th mnh nào đĩ Trong tr ưng h p đch kéo dài xu ng thang chi n tranh, thì trong tình hình nào đĩ đ gây s c ép v i ta, M cũng cĩ th cịn h ăm d a m rng chi n tranh b ng ném bom đánh phá tr li Mi n B c ho c m rng chi n s trên đt Lào và Campuchia.” ðc bi t trong ngh quy t này ðng nh n m nh “Nơng thơn là đa bàn chi n l ưc h t s c tr ng y u c a ta hi n nay c ũng nh ư v sau này. T o đưc th làm ch vng ch c nơng thơn, đy m nh gi i phĩng nơng thơn, nh t là vùng nơng thơn xung y u đơng dân c ư và vùng ven thành th , m i cĩ điu ki n thu n 1 Vi n L ch s quân s Vi t Nam, Cu c chi n tranh xâm l ưc th c dân ki u m i c a đ qu c M Vi t Nam, Hà Ni 1991, tr.207
30. li v quân s , chính tr , kinh t , cĩ ngu n nhân v t l c d i dào đ phát tri n l c lưng c a ta, đy m nh cu c kháng chi n, m i cĩ bàn đp v ng ch c đ ti n cơng và bao vây đch mt tr n thành th ”. Trên c ơ s này, ngày 22 tháng 7 năm 1969, th ưng v C.69 trong đin g i các khu, phân khu, t nh tr c thu c đã đ ra b n cơng vi c tr ưc m t. - Kh n tr ươ ng ch đo phong trào ch ng phá bình đnh - Ki m tra đơn đc đy m nh chi n d ch binh – đch vn - Ph i h t s c ch ăm lo s n xu t, b o v sn xu t, n đnh đi s ng nhân dân nơng thơn. - Kh n tr ươ ng xây d ng th c l c v mi m t. V cơng tác hàng đu ch ng phá bình đnh, Trung ươ ng C c đ ra các yêu cu ch yu là: - M rng tuyên truy n phát đng h ưng ng l i kêu g i c a Bác và chính ph lâm th i (Chính ph cách m ng lâm th i C ng hịa mi n Nam Vi t Nam) nhân ngày 20 tháng 7, đy m nh các m t đu tranh ch ng phá bình đnh kìm kp, phá rã phịng v dân s . - To th to l c bao vây, b c hàng đn bĩt b ng m i cách, tiêu di t nh ng đn bĩt nào ta cĩ kh năng, liên t c di t b n bình đnh, b n t đip, b n chiêu hi, chiêu hàng. - Kiên quy t phá các khu gom dân, p chi n l ưc. Ph i cĩ k ho ch c th đư a cán b ðng viên bám l i ngay nh ng n ơi b đánh b t. Ph i th c hi n tri t đ ch th cơng tác vùng ven. M t m t bám tr phát đng qu n chúng di t ác phá b máy kìm k p liên t c, m t khác lãnh đo qu n chúng bung ra s n xu t và chi n đu, k t h p ch đo ch t ch gi a tuyên truy n tuy n trong tuy n ngồi gi a b ph n l và khơng l .(1) Ti p theo trong ch th 136/CTNT ngày 8 tháng 12 n ăm 1969, Trung ươ ng Cc nh c nh ph i tranh th bám đt, bám dân ch đng đánh đch l n chi m và tng n ơi cĩ k t h p ba th quân, ba m ũi giáp cơng, đy m nh phong trào du kích chi n tranh tiêu hao tiêu di t đch. T i C n Th ơ, đch cho hai ti u đồn c a e33 ch lc ng y đn y m tr bình đnh vùng Ơ Mơn, Bà ðen, V ng Bình, Gi ng Ri ng; ta dùng l c l ưng du kích đi phĩ kím chân đch, đng th i dùng l c lưng v ũ trang t nh và huy n đánh đch tuy n Xà No – l 40, di t hai đồn bình đnh và hai đn đch, giài tán h t phịng v dân s , bu c đch ph i rút hai ti u đồn ch lc v cùng tám đồn bình đnh khác, b gãy k ho ch l n chi m ca đch đây. T i xã V ĩnh Thu n ðơng (Long M - Hu Giang) trung đi du kích xã g m 16 tay súng qu n nhau v i đch trong vịng chín tháng (t tháng 1 năm 1969 đn tháng 9 n ăm 1969) di t 400 tên lính cng hịa, 216 lính b o an 1 Trung ươ ng C c mi n Nam, Th ưng v C.69 gi các khu, phân khu, t nh tr c thu c v vi c h c ngh quy t 9 ca R (ngày 17 tháng 7 n ăm 1969).
31. dân v . C ũng Long M cĩ gia đình nịng c t cách m ng trong chín tháng đu năm 1969 đã tuyên truy n đưc 150 bình s ĩ ng y, làm rã ng ũ trên 100 tên. M t ph n Long M trong hai ngày tuyên truy n làm rã ng ũ 10 tên đch. Nĩi chung T3 (Khu 9) trong n ăm 1969 cĩ chuy n bi n m t b ưc v ch đo và b ưc đu đã đi đúng yêu c u c a cơng tác đánh phá bình đnh, là tiêu di t sinh l c đch đi đơi vi đánh phá các đồn bình đnh, giành quy n làm ch cho nhân dân, m rng vùng gi i phĩng. (1) Trong khi đĩ T3 (Khu 8) v i kh u hi u “Ba bám” (cán b bám dân, dân bám đt, du kích bám đánh đch) phong trào ch ng phá bình đnh đây đưc duy trì, n a cu i n ăm 1969 Khu 8 đã m đưc m t s đt cao đim tiêu di t đch và đy m nh tuyên truy n phát đng qu n chúng nhi u đa ph ươ ng nh ư Gi ng Trơm, M Cày, Bình ði (B n Tre), Cai L y, V ĩnh Kim, quanh th xã M Tho, xây dng l c l ưng c ơ s vùng y u Tân Châu, An Phú (An Giang), Ch Mi (Ki n Phong) chuy n th làm ch Ba Tri (B n Tre) Tình hình các vùng nay cĩ chuy n bi n, tuy cịn ch m và y u nh ưng c ơ s và l c l ưng cĩ phát tri n. các vùng tr ng đim c a Khu 8 trong vịng 11 tháng c a n ăm 1969 ta đã tiêu di t m t ti u đồn, 22 đi đi đch, 29 đồn bình đnh, di t 24 đn, 34 tháp canh, b c hàng ba đn, b c rút 14 tua, tiêu hao b y ti u đồn, 26 đi đi, 14 trung đi đch và sáu đồn bình đnh. Du kích bao vây 516 tháp canh, phá th kìm k p trong 430 p chi n l ưc gi i tán, phá rã 11.238 phịng v dân s , giành quy n làm ch thêm v i nhi u m c đ cho nhi u xã p. ðn cu i n ăm 1969, Khu 8 đã ng ăn ch n đưc đà l n chi m c a đch, l c l ưng ta đã bám tr đưc và c ng c đưc phong trào qu n chúng, gi đưc th du kích chi n tranh, gi i quy t đưc m t s khĩ kh ăn nh ư ăn , đi l i đ ti p t c t n cơng đch. Tuy v y, na đu n ăm 1969, đch l n chi m 37 xã, 84 p, g n 800.000 dân, đĩng thêm 429 đn tua trong 120 xã và xúc tát trên 250.000 dân, l n h u h t vùng gi i phĩng c a các t nh Ki n Phong, Ki n T ưng, Gị Cơng, An Giang, m t n a vùng gi i phĩng c a M Tho và m t ph n ba vùng gi i phĩng c a B n Tre. Tình hình này v n phát tri n đn cu i n ăm 1969 và đu n ăm 1970. (2) Vùng ven Sài Gịn và tuy n trung gian mi n ðơng Nam B là tr ng đim ph n kích c a đch, t năm 1968 đch đã xúc tát dân 154 trong s 268 p c a Phân khu 2, gom tr ng và l p nhi u khu p chi n l ưc nhi u xã c a Phân khu 5 thu c Châu Thành, Tân Uyên, Th ðc, D ĩ An, Lái Thiêu ðã cĩ g n 3.000.000 dân vùng tr ng đim này b gom gi , th m chí cĩ n ơi nh ư ðc Hịa, ðc L p (Phân khu 2), B n Súc, Thanh Truy n (Phân khu 1) đch đã c ng c và phát tri n đưc thành qu bình đnh c a chúng (l p đưc b máy t đip và cho phép dân b xúc tát đưc tr v đt c ũ làm ăn. ðch c ũng cho ùi phá t t c các khu v c mà chúng nghi ng ta cĩ th li d ng ém quân. Các xã ðơng – Tây Mơn, Nam Tr (Phân 1 Trung ươ ng C c mi n Nam, Báo cáo chuyên đ đánh phá bình đnh n ăm 1969 (c a X.20 ngày 11 tháng 1 n ăm 1970). 2 Trung ươ ng C c mi n Nam, Báo cáo chuyên đ đánh phá bình đnh n ăm 1969 (c a X.20 ngày 11 tháng 1 n ăm 1970).
32. khu 1), vùng 2 (Phân khu 2), ba huy n c a Phân khu 3, b ưng Sáu xã (Phân khu 4), tuy n t sơng ðng Nai đn sơng Sài Gịn (Phân khu 5) là các khu v c b i phá tr ng 100 ph n tr ăm đa hình. Trong điu ki n đĩ ta v n bám tr vùng ven vi quy t tâm cao. Các ti u đồn b đi các phân khu v n c gng đng chân t i đa bàn đưc phân cơng đ ho t đng. ðch coi tuy n trung gian là đã bình đnh xong nh ưng đây ta v n cĩ nhi u ho t đng ch ng phá bình đnh. T i Bà R a, b đi t nh và l c l ưng t i ch năm 1969 đã phá rã h u h t phịng v nhân s trong các huy n Long ðt, Châu ðc, Xuyên M c, ta c ũng phá v âm m ưu đch rào t ưng phân khu, xây lơ c t ng m ki u Úc trong p chi n l ưc. T i Tây Ninh, lc l ưng v ũ trang cách m ng tr li bám tr ho t đng quanh th xã và vùng ru t Gị D u – Cn ðy gây cho đch nhi u khĩ kh ăn đi phĩ. Tuy v y, t cu i n ăm 1969 tr đi, m c dù ta cĩ nh ng c gng nh ưng tình hình cách m ng mi n Nam, đc bi t là Nam B gp r t nhi u khĩ kh ăn. ðn cu i n ăm 1969 đch đã ki m sốt đưc 2.046 p A, 3.200 p B (b ng 50 ph n tr ăm tồn mi n); chúng ta tiêu hao đưc 12.000 cán b cơ s ca ta và c i thi n đưc c c di n chi n tr ưng; áp l c quanh Sài Gịn đã gi m h n (tháng 4 n ăm 1969 c n 29 ti u đồn gi ven đơ và n i đơ nh ưng đn tháng 12 n ăm 1969 ch cn tám ti u đồn); vành đai trung gian và tuy n ngồi đưc t ăng c ưng, l c lưng c a chúng đưc xây d ng, c ng c b máy t trên 3.000 p, ngu tăng lên 610.000 quân trong đĩ m t ph n hai là b o an, dân v , M rút đưc 25.000 quân, l c l ưng ngu tham gia hành quân bình đnh t ăng t 38 ph n tr ăm (1968 lên 59,6 ph n tr ăm (1969) gây cho ta nhiu khĩ kh ăn, nh t là ho t đng c a ch lc ta khi đã b đy ra tuy n ngồi. Nhìn chung đn cu i n ăm 1969 đu n ăm 1970, các vùng tr ng đim bình đnh, đch đã gom và xúc tát dân vào nh ng khu p chúng ki m sốt và l p l i b máy kìm k p c a chúng, gây cho ta nhi u khĩ kh ăn tr ng i. Trong quá trình đĩ nhi u n ơi đã cĩ nh ng c gng c ng c xây d ng l c l ưng, tích c c ho t đng, thúc đy phong trào qu n chúng. T i các vùng này, ta đã gi đưc quy n làm ch vi nhi u m c đ, trong các p chi n l ưc ta v n làm ch v ban đêm, cĩ n ơi ta làm ch t chi u t i đêm Trung ươ ng C c trong ch th 20/CT70, ch đo: ph i k p th i kiên quy t kh c ph c m i khĩ kh ăn nh ưc đim, nh t là v vn đ đm b o s ch đo th ng nh t t trên xu ng d ưi, v n đ phát tri n c ng c khơng ng ng th c l c ca ta v mi m t, nh t là vùng đơng dân, v n đ ti p t hu c n t i ch và v n đ ph i h p l c l ưng chính tr , quân s , binh v n, ph i h p c ba vùng d ưi s lãnh đo th ng nh t và t p trung c a khu u , t nh u , phân khu u và huy n u, đ m mng m vùng. Tr ưc đĩ trong ch th 12/CT70, Trung ươ ng C c đã nh n m nh ph i coi vi c t p trung m i kh năng đánh b i v cơ b n âm m ưu bình đnh c a đch là “nhi m v tp trung c a chi n tr ưng tr ng đim”, ph i t p trung “phát đng qu n chúng theo tinh th n đng kh i m rng và nâng quy n làm ch nơng thơn, thu h p v cơ b n di n kìm k p c a đch, h n ch bt lính đơn quân, t o ngu n b sung nhân v t l c cho ta xây d ng l c l ưng chính tr và v ũ trang c a ta l n m nh g p b i c v s lưng và ch t l ưng, đng
33. th i phát đng qu n chúng bung ra s n xu t th t m nh”. ði v i vi c M m rng chi n tranh sang Campuchia, c n m rng m t tr n chi n đu ch ng M và tay sai, phát tri n c th và l c cách m ng. T mùa m ưa n ăm 1970, Nam B và c mi n Nam th c hi n m t mùa t n cơng m nh m và liên t c. vùng đch đang bình đnh, c ũng khơng ph i ch loay hoay phá m t vài xã p, mà ch yu là “làm sao cho th c l c c a ta, nh t là lc l ưng m t cĩ đu kh p các xã p, n ơi nào cĩ r i đu phát tri n thêm và làm tt h ơn vai trị nịng c t, lãnh đo qu n chúng”, “phá bình đnh, phá b máy kìm kp cĩ th múc th p nh ưng ph bi n r i m rng h ơn r i nâng d n lên C vũ trang và binh v n tr ưc m t xốy vào phá l ng, làm m t hi u l c ti n t i làm th t b i th đon k t hp h th ng kìm k p, đn b t bên trong v i ho t đng ph c kích, gài mìn vành đai tr ng bên ngồi t o điu ki n cho l c l ưng chính tr - vũ trang ngồi bám d n vào qu n chúng” (1) Vi c xây d ng l c l ưng bên trong, bám tr vào bên trong các xã p, là vn đ đt ra v a c p bách, v a cĩ tính ch t quy t đnh cho phong trào ch ng phá bình đnh vùng y u; ph i làm cho l c l ưng bên trong và l c l ưng bên ngồi kt h p v i nhau, trong làm tai m t và ch da cho ngồi, ngồi t ăng s c m nh cho trong. ðiu quan tr ng c a phong trào lúc này là di n sao cho r ng dù m c đ cĩ th th p. Vi c v n đng qu n chúng đây ph i t ng b ưc, t bung ra s n xu t t n d n ra ngồi p chi n l ưc, khu t p trung, đn các b ưc cao h ơn, cĩ v y mi t ng b ưc làm cho cái th đng chân c a ta xã p ngày càng chuy n bi n cĩ l i cho ta h ơn. Nh ư v y ph i cĩ phong trào đng lo t, t ng m ng, t ng vùng ho t đng, phát đng trên di n r ng, trên c ơ s đĩ l y các đim ch đo thúc đy phong trào chung đi lên. vùng ven, nh t là ven Sài Gịn, cũng theo yêu c u chung trên đây, l c lưng xã p và m t b ph n l c l ưng v ũ trang ta tr li bám tr , song l c l ưng l ch yu bám vào ngồi đa hình ho t đng theo l i l t c n câu, m t s bám đưc vào dân thì khơng dám bung ra ho t đng, l c l ưng m t cĩ đu nh ưng ít đưc b i d ưng, l c l ưng v ũ trang t p trung thì c ng k nh ho c b phân tán Do v y, tr ưc m t ta ph i t p trung phá cho b ng đưc, phá cho th ng th phịng ng ca đch, ph i “ra s c c i ti n nâng cao n i dung và ph ươ ng pháp bám tr ca l c lưng l ti xã p. Ph i n m v ng bám tr ch là m t ph ươ ng pháp cơng tác đ th c hi n m c đích giáo d c xây d ng c ơ s , v n đng t ch c và đư a qu n chúng ra đu tranh đ chuy n h ưng phong trào bên trong lên theo ch tr ươ ng yêu c u ta đã đ ra đi v i t ng vùng t ng n ơi” (2) Phong trào nhân dân bung ra s n xu t vùng ven, là m t cu c v n đng to ln t năm 1970 đ to th to l c, t o h u c n t i ch , nh ưng đĩ c ũng là m t cu c đu tranh quy t li t dai d ng v i đch là m t b ưc r t quan tr ng đ to 1 Trung ươ ng C c mi n Nam, ch th s 21/CT70: m t s ý ki n h ưng d n thêm v vi c ch đo đánh phá bình đnh 2 Trung ươ ng C c mi n Nam, ch th s 21/CT70: m t s ý ki n h ưng d n thêm v vi c ch đo đánh phá bình đnh
34. th vây ép l i đch và ti n lên gi i phĩng xã p. Nhi u đa ph ươ ng cĩ phong trào qu n chúng bung ra s n xu t r t sơi n i. Qu n chúng c kéo b a đi, xé rào t giãn kh i các p chi n l ưc và khu t p trung, lúc đu giãn g n r i xa d n, t ch đi đi v v hàng ngày, ti n đn vi c luơn ngồi ru ng v ưn, t mt vài đim lan d n ra trên di n r ng. các vùng tranh ch p, ch u là mi n Tây Nam B t năm 1970, ta cĩ nhi m v ph i đánh cho th ng h th ng phịng th ca b n b o an, di t cho đưc đn bĩt, ch da c a l c lưng kìm k p c a đch, t đĩ đy m nh phong trào đng kh i b ng ba m ũi giáp cơng đ phá r ng b máy k m, kh ng ch và di t bn do thám gián đip, phát tri n l c l ưng m i m t c a ta. K t qu là ta di t và làm tan rã m t b ph n quân ngu , b máy k m c a đch cơ s b ri lo n, nhi u n ơi b tê li t, đư a t ng b ph n nhân dân v vùng gi i phĩng, b máy và lc l ưng k m c a đch xã p ngày càng b c nh ưc. Kt qu ch ng phá bình đnh đn cu i n ăm 1970 cho th y: m c dù ch ưa ng ăn ch n đưc âm m ưu đy m nh bình đnh c a đch, nh ưng ta đã đy m nh thêm m t b ưc phong trào du kích chi n tranh các đa ph ươ ng, ta đã đánh vào 4.205 p chi n l ưc, tuyên truy n phát đng 2.708.414 l ưt qu n chúng, t ch c 745 cu c đu tranh tr c di n v i đch; qu n chúng n i d y tham gia l c l ưng vũ trang, di t 7.827 tên ác ơn t đip, di t 61 ban t xã p, di t 222 ti u đi, 173 trung đi, 27 đi đi, 50 đồn, 118 đi, tốn bình đnh, tiêu hao 51 ti u đi, 42 trung đi, 21 đi đi, 15 đồn bình đnh và 12 tốn khác; giái tán, phá rã 43.939 phịng v dan s vi 102 ti u đi, 79 trung đi, 17 tốn, 103 đi phịng v dân s T tháng m t n ăm 1970 đn tháng 9 n ăm 1970, du kích cùng qu n chúng và l c l ưng v ũ trang các đa ph ươ ng Nam B bao vây 1.702 đn bĩt, di t 246 đn tua, và 43 tr s t, đánh thi t h i 138 đn tua và b c rút 76 đn tua khác, ta cũng chuy n th làm ch 49 ph ưng, 30 xã, 1.753 p v i 971. 217 dân, chuy n lên làm ch mnh 1.232 p v i 803.000 dân, gi i phĩng ba xã An Giang, t o điu ki n cho 279.200 ng ưi v i 2.965 gia đình qu n chúng bung ra s n xu t. (1) Th c l c c a ta Nam B cu i n ăm 1970 so v i cu i n ăm 1969 cĩ chuy n bi n ít nhi u theo h ưng tích c c. phân khu 23 trong quý 3 n ăm 1970, ta đy m nh t n cơng ba m ũi sáu huy n ( ðc Hồ, B n L c, Bình Chánh, Th Th a, Tân Tr , Châu Thành), trong t n s 325 p ta đã giành th làm ch 51 p, phá l ng và làm tê li t 58 p, làm x c x ch khơng n đnh 63 p. ðn quý 4 n ăm 1970 tồn b 10 huy n ca Phân khu 23 ti p t c m rng di n t n cơng làm chuy n bi n nhanh th đu tranh c a qu n chúng đây. (2) 1 Quân gi i phĩng mi n Nam, báo cáo phong trào du kích chi n tranh và đánh phá bình đnh n ăm 1970 (ngày 11 tháng 2 n ăm 1971). 2 Phá khu 2 và phân khu 3 do b tn th t n ng, t đu n ăm 1970 đn 1973 ph i sát nh p l i thành Phân khu 23 (xem thêm: L ch s lc l ưng võ trang Tp H Chí Minh – Nxb Quân đi nhân dân – Hà N i 1998 – Tr.353).