›
›

Giáo trình Phương pháp giáo dục thực tiễn của Hirakv

pdf 22 trang huongle 4460
Download
Bạn đang xem 20 trang mẫu của tài liệu "Giáo trình Phương pháp giáo dục thực tiễn của Hirakv", để tải tài liệu gốc về máy bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên

Tài liệu đính kèm:

  • pdfgiao_trinh_phuong_phap_giao_duc_thuc_tien_cua_hirakv.pdf

Nội dung text: Giáo trình Phương pháp giáo dục thực tiễn của Hirakv

  1. KHOANINH.COM – SU TM GI I THI U PH Ơ NG PHÁP GIÁO D C TH C TI N C A HIRAKV PH Ơ NG PHÁP D Y CON THÀNH TÀI KHOANINH.COM 2006 0 N H À X U Ấ T B Ả N T Ư P H Á P
  2. aa a LI GI I THI U Ai làm cha làm m mà không mong mu n giáo d c con cái c a mình thành ng ưi, gi i giang và thành t. ó luôn luôn là nguy n v ng chính áng c a các bc ph huynh trong m i th i i. Th nh ưng, không ph i ai c ng th c hi n ưc mong ưc ó. Có nhi u nguyên nhân, trong ó nguyên nhân quan tr ng là: không ph i ai sinh ra c ng ã là m t nhà giáo d c. Mu n nuôi d ưng và phát huy ưc tài n ng c a con tr mt cách úng n, cha m cn ph i dành công s c, tâm huy t nuôi d y con cái và h n n a, ph i có ph ư ng pháp giáo d c úng n. Ngày nay, cùng v i s phát tri n c a xã h i, cu c s ng c a các b c cha m ngày càng tr nên b n r n, vì th , th i gian c a cha m dành cho con cái ngày mt tí i, iu ó nh h ưng không ít n vi c giáo d c con tr trong các gia ình hi n i. Vi mong mu n giúp các b c cha m có thêm nh ng ph ư ng pháp giáo d c con tr ti n b , hi u qu , Nhà xu t b n T ư pháp trân tr ng g i n các b c ph huynh cu n sách nh : "Nh ng ph ư ng pháp giáo d c hi u qu trên th gi i" . Cu n sách ưc chia thành 5 t p gi i thi u v 5 ph ư ng pháp giáo d c c a các nhà giáo d c có tên tu i trên th gi i, bao g m: ph ư ng pháp giáo d c toàn n ng, ph ư ng pháp giáo d c thiên tài, ph ư ng pháp giáo d c c thù, ph ư ng pháp giáo dc th c ti n Hy v ng ây s là món quà có ý ngh a v i các b c cha m và nh ng ng ưi làm công tác giáo d c. Và các em h c sinh, các em c ng nên c cu n sách này. B i vì t t h n là t mình bi t và làm nh ng iu nên bi t, nên làm mà không i cha m , th y cô ch bo. Hà N ội, tháng 9 n ăm 2006 Nhà xu t b n T ư pháp Hãy ghé th m Blog khoaninh.com . Nh ng c m nh n, suy ngh v cu c s ng, kinh doanh và h n th na Chúng ta cùng chia s
  3. aa a MC L C 1. ÔI NÉT V HIRAKV 3 2. KHÔNG ÁP D NG NH NG YÊU CU, TIÊU CHÍ C A NG I L N 5 3. NG X VI TR NH I V I M T CÁ NHÂN C L P 7 4. BI N H C T P THÀNH VUI CH ƠI 8 5. DY TR PH Ơ NG PHÁP T DUY 12 6. TÂM TÌNH TRÒ CHUY N CÙNG CON CÁI 15 7. GI M NH GÁNH N NG TÂM LÝ CHO CON 17 8. TRÁNH TR CH U ÁP L C V THÀNH TÍCH H C T P 19 9. HC T P T NH NG HO T NG I TH NG 22 10. NGH THU T NG VIÊN CON CÁI 25 11. NGH THU T PHÊ BÌNH CON CÁI 28 12. LÀM GÌ SAU KHI CON M C L I 30 13. CON TR NÓI LÊN CÁCH NGH C A B N THÂN 32 14. "BAO B C" KHÔNG CÓ L I V I CON TR 34 15. CHO PHÉP CON TH T B I 36 16. NG CON TR CÓ T T NG CH NG I 38 17. TNG C NG S C B N B CA CON TR 41 Hãy ghé th m Blog khoaninh.com . Nh ng c m nh n, suy ngh v cu c s ng, kinh doanh và h n th na Chúng ta cùng chia s
  4. aa a 1. ÔI NÉT V HIRAKV Nh ng n m 80 c a th k XX, kinh t Nh t B n t ưc nh ng thành t u làm c th gi i kinh ng c. Cùng v i vi c nghiên c u phát tri n kinh t và chính tr , giáo d c tr thành im nóng không th b qua. Rt nhi u nhà nghiên c u n ưc ngoài th a nh n thành công c a kinh t Nh t Bn tr ưc h t là k t qu ca trình nâng cao giáo d c và con s cao v t l ng ưi bi t ch . Sau Chi n tranh th gi i th hai, kh p n i trên t n ưc Nh t B n, ng ưi ta ua nhau bàn t i m t v n - ó là " u t ư giáo d c". Ng ưi ta cho r ng không nên nói "giáo d c" là m t kho n "tiêu dùng", ý ngh a chính c a giáo d c ph i là m t "s u t ư". T ư t ưng này ã nh h ưng sâu s c t i nhi u chính sách và quan ni m c a các b c ph huynh v giáo d c trong m t th i gian khá dài. Trong xu th này, Nh t B n ã xu t hi n hàng lo t nh ng nhà c i cách giáo d c, trong ó có Hirakv. Là m t nhà giáo d c ki t xu t c a Nh t B n, Giáo s ư Hirakv có nh ng c ng hi n vô cùng to l n v lý lu n tâm lý và phát tri n trí não tr nh . Các ki n gi i ca Hirakv b t u t quan sát th c ti n, cp n nhi u v n bu c ng ưi ta ph i ngh l i. Hirakv t ng làm Hi u tr ưng phân vi n Ti u h c tr c thu c m t tr ưng i hc. Vì v y, ông có nhi u c h i ti p xúc và quan sát th gi i c a h c sinh ti u hc. Ông c ng dày công nghiên c u v n môi tr ưng gia ình, môi tr ưng xã hi, nh ng nh h ưng t xã h i hi n i tác ng t i h c sinh ti u h c. Chính trong th i gian làm Hi u tr ưng này, ông ã l t l i nhi u v n thi t y u c a giáo d c, ch ng h n b n ch t c a giáo d c là gì? Gia ình là m u ch t thành công ca tr hay ch có tác d ng kích thích, b sung? V vn ph ư ng pháp, Hirakv cho r ng cách t t nh t là b m ph i tr thành "nh ng nhà th c ti n". B m không ch cn hi u và n m b t t ng c im tính cách c a con mà còn ph i luôn tìm ki m t th c ti n nh ng cách d y d con cái thích h p. Dy d và b i d ưng con cái luôn xu t phát t s yêu th ư ng c a t m lòng ng ưi làm cha, làm m . Tuy nhiên, vi c giáo d c t ưc thành công, b m còn ph i h t s c chú ý t i v n th c ti n trong giáo d c, t c là nh ng hành ng giáo d c th c ti n, v n ngh thu t và k nng giáo d c i v i con tr . Trong m t th i gian, Giáo s ư Hirakv t ng làm khách m i h ng tu n cho chuyên m c "V n giáo d c con cái" trên ài truy n hình. Trong ch ư ng trình, ông ã có nhi u cu c trao i thú v và b ích v i các b c ph huynh c ng nh ư các em nh . Thông qua ó, ông ã có thêm nhi u hi u bi t i v i th c tr ng m i quan h b m - con cái. Ông ã có d p ti p xúc v i không ít tr ưng h p tr em b cô l p ngày trong môi tr ưng giáo d c gia ình ho c tình tr ng các ông b bà m kém nh n th c "t bóp ngh t tài n ng" c a chính con em mình. Trong các bu i xu t hi n trên ch ư ng trình truy n hình này, Giáo s ư Hirakv th ưng chu n b Hãy ghé th m Blog khoaninh.com . Nh ng c m nh n, suy ngh v cu c s ng, kinh doanh và h n th na Chúng ta cùng chia s
  5. aa a nhi u tài li u giáo d c, các tài li u này v sau ưc t p h p trong nh ng cu n sách vi t v giáo d c tr em r t thành công c a ông. Hirakv là m t tác gi ln c a Nh t B n. Các sách c a ông luôn bi u hi n mt th ngôn ng trong sáng, gi n d , ưc nhi u c gi yêu m n. Các cu n sách giáo d c h c c a ông bao quát t giai on thai nhi cho n giáo d c ti u hc, t giáo d c tâm lý n các hành ng giáo d c c th , x ng áng ưc coi là "bách khoa th ư v giáo d c tr em". Trong các sách c a ông, áng chú ý nh t và c ng ưc b n thân Hirakv nh n m nh là v n giáo d c thai nhi. Ông kh ng nh thai nhi và c th ng ưi m luôn có s liên h mt thi t. Thói quen sinh ho t, n u ng, tình tr ng s c kho , tâm lý c a ng ưi m có nh h ưng tr c ti p n s phát tri n m i m t c a thai nhi. M i ng thái c a thai nhi u là nh ng tín hi u thai nhi liên h vi m và các bà m trong th i k mang thai u không th không nh n bi t iu này. Giáo s ư Hirakv cho r ng "di truy n" có nh h ưng r t l n nh ưng không quy t nh t t c . Môi tr ưng giáo d c cùng nh ng nh h ưng c a giáo d c n tr em còn có ý ngh a l n h n. ưc th a hưng nh ng ph m ch t tuy t v i do di truy n nh ưng v n r t c n n các bi n pháp giáo d c k p th i và hi u qu , ch vi iu ki n này, tr em m i t ưc s phát tri n lành m nh và toàn di n. Ng ưi m chính là "ng ưi th y giáo d y v lòng" và "ng ưi h ưng o" cho con tr . Ng ưi m không ch cn hoàn thành trách nhi m "sinh thành" mà công vi c "d y d " c ng thu c v ng ưi m tr ưc tiên. im n i b t c a ph ư ng pháp giáo d c Hirakv chính là th c ti n và qu n chúng. ây c ng là lý do khi n cho nhi u ông b bà m và nh ng ng ưi làm công tác giáo d c r t h ưng ng và ng h ph ư ng pháp giáo d c c a Hirakv. Th m chí, ng ưi ta còn có th th y ph ư ng pháp giáo d c c a ông ã có s c lan to i v i c mt th h cha m Nh t B n. Hãy ghé th m Blog khoaninh.com . Nh ng c m nh n, suy ngh v cu c s ng, kinh doanh và h n th na Chúng ta cùng chia s
  6. aa a 2. KHÔNG ÁP D NG NH NG YÊU C U, TIÊU CHÍ C A NG ƯI L N Nu n th m quan các tr ưng m u giáo M ho c Châu Âu, chúng ta th ưng b t g p tr em tham gia m t lo i ho t ng v tranh. Tham gia ho t ng này, các em ưc m c nh ng b qu n o "b o h " tay c m bút v , chân ng trên nh ng t m v i l n ch i trên n n nhà t làm gi y v . iu c bi t là các em có th vung v y màu v mà không s qu n áo dính b n (vì ã khoáng trên ng ưi b qu n áo "b o h "!). Ban u, Hirakv không hi u ưc ý ngh a c a ho t ng này. V sau, ng ưi ta ã gi i thích v i ông r ng ây là ph ư ng pháp "th ư giãn" i v i tr nh . V ho t ng v tranh, i v i h c sinh n m cu i c p ti u h c, v ưc m t bc tranh không ph i là yêu c u quá ph c t p, nh ưng iu quan tr ng h n là làm cách nào bn tr luôn say mê và thích thú v i v tranh. Khi ng m tranh c a tr em, chúng ta th ưng dùng nh ng tiêu chí c a ng ưi ln ánh giá, bình ph m. ây là m t sai l m l n! Khi tr nh v tranh, tr dn tâm s c và h ng thú c a mình kt h p nhu n nhuy n trí não và bàn tay iu khi n bút v , b c tranh v ra tuy không nhi u k xo nh ư ng ưi l n nh ưng l i tràn y s c s ng, tinh l c c a con tr . M t b c tranh nh ư th xng áng là m t bc tranh hoàn h o. Mt hi n t ưng khác nh ư sau: các bà m th ưng c gng c thúc con cái hc hành, ch ng hn theo ki u: " ã n m cu i c p ti u h c, m i ngày con ph i hc thêm m t ti ng, n u không thì ti n b sao ưc?" ho c có lúc em m t a tr khác h c gi i h n so sánh v i con cái mình Nguyên nhân c a nh ng hi n tưng này là vì b m th ưng t s n trong suy ngh b n thân "mô hình lý t ưng v mt a con ngoan", sau ó mang nh ng suy ngh ch quan này yêu c u, òi h i con cái mình th c hi n b ng ưc. Th nhung, m i a tr là m t "th gi i y s ng ng và cá tính", chúng không th luôn luôn th c hi n theo các ý nguy n c a cha m . H n n a, c ng có tr ưng h p tr im l ng nghe theo nh ng s p t c a cha m , nh ưng s th c hi n th ng này li u có mang l i hi u qu ích th c mi a tr hay không? M t khi không t ưc hi u qu th c ch t thì im ích c a giáo d c s không t ưc. Tình hình còn nghiêm tr ng h n khi m t s a tr lng l ng óng c a phòng c a mình, thay vì ng i h c bài, chúng lén lút c nh ng trang truy n tranh mình yêu thích. Tt c nh ng hi n t ưng trên, mu n thay i, chúng ta ph i có m t s li u pháp iu ch nh mang tính ch t tâm lý. Tr ưc h t, b m hãy v t b nh ng òi hi hay m c yêu c u quá cao i v i con cái mình. Hãy nhìn th c ti n n ng l c, cá tính c a con cái ư a ra các m c tiêu phù h p và kh thi. N u nh ư yêu c u tr có m t ti ng ng h tp trung bài h c nh ưng th c s tr không th c hi n ưc, b n hãy yêu c u tr dành 10 n 15 phút t p trung thay vì m t ti ng ng h ng i bên bàn h c nh ưng ch ng bài v nào ưc gi i quy t chu áo. Vi c này Hãy ghé th m Blog khoaninh.com . Nh ng c m nh n, suy ngh v cu c s ng, kinh doanh và h n th na Chúng ta cùng chia s
  7. aa a rt th c ti n ngay c i v i ng ưi l n. Nh n m t công vi c òi h i quá s c, chúng ta th ưng d sa vào tình tr ng nh t chí, ng i làm, cho dù mi n c ưng làm thì ch ưa ch c ã t ưc k t qu . N u nh ư m c tiêu h p lý, n ng l c phù h p thì chúng ta ch c ch n s c gng hoàn thành và s hoàn thành xu t s c công vi c. Tâm lý d chán n n c a a tr cng g n nh ư v y. Ban u, ng ưi l n yêu c u tr tp trung h c bài trong 10 ho c 15 phút. Khi tr th c hi n t t, chúng ta hãy bi u dư ng tinh th n ph n u c a tr . Rèn luy n v i tinh th n như v y, m c tiêu th i gian t p trung ưc d n d n kéo dài h n ( n 30 phút, 60 phút), ch c ch n hi u qu giáo d c s thành công mà tr thành tâm t nguy n i v i công vi c mà m c tiêu c n th c hi n. Hãy ghé th m Blog khoaninh.com . Nh ng c m nh n, suy ngh v cu c s ng, kinh doanh và h n th na Chúng ta cùng chia s
  8. aa a 3. NG X VI TR NH Ư I V I M T CÁ NHÂN C L P Mt hc gi M trong ti n trình iu tra nghiên c u v mi quan h m - con ã phát hi n ra r ng: s khác bi t l n nh t v quan h m - con gi a các bà m M và Nh t B n là các bà m Nh t B n r t ít trò chuy n v i con cái, trong khi các bà m M th ưng xuyên th c hi n vi c này. Kt qu phân tích c a h c gi này c ng cho bi t, các bà m Nh t B n th ưng coi con cái là m t ph n c a b n thân mình, th m chí gi ng nh ư là m t ph n c a c th mình, và ó là lý do khi n h cm th y không c n dùng nhi u l i nói di n t tình c m ho c tâm tình, trò chuy n v i con cái. Các bà m Nh t Bn có xu h ưng bi u hi n tình c m v i con cái b ng s v v, ôm p, b m. Tình c m m còn ưc hình thành nh ư m t th "tâm truy n" và cách giáo d c con tr cng th c hi n theo con ưng này. Hoàn toàn trái ng ưc v i Nh t B n, các bà m M luôn c ư x vi con cái nh ư nh ng ng ưi ã tr ưng thành. H th ưng nói chuy n, th ư ng l ưng, bàn b c vi con cái, t t nhiên c ng có lúc i n c c oan im con tr không ph i luôn hi u ưc m i câu chuy n. Mt bên, các bà m th a nh n con cái là m t ph n máu th t c th ca b n thân; m t bên, các bà m nhìn nh n con cái là nh ng thành viên c l p - trong hai cách ng x này, phía nào em l i cho con cái tâm lý t tin, t ch trong cu c sng? iu này ã rõ ràng. Tuy nhiên, t mt góc nào ó, thói quen ng x ca các bà m Nh t B n không ph i hoàn toàn vô ngh a. nưc M , khi phát hi n m t h c sinh em ch t ma tuý theo ng ưi, ng ưi ta l p t c báo cho c nh sát và bu c h c sinh ph i ch u trách nhi m nh ư m t cá nhân c l p. N u vi c này x y ra Nh t B n, thông th ưng nhà tr ưng s báo vi gia ình h c sinh tr ưc khi ư a s vi c n n c nh sát. Trong nh ng tr ưng hp nh ư v y, trách nhi m s thu c c v gia ình c a h c sinh ã ph m t i. Dù sao, cách giáo d c c a M và nhi u n ưc châu Âu r t áng k chúng ta hc t p - ó là hãy nhìn nh n b n tr nh ư nh ng cá th c l p. N u nh ư bi t r ng trong các gia ình ng ưi Nga, iu u tiên b m cn ghi nh là nói "không" v i con cái, chúng ta s nh n ra b m Nh t B n v n còn quá nuông chi u con cái c a mình. Câu u tiên c a các bà m Nh t B n v i con cái v n th ưng là "m ca con dây !". Hãy ghé th m Blog khoaninh.com . Nh ng c m nh n, suy ngh v cu c s ng, kinh doanh và h n th na Chúng ta cùng chia s
  9. aa a 4. BI N H C T P THÀNH VUI CH ƠI Ng ưi Nh t B n hình nh ư r t không thích chuy n "vui ch i". Trong ti ng Nh t, t ch "ng ưi vui ch i" c ng có ngh a là b ng ưi khác ghét b , còn "vui ch i" tr thành t trái ngh a v i "làm vi c" ho c "thành th t". i v i Nh t B n, "vui ch i" b coi là m t s không m y t t p. Trên th c t , "vui ch i" c ng có m t ph ư ng di n tiêu c c, ó là ch nh ng vi c tiêu phí th i gian vô ích vào nh ng chuy n không âu, nhàn nhã h ưng l c, xa hoa phù phi m. Th nh ưng, Giáo s ư Hirakv ã phát hi n ra m t c im vô cùng lý thú v "vui ch i" - ó là ch trong vui ch i và ch con ng ưi m i có kh nng tìm ưc ni m vui c ng nh ư h ng tú t vui ch i. Khi vui ch i, con ng ưi ta không b câu thúc b i các l nghi ho c ch u tác ng b i nh ng thói quen t p quán, vì th ng ưi ta t ưc tinh th n vô cùng t do. Vui ch i tuy ch ưa th gi là m t hành vi nhi u tính sáng t o nh ưng l i mang tính th nghi m l n. ô vi con tr , th m chí có th nói r ng, chính vui ch i là môi tr ưng em l i nhi u s hc hành h n c . Ng ưi l n v n tin ch c r ng hoàn toàn h p lý khi phân bi t rõ ràng gi a "vui ch i" và "h c hành", th nh ưng, iu này hoàn toàn ng ưc l i i vi con tr . nưc M , có m t ch ư ng trình truy n hình d y ch cho tr em. Ph ư ng pháp c a ch ư ng trình này khá c bi t, ó là l i d ng nguyên lý c a "qu ng cáo". H phát hi n th y r ng, tr em r t thích qu ng cáo và ch u nhi u tác ng bi qu ng cáo. Tr em có th d dàng ghi nh nh ng bài hát và t ng có trong qu ng cáo và r t nhanh chóng s dng ưc nh ng t ng này. V i ph ư ng châm c áo, ch ư ng trình truy n hình này ã r t thành công. Tr em không ch vui ch i vi trò ch i mà con nhanh chóng ti p thu vi c h c hành v i tinh th n tho i mái và y h ng thú. Mu n phát huy trí l c c a tr , u tiên ph i làm cho tr cm th y h ng thú và yêu thích, trên c s ó m i giúp tr th c hi n công vi c ho c ti p thu tri th c m t cách tho i mái và vui v . T khi quan im này xu t hi n trong giáo d c hc, ng ưi ta ã bàn b c và ư a ra nhi u k t lu n khác nhau. Mt nhà tâm lý h c ng ưi M ã d y tr em h c ch cái và nh ng t n gi n thông qua trò ch i "nh y lò cò". Ông vi t ch cái trên m t t, d y các em va nh y lò cò v a c các ch cái và các t n gi n trong ti ng Anh. Cách làm ca ông ã thu ưc thành công. V n d ng ph ư ng pháp này, Giáo s ư Hirakv th c hi n d y ti ng Anh cho tr nh thông qua trò ch i "di n k ch". Ông cho thi k mt s o c , d y các em nh thay phiên óng vai các nhân v t, các em nh ưc h ưng d n làm nhi u ng tác và t ư th khác nhau, t t c tên c a o c , tên ca các ng tác, t ư th cng nh ư l i tho i c a nhân v t u ưc s dng b ng ti ng Anh. Thông qua trò ch i này, các em nh ã ti p thu ti ng Anh m t cách d dàng và nhanh chóng h n. Tr ho t ng trong vui ch i, t mt góc khác n a, iu này c ng cho th y tr ưc bi u hi n và phát huy cao tính ch ng c a mình. Giáo s ư Hãy ghé th m Blog khoaninh.com . Nh ng c m nh n, suy ngh v cu c s ng, kinh doanh và h n th na Chúng ta cùng chia s
  10. aa a Hirakv cho r ng khi vui ch i, tr s ch ng ho t ng, mà i v i h c t p, "ch ng" là y u t vô cùng thi t y u. Tr ch th c s hc ưc ki n th c nào ó khi có ý th c ch ng này. Mt s nhà tâm lý h c ch tr ư ng áp d ng hình th c "th ưng ph t" trong giáo d c - khi thành công s có th ưng, khi làm h ng s ch u ph t. H kh ng nh "th ưng ph t" là nh ng ng c thúc y tr hc t p. Tuy nhiên, th ưng ph t ch mang tính ch t c a nh ng ng c ngo i l c. ng c n i l c ch hình thành khi tr th t s yêu thích, ham mu n ưc h c t p, ch ng h c t p - khi y, tr t ưc s hc t p theo úng ý ngh a chân chính c a công vi c này. Theo Giáo s ư Hirakv, ph ư ng thu c hi u nghi m nh t ch a b nh "chán h c" ca b n tr là hãy bi n h c t p thành nh ng trò ch i. Nhiu bà m th ưng than th rng con cái mình bây gi ch thích máy tính, ch ng lúc nào th y b n tr thích h c hành. Tuy nhiên, chúng ta hãy d ng l i ây suy ngh xem vì sao b n tr ham thích máy tính in t n th ? Câu tr li duy nh t là "b i vì máy tính in t rt h p d n và thú v ". Nh ư th , n u nhìn l i chuy n "chán h c" thì b n tr chán h c c ng ch vì "h c hành không h p d n và thú v ". Ngày tr ưc, t ng có m t hình ph t r t n ng n , ó là b t ng ưi ph m tôi ph i bê m t hòn á t ch này sang ch kia, sau ó l i bê hòn á tr v ch c và c ti p t c bê qua, bê l i nh ư v y. M c dù ây là m t công vi c n gi n nh ưng s nng n ca hình ph t ch "công vi c r t nhàm chán và n iu". Trên th c t, không ít ph m nhân ch u ng hình ph t này sau m y nm thì phát iên và t sát. D n câu chuy n này ra ây chúng ta nhìn nh n xác áng h n m t th c t , con ng ưi n u b ép bu c làm nh ng vi c không có h ng thú thì tình c nh th t t i t. Nh ng a tr "chán h c" th ưng c m th y vi c h c nh ư m t c c hình, mi khi ng i vào bàn h c nh ư là m t l n ch u ph t. V i tâm lý nh ư th li u pháp t t nh t ch có th là giúp con tr cm th y h c t p là vui ch i, h c t p gi ng nh ư mt trò ch i mà tr yêu thích nh t. Mu n bi n "h c hành" thành "vui ch i" t c là ph i v t b nh ng thành ki n tr ưc ó c a tr i v i vi c h c. iu tr ng i là trong b n ch t c a h c t p c n nh vào n lc t m c tiêu thì vui ch i hoàn toàn ng ưc l i, th m chí ch nh ư mt công vi c vô ích. Th nh ưng, ô vi rèn luy n trí não tr em, s kt h p gi a vui ch i và h c t p là c n thi t. Chúng ta hãy giúp tr "v t b nh ng v t v nng nh c c a vi c h c, thay b ng ni m vui và h ng kh i c a s vui ch i". Giáo s ư Hirakv t ng ti p xúc v i tr ưng h p sau: m t em bé còn r t nh nh ưng có th bi t ưc h u h t các lo i xe h i khác nhau và t t nhiên, nh ng iu này không ph i do b m em bé ép h c. Nguyên nhân là em bé th ưng ưc b m cho i ch i xa. M i l n i xa, ng i trong ô tô, em bé th ưng nh p nh m không yên vì ch ng có vi c gì làm. Sau ó, m em bé bày cho em bé cùng ch i trò " oán" các nhãn mác xe và màu s c c a các lo i xe i trên ung. Chính trò ch i này ã giúp em bé thu c làu các nhãn mác xe m t cách hoàn toàn t nhiên. Hãy ghé th m Blog khoaninh.com . Nh ng c m nh n, suy ngh v cu c s ng, kinh doanh và h n th na Chúng ta cùng chia s
  11. aa a Tr ưng h p này ã mang l i nhi u g i m cho Giáo s ư Hirakv trong v n to h ng thú h c t p cho tr em. tr em h ng thú h c t p, chúng ta hãy các em h c t p thông qua vui ch i. Ch ng h n, ng ưi l n t ra m t câu cho tr : "Con th oán xem ngày mai ki m tra s làm gì?". Tâm lý c a tr nh là c gng oán cho b ng ưc li gi i áp c a nh ng câu . oán ưc " ki m tra c a ngày mai", tr tt nhiên ph i l t l i sách v , h c cho ưc ph n này, ph n kia. Vì luôn có tâm lý mu n oán cho k úng câu , tr s c gng ôn t p m i ki n th c c n thi t (n u nh ư b không h c ph n này ho c ph n khác, kh nng " oán ch ch ki m tra" s rt l n!). Tâm lý này r t có hi u qu i v i vi c kích thích s ch m ch và tinh th n trách nhi m c a tr vi vi c h c t p, thành công ư ng nhiên có th d dàng nh n ra. Phân tích m t cách c th và t m hn ý ngh a c a vi c k t h p h c t p v i vui ch i i v i tr nh , Giáo s ư Hirakv l p lu n: các lo i máy móc thông th ưng qua th i gian s dng s b bào mòn và ngày càng l c h u. Riêng trí não con ng ưi là "m t lo i máy c bi t". Nh ng nghiên c u sinh lý h c và tâm lý h c ã kh ng nh b máy trí não con ng ưi h u nh ư có kh nng s dng vô t n. Mt s nhà nghiên c u còn ch ra r ng v i kho ng 14 - 15 t t bào th n kinh trong não, m i ng ưi chúng ta g n nh ư m i ch s dng ưc trên 5% trong mt i ng ưi, 95% còn l i n m trong tình tr ng "mê ng tri n miên". Vì th , n u chúng ta lo r ng khi ti p thu quá nhi u l ưng tri th c, b não c a tr có th i ti quá t i và n tung thì s s hãi, lo l ng này có l không c n thi t. Ng ưc l i, iu chúng ta nên lo ng i chính là làm th nào con tr phát huy trí não m t cách hi u qu nh t, tránh tình tr ng b não i vào ho t ng ngày càng xu ng c p. Nu ng ưi b nh li t gi ưng ch ng m t tháng thì kh nng c ng chân tay ch c ch n b gi m sút r t nhi u. Ho t ng c a não b cng theo nguyên lý này. Khi các t bào não không ưc kích ho t vn ng thì kh nng sa vào trì tr , lão hóa là r t l n. ư ng nhiên, không th áp d ng ph ư ng pháp "nh i nhét ki n th c" i v i tr nh ưng chúng ta c n to m i iu ki n trí não tr ưc ho t ng, rèn luy n trong t ư th tho i mái, lành m nh. "Vui ch i" là m t hình th c hi u qu th c hi n vi c rèn luy n ho t ng não b ca tr . Ch cn các em nh vui ch i, b m hãy tìm cách " ư a n i dung giáo d c" vào trò ch i, bi n nh ng ch i n thu n tr thành nh ng công c hc t p h u ích. Nh ư v y, tr không nh ng ưc vui ch i mà c ng d dàng, nhanh chóng n m b t nhi u ki n th c c n thi t. Mi ng ưi th ưng nói tr em c n " ưc h c t p t t và ưc vui ch i". Quan im c a Giáo s ư Hirakv có ít nhi u khác bi t. Ông cho r ng i v i con tr , nên t "vui ch i" lên tr ưc "h c t p", tr em c n " ưc vui ch i và ưc h c t p tt"! B i vì ngay trong "vui ch i" và thông qua "vui ch i", tr em ã h c t p, ti p thu ưc r t nhi u tri th c, ki n th c. V i ng ưi l n, "vui ch i" là m t hành ng tiêu khi n n thu n. Nh ưng v i tr em "vui ch i" và "h c t p" có th nói là hai công vi c trên cùng m t con ưng. Hãy ghé th m Blog khoaninh.com . Nh ng c m nh n, suy ngh v cu c s ng, kinh doanh và h n th na Chúng ta cùng chia s
  12. aa a Ngoài ra chúng ta không th không l ưu tâm n m t tác d ng khác ca "vui ch i" i v i s phát tri n c a tr nh . "Vui ch i", bên c nh kh nng kích thích s phát tri n trí não còn r t có ích i v i s phát tri n th lc. nưc Anh, khi kt thúc bu i h c k tr ưc ngh cu i tu n ho c m t k ngh l tt, giáo viên luôn nói v i các h c sinh c a mình r ng: "Bu i h c hôm nay k t thúc. T ngày mai, các em ưc ngh và ưc tho i mái vui ch i. Chúc các em m t k ngh vui v !". Các tr em c a n ưc Anh th ưng không ph i lo l ng vi c h c thêm hay ôn t p mt kh i l ưng bài t p s trong các ngày ngh - bi vì, ngày ngh là ngày c a ngh ng i, ngày c a vui ch i. Không yêu c u tr hc thêm h c ôn t p trong các ngày ngh , có th nhi u ph huynh e ng i tr s nhanh chóng quên m t nh ng ki n th c ã h c. Tuy nhiên, trong n n giáo d c c a các n ưc Âu - M, ng ưi ta có quan im khác hn. H cho r ng ngày ngh là c h i thay i môi tr ưng ho t ng c a u óc con tr , là c h i tr "ti p thu tri th c" theo m t ph ư ng th c khác. H n n a, nh ng iê tr cn ưc h c không ch là nh ng ki n th c sách v trong nhà tr ưng. K ngh là d p t t tr phát tri n các ki n th c c a mình. Trí tu ca tr t ưc s phát tri n toàn di n khi có s kt h p gi a sách v , lý thuy t và th c ti n. "Vui ch i" là n i tr th nghi m nhi u th c ti n cu c s ng! Hãy ghé th m Blog khoaninh.com . Nh ng c m nh n, suy ngh v cu c s ng, kinh doanh và h n th na Chúng ta cùng chia s
  13. aa a 5. DY TR PH ƯƠ NG PHÁP T Ư DUY tr thông minh, linh ho t trí óc, chúng ta ph i luôn luôn t o iu ki n cho tr ưc t ư duy, ưc ti p c n v i nh ng v n "c n ng não". Trí não n u không ho t ng s khô c ng nh ư "m t c máy không ưc d u bôi tr n". "Làm th nào to ưc các c h i t ư duy cho con tr " là v n mà Giáo sư Hirakv r t chú tâm nghiên c u. Theo Giáo s ư Hirakv, b não c a con ng ưi có kh nng r t tuy t v i, nó mang bên trong mình "nh ng t ch c t ư duy dng nén". Ch ng h n, n u nh ư hôm nay ta g p m t công vi c gi ng nh ư vi c hôm qua ta ã th c hi n r t hoàn ho. Khi ó, không c n t i s "ng não", chúng ta s "theo m u" c a cách làm ngày hôm qua th c hi n l i công vi c mà v n thu ưc k t qu thành công. Mô hình ho t ng c a não b nh ư v y ưc coi là "m t t ch c t ư duy d ng nén". V i vô vàn ho t ng c a cu c s ng h ng ngày, có th th y não b ã l ưu gi rt nhi u "t ch c t ư duy d ng nén" vô cùng h u ích cho chúng ta. N u nh ư không có các t ch c t ư duy d ng nén, v i b t k ho t ng nào (t vi c ánh rng, n c m hay các ho t ng ph c t p h n), chúng ta luôn ph i t ư duy t im kh i u n im k t thúc công vi c, tình tr ng nh ư v y ch c ch n s quá t i i vi s c ch u ng c a não b . Nh các t ch c t ư duy d ng nén, chúng ta không mt quá nhi u tinh l c cho các ho t ng mang tính ch t "thói quen". Trí l c ưc t p trung x trí các s vi c m i, các tình hu ng l . V i c ch iu hòa nh ư v y, chúng ta m i có th duy trì m i ho t ng t ư duy. Tuy nhiên, c ch hình thành các t ch c t ư duy d ng nén c ng ti m tàng mt nguy h i, ó là c n b nh "làm vi c theo quán tính". Khía c nh c c oan c a ki u ho t ng trí não theo thói quen - quán tính chính là y t ư duy n ch khô cng, b c gi i hóa và nhi u kh nng ư a t i s lão hóa c a não b . Theo k t qu nghiên c u tình hình phát tri n trí l c c a tr em t giai on u n tr ưng thành c a m t nhà tâm lý h c ng ưi M , chúng ta ưc bi t s phát tri n trí l c c a tr t 0 n 4 tu i mang tính ch t quy t nh nh t i v i c th i k phát tri n trí l c n n m 18 tu i. iu này có ngh a là ch t l ưng phát tri n trí l c t ng m nh trong giai on t 0 n 4 tu i, sau ó duy trì t c phát tri n t ng d n n nh im tu i 18. N u không t ưc b ưc phát tri n m nh trong th i k t 0 n 4 tu i thì n n m 18 tu i, tuy tr vn t ưc nh im ca s phát tri n m nh m ca trí lc trong giai on tr t 0 n 4 tu i là h t s c cn thi t. Bi n pháp c b n l to m i iu ki n, b ng m i ph ư ng cách em n cho tr nh ng c h i t ư duy. Tr ưc h t, b m cn giúp tr nh n th c ưc ý ngh a và t m quan tr ng c a vi c t ư duy, vi c "t ng não". Thay vì ép bu c tr hc ch , b m hãy t cho tr nh ng m c tiêu c th m ch ng h n, khi bi t ch , con có th t c truy n, t xem các tên ch ư ng trình trên truy n hình Tr ch th c hi n công vi c khi ã th c s nh n th c ưc m c ti n c a vi c c n làm. Hãy ghé th m Blog khoaninh.com . Nh ng c m nh n, suy ngh v cu c s ng, kinh doanh và h n th na Chúng ta cùng chia s
  14. aa a i v i nh ng công vi c n gi n và quen thu c ng ưi ta s làm theo thói quen - khi ó ph ư ng pháp t ư duy mang tính ch t quán tính.Nhưng khi g p m t vn ch da vào thói quen, lúc ó ph ư ng pháp t ư duy c ng b phá v , chúng ta b t bu c ph i tìm ki m m t ph ư ng th c t ư duy m i phù h p và hi u qu hn. Thêm vào ó, khi ti n hành th c hi n các công vi c n gi n và theo thói quen, vì lưng trí l c b ra không l n nên chúng ta s không xác nh ưc t t c nng l c t ư duy trí l c c a b n thân.Ng ưc l i, i m t v i m t công vi c ph c tp, x lý chúng ta bu c ph i v n ng toàn b nng l c t ư duy, trí l c v n có. Khi ó, chúng ta không nh ng có iu ki n xác nh t ng th "tình hình n ng l c trí l c b n thân" mà còn d dàng phát hi n nh ng nh ưc im có th kp th i b tr . hi u rõ lý lu n này, chúng ta theo dõi ví d sau: Mt l p ti u h c ư a các em nh ti siêu th "t p" mua hàng. Yêu c u t ra là m i em ch ưc mang theo 50 yên Nh t. Các em ph i t n d ng t i a kh nng, dùng s ti n này mua th t nhi u dùng c n thi t. Bình th ưng, v i 50 yên Nh t, vi c mua ưc m t thanh k o sô - cô la c ng khó th c hi n. Khi ưc giao nhi m v cm theo 50 yên Nh t mua hàng trong siêu th , nhi u em nh t ra rt lúng túng. Th nh ưng trên th ct , h u h t các em nh u hoàn thành nhi m v ca mình sau m y ti ng ng h t xoay s trong siêu th . Ví d trên cho th y nh ng tình hu ng khó kh n có th to ra ng c thúc y s nhanh nh n, linh ho t c a t ư duy, suy ngh .Vì v y,Giáo s ư Hirakv luôn có li khuyên v i các b c cha m , khi con cái g p khó kh n, ng v i "gi tay gúp ". i v i con tr , nh ng hoàn c nh khó kh n là c h i rèn luy n t ư duy tuy t vi. Li huyên này không có ý ngh a t b m tr thành nh ng "nhân v t bàng quan" v i m i ho t ng c a con cái. iu các ông b bà m cn ghi nh nh t là ch giúp con tr khi th c s cn thi t. Ch ng h n, tr b ngã khi ang i, các bà m M ho c Châu Âu ch lên ti ng ng vi n, khuy n kh c tr ng d y, sau ó im l ng nhìn b n tr t ng d y. Giáo s ư Hirakv nh n xét, trong nh ng tr ưng hp nh ư th , b m s ph m sai l m n y l p t c ch y l i và con mình ng dy! V ph ư ng pháp phát tri n n ng l c t ư duy tr em, Giáo s ư Hirakv ng h nh ng xu t c a Ti n s Edward - mt nhà giáo d c h c, m t tri t gia th k XIX. Theo ph ư ng pháp c a Ti n s Edeward, quá trình d y tr nm b t tên g i ca các vt có th bao g m ba giai on. Ch ng h n, ban u ư a cho tr xem m y lo i bút nh ư bút máy, bút bi và bút chì, chúng ta ch vào chi c bút máy và nói v i tr : " ây là bút máy". B ưc ti p theo, chúng ta t tr ưc m t tr c ba lo i bút và t câu h i: " âu là bút máy?" và tr t nh t ra úng chi c bút máy. B ưc cu i cùng là c m bút máy lên và hi tr : " ây là cái gì?". V i vi c ư a ra các d n d t theo th t "ây là ", " cái Hãy ghé th m Blog khoaninh.com . Nh ng c m nh n, suy ngh v cu c s ng, kinh doanh và h n th na Chúng ta cùng chia s
  15. aa a nào là ", " Cái này là gì" nh ư trên ưc g i là ph ư ng pháp rèn luy n n ng l c tư duy "ba giai on" i v i tr em. Mt s ng ưi có h i Giáo s ư Hirakv v vn n l a tu i nào thì có th dy tr hc ch và làm toán. H th c m c v i ông nh ư sau: "Chúng tôi th y a tr bên hàng xóm m i b n tu i ã có th nh ưc m t ch cái, thé mà không hi u sao con tôi c ng b ng tu i y mà không ưc nh ư th ? Li u có ph i trí tu ca con tôi có n ng l c th p hay không?". Nghe nh ng th c m c này, Giáo s ư Hirakv ch t nh n ra r ng r t nhi u ông b bà m cng không th t hi u bi t v con cái mình. Tc phát tri n trí tu ca m i em nh không hoàn toàn gi ng nhau. Có em bé hn m t tu i nh ưng nói n ng khá trôi ch y, trong khi em nh khác n nm tu i vãn ch ưa nói ưc rành r t. S khácbi t này là do t c phát tri n n ng lc nói nhanh hay ch m tng em nh . Nh ư v y, trong vi c giáo d c tr em, iu áng chú ý ban u là v n tc phát tri n c a các n ng l c (không ph i vn trí tu ca m i a tr có ph m ch t thông minh hay không) i v i con nh , b m nên hi u r ng không có cái g i là "s thích h p v th i gian" bt u dy cho con cái h c hành m t ki n th c nào ó. iu quan tr ng là tr có h ng thú hay không v i ki n th c ưc h c. Khi tr yêu thích và h ng thú, ó là lúc bt u t t nh t c a s hc t p! Hãy ghé th m Blog khoaninh.com . Nh ng c m nh n, suy ngh v cu c s ng, kinh doanh và h n th na Chúng ta cùng chia s
  16. aa a 6. TÂM TÌNH TRÒ CHUY N CÙNG CON CÁI Các phóng viên khi ti n hành nh ng cu c iu tra, ph ng v n th ưng có m t bí quy t là không s dng các câu h i có áp án tr li "có" ho c "không" ch t vn i ph ư ng.Ch ng h n: "B n có ph i là sinh viên c a tr ưng i h c X không? " "Có", "B n có theo h c h chính quy không? " " Có", "B n có theo h c chính quy không?" "Có" Lý do là ví n u th chi n cách h i nh ư v y, ng ưi phóng viên ngoài "không"ho c "có" s ch ng l y ưc thêm nhi u thông tin khác. Tình hình s thay i n u chúng ta s dng cách h i, ch ng h n: "B n th y tr ưng i h c X th nào". ng tr ưc câu h i này,ng ưi tr li nh t nh ph i th c hi n m t quá trình huy ng thông tin, ki n th c ư a ra áp án (thay vì vi c ch cn ph n x bng "không" ho c "có"). Vì nguy n do này, ph ng v n òi hi c mt ngh thu t. NG ưi "khéo kéo" là ng ưi bi t ư a ra nh ng câu h i mang tính ch t d n d t, nh ng câu h i mà m i ng ưi không th dùng ư a ra m t áp án chính xác nh ư nhau. Qua tìm hi u, Giáo s ư Hirakv phát hi n ra m t th c t là các ông b bà m trong lúc trò chuy n v i con cái th ưng h n ch ph m vi phát ngôn c a chính con cái mình. Ví d nh ư nói: " ng kia có hòm th ư không". Cách h i t ư duy c a tr . Chúng ta nên ư a cho tr nh ng câu h i mang nhi u tính ch t g i m hn, ví d nh ư: " Con th y nên th nào ?" " Vì sao ?" "Bao gi thì ?" ng tr ưc nh ng câu h i m , tr có iu ki n luy n t p n ng l c t ư duy c ng nh ư kh nng di n t c a mình. Khi trò chuy n cùng con cái, ng ưi l n không ch cn bi t t câu h i mà còn ph i l ng nghe và gi i áp m i th c m c c a con. M t s ng ưi cho r ng hoh s mt "cái uy" c a ng ưi l n n u ph i cu n vào nh ng câu chuy n c a b n tr . ây là m t nhìn nh n c n k p th i thay i. c bi t khi con tr ư a ra nh ng câu hi "ng ng n", ng ưi l n chúng ta c ng không nên l n ti ng c ưi b n tr . Làm nh ư v y, tr s d hình thành c m giác e dè, luôn s b ng ưi khác ch nh o. Mt l n khi M,Giáo s ư Hirakv ã g p câu chuy n sau ây trên ưng. Mt bé trai ch ng b n, n m tu i ang c kéo m t ng ưi àn ông l n tu i, râu tóc loà xoà l i và hi: " Ông i, sao ông c i chân t v y ? Ông không b au chân à?" Ng ưi àn ông d ng l i nhìn c u bé con m t lúc, sau ó t t nói v i th ng bé nh ư v i m t ng ưi l n: "ây là tri t h c c a ta. Ta không mu n i giày vì ta mu n ch m bàn chân trên m t t". Nghe l i gi i thích này, c u bé d ưng nh ư hi u ta nhi u ph n l m, nó nói: "À, thì ra đó là vì tri ết h ọc!" Rõ ràng là cu i cùng c u bé này ã r t hi u l i gi i thích v "tri t h c" c a ng ưi àn ông l n tu i lia. iu mà Giáo s ư Hirakv mu n nh n m nh khi k câu chuy n này là n u chúng ta nghiêm túc tr li b n tr , b n tr s rt t hào vì Hãy ghé th m Blog khoaninh.com . Nh ng c m nh n, suy ngh v cu c s ng, kinh doanh và h n th na Chúng ta cùng chia s
  17. aa a nh n th y giá tr ca nh ng câu h i do chúng t ra.Ng ưc l i, n u ng ưi l n ch tr li qua quýt cho xong chuy n, iu này lâu d n s làm cho tr quen v i s bưng bít, d n n tâm lý ng i th c m c, ng i h i. Giáo s ư Hirakv c ng l ưu ý các b c ph huynh v cách gi i áp nh ng th c mc c a tr . B m không nên v i chuy n b n thân bi t thì gi ng gi i chi li, v i chuy n b n thân không bi t thì thoái thác nh ư ki u "chuy n ó à, sau b s nói cho conbi t" ho c " i khái chuy n là v y v y thôi " Ông cho r ng ngay c vi nh ng v n b m rt am hi u, b m cng không nên gi ng gi i t ưng t n n chi li tr . Cách làm nh ư v y là l y m t c h i tìm hi u, khám phá và t ư duy c l p c a tr . Ch cn ba tu i, tr có th t c dãy nh ng câu h i "t i sao","vì sao". iu này ch ng t tr bt u có bi u hi n c a tinh th n ham hi u bi t,mu n khám phá.Khi con cái n tu i này, b m cn h t s c chú ý cách tr li nh ng th c mc ca con cái, không nh ng không th tr li c u th mà ph i h t s c th n tr ng và phù h p v i trình nh n bi t c a tr . Ngoài ra,b m cng c n tránh vi c ngu bi n, nói d i khi gi i thích các th c m c con nêu ra. Gi i áp m t cách khoa h c, có logic, m c ích chính là con nh n th c úng s vt. Tuy nhiên, b m cng không nên ư a ra nh ng l i gi i áp "ch c ch n nh ư inh óng c t" - iu này là ch ưa c n thi t v i tr nh . Trong khi gi i áp,b m hãy c gng t o ta nh ng tình hu ng mang tính ch t i tho i b ng nh ng l i g i ý "n u nh ư", tránh tình tr ng b m thao thao bt tuy t, con cái im lìm nh ư ng i nghe báo cáo. Ch ng h n, gi i thích cho con câu h i "Vì sao ng ưi ta ph i i ng vào bu i êm", b m có th ph ng v n b ng cách h i: "N u nh ư con không i ng thì s ra sao". Lúc này, tr s ph i t tư duy gi i áp ưc câu h i "vì sao ng ưi ta c n ph i i ng ". B ng nh ng câu h i mang tính ch t "b c c u" c a b m, tr có th nh n th c d n d n v n , ch ng h n, "N u ng ưi ta không i ng thì s bu n ng ". "n u không i ng thì s rt m t", ""n u không i ng thì ban ngày s không d y ưc Hãy ghé th m Blog khoaninh.com . Nh ng c m nh n, suy ngh v cu c s ng, kinh doanh và h n th na Chúng ta cùng chia s
  18. aa a 7. GI M NH GÁNH N NG TÂM LÝ CHO CON Khi con tr cm th y ng t ng t và n ng b vì s c ép c a h c t p và thi c , b m hãy là nh ng ng ưi san s và gi m b t nhng gánh n ng này cho con cái. Trong tình hu ng này, Giáo s ư Hirakv hy v ng các b c ph huynh có th tham kh o m t s ý ki n sau ây. Thông th ưng, khi th y con cái chìm ng p trong bài v và thi c , b m ho c nói: "Con c gng lên, r i c ng s hc xong" ho c "B t xem ti vi,b t c truy n tranh i" Theo Giáo s ư Hirakv, b m hn thì vi c u tiên hãy bi t tôn tr ng nh ng bi u hi n tâm lý c a con. Mt s tr em khi i h c luôn b áp l c vì"Thành tích h c t p", c bi t khi ng tr ưc nh ng k thi. Ví d như tr ph i gi i quy t m t l ưng kho ng 300 bài tp trong vòng m t tháng ho c ch còn 3 ngày n a là b t u k thi. Vì s c ép th i gian, tr càm th y n ng n và ch c là ch ng có bình t nh c gng th c hi n s ôn t p. Trong tình hu ng này, ng ưi l n hãy c gng thay i tâm lý c a con tr . Tr ưc m t b n tr , ng ưi l n thay vì "hò hét" chúng ng i vào bàn làm bài t p, hãy c gng thay i cách nói, ch ng h n: "M i ngày con ch làm 10 bài là s xong thôi!"ho c "Con còn nh ng 72 ti ng ng h hn n a cho vic ôn t p c !" Nh ng iu này m c dù v n là nói t i s th c c a kh i l ưng công vi c b n tr ph i gi i quy t nh ưng l i có th thay i ít nhi u c m giác c a b n tr , t vi c nh n th y "nhi u bài t p,ít th i gian" sang "ít bài t p h n, nhi u th i gian h n ". Bi n pháp nh ư v t ưc Giáo s ư Hirakv g i là "hoán i tâm lý". Theo t thu t c a mình, cha c a Giáo s ư Hirakv là m t ng ưi luôn luôn b n rn. Vì th , hai cha con ông th ưng ít có th i gian gp nhau. Tuy nhiên, ôi lúc h cng có nh ng cu c trò chuy n cùng nhau. M i l n nh ư v y, ng ưi cha th ưng nói: "B bi t con ang r t c gng, nh ưng con c ng không th ví th mà hu ho i chính s c kho ca b n thân ch !." Nghe l i nh c nh ca cha, ông Hirakv c m th y th c t là mình ã ch ưa c gng làm vi c h t s c n nh ư th . Li nói y tin t ưng c a ng ưi cha có s c n ng ôi v i ông, ó là ng l c thôi thúc ông ph i luôn c gng làm vi c nhi u h n n a. Giáo s ư Hirakv nh n th y nhi u b m li có thái dưng nh ư ng ưc l i vi tình hu ng trên. Cho dù tr ã r t n lc nh ưng b m chúng th ưng không my công nh n nh ng c gng này. Không ít b m không nh ng có thói quen qu n lý con cái m t cách g t gao mà còn th ưng xuyên t ra nh ng m nh l nh cho con tr . Nhìn t góc nh ng cu c trò chuy n tâm tình gi a b n m vi con cái, áp t m nh l nh là m t hành vi phi n di n c a b m và v i iu ó, s tôn tr ng nhân cách, tính t ch ca tr ã b ph nh. Hoàn c nh này là nguy c dn t i t ư t ưng ch ng i hay nghiêm tr ng h n là nh ng hành vi ph n kháng t phía con tr . Chính vì v y, theo Giáo s ư Hirakv, các b c ph huynh nên chú ý hn t i cách ư a ra yêu c u v i b n tr , ch ng h n có th nói: "Con th xem vi c này có ưc không? Nh ư th nào?". iu nh ng ng ưi làm b làm m hãy ghi Hãy ghé th m Blog khoaninh.com . Nh ng c m nh n, suy ngh v cu c s ng, kinh doanh và h n th na Chúng ta cùng chia s
  19. aa a nh là thay vì ra m nh l nh cho con cái, chúng ta hãy s dng m t bi n pháp hi u qu hn - ó là ư a ra nh ng ngh . Nh ng ngh ca b m s tt h n v i vi c b i d ưng n ng l c t ư duy, ph m ch t phán oán c a tr trong cu c s ng! i v i vi c b i d ưng t ư duy, tinh th n t ch ca tr , ng ưi l n chúng ta cng c n cân nh c n i dung c a v n cn t ra cho tr . Chúng ta hãy ghi nh - ng nên t v n vi nh ng câu nói có th tr thành "t ng á n ng" i v i tâm lý con tr ngay t phút u c a cu c trò chuy n! Ch ng h n, khi b n th y con mình ang m i ch i, ng v i nói v i tr rng: "Con có th cho b (m ) bi t con nh h c bài hay ch i ây?" T i sao b n không th m u v i l i nói: "Hôm nay, my gi con i h c bài?" C nhân th ưng nói "d c t c b t t" - vi c gì ta c n nhanh chóng thì khó thành công. giúp con có ni m say mê h ng thú v i vi c h c t p, chúng ta c ng c n th i gian và s kiên trì. Khi con b n chán h c, ng i h c, b n ng nói v i tr rng: "Con i h c cho m nh ! ". Nh ng l i nói nh ư th ch làm tr càng thêm chán h c và càng thêm n ng n i v i s hc hành mà thôi! Trong tr ưng h p này, cách th c tt h n là chúng ta hãy ng s dng nh ng bi n pháp tr c ti p "ép" con cái h c tp. Gián ti p nh c nh , cùng v i th i gian và s kiên nh n c a b m, ó m i là li u pháp úng n h n cho nh ng a tr ang chán h c và ng i h c. Hãy ghé th m Blog khoaninh.com . Nh ng c m nh n, suy ngh v cu c s ng, kinh doanh và h n th na Chúng ta cùng chia s
  20. aa a 8. TRÁNH TR CH U ÁP L C V THÀNH TÍCH H C T P Nh ng a tr có nh ng suy ngh v vi c b n thân h c kém các b n khác th ưng i vào tâm lý ngày càng chán h c, ng i h c. i vào phân tích ki u tâm lý này, Giáo s ư Hirakv nh n th y nguyên do r t l n n m nh ng tác ng t phía b m. Mt s tr nh t nhiên có hi n t ưng sa sút trong h c t p. th i im này, n u g p ph i s trách m ng dù ít hay nhi u t phía th y cô giáo ho c b m thì k t qu i v i tr ch là s tn th ư ng ngày càng nghiêm tr ng v tinh th n tích c c i v i h c t p. Khi tr ã vào hoàn c nh này, không ch cm th y m t t tin chính b n thân mà i v i cha m , th y cô giáo, tr hu nh ư c ng m t mát nh ng ch da tinh th n. Lúc này, trách móc hay m c ph t i v i tr u ch có tác d ng ng ưc li mà thôi! ây là lúc tr gp khó kh n, t i sao b m không tr thành nh ng ng ưi giúp con tr ? Nh ng ng ưi làm b m hãy ng viên con cái v ưt qua s bu n r u v tình hình h c t p tr ưc m t, ph i gi gìn và khuy n khích lòng t tin c a b n thân con tr , hãy nói v i con: "B ố mẹ rất tin con, ch ỉ cần con c ố gắng, con s ẽ thành công h ơn!" i v i con tr , cho dù là h c sinh h c gi i, luôn t nh ng thành tích cao thì iu này c ng không có ngh a là tr s không bao gi th t b i. B m cn ph i hi u rõ iu này xác nh m t thái hp lý v i con cái, không ch lúc con thành công mà ngay c khi con th t b i. Chúng ta c n nhìn nh n m t s th c r ng b im kém ô vi b n thân tr em ã là m t iu không vui. N u khi ó, tr ph i gánh ch u nh ng l i chì chi t t phía b m ho c th y cô giáo thì nh ng s c ép này có n m trong kh nng ch u ng tâm lý c a tr hay không? Nh ng gánh g ng tâm lý này n u c ch t ch ng và tích t s y con tr n tuy t v ng v i t ư ng lai, không tin t ưng vào chính mình và t t c . tránh cho con cái nh ng tâm lý n ng n không áng có này, trách nhi m l n thu c v b m. Ví d , khi b m nh n d ưc thông báo v tình tr ng h c t p sa sút c a con cái, theo Giáo s ư Hirakv, c n ng x nh ư th nào luôn là v n khó kh n v i ph n ông nh ng ng ưi làm b làm m . Giáo s ư Kirakv ư a ra m t s li khuyên vi tình hu ng này: Tr ưc h t, b m cn xác nh thái nhìn nh n thích h p v i thành tích hc t p c a con cái. Thông th ưng, khi thành tích h c t p ca con t xu t s c chúng ta vô cùng vui v , ng ưc l i, chúng ta bu n bã và lo âu n u con cái h c t p sa sút. Giáo s ư Hirakv cho r ng v i thành tích h c t p c a con cái, b m nên hi u r ng con cái c ng có lúc thành công, c ng có khi th t . Vì th , ngay c khi thành tích h c t p c a con không t t, chúng ta c ng không nên bi u hi n thái Hãy ghé th m Blog khoaninh.com . Nh ng c m nh n, suy ngh v cu c s ng, kinh doanh và h n th na Chúng ta cùng chia s
  21. aa a bu n bã hay trách móc con tr . iu này tránh cho con cái b n không sa vào tâm lý m t t tin trong cu c s ng c ng nh ư tinh th n tích c c i v i h c t p. Khi con cái b n b im kém ho c thi tr ưt, thay vì trách móc, b n hãy cho con tr mt c h i. T i sao b n không th nói v i con r ng: "Ai c ng có l n ph i th t b i, và th t b i không có ngh a là ch m h t t t c "? i v i nh ng a tr chán h c, v n thành tích h c t p l i càng tr thành gánh n ng h n. B i vì, khi tr ã chán h c thì chúng s không h c, và t t nhiên kéo theo ó là tình hình k t qu hc t p ngày càng sa sút. Không nh ng v y, khi thành tích h c t p sa sút, iu tr ti p t c gánh ch u là s tc gi n c a b m, s trách m ng c a th y cô giáo. Nh ng gánh n ng này làm tr luôn luôn b t n, càng lúc càng không t tin và không có tâm s c làm b t c công vi c nào. K t qu cu i cùng l i v n là tình tr ng h c t p ch càng thêm t i t . Theo Giáo s ư Hirakv, ây có th ưc g i là "m t vòng tu n hoàn ác tính" in hình nh ng tr em chán h c. Khi tr ng gi a tâm lý mu n h c hay không mu n h c, nh ng "bình lu n" c a ng ưi l n i v i b ng im c a tr tr thành m t áp lc l n. B m hãy cho con cái mình c h i lo i b nh ng áp l c này. Giáo s ư Hirakv cho rng n u nh ư chúng ta tr thoát kh i tình tr ng tâm lý n ng n mi khi ph i np b ng im cho b m xem, n u nh ư chúng ta không c xem b ng ưc b ng im c a tr khi tr không ch ng ư a cho b m xem thì ch c ch n tr s t nguy n chúng ta xem b ng im. Theo s phân tích c a Giáo s ư Hirakv, khi "khen" ho c "chê" m t s vi c nào ó, ng ưi ta ch c ch n ph i có m t tiêu chu n i sánh. Khi b m "chê" thành tích h c t p c a con là "t i t " thì c n c âu n u không ph i v n th ưng là i so sánh v i thành tích h c t p c a nh ng a tr khác cùng l p. Th nh ưng cùng m t thành tích h c t p này, có th khi con b n ng lp này là "kém" nh ưng ng mt l p hc khác l i ch ưa h n b coi là "kém". ây là m t th c t . Hn n a, n u l n này con b n t im t i a, nh ưng l n ki m tra sau, r t có th tr s không t ưc im t i a nh ư tr ưc. Khi ó, n u so v i l n tr ưc, có ph i chúng ta s nhìn nh n r ng tr ã hc kém i ch ng? Vì nh ng iu này, theo Giáo s ư Hirakv, khi con cái b im kém, b m không nên trách m ng, chì chi t con cái, c ng không nên so sánh con v i nh ng a tr khác. H n n a, b m cn tìm cách ng viên, khích l con cái - "úng là im l n này c a con không ưc t t l m, nh ưng b (m ) th y r ng so v i tr ưc lúc ki m tra, ki n th c c a con ã nâng cao lên r t nhi u" Trong nh ng tình hu ng này, b m hãy nói l i c v con ti p t c c gng, hãy con hi u r ng nó còn r t nhi u c h i khác na và iu c n làm nh t là ph i n lc h n. B n ng làm tr càng thêm m t tinh th n v i vi c h c t p khi chúng b im kém. Hãy giúp tr có con m t nhìn v phía tr ưc thay vì s dn v t b i m t im kém, mt k thi tr ưt. Hãy ghé th m Blog khoaninh.com . Nh ng c m nh n, suy ngh v cu c s ng, kinh doanh và h n th na Chúng ta cùng chia s
  22. aa a Mt hi n t ưng tâm lý khác thưng có không ít tr em là suy ngh "cho dù mình có c gng th nào i n a, mình c ng không th hc t t h n". Nguyên do ch yu là vì các em thi u t tin vào chính b n thân. Lúc này, chúng ta c n c gng nói chuy n v i tr , giúp tr nh n ra b n thân không ph i hoàn toàn không có nng l c. Hãy tr tin t ưng vào n ng l c b n thân, ng th i ph i th hi n cho tr bi t r ng chúng ta c ng là nh ng ng ưi luôn luôn tin t ưng nh ng n ng l c ó c a tr . Hãy ghé th m Blog khoaninh.com . Nh ng c m nh n, suy ngh v cu c s ng, kinh doanh và h n th na Chúng ta cùng chia s