Giáo trình phương pháp xây dựng nội dung của các dự án xây dựng

50 trang huongle 3390

Download

Bạn đang xem 20 trang mẫu của tài liệu "Giáo trình phương pháp xây dựng nội dung của các dự án xây dựng", để tải tài liệu gốc về máy bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên

Tài liệu đính kèm:

giao_trinh_phuong_phap_xay_dung_noi_dung_cua_cac_du_an_xay_d.pdf

Nội dung text: Giáo trình phương pháp xây dựng nội dung của các dự án xây dựng

 Giáo trình Phương pháp xây dựng nội dung của các dự án xây dựng
38 M«n häc: LËp vµ ph©n tÝch dù ¸n ®Çu t− x©y dùng giao th«ng Ch−¬ng 3. ph−¬ng ph¸p x©y dùng c¸c néi dung cña dù ¸n x©y dùng giao th«ng 1. Nh÷ng c¨n cø x¸c ®Þnh sù cÇn thiÕt cña dù ¸n ___ 40 1.1. T×nh h×nh chung vÒ ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi cña khu vùc vµ ®Æt vÊn ®Ò nghiªn cøu lËp dù ¸n ___ 40 1.2. §iÒu tra giao th«ng vµ dù b¸o l−îng giao th«ng ___ 40 1.2.1. Môc ®Ých, néi dung vµ c¸c giai ®o¹n thùc hiÖn ®iÒu tra___ 40 1.2.2. L−îng giao th«ng vµ thµnh phÇn giao th«ng ___ 41 1.2.3. C¸c ph−¬ng ph¸p ®iÒu tra giao th«ng___ 43 1.2.4. Dù b¸o l−îng giao th«ng ___ 50 2. Ph©n tÝch kü thuËt ___ 57 2.1. Ph©n tÝch ®iÒu kiÖn thiªn nhiªn khu vùc ___ 57 2.2. Chän cÊp h¹ng vµ tiªu chuÈn kü thuËt cña c«ng tr×nh dù ¸n___ 57 2.3. Chän h−íng tuyÕn ___ 57 2.4. C¸c gi¶i ph¸p thiÕt kÕ ®èi víi c¸c h¹ng môc cña c«ng tr×nh___ 58 2.5. Tr×nh tù vµ kÕ ho¹ch triÓn khai dù ¸n ___ 58 2.6. KÕ ho¹ch qu¶n lý vµ khai th¸c c«ng tr×nh dù ¸n ___ 58 3. Ph©n tÝch kinh tÕ, tµi chÝnh ___ 58 3.1. TÝnh to¸n tæng møc ®Çu t− ®èi víi mçi ph−¬ng ¸n ___ 58 3.1.1. Kh¸i niÖm, néi dung cña tæng møc ®Çu t− ___ 58 3.1.2. Ph−¬ng ph¸p lËp tæng møc ®Çu t− ___ 59 3.2. X¸c ®Þnh nguån vèn, lo¹i nguån vèn, nhu cÇu vèn theo tiÕn ®é___ 60 3.3. Ph©n tÝch hiÖu qu¶ ®Çu t− vµ lùa chän ph−¬ng ¸n tèi −u ___ 61 4. §¸nh gi¸ t¸c ®éng m«i tr−êng ___ 61 4.1. Kh¸i niÖm m«i tr−êng vµ ®¸nh gi¸ t¸c ®éng m«i tr−êng ___ 61 4.1.1. Kh¸i niÖm m«i tr−êng ___ 61 4.1.2. §¸nh t¸c ®éng m«i tr−êng ___ 62 4.2. Néi dung c¸c giai ®o¹n ®¸nh gi¸ t¸c ®éng m«i tr−êng ___ 63 4.2.1. Sµng läc vÒ m«i tr−êng ___ 63 4.2.2. §¸nh gi¸ s¬ bé t¸c ®éng m«i tr−êng ___ 64 4.2.3. §¸nh gi¸ chi tiÕt___ 64 5. Giíi thiÖu mét sè néi dung dù ¸n cÇu Thanh tr× ___ 66 5.1. Nh÷ng c¨n cø x¸c ®Þnh sù cÇn thiÕt cña dù ¸n___ 66 5.1.1. Giíi thiÖu chung dù ¸n___ 66 5.1.2. §iÒu kiÖn kinh tÕ - x· héi ___ 67 5.1.3. T×nh h×nh hiÖn tr¹ng ®−êng giao th«ng ___ 68 5.1.4. Dù ®o¸n yªu cÇu giao th«ng t−¬ng lai. ___ 68 Bïi Ngäc Toµn B/m Dù ¸n vµ Qu¶n lý dù ¸n
Ch−¬ng 3. Ph−¬ng ph¸p x©y dùng c¸c néi dung cña dù ¸n XDGT 39 5.2. Ph©n tÝch kü thuËt dù ¸n cÇu Thanh tr× ___ 69 5.2.1. §iÒu kiÖn vËt lý khu vùc nghiªn cøu vµ kh¶o s¸t c«ng tr×nh___69 5.2.2. Tiªu chuÈn thiÕt kÕ ___71 5.2.3. MÆt b»ng c¸c ph−¬ng ¸n tuyÕn ___73 5.2.4. Lùa chän ph−¬ng ¸n tuyÕn tèi −u ___74 5.2.5. Nghiªn cøu vµ lùa chän ph−¬ng ¸n cÇu ___77 5.2.6. ThiÕt kÕ s¬ bé ®−êng___78 5.2.7. ThiÕt kÕ s¬ bé cÇu ___79 5.2.8. KÕ ho¹ch thi c«ng ___79 5.2.9. Qu¶n lý vµ khai th¸c c«ng tr×nh ___81 5.3. §¸nh gi¸ t¸c ®éng m«i tr−êng dù ¸n cÇu Thanh tr×___ 83 5.3.1. Ph¹m vi, môc ®Ých vµ néi dung nghiªn cøu ___83 5.3.2. Ph−¬ng ph¸p nghiªn cøu___83 5.3.3. §¸nh gi¸ m«i tr−êng ___83 5.3.4. C¸c biÖn ph¸p gi¶m nhÑ t¸c ®éng bÊt lîi tíi m«i tr−êng___83 C©u hái «n tËp___ 86 Bïi Ngäc Toµn B/m Dù ¸n vµ Qu¶n lý dù ¸n
40 M«n häc: LËp vµ ph©n tÝch dù ¸n ®Çu t− x©y dùng giao th«ng 1. Nh÷ng c¨n cø x¸c ®Þnh sù cÇn thiÕt cña dù ¸n 1.1. T×nh h×nh chung vÒ ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi cña khu vùc vµ ®Æt vÊn ®Ò nghiªn cøu lËp dù ¸n Trong phÇn nµy, ngoµi c¸c néi dung nh− giíi thiÖu chung, ®Æc ®iÓm kinh tÕ - x· héi vïng nghiªn cøu cÇn chó träng c¸c néi dung sau: - s¬ ®å m¹ng l−íi giao th«ng khu vùc; - quy ho¹ch vµ kÕ ho¹ch ph¸t triÓn kinh tÕ khu vùc; - t×nh tr¹ng c¸c ®−êng giao th«ng hiÖn cã kÌm c¸c ®¸nh gi¸ vÒ tiªu chuÈn kü thuËt, t×nh h×nh khai th¸c vµ kh¶ n¨ng ®¸p øng yªu cÇu vËn chuyÓn hµng ho¸ vµ hµnh kh¸ch tr−íc m¾t còng nh− t−¬ng lai. Môc ®Ých cña phÇn nµy lµ ph¶i chøng minh ®−îc sù cÇn thiÕt vµ tÝnh cÊp b¸ch cña vÊn ®Ò x©y dùng míi hoÆc n©ng cÊp, c¶i t¹o hÖ thèng giao th«ng. §©y chÝnh lµ lý do ®Ó tiÕn hµnh lËp dù ¸n x©y dùng c«ng tr×nh giao th«ng. 1.2. §iÒu tra giao th«ng vµ dù b¸o l−îng giao th«ng 1.2.1. Môc ®Ých, néi dung vµ c¸c giai ®o¹n thùc hiÖn ®iÒu tra §iÒu tra giao th«ng vµ dù b¸o l−îng giao th«ng lµ nh»m môc ®Ých thu thËp c¸c sè liÖu dïng ®Ó ®¸nh gi¸ sù cÇn thiÕt cña dù ¸n ®Çu t− x©y dùng c«ng tr×nh giao th«ng, ®Ó x¸c ®Þnh c¸c tiªu chuÈn thiÕt kÕ, gi¶i ph¸p thiÕt kÕ, quy m« ®Çu t−, ®Ó ph©n tÝch hiÖu qu¶ ®Çu t−. Néi dung ®iÒu tra giao th«ng bao gåm: 1. ®iÒu tra, dù b¸o l−u l−îng vµ thµnh phÇn giao th«ng; 2. ®iÒu tra tèc ®é ch¹y xe vµ tèc ®é hµnh tr×nh; 3. ®iÒu tra n¨ng lùc th«ng hµnh; 4. ®iÒu tra dù b¸o nhu cÇu chç ®ç xe; 5. ®iÒu tra vµ dù b¸o vÒ tai n¹n giao th«ng; 6. ®iÒu tra dù b¸o møc ®é tiÕng ån vµ « nhiÔm khÝ th¶i do giao th«ng. Trong c¸c néi dung trªn th× ®iÒu tra dù b¸o l−u l−îng vµ thµnh phÇn giao th«ng, tèc ®é ch¹y xe vµ tèc ®é hµnh tr×nh lµ 2 néi dung ®ãng vai trß quan träng trong lËp vµ ph©n tÝch dù ¸n ®Çu t− x©y dùng c«ng tr×nh giao th«ng. Cã 2 lo¹i ®iÒu tra lµ ®iÒu tra tæng hîp phôc vô cho viÖc quy ho¹ch vµ thiÕt kÕ m¹ng l−íi giao th«ng vµ ®iÒu tra riªng lÎ phôc vô cho viÖc lËp dù ¸n ®Çu t− x©y dùng c¸c c«ng tr×nh. §iÒu tra riªng lÎ th−êng gåm 3 giai ®o¹n: a. Giai ®o¹n chuÈn bÞ: - nghiªn cøu nhiÖm vô; - s¬ bé nghiªn cøu c¸c tµi liÖu ®· cã; - s¬ bé x¸c ®Þnh ph¹m vi ®iÒu tra trªn b¶n ®å, v¹ch c¸c ph−¬ng ¸n cã thÓ, x¸c ®Þnh khèi l−îng c«ng t¸c vµ lËp kÕ ho¹ch thùc hiÖn. b. Giai ®o¹n c«ng t¸c thùc ®Þa: Bïi Ngäc Toµn B/m Dù ¸n vµ Qu¶n lý dù ¸n
Ch−¬ng 3. Ph−¬ng ph¸p x©y dùng c¸c néi dung cña dù ¸n XDGT 41 - hiÖu chØnh, x¸c minh l¹i c¸c sè liÖu ®· thu thËp ®−îc ë giai ®o¹n tr−íc, x¸c ®Þnh néi dung cña c«ng t¸c thùc ®Þa; - nghiªn cøu c¸c ®iÒu kiÖn ®Þa lý, thiªn nhiªn, vËt liÖu x©y dùng; - nghiªn cøu c¸c quan hÖ vËn t¶i, khèi l−îng vËn t¶i, c¸c tµi liÖu tÝnh l−u l−îng xe; - x¸c ®Þnh c¸c ®iÓm d©n c−, c¸c ®iÓm lËp hµng, vÏ c¸c ph−¬ng ¸n trªn b¶n ®å; - x¸c minh l¹i c¸c tµi liÖu ®iÒu tra ®−îc vµ thèng nhÊt ý kiÕn vÒ c¸c ph−¬ng ¸n ®−a ra. c. ChØnh lý sè liÖu: - x¸c ®Þnh l¹i khu vùc hÊp dÉn; - ph©n tÝch c¸c sè liÖu vÒ vËn t¶i, lËp quan hÖ vËn t¶i trong khu vùc hÊp dÉn, x¸c ®Þnh khèi l−îng vËn chuyÓn, lËp s¬ ®å vËn chuyÓn hµng ho¸ vµ hµnh kh¸ch, x¸c ®Þnh l−u l−îng xe hiÖn t¹i vµ t−¬ng lai; - x¸c ®Þnh cÊp h¹ng kü thuËt cña c«ng tr×nh, lo¹i kÕt cÊu; - lËp thuyÕt minh, c¸c b¶n vÏ, ®å thÞ, b¶n ®å, phô lôc tÝnh to¸n. 1.2.2. L−îng giao th«ng vµ thµnh phÇn giao th«ng 1.2.2.1. L−îng giao th«ng L−îng giao th«ng lµ l−u l−îng xe ch¹y qua tuyÕn ®−êng hoÆc m¹ng l−íi ®−êng nghiªn cøu, ®−îc ®Æc tr−ng b»ng c¸c sè liÖu sau: - l−u l−îng xe ch¹y ngµy ®ªm trung b×nh n¨m(AADT - Annual Average Daily Trafic); - l−u l−îng xe ch¹y giê cao ®iÓm (PHV - Peak Hour Volume); - l−u l−îng xe ch¹y giê cao ®iÓm thø k trong n¨m (Nk) - nghÜa lµ trong n¨m chØ cã k giê cã l−îng giao th«ng lín h¬n hoÆc b»ng Nk. Th«ng th−êng hay dïng Nk víi k = 30 ÷ 50 ®Ó tÝnh to¸n n¨ng lùc th«ng hµnh. L−îng giao th«ng trªn mét tuyÕn ®−êng hoÆc trªn mét m¹ng l−íi ®−êng lµ mét ®¹i l−îng thay ®æi phô thuéc vµo kh«ng gian vµ thêi gian. Do ®ã, ®iÒu tra, dù b¸o lµ ph¶i x¸c ®Þnh ®−îc l−îng giao th«ng ®èi víi tõng ®o¹n tuyÕn hoÆc m¹ng l−íi ë c¸c n¨m: - n¨m tiÕn hµnh ®iÒu tra; - n¨m b¾t ®Çu ®−a c«ng tr×nh vµo khai th¸c (n¨m b¾t ®Çu thêi kú tÝnh to¸n); - n¨m cuèi thêi kú tÝnh to¸n. 1.2.2.2. Thµnh phÇn giao th«ng Ngoµi l−îng giao th«ng th× ®iÒu tra dù b¸o ph¶i x¸c ®Þnh ®−îc l−u l−îng mçi thµnh phÇn trong dßng xe víi ph©n lo¹i ph−¬ng tiÖn cµng tû mû cµng tèt. Chñng lo¹i c¸c ph−¬ng tiÖn giao th«ng ®−êng bé rÊt ®a d¹ng, cÇn thèng nhÊt c¸ch ph©n lo¹i. Cã nhiÒu c¸ch ph©n lo¹i tuú thuéc lo¹i ®−êng vµ m« h×nh tÝnh to¸n Kh¸i qu¸t chung nh− sau: a. Lo¹i xe cã ®éng c¬: - Xe con (P - Passenger Car): t¶i träng d−íi 1 tÊn - Xe t¶i ®¬n (SU - Single Unit Truck) Bïi Ngäc Toµn B/m Dù ¸n vµ Qu¶n lý dù ¸n
42 M«n häc: LËp vµ ph©n tÝch dù ¸n ®Çu t− x©y dùng giao th«ng + Xe t¶i nhÑ (LGV - Light Goods Vechile): t¶i träng 1 - 4 tÊn + Xe t¶i trung (MGV - Medium Goods Vechile): t¶i träng 4 - 7 tÊn + Xe t¶i nÆng (HGV - Heavy Goods Vechile): t¶i träng 7 - 10 tÊn + Xe t¶i siªu nÆng, träng t¶i trªn 10 tÊn. - Xe buýt (BUS) + Xe buýt nhá (mB - minibus): chë d−íi 35 hµnh kh¸ch + Xe buýt trung (MB - mediumbus): chë 35 - 65 hµnh kh¸ch + Xe buýt lín (LB - largebus): chë trªn 65 hµnh kh¸ch - Xe cã r¬-moãc (SWB - Semitrailer) - Xe r¬-moãc (WB - Trailer) - Xe m¸y (M - Motor-byke) - M¸y kÐo, xe c«ng n«ng (TR - Tractor) Ngoµi ra cßn mét sè lo¹i xe kh¸c nh−: xe lam, xÝch l« m¸y Trong ®iÒu kiÖn ViÖt nam, ng−êi ta th−êng ph©n ra 4 lo¹i xe chñ yÕu: xe t¶i, xe kh¸ch, xe con vµ xe m¸y. B¶ng 3.1. HÖ sè quy ®æi ra xe con t−¬ng ®−¬ng (m) Lo¹i xe 20TCN 104-83 22TCN 4054-1998 Xe con 1,0 1,0 Xe t¶i t¶i träng d−íi 2 tÊn 1,5 2,0 t¶i träng 2-5 tÊn 2,0 2,0 t¶i träng 5-8 tÊn 3,0 3,0 t¶i träng 8-14 tÊn 3,5 3,0 t¶i träng trªn 14 tÊn 3,5 3,0 Xe cã r¬-moãc 6,0 3,0 Xe buýt 2,5 2,5-3,0 ¤ t« ®iÖn 3,0 - Xe buýt vµ «t« ®iÖn cã khe nèi co gi·n 4,0 - M« t«, xe m¸y 0,5 0,3 Xe ®¹p 0,3 0,2 Tuú thuéc nhu cÇu sè liÖu vµ môc ®Ých sö dông, ng−êi ta cã thÓ quy ®æi l−u l−îng c¸c lo¹i xe ra l−u l−îng xe con t−¬ng ®−¬ng. HÖ sè quy ®æi l−u l−îng xe con t−¬ng ®−¬ng m cã thÓ x¸c ®Þnh theo Quy ph¹m thiÕt kÕ ®−êng ®« thÞ 20TCN 104-83 vµ ®−êng ngoµi ®« thÞ 22TCN 4054-1998 (b¶ng 3.1). Bïi Ngäc Toµn B/m Dù ¸n vµ Qu¶n lý dù ¸n
Ch−¬ng 3. Ph−¬ng ph¸p x©y dùng c¸c néi dung cña dù ¸n XDGT 43 b. Xe kh«ng ®éng c¬: - Xe ®¹p (Bc - Bicycle) - Xe xÝch l« - Xe th« s¬ - Xe sóc vËt kÐo - Sóc vËt thå - Bé hµnh 1.2.3. C¸c ph−¬ng ph¸p ®iÒu tra giao th«ng 1.2.3.1. Ph−¬ng ph¸p ®iÒu tra kinh tÕ Muèn x¸c ®Þnh l−u l−îng xe cÇn ph¶i biÕt l−îng vËn chuyÓn hµng ho¸/hµnh kh¸ch. Mét trong nh÷ng ph−¬ng ph¸p t×m hiÓu l−îng vËn chuyÓn lµ ®iÒu tra kinh tÕ. §iÒu tra kinh tÕ bao gåm c¸c c«ng viÖc ®iÒu tra l−îng vËn chuyÓn ®i vµ ®Õn; x¸c ®Þnh liÖn hÖ vËn chuyÓn gi÷a c¸c ®iÓm lËp hµng; x¸c ®Þnh h−íng tuyÕn vµ x¸c ®Þnh l−îng vËn chuyÓn hµnh kh¸ch. a. §iÒu tra l−îng vËn chuyÓn ®i vµ ®Õn. §iÒu tra l−îng vËn chuyÓn ®i vµ ®Õn (hµng ho¸ vµ hµnh kh¸ch) yªu cÇu ®èi víi tõng ®iÓm kinh tÕ (®iÓm lËp hµng ho¸/hµnh kh¸ch) ph©n bè trong khu vùc t¹i thêi ®iÓm hiÖn t¹i hoÆc t−¬ng lai cã kh¶ n¨ng sö dông c«ng tr×nh giao th«ng dù ¸n. §èi t−îng ®iÒu tra lµ luång hµng (hµng vËn chuyÓn tõ ®©u ®Õn ®©u), lo¹i hµng vµ mïa vËn chuyÓn. VÒ tÝnh chÊt hµng ho¸ th−êng thèng kª theo 6 nhãm: c«ng nghiÖp, n«ng nghiÖp, l©m nghiÖp, x©y dùng c¬ b¶n, th−¬ng nghiÖp vµ c¸c lo¹i hµng kh¸c. VÒ lo¹i hµng cÇn ph¶i ®iÒu tra thèng kª riªng theo tÝnh chÊt vµ theo ph−¬ng thøc chuyªn chë ®Ó sau nµy cã thÓ x¸c ®Þnh ®−îc c¬ cÊu cña dßng xe vµ l−u l−îng xe. KÕt qu¶ ®iÒu tra khèi l−îng vËn chuyÓn ®−îc ghi nh− b¶ng 3.2. B¶ng 3.2. KÕt qu¶ ®iÒu tra khèi l−îng vËn chuyÓn t¹i c¸c ®iÓm kinh tÕ t/t §iÓm Hµng ®i Hµng ®Õn lËp hµng Lo¹i Khèi l−îng (tÊn)§Õn Qua Lo¹i Khèi l−îng (tÊn) §Õn Qua hµng ®©u ®©u hµng ®©u ®©u n¨m n¨m n¨m n¨m ®Çu t−¬ng lai ®Çu t−¬ng lai (1) (2) (3) (4) (5) (6) (7) (8) (9) (10) (11) (12) b. X¸c ®Þnh liªn hÖ vËn chuyÓn gi÷a c¸c ®iÓm lËp hµng. Bïi Ngäc Toµn B/m Dù ¸n vµ Qu¶n lý dù ¸n
44 M«n häc: LËp vµ ph©n tÝch dù ¸n ®Çu t− x©y dùng giao th«ng Dùa vµo kÕt qu¶ ®iÒu tra l−îng vËn chuyÓn ®i vµ ®Õn ë mçi ®iÓm kinh tÕ cã thÓ x¸c ®Þnh ®−îc mèi liªn hÖ vËn chuyÓn trùc tiÕp gi÷a chóng (b¶ng 3.3), tæng hîp c¸c lo¹i hµng theo tõng chiÒu (b¶ng 3.4) vµ tæng hîp c¸c lo¹i hµng theo c¶ 2 chiÒu ®i vµ ®Õn b¶ng 3.5). B¶ng 3.3. Liªn hÖ vËn chuyÓn gi÷a c¸c ®iÓm lËp hµng tt §iÓm Khu Khèi l−îng hµng ho¸ (tÊn) §iÓm lËp vùc ®èi hµng Nhãm hµng Tæng øng céng I II III IV V VI ®i ®Õn ®i ®Õn ®i ®Õn ®i ®Õn ®i ®Õn ®i ®Õn ®i ®Õn 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 B¶ng 3.4. B¶ng liªn hÖ vËn chuyÓn tæng hîp theo tõng chiÒu §iÓm L−îng hµng ho¸ (ngh×n tÊn) ®Õn c¸c ®iÓm: Tæng xuÊt ph¸t céng A B C hµng ®i A - B - C - Tæng hµng ®Õn B¶ng 3.5. Ma trËn liªn hÖ vËn chuyÓn tæng hîp theo c¶ 2 chiÒu §iÓm lËp hµng A B C A - B - C - c. X¸c ®Þnh h−íng tuyÕn. Dùa vµo c¸c b¶ng thÓ hiÖn mèi liªn hÖ vËn chuyÓn cã thÓ vÏ s¬ ®å liªn hÖ vËn chuyÓn cña khu vùc ®iÒu tra kinh tÕ thÓ hiÖn vÞ trÝ ®Þa lý theo b¶n ®å khu vùc cña c¸c ®iÓm kinh tÕ. Liªn hÖ vËn chuyÓn gi÷a 2 ®iÓm thÓ hiÖn b»ng ®−êng th¼ng nèi chóng l¹i víi nhau, trªn ®ã cã ghi Bïi Ngäc Toµn B/m Dù ¸n vµ Qu¶n lý dù ¸n
Ch−¬ng 3. Ph−¬ng ph¸p x©y dùng c¸c néi dung cña dù ¸n XDGT 45 l−îng vËn chuyÓn theo 2 chiÒu. Trªn c¬ së mèi liªn hÖ vËn chuyÓn chiÕm −u thÕ ng−êi ta v¹ch h−íng m¹ng l−íi giao th«ng hoÆc tuyÕn ®−êng thiÕt kÕ. d. X¸c ®Þnh l−îng vËn chuyÓn hµnh kh¸ch. VÒ nguyªn t¾c, c¸ch x¸c ®Þnh l−îng vËn chuyÓn hµnh kh¸ch còng t−¬ng tù nh− c¸ch x¸c ®Þnh l−îng vËn chuyÓn hµng ho¸, nghÜa lµ còng xuÊt ph¸t tõ c¸c sè liÖu ®iÒu tra vÒ nhu cÇu ®i l¹i ë c¸c ®iÓm xuÊt ph¸t vµ c¸c ®iÓm thu hót hµnh kh¸ch. Tuy nhiªn l−îng vËn chuyÓn hµng ho¸ th−êng bÞ khèng chÕ bëi kÕ ho¹ch s¶n xuÊt cßn l−îng vËn chuyÓn hµnh kh¸ch rÊt biÕn ®éng vµ khã thèng kª h¬n. §Ó cã thÓ −íc tÝnh l−îng vËn chuyÓn vµ h−íng vËn chuyÓn hµnh kh¸ch cho hiÖn t¹i vµ dù b¸o cho t−¬ng lai cÇn thu thËp c¸c sè liÖu sau: - sè liÖu ë c¸c ®¬n vÞ vËn t¶i hµnh kh¸ch vµ c¸c ®¬n vÞ s¶n xuÊt cã ph−¬ng tiÖn vËn chuyÓn c¸n bé, c«ng nh©n ®i lµm hµng ngµy. - sè ng−êi ®Õn nghØ, tham quan hµng n¨m ë c¸c c¬ së du lÞch, an d−ìng, danh lam th¾ng c¶nh - sè hµnh kh¸ch ®i l¹i ë c¸c ga tÇu ho¶, bÕn tÇu thuû, s©n bay - t×nh h×nh ph©n bè d©n c−, d©n sè vµ møc t¨ng d©n sè. H−íng ®i l¹i th−êng xuyªn phô thuéc vµo tÝnh chÊt mçi ®iÓm d©n c−: t¹i ®iÓm gÇn thµnh phè d©n c− th−êng lµ c¸n bé, c«ng nh©n h−íng ®i l¹i th−êng xuyªn lµ vµo thµnh phè ®i lµm hµng ngµy; t¹i c¸c ®iÓm n«ng th«n ng−êi d©n chñ yÕu lµ ®i lªn huyÖn Cã thÓ x¸c ®Þnh møc ®é nhu cÇu ®i l¹i cña d©n c− trong mét n¨m nh− sau: V S = ∑ k (lÇn/n¨m.®Çu ng−êi) (3.1) k D trong ®ã: ∑Vk - sè hµnh kh¸ch vËn chuyÓn trong 1 n¨m (ngh×n ng−êi/n¨m); D - tæng sè d©n cña khu vùc ®iÒu tra hoÆc ®iÓm ®iÒu tra. ChØ tiªu Sk cã thÓ tÝnh chung cho c¶ khu vùc, cã thÓ tÝnh riªng cho tõng lo¹i hµnh kh¸ch hoÆc riªng cho tõng vïng d©n c− cã tÝnh chÊt kh¸c nhau trong khu vùc ®iÒu tra. NÕu kh«ng cã sè liÖu vÒ tæng sè d©n khu vùc ®iÒu tra th× cã thÓ tÝnh nã nh− tÝch sè cña mËt ®é d©n víi diÖn tÝch. Khi ®· biÕt chØ tiªu møc ®é nhu cÇu ®i l¹i cña d©n c− Sk ta cã thÓ −íc tÝnh l−îng vËn chuyÓn hµnh kh¸ch ∑Vk trong t−¬ng lai theo møc ph¸t triÓn d©n sè khu vùc. Khi dù b¸o l−îng vËn chuyÓn hµnh kh¸ch t−¬ng lai cÇn ph¶i xÐt ®Õn mét sè nh©n tè ¶nh h−ëng: - sau khi cã c«ng tr×nh giao th«ng, ®iÒu kiÖn ®i l¹i thuËn tiÖn h¬n khiÕn cho Sk t¨ng (l−îng ph¸t sinh); - sù ph¸t triÓn cña ph−¬ng tiÖn vËn t¶i lµm Sk t¨ng (x· héi ph¸t triÓn). VÝ dô khi tÝnh nhu cÇu vËn chuyÓn hµnh kh¸ch ®i lµm viÖc cÇn xÐt ®Õn kho¶ng c¸ch gÇn hay xa ®« thÞ: tb ∑∑Vk = Di .Sk .K i (3.2) i Bïi Ngäc Toµn B/m Dù ¸n vµ Qu¶n lý dù ¸n
46 M«n häc: LËp vµ ph©n tÝch dù ¸n ®Çu t− x©y dùng giao th«ng trong ®ã: tb S k - møc ®é nhu cÇu ®i l¹i phôc vô s¶n xuÊt trung b×nh trong vïng; Ki - hÖ sè, lÊy b»ng 1,5 víi ®iÓm d©n c− gÇn thµnh phè vµ tõ 1,5 ÷ 0,5 ®èi víi c¸c ®iÓm kh¸c tuú møc ®é xa thµnh phè. L−îng vËn chuyÓn hµnh kh¸ch ®i l¹i phôc vô c¸c sinh ho¹t kh¸c cã thÓ −íc tÝnh b»ng 2 ÷ 3 lÇn l−îng vËn chuyÓn hµnh kh¸ch ®i lµm tÝnh theo (3.2). Ngoµi ra, l−îng vËn chuyÓn hµnh kh¸ch gi÷a c¸c ®iÓm ®èi øng ®Æc biÖt cã thÓ x¸c ®Þnh theo c¸ch dù b¸o riªng. VÝ dô l−îng vËn chuyÓn hµnh kh¸ch ®Õn c¸c khu nhµ nghØ, du lÞch Vn cã thÓ x¸c ®Þnh theo c«ng thøc: 2q.T.K V = (ngh×n l−ît kh¸ch/n¨m) (3.3) n t trong ®ã: q - søc chøa cña nhµ nghØ, khu du lÞch, (ngh×n ng−êi); T - sè ngµy tÝnh to¸n trong n¨m, lÊy b»ng 300 ngµy; t - thêi gian trung b×nh cho mét lÇn ®i nghØ cña mét ng−êi, lÊy b»ng 1,5 ÷ 20 ngµy, tuú theo nghØ ng¾n hay dµi; K - hÖ sè xÐt ®Õn kh¶ n¨ng kÐo dµi thêi gian nghØ lÊy b»ng 0,4 ÷ 0,8; sè 2 lµ tÝnh c¶ l−ît ®i vµ vÒ. 1.2.3.2. §iÒu tra giao th«ng theo ph−¬ng ph¸p ®Õm xe a. Thu thËp c¸c sè liÖu ®Õm xe ®· cã Sè liÖu vÒ l−u l−îng vµ thµnh phÇn dßng xe l−u th«ng trªn c¸c tuyÕn ®−êng ®ang khai th¸c cã thÓ thu thËp t¹i c¸c tæ chøc qu¶n lý, c¸c h¹t giao th«ng. Sè liÖu ®Õm xe tèt nhÊt cã ®−îc trong 5 ÷ 10 n¨m; mçi th¸ng ®Õm 2 ngµy (c¶ n¨m 24 ngµy) hoÆc mçi quý ®Õm mét tuÇn. C¸c sè liÖu nµy rÊt cã Ých trong viÖc ®¸nh gi¸ vÒ møc ®é t¨ng tr−ëng l−îng giao th«ng hµng n¨m vµ sù ph¸t triÓn cña c¬ cÊu dßng xe trong khu vùc nghiªn cøu lËp dù ¸n. Chóng cßn ®−îc dïng ®Ó ®èi chiÕu, kiÓm tra c¸c sè liÖu ®iÒu tra kinh tÕ vµ kiÓm tra sè liÖu l−u l−îng xe ch¹y x¸c ®Þnh theo l−îng vËn chuyÓn cã ®−îc tõ kÕt qu¶ ®iÒu tra kinh tÕ. b. Tæ chøc viÖc ®Õm xe Cã thÓ tæ chøc ®Õm xe theo c¸c c¸ch sau: b1. Bè trÝ tr¹m ®Õm xe, dïng ng−êi ®Õm (cã thÓ ®−îc trang bÞ m¸y ®Õm) theo tõng lo¹i xe Nªn bè trÝ chç ®Õm xe t¹i c¸c ®o¹n (mÆt c¾t) cã dßng xe th«ng qua t−¬ng ®èi æn ®Þnh. T¹i c¸c nót giao nhau ph¶i bè trÝ ®Õm xe ë tÊt c¶ c¸c nh¸nh ra vµo nót. LÞch ®Õm xe cÇn nghiªn cøu kü ®Ó chän ®−îc qu·ng thêi gian (mïa, ngµy, giê) ®iÓn h×nh (vµ c¶ khi nhiÒu xe nhÊt). CÇn thiÕt cã thÓ tæ chøc ®Õm s¬ bé ®Ó quyÕt ®Þnh lÞch ®Õm xe. Th−êng ng−êi ta bá qua l−îng giao th«ng ban ®ªm nÕu nã nhá h¬n 10% l−u l−îng tæng céng. Trong cÊu t¹o b¶ng ®Õm xe b»ng thñ c«ng, tr−íc hÕt cÇn thèng nhÊt ph©n lo¹i xe vµ ký hiÖu, l−u ý c¸c ®Ò môc: - Tªn ®−êng: TØnh HuyÖn Bïi Ngäc Toµn B/m Dù ¸n vµ Qu¶n lý dù ¸n
Ch−¬ng 3. Ph−¬ng ph¸p x©y dùng c¸c néi dung cña dù ¸n XDGT 47 - VÞ trÝ ®Õm xe - S¬ ho¹ vÞ trÝ ®Õm xe - Ngµy ®Õm xe hoÆc cã c¶ chia giê ®Õm xe - §Æc ®iÓm thêi tiÕt: m−a, n¾ng, nhiÖt ®é - Ng−êi ®Õm xe B¶ng 3.6. MÉu ®Õm xe theo ph−¬ng ph¸p thñ c«ng trªn ®−êng th¼ng, ®−êng n«ng th«n TØnh Ng−êi ®Õm Ngµy th¸ng HuyÖn VÞ trÝ ®Õm Ngµy thø Kho¶ng thêi gian ®Õm xe: Lo¹i ph−¬ng tiÖn 09:00 12:00 15:00 18:00 tæng xe m¸y xe con, xe 4 b¸nh xe c«ng n«ng, m¸y kÐo xe kh¸ch xe t¶i ng−êi ®i bé, chë hµng ng−êi ®i bé kh¸c xe sóc vËt kÐo xe ®¹p Tæng Thêi gian b¾t ®Çu ®Õm xe: Thêi gian kÕt thóc ®Õm xe: Bïi Ngäc Toµn B/m Dù ¸n vµ Qu¶n lý dù ¸n
48 M«n häc: LËp vµ ph©n tÝch dù ¸n ®Çu t− x©y dùng giao th«ng B¶ng 3.7. MÉu ®Õm xe theo ph−¬ng ph¸p thñ c«ng ë nót giao nhau S¬ häa Tê sè 1 §−êng T©y S¬n - NguyÔn L−¬ng (A) B»ng (c¶i t¹o) T©y S¬n VÞ trÝ: Ng· t− T©y s¬n(A)- NguyÔn L−¬ng B»ng (B)- Chïa Béc (C) - Th¸i Hµ (D) (C) (D) Chïa Béc Th¸i Hµ Ngµy ®Õm xe: 16-7-1995. Tõ 6-18 h Ng−êi ®Õm: (B) NguyÔn L−¬ng B»ng H−íng Sè xe ®Õm tõ 6h ®Õn 18 h ®i-®Õn P LGV MGV HGV WB BUS M Bc A-B A-C A-D B-A B-C B-D C-A C-B C-D D-A D-B D-C Sè l−îng xe ®−îc ®Õm b»ng nÐt g¹ch theo tõng « vu«ng cã g¹ch chÐo (=5 xe). Bïi Ngäc Toµn B/m Dù ¸n vµ Qu¶n lý dù ¸n
Ch−¬ng 3. Ph−¬ng ph¸p x©y dùng c¸c néi dung cña dù ¸n XDGT 49 b2. Dïng xe chuyªn dïng ch¹y trªn ®−êng ®Ó ®Õm xe Ph−¬ng ph¸p nµy sö dông trªn ®o¹n ®−êng kh«ng cã c¸c nót giao nhau ë gi÷a, Ýt xe tõ 2 bªn ra vµo vµ dßng xe t−¬ng ®èi æn ®Þnh. Nãi chung, ph−¬ng ph¸p nµy kh«ng nªn dïng víi ®−êng trong ®« thÞ. Theo ph−¬ng ph¸p nµy ng−êi ®iÒu tra cho xe chuyªn dïng ch¹y theo mét h−íng cña ®o¹n ®−êng cÇn ®Õm xe. Trong xe, ng−êi quan tr¾c ®Õm vµ ghi sè xe ®i ng−îc chiÒu víi xe chuyªn dïng (gäi sè xe nµy lµ Xa), ghi sè xe cïng chiÒu bÞ xe chuyªn dïng v−ît vµ sè xe cïng chiÒu v−ît xe chuyªn dïng, ®ång thêi ghi thêi gian hµnh tr×nh t−¬ng øng. Sau ®ã l¹i cho xe chuyªn dïng ch¹y ng−îc l¹i vµ l¹i ®Õm, ghi nh− trªn. LÆp l¹i tÊt c¶ kho¶ng 6 ÷ 8 lÇn ®i vÒ trªn ®o¹n nghiªn cøu. L−u l−îng xe c¸c lo¹i theo chiÒu cÇn ®Õm xe cña ®o¹n quan tr¾c ®−îc ký hiÖu lµ q vµ ®−îc x¸c ®Þnh theo c«ng thøc: X + Y q = a c (3.4) ta + tc trong ®ã: Xa - sè xe ®i ng−îc chiÒu víi xe chuyªn dïng ®Õm ®−îc khi xe chuyªn dïng ch¹y theo chiÒu ng−îc víi chiÒu cÇn ®Õm xe; Yc - hiÖu sè gi÷a sè xe v−ît xe chuyªn dïng vµ sè xe bÞ xe chuyªn dïng v−ît khi xe chuyªn dïng ch¹y theo chiÒu cÇn ®Õm xe; ta - thêi gian ch¹y xe cña xe chuyªn dïng khi nã thùc hiÖn viÖc ch¹y - ®Õm xe theo chiÒu ng−îc víi chiÒu cÇn ®Õm xe (phót); tc - thêi gian ch¹y xe cña xe chuyªn dïng khi nã thùc hiÖn viÖc ch¹y - ®Õm xe theo chiÒu cÇn ®Õm xe (phót) VÝ dô: Trªn mét ®o¹n ®−êng cÇn ®Õm xe AB cã chiÒu dµi l = 3000 m, cho xe chuyªn dïng ch¹y 6 lÇn chiÒu ®i vµ 6 lÇn chiÒu vÒ. Sè liÖu thu ®−îc nh− b¶ng sau: B¶ng 3.8 Thêi gian ch¹y Sè xe ch¹y ng−îc chiÒu víi xe HiÖu sè gi÷a sè xe v−ît xe chuyªn dïng xe (phót) chuyªn dïng Xa vµ sè xe bÞ xe chuyªn dïng v−ît Yc (lÊy trung b×nh cho c¶ 6 lÇn) (lÊy trung b×nh cho c¶ 6 lÇn) ChiÒu AB (trung 57 2 b×nh): 3,2 phót ChiÒu BA (trung 52 -1 b×nh): 3,3 phót Theo sè liÖu trªn th× l−u l−îng xe theo chiÒu ®i qAB ®−îc x¸c ®Þnh nh− sau: qAB = (Xa BA+ Yc AB)/(tAB+tBA) = (52+2)/(3.2+3.3) = 8.3 xe/phót hay: 498 xe/giê L−u l−îng xe chiÒu vÒ qBA x¸c ®Þnh nh− sau: qBA = (Xa AB+ Yc BA)/(tBA+tAB) = (57-1)/(3.3+3.2) = 8.615 xe/phót hay: 517 xe/giê Bïi Ngäc Toµn B/m Dù ¸n vµ Qu¶n lý dù ¸n
50 M«n häc: LËp vµ ph©n tÝch dù ¸n ®Çu t− x©y dùng giao th«ng Theo ph−¬ng ph¸p nµy, tõ sè liÖu ®Õm xe nãi trªn còng cã thÓ tÝnh ®−îc thêi gian hµnh tr×nh trung b×nh t (phót) theo mçi chiÒu cña ®o¹n ®−êng quan tr¾c: t = tc - Yc/q (3.5) vµ còng x¸c ®Þnh ®−îc tèc ®é ch¹y xe trung b×nh V (km/h) theo mçi chiÒu cña ®o¹n ®−êng: 60.l V = (3.6) t Theo sè liÖu trªn th×: tAB = tc AB- Yc AB/qAB = 3.2 - 2/8.3 = 2.96 phót VAB = 60 x l/tAB = 60 . 3/2.96 = 60.8 km/h vµ: tBA = tc BA- Yc BA/qBA = 3.3 + 1/8.615 = 3.41 phót VBA = 60 x l/tBA = 60 . 3/3.41 = 52.8 km/h. b3. Tæ chøc ®Õm xe cã kÕt hîp hái ng−êi l¸i xe C¸ch nµy ®Æc biÖt hay dïng khi thùc hiÖn ®iÒu tra O-D (®iÒu tra ®iÓm xuÊt ph¸t - ®iÓm ®Õn: Origination - Destination). Theo c¸ch nµy t¹i chç ®Õm xe ph¶i yªu cÇu dõng xe Ýt phót ®Ó hái ng−êi l¸i xe. Néi dung cÇn hái lµ vÒ hµnh tr×nh, tÝnh chÊt vËn chuyÓn (phôc vô ®Þa ph−¬ng hay qu¸ c¶nh), h−íng vËn chuyÓn (tõ ®©u ®Õn vµ ®i ®©u), thµnh phÇn ®oµn xe, lo¹i hµng chuyªn chë, sè l−îng hµnh kh¸ch ®i trªn xe, t×nh h×nh lîi dông hµnh tr×nh vµ lîi dông träng t¶i C¸c sè liÖu trªn lµ nh÷ng th«ng tin mµ viÖc ®Õm xe kh«ng thÓ cung cÊp. Chóng còng cßn ®−îc dïng ®Ó ®èi chøng, kiÓm tra kÕt qu¶ cña ®iÒu tra kinh tÕ. 1.2.4. Dù b¸o l−îng giao th«ng 1.2.4.1. Mét sè m« h×nh dù b¸o NÕu cã c¸c ®ñ c¸c sè liÖu qu¸ khø, ®Ó dù b¸o t−¬ng lai ng−êi ta cã thÓ sö dông mét sè m« h×nh dù b¸o theo quan hÖ håi quy t−¬ng quan sau: a. §−êng khuynh h−íng lµ ®−êng th¼ng NÕu c¸c sè liÖu cña d·y sè thêi gian biÓu diÔn b»ng ®å thÞ mµ ®−êng khuynh h−íng cã d¹ng ®−êng th¼ng th× ta cã thÓ dïng m« h×nh nµy ®Ó dù b¸o: y = ax + b (3.7) Trong ®ã: y –s¶n l−îng s¶n phÈm dù b¸o cho c¸c n¨m t−¬ng lai; x - thêi gian lÊy theo thø tù c¸c n¨m. Cã c¸c ph−¬ng ph¸p x¸c ®Þnh a vµ b nh− sau: Ph−¬ng ph¸p th«ng th−êng: sè thø tù n¨m tÝnh to¸n x tÝnh tõ n¨m cã sè liÖu ®Çu tiªn lµ 1, sau ®ã ®¸nh t¨ng dÇn lªn 2, 3, 4 cho ®Õn hÕt n¨m cÇn dù b¸o. Ta cã: n xy − x y a = ∑∑∑ (3.8) 2 2 n∑ x − ()∑ x Bïi Ngäc Toµn B/m Dù ¸n vµ Qu¶n lý dù ¸n
Ch−¬ng 3. Ph−¬ng ph¸p x©y dùng c¸c néi dung cña dù ¸n XDGT 51 2 . y − x. xy b = ∑∑∑∑x (3.9) 2 2 n∑ x − ()∑ x Bµi tËp vÝ dô: L−u l−îng xe trung b×nh ch¹y qua c«ng tr×nh giao th«ng trong qu¸ khø nh− b¶ng 3.9. H·y dù b¸o l−u l−îng xe cho 5 n¨m tiÕp theo. B¶ng 3.9 n¨m L−u l−îng xe/ng.® quy ®æi (1000 chiÕc) 1999 6.7 2000 9.3 2001 8.6 2002 9.7 2003 10.5 Gi¶i: LËp b¶ng: B¶ng 3.10 n¨m niªn lÞch y x x2 xy dù b¸o: y = 0.8 x + 6.56 1999 6.7 1 1 6.7 2000 9.3 2 4 18.6 2001 8.6 3 9 25.8 2002 9.7 4 16 38.8 2003 10.5 5 25 52.5 Céng Σy=44.8 Σx=15 Σx2=55 Σxy=142.4 2004 6 11.36 2005 7 12.16 2006 8 12.96 2007 9 13.76 2008 10 14.56 Bïi Ngäc Toµn B/m Dù ¸n vµ Qu¶n lý dù ¸n
52 M«n häc: LËp vµ ph©n tÝch dù ¸n ®Çu t− x©y dùng giao th«ng 5×142.4 −15× 44.8 a = = 0.8 5× 55 −152 55× 44.8 −15×142.4 b = = 6.56 5× 55 −152 Hµm dù b¸o cã d¹ng: y = 0.8 x + 6.56 Thay x = 6 ÷ 10 ta cã kÕt qu¶ dù b¸o nh− b¶ng 3.10. Ph−¬ng ph¸p thèng kª: chän thø tù thêi gian x sao cho Σx trong d·y sè qu¸ khø b»ng 0. - NÕu sè l−îng sè liÖu trong d·y sè qu¸ khø lµ lÎ th× lÊy thø tù n¨m ë gi÷a lµ 0. Sau ®ã, ®¸nh thø tù –1, -2 vÒ phÝa trªn sè 0, vµ +1, +2 vÒ phÝa d−íi sè 0. - NÕu sè l−îng sè liÖu trong d·y sè qu¸ khø lµ ch½n th× ®¸nh sè thø tù 2 n¨m ë gi÷a lµ -1 vµ +1. Sau ®ã ®¸nh tiÕp –3, -5, -7 vÒ phÝa trªn sè –1 vµ +3, +5, +7 vÒ phÝa d−íi sè +1. HÖ sè a, b ®−îc tÝnh nh− sau: xy a = ∑ (3.10) ∑x2 y b = ∑ (3.11) n b. §−êng khuynh h−íng lµ ®−êng parabol NÕu sau khi ph©n tÝch c¸c sè liÖu qu¸ khø trªn ®å thÞ mµ ta thÊy r»ng xu h−íng biÕn ®éng kh«ng theo ®−êng th¼ng mµ cã d¹ng ®−êng Parabol th× ta nªn dïng m« h×nh Parabol ®Ó dù b¸o. Hµm dù b¸o: y = ax2 + bx + c (3.12) C¸c hÖ sè a, b, c tÝnh nh− sau: n 2 y − 2 y a = ∑∑∑x x (3.13) 4 2 2 n∑ x − (∑ x ) xy b = ∑ (3.14) ∑x2 4 y − 2 2 y c = ∑∑x ∑∑x x (3.15) 4 2 n∑ x − (x2) C¸c thø tù cña x lÊy theo ph−¬ng ph¸p thèng kª ®Ó ®¶m b¶o Σx=0. Bïi Ngäc Toµn B/m Dù ¸n vµ Qu¶n lý dù ¸n
Ch−¬ng 3. Ph−¬ng ph¸p x©y dùng c¸c néi dung cña dù ¸n XDGT 53 Nãi chung trong khi lËp dù ¸n ng−êi ta Ýt dïng ph−¬ng ph¸p ®−êng håi quy t−¬ng quan v× ë ®©y Ýt khi ph¶i xÐt t−¬ng quan gi÷a c¸c yÕu tè ¶nh h−ëng kh¸c nhau, mµ chñ yÕu chØ xÐt quan hÖ gi÷a nhu cÇu víi thêi gian biÓu hiÖn trong d·y sè thêi gian. c. §¸nh gi¸ c¸c ph−¬ng ph¸p dù b¸o, chän ph−¬ng ph¸p thÝch hîp. NÕu sö dông c¸c ph−¬ng ph¸p dù b¸o kh¸c nhau xuÊt ph¸t tõ mét d·y sè thêi gian gièng nhau, th× ®Ó ®¸nh gi¸ c¸c kÕt qu¶ ta cÇn tÝnh ®é lÖch chuÈn cña chóng. Ph−¬ng ph¸p nµo cã ®é lÖch nhá nhÊt, chøng tá ®é ph©n t¸n Ýt nhÊt sÏ ®−îc chän. §é lÖch chuÈn tÝnh theo c«ng thøc: ∑()Y − 2 ∂ = Y c (3.16) n trong ®ã: ∂ - ®é lÖch chuÈn; y - sè liÖu thùc tÕ trong c¸c n¨m qu¸ khø; Yc - sè liÖu dù b¸o t−¬ng øng víi c¸c n¨m qu¸ khø tÝnh theo c¸c ph−¬ng ph¸p kh¸c nhau. d. Yªu cÇu vÒ sè n¨m thèng kª vµ sè n¨m dù b¸o - §èi víi c¸c lo¹i s¶n phÈm c«ng nghiÖp sè liÖu thèng kª qu¸ khø tõ 5 ®Õn 10 n¨m; sè n¨m dù b¸o tõ 10 ®Õn 15 n¨m. - §èi víi c¸c s¶n phÈm lµ dÞch vô nh− kh¸ch s¹n, vui ch¬i, gi¶i trÝ sè n¨m thèng kª trong qu¸ khø tõ 10 n¨m trë lªn; sè n¨m dù b¸o tõ 10 ®Õn 15 n¨m hoÆc xa h¬n. - §èi víi c¸c c«ng tr×nh h¹ tÇng nh− ®−êng x¸, cÇu cèng, bÕn c¶ng, c«ng tr×nh tho¸t n−íc, nhµ m¸y ®iÖn sè n¨m thèng kª trong qu¸ khø tõ 10 n¨m trë lªn; sè n¨m dù b¸o tõ 15 ®Õn 20 n¨m sau. e. C¸c gi¶i ph¸p bæ sung Khi sè liÖu thèng kª trong qu¸ khø kh«ng ®Çy ®ñ, theo yªu cÇu cÇn thiÕt vÉn tiÕn hµnh c¸c phÐp tÝnh dù b¸o, nh−ng cã thÓ sö dông mét sè gi¶i ph¸p bæ sung sau: - LÊy ý kiÕn cña c¸c nhµ qu¶n trÞ cao cÊp, c¸c nhµ t− vÊn cña chñ ®Çu t−. - Th¨m dß ý kiÕn cña nh÷ng ng−êi b¸n hµng. - Th¨m dß ý kiÕn cña ng−êi tiªu dïng. - Sö dông ph−¬ng ph¸p chuyªn gia (ph−¬ng ph¸p Delphi). Thùc chÊt lµ lÊy ý kiÕn cña c¸c chuyªn gia cã kinh nghiÖm b»ng v¨n b¶n. C¸c c©u hái do bé phËn dù b¸o nªu ra. Khi tr¶ lêi c¸c chuyªn gia ®éc lËp víi nhau. 1.2.4.2. Dù b¸o l−îng giao th«ng a. Mét sè nguyªn t¾c chung Trong dù b¸o l−îng giao th«ng t−¬ng lai cÇn xÐt ®Õn c¸c yÕu tè gia t¨ng sau: - l−îng giao th«ng t¨ng b×nh th−êng (Normal Traffic Growth): lµ sù gia t¨ng l−îng xe kÓ c¶ khi kh«ng cã dù ¸n nÕu m¹ng l−íi giao th«ng cò vÉn cßn kh¶ n¨ng tiÕp tôc phôc vô; Bïi Ngäc Toµn B/m Dù ¸n vµ Qu¶n lý dù ¸n
54 M«n häc: LËp vµ ph©n tÝch dù ¸n ®Çu t− x©y dùng giao th«ng - l−îng giao th«ng hÊp dÉn (Diverted Traffic): lµ l−îng vËn chuyÓn vÉn cã tõ tr−íc, vèn sö dông c¸c ph−¬ng tiÖn vËn t¶i kh¸c hoÆc sö dông tuyÕn giao th«ng kh¸c, sau khi cã dù ¸n sÏ ®−îc thu hót, chuyÓn sang sö dông c«ng tr×nh giao th«ng míi do dù ¸n t¹o ra. - l−îng giao th«ng ph¸t sinh (Generated Traffic): lµ l−îng vËn chuyÓn ph¸t sinh thªm nhê sù thuËn tiÖn h¬n sau khi cã dù ¸n (®−êng tèt, ®i l¹i nhanh chãng, chi phÝ vËn chuyÓn rÎ ), do t¸c dông cña dù ¸n thóc ®Èy kinh tÕ - x· héi trong vïng ph¸t triÓn lµm cho l−îng vËn chuyÓn t¨ng. L−îng vËn chuyÓn hÊp dÉn vµ ph¸t sinh thªm thªm QDG cã thÓ x¸c ®Þnh theo c«ng thøc: QDG = Q. (Khd. Kps - 1) (tÊn/n¨m) (3.17) trong ®ã: Q - l−îng vËn chuyÓn ë n¨m t−¬ng lai nÕu chØ tÝnh ®Õn l−îng giao th«ng t¨ng b×nh th−êng x¸c ®Þnh theo kÕt qu¶ ®iÒu tra kinh tÕ; Khd - HÖ sè xÐt ®Õn kh¶ n¨ng t¨ng thªm khu vùc hÊp dÉn nhê c«ng tr×nh cña dù ¸n; Kps- hÖ sè xÐt ®Õn kh¶ n¨ng ph¸t sinh thªm c¸c liªn hÖ vËn chuyÓn nhê cã dù ¸n lµm cho ®iÒu kiÖn vËn t¶i tèt h¬n hiÖn cã. Theo tæng kÕt cña ViÖn Nghiªn cøu ®−êng bé Liªn X« (cò) cã thÓ lÊy: Khd = 1.25; 1.5 hoÆc 1.75 tuú mËt ®é ®−êng hiÖn cã cã mÆt ®−êng cøng ®¹t 0.2; 0.2÷0.05 hay nhá h¬n 0.05 km/1 km2; Kps = 1.2; 1.5 hoÆc 1.5÷1.8 tuú theo tiªu chuÈn c«ng tr×nh cña dù ¸n so víi c«ng tr×nh hiÖn cã ®−îc n©ng lªn kh«ng qu¸ 1 cÊp, 2÷3 cÊp hoÆc c«ng tr×nh lµm theo h−íng míi. §Ó dù b¸o l−îng giao th«ng t¨ng b×nh th−êng ng−êi ta cã thÓ dùa vµo c¸c ph−¬ng ph¸p tr×nh bµy trong phÇn tiÕp sau. b. Dù b¸o l−u l−îng xe theo quy luËt hµm sè mò Theo quy luËt hµm sè mò l−u l−îng xe ch¹y ngµy ®ªm trung b×nh n¨m (xe/ngµy ®ªm) hoÆc l−îng vËn chuyÓn n¨m (tÊn/n¨m) cña n¨m t (Nt) ®−îc x¸c ®Þnh dùa vµo sè liÖu n¨m ®Çu tiªn - n¨m xuÊt ph¸t (N1) theo c«ng thøc sau: t-1 Nt = N1.(1+p1) (3.18) trong ®ã: p1 - tèc ®é t¨ng tr−ëng b×nh qu©n l−u l−îng xe hµng n¨m (lÊy theo sè thËp ph©n). Gi¸ trÞ cña tû lÖ p1 cã thÓ ®−îc x¸c ®Þnh theo chuçi sè liÖu quan tr¾c thu thËp trong qu¸ khø. NÕu kh«ng cã ®ñ sè liÖu qu¸ khø ng−êi ta cã thÓ −íc tÝnh p1 theo t−¬ng quan víi c¸c chØ tiªu kinh tÕ vÜ m« nh− tû lÖ t¨ng tr−ëng tæng s¶n phÈm quèc néi GRDP hµng n¨m cña khu vùc cã ®iÒu chØnh mÒm dÎo theo lo¹i xe. Th«ng th−êng, trong ®iÒu kiÖn thùc tÕ ViÖt nam ng−êi sö dông tèc ®é t¨ng tr−ëng sau: - xe m¸y: p1 = 2. GRDP - xe buýt, minibus, xe con: p1 = 1,2. GRDP - c¸c xe kh¸c: p1 = GRDP Gi¸ trÞ cña tèc ®é t¨ng tr−ëng p1 ¶nh h−ëng quyÕt ®Þnh ®Õn kÕt qu¶ dù b¸o. Kinh nghiÖm cho thÊy nªn dïng mét tèc ®é t¨ng tr−ëng chËm dÇn (nghÜa lµ trong tõng kho¶ng thêi gian sÏ Bïi Ngäc Toµn B/m Dù ¸n vµ Qu¶n lý dù ¸n
Ch−¬ng 3. Ph−¬ng ph¸p x©y dùng c¸c néi dung cña dù ¸n XDGT 55 xem p1 nh− mét h»ng sè, cßn c¸c kho¶ng thêi gian sau sÏ dïng gi¸ trÞ p1 nhá dÇn). §iÒu nµy hîp lý v× tèc ®é t¨ng tr−ëng cao th−êng chØ thÊy ë mét giai ®o¹n ph¸t triÓn kinh tÕ nhÊt ®Þnh vµ kh«ng thÓ duy tr× trong mét kho¶ng thêi gian dµi. Trong tr−êng hîp cã ®ñ sè liÖu cña n n¨m qu¸ khø, gi¸ trÞ p1 cã thÓ x¸c ®Þnh theo c«ng thøc: n ∑∆N i p = i=2 (3.19) 1 n −1 trong ®ã: ∆N i - tèc ®é t¨ng tr−ëng cña n¨m i so víi n¨m i-1, x¸c ®Þnh nh− sau: N i − N i−1 ∆N i = (3.20) N i−1 VÝ dô: BiÕt c¸c sè liÖu thèng kª vÒ l−u l−îng xe/ngµy ®ªm cña tuyÕn ®−êng (cét 1 vµ 2 cña b¶ng 3.11a). H·y tÝnh tèc ®é t¨ng tr−ëng b×nh qu©n ®Ó dù b¸o l−u l−îng xe cho t−¬ng lai. B¶ng 3.11a N¨m niªn L−u l−îng xe quy ®æi N L−u l−îng xe t¨ng Tèc ®é t¨ng tr−ëng lÞch (1000 xe/ng.®) so víi n¨m tr−íc hµng n¨m ∆N (1) (2) (3) (4) 1993 4.0 - - 1994 4.3 0.3 0.075 1995 4.7 0.4 0.093 1996 5.1 0.4 0.085 1997 5.6 0.5 0.098 1998 6.1 0.5 0.089 1999 6.7 0.6 0.098 2000 7.3 0.6 0.089 2001 8.0 0.7 0.096 2002 8.7 0.7 0.087 Tèc ®é t¨ng tr−ëng b×nh qu©n p1 0.09 Trong b¶ng 3.11a, cét 3 tÝnh l−u l−îng xe t¨ng tuyÖt ®èi, cét 4 tÝnh tèc ®é t¨ng so víi n¨m tr−íc. Cuèi cïng tÝnh ®−îc tèc ®é t¨ng tr−ëng b×nh qu©n cña l−u l−îng xe qua tuyÕn ®−êng. Sau ®ã ¸p dông c«ng thøc 3.18 ta sÏ dù b¸o ®−îc l−u l−îng xe cña c¸c n¨m tiÕp theo. c. Dù b¸o l−u l−îng xe theo quy luËt hµm sè t¨ng tuyÕn tÝnh Bïi Ngäc Toµn B/m Dù ¸n vµ Qu¶n lý dù ¸n
56 M«n häc: LËp vµ ph©n tÝch dù ¸n ®Çu t− x©y dùng giao th«ng NÕu c¸c sè liÖu trong d·y sè thêi gian t¨ng mét c¸ch t−¬ng ®èi ®Òu ®Æn hµng n¨m (theo ®−êng th¼ng) th× ta cã thÓ dïng ph−¬ng ph¸p b×nh qu©n sè häc. Ta cã : Nt = N1 [1+ (t-1). p2] (3.21a) trong ®ã: p2 - lµ tèc ®é t¨ng b×nh qu©n sè häc hµng n¨m (lÊy theo sè thËp ph©n), x¸c ®Þnh nh− sau: n−1 ∑()N i+1 − N i i=1 p2 = (3.21b) N1 ()n −1 Quy luËt nµy phï hîp víi sù t¨ng tr−ëng kh«ng nhanh cña l−îng giao th«ng trong khu vùc, cã thÓ dïng ®Ó dù b¸o sau thêi kú l−îng giao th«ng ®· t¨ng theo quy luËt hµm sè mò. VÝ dô: BiÕt c¸c sè liÖu thèng kª vÒ l−u l−îng xe/ngµy ®ªm cña tuyÕn ®−êng (cét 1 vµ 2 cña b¶ng 3.11b). H·y tÝnh tèc ®é t¨ng b×nh qu©n sè häc hµng n¨m ®Ó dù b¸o l−u l−îng xe cho t−¬ng lai. B¶ng 3.11b N¨m niªn L−u l−îng xe quy ®æi N L−u l−îng xe t¨ng Tèc ®é t¨ng b×nh lÞch (1000 xe/ng.®) so víi n¨m tr−íc qu©n sè häc (1) (2) (3) (4) 1993 4.0 - 1994 4.2 0.4 1995 4.7 0.5 1996 5.0 0.3 1997 5.4 0.3 1998 5.8 0.4 1999 6.3 0.5 2000 6.7 0.4 2001 7.0 0.3 2002 7.5 0.5 L−u l−îng t¨ng b×nh qu©n hµng n¨m 0.4 n−1 (1000 xe/ng.®) ∑()N i+1 − N i i=1 ()n −1 n−1 ∑()N i+1 − N i i=1 Tèc ®é t¨ng b×nh qu©n sè häc: p2 = 0.1 N1 ()n −1 Bïi Ngäc Toµn B/m Dù ¸n vµ Qu¶n lý dù ¸n
Ch−¬ng 3. Ph−¬ng ph¸p x©y dùng c¸c néi dung cña dù ¸n XDGT 57 Trong b¶ng 3.11b, cét 3 tÝnh l−u l−îng xe t¨ng tuyÖt ®èi so víi n¨m tr−íc, cét 4 tÝnh tèc ®é t¨ng b×nh qu©n sè häc. Sau ®ã ¸p dông c«ng thøc 3.21a ta sÏ dù b¸o ®−îc l−u l−îng xe cña c¸c n¨m tiÕp theo. d. Dù b¸o l−u l−îng xe theo quy luËt cã nhÞp ®é t¨ng tr−ëng gi¶m dÇn Ph−¬ng ph¸p nµy kh¾c phôc ®−îc h¹n chÕ cña ph−¬ng ph¸p dïng quy luËt hµm sè mò. Nã th−êng ®−îc ¸p dông khi thiÕt kÕ c¸c tuyÕn ®−êng cã h−íng hoµn toµn míi, hoÆc cã chÊt l−îng khai th¸c h¬n h¼n ®−êng hiÖn cã: 1 ⎡ t − ⎤ 3 N t = N1 ⎢1+ 0,01(k1.t + k2 ∑i ⎥ (3.22) ⎣ i=1 ⎦ Trong ®ã k1 vµ k2 lµ c¸c hÖ sè rót ra tõ kÕt qu¶ xö lý chuçi sè liÖu ®Õm xe nhiÒu n¨m tuú theo trÞ sè tû lÖ t¨ng tr−ëng xe ban ®Çu p0. Theo kÕt qu¶ nghiªn cøu cña Liªn X« (cò) c¸c gi¸ trÞ k1 vµ k2 ®−îc x¸c ®Þnh tuú theo p0 hay tuú theo møc ®é ph¸t triÓn cña vËn t¶i «-t« trong khu vùc nghiªn cøu theo b¶ng sau: B¶ng 3.12 Møc ®é ph¸t triÓn cña vËn ph¸t triÓn cao t−¬ng ®èi ph¸t triÓn kÐm ph¸t triÓn t¶i «-t« trong khu vùc p0 (%) 10 12 14 16 18 20 k1 3.7 3.1 2.5 1.9 1.3 0.7 k2 6.3 8.9 11.5 14.1 16.7 19.3 2. Ph©n tÝch kü thuËt 2.1. Ph©n tÝch ®iÒu kiÖn thiªn nhiªn khu vùc Miªu t¶ c¸c ®iÒu kiÖn ®Þa h×nh, ®Þa chÊt, khÝ t−îng, thuû v¨n, vËt liÖu x©y dùng, c¸c vïng rõng cÊm, vïng chÞu ¶nh h−ëng cña c¸c c«ng tr×nh thuû lîi, c¸c vïng cã kh¶ n¨ng chÞu ¶nh h−ëng cña dù ¸n. 2.2. Chän cÊp h¹ng vµ tiªu chuÈn kü thuËt cña c«ng tr×nh dù ¸n Tr×nh bµy c¸c dù kiÕn kh¸c nhau (c¸c ph−¬ng ¸n) vÒ cÊp h¹ng vµ tiªu chuÈn kü thuËt, kÓ c¶ dù kiÕn ph©n kú ®Çu t− toµn bé dù ¸n hoÆc mét bé phËn, mét h¹ng môc c«ng tr×nh. 2.3. Chän h−íng tuyÕn Nªu râ lý do x©y dùng c¸c ®iÓm khèng chÕ, c¸c ®iÓm tùa trung gian, lý do ®Ò xuÊt c¸c ph−¬ng ¸n theo ®Æc ®iÓm ®Þa h×nh, −u vµ khuyÕt ®iÓm cña c¸c ph−¬ng ¸n. Tr×nh bµy c¸c ®o¹n khã kh¨n, c¸c nguyªn t¾c chän tuyÕn trªn b×nh ®å, tr¾c däc. C¸c biªn b¶n tho¶ thuËn vÒ h−íng tuyÕn vµ kh¶ n¨ng gi¶i phãng mÆt b»ng víi c¸c c¬ quan ®Þa ph−¬ng. Bïi Ngäc Toµn B/m Dù ¸n vµ Qu¶n lý dù ¸n
58 M«n häc: LËp vµ ph©n tÝch dù ¸n ®Çu t− x©y dùng giao th«ng 2.4. C¸c gi¶i ph¸p thiÕt kÕ ®èi víi c¸c h¹ng môc cña c«ng tr×nh Tr×nh bµy quy tr×nh, quy ph¹m, ®Þnh h×nh ®· ¸p dông khi thiÕt kÕ c«ng tr×nh chÝnh vµ c¸c c«ng tr×nh phô trî. Trong ®ã ph¶i ®Ò xuÊt c¸c ph−¬ng ¸n gi¶i ph¸p thiÕt kÕ vµ lý do chän gi¶i ph¸p thiÕt kÕ. Thèng kª khèi l−îng c«ng viÖc ®èi víi tõng h¹ng môc. 2.5. Tr×nh tù vµ kÕ ho¹ch triÓn khai dù ¸n Ph©n tÝch vµ tr×nh bµy c¸c néi dung: - chñ ®Çu t− vµ chñ qu¶n ®Çu t−; - thêi h¹n khëi c«ng vµ hoµn thµnh c«ng tr×nh dù ¸n; - tr×nh tù ®−a vµo x©y dùng c¸c bé phËn, c¸c h¹ng môc c«ng tr×nh; - khèi l−îng, nhu cÇu nh©n - vËt lùc, MMTB, vËt liÖu x©y dùng cÇn thiÕt. 2.6. KÕ ho¹ch qu¶n lý vµ khai th¸c c«ng tr×nh dù ¸n Ph©n tÝch vµ tr×nh bµy c¸c vÊn ®Ò vÒ qu¶n lý, khai th¸c bao gåm c¶ duy tu, söa ch÷a c«ng tr×nh. 3. Ph©n tÝch kinh tÕ, tµi chÝnh Ph©n tÝch kinh tÕ, tµi chÝnh bao gåm c¸c néi dung: - TÝnh to¸n tæng møc ®Çu t−. - X¸c ®Þnh nguån vèn, lo¹i nguån vèn vµ nhu cÇu vèn theo tiÕn ®é. - Ph©n tÝch hiÖu qu¶ ®Çu t− (tõ gãc ®é tµi chÝnh vµ gãc ®é kinh tÕ - x· héi) vµ lùa chän ph−¬ng ¸n tèi −u. 3.1. TÝnh to¸n tæng møc ®Çu t− ®èi víi mçi ph−¬ng ¸n 3.1.1. Kh¸i niÖm, néi dung cña tæng møc ®Çu t− 3.1.1.1. Kh¸i niÖm tæng møc ®Çu t− Tæng møc ®Çu t− cña dù ¸n lµ kh¸i to¸n chi phÝ cña toµn bé dù ¸n ®−îc x¸c ®Þnh trong giai ®o¹n lËp dù ¸n, gåm chi phÝ x©y dùng; chi phÝ thiÕt bÞ; chi phÝ ®Òn bï gi¶i phãng mÆt b»ng, t¸i ®Þnh c−; chi phÝ kh¸c bao gåm c¶ vèn l−u ®éng ®èi víi c¸c dù ¸n s¶n xuÊt kinh doanh, l·i vay trong thêi gian x©y dùng vµ chi phÝ dù phßng. Tæng møc ®Çu t− dù ¸n ®−îc ghi trong quyÕt ®Þnh ®Çu t− lµ c¬ së ®Ó lËp kÕ ho¹ch vµ qu¶n lý vèn ®Çu t−, x¸c ®Þnh hiÖu qu¶ ®Çu t− cña dù ¸n. §èi víi dù ¸n sö dông vèn ng©n s¸ch Nhµ n−íc, tæng møc ®Çu t− lµ giíi h¹n chi phÝ tèi ®a mµ chñ ®Çu t− ®−îc phÐp sö dông ®Ó ®Çu t− x©y dùng c«ng tr×nh. Tæng møc ®Çu t− dù ¸n chØ ®−îc ®iÒu chØnh, t−¬ng tù nh− ®èi víi ®iÒu chØnh dù ¸n, tøc lµ khi cã mét trong c¸c tr−êng hîp sau ®©y: - XuÊt hiÖn c¸c yÕu tè bÊt kh¶ kh¸ng do thiªn tai nh− ®éng ®Êt, b·o, lò, lôt, lèc, sãng thÇn, lë ®Êt; chiÕn tranh hoÆc cã nguy c¬ x¶y ra chiÕn tranh; - Do biÕn ®éng bÊt th−êng cña gi¸ nguyªn vËt liÖu, do thay ®æi tû gi¸ hèi ®o¸i ®èi víi phÇn vèn cã sö dông ngo¹i tÖ hoÆc do Nhµ n−íc ban hµnh c¸c chÕ ®é, chÝnh s¸ch míi cã quy ®Þnh ®−îc thay ®æi mÆt b»ng gi¸ ®Çu t− x©y dùng c«ng tr×nh; Bïi Ngäc Toµn B/m Dù ¸n vµ Qu¶n lý dù ¸n
Ch−¬ng 3. Ph−¬ng ph¸p x©y dùng c¸c néi dung cña dù ¸n XDGT 59 - Do ng−êi quyÕt ®Þnh ®Çu t− hoÆc chñ ®Çu t− thay ®æi khi thÊy xuÊt hiÖn nh÷ng yÕu tè míi ®em l¹i hiÖu qu¶ kinh tÕ - x· héi cao h¬n cho dù ¸n; - Khi quy ho¹ch x©y dùng ®· ®−îc duyÖt thay ®æi cã ¶nh h−ëng trùc tiÕp ®Õn dù ¸n. ViÖc ®iÒu chØnh tæng møc ®Çu t− dù ¸n sö dông vèn ng©n s¸ch Nhµ n−íc ph¶i ®−îc ng−êi quyÕt ®Þnh ®Çu t− cho phÐp vµ ®−îc thÈm ®Þnh l¹i ®èi víi c¸c phÇn thay ®æi so víi tæng møc ®Çu t− ®· ®−îc phª duyÖt. §èi víi c¸c dù ¸n sö dông vèn kh¸c th× chñ ®Çu t− x©y dùng c«ng tr×nh tù quyÕt ®Þnh viÖc ®iÒu chØnh. 3.1.1.2. Néi dung tæng møc ®Çu t− Tæng møc ®Çu t− bao gåm: Chi phÝ x©y dùng; Chi phÝ thiÕt bÞ; Chi phÝ ®Òn bï gi¶i phãng mÆt b»ng, t¸i ®Þnh c−; Chi phÝ qu¶n lý dù ¸n vµ chi phÝ kh¸c; Chi phÝ dù phßng. Chi phÝ x©y dùng bao gåm: Chi phÝ x©y dùng c¸c c«ng tr×nh, h¹ng môc c«ng tr×nh thuéc dù ¸n; Chi phÝ ph¸ vµ th¸o dì c¸c vËt kiÕn tróc cò; Chi phÝ san lÊp mÆt b»ng x©y dùng; Chi phÝ x©y dùng c«ng tr×nh t¹m, c«ng tr×nh phô trî phôc vô thi c«ng (®−êng thi c«ng, ®iÖn n−íc, nhµ x−ëng v.v ); Nhµ t¹m t¹i hiÖn tr−êng ®Ó ë vµ ®iÒu hµnh thi c«ng. Chi phÝ thiÕt bÞ bao gåm: Chi phÝ mua s¾m thiÕt bÞ c«ng nghÖ (gåm c¶ thiÕt bÞ phi tiªu chuÈn cÇn s¶n xuÊt, gia c«ng) vµ chi phÝ ®µo t¹o vµ chuyÓn giao c«ng nghÖ (nÕu cã), chi phÝ vËn chuyÓn tõ c¶ng hoÆc n¬i mua ®Õn c«ng tr×nh, chi phÝ l−u kho, l−u b·i, chi phÝ b¶o qu¶n, b¶o d−ìng t¹i kho b·i ë hiÖn tr−êng, thuÕ vµ phÝ b¶o hiÓm thiÕt bÞ c«ng tr×nh; Chi phÝ l¾p ®Æt thiÕt bÞ vµ thÝ nghiÖm, hiÖu chØnh (nÕu cã). Chi phÝ ®Òn bï gi¶i phãng mÆt b»ng, t¸i ®Þnh c− bao gåm: Chi phÝ ®Òn bï nhµ cöa, vËt kiÕn tróc, c©y trång trªn ®Êt, ; Chi phÝ thùc hiÖn t¸i ®Þnh c− cã liªn quan ®Õn ®Òn bï gi¶i phãng mÆt b»ng cña dù ¸n; Chi phÝ cña Ban ®Òn bï gi¶i phãng mÆt b»ng; Chi phÝ sö dông ®Êt nh− chi phÝ thuª ®Êt trong thêi gian x©y dùng, chi phÝ ®Çu t− h¹ tÇng kü thuËt (nÕu cã). Chi phÝ qu¶n lý dù ¸n vµ chi phÝ kh¸c bao gåm: Chi phÝ qu¶n lý chung cña dù ¸n; Chi phÝ tæ chøc thùc hiÖn c«ng t¸c ®Òn bï gi¶i phãng mÆt b»ng thuéc tr¸ch nhiÖm cña Chñ ®Çu t−; Chi phÝ thÈm ®Þnh hoÆc thÈm tra thiÕt kÕ, tæng dù to¸n, dù to¸n x©y dùng c«ng tr×nh; Chi phÝ lËp hå s¬ mêi dù thÇu, hå s¬ mêi ®Êu thÇu, ph©n tÝch ®¸nh gi¸ hå s¬ dù thÇu, hå s¬ ®Êu thÇu; Chi phÝ gi¸m s¸t thi c«ng x©y dùng, gi¸m s¸t kh¶o s¸t x©y dùng vµ l¾p ®Æt thiÕt bÞ; Chi phÝ kiÓm ®Þnh vµ chøng nhËn sù phï hîp vÒ chÊt l−îng c«ng tr×nh x©y dùng; Chi phÝ nghiÖm thu, quyÕt to¸n vµ quy ®æi vèn ®Çu t−; Chi phÝ lËp dù ¸n; Chi phÝ thi tuyÓn kiÕn tróc (nÕu cã); Chi phÝ kh¶o s¸t, thiÕt kÕ x©y dùng; L·i vay cña Chñ ®Çu t− trong thêi gian x©y dùng th«ng qua hîp ®ång tÝn dông hoÆc hiÖp ®Þnh vay vèn (®èi víi dù ¸n sö dông vèn ODA); C¸c lÖ phÝ vµ chi phÝ thÈm ®Þnh; Chi phÝ cho Ban chØ ®¹o Nhµ n−íc, Héi ®ång nghiÖm thu Nhµ n−íc, chi phÝ ®¨ng kiÓm chÊt l−îng quèc tÕ, chi phÝ quan tr¾c biÕn d¹ng c«ng tr×nh (nÕu cã); Vèn l−u ®éng ban ®Çu cho s¶n xuÊt; Chi phÝ nguyªn liÖu, n¨ng l−îng, nh©n lùc cho qu¸ tr×nh ch¹y thö kh«ng t¶i vµ cã t¶i (®èi víi dù ¸n s¶n xuÊt kinh doanh); Chi phÝ b¶o hiÓm c«ng tr×nh; Chi phÝ kiÓm to¸n, thÈm tra, phª duyÖt quyÕt to¸n vµ mét sè chi phÝ kh¸c. Chi phÝ dù phßng: Lµ kho¶n chi phÝ ®Ó dù trï cho c¸c khèi l−îng ph¸t sinh, c¸c yÕu tè tr−ît gi¸ vµ nh÷ng c«ng viÖc ch−a l−êng tr−íc ®−îc trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn dù ¸n. 3.1.2. Ph−¬ng ph¸p lËp tæng møc ®Çu t− Tæng møc ®Çu t− ®−îc x¸c ®Þnh trªn c¬ së khèi l−îng chñ yÕu c¸c c«ng viÖc cÇn thùc hiÖn cña dù ¸n theo thiÕt kÕ c¬ së vµ c¸c khèi l−îng kh¸c dù tÝnh hoÆc ®−îc x¸c ®Þnh theo chi phÝ x©y dùng cña c¸c dù ¸n cã tiªu chuÈn kinh tÕ - kü thuËt t−¬ng tù ®· thùc hiÖn hoÆc theo Bïi Ngäc Toµn B/m Dù ¸n vµ Qu¶n lý dù ¸n
60 M«n häc: LËp vµ ph©n tÝch dù ¸n ®Çu t− x©y dùng giao th«ng suÊt ®Çu t− x©y dùng c«ng tr×nh. NÕu dù ¸n ®Çu t− gåm nhiÒu c«ng tr×nh th× mçi c«ng tr×nh cã thÓ vËn dông ph−¬ng ph¸p tÝnh sau ®©y ®Ó tÝnh tæng møc ®Çu t−: 3.1.2.1. C¨n cø theo thiÕt kÕ c¬ së cña dù ¸n Chi phÝ x©y dùng ®−îc tÝnh theo nh÷ng khèi l−îng chñ yÕu tõ thiÕt kÕ c¬ së, c¸c khèi l−îng kh¸c dù tÝnh vµ ®¬n gi¸ x©y dùng phï hîp. Chi phÝ thiÕt bÞ ®−îc tÝnh theo sè l−îng, chñng lo¹i, gi¸ trÞ tõng lo¹i thiÕt bÞ hoÆc gi¸ trÞ toµn bé d©y chuyÒn c«ng nghÖ (nÕu mua thiÕt bÞ ®ång bé) theo gi¸ thÞ tr−êng ë thêi ®iÓm lËp dù ¸n hoÆc theo b¸o gi¸ cña Nhµ cung cÊp vµ dù tÝnh c¸c chi phÝ vËn chuyÓn, b¶o qu¶n, l¾p ®Æt nh÷ng thiÕt bÞ nµy vµ chi phÝ ®µo t¹o, chuyÓn giao c«ng nghÖ (nÕu cã). Chi phÝ ®Òn bï gi¶i phãng mÆt b»ng, t¸i ®Þnh c− ®−îc tÝnh theo khèi l−îng ph¶i ®Òn bï, t¸i ®Þnh c− cña dù ¸n vµ c¸c quy ®Þnh hiÖn hµnh cña Nhµ n−íc vÒ gi¸ ®Òn bï vµ t¸i ®Þnh c− t¹i ®Þa ph−¬ng n¬i x©y dùng c«ng tr×nh, chi phÝ thuª ®Êt thêi gian x©y dùng, chi phÝ ®Çu t− h¹ tÇng kü thuËt (nÕu cã). Chi phÝ qu¶n lý dù ¸n vµ chi phÝ kh¸c ®−îc tÝnh theo c¸c quy ®Þnh hiÖn hµnh hoÆc cã thÓ −íc tÝnh b»ng 10% ÷ 15% cña tæng chÝ phÝ x©y dùng vµ thiÕt bÞ vµ ch−a bao gåm l·i vay cña Chñ ®Çu t− trong thêi gian x©y dùng ®èi víi c¸c dù ¸n s¶n xuÊt kinh doanh. Chi phÝ dù phßng ®−îc tÝnh kh«ng v−ît qu¸ 15% cña tæng c¸c chi phÝ nªu trªn (chi phÝ x©y dùng; chi phÝ thiÕt bÞ; chi phÝ ®Òn bï gi¶i phãng mÆt b»ng, t¸i ®Þnh c−; chi phÝ qu¶n lý dù ¸n vµ chi phÝ kh¸c). 3.1.2.2. Tr−êng hîp cã sè liÖu cña c¸c dù ¸n cã tiªu chuÈn kinh tÕ - kü thuËt t−¬ng tù ®· thùc hiÖn th× cã thÓ sö dông c¸c sè liÖu nµy ®Ó lËp tæng møc ®Çu t−. Tr−êng hîp nµy ph¶i tÝnh quy ®æi sè liÖu ®ã vÒ thêi ®iÓm lËp dù ¸n vµ ®iÒu chØnh c¸c kho¶n môc chi phÝ ch−a tÝnh ®Ó x¸c ®Þnh tæng møc ®Çu t−. 3.1.2.3. §èi víi c¸c c«ng tr×nh th«ng dông nh− nhµ ë, kh¸ch s¹n, ®−êng giao th«ng v. v tæng møc ®Çu t− cã thÓ x¸c ®Þnh theo gi¸ chuÈn hoÆc suÊt vèn ®Çu t− x©y dùng c«ng tr×nh t¹i thêi ®iÓm lËp dù ¸n vµ ®iÒu chØnh, bæ sung c¸c chi phÝ ch−a tÝnh cña c¬ cÊu tæng møc ®Çu t−. 3.1.2.4. C¸c dù ¸n ph¶i lËp B¸o c¸o ®Çu t− x©y dùng c«ng tr×nh ®Ó xin chñ tr−¬ng ®Çu t− tr−íc khi lËp dù ¸n th× viÖc x¸c ®Þnh s¬ bé tæng møc ®Çu t− cã thÓ −íc tÝnh theo suÊt vèn ®Çu t− hoÆc theo chi phÝ cña dù ¸n t−¬ng tù ®· thùc hiÖn. 3.2. X¸c ®Þnh nguån vèn, lo¹i nguån vèn, nhu cÇu vèn theo tiÕn ®é Mét trong nh÷ng néi dung quan träng cña dù ¸n lµ x¸c ®Þnh h×nh thøc huy ®éng vèn. Cã c¸c h×nh thøc thùc hiÖn dù ¸n theo nguån vèn nh− sau (kh«ng kÓ nguån vèn ng©n s¸ch): H×nh thøc BOT (x©y dùng, khai th¸c chuyÓn giao) Theo h×nh thøc nµy chñ ®Çu t− tù bá vèn ®Ó x©y dùng c«ng tr×nh, sau ®ã tù qu¶n lý kh©u vËn hµnh, khai th¸c ®Ó thu håi vèn vµ cã lîi nhuËn trong mét thêi gian nhÊt ®Þnh. HÕt thêi h¹n nµy chñ ®Çu t− ph¶i chuyÓn giao c«ng tr×nh cho Nhµ n−íc kh«ng cã båi hoµn. H×nh thøc BTO (x©y dùng, chuyÓn giao, khai th¸c) Bïi Ngäc Toµn B/m Dù ¸n vµ Qu¶n lý dù ¸n
Ch−¬ng 3. Ph−¬ng ph¸p x©y dùng c¸c néi dung cña dù ¸n XDGT 61 Theo h×nh thøc nµy chñ ®Çu t− ban ®Çu tù bá vèn x©y dùng c«ng tr×nh, c¬ së h¹ tÇng vµ chuyÓn giao cho Nhµ n−íc, Nhµ n−íc dµnh cho chñ ®Çu t− mét thêi gian nhÊt ®Þnh ®Ó kinh doanh. H×nh thøc BT (x©y dùng, chuyÓn giao) Theo h×nh thøc nµy chñ ®Çu t− ban ®Çu tù bá vèn x©y dùng c¸c c«ng tr×nh, sau ®ã chuyÓn giao cho Nhµ n−íc khai th¸c kinh doanh, Nhµ n−íc sau ®ã sÏ t¹o ®iÒu kiÖn cho chñ ®Çu t− thùc hiÖn dù ¸n ®Çu t− kh¸c ®Ó thu håi vèn. H×nh thøc ®Çu t− trùc tiÕp FDI §Çu t− trùc tiÕp lµ h×nh thøc hîp t¸c kinh doanh d−íi h×nh thøc c«ng ty liªn doanh hoÆc c«ng ty cã 100% vèn ®Çu t− n−íc ngoµi. H×nh thøc vay vèn tõ Quü hç trî ph¸t triÓn chÝnh thøc ODA Theo h×nh thøc nµy dù ¸n ®−îc vay vèn n−íc ngoµi l·i suÊt thÊp. Nhu cÇu vèn theo tiÕn ®é ®−îc x¸c ®Þnh theo khèi l−îng c«ng viÖc thùc hiÖn. 3.3. Ph©n tÝch hiÖu qu¶ ®Çu t− vµ lùa chän ph−¬ng ¸n tèi −u HiÖu qu¶ ®Çu t− cã thÓ ph©n tÝch tõ 2 gi¸c ®é: ph©n tÝch tµi chÝnh vµ ph©n tÝch kinh tÕ - x· héi. Trong phÇn nµy cÇn thuyÕt minh râ ph−¬ng ph¸p ph©n tÝch, c¨n cø cña c¸c th«ng sè ®−a vµo tÝnh to¸n, chØ râ c¸ch tÝnh c¸c chi phÝ, c¸ch tÝnh vµ ®èi t−îng ®−îc h−ëng c¸c lîi Ých cña viÖc x©y dùng c«ng tr×nh dù ¸n, thêi h¹n ph©n tÝch vµ kÕt qu¶ ph©n tÝch. Dùa vµo c¸c kÕt qu¶ ph©n tÝch tµi chÝnh, kinh tÕ - x· héi vµ mét sè c¸c chØ tiªu kü thuËt tæng hîp, c¸c −u khuyÕt ®iÓm mçi ph−¬ng ¸n (kÓ c¶ vÊn ®Ò nghiªn cøu t¸c ®éng m«i tr−êng) ®Ó ®−a ra kÕt luËn vµ kiÕn nghÞ chän ph−¬ng ¸n. C¸c néi dung ph©n tÝch tµi chÝnh vµ ph©n tÝch kinh tÕ - x· héi cña mét dù ¸n ®Çu t− x©y dùng c«ng tr×nh giao th«ng sÏ ®−îc tr×nh bµy cô thÓ ë c¸c ch−¬ng 5 vµ 6 tµi liÖu nµy. 4. §¸nh gi¸ t¸c ®éng m«i tr−êng 4.1. Kh¸i niÖm m«i tr−êng vµ ®¸nh gi¸ t¸c ®éng m«i tr−êng 4.1.1. Kh¸i niÖm m«i tr−êng M«i tr−êng ®−îc hiÓu lµ kh«ng gian vµ hoµn c¶nh sinh sèng cña con ng−êi. C¸c yÕu tè m«i tr−êng chÝnh lµ c¸c yÕu tè ¶nh h−ëng ®Õn kh«ng gian vµ hoµn c¶nh sinh sèng cña con ng−êi. C¸c yÕu tè m«i tr−êng mµ mét dù ¸n x©y dùng giao th«ng cã thÓ ¶nh h−ëng bao gåm: 4.1.1.1. YÕu tè m«i tr−êng kinh tÕ - x· héi - nh©n v¨n - Sù ®i l¹i, lµm viÖc cña d©n c−. - M«i tr−êng ho¹t ®éng kinh tÕ vµ ®iÒu kiÖn sinh sèng nh− chiÕm dông ®Êt vµ t¸i ®Þnh c−. - M«i tr−êng n«ng nghiÖp, thuû lîi. - M«i tr−êng du lÞch, lÞch sö vµ di s¶n v¨n ho¸. - M«i tr−êng thÈm mü vµ c¶nh quan. - ChÊt l−îng sinh ho¹t cña céng ®ång (chÊt l−îng kh«ng khÝ, tiÕng ån, vÊn ®Ò vÖ sinh ). Bïi Ngäc Toµn B/m Dù ¸n vµ Qu¶n lý dù ¸n
62 M«n häc: LËp vµ ph©n tÝch dù ¸n ®Çu t− x©y dùng giao th«ng 4.1.1.2. C¸c yÕu tè m«i tr−êng tµi nguyªn thiªn nhiªn vµ m«i tr−êng sinh th¸i - M«i tr−êng ®Êt. - M«i tr−êng n−íc. - M«i tr−êng sinh th¸i (®éng thùc vËt). 4.1.2. §¸nh t¸c ®éng m«i tr−êng ViÖc x©y dùng vµ khai th¸c mét c«ng tr×nh giao th«ng gãp phÇn vµo viÖc c¶i thiÖn hoµn c¶nh kinh tÕ, x· héi nh−ng cã thÓ t¸c ®éng xÊu ®Õn c¸c yÕu tè m«i tr−êng, dÉn ®Õn c¸c t¸c h¹i vÒ kh«ng gian sinh sèng cña con ng−êi. Môc ®Ých cña viÖc ®¸nh gi¸ t¸c ®éng m«i tr−êng chÝnh lµ: - §iÒu tra, ph©n tÝch, ®¸nh gi¸, dù b¸o (tõ ®Þnh tÝnh ®Õn ®Þnh l−îng) c¸c t¸c ®éng cña qu¸ tr×nh thùc hiÖn vµ khai th¸c dù ¸n ®Õn c¸c yÕu tè m«i tr−êng. - TiÕp ®ã, trªn c¬ së c¸c ph©n tÝch, dù b¸o thiÕt kÕ c¸c biÖn ph¸p: + phßng ngõa; + gi¶m thiÓu c¸c t¸c ®éng bÊt lîi (®Ò xuÊt ph−¬ng ¸n xö lý, tÝnh to¸n vµ thiÕt kÕ tõ møc s¬ bé ®Õn møc chi tiÕt, cô thÓ); + ®Ò xuÊt c¸c gi¶i ph¸p ®Òn bï nh÷ng hËu qu¶ do c¸c t¸c ®éng bÊt lîi ®ã g©y ra ®èi víi m«i tr−êng. Giai ®o¹n chuÈn bÞ ®Çu t− Nghiªn cøu Nghiªn cøu tiÒn kh¶ thi kh¶ thi §Ò xuÊt dù ¸n Sµng läc vÒ m«i §¸nh gi¸ s¬ bé tr−êng Giai ®o¹n thùc hiÖn ®Çu t− §¸nh gi¸ chi tiÕt: - §Ò xuÊt vµ quyÕt ®Þnh c¸c gi¶i ph¸p phßng ngõa, gi¶m thiÓu t¸c ®éng xÊu. - ThiÕt kÕ chi tiÕt c¸c biÖn ph¸p kh¾c phôc. - Gi¸m s¸t thi c«ng c¸c biÖn ph¸p kh¾c phôc. So s¸nh víi ®¸nh gi¸ ban ®Çu vµ ®iÒu chØnh l¹i Giai ®o¹n khai th¸c dù ¸n - Gi¸m s¸t ho¹t ®éng cña dù ¸n vÒ khÝa c¹nh Bµi häc cho c¸c dù m«i tr−êng ¸n t−¬ng lai H×nh 3.1. Mèi liªn hÖ gi÷a ®¸nh gi¸ t¸c ®éng m«i tr−êng vµ c¸c giai ®o¹n cña qu¸ tr×nh ®Çu t− Bïi Ngäc Toµn B/m Dù ¸n vµ Qu¶n lý dù ¸n
Ch−¬ng 3. Ph−¬ng ph¸p x©y dùng c¸c néi dung cña dù ¸n XDGT 63 Trong tr−êng hîp m«i tr−êng bÞ t¸c ®éng nÆng nÒ th× thËm chÝ ph¶i kiÕn nghÞ huû bá dù ¸n (hoÆc ph−¬ng ¸n cña dù ¸n). Tr−êng hîp cã kh¶ n¨ng h¹n chÕ, kh¾c phôc c¸c t¸c ®éng bÊt lîi b»ng c¸c biÖn ph¸p phßng ngõa, gi¶m thiÓu th× ng−êi thiÕt kÕ cßn ph¶i lËp kÕ ho¹ch vµ ®Ò xuÊt c¸c biÖn ph¸p theo dâi, gi¸m s¸t m«i tr−êng trong giai ®o¹n thi c«ng vµ khai th¸c c«ng tr×nh dù ¸n (h×nh 3.1). Tãm l¹i, ®¸nh gi¸ t¸c ®éng m«i tr−êng lµ mét qu¸ tr×nh ®−îc sö dông khi x©y dùng vµ khai th¸c c«ng tr×nh nh»m b¶o vÖ vµ ph¸t triÓn bÒn v÷ng m«i tr−êng. §¸nh gi¸ t¸c ®éng m«i tr−êng lµ mét c«ng cô qu¶n lý gióp cho c¸c c¬ quan cã thÈm quyÒn: - x¸c ®Þnh tÝnh hiÖn thùc cña dù ¸n; - gi¶m tèi thiÓu nh÷ng hËu qu¶ cã h¹i cña dù ¸n; - n©ng cao lîi Ých vµ kh¶ n¨ng khai th¸c cña dù ¸n. Nh− vËy ®¸nh gi¸ t¸c ®éng m«i tr−êng gièng nh− mét luËn chøng kinh tÕ - kü thuËt hoÆc nh− mét nghiªn cøu kh¶ thi vÒ lÜnh vùc m«i tr−êng trong dù ¸n. Nh÷ng ®¸nh gi¸ nµy sÏ cung cÊp c¬ së, c¨n cø ®Ó thiÕt kÕ c¸c c«ng tr×nh lín cã tÝnh thùc tiÔn kinh tÕ cao vµ ®¶m b¶o b¶o vÖ m«i tr−êng bao gåm c¸c c¬ së h¹ tÇng nh− ®−êng bé, ®−êng s¾t, ®Ëp n−íc vµ c¸c khu c«ng nghiÖp chuyªn ngµnh nh− lµ m¸y läc dÇu, khu chÕ xuÊt, nhµ ga, bÕn c¶ng hay c¸c khu c«ng nghiÖp kh¸c. 4.2. Néi dung c¸c giai ®o¹n ®¸nh gi¸ t¸c ®éng m«i tr−êng H×nh 3.1 tr×nh bµy c¸c giai ®o¹n ®¸nh gi¸ t¸c ®éng m«i tr−êng theo c¸c giai ®o¹n cña dù ¸n, ®ã lµ sµng läc vÒ m«i tr−êng, ®¸nh gi¸ s¬ bé vµ ®¸nh gi¸ chi tiÕt. 4.2.1. Sµng läc vÒ m«i tr−êng Sµng läc vÒ m«i tr−êng ®−îc thùc hiÖn trong giai ®o¹n lËp quy ho¹ch m¹ng l−íi ®−êng hoÆc lËp b¸o c¸o NCTKT. Trong b−íc nµy chØ yªu cÇu nhËn biÕt, sµng läc vµ ®¸nh gi¸ c¸c yÕu tè m«i tr−êng cã thÓ ph¶i chÞu t¸c ®éng lín nÕu thùc hiÖn dù ¸n. Nh÷ng th«ng tin vÒ m«i tr−êng cã thÓ gióp trong viÖc ®iÒu chØnh vÞ trÝ hay quy m« cña c«ng tr×nh dù ¸n hoÆc thËm chÝ xem xÐt viÖc ho·n thùc hiÖn dù ¸n. Sµng läc vÒ m«i tr−êng gåm c¸c néi dung: - tæng qu¸t vÒ dù ¸n; - kh¸i qu¸t vÒ c¸c yÕu tè m«i tr−êng cã thÓ chÞu t¸c ®éng cña dù ¸n; - lËp ma trËn theo mÉu ë b¶ng 3.14 ®Ó nhËn biÕt c¸c yÕu tè m«i tr−êng bÞ t¸c ®éng trong c¸c giai ®o¹n tr−íc, trong, sau khi thùc hiÖn vµ khi khai th¸c dù ¸n. Tõ ®ã sµng läc c¸c yÕu tè t¸c ®éng quan träng cÇn ®−îc xem xÐt, ®¸nh gi¸. - ®¸nh gi¸ hiÖn tr¹ng m«i tr−êng vµ dù b¸o (chñ yÕu lµ ®Þnh tÝnh) t¸c ®éng m«i tr−êng ®èi víi c¸c yÕu tè ®· sµng läc ®Ó rót ra c¸c kÕt luËn vµ kiÕn nghÞ vÒ vÞ trÝ, quy m« dù ¸n hay c¸c h¹ng môc cña nã. ViÖc sµng läc vÒ m«i tr−êng th−êng ®−îc thùc hiÖn víi nguån kinh phÝ cã h¹n vµ chñ yÕu dùa vµo viÖc thu thËp c¸c sè liÖu s½n cã hoÆc dùa vµo sù ®¸nh gi¸ cña c¸c chuyªn gia vÒ m«i tr−êng. Ngoµi ra ng−êi ta cßn ®¸nh gi¸ c−êng ®é t¸c ®éng vµ ph¹m vi t¸c ®éng. Bïi Ngäc Toµn B/m Dù ¸n vµ Qu¶n lý dù ¸n
64 M«n häc: LËp vµ ph©n tÝch dù ¸n ®Çu t− x©y dùng giao th«ng C−êng ®é t¸c ®éng ®−îc ®¸nh gi¸ tuú theo: - gi¸ trÞ cña yÕu tè m«i tr−êng, biÓu thÞ tÇm quan träng cña yÕu tè ®−îc ®¸nh gi¸ vµ th−êng do c¸c chuyªn gia vÒ m«i tr−êng x¸c ®Þnh (gåm c¸c møc gi¸ trÞ rÊt cao, cao, trung b×nh vµ thÊp); - møc ®é t¸c ®éng: + m¹nh: khi t¸c ®éng lµm thay ®æi toµn bé c¸c ®Æc tÝnh riªng cña yÕu tè m«i tr−êng vèn cã; + trung b×nh: chØ lµm thay ®æi mét sè ®Æc tÝnh hoÆc lµm suy gi¶m chÊt l−îng yÕu tè m«i tr−êng; + yÕu: nh− trung b×nh nh−ng víi møc ®é t¸c ®éng thÊp. Ph¹m vi t¸c ®éng th−êng ®−îc ®¸nh gi¸ trong b¸n kÝnh 200 ÷300 mçi bªn cña c«ng tr×nh vµ còng ®−îc ph©n biÖt ®¸nh gi¸ víi c¸c møc: t¸c ®éng ®iÓm (chØ ¶nh h−ëng trong ph¹m vi liÒn kÒ c«ng tr×nh dù ¸n) vµ t¸c ®éng khu vùc (¶nh h−ëng tíi c¶ vïng gåm c¶ ngoµi ph¹m vi dù ¸n). 4.2.2. §¸nh gi¸ s¬ bé t¸c ®éng m«i tr−êng §¸nh gi¸ s¬ bé t¸c ®éng m«i tr−êng th−êng ®−îc thùc hiÖn trong giai ®o¹n lËp b¸o c¸o NCKT. Néi dung, yªu cÇu vµ c¸ch thøc thùc hiÖn b¸o c¸o ®¸nh gi¸ s¬ bé t¸c ®éng m«i tr−êng vÒ c¬ b¶n lµ gièng víi b¸o c¸o sµng läc vÒ m«i tr−êng nh−ng ®−îc thùc hiÖn cho tÊt c¶ c¸c ph−¬ng ¸n ®Ò xuÊt cña dù ¸n. Ngoµi ra ph¶i cã sù ph©n tÝch so s¸nh vµ kiÕn nghÞ lùa chän ph−¬ng ¸n trªn quan ®iÓm ®¸nh gi¸ t¸c ®éng m«i tr−êng. Th«ng th−êng cã thÓ ph©n tÝch, so s¸nh c¸c ph−¬ng ¸n vÒ t¸c ®éng m«i tr−êng theo ph−¬ng ph¸p dïng mét chØ tiªu kh«ng ®¬n vÞ ®o (xem ch−¬ng 4). Theo ph−¬ng ph¸p nµy tr−íc hÕt cÇn thèng kª ®Þnh l−îng c¸c yÕu tè m«i tr−êng bÞ t¸c ®éng ®èi víi mçi ph−¬ng ¸n. TiÕp ®ã thùc hiÖn v« thø nguyªn ho¸. B−íc tiÕp theo dùa vµo sù ®¸nh gi¸ cña chuyªn gia ®Ó cho ®iÓm yÕu tè nµo bÞ ¶nh h−ëng lµ nguy h¹i h¬n (cho hÖ sè cao h¬n). §em nh©n hÖ sè víi gi¸ trÞ ®Þnh l−îng ®· v« thø nguyªn ho¸ råi céng l¹i. Ph−¬ng ¸n nµo cã ®iÓm tæng céng cao h¬n lµ ph−¬ng ¸n xÊu h¬n (g©y t¸c ®éng xÊu nhiÒu h¬n) vÒ m«i tr−êng. 4.2.3. §¸nh gi¸ chi tiÕt §¸nh gi¸ chi tiÕt ®−îc thùc hiÖn trong giai ®o¹n lËp thiÕt kÕ kü thuËt vµ thiÕt kÕ b¶n vÏ thi c«ng nªn trong ph¹m vi tµi liÖu nµy kh«ng tr×nh bµy chi tiÕt. §¸nh gi¸ chi tiÕt t¸c ®éng m«i tr−êng ®−îc thùc hiÖn theo ph−¬ng ¸n ®· chän cña dù ¸n. B¸o c¸o ®¸nh gi¸ chi tiÕt t¸c ®éng m«i tr−êng còng gåm c¸c néi dung nh− 2 giai ®o¹n tr−íc nh−ng yªu cÇu ®¸nh gi¸ tÊt c¶ mäi t¸c ®éng cã thÓ mét c¸ch ®Þnh l−îng (chØ ®¸nh gi¸ ®Þnh tÝnh nh÷ng t¸c ®éng kh«ng thÓ ®Þnh l−îng). Ngoµi ra b¸o c¸o cßn ph¶i cã thªm c¸c néi dung: - ThiÕt kÕ c¸c biÖn ph¸p phßng ngõa, gi¶m thiÓu t¸c ®éng bÊt lîi, ®Ò xuÊt c¸c gi¶i ph¸p ®Òn bï hËu qu¶ do c¸c t¸c ®éng bÊt lîi g©y ra. - Ph©n tÝch nh÷ng lîi Ých vµ tæn thÊt kinh tÕ do c¸c t¸c ®éng m«i tr−êng trªn c¬ së so s¸nh sù thay ®æi c¸c yÕu tè m«i tr−êng khi cã vµ kh«ng cã dù ¸n. - LËp kÕ ho¹ch theo dâi, gi¸m s¸t m«i tr−êng trong giai ®o¹n thi c«ng vµ giai ®o¹n khai th¸c dù ¸n vÒ viÖc thùc hiÖn c¸c biÖn ph¸p, gi¶i ph¸p ®· ®Ò xuÊt, thiÕt kÕ. - LËp b¶n ®å m«i tr−êng (hiÖn tr¹ng vµ dù b¸o) cña vïng nghiªn cøu ®Ó thÓ hiÖn c¸c yÕu tè m«i tr−êng. Bïi Ngäc Toµn B/m Dù ¸n vµ Qu¶n lý dù ¸n
Ch−¬ng 3. Ph−¬ng ph¸p x©y dùng c¸c néi dung cña dù ¸n XDGT 65 B¶ng 3.14. Ma trËn sµng läc vµ x¸c ®Þnh c¸c t¸c ®éng m«i tr−êng C¸c yÕu tè m«i C¸c giai ®o¹n vµ yÕu tè t¸c ®éng tr−êng G.®. chuÈn bÞ Giai ®o¹n thi c«ng Giai ®o¹n khai th¸c dù ¸n thi c«ng chiÕm di lÊy thi thi vËn ho¹t xe c©y chç cÇu, ®Êt d©n, ®Êt, c«ng c«ng chuyÓn ®éng ch¹y trång ®µo, cèng, t¸i ®æ ®−êng cÇu vËt cña ®æ r·nh ®Þnh ®Êt liÖu xe ®Êt c− m¸y ®i l¹i, lµm viÖc cña d©n c¸c ho¹t ®éng kinh tÕ di s¶n v¨n ho¸, du lÞch n«ng nghiÖp X· héi - kinh tÕ kinh - X· héi thuû lîi sö dông ®Êt chÊt l−îng ®Êt thuû v¨n, dßng ch¶y chÊt l−îng n−íc mÆt xãi lë, xãi mßn rñi ro vµ tai biÕn m«i Tµi nguyªn, thiªn nhiªn Tµi nguyªn, tr−êng th¶m thùc vËt vµ hÖ sinh th¸i d−íi n−íc ®éng vËt hoang d·, Tµi nguyªn sinh th¸i quý hiÕm tiÕng ån chÊt l−îng kh«ng khÝ thÈm mü vµ c¶nh quan tËp qu¸n îng sinh ho¹t sinh ho¹t îng sinh ho¹t, − d©n téc, t«n gi¸o ChÊt l ChÊt chÊt th¶i Ghi chó: Trong b¶ng 3.23 dïng c¸c ký hiÖu kh¸c nhau ®Ó biÓu thÞ c¸c møc ®é t¸c ®éng: - t¸c ®éng l©u dµi cã lîi; - t¸c ®éng ng¾n h¹n cã lîi; - t¸c ®éng l©u dµi bÊt lîi; - t¸c ®éng ng¾n h¹n bÊt lîi; - c¸c « ®Ó trèng lµ kh«ng cã t¸c ®éng t−¬ng hç. Bïi Ngäc Toµn B/m Dù ¸n vµ Qu¶n lý dù ¸n
66 M«n häc: LËp vµ ph©n tÝch dù ¸n ®Çu t− x©y dùng giao th«ng 5. Giíi thiÖu mét sè néi dung dù ¸n cÇu Thanh tr× Trong môc nµy chØ giíi thiÖu c¸c phÇn: nh÷ng c¨n cø x¸c ®Þnh sù cÇn thiÕt cña dù ¸n cÇu Thanh tr×, ph©n tÝch kü thuËt vµ ph©n tÝch t¸c ®éng m«i tr−êng. C¸c ph©n tÝch tµi chÝnh vµ ph©n tÝch kinh tÕ - x· héi sÏ ®−îc lÇn l−ît tr×nh bµy chi tiÕt trong c¸c ch−¬ng 5 vµ 6. 5.1. Nh÷ng c¨n cø x¸c ®Þnh sù cÇn thiÕt cña dù ¸n 5.1.1. Giíi thiÖu chung dù ¸n 5.1.1.1. Bèi c¶nh chiÕn l−îc ph¸t triÓn giao th«ng Hµ néi Hµ néi ®ang ph¸t triÓn nhanh chãng vÒ d©n sè vµ kinh tÕ, cïng víi viÖc më réng vïng ngo¹i « mét c¸ch lén xén. Møc thu nhËp cña ng−êi d©n t¨ng lªn cïng víi møc t¨ng xe ch¹y. Khu vùc giao th«ng chÝnh cña Hµ néi t¨ng nhanh sè ng−êi sö dông xe m¸y, thay thÕ cho xe ®¹p tr−íc ®©y. C¸c lo¹i xe 2 b¸nh nµy rÊt thuËn lîi ë Hµ néi so víi ®i l¹i b»ng c¸c lo¹i xe lín h¬n. Trong khi ®ã giao th«ng c«ng céng cßn rÊt kÐm ph¸t triÓn víi mét sè Ýt tuyÕn xe buýt vµ kh«ng cã ®−êng s¾t néi ®«. Mét vÊn ®Ò ®Æt ra lµ ph¶i lµm sao ®Ó Hµ néi kh«ng bÞ ïn t¾c giao th«ng v× ïn t¾c giao th«ng lµm chËm l¹i tiÕn tr×nh ph¸t triÓn kinh tÕ cña Hµ néi thµnh mét trung t©m hµnh chÝnh, th−¬ng m¹i vµ du lÞch. Dù ¸n Quy ho¹ch tæng thÓ Giao th«ng míi cã tªn lµ: "Nghiªn cøu giao th«ng ®« thÞ Hµ néi - ViÖt nam n¨m 1995" ®−îc Tæ chøc hîp t¸c Quèc tÕ NhËt b¶n (JICA) thùc hiÖn n¨m 1995 chÝnh lµ ®Ó kh¾c phôc nguy c¬ trªn. Néi dung chÝnh lµ: - §Þnh h×nh KÕ ho¹ch chñ ®¹o vÒ chiÕn l−îc giao th«ng ®« thÞ cho Hµ néi. - §−a ra dù ¸n kh¶ thi vµ gi¶i ph¸p lùa chän trong thêi kú ®Çu, phï hîp víi yªu cÇu giao th«ng t−¬ng lai. Trong KÕ ho¹ch chñ ®¹o vÒ chiÕn l−îc giao th«ng ®« thÞ cho Hµ néi cã kÕ ho¹ch x©y dùng cÇu qua s«ng Hång. Dù ®o¸n yªu cÇu giao th«ng qua s«ng Hång tõ 0,48 triÖu l−ît/ngµy n¨m 1995 lªn 1,48 triÖu l−ît/ngµy n¨m 2015. NÕu n¨ng lùc th«ng xe kh«ng t¨ng lªn, tû lÖ V/C (l−u l−îng/n¨ng lùc) qua s«ng Hång sÏ t¨ng tõ 0,46 n¨m 1995 lªn 1,39 n¨m 2015. Giao th«ng qua s«ng Hång hiÖn nay ®−îc phôc vô bëi 3 cÇu: 1. CÇu Ch−¬ng D−¬ng bao gåm c¶ «-t« vµ xe m¸y. 2. CÇu Long Biªn cho tÇu ho¶ vµ 2 lµn bªn cho xe ®¹p. 3. CÇu Th¨ng Long gåm 2 tÇng cho «-t« vµ tÇu ho¶. CÇu Ch−¬ng D−¬ng vµ Long Biªn cïng kÕt hîp phôc vô yªu cÇu giao th«ng n¨m 1995 lµ 80.000 xe con (quy ®æi)/ngµy, t−¬ng lai t¨ng 24.100 xe con/ngµy n¨m 2015. CÇu Th¨ng Long −íc tÝnh 66.000 xe con/ngµy n¨m 1995, t¨ng lªn 20.700 xe con/ngµy n¨m 2015 v−ît qu¸ kh¶ n¨ng giao th«ng. Mét cÇu míi: cÇu Thanh Tr× dù kiÕn x©y dùng ë phÝa nam cÇu long Biªn vµ cÇu Ch−¬ng D−¬ng, lµ mét phÇn cña ®−êng vµnh ®ai 3, nèi víi quèc lé 1A t¹i khu c− d©n ®« thÞ phÝa nam vµ quèc lé 5 t¹i quËn Gia L©m, nh− mét ®−êng tr¸nh cho xe tõ H¶i Phßng vÒ. (ngoµi ra cßn cã kÕ ho¹ch x©y dùng 2 cÇu míi n÷a). 5.1.1.2. C¬ së lËp dù ¸n kh¶ thi. Môc ®Ých, ý nghÜa. Khu vùc nghiªn cøu Bïi Ngäc Toµn B/m Dù ¸n vµ Qu¶n lý dù ¸n
Ch−¬ng 3. Ph−¬ng ph¸p x©y dùng c¸c néi dung cña dù ¸n XDGT 67 - C¬ së lËp dù ¸n: dù ¸n kh¶ thi nµy ®−îc lËp theo kÕt qu¶ nghiªn cøu "KÕ ho¹ch chñ ®¹o vÒ giao th«ng cho thµnh phè Hµ néi" do JICA lµm n¨m 1995. Nhµ n−íc ViÖt nam ®· quyÕt ®Þnh x©y dùng khÈn cÊp cÇu Thanh tr× vµ ®o¹n phÝa nam ®−êng vµnh ®ai 3. - Môc ®Ých, ý nghÜa: theo chÝnh s¸ch ®æi míi, Hµ néi ®ang ph¸t triÓn nhanh ®Ó trë thµnh mét trung t©m th−¬ng m¹i, tµi chÝnh, c«ng nghiÖp, giao th«ng vïng ch©u thæ s«ng Hång vµ lµ vïng träng ®iÓm kinh tÕ phÝa B¾c, n»m trong tam gi¸c ph¸t triÓn Hµ néi - H¶i phßng - Qu¶ng ninh. HÖ thèng giao th«ng cã hiÖu qu¶ lµ yªu cÇu cÊp b¸ch ®Ó ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi trong t−¬ng lai. H¹ng môc nghiªn cøu kh¶ thi lµ cÇu Thanh tr× vµ ®o¹n phÝa nam ®−êng vµnh ®ai 3, nèi ®iÓm giao nhau víi QL 1 vµ Ql 5 ë Hµ néi. Ngoµi ra dù ¸n cßn cã ý nghÜa chuyÓn giao kü thuËt cho ®èi t¸c ViÖt nam (lµ PMU Th¨ng long) trong qu¸ tr×nh nghiªn cøu dù ¸n vµ x©y dùng c«ng tr×nh sau nµy. - Khu vùc nghiªn cøu: Vïng ¶nh h−ëng trùc tiÕp vµ kh«ng trùc tiÕp cña dù ¸n bao gåm c¸c quËn huyÖn cña Hµ néi vµ 6 tØnh xung quanh nh− Hµ t©y, VÜnh phóc, Th¸i nguyªn, b¾c giang, B¾c ninh vµ H−ng yªn. 5.1.1.3. C¸c b−íc thùc hiÖn c«ng t¸c nghiªn cøu Nghiªn cøu ®−îc chia thµnh 4 b−íc thùc hiÖn liªn tôc nh− sau: B−íc 1: Rµ so¸t nh÷ng sè liÖu hiÖn cã (th¸ng 4/1999). B−íc 2: Thu thËp sè liÖu, kh¶o s¸t ®iÒu kiÖn tù nhiªn, thiÕt kÕ c¬ b¶n vµ kh¶o s¸t hiÖn tr−êng (tõ th¸ng 4 ®Õn th¸ng 6/1999). B−íc 3: ThiÕt kÕ chi tiÕt, ®¸nh gi¸ t¸c ®«ng m«i tr−êng, lËp kÕ ho¹ch x©y dùng, dù to¸n, lËp kÕ ho¹ch thùc hiÖn vµ chuÈn bÞ dù th¶o hå s¬ thÇu (tõ th¸ng 8/1999 ®Õn th¸ng 3/2000). B−íc 4: ChuÈn bÞ vµ tr×nh nép b¸o c¸o cuèi cïng (th¸ng 5/2000). 5.1.2. §iÒu kiÖn kinh tÕ - x∙ héi 5.1.2.1. D©n sè Theo cuéc tæng ®iÒu tra d©n sè n¨m 1989, tæng sè d©n cña c¶ n−íc lµ 64,77 triÖu ng−êi. Con sè −íc tÝnh gÇn h¬n cho thÊy n¨m 1996 lµ 75,36 triÖu ng−êi. Tû lÖ t¨ng tr−ëng hµng n¨m lµ kho¶ng 1,9 - 2,4% trong vßng 7 n¨m. Tû lÖ d©n thµnh thÞ æn ®Þnh, kho¶ng 20% trªn tæng sè. Hµ néi cã tèc ®é ®« thÞ ho¸ lín nhÊt trong toµn quèc. Tæng sè d©n Hµ néi n¨m 1995 lµ 2.335,4 ngh×n ng−êi vµ n¨m 1996 lµ 2.397,6 triÖu ng−êi. Theo niªn gi¸m thèng kª cña Hµ néi n¨m 1996 con sè ®ã chiÕm 3,2% cña c¶ n−íc. Râ rµng d©n sè t¨ng mét c¸ch ®¸ng kÓ trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y vµ tËp trung chñ yÕu vµo c¸c khu vùc ®« thÞ, cã xu h−íng gi¶m dÇn vÒ phÝa t©y vµ phÝa nam. Khu vùc ngo¹i thµnh cã xu h−íng chuyÓn ®æi theo huyÖn. Trong huyÖn Gia l©m d©n sè t¨ng râ rÖt tõ n¨m 1989 ®Õn n¨m 1995, trong khi ®ã huyÖn Sãc s¬n, §«ng anh, Thanh tr× tû lÖ t¨ng l¹i gi¶m xuèng. HuyÖn Thanh tr× n»m gãc t©y nam cña Hµ néi vµ lµ khu vùc chÝnh cña ®o¹n ®−êng ®Ò xuÊt. Khu vùc nµy cã mËt ®é d©n c− kh¸ thÊp mÆc dï n»m kÒ víi c¸c quËn ®« thÞ v× khu vùc nµy bÞ lôt th−êng xuyªn, c¸c hå, ao c¸ chiÕm phÇn lín diÖn tÝch huyÖn. 5.1.2.2. ViÖc lµm Bïi Ngäc Toµn B/m Dù ¸n vµ Qu¶n lý dù ¸n
68 M«n häc: LËp vµ ph©n tÝch dù ¸n ®Çu t− x©y dùng giao th«ng CÊu tróc lao ®éng cña ViÖt nam x¸c lËp tõ n¨m 1990 ®Õn n¨m 1994 lµ: 73% lÜnh vùc 1 (n«ng nghiÖp, l©m vµ ng− nghiÖp); 13% lÜnh vùc 2 (c«ng nghiÖp, x©y dùng) vµ 14% lÜnh vùc dÞch vô Sù kÕt hîp c¸c lÜnh vùc nghÒ nghiÖp ë Hµ néi kh¸c víi toµn ®Êt n−íc: Ýt trong lÜnh vùc 1, nhiÒu trong lÜnh vùc c«ng nghiÖp vµ dÞch vô. 5.1.2.3. Tæng s¶n phÈm quèc d©n GDP T¨ng tr−ëng s¶n phÈm quèc d©n khu vùc (GRDP) hµng n¨m cao trªn toµn quèc (6,0 ®Õn 9,5% giai ®o¹n 1990-1996) vµ cña Hµ néi (trung b×nh 8,7% giai ®o¹n 1989-1996), t¨ng tr−ëng GRDP theo ®Çu ng−êi cña Hµ néi lµ rÊt cao: trung b×nh 13,4% n¨m 1989-1996, trong khi toµn quèc chØ cã 5,5%. Thùc tÕ ®ã cho thÊy Hµ néi cã ®ñ tiÒm n¨ng lµ mét lâi ®« thÞ/vïng trong khu vùc nghiªn cøu, trong c¶ hiÖn t¹i vµ t−¬ng lai. §iÒu cÇn thiÕt lµ ph¶i cã kÕ ho¹ch x©y dùng kÕt cÊu h¹ tÇng mong muèn cho c¶ Hµ néi ®Ó ®Þnh h−íng ph¸t triÓn toµn diÖn. Mét ý t−ëng lµ liªn kÕt c¸c lâi ph¸t triÓn ®« thÞ phÝa B¾c ViÖt nam, thÓ hiÖn vai trß trung t©m cña Hµ néi, vµ kiÕn nghÞ x©y dùng mét m¹ng l−íi ®−êng trôc chÝnh kÕt hîp ®−êng nan qu¹t víi ®−êng vµnh ®ai theo kÕ ho¹ch chñ ®¹o cña Hµ néi tíi n¨m 2020. §−êng vµnh ®ai 3 lµ mét trong nh÷ng dù ¸n chÝnh trong kÕ ho¹ch x©y dùng ®−êng. 5.1.2.4. C¬ cÊu kinh tÕ - x· héi t−¬ng lai Dù ®o¸n c¬ cÊu kinh tÕ - x· héi t−¬ng lai ®−îc thùc hiÖn bëi Tæng côc Thèng kª. 5.1.3. T×nh h×nh hiÖn tr¹ng ®−êng giao th«ng HÖ thèng giao th«ng trong khu vùcgåm 3 lo¹i: ®−êng bé, ®−êng s¾t vµ ®−êng thuû néi ®Þa, trong ®ã giao th«ng ®−êng bé ®ãng vai trß quan träng ®èi víi c¶ giao th«ng trong vµ ngoµi khu vùc. C¸c con ®−êng trôc chÝnh ra vµo thµnh phè theo c¸c trôc h−íng t©m nèi liÒn c¸c thµnh phè lín trªn c¶ n−íc víi c¸c tØnh thµnh l©n cËn. Tuy nhiªn ë Hµ néi tæng chiÒu dµi hÖ thèng ®−êng bé kh«ng ®ñ ®¸p øng nhu cÇu sö dông ngµy cµng t¨ng. HÖ thèng ®−êng vµnh ®ai ch−a ®−îc thùc hiÖn, ®−êng kh«ng ®ñ réng ®Ó ®¸p øng c¸c lo¹i xe t¶i träng lín, c¸c c©y cÇu ®ang ngµy cµng xuèng cÊp. 5.1.4. Dù ®o¸n yªu cÇu giao th«ng t−¬ng lai. B¶ng 3.15. Tû lÖ t¨ng tr−ëng l−u l−îng xe b×nh qu©n p (%) Xe con Xe buýt Xe t¶i Xe m¸y 17 4 5 -5 Do ®−êng vµnh ®ai 3 cã mét vai trß quan träng trong m¹ng l−íi ®−êng trôc chÝnh cña Thñ ®« Hµ néi, ph©n tÝch yªu cÇu giao th«ng kh«ng thùc hiÖn nh− mét ®o¹n ®−êng ®éc lËp mµ nh− mét phÇn cña toµn bé m¹ng l−íi ®−êng, mÆc dï ®o¹n ®Ò nghÞ lµm chØ lµ mét phÇn cña ®−êng vµnh ®ai 3. Dù b¸o yªu cÇu giao th«ng trong tõng thêi kú theo l−u l−îng xe ngµy trung b×nh n¨m cho 4 lo¹i xe: xe m¸y, xe con, xe buýt vµ xe t¶i. Dù ®o¸n tû lÖ t¨ng tr−ëng l−u l−îng theo tû lÖ t¨ng GDP (cã tÝnh tíi xu h−íng chuyÓn sang sö dông xe con vµ xe buýt) cña tõng lo¹i xe nh− b¶ng 3.15 vµ 3.16. Bïi Ngäc Toµn B/m Dù ¸n vµ Qu¶n lý dù ¸n
Ch−¬ng 3. Ph−¬ng ph¸p x©y dùng c¸c néi dung cña dù ¸n XDGT 69 B¶ng 3.16. L−u l−îng giao th«ng t−¬ng lai Dù ¸n cÇu Thanh tr× Lo¹i xe L−u l−îng (xe) Tæng PCU n¨m 2010 73.100 trong ®ã: xe con 7.480 xe buýt 5.520 xe t¶i 13.160 xe m¸y 94.320 Tæng PCU n¨m 2020 111.700 trong ®ã: xe con 35.955 xe buýt 8.170 xe t¶i 20.700 xe m¸y 55.120 5.2. Ph©n tÝch kü thuËt dù ¸n cÇu Thanh tr× 5.2.1. §iÒu kiÖn vËt lý khu vùc nghiªn cøu vµ kh¶o s¸t c«ng tr×nh 5.2.1.1. §iÒu kiÖn vËt lý khu vùc nghiªn cøu §Þa h×nh: §Þa h×nh nãi chung thuËn lîi trong toµn khu vùc c«ng tr−êng. §Êt ®ai b»ng ph¼ng trong vïng ®ång b»ng s«ng Hång víi cao ®é nhá h¬n 10 m. C¸c khu vùc tiÕp gi¸p chñ yÕu trång lóa. §Þa chÊt: §Þa chÊt vïng ®ång b»ng ch©u thæ s«ng Hång thuéc d¹ng båi tÝch hoÆc lò tÝch thuéc kû Holocence hoÆc Pleistocence, bao gåm c¸c lo¹i sái, c¸t, sÐt, phï sa vµ sÐt. KhÝ hËu: L−îng m−a trung b×nh hµng n¨m ë Hµ néi kho¶ng 1.700 mm, trong ®ã 80-85% trong mïa m−a. NhiÖt ®é trung b×nh hµng n¨m 23,60C, thÊp nhÊt 40C, cao nhÊt 39,40C. §é Èm trung b×nh 82%. 5.2.1.2. Kh¶o s¸t ®Þa h×nh Kh¶o s¸t ®Þa h×nh ®−îc thùc hiÖn theo 3 ph−¬ng ¸n tuyÕn, néi dung chÝnh lµ: - Kh¶o s¸t tim tuyÕn, c¾t däc - Kh¶o s¸t b×nh ®å - Kh¶o s¸t c¾t ngang - Kh¶o s¸t mÆt c¾t s«ng Bïi Ngäc Toµn B/m Dù ¸n vµ Qu¶n lý dù ¸n
70 M«n häc: LËp vµ ph©n tÝch dù ¸n ®Çu t− x©y dùng giao th«ng Dùa trªn sè liÖu kh¶o s¸t, ®· thiÕt kÕ s¬ bé víi khèi l−îng nh− sau: 1. 28 tê b¶n ®å tû lÖ 1/2.000, thÓ hiÖn c¸c ®Þa h×nh, ®Þa vËt hai bªn nh− nhµ cöa, ®−êng s¸, ®−êng d©y ®iÖn, ruéng lóa hoÆc kªnh t−íi tiªu, ao c¸ 2. C¾t däc tim tuyÕn tû lÖ ngang 1/1.000, ®øng tû lÖ 1/200, gåm c¶ cÇu Thanh tr×. 3. C¾t ngang c¸ch nhau tõng ®o¹n 50 m däc tuyÕn víi tû lÖ ngang 1/1.000, ®øng tû lÖ 1/200. 4. VÞ trÝ vµ cao ®é mÆt ®Êt c¸c lç khoan. 5. B¸o c¸o kh¶o s¸t ®Þa h×nh. 5.2.1.3. Kh¶o s¸t thuû v¨n Môc ®Ých cña kh¶o s¸t thuû v¨n lµ nh»m gi¶i thÝch râ ®Æc ®iÓm cña dßng ch¶y t¹i hiÖn tr−êng dù ¸n vµ nh÷ng ¶nh h−ëng t−¬ng t¸c gi÷a cÇu vµ s«ng. Kh¶o s¸t tËp trung x¸c ®Þnh mùc n−íc cao vµ tèc ®é dßng ch¶ytheo chu kú tÇn suÊt thiÕt kÕ, m« pháng dßng ch¶y däc s«ng gÇn khu vùc cÇu, x¸c ®Þnh møc ®é ¶nh h−ëng cña cÇu ®èi víi s«ng, ®ª vµ tÝnh to¸n kh¶ n¨ng xãi lë trô cÇu. KÕt qu¶ kh¶o s¸t cho thÊy: - Tèc ®é dßng ch¶y thay ®æi tõ 0,8 m/s ë gÇn ®¸y s«ng vµ 1,5 m/s ë gÇn mÆt n−íc. - Mùc n−íc lò cao nhÊt víi chu kú lÆp l¹i 20 n¨m trong thiÕt kÕ lµ 12,50 m. Mùc n−íc lò cao nhÊt víi chu kú lÆp l¹i 100 n¨m lµ kho¶ng 13,90 m. 5.2.1.4. Kh¶o s¸t ®Þa chÊt vµ vËt liÖu Kh¶o s¸t ®Þa chÊt vµ vËt liÖu chñ yÕu gåm viÖc th¨m dß hiÖn tr−êng, ph©n tÝch líp ®Êt yÕu vµ thiÕt kÕ chi tiÕt vÒ ®Þa chÊt. Kh¶o s¸t hiÖn tr−êng vµ thÝ nghiÖm trong phßng thÝ nghiÖm do mét c«ng ty t− vÊn ViÖt nam thùc hiÖn. Ph©n tÝch líp ®Êt yÕu ®−îc tiÕn hµnh ®Ó tÝnh to¸n ®é lón cè kÕt vµ æn ®Þnh nÒn ®Êt. ThiÕt kÕ chi tiÕt ®−îc thùc hiÖn chñ yÕu dùa trªn xö lý tr−íc toµn diÖn ®Ò xuÊt cho líp ®Êt yÕu, c¸c c«ng viÖc hç trî cho c«ng t¸c xö lý tr−íc vµ ®¶m b¶o æn ®Þnh cho nÒn ®−êng. Môc ®Ých cña c«ng t¸c kh¶o s¸t ®Þa chÊt ®Ó thu thËp sè liÖu cho thiÕt kÕ kü thuËt vÒ lÜnh vùc ®Þa chÊt c«ng tr×nh bao gåm x¸c ®Þnh tÇng chÞu lùc cho kÕt cÊu, mãng nÒn ®−êng, ph©n tÝch ®é æn ®Þnh vµ ®é lón cña líp ®Êt yÕu. §ång thêi c«ng t¸c kh¶o s¸t nµy còng nh»m thu thËp sè liÖu cho thiÕt kÕ kü thuËt ®èi víi vËt liÖu ®¾p bao gåm ®Êt, má vËt liÖu, n−íc ®Ó trén bª-t«ng vµ bª-t«ng trén s½n Ph¹m vi kh¶o s¸t ®Þa chÊt bao gåm c¸c c«ng t¸c sau: 1. Kh¶o s¸t hiÖn tr−êng 2. §iÒu kiÖn ®Þa chÊt liªn quan ®Õn thiÕt kÕ mãng cÇu 3. §iÒu kiÖn ®Þa chÊt liªn quan ®Õn thiÕt kÕ mãng nÒn ®−êng 4. VËt liÖu 5. Ph©n tÝch líp ®Êt yÕu 6. ThiÕt kÕ chi tiÕt Bïi Ngäc Toµn B/m Dù ¸n vµ Qu¶n lý dù ¸n
Ch−¬ng 3. Ph−¬ng ph¸p x©y dùng c¸c néi dung cña dù ¸n XDGT 71 5.2.2. Tiªu chuÈn thiÕt kÕ 5.2.2.1. Tiªu chuÈn thiÕt kÕ ®−êng Tiªu chuÈn thiÕt kÕ ®−îc quyÕt ®Þnh dùa trªn nh÷ng tiªu chuÈn cña ViÖt nam cã tham kh¶o tiªu chuÈn NhËt b¶n vµ tiªu chuÈn AASHTO cña Mü. Ngoµi ra tiªu chuÈn thiÕt kÕ cßn dùa trªn kÕt qu¶ NCKT do JICA thùc hiÖn. B¶ng 3.17 vµ b¶ng 3.18 tãm t¾t tiªu chuÈn thiÕt kÕ cho ®−êng ch¹y suèt, ®−êng gom vµ ®−êng nh¸nh nèi rÏ. B¶ng 3.17. KÕt cÊu mÆt ®−êng VËt liÖu ChiÒu dµy kÕt cÊu (cm) ®−êng ®−êng gom ®−êng nh¸nh nèi rÏ ch¹y suèt F1 F2 Ph¸p v©n- QL5 ®−êng CÇu giÏ kh¸c Líp bª-t«ng asphalt r¶i mÆt 5 5 5 5 5 5 Líp ®Öm bª-t«ng asphalt 5 5 - 5 5 - Líp mãng trªn t−íi nhùa 10 10 10 10 10 10 Líp mãng trªn cÊp phèi chÆt 15 15 15 15 15 15 Líp mãng d−íi ®¸ hçn hîp 40 30 35 30 35 35 Tæng céng 75 65 65 65 70 65 VÒ mÆt ®−êng, kiÕn nghÞ lùa chän ¸o ®−êng mÒm v×: - mÆt ®−êng cøng rÊt nh¹y c¶m víi khu vùc ®ång b»ng n−íc ®äng mÆt ®Êt mÒm. KÕt qu¶ nghiªn cøu cho thÊy khu vùc dù ¸n hÇu hÕt lµ mÆt ®Êt mÒm vµ cÇn cã sù æn ®Þnh ®Êt ®Ó thi c«ng ®−êng. - ®−êng trong dù ¸n nµy lµ ®−êng cao tèc néi ®« vµ ®−êng thu phÝ, do ®ã ®ßi hái giao th«ng ph¶i th«ng suèt. MÆt ®−êng mÒm tèt h¬n tõ gãc ®é nµy. - mÆt ®−êng mÒm ®¶m b¶o thi c«ng khÈn tr−¬ng, ®Æc biÖt khu vùc ®Þa chÊt kh«ng thuËn lîi. - chi phÝ ban ®Çu thÊp. 5.2.2.2. Tiªu chuÈn thiÕt kÕ cÇu T¶i träng thiÕt kÕ Dùa theo tiªu chuÈn thiÕt kÕ cÇu cña ViÖt nam (22TCN 018-79) vµ tiªu chuÈn AASHTO. Dïng t¶i träng cña AASHTO HS 20-44 x 125% (lÊy b»ng 125%) lµm t¶i träng thiÕt kÕ. T¶i träng nµy t−¬ng øng víi t¶i träng H30 cña ViÖt nam. TÜnh kh«ng Bïi Ngäc Toµn B/m Dù ¸n vµ Qu¶n lý dù ¸n
72 M«n häc: LËp vµ ph©n tÝch dù ¸n ®Çu t− x©y dùng giao th«ng TÜnh kh«ng th«ng thuyÒn cÇn thiÕt ®èi víi cÇu lµ 10 m trªn mùc n−íc cao vµ ph¶i cã chiÒu réng 80 m. B¶ng 3.18. Tãm t¾t tiªu chuÈn thiÕt kÕ c¸c lo¹i ®−êng dù ¸n cÇu Thanh tr× M« t¶ ®¬n vÞ Gi¸ trÞ ¸p dông ®−êng ®−êng ®−êng nh¸nh nèi ®−êng nh¸nh nèi ch¹y suèt gom rÏ t¹i nót giao 2lµn rÏ t¹i nót giao 1lµn xe, mét chiÒu xe, mét chiÒu CÊp ®−êng II-III IV - - Tèc ®é thiÕt kÕ km/h 100 60 40 40 C¸c yÕu tè mÆt c¾t ngang sè l−îng lµn xe lµn xe 4 2 2 1 chiÒu réng lµn xe m 3,75 3,5 3,5 3,5 chiÒu réng d¶i ph©n m 2,0 - - - c¸ch chiÒu réng vai ®−êng m 1,0 0,5 1,0 2,5 trong chiÒu réng vai ®−êng m 3,0 0,5 1,0 1,0 ngoµi ®é dèc ngang phÇn xe % 2,0 2,0 2,0 2,0 ch¹y ®é dèc ngang vai % 2,0 2,0 2,0 2,0 ®−êng siªu cao lín nhÊt % 7,0 6,0 10 10 ®é dèc däc thµnh phÇn % - - 11 11 B×nh diÖn tuyÕn b¸n kÝnh tèi thiÓu m 450 150 50 50 (125) b¸n kÝnh ®−êng cong m 100 500 140 140 nhá nhÊt cã chuyÓn tiÕp b¸n kÝnh ®−êng cong m 3.000 500 600 600 nhá nhÊt kh«ng cã siªu cao Tr¾c däc tuyÕn ®é dèc däc lín nhÊt % 4 6 6 6 b¸n kÝnh nhá nhÊt ®−êng cong ®øng låi m 6.000 1.500 900 900 Bïi Ngäc Toµn B/m Dù ¸n vµ Qu¶n lý dù ¸n
Ch−¬ng 3. Ph−¬ng ph¸p x©y dùng c¸c néi dung cña dù ¸n XDGT 73 lâm m 3.000 1.000 900 900 TÇm nh×n dõng xe tèi thiÓu m 160 75 40 40 TÇm nh×n ch¹y xe tèi thiÓu m 700 350 - - Khæ tÜnh kh«ng chiÒu ®øng m 4.75 4.5 4.75 4.5 ChiÒu dµi lµn gi¶m tèc m - - 130 90 ChiÒu dµi lµn t¨ng tèc m - - 260 180 ChiÒu dµi vuèt m - - - 60 Gãc ra - - 1/25 1/25 Gãc vµo - - 1/40 1/40 5.2.3. MÆt b»ng c¸c ph−¬ng ¸n tuyÕn 5.2.3.1. Nghiªn cøu c¸c ph−¬ng ¸n tuyÕn HiÖn tr−êng dù ¸n §o¹n phÝa nam ®−êng vµnh ®ai 3 Hµ néi n»m trong huyÖn Thanh tr× vµ Gia l©m, c¾t qua s«ng Hång ë vÞ trÝ 6.5 km phÝa h¹ l−u cÇu Ch−¬ng d−¬ng vµ 3,5 km h¹ l−u c¶ng Phµ §en. §iÓm b¾t ®Çu cña ®o¹n vµnh ®ai 3 ë Ph¸p v©n trªn QL 1, ®iÓm cuèi ë Sµi ®ång trªn QL 5. C¸c ph−¬ng ¸n tuyÕn Ph−¬ng ¸n 1 - chiÒu dµi cÇu ng¾n h¬n Gi¶ sö chiÒu dµi cÇu giíi h¹n trong ph¹m vi kho¶ng c¸ch 2 bê ®ª, ®iÓm c¾t qua ng¾n nhÊt ®−îc chän vÒ phÝa b¾c so víi vÞ trÝ ®Ò nghÞ cña TEDI (dµi 1.860m so víi 2.340 m cña TEDI).Còng nh− vËy, chiÒu dµi ®−êng ng¾n h¬n ph−¬ng ¸n 3 gÇn 700 m. Ph−¬ng ¸n 2 - Ýt ¶nh h−ëng ®Õn d©n c− nhÊt §o¹n nam ®−êng vµnh ®ai 3 Hµ néi v−ît s«ng Hång t¹i ®iÓm do TEDI ®Ò xuÊt vµ ch¹y qua khu vùc ch−a ph¸t triÓn sÏ Ýt ¶nh h−ëng ®Õn nhµ d©n vµ nhµ cao tÇng nhÊt. Ph−¬ng ¸n 3 - Ýt tr−ng dông ®Êt nhÊt §−êng vµnh ®ai 3 c¾t qua s«ng Hång ë vÞ trÝ TEDI ®Ò nghÞ, sö dông toµn bé ®−êng hiÖn cã nªn ph¹m vi ®Òn bï ®Êt ®ai Ýt nhÊt. 5.2.3.2. Nghiªn cøu kÕt cÊu cÇu vµ c¸c kÕt cÊu kh¸c KÕt cÊu cÇu b¾c qua s«ng Hång gåm cÇu chÝnh vµ cÇu dÉn. Trong ®ã cÇu dÉn gåm cã: cÇu dÉn 1, cÇu dÉn 2 vµ cÇu v−ît ®ª. CÇu chÝnh: qua nghiªn cøu mét sè lo¹i cÇu, ®éi nghiªn cøu tËp trung vµo c¸c ph−¬ng ¸n cÇu chÝnh nh− sau: Ph−¬ng ¸n 1: cÇu dÇm hép liªn tôc, bª-t«ng øng suÊt tr−íc, chiÒu dµi nhÞp gi÷a 130 vµ 150 m. Ph−¬ng ¸n 2: cÇu l−ng vßm bª-t«ng øng suÊt tr−íc, chiÒu dµi nhÞp gi÷a 180 m. Ph−¬ng ¸n 3: cÇu d©y v¨ng bª-t«ng øng suÊt tr−íc, chiÒu dµi nhÞp gi÷a 260 m. Bïi Ngäc Toµn B/m Dù ¸n vµ Qu¶n lý dù ¸n
74 M«n häc: LËp vµ ph©n tÝch dù ¸n ®Çu t− x©y dùng giao th«ng CÇu dÉn: ®éi nghiªn cøu xem xÐt lùa chän 3 lo¹i sau: - kÐo dµi d¹ng kÕt cÊu cÇu chÝnh - dïng trô ®ì ®¬n gi¶n ®æ bª-t«ng tr−íc, dÇm bª-t«ng øng suÊt tr−íc kÐo sau cã nhÞp 40- 50 m. - dïng dÇm bª-t«ng øng suÊt tr−íc kÐo sau víi b¶n nèi qua trô t¹o thµnh b¶n mÆt cÇu liªn tôc. CÇu v−ît ®ª: MÆt b»ng cÇu v−ît ®ª Hµ néi cã gãc xiªn 500 vµ cã chiÒu dµi nhÞp yªu cÇu kho¶ng 130 m theo tuyÕn ®−êng. §éi nghiªn cøu ®· dïng nhÞp 130 m víi 2 nhÞp bªn 75 m. CÇu qua ®ª phÝa Gia l©m cã chiÒu dµi kho¶ng 180 m däc theo tuyÕn ®−êng, gi÷a cao ®é ®Êt hiÖn tr¹ng. NhÞp cÇu v−ît qua ®ª lµ 80 m víi 2 nhÞp bªn 50 m. C¶ 2 vÞ trÝ nµy ®éi nghiªn cøu ®· xem xÐt dïng cÇu dÇm hép bª-t«ng øng suÊt tr−íc, dïng v¸n khu«n t¹m thêi ®ì b¶n mÆt cÇu trong qu¸ tr×nh thi c«ng. 5.2.4. Lùa chän ph−¬ng ¸n tuyÕn tèi −u 5.2.4.1. Nguyªn t¾c chung T¹o nªn sù nhÊt qu¸n gi÷a c¸c c¬ quan Nhµ n−íc vÒ ph−¬ng h−íng ph¸t triÓn ®−êng vµnh ®ai 3 phÝa nam Hµ néi. X¸c ®Þnh tuyÕn tèi −u lµ rÊt cÇn thiÕt tr−íc khi thiÕt kÕ s¬ bé. §Ó so s¸nh c¸c ph−¬ng ¸n tuyÕn cÇn xÐt ®Õn c¸c chØ tiªu sau: - kh¶ n¨ng ®Êt ®ai - t¸c ®éng ®Õn m«i tr−êng - x· héi - kinh tÕ x©y dùng - lîi Ých cho ng−êi sö dông - h×nh th¸i däc bê s«ng 5.2.4.2. §¸nh gi¸ c¸c ph−¬ng ¸n tuyÕn B¶ng 3.19. So s¸nh c¸c ph−¬ng ¸n tuyÕn dù ¸n cÇu Thanh tr× ChØ tiªu Ph−¬ng ¸n 1 Ph−¬ng ¸n 2 Ph−¬ng ¸n 3 C¸c chØ sè chÝnh chiÒu dµi ®−êng 11,6 km 12,05 km 12,30 chiÒu dµi cÇu 1.860 m 2.340 m 2.340 m chØ sè chi phÝ XD 0,95 1,01 1,00 §Òn bï ®Êt ®ai diÖn tÝch ®Êt yªu cÇu 68,3 ha 70,7 ha 61,7 ha sè nhµ bÞ ¶nh h−ëng 315 225 422 c− d©n bÞ ¶nh h−ëng 1.400 1.000 1.900 Bïi Ngäc Toµn B/m Dù ¸n vµ Qu¶n lý dù ¸n
Ch−¬ng 3. Ph−¬ng ph¸p x©y dùng c¸c néi dung cña dù ¸n XDGT 75 §¸nh gi¸ M«i tr−êng x∙ héi §Êt ®ai cÇn thiÕt CÇn ®Òn bï 3,6 ha ®Êt cã CÇn ®Òn bï 3,0 ha ®Êt cã CÇn ®Òn bï 9,6 ha ®Êt däc ng−êi ë däc theo QL 1, QL ng−êi ë däc QL1 vµ QL 5, QL 1, QL 5 vµ 4 km däc 5 vµ 2 bê ®ª, cã ¶nh h−ëng mét kho xi-m¨ng cña nhµ ®−êng hiÖn cã t¹i Yªn së vµ ®Õn 1 x−ëng gèm, nhµ kho m¸y Chinfon ë LÜnh nam sÏ Thanh tr×. Tuy vËy, do ë Nam du h¹. Kh«ng cã bÞ ¶nh h−ëng m«i tr−êng kh«ng gian 2 bªn ®−êng khu vùc nµo bÞ ¶nh h−ëng cÇn b¶o vÖ. §−êng sÏ ®i réng nªn dÔ dµng t¸i ®Þnh m«i tr−êng cÇn b¶o vÖ, v× tr¸nh bªn c¹nh nghÜa trang c−. ¶nh h−ëng 1 kho xi- ®−êng qua khu ®Êt trèng liÖt sü x· LÜnh nam trong m¨ng Chinfon t¹i LÜnh nh− ao hå, ®Êt trång trät, tr−êng hîp giíi h¹n ®−êng nam. §o¹n ®−êng cßn l¹i vïng ch−a ph¸t triÓn. ®á yªu cÇu lµ 50 m. qua khu trèng nh− ao, hå, khu ch−a ph¸t triÓn T¸c ®éng m«i tr−êng §−êng ®i qua c¹nh nghÜa §−êng ®i qua c¹nh nghÜa §−êng ®i qua khu nhµ ë x· héi trang Ph¸p v©n vµ Yªn trang Ph¸p v©n vµ Yªn dµy ®Æc cña Yªn së vµ ®Òn duyªn - Thanh tr× cÇn di dêi duyªn - Thanh tr× cÇn di dêi chïa thuéc x· TrÇn phó, mét sè x· nÕu cÇn thiÕt. mét sè x· nÕu cÇn thiÕt. Thanh tr×, mét sè biÖn ph¸p Ph¶i di dêi mét sè må m¶ ë 155 trong sè 255 nhµ bÞ ¶nh cÇn thùc hiÖn víi c¸c x· Thä kh«i - Gia l©m. h−ëng vµ ph¶i di chuyÓn liªn quan. 162 trong sè 422 mét sè må m¶. nhµ bÞ ¶nh h−ëng, ph¶i di dêi ®i n¬i kh¸c. Kh¶ thi kü thuËt Kinh tÕ x©y dùng ChiÒu dµi ®−êng ng¾n nhÊt, TuyÕn ®−êng ®i qua mét sè MÆc dï tuyÕn ®−êng lµ dµi chiÒu dµi cÇu còng ng¾n vïng chøa n−íc, ao hå, ph¶i nhÊt, cÇu còng dµi h¬n PA 1 h¬n. §−êng qua vïng chøa xö lý nÒn ®Êt yÕu khi cÇn nh−ng chiÒu dµi qua khu n−íc, ao hå, ph¶i xö lý nÒn thiÕt. chøa n−íc, ao hå ng¾n h¬n. ®Êt yÕu khi cÇn thiÕt. Chi phÝ x©y dùng vµ söa Chi phÝ söa ch÷a vµ thêi Chi phÝ x©y dùng thÊp ch÷a cao. gian x©y dùng dù tÝnh Ýt nh−ng chi phÝ söa ch÷a cao, h¬n. thêi gian thi c«ng còng dµi h¬n. Lîi Ých ng−êi sö S¬ ®å tuyÕn ng¾n h¬n nªn B¸n kÝnh ®−êng cong n»m ChiÒu dµi tuyÕn dµi h¬n nªn dông ®−êng tiÕt kiÖm thêi gian vµ chi nhá h¬n 500 m nªn tû lÖ tai thêi gian giao th«ng vµ chi phÝ ch¹y xe n¹n giao th«ng cao, cÇn cã phÝ ch¹y xe cao. biÖn ph¸p tr¸nh sù lén xén trong khu vùc cã ng−êi ë. H×nh th¸i häc dßng MÆt c¾t s«ng ®−îc kh¶o s¸t Kh¶o s¸t mÆt c¾t s«ng ®Ó Kh¶o s¸t mÆt c¾t s«ng ®Ó s«ng gåm c¸c khu kh«ng cã d©n biÕt ch¾c møc ®é xãi mßn biÕt ch¾c møc ®é xãi mßn c−. Xãi mßn lßng s«ng c©n b»ng 2 bê vµ lßng s«ng. c©n b»ng 2 bê vµ lßng s«ng. m¹nh h¬n. Quan hÖ quy ho¹ch TuyÕn ®−êng cÇn kÕt hîp TuyÕn ®−êng cÇn kÕt hîp Ph−¬ng ¸n nµy trïng víi víi kÕ ho¹ch giao th«ng chñ víi kÕ ho¹ch giao th«ng chñ ®−êng quy ho¹ch thµnh phè ®¹o cña Hµ néi ®Ó t×m c¸ch ®¹o cña Hµ néi ®Ó t×m c¸ch trong kÕ ho¹ch chñ ®¹o cña c¾t qua Yªn së phï hîp víi c¾t qua Yªn së phï hîp víi Hµ néi. quy ho¹ch Thanh tr×. quy ho¹ch Thanh tr×. §¸nh gi¸ toµn diÖn Chi phÝ x©y dùng thÊp, lîi Tèt vÒ mÆt m«i tr−êng, x· Sè ng−êi chÞu ¶nh h−ëng cã Ých cho ng−êi sö dông cao. héi, ®Æc biÖt Ýt ¶nh h−ëng vÎ nhiÒu h¬n nh−ng chñ yÕu Nh−ng cã nh−îc ®iÓm vÒ sù ®Õn con ng−êi. Tuy vËy, däc ®−êng hiÖn cã ë Yªn æn ®Þnh h×nh th¸i lßng s«ng, kÐm vÒ b×nh ®å, kinh tÕ x©y së, dÔ dµng t¸i ®Þnh c− ë kh«ng g©y ¶nh h−ëng nhiÒu dùng vµ sù v÷ng ch¾c cña QL5 më réng. H×nh th¸i vÒ m«i tr−êng, x· héi. Ph¶i quy ho¹ch. dßng s«ng æn ®Þnh, kinh tÕ di chuyÓn mét sè må m¶, x©y dùng vµ quy ho¹ch æn nhµ cöa. ®Þnh. Bïi Ngäc Toµn B/m Dù ¸n vµ Qu¶n lý dù ¸n
76 M«n häc: LËp vµ ph©n tÝch dù ¸n ®Çu t− x©y dùng giao th«ng KÕt luËn: Lùa chän ph−¬ng ¸n 3 5.2.4.3. M« t¶ tuyÕn ®−êng cao tèc trªn c¬ së tuyÕn ®· chän TuyÕn b¾t ®Çu ë nót giao cïng møc cña QL 1 vµ ®−êng 2 lµn cò lµ con ®−êng nèi liÒn ®ª phÝa t©y (®−êng Thanh tr×) víi QL 1. TuyÕn ch¹y däc theo con ®−êng cò t¹o thµnh mét m¹ng l−íi ®−êng chÝnh §«ng T©y ë Thanh tr× vµ khu vùc phÝa nam Hµ néi. Nh÷ng ®Æc ®iÓm c¬ së h¹ tÇng chñ yÕu däc theo con ®−êng nµy lµ tr¹m b¬m n−íc ngÇm, mét cÇu s¾t dµi 23 m vµ 2 ®−êng d©y t¶i ®iÖn cao ¸p. HiÖn nay cã rÊt nhiÒu nhµ cöa ®ang x©y dùng däc theo tuyÕn ®−êng cò nªn cÇn ph¶i hiÓu r»ng mÆc dï gi¶m bít diÖn tÝch thu håi ®Êt th× tuyÕn ®−êng nµy vÉn cã thÓ g©y ¶nh h−ëng ®èi víi d©n c− trong vïng. Tuy nhiªn cã thÓ di chuyÓn nh÷ng ng«i nhµ chÞu ¶nh h−ëng n»m s¸t nh÷ng ®−êng gom dù kiÕn tíi ®Þa ®iÓm kh¸c. Lµng Së th−îng t¹i lý tr×nh km3 + 800 n»m ë nót giao c¾t víi ®−êng B¾c Nam Yªn së - Mai ®éng c¾t qua c¸c khu d©n c− n¬i cã rÊt nhiÒu nhµ ë, tr−êng häc trong khu vùc d©n c− l©n cËn nót giao c¾t. Tr−íc khi nèi víi ®ª phÝa t©y, ®−êng Nam vµnh ®ai 3 ®−îc quy ho¹ch ®i t¸ch khái ®−êng cò c¾t qua c¸c khu d©n c− n¬i cã c¶ nhµ thê vµ c«ng viªn. §−êng nam vµnh ®ai 3 Hµ néi sau ®ã ch¹y vÒ h−íng b¾c däc theo bªn r×a c¸c khu d©n c− vµ ®i vµo khu vùc nhµ kho xi-m¨ng cña nhµ m¸y Chinfon ®Ó ®¶m b¶o cã ®ñ kho¶ng c¸ch cÇn thiÕt cho Chïa Thanh tr×, khu d©n c− míi ph¸t triÓn vµ tr−êng häc t¹i lý tr×nh km 5 + 800. §−êng nam vµnh ®ai 3 c¾t vµo khu vùc d©n c− ®«ng ®óc ë phÝa Nam D− H¶i ®Ó ®¶m b¶o cã ®ñ kho¶ng c¸ch cÇn thiÕt cho dù ¸n m«i tr−êng vµ cÊp n−íc Hµ néi - giai ®o¹n 1 (1997 - 1999) do WB tµi trî, nhµ m¸y ho¸ chÊt Ba NhÊt vµ nghÜa trang liÖt sü lµng LÜnh nam t¹i lý tr×nh km 6 + 800. Mét cÇu c¹n còng ®−îc thiÕt kÕ ®Ó gi¶m thiÓu ¶nh h−ëng ®Õn khu vùc nµy. §−êng nam vµnh ®ai 3 dù kiÕn v−ît qua s«ng Hång t¹i ®iÓm trªn tuyÕn cña TEDI. Tuy nhiªn, tuyÕn sÏ ®i vÒ h−íng b¾c kho¶ng 150 m tõ ®iÓm hiao c¾t ban ®Çu víi ®ª phÝa ®«ng ®Ó tr¸nh di tÝch lÞch sö vµ må m¶ trªn c¸nh ®ång huyÖn Gia l©m. Sau ®ã tuyÕn ch¹y song song víi ®−êng cò. TuyÕn kÕt thóc t¹i ®iÓm giao c¾t ®· thiÕt kÕ trªn QL 5, n¬i ®o¹n phÝa nam cña QL 1 míi do Ng©n hµng ph¸t triÓn Ch©u ¸ tµi trî ®ang ®−îc thùc hiÖn. Tæng chiÒu dµi trªn ®−êng gi÷a Ph¸p v©n trªn QL 1 vµ Sµi ®ång trªn QL 5 kho¶ng 12,2 km vµ kho¶ng gi÷a c¸c ®ª kho¶ng 2.400m. 5.2.4.4. VÞ trÝ tr¹m thu phÝ cÇu ®−êng Dù kiÕn ®Æt tr¹m thu phÝ kiÓu Barie trªn ®−êng nam vµnh ®ai 3 Hµ néi ®Ó thu phÝ ng−êi sö dông ®o¹n ®−êng nµy. VÞ trÝ tr¹m thu phÝ dù kiÕn ®Æt trong kho¶ng c¸ch gi÷a ®−êng ®ª Gia l©m vµ nót giao QL 5. Tr¹m thu phÝ dµi gÇn 200 m sÏ ®−îc x©y dùng tr−íc ®−êng quy ho¹ch ®« thÞ vµ xe t¶i h¹ng nÆng khi xuèng dèc cÇn gi¶m tèc ®é dÇn dÇn råi dõng l¹i theo hµng. Nh− vËy, tr¹m thu phÝ ph¶i ë lý tr×nh km 11+100. Tuy nhiªn xe cé sö dông nót giao th«ng t¹i c¸c vÞ trÝ ®ª cã thÓ kh«ng ®i qua tr¹m thu phÝ nµy. V× vËy, ®· cã ®Ò xuÊt 1 tr¹m thu phÝ phô trªn lèi lªn xuèng cña nh÷ng con ®−êng nµy. Bïi Ngäc Toµn B/m Dù ¸n vµ Qu¶n lý dù ¸n
Ch−¬ng 3. Ph−¬ng ph¸p x©y dùng c¸c néi dung cña dù ¸n XDGT 77 5.2.5. Nghiªn cøu vµ lùa chän ph−¬ng ¸n cÇu 5.2.5.1. C¸c ph−¬ng ¸n cho cÇu chÝnh Ph−¬ng ¸n 1: CÇu dÇm hép liªn tôc BT¦ST víi c¸c nhÞp: 80 m + 4 x 130 m + 80 m = 680 m Theo c¸c hÖ sè qui ®Þnh cøng cao, trô ®ì kÕt hîp b¶n mÆt cÇu ®−îc dïng ë phÝa Hµ néi vµ Gia l©m. C¸c lång s¾t trong mãng cäc ®−îc ®−îc thiÕt kÕ kh¸c nhau (nh− cäc èng thÐp, cäc èng bª-t«ng ®æ t¹i chç). Qua so s¸nh, chän lo¹i cäc èng bª-t«ng ®æ t¹i chç ®−êng kÝnh 2.000 mm. Ph−¬ng ¸n 2: CÇu l−ng vßm BT¦ST (PC Extradose Bridge) T¨ng chiÒu dµi nhÞp lªn 180 m, cÇn thiÕt dÇm hép bª-t«ng cao 10,5 m t¹i c¸c trô cÇu. ChiÒu cao nµy cã thÓ khã thi c«ng t¹i ViÖt nam nªn ®éi nghiªn cøu ®Ò nghÞ dïng dÇm hép bª- t«ng lai ghÐp. Lo¹i cÇu nµy kÕt hîp víi c¸p neo ë cao ®é thÊp ®Ó t¨ng c−êng ®é chÞu lùc cña ®o¹n dÇm trªn trô cÇu. Bè trÝ c¸c nhÞp lµ: 100 m + 3 x 180 m + 100 m = 740 m víi th¸p cao 20,0 m phÝa trªn mÆt cÇu. Ph−¬ng ¸n 3: CÇu d©y v¨ng BT¦ST §éi nghiªn cøu lùa chän bè trÝ nhÞp kinh tÕ nhÊt: 130 m + 260 m + 130 m = 520 m ChiÒu cao th¸p cÇu kho¶ng 95 m trªn mùc n−íc biÓn, trong giíi h¹n cho phÐp bëi Côc Hµng kh«ng ViÖt nam. 5.2.5.2. X¸c ®Þnh lo¹i cÇu cho cÇu dÉn vµ cÇu qua ®ª CÇu dÉn 1 (cÇu gi÷a nhÞp s«ng chÝnh vµ cÇu qua ®ª): CÇu dÇm hép liªn tôc BT¦ST nhÞp cÇu 50 m. H×nh d¹ng c¸c trô cÇu t−¬ng tù cÇu chÝnh, do ®ã phÝa Hµ néi vµ Gia l©m kh¸c nhau. Dïng mãng cäc bª-t«ng ®æ t¹i chç ®−êng kÝnh 1.500 mm. CÇu dÉn 2 (cÇu gi÷a cÇu qua ®ª vµ mè): Dïng dÇm bª-t«ng ®óc s½n, trô ®ì ®¬n gi¶n hoÆc liªn tôc theo ®iÒu kiÖn t¶i träng ®éng víi chiÒu dµi nhÞp lµ 30 m. Trô cÇu cã h×nh cét thon. CÇu qua ®ª: Bè trÝ nhÞp cÇu qua ®ª nh− sau: - PhÝa Hµ néi: 75 m + 130 m + 75 m = 280 m - PhÝa Gia l©m: 50 m + 80 m + 50 m = 180 m Tuy vËy, nghiªn cøu kü h¬n sÏ theo kh¶o s¸t ®Þa h×nh trong thiÕt kÕ kü thuËt chi tiÕt. Trô, mãng cÇu t−¬ng tù nh− cÇu dÉn. Bïi Ngäc Toµn B/m Dù ¸n vµ Qu¶n lý dù ¸n
78 M«n häc: LËp vµ ph©n tÝch dù ¸n ®Çu t− x©y dùng giao th«ng 5.2.5.3. §¸nh gi¸, lùa chän ph−¬ng ¸n cÇu VÒ cÇu chÝnh: Ph−¬ng ¸n 2 bÞ lo¹i bá theo quyÕt ®Þnh cña Ban chØ ®¹o Nhµ n−íc. Cßn 2 ph−¬ng ¸n, ®éi nghiªn cøu dïng mét sè ph−¬ng ph¸p, trong ®ã cã ph−¬ng ph¸p theo tiªu chuÈn NhËt b¶n, ph−¬ng ph¸p tû sè Nghiªn cøu c¸c lo¹i cÇu trªn ®· ®−îc thùc hiÖn trªn c¬ së ph©n tÝch kinh tÕ ®Çy ®ñ. KÕt qu¶ nghiªn cøu thÓ hiÖn trong b¶ng 3.20. B¶ng 3.20. Tãm t¾t ph©n tÝch kinh tÕ c¸c ph−¬ng ¸n cÇu ®.v: triÖu VN§ H¹ng môc PA 1 - dÇm hép PA 3 - d©y v¨ng 1. Chi phÝ x©y dùng ®−êng vµ nót giao kh¸c møc 1.390.860 1.390.860 2. Chi phÝ x©y dùng cÇu Thanh tr× 2.660.900 3.251.600 3. §Òn bï ®Êt ®ai vµ t¸i ®Þnh c− 129.654 129.654 4. ThiÕt kÕ vµ gi¸m s¸t 283.623 324.972 Tæng chi phÝ tµi chÝnh 4.465.037 5.097.086 Tæng chi phÝ kinh tÕ 3.984.452 4.546.512 Tû lÖ néi hoµn kinh tÕ EIRR 12,55% 11,34% Tû sè thu chi B/C (suÊt chiÕt khÊu i = 12%) 1,06 0,93 VÒ cÇu dÉn: CÇu dÉn 1: dÇm hép liªn tôc BT¦ST, nhÞp 56 m. CÇu dÉn 2: dÇm ch÷ I gi¶n ®¬n BT¦ST, nhÞp 30m, mãng: cäc bª-t«ng ®óc t¹i chç, ®−êng kÝnh 1.500 mm. CÇu qua ®ª: dÇm hép liªn tôc BT¦ST, nhÞp nh− trªn (môc 5.2.5.2), mãng: cäc bª-t«ng ®óc t¹i chç, ®−êng kÝnh 1.500 mm. 5.2.6. ThiÕt kÕ s¬ bé ®−êng ThiÕt kÕ s¬ bé ®−êng gåm nh÷ng phÇn chÝnh sau: 1. Yªu cÇu chung cho thiÕt kÕ 2. ThiÕt kÕ mÆt c¾t ngang 3. ThiÕt kÕ nót giao kh¸c møc 4. Tãm t¾t thiÕt kÕ h×nh häc 5. ThiÕt kÕ mÆt ®−êng - tiªu chuÈn thiÕt kÕ theo AASHTO (1972 vµ 1986): Bïi Ngäc Toµn B/m Dù ¸n vµ Qu¶n lý dù ¸n
Ch−¬ng 3. Ph−¬ng ph¸p x©y dùng c¸c néi dung cña dù ¸n XDGT 79 - lo¹i mÆt ®−êng: mÆt ®−êng mÒm - tuæi thä thiÕt kÕ: 10 n¨m - hÖ sè tæn thÊt tÝnh n¨ng phôc vô: 2,5 - c−êng ®é nÒn: CBR = 6 KÕt cÊu c¸c líp mÆt ®−êng (b¶ng 3.17). 5.2.7. ThiÕt kÕ s¬ bé cÇu B¶ng 3.21. CÊu t¹o h×nh häc chung cÇu Thanh tr× Lo¹i cÇu KÕt cÊu Bè trÝ nhÞp/chiÒu dµi(m) CÇu chÝnh dÇm hép liªn tôc BT¦ST 80 + 4 x 130 + 80 = 680 CÇu dÉn 1: - phÝa Thanh tr× dÇm hép liªn tôc BT¦ST 620 - phÝa Gia l©m dÇm hép liªn tôc BT¦ST 780 CÇu qua ®ª: - phÝa Thanh tr× dÇm hép liªn tôc BT¦ST 75 + 130 + 75 = 280 - phÝa gia l©m dÇm hép liªn tôc BT¦ST 50 + 80 + 50 = 180 CÇu dÉn 2: - phÝa Thanh tr× dÇm ch÷ I, BT¦ST 270 - phÝa Gia l©m dÇm ch÷ I, BT¦ST 300 Thø tù h×nh häc c¸c phÇn cÇu theo h−íng tõ Thanh tr× sang Gia l©m: Thanh tr× - cÇu dÉn 2 - cÇu qua ®ª - cÇu dÉn 1 - cÇu chÝnh - cÇu dÉn 2 - cÇu qua ®ª - cÇu dÉn 1 - Gia l©m. 5.2.8. KÕ ho¹ch thi c«ng Gåm c¸c ®Ò môc: 1. C¸c gãi thi c«ng vµ ph¹m vi 2. VËn chuyÓn vËt liÖu x©y dùng 3. Nguån vËt liÖu 4. Ph−¬ng ph¸p thi c«ng 5. TiÕn ®é thi c«ng VÒ kÕ ho¹ch thùc hiÖn dù ¸n: Lùa chän nhµ thÇu: ViÖc lùa chän nhµ thÇu cho dù ¸n ®−îc quyÕt ®Þnh víi sù t− vÊn cña OECF, th«ng qua ®Êu thÇu c¹nh tranh quèc tÕ cã sù s¬ tuyÓn thÇu phï hîp víi h−íng dÉn cña OECF cho vèn vay OECF. DÞch vô t− vÊn cho dù ¸n: Bïi Ngäc Toµn B/m Dù ¸n vµ Qu¶n lý dù ¸n
80 M«n häc: LËp vµ ph©n tÝch dù ¸n ®Çu t− x©y dùng giao th«ng ViÖc lùa chän vµ thuª t− vÊn cho c¸c dÞch vô t− vÊn kü thuËt (thiÕt kÕ chi tiÕt vµ gi¸m s¸t thi c«ng) ph¶i ®−îc tiÕn hµnh theo ph−¬ng ph¸p danh s¸ch ng¾n, phï hîp víi h−íng dÉn cña OECF vÒ viÖc thuª t− vÊn cña bªn vay OECF. VÒ ng©n quü dµnh cho dù ¸n: BÊt kú kho¶n nµo kh«ng ®−îc tµi trî b»ng vèn vay OECF ®Òu ph¶i do ChÝnh phñ trang tr¶i. TiÕn ®é thùc hiÖn: Toµn bé qu¸ tr×nh thi c«ng ®−îc chia thµnh 4 gãi thÇu. §Ó cã ®−îc tiÕn ®é ®Çu t− tèi −u, viÖc thi c«ng tÊt c¶ c¸c gãi thÇu sÏ hoµn thµnh cïng lóc vµo th¸ng thø 48. - Gãi 1 - cÇu Thanh tr×, tæng thêi gian thi c«ng 48 th¸ng, gåm 7 phÇn: + cÇu dÉn 2 (phÝa Thanh tr×) 19 th¸ng + cÇu qua ®ª (phÝa Thanh tr×) 31 th¸ng + cÇu dÉn 1 (phÝa thanh tr×) 33 th¸ng + cÇu chÝnh 46 th¸ng + cÇu dÉn 1 (phÝa Gia l©m) 36 th¸ng + cÇu qua ®ª (phÝa Gia l©m) 31 th¸ng + cÇu dÉn 2 (phÝa Gia l©m) 17 th¸ng - Gãi 2 - phÇn phÝa Gia l©m, tæng thêi gian cÇn thiÕt 42 th¸ng, tæng chiÒu dµi 3,5 km, gåm: + ®−êng ch¹y suèt 4 lµn xe, ®−êng gom vµ ®−êng dµnh cho xe th« s¬, ng−êi ®i bé + mét nót giao b¸n hoa thÞ nèi ®o¹n tuyÕn phÝa nam vµnh ®ai 3 Hµ néi víi QL 5 vµ cÇu v−ît + mét nót giao h×nh b¸n thoi nèi cÇu Thanh tr× vµ ®−êng ®ª Gia l©m + 3 cÇu cho ®−êng ch¹y suèt vµ 2 cÇu trªn nh¸nh nèi rÏ t¹i nót giao (cÇu cong) víi lo¹i cÇu dÇm bª-t«ng dù øng lùc. Trong ®ã c¸c cÇu chÝnh lµ: + cÇu v−ît QL 5 30 th¸ng + cÇu cong t¹i nót giao QL 5 14 th¸ng + cÇu v−ît ®−êng Gia l©m 08 th¸ng + cÇu v−ît kªnh CÇu b©y 20 th¸ng - Gãi 3 - phÇn phÝa Thanh tr×, tæng thêi gian thi c«ng cÇn thiÕt 42 th¸ng, tæng chiÒu dµi 6,2 km, gåm: + ®−êng ch¹y suèt 4 lµn xe, ®−êng gom vµ ®−êng dµnh cho xe th« s¬, ng−êi ®i bé + mét nót giao h×nh kÌn trumpet ®¬n nèi ®o¹n tuyÕn phÝa nam vµnh ®ai 3 Hµ néi víi QL 1, kÓ c¶ cÇu c¹n + mét nót giao h×nh thoi hoµn chØnh nèi cÇu Thanh tr× vµ ®−êng ®ª Thanh tr× Bïi Ngäc Toµn B/m Dù ¸n vµ Qu¶n lý dù ¸n
Ch−¬ng 3. Ph−¬ng ph¸p x©y dùng c¸c néi dung cña dù ¸n XDGT 81 + mét nót giao h×nh b¸n thoi nèi ®o¹n tuyÕn phÝa nam vµnh ®ai 3 hµ néi vµ ®−êng NguyÔn Tam Trinh + mét tr¹m thu phÝ lo¹i barie + 4 cÇu cho ®−êng ch¹y suèt vµ 3 cÇu trªn nh¸nh nèi rÏ t¹i nót giao víi lo¹i dÇm bª-t«ng dù øng lùc. Trong ®ã c¸c cÇu chÝnh lµ: + cÇu c¹n Ph¸p v©n 26 th¸ng + cÇu cong t¹i nót giao Ph¸p v©n - CÇu giÏ 20 th¸ng + cÇu v−ît s«ng Kim ng−u 12 th¸ng + cÇu NguyÔn Tam Trinh 09 th¸ng + cÇu LÜnh nam 09 th¸ng - Gãi 4 - x©y dùng khu t¸i ®Þnh c−; tæng thêi gian thi c«ng cÇn thiÕt ®Ó x©y dùng c¬ së h¹ tÇng khu t¸i ®Þnh c− kho¶ng 18 th¸ng, gåm: + ®−êng dÉn vµ ®−êng néi bé + hÖ thèng cung cÊp vµ tho¸t n−íc + khu dµnh cho ho¹t ®éng c«ng céng vµ c«ng viªn 5.2.9. Qu¶n lý vµ khai th¸c c«ng tr×nh 5.2.9.1. HÖ thèng duy tu söa ch÷a ®−êng §Ó ®¹t ®−îc yªu cÇu qu¶n lý, söa ch÷a ®−êng, toµn bé hÖ thèng duy tu söa ch÷a ®−êng ph¶i ho¹t ®éng cã nguyªn t¾c vµ theo mét c¸ch thøc hoµn chØnh. C¸c tæ chøc qu¶n lý ®−îc thµnh lËp ph¶i bao gåm c¸c thµnh phÇn c«ng viÖc yªu cÇu vµ cã ®ñ n¨ng lùc cÇn thiÕt. C«ng t¸c duy tu söa ch÷a ®−êng bao gåm c¸c c«ng viÖc kh¸c nhau liªn quan ®Õn kiÓm tra, duy tu, söa ch÷a. Nh÷ng c«ng t¸c nµy cÇn thùc hiÖn nhanh ®Ó ®¶m b¶o giao th«ng liªn tôc. 5.2.9.2. HÖ thèng ho¹t ®éng duy tu söa ch÷a §Ó thùc hiÖn c¸c ho¹t ®éng duy tu, söa ch÷a, cÇn quy ®Þnh c¸c vÊn ®Ò sau: - HÖ thèng th«ng tin, liªn l¹c (chØ dÉn, phô tr¸ch, nhiÖm vô, ra quyÕt ®Þnh vµ hîp t¸c) gi÷a v¨n phßng chØ huy Khu ®−êng bé, Ph©n khu söa ch÷a ®−êng bé. - T¨ng c−êng ho¹t ®éng vµ tr¸ch nhiÖm gi÷a Khu ®−êng bé víi Ph©n khu ®−êng bé. CÇn khuyÕn khÝch nhµ thÇu thùc hiÖn söa ch÷a ®−êng bé: - Ho¹t ®éng söa ch÷a dùa trªn kÕ ho¹ch hµng n¨m, hµng th¸ng. - ChØ râ c¸c chØ tiªu c«ng viÖc duy tu vµ söa ch÷a. - X©y dùng mét hÖ thèng hîp ®ång kiÓm tra vµ nghiÖm thu c«ng t¸c duy tu söa ch÷a ®−êng. - H−íng dÉn tr−íc c¸c nhµ thÇu c¸c quy ®Þnh cho c«ng t¸c duy tu söa ch÷a ®−êng. 5.2.9.3. HÖ thèng qu¶n lý vµ c¬ së d÷ liÖu Bïi Ngäc Toµn B/m Dù ¸n vµ Qu¶n lý dù ¸n
82 M«n häc: LËp vµ ph©n tÝch dù ¸n ®Çu t− x©y dùng giao th«ng HÖ thèng qu¶n lý vµ c¬ së d÷ liÖu lµ kh«ng thÓ thiÕu trong c«ng t¸c duy tu söa ch÷a ®−êng. Mét trong nh÷ng ho¹t ®éng quan träng nhÊt lµ thu thËp c¸c sè liÖu cÇn thiÕt, ®Æc biÖt lµ c¸c b¶n vÏ thi c«ng vµ c¸c v¨n b¶n nh− b¸o c¸o thiÕt kÕ, tiªu chuÈn kü thuËt, ghi chÐp thi c«ng vµ lÞch sö söa ch÷a. 5.2.9.4. Ho¹t ®éng vµ nhiÖm vô duy tu söa ch÷a ®−êng C¸c ho¹t ®éng vµ nhiÖm vô duy tu söa ch÷a ®−êng thÓ hiÖn trªn h×nh 3.2. Thanh tra Thanh tra th−êng xuyªn, ®Þnh kú vµ ®Æc biÖt Dän s¹ch mÆt ®−êng, hÇm, t−êng, tho¸t n−íc vµ c¸c thiÕt bÞ trªn ®−êng KiÓm tra c©y cá - c¾t cá - trång c©y Söa ch÷a an toµn giao th«ng - lan can - biÓn b¸o - chiÕu s¸ng vµ thiÕt bÞ qu¶n lý Duy tu Söa ch÷a mÆt ®−êng: v¸ æ gµ, tr¸ng mÆt, xö lý Duy tu mÆt, vÖt lón, nøt gÉy söa ch÷a ®−êng Söa ch÷a nhá cÇu: bã vØa, lan can, s¬n Söa ch÷a nhá kÕt cÊu kh¸c: cèng, kÕt cÊu tho¸t n−íc C¸c viÖc kh¸c, söa ch÷a nhá ®Ó ng¨n ngõa tai ho¹ vµ phôc håi Söa ch÷a mÆt ®−êng, óp phñ vµ thay thÕ Söa ch÷a Sö© ch÷a cÇu: b¶n, dÇm, khe nèi, gèi, trô, mè Söa ch÷a c¸c kÕt cÊu kh¸c: cèng, tho¸t n−íc Ngõa tai ho¹ vµ phôc håi b¶o vÖ ta luy - t−êng ch¾n - mÆt ®−êng, cÇu H×nh 3.2. Ho¹t ®éng vµ nhiÖm vô duy tu söa ch÷a ®−êng Bïi Ngäc Toµn B/m Dù ¸n vµ Qu¶n lý dù ¸n
Ch−¬ng 3. Ph−¬ng ph¸p x©y dùng c¸c néi dung cña dù ¸n XDGT 83 5.3. §¸nh gi¸ t¸c ®éng m«i tr−êng dù ¸n cÇu Thanh tr× 5.3.1. Ph¹m vi, môc ®Ých vµ néi dung nghiªn cøu C«ng t¸c nghiªn cøu t¸c ®éng m«i tr−êng bao gåm: - ®¸nh gi¸ s¬ bé vÒ m«i tr−êng IEE, ®−îc thùc hiÖn theo 3 ph−¬ng ¸n tuyÕn, nh»m môc ®Ých x¸c ®Þnh c¸c yÕu tè m«i tr−êng trong c¸c ph−¬ng ¸n ®ã. - ®¸nh gi¸ t¸c ®éng m«i tr−êng EIA: ®−îc thùc hiÖn däc tuyÕn ®−êng lùa chän. Ph¹m vi kh¶o s¸t m«i tr−êng trªn mét d¶i réng 200 m (tøc lµ réng 100 m mçi phÝa, tÝnh tõ tim tuyÕn). Môc ®Ých cña ®¸nh gi¸ t¸c ®éng m«i tr−êng EIA lµ dù ®o¸n t¸c ®éng cña c¸c yÕu tè m«i tr−êng vµ xem xÐt møc ®é gi¶m nhÑ c¸c t¸c ®éng nghiªm träng cã thÓ x¶y ra. Néi dung nghiªn cøu: - Nªu râ c¸c ®iÒu kiÖn m«i tr−êng hiÖn t¹i cña khu vùc nghiªn cøu; - Ph©n tÝch vµ dù b¸o c¸c h¹ng môc g©y t¸c h¹i cho m«i tr−êng trong giai ®o¹n x©y dùng vµ sö dông c«ng tr×nh; - LËp kÕ ho¹ch qu¶n lý t¸c ®éng m«i tr−êng cho dù ¸n bao gåm c¸c biÖn ph¸p gi¶m thiÓu tiÕng ån vµ kÕ ho¹ch theo dâi kiÓm tra t¸c ®éng m«i tr−êng; - LËp kÕ ho¹ch t¸i ®Þnh c−. 5.3.2. Ph−¬ng ph¸p nghiªn cøu Xem xÐt m«i tr−êng ban ®Çu IEE ®−îc thùc hiÖn trªn c¬ së thu thËp c¸c sè liÖu th«ng tin tõ c¸c c¬ quan liªn quan vµ ®iÒu tra hiÖn tr−êng. Më réng h¬n, dùa trªn c¸c kÕt qu¶ cña IEE vµ c¸c th«ng tin h÷u Ých kh¸c, ®iÒu kiÖn m«i tr−êng hiÖn cã trªn tuyÕn ®−îc chän vµ trªn vïng l©n cËn, thùc hiÖn ®¸nh gi¸ t¸c ®éng m«i tr−êng EIA theo c¸c giai ®o¹n thi c«ng vµ söa ch÷a. Cuèi cïng, dùa trªn c¸c ph©n tÝch ®Ò ra biÖn ph¸p gi¶m nhÑ c¸c t¸c ®éng nghiªm träng cã thÓ x¶y ra. Nghiªn cøu bao gåm c¶ dù tÝnh chi phÝ thùc hiÖn c¸c biÖn ph¸p ®ã. 5.3.3. §¸nh gi¸ m«i tr−êng Dùa trªn kÕt qu¶ cña IEE vµ ph©n tÝch EIA, ®¸nh gi¸ m«i tr−êng trong giai ®o¹n x©y dùng, ho¹t ®éng vµ duy tu söa ch÷a theo tuyÕn ®−êng ®−îc chän thÓ hiÖn trong b¶ng 3.22. 5.3.4. C¸c biÖn ph¸p gi¶m nhÑ t¸c ®éng bÊt lîi tíi m«i tr−êng ThiÕt kÕ kü thuËt vµ ph−¬ng ph¸p thi c«ng sÏ xem xÐt c¶ c¸c biÖn ph¸p gi¶m nhÑ t¸c ®éng bÊt lîi tíi m«i tr−êng. C¸c biÖn ph¸p ®ã lµ: 5.3.4.1. Giai ®o¹n thi c«ng - kiÓm tra « nhiÔm c¸c chÊt ®éc, a-xit hoÆc c¸c chÊt kiÒm; - kiÓm tra chÊt l−îng n−íc dïng tr−íc khi thi c«ng; - h¹n chÕ xãi mßn vµ l¾ng ®éng b»ng c¸ch trång l¹i c©y cá trªn vïng ®Êt bÞ x¸o trén; - h¹n chÕ « nhiÔm khÝ quyÓn b»ng tr¸ng nhùa mÆt ®−êng; - ®o kiÓm tra chÊt l−îng kh«ng khÝ do xe thi c«ng g©y ra; - h¹n chÕ tiÕng ån vµ chÊn ®éng, ®Æc biÖt ë nhµ m¸y trén bª-t«ng; Bïi Ngäc Toµn B/m Dù ¸n vµ Qu¶n lý dù ¸n
84 M«n häc: LËp vµ ph©n tÝch dù ¸n ®Çu t− x©y dùng giao th«ng - qu¶n lý viÖc mua/lo¹i bá vËt liÖu x©y dùng nh− c¸c cäc mãng cÇu; - qu¶n lý c¸c c«ng tr×nh t¹m; - chØ dÉn c«ng nh©n hiÓu biÕt c¸c ®Æc ®iÓm v¨n ho¸ quan träng. 5.3.4.2. Giai ®o¹n ho¹t ®éng, duy tu söa ch÷a - h¹n chÕ xãi mßn b»ng trång c©y cá ven bê s«ng; - kiÓm tra « nhiÔm n−íc do n−íc bÈn ®æ ra s«ng; - ®o kiÓm tra chÊt l−îng kh«ng khÝ do l−u l−îng giao th«ng t¨ng lªn; - ®o kiÓm tra tiÕng ån giao th«ng; - xem xÐt lËp rµo ch¾n tiÕng ån däc Tr−êng tiÓu häc TrÇn Phó. B¶ng 3.22. Tãm t¾t ®¸nh gi¸ m«i tr−êng dù ¸n cÇu Thanh tr× t/t Danh môc §¸nh gi¸ T¸c ®éng vµ nguyªn nh©n m«i tr−êng M«i tr−êng - X· héi 1 T¸i ®Þnh c− BLL (C) Kho¶ng 100 nhµ vµ 12 ha ®Êt n«ng nghiÖp ph¶i ph¸ bá. 2 Ho¹t ®éng kinh tÕ BLN (C) MÊt mét sè ruéng lóa vµ ao c¸ ë mét vµi ®o¹n. Tuy T§N (O) vËy ho¹t ®éng kinh tÕ sÏ ®−îc t¨ng c−êng do cã dù ¸n. 3 Ph−¬ng tiÖn giao - TuyÕn ®−êng tèi −u ®−îc thiÕt kÕ qua rÊt gÇn mét sè th«ng / c«ng céng c«ng tr×nh c«ng céng nh− tr−êng tiÓu häc. 4 Lµng x· rêi r¹c - TuyÕn ®−êng tèi −u ®−îc quy ho¹ch tr¸nh khu mËt ®é d©n c− cao. 5 §Æc tÝnh v¨n ho¸ - TuyÕn ®−êng tèi −u b¶o ®¶m kho¶ng c¸ch cÇn thiÕt tíi c¸c c«ng tr×nh v¨n ho¸. 6 QuyÒn c«ng céng - Kh«ng cã quy t¾c Nhµ n−íc cho n¬i nu«i c¸. 7 §iÒu kiÖn søc khoÎ - Kh«ng cã hËu qu¶ vÒ søc khoÎ cho dù ¸n. c«ng céng 8 R¸c bÈn BLN (C) Qu¶n lý r¸c bÈn trong giai ®o¹n x©y dùng sÏ ®−îc xem xÐt. 9 Tai n¹n (sù nguy - Tai n¹n, nguy hiÓm t¨ng lªn khi cã dù ¸n. hiÓm) M«i tr−êng tù nhiªn 10 §Þa h×nh, ®Þa chÊt - Ph¹m vi dù ¸n kh«ng lín, kh«ng g©y ra sù thay ®æi ®¸ng kÓ vÒ ®Þa h×nh, ®Þa chÊt. 11 Xãi mßn ®Êt BLN (O) CÇn cã biÖn ph¸p gi¶m nhÑ xãi mßn nhá trªn khu ®Êt cao do m−a, sau khi c©y trång bÞ ph¸ bá. 12 N−íc ngÇm - Kh«ng cã sù thay ®æi ph©n bè n−íc ngÇm. 13 T×nh tr¹ng thuû v¨n - Kh«ng cã sù thay ®æi l−u l−îng vµ dßng ch¶y cña s«ng. 14 Vïng ven biÓn - Dù ¸n kh«ng cã vïng ven biÓn. 15 HÖ ®éng vËt vµ thùc - Kh«ng cã hoÆc cã Ýt gièng loµi trong khu vùc dù ¸n vËt vµ t¸c ®éng ®Õn hÖ sinh th¸i rÊt Ýt. 16 KhÝ hËu - Kh«ng cã sù ¶nh h−ëng ®Õn khÝ hËu. Bïi Ngäc Toµn B/m Dù ¸n vµ Qu¶n lý dù ¸n
Ch−¬ng 3. Ph−¬ng ph¸p x©y dùng c¸c néi dung cña dù ¸n XDGT 85 17 Phong c¶nh BLN (C) MÆc dÇu mü quan phong c¶nh cã thÓ bÞ ¶nh h−ëng T§N (O) khi x©y dùng, nh− r¸c bÈn, nh−ng thiÕt kÕ cÇu ®· xÐt ®Õn sù hµi hoµ víi phong c¶nh tù nhiªn. ¤ nhiÔm m«i tr−êng 18 ¤ nhiÔm khÝ quyÓn BLN (C) Do l−u l−îng giao th«ng t¨ng lªn cã thÓ g©y t¨ng nhÑ BLN (O) « nhiÔm khÝ quyÓn. CÇn cã biÖn ph¸p gi¶m nhÑ. 19 ¤ nhiÔm n−íc BLN (C) ¤ nhiÔm cã thÓ t¨ng nhÑ khi thi c«ng, chñ yÕu do n−íc bÈn. CÇn cã biÖn ph¸p gi¶m nhÑ. 20 ¤ nhiÔm ®Êt ®ai - Ph−¬ng ph¸p thi c«ng cÇn xÐt ®Õn biÖn ph¸p chèng « nhiÔm ®Êt ®ai. ¶nh h−ëng nµy sÏ rÊt nhá. 21 TiÕng ån vµ chÊn BLN (C) V× mét vµi ®o¹n ®−êng ®−îc thiÕt kÕ gÇn khu nhµ ë ®éng BLN (O) nªn cã ¶nh h−ëng nhÑ vÒ tiÕng ån, chÊn ®éng. CÇn cã biÖn ph¸p gi¶m nhÑ. 22 Lón sôt ®Êt ®ai - Ph−¬ng ph¸p thi c«ng cÇn cã biÖn ph¸p chèng sôt lë ®Êt ®ai. T¸c ®éng nµy sÏ rÊt nhá. 23 Sù lan to¶ c¸c mïi - Cã rÊt Ýt yÕu tè g©y lan to¶ c¸c mïi bëi dù ¸n. Ghi chó: T§L: chÞu t¸c ®éng lín; T§N: chÞu t¸c ®éng nhÑ; BLL: t¸c ®éng bÊt lîi lín; BLN: t¸c ®éng bÊt lîi nhá; (C): trong giai ®o¹n thi c«ng; (O): trong giai ®o¹n ho¹t ®éng, duy tu söa ch÷a. Bïi Ngäc Toµn B/m Dù ¸n vµ Qu¶n lý dù ¸n
86 M«n häc: LËp vµ ph©n tÝch dù ¸n ®Çu t− x©y dùng giao th«ng C©u hái «n tËp 1. Ng−êi ta dùa vµo nh÷ng c¨n cø nµo ®Ó chøng minh sù cÇn thiÕt ph¶i ®Çu t− x©y dùng mét c«ng tr×nh giao th«ng? Tr×nh bµy sù cÇn thiÕt ph¶i x©y dùng cÇu Thanh tr×? 2. §iÒu tra giao th«ng lµ lµm g×, nh»m môc ®Ých g×? 3. HiÓu thÕ nµo lµ l−îng giao th«ng vµ thµnh phÇn giao th«ng? VÝ dô? 4. Tr×nh bµy néi dung ph−¬ng ph¸p ®iÒu tra kinh tÕ. T¹i sao ®iÒu tra kinh tÕ l¹i cã thÓ gióp v¹ch h−íng tuyÕn? 5. Tr×nh bµy c¸c ph−¬ng ph¸p ®Õm xe vµ ph¹m vi ¸p dông. 6. HiÓu thÕ nµo lµ l−îng giao th«ng t¨ng b×nh th−êng, l−îng giao th«ng hÊp dÉn vµ l−îng giao th«ng ph¸t sinh? 7. Tr×nh bµy c¸c ph−¬ng ph¸p dù b¸o l−îng giao th«ng? 8. Tr×nh bµy kh¸i niÖm m«i tr−êng, kÓ tªn c¸c yÕu tè m«i tr−êng mµ mét dù ¸n x©y dùng giao th«ng cã thÓ ¶nh h−ëng. 9. HiÓu thÕ nµo lµ ph©n tÝch t¸c ®éng m«i tr−êng? C¸c giai ®o¹n ph©n tÝch t¸c ®éng m«i tr−êng quan hÖ nh− thÕ nµo víi c¸c giai ®o¹n lËp dù ¸n? Dùa ¸n cÇu Thanh tr× ¶nh h−ëng nh− thÕ nµo tíi m«i tr−êng? 10. Tr×nh bµy néi dung cña giai ®o¹n sµng läc vÒ m«i tr−êng? C¸c giai ®o¹n ®¸nh gi¸ s¬ bé vµ ®¸nh gi¸ chi tiÕt cã kh¸c biÖt g× so víi sµng läc vÒ m«i tr−êng? Bïi Ngäc Toµn B/m Dù ¸n vµ Qu¶n lý dù ¸n