Giáo trình quản lí công nghiệp (Phần 3) - Lê Văn Hiếu

Nội dung text: Giáo trình quản lí công nghiệp (Phần 3) - Lê Văn Hiếu

1. TR˰ͤNG Ĉ̨I H͔C S˰ PH̨M K; THU̴T H˰NG YÊN 2. CHI PHÍ CHU Kǣ SӔNG 2.1 Các giai ÿoҥn hoҥt ÿӝng cӫa thiӃt bӏ. Nhӡ bҧo trì máy móc hoҥt ÿӝng tӕt hѫn và có tuәi thӑ kéo dài hѫn. NӃu có kinh ngiӋm và kiӃn thӭc vӅ bҧo trì thì có thӇ mua thiӃt bӏ vӟi chҩt lѭӧng cao và giá thành hӧp lý trong các dӵ án ÿҫu tѭ máy móc thiӃt bӏ. thiӃt bӏ có ÿӝ tin cұy cao sӁ cho ÿӝ tin cұy, năng suҩt cao vӟi thӡi gian sӱ dөng dài nhҩt. Chu kǤ sӕng cӫa thiӃt bӏ gӗm sáu giai ÿoҥn. a, Ý W˱ͧng: Ĉây là giai ÿoҥn mà ý tѭӣng cӫa dӵ án ÿѭӧc ÿѭa ra. Trong thӵc tӃ chѭa có ÿiӅu gì ÿѭӧc thӵc hiӋn trong dӵ án này. b, yêu c̯u kͿ thu̵t: Ĉây là giai ÿoҥn mà mӑi thӭ có tӯ giai ÿoҥn ý tѭӣng ÿѭӧc ghi trên giҩy ÿӇ mô tҧ các ÿһc tính kӻ thuұt. c, Thi͇t k͇: Ĉây là giai ÿoҥn thiӃt bӏ ÿѭӧc thiӃt kӃ phù hӧp vӟi các ÿһc tính kӻ thuұt. tҩt cҧ các bҧn vӁ chi tiӃt, các bҧn vӁ lҳp và bҧn vӁ thiӃt kӃ ÿѭӧc hình thành trong giai ÿoҥn này. d, Ch͇ t̩o: Phù hӧp vӟi bҧn vӁ kӻ thuұt và bҧn thiӃt kӃ. tiӃp theo là giai ÿoҥn chӑn mua. ÿiӅu quan trӑng là xem xét chҩt lѭӧng thiӃt bӏ tӯ quan ÿiӇm bҧo trì. ThiӃt bӏ cҫn có giá rҿ nhѭng ÿòi hӓi quan trӑng hѫn là khҧ năng bҧo trì. Có thӇ mua thiӃt bӏ vӟi giá ÿҳt hѫn nhѭng phҧi thoҧ mãn các yêu cҫu tӕi thiӇu vӅ bҧo trì. Tӯ ÿó hình thành khái niӋm chi phí chu kǤ sӕng, bao gӗm giá mua cӝng vӟi các chi phí phát sinh gҳn liӅn vӟi thӡi gian tӗn tҥi cӫa thiӃt bӏ. e, V̵n hành: Ĉây là giai ÿoҥn cӫa ngѭӡi sӱ dөng. thiӃt bӏ ÿѭӟc sӱ dөng và bҧo trì cho hӃt tuәi thӑ cӫa nó. Tәi thӑ có thӇ là tuәi thӑ kӻ thuұt hay tuәi thӑ kinh tӃ. khi hӃt thӡi hҥn sӱ dөng vӅ mһt kӻ thuұt thì thiӃt bӏ sӁ hѭ hӓng và không thӇ tiӃp tөc sӱ dөng ÿѭӧc nӳa. Khi ÿӃn hӃt thӡi hҥn sӱ dөng vӅ mһt kinh tӃ thì thiӃt bӏ vүn có thӇ hoҥt ÿӝng ÿѭӧc nhӯng cҫn phҧi ÿѭӧc thay thӃ vì không ÿҧm bҧo tính kinh tӃ. f, Ngͳng ho̩t ÿ͡ng: ÿây là giai ÿoҥn mà thiӃt bӏ không còn hoҥt ÿӝng ÿѭӧc nӳa. Có hai trѭӡng hӧp xҭy ra. - ThiӃt bӏ xӁ bӏ loҥi bӓ - ThiӃt bӏ ÿѭӧc phөc hӗi lҥi Trong quá trình mua, thiӃt bӏ có thӇ ÿѭӧc mua vӟi giá thành thҩp nhѭng khi ÿó có nhiӅu khҧ năng sӁ phát sinh nhiӅu vҩn ÿӅ vӅ vұn hành và bҧo trì trong quá trình sӱ dөng. Biên so̩n: Lê Văn Hi͇u 11 Email: langtuh1@gmail.com
2. TR˰ͤNG Ĉ̨I H͔C S˰ PH̨M K; THU̴T H˰NG YÊN ` Ý tѭӣng Yêu cҫu kӻ thuұt ThiӃt kӃ Phөc hӗi ChӃ tҥo Nhӳng hoҥt ÿӝng 9ұn hành và bҧo trì Loҥi bӓ Hình 2.1. S˯ÿ͛ các giai ÿR̩n s͙ng cͯa thi͇t b͓ NhiӅu yӃu tӕ bҧo trì cҫn ÿѭӧc xem xét trѭӟc khi quyӃt ÿӏnh mua mӝt thiӃt bӏ. Trong quá trình mua, thiӃt bӏ có thӇ mua vӟi giá thҩp. Tuy nhiên, sӁ không ÿҧm bҧo vӅ chҩt lѭӧng, yêu cҫu. cho nên ngѭӡi mua và ngѭӡi lұp dӵ án phҧi có kiӃn thӭc và kinh nghiӋm bҧo trì khi lұp dӵ án sӁ phân phӕi chi phí cho bҧo trì thҩp, do ÿó sӁ gây khó khăn cho các nhân viên bҧo trì trong quá trình mua thiӃt bӏ. Kinh nghiӋm và các nhu cҫu bҧo trì nên ÿѭӧc kӃt hӧp vӟi viӋc mua thiӃt bӏ. NhiӅu công ty ÿҥt lӧi nhuұn cao tӯ viӋc áp dөng kiӃn thӭc và kinh nghiӋm bҧo trì ÿã tích luӻ cӫa hӑ và sӱ dөng chúng ngay giai ÿoҥn ÿҫu tiên cӫa dӵ án. Sӵ thiӃt kӃ và sӱa ÿәi xӁ ÿѭӧc thӵc hiӋn liên tөc trong suӕt tҩt cҧ các giai ÿoҥn cӫa dӵ án. Nên các yӃu tӕ bҧo trì ÿѭӧc xem xét, các thiӃt kӃ và các sӵ thay ÿәi cҫn thiӃt ÿѭӧc thӵc hiӋn ngay tӯ giai ÿoҥn mӝt thì chi phí ÿӇ thӵc hiӋn thiӃt kӃ mӟi hoһc sӱa ÿәi sӁ thҩp. NӃu các yӃu tӕ bҧo trì không ÿѭӧc xem xét tính toán cho tӟi khi thiӃt bӏ ÿѭӧc ÿѭa vào hoҥt ÿӝng thì lúc này chi phí cho viӋc sӱa ÿәi hoһc thiӃt kӃ lҥi sӁ tăng gҩp ngàn lҫn ÿӇ thӵc hiӋn nó. - Chi phí ÿӇ thӵc hiӋn mӝt thay ÿәi nào ÿó sӁ ÿѭӧc phân phӕi nhѭ sau: Giai ÿoҥn Chi phí 1 miӉn phí 2 Cao hѫn 1 lҫn 3 Cao hѫn 10 lҫn 4 Cao hѫn 100 lҫn 5 Cao hѫn 1000 lҫn NӃu các yӃu tӕ bҧo trì ÿѭӟc quan tâm hoһc ÿѭӧc thӵc hiӋn sӟm thì chi phí bҧo trì sӁ thҩp. Biên so̩n: Lê Văn Hi͇u 12 Email: langtuh1@gmail.com
3. TR˰ͤNG Ĉ̨I H͔C S˰ PH̨M K; THU̴T H˰NG YÊN Trong nhiӅu trѭӡng hӧp, có thӇ gһp nhӳng thiӃt bӏ giá rҿ nhѭng sӁ phát sinh nhiӅu vҩn ÿӅ hѫn và làm các chi phí cao hѫn, vì vұy sӁ tӕn kém hѫn thiӃt bӏ giá ÿҳt. ĈӇ tránh mua lҫm thiӃt bӏ, ngѭӡi ta sӱ dөng khái niӋm chi phí chu kǤ sӕng ÿӇ mua thiӃt bӏ mӟi hoһc phө tùng thay thӃ cho công ty. Chi phí chu kǤ s͙ng (LCC) Thông thѭӡng mua sҧn phҭm (công nghӋ hoһc thiӃt bӏ) là sӵ giao dӏch giӳa khách hàng và ngѭӡi bán. Mӝt sҧn phҭm tӕt là mӝt sҧn phҭm thoҧ mãn ÿѭӧc mӑi nhu cҫu cӫa khách hàng. Thӡi gian mua thiӃt bӏ là mӝt quá trình rҩt dài. Nó bҳt ÿҫu ÿi tӯ nhӳng ý tѭӣng cho tӟi khi hӋ thӕng thiӃt bӏ ÿѭӧc chӃ tҥo hoàn chӍnh và ÿѭӧc ÿѭa vào vұn hành. Thӡi gian có thӇ khác nhau tuǤ theo ÿӝ phӭc tҥp cӫa sҧn phҭm. trong thӡi gian mua thiӃt bӏ, khách hàng cҫn giám sát và kiӇm tra ngѭӡi bán ÿӇ có thӇ mua ÿѭӧc sҧn phҭm tӕt nhҩt vӟi tәng chi phí hӧp lý dӵa trên tuәi thӑ cӫa sҧn phҭm. Chi phí chu kǤ s͙ng ÿ˱ͫc ÿ͓nh nghƭa là toàn b͡ các chi phí mà khách hàng (ng˱ͥi mua, s͵ dͭng) ph̫i tr̫ trong thͥi gian s͵ dͭng s̫n pẖm. Chi phí chu kǤ sӕng bao gӗm chi phí ÿâu tѭ ban ÿҫu, chi phí vұn hành, chi phí bҧo trì, chi phí thanh lý và mӝt sӕ chi phí khác. Các lý do dùng LCC Nhà cung cҩp nào cNJng ÿӅu mong muӕn thoҧ mãn các nhu cҫu cӫa khách hàng vӟi tәng chi phí thҩp nhҩt có thӇ ÿѭӧc trong suӕt thӡi gian sӱ dөng sҧn phҭm. LCC ÿ˱ͫc dùng ÿ͋ - So sánh lӵa chӑn các sҧn phҭm - Cҧi thiӋn chҩt lѭӧng sҧn phҭm - Tái cҩu trúc các tә trӭc bҧo trì cho phù hӧp - So sánh các dӵ án ÿang cҥnh tranh - Chuҭn bӏ kӃ hoҥch và ngân sách bҧo trì dài hҥn - tra các dӵ án ÿang thӵc hiӋn - QuyӃt ÿӏnh thay thӃ thiӃt bӏ Ĉ˱ͥng cong d̩ng b͛n t̷m Ĉѭӡng cong dҥng bӗn tҳm mô tҧ chi phí cӫa thiӃt bӏ trong suӕt chu kǤ sӕng cӫa nó (tӯ lúc bҳt ÿҫu vұn hành ÿӃn lúc thanh lý). Ӣ ÿâu giai ÿoҥn vұn hành, chi phí tѭѫng ÿӕi cao bӣi các hoҥt ÿӝng rà. Sau ÿó thì chi phí giҧm suӕng và әn ÿӏnh. Trѭӟc khi thiӃt bӏ ÿӃn thӡi ÿiӇm loҥi bӓ thì chi phí lҥi gia tăng do các chi phí phát sinh khi sҳp ÿӃn hӃt hҥn sӱ dөng. Mӭc cӫa dѭӡng nҵm ngang trong biӇu ÿӗ dҥng bӗn tҳm phө thuӝc rҩt lӟn vào sӵ thành công cӫa quá trình mua thiӃt bӏ. ThiӃt bӏ chҩt lѭӧng thҩp thì chi phí cao và ngѭӧc lҥi. Biên so̩n: Lê Văn Hi͇u 13 Email: langtuh1@gmail.com
4. TR˰ͤNG Ĉ̨I H͔C S˰ PH̨M K; THU̴T H˰NG YÊN Chi phí Giai Giai ÿRҥn ÿRҥn chҥy rà mài mòn Giai ÿRҥn hoҥt ÿӝng әn mãnh ÿӏnh liӋt Chi phí chu kǤ sӕng (LCC) 100% thòi gian sӱ dөng Hình 2.2.Ĉ˱ͥng cong d̩ng b͛n t̷m Lͫi nhu̵n chu kǤ s͙ng Khi mua thiӃt bӏ mӟi ÿiӅu cҫn thiӃt là quan tâm ÿӃn cҧ tәng chi phí chu kǤ sӕng lүn tәng thu nhұp thu nhұp chu kǤ sӕng. Tuy nhiên, ÿiӅu quan tâm cѫ bҧn không phҧi là chi phí chu kǤ sӕng hay thu nhұp chu kǤ sӕng mà là khoҧng giӳ chúng, tӭc là lӧi nhuұn chu kǤ sӕng. Hình 2.3 minh hoҥ các khái niӋm vӅ thu nhұp chu kǤ sӕng, chi phí chu kǤ sӕng và lӧi nhuұn chu kǤ sӕng. NӃu muӕn thiӃt bӏ ÿѭӧc bҧo trì dӉ dàng và ÿҥt chӍ sӕ khҧ năng sҹn sàng cao thì có thӇ phҧi mua vӟi gia ÿҳt. Tuy nhiên, trong thӡi gian hao mòn cӫa thiӃt bӏ, nӃu chѭa tìm ÿѭӧc nhӭng thiӃt bӏ cùng loҥi có chҩt lѭӧng tӕt hѫn thì chѭa cҫn thiӃt phҧi thay thӃ thiӃt bӏ sӟm. Bӣi vì khi thay thӃ thiӃt bӏ bӣi chҩt lѭӧng kém hѫn lúc ÿâu sӁ phát sinh thêm chi phí vұn hành và chi phí bҧo trì cho thӡi gian sӕng cӫa thiӃt bӏ sӁ cao hѫn. Biên so̩n: Lê Văn Hi͇u 14 Email: langtuh1@gmail.com
5. TR˰ͤNG Ĉ̨I H͔C S˰ PH̨M K; THU̴T H˰NG YÊN Chi phÝ / thu nhËp THU NHËP CHU Kú Giai ®o¹n SèNG h• háng m·nh liÖt Giai ®o¹n ch¹y rµ Giai ®o¹n ho¹t ®éng æn ®Þnh Thu nhËp LîI NHUËN CHU Kú SèNG Chi phÝ CHI PHÝ CHU Kú SèNG Thêi gian Hình 2.3. Lͫi nhu̵n chu kǤ s͙ng 100% thӡi gian Vӱ dөng 2.2. Ӭng dөng chi phí chu ký sӕng 1- Chi phí chu kǤ s͙ng ÿ˱ͫc dùng ÿ͋ - So sánh và chӑn mua các sҧn phҭm (dөng cө, máy móc thiӃt bӏ, công nghӋ, dây truyӅn sҧn xuҩt, .). có thӇ tính toán cho mӛi phѭѫng án sҧn phҭm, phѭѫng án nào có lӧi nhuұn chu kǤ lӟn nhҩt sӁ ÿѭӧc chӑn lӵa. - Cҧi thiӋn các sҧn phҭm ÿӇ nâng cao khҧ năng bҧo trì và ÿӝ tin cұy, kéo dài tuәi thӑ cӫa thiӃt bӏ, giҧm chi phí bҧo trì. - Tính hiӋu quҧ cӫa công viӋc bҧo trì, nӃu vҩn ÿӅ cӫa bҧo trì ÿѭӧc ÿӅ cұp ngay tӯ ÿҫu cӫa dӵ án thì chi phí chu kǤ sӕng cӫa thiӃt bӏ thѭӡng sӁ thҩp hѫn. 2- ví dͭ v͉ͱng dͭng cͯa chi phí chu kǤ s͙ng Ví dө 2.1: Cѫ quan ÿѭӡng sҳt thөy ÿiӇn mua các thiӃt bӏ mӟi cho các ÿҫu xe ÿiӋn Ph˱˯ng án thͱ nh̭t: Có các dӳ liӋu vӅ kinh tӃ cho mӝt năm hoҥt ÿӝng là: Giá mua 0,057 triӋu USD Chi phí bҧo trì 0,606 triӋu USD tәn thҩt ÿiӋn năng 0,1 triӋu USD tәng chi phí 0,763 triӋu USD Biên so̩n: Lê Văn Hi͇u 15 Email: langtuh1@gmail.com
6. TR˰ͤNG Ĉ̨I H͔C S˰ PH̨M K; THU̴T H˰NG YÊN Ph˱˯ng án th˱ hai: Mua cӫa mӝt hãng khác vӟi các dӳ liӋu vӅ kinh tӃ nhѭ sau Giá mua 0,066 triӋu USD Chi phí bҧo trì 0,155 triӋu USD tәn thҩt ÿiӋn năng 0,1 triӋu USD tәng chi phí 0,321 triӋu USD Phѭѫng án thӭ hai tuy có gia mua ÿҳt hѫn 16% nhѭng tәng chi phí thҩp hѫn 0.442 triӋu USD. Do vұy loҥi máy biӃn thӃ theo phѭѫng án thӭ hai sӁ ÿѭӧc chӑn mua. Ví dө 2.2: Chi phí chu kǤ sӕng ÿӕi mӝt ô tô cӥ trung ӣ mӻ ÿã chҥy 192000 Km trong 12 năm. Giá ban ÿҫu 10.320 USD - Chi phí thêm vào cho ngѭӡi chӫ sӣ hӳu Phө tùng 198 USD Ĉăng ký quyӅn sӣ hӳu 756 USD Bҧo hiӇm 6.691 USD Bҧo trì theo kӃ hoҥch 1.169 USD ThuӃ không hoҥt ÿӝng 33USD Tәng cӝng 8.847 USD Chi phí vұn hành và bҧo trì: TiӅn xăng 6.651 USD Bҧo trì ngoài kӃ hoҥch 4.254 USD Lӕp xe 638 USD Dҫu 161 USD ThuӃ xăng 1.285 USD TiӅn qua ÿѭӡng, ÿұu xe 1.129 USD ThuӃ khi bán 130 USD Cӝng 14.248 USD Tәng cӝng 33.415 USD Biên so̩n: Lê Văn Hi͇u 16 Email: langtuh1@gmail.com
7. TR˰ͤNG Ĉ̨I H͔C S˰ PH̨M K; THU̴T H˰NG YÊN b̫ng 2.1 chi phí chu kǤ s͙ng cͯa m͡t s͙ s̫n pẖm tiêu dùng Giá mua ban Chi phí vұn Chi phí chu kǤ Tәng chi phí/ Sҧn phҭm ÿҫu (USD) hành và bҧo trì sӕng (USD) gia mua ban (USD) ÿҫu (lҫn) Máy ÿiӅu hoà 200 465 665 3,3 Máy rӱa chén 245 372 617 2,5 Tӫ ÿông lҥnh 165 628 91 4,8 BӃp ÿiӋn 175 591 766 4,4 BӃp gas 180 150 330 1,9 Tӫ lҥnh 230 561 791 3,5 TV trҳng ÿen 200 305 505 2,5 TV mâu 560 526 1.086 1,9 Máy giһt 235 617 852 3,6 3- Nhͷng y͇u t͙ liên quan ÿ͇n b̫o trì trong d͹ án 100% .ӻ thuұt .ӻ thuұt LCC 95% LCC 85% 75% LCC Phҫn trăm tәng chi phí 50% ÿӵѫc cam kӃt 5% Giai ÿRҥn Giai ÿRҥn Giai ÿRҥn Giai ÿRҥn Giai ÿRҥn Thӡi gian ý tѭӣng Phê chuҭn Phát triӇn sҧn xuҩt vұn hành Toàn diӋn Hình 2.4 Các dai ÿo̩n th͹c hi͏n d͹ án và LCC Các yӃu tӕ bҧo trì cҫn ÿѭӧc ÿӅ cұp ngay tӯ giai ÿoҥn ÿҫu trong dӵ án. NhiӅu nghiên cӭu ÿã chӭng tӓ nӃu các yӃu tӕ bҧo trì ÿѭӧc ÿӅ cұp sӟm hѫn thì xӁ tiӃt kiӋm ÿѭӧc nhiӅu hѫn trong giai ÿoҥn vұn hành. Ĉôi khi vӕn ÿҫu tѭ sӁ cao hѫn trong giai ÿoҥn lұp kӃ hoҥch nhѭng vӕn ÿҫu tѭ này sӁ cҧi thiӋn tình trҥng bҧo trì và ÿѭӧc hoàn lҥi dҫn trong giai ÿoҥn vұn hành. Biên so̩n: Lê Văn Hi͇u 17 Email: langtuh1@gmail.com
8. TR˰ͤNG Ĉ̨I H͔C S˰ PH̨M K; THU̴T H˰NG YÊN Khi thӡi gian dӵ án ÿã xҩp xӍ 50% thì chӍ mӟi sӱ dөng 5% sӕ tiӅn cӫa dӵ án. Các quyӃt ÿӏnh liên quan ÿӃn thiӃt bӏ ÿã tác ÿӝng trên LCC lên ÿӃn 85%. Trong phҫn còn lҥi cӫa dӵ án chӍ còn lҥi 15% LCC có thӇ bӏ ҧnh hѭӣng. ĈӇ ÿҥt ÿѭӧc hiӋu quҧ kinh tӃ và ÿiӅu kiӋn vұn hành tӕt trong tѭѫng lai, các yӃu tӕ bҧo trì phҧi ÿѭӧc xác ÿӏnh cҭn thұn khi mua thiӃt bӏ. Trách nhiӋm cӫa ngѭӡi quҧn lý bҧo trì là tham gia vào dӵ án vӟi tҩt cҧ sӵ hiӇu biӃt vӅ kӻ thuұt và kinh nghiӋm vӅ bҧo trì ÿӇ ÿóng góp ý kiӃn vӟi ngѭӡi quҧn lý dӵ án và ngѭӡi ÿi mua thiӃt bӏ. Bҵng cách này bҧo trì sӁ tác ÿӝng ÿӃn LCC và nâng cao tuәi thӑ kinh tӃ cӫa thiӃt bӏ. NӃu bҧo trì và các yӃu tӕ vӅ ÿӝ tin cұy kӻ thuұt không ÿѭӧc xem xét trong dӵ án và trong quá trình mua, thì chi phí vұn hành thiӃt bӏ sӁ cao. Chi phí chu kǤ sӕng cNJng cao. Trách nhiӋm cӫa bӝ phұn bҧo trì là ÿӅ nghӏ các thay ÿәi ÿӇ cҧi tiӃn viӋc bҧo trì nhҵm kéo dài tuәi thӑ kӻ thuұt cӫa thiӃt bӏ và giҧm chi phí bҧo trì. NӃu các yӃu tӕ bҧo trì trong dӵ án ÿѭӧc xem xét ngay tӯ lúc mӟi bҳt ÿҫu thì chi phí chu kǤ sӕng cӫa thiӃt bӏ thҩp hѫn. Các yêu câu vӅ bҧo trì và ÿӝ tin cұy cNJng nhѭ nhӳng ÿòi hӓi khác nhѭ tài liӋu kӻ thuұt, tiên chuҭn hoá, có thӇ làm cho giá mua thiӃt bӏ cao hѫn nhѭng phҫn chi phí phҧi trҧ thêm này sӁ ÿѭӧc bù lҥi và thұm chí sӁ tiӃt kiӋm ÿѭӧc nhiӅu Kѫn chi phí chu kǤ sӕng thҩp hѫn ÿáng kӇ. Chi phí chu kǤ sӕng và quyӃt ÿӏnh ÿҫu tѭ. 4- LCC khi mua thi͇t b͓ Khi mua thiӃt bӏ cҫn quan tâm các yӃu tӕ liên quan ÿӃn hiӋu năng kӻ thuұt và chӍ sӕ khҧ năng sҹn sàng. NӃu thiӃt bӏ ÿѭӧc mua trên cѫ sӣ hiӋu năng kӻ thuұt và chӍ sӕ khҧ năng sҹn sàng ÿӅu ÿѭӧc ÿánh giá tӕt thì giai ÿoҥn vұn hành sau này sӁ trѫn tru, tӕt ÿҽp. Khi ÿó ngѭӡi ta bҧo rҵng có ÿӝ cân bҵng trong hӋ thӕng kӻ thuұt. HiӋu năng kӻ thuұt HiӋu sӕ khҧ năng LCC sҳn sàng Hình 2.5. S͹ cân b̹ng giͷa hi͏u năng kͿ thuât và ch͑ s͙ kh̫ năng s̷n sàng Thông thѭӡng có mâu thuүn giӳa nhân viên mua thiӃt bӏ và nhân viên bҧo trì. Ngѭӡi tài vө thѭӡng so sánh các thiӃt bӏ tѭѫng tӵ thông qua bҧng giá cӫa nhiӅu hãng khác nhau và quyӃt ÿӏnh mua thiӃt bӏ có giá rҿ nhҩt. Nhân viên bҧo trì thì biӃt rҵng các quyӃt ÿӏnh ÿó sӁ làm phát sinh nhiӅu vҩn ÿӅ trong quá trình vұn hành thiӃt bӏ. Tuy nhiên tình trҥng này có thӇ tránh ÿѭӧc bҵng cách xem xét hiӋu quҧ kinh tӃ toàn bӝ trong thӡi Biên so̩n: Lê Văn Hi͇u 18 Email: langtuh1@gmail.com
9. TR˰ͤNG Ĉ̨I H͔C S˰ PH̨M K; THU̴T H˰NG YÊN gian dài. Có mӝt vài mӕi quan hӋ giӳa giá cҧ, chi phí chu kǤ sӕng và khҧ năng sҹn sàng cҫn ÿѭӧc xem xét. Chi phí Giá mua Chi phí chu NǤ sӕng 7ӕi ѭu Khҧ năng sҹn sàng Hình 2.6. M͙i quan h͏ giͷa giá mua, chi phí chu kǤ s͙ng và kh̫ năng s̽n sàng Ĉӗ thӏ trên hình 2.6 cho thҩy các chi phí tӹ lӋ nghӏch vӟi khҧ năng sҹn sàng, khҧ năng sҹn sàng cao thì giá mua cao nhѭng LCC lҥi thҩp. Tӕi ѭu là mua thiӃt bӏ có khҧ năng sҹn sàng nҵm trong khoҧng giӳa giá trӏ cao nhҩt và thҩp nhҩt. 5- L̵p tài li͏u kͿ thu̵t cho b̫o trì Trong quá trình mua cҫn phҧi xác ÿӏnh tҩt cҧ tài liӋu kӻ thuұt cҫn thiӃt cho vұn hành và bҧo tric sau này. Tình huӕng xҩu nhҩt là khi thiӃt bӏ hѭ hӓng bҩt ngӡ lҥi không tìm ÿѭӧc tài liӋu kӻ thuұt cҫn thiӃt làm công viӋc sӱa chӳa bӏ chұm trӉ. Khi mua thiӃt bӏ mӟi, các yêu cҫu vӅ tiêu chuҭn hoá và tài liӋu kӻ thuұt dùng cho viӋc bҧo trì cҫn ÿѭӧc chӍ rõ. Tài liӋu kӻ thuұt cҫn ÿѭӧc thông báo cho ngѭӡi mua khi ÿѭӧc yêu cҫu. Sau khi mua xong thiӃt bӏ mӟi yêu cҫu cung cҩp các tài liӋu cҫn thiӃt là quá muӝn. TuǤ thuӝc vào loҥi thiӃt bӏ khác nhau mà tài liӋu kӻ thuұt sӁ khác nhau, nhѭng có thӇ ÿѭӧc tóm tҳt nhѭ sau: - Các bҧn vӁ trình bҫy ÿҫy ÿӫ vұt tѭ và dung sai - Mӝt hӋ thӕng mã hoá tҩt cҧ các dӳ liӋu kӻ thuұt và phө tùng kèm theo. - Ĉӕi vӟi mӛi chi tiӃt, cҫn có dӳ liӋu vӅ phө tùng tѭѫng ӭng, bao gӗm: Ĉó là chi tiӃt tiêu chuҭn hay chuyên dùng, thӡi gian chӡ giao hàng, giá cҧ . - Ĉӕi vӟi mӛi thiӃt bӏ thì phҧi có tài liӋu vӅ các bӋn pháp bҧo trì phòng ngӯa. mӛi biӋn pháp bҧo trì phòng ngӯa này cNJng cҫn nêu càng cө thӇ càng tӕt. - Ĉӕi vӟi thiӃt bӏ cNJng cҫn có tài liӋu chӍ dүn vӅ bҧo trì phөc hӗi. nhӳng chӍ dүn này nên thӇ hiӋn thiӃt bӏ ÿó ÿѭӧc tháo ra, kiӇm tra và lҳp vào nhѭ thӃ nào. Ĉôi khi cNJng cҫn có nhӳng tài liӋu ÿһc biӋt nhѭ các sѫ ÿӗ trình tӵ chuҭn ÿoán và phát hiӋn hѭ hӓng. Biên so̩n: Lê Văn Hi͇u 19 Email: langtuh1@gmail.com
10. TR˰ͤNG Ĉ̨I H͔C S˰ PH̨M K; THU̴T H˰NG YÊN 2.3. Tính toán chi phí chu kǤ sӕng Chi phí chu kǤ sӕng có thӇÿѭӧc tính theo công thӭc sau LCC = CI + NY (CO + CM + CS) Trong ÿó: LCC – chi phí chu kǤ sӕng CI – chi phí ÿҫu tѭ NY - sӕ năm tính toán CO – chi phí vұn hành máy mӛi năm CM – chi phí bҧo trì mӛi năm CS – chi phí do ngӯng máy mӛi năm Tính toán LCC ÿѭӧc thӵc hiӋn ÿӇ so sánh và lӵa chӑn các giҧi pháp khác nhau vӅ mһt hiӋu quҧ kình tӃ toàn bӝ trong giai ÿoҥn lұp dӵ án hoһc mua sҳm. Khó khăn nhҩt trong quá trình tính toán là tìm ÿúng dӳ liӋu ÿӇ ÿѭa vào công thӭc. có mӝt sӕ phѭѫng án ÿӇ tìm ra dӳ liӋu thích hӧp cho thiӃt bӏ cҫn mua. Cách thông thѭӡng nhҩt là dùng kinh nghiӋm ÿã có trѭӟc ÿây trong công tác bҧo trì và sҧn xuҩt ӣ nhà máy ÿӇ mua thiӃt bӏ hay phө tùng và tính toán LCC. Ngѭӡi mua cNJng có thӇ sӱ dөng thông tin và dӳ liӋu thu thұp ÿѭӧc tӯ thiӃt bӏ ÿang có trong các công ty khác. ĈiӅu quan trӑng là cҫn có mӕi quan hӋ tӕt vӟi ngѭӡi bán ÿӇ ÿѭӧc cung cҩp nhӳng dӳ liӋu quan trӑng cho quá trình tính toán. Cҫn có quy ÿӏnh trong hӧp ÿӗng mua bán là ngѭӡi bán phҧi có trách nhiӋm cung cҩp dӳ liӋu cҫn thiӃt ÿӇ ngѭӡi mua tính toán LCC. Ĉôi khi có thӇ thoҧ thuұn ÿѭӧc dӳ liӋu tӯ các nhà cung cҩp nhѭng chúng ta không yêu cҫu hӑ, chúng ta sӁ không bao giӡ nhұn ÿѭӧc dӳ liӋu ÿӇ tính toán. 1- Các y͇u t͙ chi phí trong LCC Các yӃu tӕ chi phí khác có thӇ ÿѭӧc sӱ dөng tuǤ theo máy móc, thiӃt bӏ cҫn tính toán. a, Chi phí ÿâu t˱, CI CI = CIM + CIB + CIE + CIR + CIV + CID + CIT Trong ÿó: CIM - Ĉҫu tѭ cho thiӃt bӏ sҧn xuҩt, máy móc, thiӃt bӏÿiên và ÿiêu khiӇn CIB - Ĉҫu tѭ cho xây dӵng và hӋ thӕng giao thông CIE - Ĉҫu tѭ cho lҳp ÿһt hӋ thӕng ÿLӋn CIR - Ĉҫu tѭ cho phө tùng thay thӃ CIV - Ĉҫu tѭ cho dөng cө và thiӃt bӏ bҧo trì CID - Ĉҫu tѭ cho tài liӋu kӻ thuұt CIT - Ĉҫu tѭ cho ÿào tҥo, huҩn luyӋn b, Chi phí v̵n hành hàng năm, CO CO = COP + COE + COM + COF + COT Trong ÿó: COP – Chi phí công lao ÿӝng cho ngѭӡi vұn hành COE – Chi phí năng lѭӧng Biên so̩n: Lê Văn Hi͇u 20 Email: langtuh1@gmail.com
11. TR˰ͤNG Ĉ̨I H͔C S˰ PH̨M K; THU̴T H˰NG YÊN COM – Chi phí nguyên vұt liӋu COF – Chi phí vұn chuyӇn COT – Chi phí ÿào tҥo thѭӡng xuyên (liên tөc) ngѭӡi vұn hành. c, Chi phí b̫o trì hàng năm, CM CM = CMP + CMM + CPP + CPM + CRP + CRM + CMT Trong ÿó: CMP – Chi phí công lao ÿӝng cho bҧo trì phөc hӗi CMM – Chi phí vұt tѭ, phө tùng cho bҧo trì phөc hӗi CPP – Chi phí công lao ÿӝng cho bҧo trì phòng ngӯa CPM – Chi phí vұt tѭ, thiӃt bӏ cho bҧo trì phòng ngӯa CRP – Chi phí công lao ÿӝng cho tân trang CRM – Chi phí vұt tѭ cho tân trang CMT – Chi phí cho ÿào tҥo thѭӡng xuyên nhân viên bҧo trì. d, Chi phí do ngͳng máy hàng năm, CS CS = NT + MDT + CLP Trong ÿó: NT - Sӕ lҫn ngӯng máy ÿӇ bҧo trì hàng năm MDT - Thӡi gian ngӯng máy trung bình (giӡ) CLP – Chi phí tәn thҩt sҧn xuҩt hoһc các tәn thҩt do viӋc bҧo trì (ÿӗng/giӡ) Biên so̩n: Lê Văn Hi͇u 21 Email: langtuh1@gmail.com