Khóa luận Xây dựng chùa Linh Sơn và một số di tích lịch sử-Công trình văn hóa phụ cận trở thành trọng điểm du lịch huyện Kiến Thụy

Nội dung text: Khóa luận Xây dựng chùa Linh Sơn và một số di tích lịch sử-Công trình văn hóa phụ cận trở thành trọng điểm du lịch huyện Kiến Thụy

1. Xây dựng chùa Linh Sơn và một số di tích lịch sử- công trình văn hóa phụ cận trở thành trọng điểm du lịch huyện Kiến Thụy Bé gi¸o dôc vµ ®µo t¹o tr•êng ®¹i häc d©n lËp h¶i phßng ISO 9001-2008 Khãa luËn tèt nghiÖp ngµnh:v¨n hãa du lÞch Sinh viªn : Lª ThÞ Bån Ng•êi h•íng dÉn : TS. T¹ Duy Trinh H¶i phßng - 2009 Lớp VH903 1 Sinh viên: Lê Thị Bồn
2. Xây dựng chùa Linh Sơn và một số di tích lịch sử- công trình văn hóa phụ cận trở thành trọng điểm du lịch huyện Kiến Thụy Bé gi¸o dôc vµ ®µo t¹o tr•êng ®¹i häc d©n lËp h¶i phßng X©y dùng chïa linh s¬n vµ mét sè di tÝch lÞch sö - c«ng tr×nh v¨n ho¸ phô cËn trë thµnh träng ®iÓm du lÞch huyÖn kiÕn thôy khãa luËn tèt nghiÖp ®¹i häc hÖ chÝnh quy ngµnh: v¨n hãa du lÞch Sinh viªn : Lª ThÞ Bån Ng•êi h•íng dÉn : TS. T¹ Duy Trinh H¶i phßng - 2009 Lớp VH903 2 Sinh viên: Lê Thị Bồn
3. Xây dựng chùa Linh Sơn và một số di tích lịch sử- công trình văn hóa phụ cận trở thành trọng điểm du lịch huyện Kiến Thụy Bé gi¸o dôc vµ ®µo t¹o tr•êng ®¹i häc d©n lËp h¶i phßng NhiÖm vô ®Ò tµi tèt nghiÖp Sinh viªn: Lª ThÞ Bån M· sè: 090388 Líp: VH 903 Ngµnh: V¨n hãa du lÞch Tªn ®Ò tµi: X©y dùng chïa Linh S¬n vµ mét sè di tÝch lÞch sö - c«ng tr×nh v¨n ho¸ phô cËn trë thµnh träng ®iÓm du lÞch huyÖn KiÕn Thôy Lớp VH903 3 Sinh viên: Lê Thị Bồn
4. Xây dựng chùa Linh Sơn và một số di tích lịch sử- công trình văn hóa phụ cận trở thành trọng điểm du lịch huyện Kiến Thụy Môc lôc Trang Lêi më ®Çu 1. TÝnh cÊp thiÕt cña ®Ò tµi 01 2. LÞch sö nghiªn cøu cña vÊn ®Ò 01 3. Môc ®Ých nghiªn cøu cña kho¸ luËn 02 4. §èi t­îng vµ ph¹m vi nghiªn cøu cña kho¸ luËn 02 5. Ph­¬ng ph¸p nghiªn cøu .02 6. Nguån t­ liÖu cña kho¸ luËn 03 7. §ãng gãp cña kho¸ luËn 03 8. KÕt cÊu cña kho¸ luËn 03 CHƢƠNG I: MỘT SỐ VẤN ĐỀ VỀ DU LỊCH VÀ DU LỊCH VĂN HÓA. 1.1. Kh¸i niÖm vÒ du lÞch .04 1.2. C¸c lo¹i h×nh du lÞch .05 1.2.1. Du lịch thiên nhiên 05 1.2.2. Du lịch văn hóa 06 1.3. Sự tác động của du lịch với các lĩnh vực khác 07 1.3.1. Sự tác động của du lịch đối với xã hội .07 1.3.2. Sự tác động của du lịch đối với văn hóa 08 1.3.3. Sự tác động của du lịch đối với môi trường .11 1.3.4. Sự tác động của du lịch đối với kinh tế 11 1.4. Tµi nguyªn du lÞch .12 1.4.1. Khái niệm tài nguyên du lịch 12 1.4.2. Phân loại tài nguyên du lịch . .14 1.4.2.1. Tài nguyên du lịch tự nhiên .14 1.4.2.2. Tài nguyên du lịch nhân văn 17 Lớp VH903 4 Sinh viên: Lê Thị Bồn
5. Xây dựng chùa Linh Sơn và một số di tích lịch sử- công trình văn hóa phụ cận trở thành trọng điểm du lịch huyện Kiến Thụy CHƢƠNG II: GIỚI THIỆU VỀ KIẾN THỤY VÀ TIỀM NĂNG DU LỊCH CỦA HUYỆN. 2.1. Kh¸i qu¸t vÒ thµnh phè H¶i Phßng 21 2.2. Một số nét về huyÖn KiÕn Thuþ 23 2.2.1. §¬n vÞ hµnh chÝnh 23 2.2.2. §iÒu kiÖn tù nhiªn- dân cư 23 2.2.3. LÞch sö v¨n ho¸- xã hội- kinh tÕ 26 2.3. Tiềm năng du lịch văn hóa huyện Kiến Thụy 31 2.3.1. Di tích lịch sử văn hóa: .31 2.3.1.1. Đền Mõ 31 2.3.1.2. Chùa Trà Phương .32 2.3.1.3. Từ đường họ Mạc 35 2.3.1.4. Đình Kim Sơn . .38 2.3.1.5. Chùa Lạng Côn 39 2.3.2. Lễ hội: 40 2.3.2.1. Lễ hội vật cầu Kim Sơn 40 2.3.2.2. Hội thề chùa Hòa Liễu .42 2.3.2.3. Lễ rước lợn Ông Bồ .42 2.3.3. Làng nghề .44 2.3.4. Ẩm thực 45 CHƢƠNG III: TIỀM NĂNG VÀ HIỆN TRẠNG CHÙA LINH SƠN VÀ CÁC DI TÍCH LỊCH SỬ- CÔNG TRÌNH VĂN HÓA PHỤ CẬN. 3.1. Tiềm năng và hiện trạng 46 3.1.1. Chùa Linh Sơn 46 3.1.2. Tượng Di Lặc bên bờ sông Đa Độ . 50 Lớp VH903 5 Sinh viên: Lê Thị Bồn
6. Xây dựng chùa Linh Sơn và một số di tích lịch sử- công trình văn hóa phụ cận trở thành trọng điểm du lịch huyện Kiến Thụy 3.1.3. Văn Miếu Xuân La 51 3.1.4. Tượng Kim Sơn kháng Nhật .54 3.1.5. Một số ngôi chùa lân cận 56 3.1.6. Một số công trình văn hóa khác 56 + Nhà sàn và tượng cô gái miền biển 56 + Lầu Rồng và tượng 18 con Rồng trám sứ của 9 bến thuyền 56 3.2. Đánh giá chung về hiện trạng khai thác chùa Linh Sơn và các di tích lịch sử- công trình văn hóa phụ cận cho họat động du lịch 57 CHƢƠNG IV: XÂY DỰNG CHÙA LINH SƠN VÀ CÁC DI TÍCH LỊCH SỬ- CÔNG TRÌNH VĂN HÓA PHỤ CẬN TRỞ THÀNH TRỌNG ĐIỂM DU LỊCH HUYỆN KIẾN THỤY 4.1. Định hướng phát triển kinh tế xã hội và du lịch Hải Phòng và huyện Kiến Thụy trong thời gian tới . 61 4.1.1 Đối với thành phố Hải Phòng 61 4.1.2 Đối với huyện Kiến Thụy .62 4.2. Một số giải pháp lớn nhằm xây dựng chùa Linh Sơn và các di tích lịch sử- công trình văn hóa phụ cận trở thành trọng điểm du lịch huyện Kiến Thụy 63 4.2.1. Xây dựng, quy hoạch phát triển du lịch huyện Kiến Thụy và xác định rõ trọng điểm 63 4.2.2. Xây dựng chùa Linh Sơn và các di tích lịch sử- công trình văn hóa phụ cận trở thành trọng điểm du lịch của huyện 67 4.2.3. Tiếp tục đầu tư cơ sở hạ tầng cho trọng điểm du lịch trên của huyện .68 4.2.4. Xây dựng một số tuyến du lịch chính trên địa bàn huyện nối với các trọng điểm du lịch 70 Lớp VH903 6 Sinh viên: Lê Thị Bồn
7. Xây dựng chùa Linh Sơn và một số di tích lịch sử- công trình văn hóa phụ cận trở thành trọng điểm du lịch huyện Kiến Thụy 4.2.5. Quảng bá cho trọng điểm du lịch của huyện 73 4.2.6. Tổ chức dịch vụ du lịch tại trọng điểm du lịch của huyện 74 4.2.7. Đào tạo lao động dịch vụ du lịch và giáo dục người dân địa phương về phát triển du lịch 75 4.3. Một số kiến nghị .76 Kết luận .78 Phụ lục. Lớp VH903 7 Sinh viên: Lê Thị Bồn
8. Xây dựng chùa Linh Sơn và một số di tích lịch sử- công trình văn hóa phụ cận trở thành trọng điểm du lịch huyện Kiến Thụy LỜI MỞ ĐẦU 1. Tính cấp thiết của đề tài. Trong đà phát triển của nền kinh tế, du lịch đang trở thành một ngành kinh tế quan trọng, góp phần lớn vào sự phát triển của đất nước. Con số 4.253.704 lượt khách quốc tế đến Việt Nam năm 2008 đã nói lên điều đó. Đặc biệt, trên thế giới, khi du lịch trở thành nhu cầu giải trí không thể thiếu của con người thì du lịch Việt Nam càng có nhiều cơ hội để phát triển. Trong vài năm trở lại đây, đã và đang hình thành tour du lịch theo hệ thống các di tích lịch sử- công trình văn hóa, lễ hội truyền thống. Tuy nhiên cũng đã xảy ra tình trạng nhiều tuyến du lịch với các di tích, lễ hội quá quen thuộc, không còn sức hấp dẫn mạnh mẽ với du khách, cùng với sự khai thác quá mức, đang làm giảm dần giá trị của nhkững tài nguyên đó. Trong khi có một nghịch lý là nhiều tuyến du lịch với những di tích và lễ hội độc đáo thì lại chưa được khai thác phục vụ du lịch. Khu vực huyện Kiến Thụy- Hải Phòng đang là nơi có nhiều tiềm năng để phát triển nhiều loại hình du lịch, song lại chưa được chú trọng đầu tư. Huyện có sông , có núi, lại có nhiều di tích lich sử, văn hóa, đây là những lợi thế quan trọng để huyện phát triển ngành du lịch. Chính vì thế, các tiềm năng về du lịch của huyện cần được khai thác để xây dựng thành những điểm du lịch lớn của thành phố. Trong thời gian gần đây, nhiều di tích, công trình mới được xây dựng thêm, như chùa Linh Sơn và một số di tích, công trình gần đó song lại chưa được nhiều người biết đến. Vì vậy em đã chọn đề tài “ Xây dựng chùa Linh Sơn và một số di tích lịch sử- công trình văn hóa phụ cận trở thành trọng điểm du lịch huyện Kiến Thụy” để làm đề tài khóa luận bảo vệ tốt nghiệp Đại học. Với mong muốn sẽ giới thiệu được các tiềm năng du lịch của những điểm này, và đánh giá đúng về giá trị của chúng. Lớp VH903 8 Sinh viên: Lê Thị Bồn
9. Xây dựng chùa Linh Sơn và một số di tích lịch sử- công trình văn hóa phụ cận trở thành trọng điểm du lịch huyện Kiến Thụy 2. Mục đích nghiên cứu của khóa luận. Với tiêu đề : “ Xây dựng chùa Linh Sơn và các di tích lịch sử- công trình văn hóa phụ cận trở thành trọng điểm du lịch huyện Kiến Thụy”, khóa luận nhằm mục đích sau: - Đánh giá tiềm năng và những giá trị của chùa Linh Sơn và các di tích lịch sử- công trình văn hóa phụ cận đối với việc phát triển du lịch ở huyện Kiến Thụy. - Đề xuất xây dựng chùa Linh Sơn và các di tích lịch sử- công trình v¨n ho¸ phô cËn trë thµnh trọng điểm huyện Kiến Thụy để tập trung đầu tư mọi nguồn lực phát triển các điểm du lịch này, đem lại hiệu quả cao cho ngành du lịch huyện. 3. Đối tƣợng và phạm vi nghiên cứu của khóa luận + Đối tượng nghiên cứu: Chùa Linh Sơn và các di tích lịch sử- công trình văn hóa phụ cận. + Phạm vi nghiên cứu: - Về không gian: Khóa luận nghiên cứu chùa Linh Sơn và các di tích lịch sử- công trình văn hóa phụ cận. - Về thời gian: Khóa luận nghiên cứu các di tích, công trình còn tồn tại đến ngày nay. 4. Phƣơng pháp nghiên cứu của khóa luận. Khóa luận được thực hiện bằng các phương pháp sau: - Phương pháp quan sát: Bằng việc đi thực tế, trực tiếp đến quan sát các di tích, các công trình để thu thập thông tin. - Phương pháp thống kê, thống kê. - Phương pháp điều tra xã hội học. Lớp VH903 9 Sinh viên: Lê Thị Bồn
10. Xây dựng chùa Linh Sơn và một số di tích lịch sử- công trình văn hóa phụ cận trở thành trọng điểm du lịch huyện Kiến Thụy 5. Nguồn tƣ liệu của khóa luận. Nguồn tư liệu chính của khóa luận là tư liệu điền dã tại địa phương, ngoài ra , còn kế thừa những kết quả nghiên cứu về các di tích khu vực huyện Kiến Thụy đã được công bố. 6. Đóng góp của khóa luận. Khóa luận giới thiệu một số di tích, công trình mới được xây dựng trong thời gian gần đây, đánh giá về giá trị, tiềm năng của chúng đối với sự phát triển du lịch của huyện. Đồng thời đề xuất các phương pháp nhằm khai thác có hiệu quả các di tích, công trình này phục vụ du lịch. 7. Kết cấu của khóa luận. Khóa luận được chia thành 4 chương: Chương 1: Một số vấn đề về du lịch và du lịch văn hóa. Chương 2: Giới thiệu về huyện Kiến Thụy và tiềm năng du lịch của huyện Chương 3: Tiềm năng và hiện trạng chùa Linh Sơn và các di tích lịch sử- công trình văn hóa phụ cận. Chương 4: Xây dựng chùa Linh Sơn và các di tích lịch sử- công trình văn hóa phụ cận trở thành trọng điểm du lịch huyện Kiến Thụy Lớp VH903 10 Sinh viên: Lê Thị Bồn
11. Xây dựng chùa Linh Sơn và một số di tích lịch sử- công trình văn hóa phụ cận trở thành trọng điểm du lịch huyện Kiến Thụy CHƢƠNG I: MỘT SỐ VẤN ĐỀ VỀ DU LỊCH VÀ DU LỊCH VĂN HÓA 1.1. Kh¸i niÖm vÒ du lÞch Mét chuyªn gia vÒ du lÞch ®· nhËn ®Þnh:" §èi víi du lÞch, cã bao nhiªu t¸c gi¶ nghiªn cøu th× cã bÊy nhiªu ®Þnh nghÜa" Trong sè nh÷ng häc gi¶ ®•a ra ®Þnh nghÜa ng¾n gän nhÊt( tuy kh«ng ph¶i lµ ®¬n gi¶n nhÊt) ph¶i kÓ ®Õn Ausher vµ NguyÔn Kh¾c ViÖn. Theo Ausher th× “Du lÞch lµ nghÖ thuËt ®i ch¬i cña c¸c c¸ nh©n”, cßn viÖn sü NguyÔn Kh¾c ViÖn l¹i quan niÖm r»ng du lÞch lµ sù më réng kh«ng gian v¨n ho¸ cña con ng•êi. Trong c¸c tõ ®iÓn tiÕng ViÖt, du lÞch ®•îc gi¶i thÝch lµ ®i ch¬i cho biÕt sø ng•êi. N¨m 1963 víi môc ®Ých quèc tÕ ho¸, t¹i héi nghÞ Liªn hîp quèc häp vÒ du lÞch ë Roma, c¸c chuyªn gia ®· ®•a ra ®Þnh nghÜa vÒ du lÞch: " Du lÞch lµ tæng hîp c¸c mèi quan hÖ, hiÖn t•îng vµ c¸c ho¹t ®éng kinh tÕ b¾t nguån tõ c¸c cuéc hµnh tr×nh vµ l•u tró cña c¸ nh©n hay tËp thÓ ë bªn ngoµi n¬i ë th•êng xuyªn cña hä hay ngoµi n•íc hä víi môc ®Ých hoµ b×nh. N¬i hä ®Õn l•u tró kh«ng ph¶i n¬i lam viÖc cña hä". Kh¸c víi quan ®iÓm trªn, c¸c nhµ häc gi¶ biªn so¹n B¸ch khoa toµn th• ViÖt Nam l¹i t¸ch ra thµnh 2 néi dung c¬ b¶n cña du lÞch thµnh 2 phÇn riªng biÖt. Theo c¸c chuyªn gia nµy, nghÜa thø nhÊt cña tõ nµy lµ mét d¹ng nghØ d•ìng søc tham quan tÝch cùc cña con ng•êi ngoµi n¬i c• tró víi môc ®Ých: nghØ ng¬i, gi¶i trÝ, xem danh lam th¾ng c¶nh, di tÝch lÞch sö, c«ng tr×nh v¨n ho¸ nghÖ thuËt Theo nghÜa thø 2, du lÞch lµ mét ngµnh kinh doanh tæng hîp cã hiÖu qu¶ cao vÒ nhiÒu mÆt, n©ng cao hiÓu biÕt vÒ thiªn nhiªn, truyÒn thèng lÞch sö vµ v¨n ho¸ d©n téc, tõ ®ã gãp phÇn lµm t¨ng thªm t×nh yªu quª h•¬ng ®Êt n•íc, ®èi víi ng•êi n•íc ngoµi lµ t×nh h÷u nghÞ víi d©n téc m×nh; vÒ mÆt kinh tÕ du lÞch lµ lÜnh vùc kinh doanh mang l¹i hiÖu qu¶ lín, cã thÓ coi lµ h×nh thøc xuÊt khÈu hµng ho¸ vµ dÞch vô t¹i chç. Lớp VH903 11 Sinh viên: Lê Thị Bồn
12. Xây dựng chùa Linh Sơn và một số di tích lịch sử- công trình văn hóa phụ cận trở thành trọng điểm du lịch huyện Kiến Thụy Cßn trong LuËt du lich ViÖt Nam n¨m 2005, du lÞch ®•îc ®Þnh nghÜa lµ " C¸c ho¹t ®éng cã liªn quan ®Õn chuyÕn ®i cña con ng•êi ngoµi n¬i c• tró th•êng xuyªn cña m×nh nh»m ®¸p øng nhu cÇu th¨m quan, t×m hiÓu, gi¶i trÝ, nghØ d•ìng trong mét kho¶ng thêi gian nhÊt ®Þnh". 1.2. C¸c lo¹i h×nh du lÞch: Du lÞch lµ mét ngµnh tổng hợp, liªn quan ®Õn nhiÒu ngµnh, nhiÒu lÜnh vùc kh¸c nhau, v× vËy cã rÊt nhiÒu häc gi¶ thuéc nhiÒu lÜnh vùc cïng nghiªn cøu vÒ du lÞch. Cã nhiÒu ng•êi ®•a ra nhiÒu tiªu chÝ kh¸c nhau ®Ó ph©n lo¹i thµnh c¸c lo¹i h×nh du lÞch. NÕu ph©n lo¹i theo m«i tr•êng tù nhiªn th× trong cuèn: “C¬ së ®Þa lý du lÞch vµ dÞch vô tham quan”, Pirojnik cho r»ng du lÞch gåm cã: Du lÞch thiªn nhiªn vµ du lÞch v¨n ho¸. 1.2.1. Du lÞch thiªn nhiªn: Lµ häat ®éng du lÞch ®•a du kh¸ch vÒ nh÷ng n¬i cã ®iÒu kiÖn, m«i tr•êng tù nhiªn trong lµnh, c¶nh quan tù nhiªn hÊp dÉn nh»m tho¶ m·n nhu cÇu ®Æc tr•ng cña hä Ngµy nay víi sù ph¸t triÓn m¹nh mÏ cña khoa häc kü thuËt vµ c«ng nghÖ, thu nhËp vµ ®êi sèng cña ng•êi d©n ngµy cµng ®•îc n©ng cao. Nh•ng tèc ®é ®« thÞ ho¸ lµm con ng•êi ngµy cµng t¨ng nhu cÇu giaØ trÝ, n©ng cao søc khoÎ b»ng c¸ch sống gÇn gòi h¬n víi thiªn nhiªn. §iÒu nµy gi¶i thÝch t¹i sao du lÞch nãi chung vµ du lÞch thiªn nhiªn nãi riªng ®·, ®ang vµ sÏ trë thµnh mét ngµnh kinh tÕ triÓn väng trong t•¬ng lai. Nh•ng hiÖn nay ho¹t ®éng du lÞch å ¹t cã nguy c¬ lµm suy tho¸i m«i tr•êng tù nhiªn, sù tËp trung cña qu¸ nhiÒu ng•êi t¹i mét ®iÓm lµm cho thiªn nhiªn kh«ng kÞp phôc håi dÉn ®Õn viÖc dÇn huû ho¹i thiªn nhiªn. §Ó t×m ra biÖn ph¸p h÷u hiÖu, gi¶i quyÕt t×nh tr¹ng nµy, ng•êi ta ®· ®•a ra kh¸i niÖm vÒ du lÞch sinh th¸i, lµm thay ®æi nh÷ng øng xö cña con ng•êi víi tù nhiªn b»ng ý thøc quan t©m h¬n tíi tù nhiªn vµ cã nhiÒu nç lùc trong viÖc b¶o vÖ chóng. Lớp VH903 12 Sinh viên: Lê Thị Bồn
13. Xây dựng chùa Linh Sơn và một số di tích lịch sử- công trình văn hóa phụ cận trở thành trọng điểm du lịch huyện Kiến Thụy 1.2.2. Du lÞch v¨n ho¸: Lµ ho¹t ®éng du lÞch chñ yÕu diÔn ra trong m«i tr•êng nh©n v¨n, hoÆc ho¹t ®éng du lÞch ®ã tËp trung khai th¸c tµi nguyen du lÞch nh©n v¨n. C¸c ®èi t•îng v¨n ho¸ ®•îc coi lµ nguån tµi nguyªn v« cïng hÊp dÉn, nã thu hót kh¸ch bëi tÝnh phong phó, ®a d¹ng, ®éc ®¸o, tÝnh truyÒn thèng còng nh• tÝnh ®Þa ph•¬ng cña nã. §©y lµ c¬ së ®Ó t¹o nªn c¸c lo¹i h×nh du lÞch v¨n ho¸ phong phó Ta có thể hiểu du lịch văn hóa là loại hình du lịch mà ở đó con người được hưởng thụ những sản phẩm văn hóa của nhân loại, của một quốc gia, một vùng hay một dân tộc. Người ta gọi là du lịch văn hóa khi hoạt động du lịch diễn ra trong môi trường nhân văn, hoặc họat động du lịch đó tập trung khai thác tài nguyên du lịch nhân văn. *Đặc trưng của sản phẩm du lịch văn hóa.  Là sản phẩm có sự tham gia sáng tạo của con người  Là sản phẩm mang dấu ấn của lịch sử, truyền thống của cộng đồng, thời đại đó.  Sản phẩm du lịch văn hóa được thể hiện là vật thể hoặc phi vật thể. *Các nhân tố ảnh hưởng đến du lịch văn hóa. Du lịch văn hóa phát triển trong môi trường có nguồn tài nguyên du lịch nhân văn. Đó là hệ thống các di tích văn hóa lịch sử, các loại hình văn hóa nghệ thuật, các danh lam thắng cảnh, các lễ hội, phong tục tập quán Các yếu tố có ảnh hưởng đến sự phân bố, hình hành, phát triển hay mất đi của các tài nguyên này đều có sự tác động đến du lịch văn hóa. Lớp VH903 13 Sinh viên: Lê Thị Bồn
14. Xây dựng chùa Linh Sơn và một số di tích lịch sử- công trình văn hóa phụ cận trở thành trọng điểm du lịch huyện Kiến Thụy +Các nhân tố khách quan  Điều kiện khí hậu có ảnh hưởng đến sự phát triển của các loại tài nguyên. Mưa, gió, lũ lụt hay điều kiện thời tiết khắc nghiệt đều làm giảm tuổi thọ của các công trình,làm các công trình nhanh chóng bị xuống cấp.  Điều kiện chính trị không ổn định, bom đạn chiến tranh cũng gây nên sự tàn phá các công trình.  Lịch sử, thời gian cũng hủy hoại và làm xuống cấp nghiêm trọng các công trình, đòi hỏi cần có sự tu tạo, gìn giữ, bảo tồn của con người.  Các thể chế chính trị, các chính sách: Có tác động tích cực, giữ gìn, phát huy hoặc tôn tạo các giá trị văn hóa + Các nhân tố chủ quan. Các nhân tố chủ quan muốn nói tới ở đây chính là nhân tố con người. Nếu con người có ý thức giữ gìn, phát huy các giá trị văn hóa truyền thống, thì nền văn hóa sẽ có thể phát triển rực rỡ, phát huy vai trò của nó trong việc phát triển du lịch văn hóa. Ngược lại, nếu con người khai thác quá mức mà không đi đôi với việc tu tạo, bảo vệ, gìn giữ thì cũng sẽ làm giảm giá trị của các loại tài nguyên đó. 1.3. Sù t¸c ®éng cña du lÞch ®èi víi c¸c lÜnh vùc kh¸c: 1.3.1. Sù t¸c ®éng cña du lich ®èi víi x· héi. + §èi víi x· héi du lÞch cã vai trß gi÷ g×n, phôc håi søc khoÎ vµ t¨ng c•êng søc sèng cho ng•êi d©n, cã t¸c dông h¹n chÕ bÖnh tËt, kÐo dµi tuæi thä vµ t¨ng kh¶ n¨ng lao ®éng cho con ng•êi. Theo c¸c c«ng tr×nh nghiªn cøu vÒ y häc cña Dorin vµ Crivosev n¨m 1981, nhê chÕ ®é nghØ ng¬i vµ ®i du lÞch tèi •u, bÖnh tËt cña ng•êi d©n cã thÓ gi¶m tíi 30%. Sù thËt lµ lo¹i h×nh du lÞch ch÷a bÖnh ®· ra ®êi trªn thÕ giíi tõ c¸ch ®©y kh¸ l©u, nh÷ng ®iÓm du lÞch ch÷a bÖnh Lớp VH903 14 Sinh viên: Lê Thị Bồn
15. Xây dựng chùa Linh Sơn và một số di tích lịch sử- công trình văn hóa phụ cận trở thành trọng điểm du lịch huyện Kiến Thụy thu hót kh¸ch du lÞch ®ã lµ nh÷ng vïng nói cao cã khÝ hËu m¸t mÎ, hay nh÷ng suèi n•íc kho¸ng tù nhiªn tõ trong lßng ®Êt ®•îc ®•a vao khai th¸c. + Du lÞch t¨ng thªm t×nh ®oµn kÕt céng ®ång. §èi víi nh÷ng ng•êi d©n trong n•íc, du lÞch thóc ®Èy tinh thÇn ®oµn kÐt, t•¬ng th©n t•¬ng ¸i. Cßn ®èi víi nh÷ng ng•êi thuéc c¸c quèc gia kh¸c nhau, du lÞch lµm t¨ng thªm t×nh h÷u nghÞ gi÷a c¸c n•íc. Bëi v× du lÞch lµ sù gÆp gì va giao l•u gi÷a con ng•êi víi con ng•êi, th«ng qua du lÞch mäi ng•êi cã ®iÒu kiÖn tiÕp xóc víi nhau, gÇn gòi víi nhau h¬n, lµ ®iÒu kiÖn ®Ó th¾t chÆt t×nh c¶m. + Du lÞch cßn cã t¸c dông gi¸o dôc tinh thÇn yªu n•íc, kh¬i dËy niÒm tù hµo d©n téc. Đã lµ c¸c cuéc hµnh tr×nh ®Õn víi c¸c danh lam thắng cảnh, di tÝch lÞch sö, c¸c c«ng tr×nh v¨n hãa. Khi tiÕp xóc trùc tiÕp víi nh÷ng sù vËt quen thuéc th•êng ngµy, cã thÓ chóng ta kh«ng mÊy khi ®Ó ý ®Õn mµ sÏ c¶m thÊy còng rÊt b×nh th•êng, nh•ng nÕu ®•îc nghe gi¶i thÝch vÒ nguån gèc hay nh÷ng sù kiÖn g¾n liÒn víi nh÷ng sù vËt Êy chóng ta míi thÊy ®•îc hÕt nh÷ng gi¸ trÞ cña chóng. + Mét t¸c ®éng tÝch cùc n÷a cña du lÞch ®èi víi x· héi ®ã lµ du lÞch gãp phÇn n¨ng cao d©n trÝ. Cã thÓ nãi vÒ vai trß nµy cña du lÞch b»ng mét c©u tôc ng÷ cña ng•êi d©n ViÖt Nam: “ §i mét ngµy ®µng häc mét sµng kh«n”; “ Tr¨m nghe kh«ng b»ng mét thÊy”. Mçi chuyÕn ®i th­êng ®em l¹i sù tr¶i nghiÖm cho du kh¸ch, mang l¹i cho du kh¸ch nh÷ng kiÕn thøc, nh÷ng kinh nghiÖm, t¨ng thªm vèn hiÓu biÕt vµ vèn sèng cho hä. + Du lịch còn có vai trò rất quan trọng trong việc tạo việc làm, nâng cao thu nhập cho người dân và tạo ra một đội ngũ lao động có chất lượng và trình độ cao. Vì du lịch là một lĩnh vực kinh tế đa ngành, đa nghề, hoạt động của nó kéo theo sự phát triển của nhiều ngành khác, đồng thời thu hút một lực lượng lao động rất lớn. Bởi vì người ta đi du lịch không đơn thuần chỉ đi ngắm cảnh, tham quan mà còn phải sử dụng nhiều dịch vụ khác nữa như ăn, nghỉ, hướng dẫn, mua quà lưu niệm , mà các dịch vụ này do ngành công nghiệp, nông Lớp VH903 15 Sinh viên: Lê Thị Bồn
16. Xây dựng chùa Linh Sơn và một số di tích lịch sử- công trình văn hóa phụ cận trở thành trọng điểm du lịch huyện Kiến Thụy nghiệp, thương mại Vì vậy có thể nói phát triển du lịch là một lối thoát để giảm bớt nạn thất nghiệp, nâng cao mức sống cho người dân. + Tuy nhiên bên cạnh những tác động tích cực như vậy, thì ảnh hưởng tiêu cực của du lịch đến xã hội cũng không phải là nhỏ. Vì bản chất của du lịch là sự gặp gỡ giữa con người và con người, là sự giao tiếp trong một cộng đồng, đây cũng chính là môi trường vô cùng thuận lợi làm gia tăng những tệ nạn xã hội. Đó là nạn nghiện hút, mại dâm, cờ bạc, trộm cướp, tình trạng ăn xin xuất hiện ở các điểm du lịch. Nhiều kẻ xấu đã lợi dụng những chuyến đi để thực hiện những hành vi trái pháp luật, hay chính khách du lịch là nạn nhân của những tệ nạn đó. + Đồng thời, văn hóa và phong tục tập quán ở mỗi vùng miền là khác nhau, nên người dân bản xứ thường khó chấp nhận những một số phong cách mà khách du lịch mang tới, gây nên sự thiếu thiện cảm của người dân địa phương dành cho du khách. Hoặc ngược lại, những hành động, trang phục của khách du lịch mặc dù không hợp với văn hóa địa phương nhưng nhiều thanh niên lại học theo vì coi đó là mốt, gây nên sự méo mó về văn hóa. Cũng do sự khác biệt về tôn giáo,phong tục, văn hóa, chính trị nên nếu không có sự hiểu biết và tôn trọng lẫn nhau sẽ rất dễ gây ra hiểu lầm, tranh chấp, xung đột, tạo nên căng thẳng giữa chủ và khách. Ngoài ra có thể nảy sinh giữa cư dân địa phương với các nhà cung ứng khi họ đưa khách đến. 1.3.2. Tác động của du lịch tới văn hóa: + Du lịch có tác dụng bảo tồn, gìn giữ và phát huy các giá trị văn hóa truyền thống. Bởi vì nền văn hóa truyền thống là một nguồn tài nguyên quan rọng để phát triển du lịch, nó quyết định khả năng thu hút du khách đến với địa phương đó. Vì vậy để tăng sức hấp dẫn du khách, các cấp chính quyền địa phương luôn cố gắng đưa ra các chính sách để gìn giữ các giá trị văn hóa truyền thống. Ví dụ một trong những tour du lịch được nhiều du khách tìm Lớp VH903 16 Sinh viên: Lê Thị Bồn
17. Xây dựng chùa Linh Sơn và một số di tích lịch sử- công trình văn hóa phụ cận trở thành trọng điểm du lịch huyện Kiến Thụy mua hiện nay là đến với những nơi có nền văn hóa bản địa, còn nguyên sơ như miền núi, nơi có các tộc người thiểu số sinh sống, nên ở những địa phương này, người dân vẫn luôn cố gắng lưu giữ những phong tục tập quán, những trang phục truyền thống, hay những ngôi nhà sàn để tăng khả năng hấp dẫn du khách. Một trong những chức năng của du lịch còn là giao lưu văn hóa. Khi đi du lịch du khách luôn muốn được mang theo nền văn hóa tại nơi mình sống đến với người dân bản xứ, từ đó làm cho các nền văn hóa có sự giao lưu học hỏi phong phú hơn. + Thế nhưng du lịch cũng có những tác động tiêu cực đến nền văn hóa.Trước hết nó gây nên tình trạng thương mại hóa văn hóa. Chính vì để thỏa mãn nhu cầu của du khách và vì lợi ích kinh tế trước mắt nên các họat động văn hóa truyền thống được trình diễn một cách méo mó, không đúng bản chất, như chợ Tình ở Sapa được tổ chức mỗi tuần một lần thay vì mỗi năm một lần như trước kia, đôi khi gây nên sự nhàm chán, không còn tạo sự tò mò, hấp dẫn cho du khách. Nhiều trường hợp do thiếu hiểu biết về các lễ hội nên người ta đã giải thích sai lệch. Nhiều khi do chạy theo số lượng, ngày càng nhiều du khách có nhu cầu mua quà lưu niệm tại nơi đến, nên nhiều cửa hàng đã không chú ý đến chất lượng, sản xuất cẩu thả làm cho khách hiểu không đầy đủ về hình ảnh của nền văn hóa bản địa. Một thời gian tại các chùa chiền,đình đền xuất hiện tình trạng lập chùa giả, đền giả, hay tình trạng bán hàng rong, nài ép, chèo kéo khách mua hàng, gây nên những bức xúc và khó chịu cho khách du lịch. Đó là một trong những tác động tiêu cực của du lịch đến nền văn hóa, làm suy giảm đạo đức của người dân. Bên cạnh đó còn là nạn chạy theo mốt du khách của người dân địa phương,đặc biệt là của giới trẻ, ngày càng chối bỏ nền văn hóa truyền thống Lớp VH903 17 Sinh viên: Lê Thị Bồn
18. Xây dựng chùa Linh Sơn và một số di tích lịch sử- công trình văn hóa phụ cận trở thành trọng điểm du lịch huyện Kiến Thụy để chạy theo phong cách văn hóa mới không phải của mình hoặc không phù hợp với mình. 1.3.3. Tác động của du lịch tới môi trƣờng: Tài nguyên môi trường là một nhân tố quan trọng thúc đẩy việc phát triển du lịch, du lịch phát triển tạo điều kiện cho du khách được tìm hiểu về thiên nhiên, hiểu được giá trị của thiên nhiên, từ đó nâng cao trách nhiệm của con người đối với môi trường. Thế nhưng nếu phát triển du lịch một cách ồ ạt không chú trọng đến việc bảo vệ môi trường thì sẽ gây ra những hậu quả rất lớn, làm suy thoái tài nguyên du lịch. Sự tập trung quá nhiều người và thường xuyên tại một điểm du lịch sẽ làm cho thiên nhiên không kịp phục hồi dẫn đến hủy hoại môi trường. Sự có mặt của con người làm uy hiếp các loài động vật hoang dã, đẩy chúng ra khỏi nơi cư trứ yên ổn trước đây để đến một nơi ở mới. Cũng tại nhiều điểm du lịch,mỗi du khách đều cố gắng để lại dấu ấn của mình bằng việc khắc tên hoặc viết, vẽ bậy lên các công trình, làm mất gía trị và ảnh hưởng đến cảnh quan, thẩm mỹ. Tình trạng xả rác bừa bãi tại các điểm du lịch làm ô nhiễm môi trường cũng đã làm cho các cơ quan chức năng phải vào cuộc. Mặt khác ,tại các điểm du lịch, lượng khách đến càng ngày càng đông, vượt quá khả năng chịu tải của cơ sở hạ tầng nên chúng bị xuống cấp trầm trọng, góp phần làm gia tăng mức độ ô nhiễm môi trường. 1.3.4. Tác động của du lịch đến nền kinh tế: Vai trò đầu tiên mà chúng ta không thể phủ nhận được đó là du lịch góp một phần không nhỏ để phát triển nền kinh tế. Tại nhiều quốc gia như Pháp, họ coi du lịch giống như con gà biết đẻ ra những quả trứng vàng, hay là một nền công nghiệp không khói. Hàng năm đóng góp của ngành du lịch vào tổng sản phẩm quốc dân ngày càng tăng, hơn nữa, trên thế giới hiện nay nói chung và Việt Nam nói riêng, người ta dựa vào số lần đi du lịch để đánh giá mức sống của người dân. Lớp VH903 18 Sinh viên: Lê Thị Bồn
19. Xây dựng chùa Linh Sơn và một số di tích lịch sử- công trình văn hóa phụ cận trở thành trọng điểm du lịch huyện Kiến Thụy Nhu cầu trong chuyến du lịch của du khách là rất phong phú, cần đến sự hỗ trợ của nhều ngành kinh tế khác như công nghiệp, nông nghiệp, giao thông vận tải, thông tin liên lạc nên khi hoạt động du lịch phát triển nó cũng sẽ kéo theo sự phát triển của các ngành khác, từ đó có tác dụng thúc đẩy toàn bộ nền kinh tế. Du lịch phát triển nó cũng thúc đẩy nhu cầu tiêu dùng của người dân, đặc biệt là thúc đẩy việc xuất khẩu tại chỗ các sản phẩm, vừa thu được lợi nhuận cao, vừa tiết kiệm được công sức và chi phí vận chuyển. Du lịch phát triển cũng thu về cho đất nước một nguồn ngoại tệ rất lớn cân đối cán cân thanh toán. Tuy nhiên bên cạnh đó, do số lượng khách đến các điểm du lịch ngày càng đông, làm cho giá cả tại nơi đến tăng cao, gây lên lạm phát cục bộ. 1.4. Tµi nguyªn du lÞch: 1.4.1. Kh¸i niÖm tµi nguyªn du lich (TNDL): TNDL lµ lo¹i tµi nguyªn cã nh÷ng ®Æc ®iÓm gièng nh÷ng lo¹i tµi nguyªn nãi chung, song cã mét sè ®Æc ®iÓm riªng g¾n víi sù ph¸t triÓn cña ngµnh du lÞch. TNDL theo Pirojnik:" TNDL lµ nh÷ng tæng thÓ tù nhiªn, v¨n ho¸ - lÞch sö vµ nh÷ng thµnh phÇn cña chóng, t¹o ®iÒn kiÖn cho viÖc phôc håi vµ ph¸t triÓn thÓ lùc tinh thÇn cña con ng•êi, kh¶ n¨ng lao ®éng vµ søc khoÎ cña hä, trong cÊu tróc nhu cÇu du lÞch hiÖn t¹i vµ t•¬ng lai, trong kh¶ n¨ng kinh tÕ kü thuËt cho phÐp, chóng ®•îc dïng ®Ó trùc tiÕp vµ gi¸n tiÕp s¶n xuÊt ra nh÷ng dÞch vô du lÞch vµ nghØ ng¬i". NguyÔn Minh TuÖ còng cho r»ng:" TNDL lµ tæng thÓ tù nhiªn vµ v¨n ho¸ lÞch sö cïng c¸c thµnh phÇn cña chóng gãp phÇn kh«i phôc, ph¸t triÓn thÓ lùc, trÝ tuÖ cña con ng•êi, kh¶ n¨ng lao ®éng vµ søc khoÎ cña hä. Nh÷ng tµi Lớp VH903 19 Sinh viên: Lê Thị Bồn
20. Xây dựng chùa Linh Sơn và một số di tích lịch sử- công trình văn hóa phụ cận trở thành trọng điểm du lịch huyện Kiến Thụy nguyªn nµy ®•îc sö dông cho nhu cÇu trùc tiÕp vµ gi¸n tiÕp, cho việc s¶n xuÊt dÞch vô du lÞch". Theo c¸c nhµ khoa häc du lÞch Trung Quèc ®Þnh nghÜa lµ:" TÊt c¶ giíi tù nhiªn vµ x· héi loµi ng•êi cã søc hÊp dÉn kh¸ch du lÞch, cã thÓ sö dông cho ngµnh du lÞch, cã thÓ s¶n sinh ra hiÖu qu¶ kinh tÕ - x· héi vµ m«i tr•êng cã thÓ gäi lµ tµi nguyªn du lÞch" Kho¶n 4( ®iÒu 4, ch•¬ng 1) LuËt du lÞch ViÖt Nam n¨m 2005 quy ®Þnh: " TNDL lµ c¶nh quan thiên nhiªn, yÕu tè tù nhiªn, di tích lịch sử văn hóa (DTLSVH), c«ng tr×nh lao ®éng s¸ng t¹o cña con ng•êi vµ c¸c gi¸ trÞ nh©n v¨n kh¸c cã thÓ ®•îc sö dông nh»m ®¸p øng nhu cÇu du lÞch, lµ yÕu tè c¬ b¶n ®Ó h×nh thµnh c¸c khu du lÞch, ®iÓm du lÞch, tuyÕn du lÞch, ®« thÞ du lÞch". Tõ nh÷ng quan niÖm trªn cã thÓ rót ra mét sè nhËn xÐt sau: TNDL lµ tæng thÓ tự nhiªn kinh tÕ - x· héi v¨n ho¸ ®•îc sö dông ®Ó phôc håi søc khoÎ ph¸t triÓn thÓ lùc vµ tinh thÇn con ng•êi. Trªn c¬ së nµy c¸c häc gi¶ cho r»ng ®Þa h×nh, thuû v¨n, khÝ hËu, ®éng - thùc vËt, DTLSVH, v¨n h¸o nghÖ thuËt lÔ héi lµ nh÷ng tµi nguyªn du lÞch. Song thùc tÕ kh«ng phải bÊt cø mäi d¹ng, mäi kiÓu ®Þa h×nh, tÊt c¶ c¸c kiÓu khÝ hËu c¸c yÕu tè khÝ hËu hay c¸c giá trÞ v¨n ho¸ ®Òu cã kh¶ n¨ng hÊp dÉn kh¸ch còng nh• cã kh¶ n¨ng kinh doanh du lÞch. Trong nhiÒu tr•êng hîp ®Þa h×nh hiÓm trë, c¸c b·i biÓn bÞ x©m thùc m¹nh, mét sè kiÓu khÝ hËu, nguån n•íc bÞ « nhiÔm lµ nh÷ng ®iÒu kiÖn kh«ng hÊp dÉn kh¸ch, trë ng¹i cho ph¸t triÓn du lÞch. Thùc tÕ hiÖn nay viÖc b¶o tån vµ khai th¸c TNDL hÊp dÉn du kh¸ch, ngoµi c¸c chøc n¨ng x· héi phôc vô cho du kh¸ch, TNDL cßn ®•îc khai th¸c nh»m ®¹t ®•îc hiÖu qu¶ vÒ kinh tÕ, n©ng cao chÊt l•îng cuéc sèng cña c• d©n, hiÖu qu¶ m«i tr•êng vµ chÝnh trÞ Nh• vËy, TNDL ®•îc xem nh• lµ tiÒn ®Ò ph¸t triÓn du lÞch, là yếu tố cơ bản để tạo thành các sản phẩm du lịch. TNDL cµng phong phó ®Æc s¾c cã møc Lớp VH903 20 Sinh viên: Lê Thị Bồn
21. Xây dựng chùa Linh Sơn và một số di tích lịch sử- công trình văn hóa phụ cận trở thành trọng điểm du lịch huyện Kiến Thụy ®é tËp trung cao th× cµng cã søc hÊp dÉn víi du kh¸ch vµ cã hiÖu qu¶ kinh doanh du lÞch cao. TNDL lµ mét ph¹m trï lÞch sử, viÖc khai th¸c phô thuéc vµo nhiÒu ®iÒu kiÖn kinh tÕ - x· héi, khoa häc kü thuËt, chÝnh trÞ nªn ngµy cµng ®•îc më réng. Do vËy, TNDL bao gåm c¶ TNDL ®·, ®ang khai th¸c vµ TNDL ch•a ®•îc khai th¸c. TNDL lµ tÊt c¶ nh÷ng g× thuéc vÒ tù nhiªn vµ c¸c gi¸ trÞ v¨n ho¸ do con ng•êi s¸ng t¹o ra cã søc hÊp dÉn du kh¸ch, cã thÓ ®•îc b¶o vÖ, t«n t¹o vµ sö dông cho ngµnh du lÞch mang l¹i hiÖu qu¶ vÒ kinh tÕ - x· héi vµ m«i tr•êng. 1.4.2. Ph©n lo¹i TNDL. 1.4.2.1. Tµi nguyªn du lÞch tù nhiªn. Theo kho¶n 1 ( ®iÒu 13 ch•¬ng II ) LuËt du lÞch ViÖt Nam n¨m 2005 quy ®Þnh " Tµi nguyªn du lÞch ViÖt Nam gåm c¸c yÕu tè ®Þa chÊt, ®Þa m¹o, ®Þa h×nh, khÝ hËu, thuû v¨n, hÖ sinh th¸i, c¶nh quan tù nhiªn ®ang ®•îc khai th¸c, hoÆc cã thÓ ®•îc sö dông phôc vô môc ®Ých du lÞch". C¸c lo¹i TNDL tù nhiªn kh«ng tån t¹i ®éc lËp mµ ph¸t triÓn trong mét không gian l·nh thæ nhÊt ®Þnh. * §Þa chÊt - ®Þa h×nh- ®Þa m¹o. C¸c qu¸ tr×nh kiÕn t¹o ®Þa chÊt l©u dµi ®· t¹o nªn ®Þa h×nh trªn bÒ mÆt tr¸i ®Êt còng nh• c¸c ho¹t ®éng ®Þa chÊt ®Þa m¹o. §èi víi ho¹t ®éng du lÞch, tµi nguyªn ®Þa chÊt t¹i c¸c ®iÓm du lÞch dùa vµo tù nhiªn lµ lÞch sö ph¸t triÓn dÞa chÊt, c¸c qu¸ tr×nh ®Þa chÊt, c¸c vËn ®éng ®Þa chaat qua c¸c thêi kú lÞch sö cña Tr¸i ®Êt trong qu¸ khø, hiÖn t¹i vµ t•¬ng lai, c¸c ho¹t ®éng ®Þa chÊt th•êng x¶y ra, cÊu t¹o, ph©n bè cña c¸c líp ®Êt ®¸, tr÷ l•îng cña c¸c má n•íc kho¸ng. C¸c qu¸ tr×nh ®Þa chÊt lµ nguyªn nh©n t¹o ra bÒ mÆt ®Þa h×nh, t¹o ra nh÷ng gi¸ trÞ vµ nÐt riªng biÖt ®Ó hÊp dÉn du kh¸ch, lµ c¬ së quan träng ®Ó ph¸t triÓn du lÞch cña quèc gia vµ ®Þa ph•¬ng. Lớp VH903 21 Sinh viên: Lê Thị Bồn
22. Xây dựng chùa Linh Sơn và một số di tích lịch sử- công trình văn hóa phụ cận trở thành trọng điểm du lịch huyện Kiến Thụy + §Þa h×nh ®åi nói, cao nguyªn: th•êng t¹o ra nh÷ng c¶nh quan kú vÜ, sinh ®éng vµ th¬ méng. Do sù chia c¾t vÒ bÒ mÆt ®Þa h×nh, th•êng t¹o nªn nh÷ng t•¬ng ph¶n vÒ c¶nh vËt gi÷a c¸c thung lòng s©u, víi c¸c d·y nói cao, t¹o ra søc hÊp dÉn cho du kh¸ch. §ång thêi c¸c vïng nói ®åi còng lµ n¬i cã c• d©n ®Õn quÇn c• kh¸ sím. + §Þa h×nh ®ång b»ng: Sù kÕt hîp gi÷a ®ång b»ng vµ tµi nguyªn n•íc nh• s«ng, hå, ao, kªnh, r¹ch ®· t¹o nªn nh÷ng phong c¶nh thuû mÆc ªm ¶, yªn b×nh, hÊp dÉn du kh¸ch nh• du lÞch ë §ång B»ng s«ng Cöu Long. §ång bằng còng lµ n¬i cã mËt ®ộ d©n c• tËp trung sinh sèng cao, lµ ®iÒu kiÖn quan träng ®Ó h×nh thµnh c¸c nÒn v¨n minh, lµ n¬i b¶o tån, l•u gi÷ nhiÒu gi¸ trÞ v¨n ho¸ truyÒn thèng cña loµi ng•êi còng nh• cña nhiÒu quèc gia trªn thÕ giíi. Do vËy, ®ång b»ng còng ®•îc lùa chän ®Ó ph¸t triÓn lo¹i h×nh du lÞch sinh th¸i, du lÞch v¨n ho¸. +§Þa h×nh Karst: Lµ kiÓu ®Þa h×nh ®•îc t¹o thµnh do qu¸ tr×nh vËn ®éng kiÕn t¹o cña vá tr¸i ®Êt kÕt hîp víi c¸c qu¸ tr×nh ngo¹i lùc chñ yÕu ,lµ sù l•u th«ng cña n•íc trong c¸c ®¸ dÔ bÞ hoµ tan. + Kiểu địa hình ven bờ và đảo hấp dẫn du khách bằng các bãi cát ven biển, hồ và sông. Trong đó đặc biệt là các bãi cát ven biển, đảo thường được gọi là các bãi biển. Kiểu địa hình này thuận lợi phát triển loại hình du lịch tắm biển, lặn biển, thể thao, nghỉ dưỡng. Hiện nay nhu cầu du lịch biển trên thế giới ngày càng tăng, + Các di tích tự nhiên: Các quá trình nội lực và ngoại lực đã tạo nên trên bề mặt địa hình nhiều di tích tự nhiên có giá trị về mặt thẩm mỹ, lại mang trong mình nhiều câu chuyện thú vị, nên đã trở thành những điểm du lịch hấp dẫn rất nhiều du khách như hòn Trống mái( Sầm Sơn, Thanh Hóa), hòn Gà Chọi ( Hạ Long, Quảng Ninh). Lớp VH903 22 Sinh viên: Lê Thị Bồn
23. Xây dựng chùa Linh Sơn và một số di tích lịch sử- công trình văn hóa phụ cận trở thành trọng điểm du lịch huyện Kiến Thụy * Khí hậu. Khí hậu là thành phần quan trọng của tự nhiên đối với hoạt động du lịch. Các chỉ tiêu thuộc về khí hậu bao gồm: nhiệt độ,độ ẩm, gió, lượng mưa, ánh nắng. Nhìn chung những nơi có khí hậu điều hòa thường được khách du lịch ưa tránh những nơi quá lạnh, quá ẩm, hoặc quá nóng, quá khô. * Tài nguyên nước: Tài nguyên nước gồm nước chảy trên bề mặt và nước ngầm, có ý nghĩa rất lớn đối với du lịch. Bề mặt sông, hồ, suối, thác, các vùng nước ven biển, kết hợp với núi non, rừng cây, hệ sinh thái nhân văn đã tạo ra những phong cảnh đẹp hấp dẫn du khách. Các vùng nước ven biển có bãi cát đẹp hoặc ven các hồ có môi trường trong sạch,độ mặn phù hợp được khai thác để phát triển các loại hình thể thao, lặn biển, tắm biển,đua thuyền Các thác nước cũng là những nơi có phong cảnh đẹp,hữu tình, có thể phát triển các loại hình tham quan và thể thao mạo hiểm. Các điểm suối khoáng, suối nước nóng. Đây là một nguồn tài nguyên quý giá mà không phải nơi nào cũng có được, là nguồn lực quan trọng để phát triển loại hình du lịch nghỉ dưỡng, tắm khoáng, chữa bệnh. * Tài nguyên sinh vật. Tài nguyên sinh vật bao gồm toàn bộ các loài động vật, thực vật sống trên lục địa và dưới nước sẵn có trong tự nhiên và do con người thuần dưỡng, chăm sóc, lai tạo Tài nguyên sinh vật kết hợp cùng các tài nguyên khác vừa tạo nên phong cảnh đẹp, hấp dãn,vừa có tác dụng bảo vệ môi trường. Thảm thực vật còn được coi là máy điều hòa tự nhiên , lọc không khí, làm cho không khí thêm trong lành, mát mẻ. Lớp VH903 23 Sinh viên: Lê Thị Bồn
24. Xây dựng chùa Linh Sơn và một số di tích lịch sử- công trình văn hóa phụ cận trở thành trọng điểm du lịch huyện Kiến Thụy Tài nguyên sinh vật cũng là nguồn cung cấp nhiều loại dược liệu quý phục vụ cho loại hình du lịch chữa bệnh và an dưỡng Hiện nay tài nguyên sinh vật được khai thác tập trung ở trong các VQG, khu bảo tồn Vừa để gìn giữ, bảo tồn các loại động, thực vật quý hiếm đang đững trước nguy cơ bị tuyệt chủng, vừa hình thành nên các điểm du lịch hấp dẫn du khách đến tham quan và nghiên cứu. 1.4.2.2. Tài nguyên du lịch nhân văn: Trong cuốn “ Tài nguyên du lịch” của Th.s Bùi Thị Hải Yến đã định nghĩa: Tài nguyên du lịch nhân văn là tài nguyên có nguồn gốc nhân tạo do con người sáng tạo ra. Tuy nhiên chỉ có những tài nguyên nhân văn có sức hấp dẫn với du khách và có thể khai thác phát triển du lịch để tạo ra hiệu quả kinh tế,xã hội, môi trường mới được gọi là du lịch nhân văn”. Đặc điểm:  Tài nguyên du lịch nhân văn do con người tạo ra nên chịu tác động của thời gian, tự nhiên và của chính con người.  Tài nguyên nhân văn là do con người sáng tạo ra nên có tính phổ biến.  Tài nguyên nhân văn ở mỗi vùng, mối quốc gia thường mang những giá trị đặc sắc riêng.  Tài nguyên du lịch nhân văn thường được phân bố gần các khu vực đông dân cư. Các dạng tài nguyên du lịch nhân văn: *Tài nguyên du lịch nhân văn vật thể. Theo Luật DSVH Việt Nam năm 2003: “ Di sản văn hóa vật thể là sản phẩm vật chất có giá trị lịch sử, văn hóa,khoa học bao gồm các di tích lịch sử văn hóa, các danh lam thắng cảnh, các di vật, cổ vật, bảo vật quốc gia”. Lớp VH903 24 Sinh viên: Lê Thị Bồn
25. Xây dựng chùa Linh Sơn và một số di tích lịch sử- công trình văn hóa phụ cận trở thành trọng điểm du lịch huyện Kiến Thụy Cũng theo Luật di sản văn hóa: “Di tích lịch sử văn hoá là những công trình xây dựng và các di vật,cổ vật, bảo vật quốc gia thuộc công trình , địa điểm có giá trị lịch sử, văn hóa, khoa học”. Bao gồm:  Di tích văn hóa khảo cổ: Là những địa điểm ẩn giấu một giá trị lịch sử văn hóa, thuộc về thời kỳ lịch sử khi xã hội loài người chưa có văn tự và thời gian nào đó trong lịch sử cổ đại.  Di tích lịch sử: Di tích ghi dấu về dân tộc học, sự ăn ở, sinh hoạt của các tộc người. Di tích ghi dấu về sự kiện chính trị quan trọng, tiêu biểu, có ý nghĩa quyết định chiều hướng phát triển của đất nước, của địa phương. Di tích ghi dấu chiến công chống xâm lược. Di tích ghi dấu những kỷ niệm. Di tích ghi dấu sự vinh quang trong lao động. Di tích ghi dấu tội ác của đế quốc và phong kiến.  Di tích văn hóa nghệ thuật: Là các di tích gắn với các công trình kiến trúc có giá trị. Những di tích này không chỉ chứa đựng những giá trị kiến trúc mà còn chứa đựng giá trị về văn hóa xã hội, văn hóa tinh thần.  Các danh lam thắng cảnh: Các danh lam thắng cảnh không chỉ có vẻ đẹp bao la hùng vĩ, mà còn có giá trị nhân văn do bàn tay khối óc của con người tạo nên. Các danh lam thắng cảnh thường chứa đựng trong đó giá trị của nhiều loại di tích lịch sử. Vì vậy nó có ý nghĩa và giá trị quan trọng cho hoạt động du lịch. * Các dạng tài nguyên nhân văn phi vật thể: Lớp VH903 25 Sinh viên: Lê Thị Bồn
26. Xây dựng chùa Linh Sơn và một số di tích lịch sử- công trình văn hóa phụ cận trở thành trọng điểm du lịch huyện Kiến Thụy Theo Luật di sản văn hóa của Việt Nam năm 2003: “Di sản văn hóa phi vật thể là sản phẩm tinh thần có giá trị lịch sử, văn hóa, khoa học, được lưu giữ bằng trí nhớ, chữ viết, được truyền miệng, truyền nghề, trình diễn và các hình thức nghệ thuật bao gồm: tiếng nói, chữ viết,tác phẩm khoa học nghệ thuật, ngữ văn truyền miệng, diễn xướng dân gian, lối sống, nếp sống, lễ hội, bí quyết nghề nghiệp thủ công truyền thống, tri thức về y dược cổ truyền, văn hóa ẩm thực, trang phục truyền thống của dân tộc và những tri thức dân gian”. + Các lễ hội: lễ hội là một hình thức sinh hoạt văn hóa tập thể của nhân dân sau một thời gian lao động vất vả. Lễ hội là dịp mọi người bày tỏ lòng biết ơn tổ tiên, những người có công với quê hương đất nước, có liên quan dến những lễ nghi tôn giáo, tín ngưỡng, ôn lại những giá trị nghệ thuật truyền thống hoặc hướng về một sự kiện lịch sử, kinh tế, văn hóa trọng điểm của quê hương, đất nước hoặc là những hoạt động vui chơi, giải trí, là dịp để tăng thêm tình đoàn kết cộng đồng. Lễ hội là một loại hình sinh hoạt văn hóa truyền thống, có sức lôi cuốn đông đảo người tham gia và trở thành nhu cầu không thể thiếu của người dân, là một nguồn tài nguyên du lịch có sức hấp dẫn đối với du khách. Lễ hội góp phần cùng các tài nguyên khác tạo ra những giá trị văn hóa đa dạng, phong phú, đặc sắc của mỗi quốc gia, mỗi địa phương. Thực tế cho thấy những lễ hội được đầu tư tổ chức, quản lý và khai thác, bảo tồn hợp lý thì sẽ là những lễ hội thu hút nhiều người tham gia , nhiều khách du lịch hơn và cũng để lại ấn tượng tốt đẹp trong lòng du khách. Các lễ hội càng có sức hấp dẫn cao thì càng thuận lợi để triển khai nhiều loại hình du lịch văn hóa, đặc biệt là du lịch lễ hội. Nhưng lễ hội lại gây ra tính mùa trong du lịch. Vì lễ hội thường được tổ chức vào hai khoảng thời gian chính trong năm, đó là mùa thu và mùa Lớp VH903 26 Sinh viên: Lê Thị Bồn
27. Xây dựng chùa Linh Sơn và một số di tích lịch sử- công trình văn hóa phụ cận trở thành trọng điểm du lịch huyện Kiến Thụy xuân, khi người dân không phải bận rộn công việc đồng áng, đồng thời thời tiết cũng khá ôn hòa. Các giá trị lịch sử của lễ hội là nguồn tài nguyên du lịch quý giá để phát triển các loại hình du lịch tham quan,nghiên cứu chuyên đề về lễ hội, hoặc kết hợp loại hình du lịch tham quan, mua sắm. + Văn hóa nghệ thuật: Những giá trị văn hóa nghệ thuật là những món ăn tinh thần của nhân dân, thể hiện giá trị thẩm mỹ, truyền thống và bản sắc văn hóa, tâm tư,tình cảm, ước nguyện của nhân dân. Các loại hình biểu diễn văn hóa nghệ thuật truyền thống là những tinh hoa văn hóa của các quốc gia, được sáng tạo bồi đắp trong quá khứ, mang bản sắc rất riêng của mỗi quốc gia. Đó cũng là tài nguyên văn hóa vô cùng quý giá để thu hút du khách,vì khi được nghiên cứu, thưởng thức những giá trị văn hóa nghệ thuật truyền thống, không những giúp du khách nâng cao hiểu biết về những giá trị của quốc gia mình, của đất nước mình mà còn được thư giãn, được đắm mình trong những âm thanh sâu lắng, tuyệt diệu. + Nghề và các làng nghề thủ công truyền thống: Nghề thủ công truyền thống là nghề sản xuất ra các mặt hàng thủ công mà những bí quyết nghề nghiệp do những nghệ nhân dân gian sáng tạo, gìn giữ, phát triển từ đời này sang đời khác cho những người cùng huyết thống hoặc cùng làng bản. Nghề thủ công truyền thống là nghề mà các công đoạn sản xuất tạo ra sản phẩm chủ yếu bằng các công cụ sản xuất thô sơ và bằng sự tinh xảo, khéo léo của người nghệ nhân. Chính vì vậy nghệ thuật sản xuất hàng thủ công cổ truyền và các làng nghề thủ công truyền thống là những giá trị nhân văn hấp dẫn du khách, nhất là du khách nước ngoài, các nước công nghiệp phát triển, nơi mà nghề thủ công truyền thống đã bị mai một nhiều. Lớp VH903 27 Sinh viên: Lê Thị Bồn
28. Xây dựng chùa Linh Sơn và một số di tích lịch sử- công trình văn hóa phụ cận trở thành trọng điểm du lịch huyện Kiến Thụy Khi du khách đến thăm quan, nghiên cứu các làng nghề thủ công truyền thống, họ không chỉ tìm hiểu, thưởng thức những giá trị nghệ thuật, sản xuất nghề, mua những sản phẩm thủ công chứa đựng tinh hoa của người nghệ nhân, mà còn là dịp để du khách có thể tìm hiểu, trải nghiệm, hưởng thụ những giá trị tốt đẹp, đặc sắc của các làng nghề thủ công truyền thống. Vì vậy các làng nghề thủ công truyền thống là tài nguyên du lịch quý giá để thu hút du khách đến với địa phương. Các địa phương có làng nghề cũng đang có nhiều chính sách đầu tư khôi phục các nghề thủ công truyền thống đã bị mai một, để tăng khả năng thu hút khách. + Văn hóa ẩm thực: Mỗi dân tộc có những món ăn truyền thống khác nhau, mang đậm bản sắc của dân tộc đó, cuốn hút du khách đến tìm hiểu và thưởng thức. Vì vậy nghệ thuật ẩm thực cũng là một nguồn tài nguyên quý giá cho hoạt động du lịch. CHƢƠNG II: GIỚI THIỆU VỀ HUYỆN KIẾN THỤY VÀ TIỀM NĂNG DU LỊCH CỦA HUYỆN 2.1. Khái quát vÒ thµnh phè H¶i Phßng. Hải Phòng là một thành phố cảng biển quốc tế, là một trong những trọng điểm du lịch của cả nước. Đô thị Hải Phòng chính thức được thành lập từ năm 1888, cùng với Hà Nội,Sài Gòn phát triển thành 3 thành phố lớn nhất của Việt Nam. Với diện tích 1.507,6 km2, dân số hơn 1,7 triệu người ( năm 2004), Hải Phòng gồm 7 quận nội thành là : Hồng Bàng, Lê Chân, Ngô Quyền, Hải An, Dương Kinh, Đồ Sơn, Kiến An và 7 huyện ngoại thành là An Dương, Thủy Nguyên, Kiến Thụy, Tiên Lãng, Vĩnh Bảo, Cát Hải, Huyện đảo Bạch Long Vĩ. Lớp VH903 28 Sinh viên: Lê Thị Bồn
29. Xây dựng chùa Linh Sơn và một số di tích lịch sử- công trình văn hóa phụ cận trở thành trọng điểm du lịch huyện Kiến Thụy Hải Phòng nằm trên bờ biển Đông,Thái Bình Dương, cách thủ đô Hà Nội 105 km. Hải Phòng nằm trong khu vực nhiệt đới gió mùa, nhiệt độ trung bình năm từ 23oC đến 24oC, lượng mưa trung bình hàng năm từ 1600mm đến 1800mm , quanh năm thời tiết ấm áp,cây cối xanh tươi. Hải Phòng là một mảnh đất có truyền thống lịch sử lâu đời. Cách đây hơn 6000 năm, nơi đây đã là nơi cư trú của người Việt cổ, thông qua việc tìm thấy di chỉ Cái Bèo ở Cát Bà. Trước đây, Hải Phòng có tên gọi là Hải tần phòng thủ, nghĩa là vùng đất trấn giữ ở biển, được người con gái tài sắc vẹn toàn là bà Lê Chân lập nên. Hải Phòng là một cảng biển lớn nằm trên đường hàng hải quốc tế Đông Tây, Bắc Nam. Từ hàng trăm năm nay, người Trung Quốc, Nhật Bản, Pháp, Bồ Đào Nha, Tây Ban Nha đã theo đường biển đến đây buôn bán Hải Phòng còn giữ được nhiều di tích lịch sử, danh lam thắng cảnh, nhiều đền chùa, lăng miếu, di chỉ, sinh hoạt văn hóa trên từng làng xã. Điển hình là chùa Hàng, đình Kênh, khu di tích danh nhân văn hóa trạng trình Nguyễn Bỉnh Khiêm tại Vĩnh Bảo, hội chọi trâu Đồ Sơn, hội đua thuyền Cát Bà Bên cạnh đó Hải Phòng cũng được thiên nhiên ưu đãi ban tặng nhiều cảnh đẹp như biển đảo Cát Bà cùng với VQG Cát Bà đã được UNESSCO công nhận là khu dự trữ sinh quyển của thế giới vào năm 2004. Đó là bãi biển Đồ Sơn, đảo Hòn Dáu hàng năm thu hút rất nhiều khách du lịch đến tham quan và tắm biển. Hải Phòng thực sự là một trung tâm thương mại, một thành phố công nghiệp lâu đời, một đầu mối giao thông quan trọng với hệ thống đường giao thong thủy, bộ, sắt, hàng không phục vụ cho việc giao lưu hàng hóa và hành khách cho các tỉnh miền Bắc Việt Nam, một số tỉnh phía Nam Trung Quốc, cả trong nước và quốc tế. Lớp VH903 29 Sinh viên: Lê Thị Bồn
30. Xây dựng chùa Linh Sơn và một số di tích lịch sử- công trình văn hóa phụ cận trở thành trọng điểm du lịch huyện Kiến Thụy 2.2. Một số nét về huyÖn KiÕn Thuþ. 2.2.1. VÞ trÝ ®Þa lý vµ ®¬n vÞ hµnh chÝnh. HuyÖn KiÕn Thôy n»m ë phÝa Nam thµnh phè H¶i Phßng, phÝa T©y B¾c vµ phÝa B¾c gi¸p quËn D•¬ng Kinh vµ quËn KiÕn An, phÝa t©y gi¸p huyÖn An L·o, phÝa Nam vµ t©y Nam gi¸p huyÖn Tiªn L·ng, phÝa §«ng vµ §«ng Nam gi¸p quËn §å S¬n vµ vÞnh B¾c Bé. HuyÖn KiÕn Thuþ nguyªn lµ ®Êt phñ Kinh M«n- H¶i D•¬ng ngµy nay. Thêi Hïng V•¬ng thuéc bé D•¬ng TuyÒn( Thang TuyÒn)- mét trong 15 bé cña n•íc V¨n Lang. Trải qua các thời đại, Kiến Thụy được tách ra, nhập vào nhiều lần. N¨m 1969, KiÕn Thuþ vµ An L·o hîp thµnh huyÖn An Thuþ. N¨m 1980, KiÕn Thuþ ®•îc t¸ch ra hîp nhÊt víi §å S¬n thµnh huyÖn §å S¬n. N¨m 1988 huyÖn KiÕn Thuþ ®•îc t¸i lËp. §Õn n¨m 2006, huyÖn KiÕn Thuþ ®•îc t¸ch ra thµnh quËn D•¬ng Kinh vµ huyÖn KiÕn Thuþ. §Õn nay KiÕn Thuþ ®· trë thµnh vµnh ®ai ¸n ng÷ phÝa Nam thµnh phè, gåm thÞ trÊn huyÖn lþ Nói §èi vµ 17 x·: Du LÔ, Tó S¬n, Thuþ H•¬ng, ThuËn Thiªn, Thanh S¬n, T©n Trµo, T©n Phong, Ngò Phóc, Ngò §oan, Minh T©n, KiÕn Quèc, H÷u B»ng, §¹i Hµ, §¹i §ång, §¹i Hîp, §oµn X¸, §«ng Ph•¬ng.( thay đổi theo Nghị Định 145/ 2007/NĐ CP ngày 12/ 09/ 2007). 2.2.2. §iÒu kiÖn tù nhiªn, d©n c•. *DiÖn tÝch và dân số Huyện Kiến Thụy có diện tích 164,3km2, dân cư là 126.572 người (thống kê năm 2007). *§Þa h×nh: KiÕn Thuþ lµ mét huyÖn ®ång b»ng, ®•îc h×nh thµnh do sù båi l¾ng phï sa cửa s«ng V¨n óc vµ s«ng L¹ch Tray ë ®é cao 0,3- 1,5 so víi mùc n•íc biÓn, ngµy cµng v•¬n dµi ra biÓn víi nh÷ng « tròng, ®Çm c¸t. Nh•ng nhê bµn Lớp VH903 30 Sinh viên: Lê Thị Bồn
31. Xây dựng chùa Linh Sơn và một số di tích lịch sử- công trình văn hóa phụ cận trở thành trọng điểm du lịch huyện Kiến Thụy tay, khèi ãc cña biÕt bao thÕ hÖ ng•êi d©n KiÕn Thuþ, ®· dÇn biÕn nh÷ng cån c¸t, ®Çm lÇy, rõng ngËp mÆn trë thµnh nh÷ng ruéng lóa, n•¬ng d©u m•ît mµ xanh tèt, bao quanh nh÷ng xãm lµng trï phó, ®«ng vui. Gi÷a vïng ®ång b»ng ven biÓn Ýt b»ng ph¼ng, nh« lªn ngän nói §èi, nói ChÌ ë vïng trung t©m huyÖn, soi bãng xuèng dßng s«ng §a §é ªm ®Òm, hiÒn hoµ. C¶nh quan ®Þa lý gåm c¶ biÓn réng, s«ng dµi, nói ®åi, t¹o nÐt thÕ m¹nh riªng trong viÖc ph¸t triÓn kinh tÕ nãi chung vµ tiÒm n¨ng ph¸t triÓn ngành du lÞch, dÞch vô nãi riªng. *KhÝ hËu: KiÕn Thuþ n»m trong vïng khÝ hËu nhiÖt ®íi giã mïa, chÞu ¶nh h•ëng cña biÓn víi 2 mïa râ rÖt: +Mïa hÌ: Nãng Èm, m•a nhiÒu, kÐo dµi tõ th¸ng 4 cho ®Õn th¸ng 10. Trong thêi gian nµy nhiÖt ®é th•êng xuyªn cao. +Mïa ®«ng: Kh« hanh, cã giã mïa §«ng B¾c, kÐo dµi tõ th¸ng 11 cho ®Õn th¸ng 3 n¨m sau, nhiÖt ®é thÊp. Do n»m s¸t biÓn, nhiÖt ®é s«ng ngßi dµy ®Æc, cã vµi ngän ®åi nªn cuèi huyÖn vµ ®Çu huyÖn lµ nh÷ng tiÓu vïng khÝ hËu cã sù kh¸c biÖt nhÊt ®Þnh. Nh×n chung nhiÖt ®é trung b×nh n¨m 230C, nhiÖt ®é cao nhÊt kho¶ng 26,80C, nhiÖt ®é thÊp nhÊt kho¶ng 21,40C. §é Èm kh«ng khÝ b×nh qu©n b»ng 86- 92%. L•îng m•a trung b×nh n¨m ®¹t 1467mm, l•îng m•a hµng n¨m tËp trung từ th¸ng 5 cho ®Õn th¸ng 8( kho¶ng th¸ng 7 cho ®Õn th¸ng 9 ©m lÞch). *S«ng ngßi: S«ng V¨n Úc ch¶y qua huyÖn, ®o¹n tõ bÕn ®ß S¸u ®Õn cöa s«ng V¨n óc lµ 14,75 km. S«ng V¨n óc lµ nguån cung cÊp n•íc chñ yÕu cña huyÖn qua c¸c cèng, ®ª t¶ ng¹n, qua cèng Trung Trang. V× n»m ë h¹ l•u gi¸p biÓn nªn Lớp VH903 31 Sinh viên: Lê Thị Bồn
32. Xây dựng chùa Linh Sơn và một số di tích lịch sử- công trình văn hóa phụ cận trở thành trọng điểm du lịch huyện Kiến Thụy n•íc s«ng V¨n óc ë ®o¹n thuéc ®Þa bµn KiÕn Thuþ cã mËt ®é th•êng xuyªn cao h¬n phÝa th•îng l•u thuéc An L·o. S«ng néi bé tr•íc ®©y cã nhiÒu nh• s«ng C¸i Riªng, s«ng C¸i He, s«ng §a §é nh•ng tõ khi lµm ®•êng quèc lé 14, ®¾p ®ê Nghi D•¬ng th× hÇu nh• c¸c s«ng ho¹t ®éng Ýt, chØ cßn s«ng §a §é ho¹t ®éng m¹nh mµ th«i. S«ng §a §é tr•íc ®©y cã tªn lµ Cöu BiÒu Giang, lµ mét chi l•u cña s«ng V¨n óc, uèn quanh 9 khóc nh• 9 qu¶ bÇu råi ®æ ra cöa s«ng Cæ Trai. S«ng dµi 43km nh•ng phÇn ch¶y qua ®Þa phËn huyÖn KiÕn Thôy chØ tõ ®ß Vä trë xuèng dµi 13,25km. Trong s¸ch “Giao Ch©u thuû lôc ký” t­¬ng truyÒn do tªn t­íng Tr­¬ng Phô so¹n ®· nh¾c ®Õn ®•êng thuû qua c¸c cöa §¹i Bµng, §a Ng•, Cæ Trai vÒ kinh ®« Th¨ng Long. Trong trËn thuû chiÕn lín, QuËn He ®· ®¸nh tan qu©n TrÞnh B¶ng trªn s«ng Cæ Trai. HiÖn nay s«ng §a §é gi÷ vai trß cung cÊp n•íc ngät cho thµnh phè, cho §å S¬n. *D©n c•: Theo thèng kª n¨m 2007, d©n sè toµn huyÖn lµ 126.572 ng•êi. Trong ®ã d©n sè n«ng nghiÖp lµ 67.264 ( chiÕm 53,1%), d©n sè phi n«ng nghiÖp lµ 59.308 ng•êi (chiÕm 46,9%). D©n sè KiÕn Thuþ ph©n bè kh¸ ®ång ®Òu ë c¸c x·, trong ®ã thÞ trÊn Nói §èi lµ n¬i tËp trung d©n c• cao nhÊt trong huyÖn. So víi toµn thµnh phè, d©n c• kiÕn Thôy chiÕm kho¶ng 10%. Trong nh÷ng n¨m qua, do thùc hiÖn tèt c«ng t¸c D©n sè- KÕ ho¹ch ho¸ gia ®×nh nªn tû lÕ gia t¨ng d©n sè tù nhiªn ( n¨m 2007) chØ cßn 1%. D©n c• trong huyÖn hÇu hÕt lµ ng•êi Kinh, gåm 30 dßng hä, tiªu biÓu nh• c¸c dßng hä M¹c, T¹, Bïi, Cao, D•¬ng, §ç, §µo,L•u, Lª, Ng«, NguyÔn nhiÒu hä gèc l©u ®êi ë ®©y lµ con ch¸u hä M¹c. D•íi thêi phong kiÕn khi Lª- TrÞnh chiÕn th¾ng nhµ M¹c ®· t×m c¸ch tiªu diÖt tËn gèc hoµng th©n quèc thÝch, nh•ng thùc tÕ ®· chøng minh sù tru di khã mµ tuyÖt ®èi, v× cã nh÷ng ng•êi ®· ®æi hä hoÆc bá ®Õn mét n¬i rÊt xa. Lớp VH903 32 Sinh viên: Lê Thị Bồn
33. Xây dựng chùa Linh Sơn và một số di tích lịch sử- công trình văn hóa phụ cận trở thành trọng điểm du lịch huyện Kiến Thụy D©n c• KiÕn Thuþ tËp trung chñ yÕu ë vïng n«ng th«n, d©n thµnh thÞ cña huyÖn hÇu nh• kh«ng biÕn ®æi nhiÒu. Lµ mét huyÖn n»m kh¸ gÇn thµnh phè vµ khu du lÞch §å S¬n nªn trong nh÷ng n¨m võa qua, sè d©n c• n«ng th«n chuyÓn sang lµm c¸c ngµnh nghÒ phi dÞch vô ngµy cµng t¨ng. §©y lµ ®iÒu kiÖn v« cïng thuËn lîi ®Ó ph¸t triÓn c¸c ngµnh dÞch vô ë KiÕn Thuþ, trong ®ã cã ngµnh du lÞch. *Ngµnh nghÒ: Người d©n KiÕn Thôy chñ yÕu lµm nghÒ n«ng. +Trång trät: Ng•êi d©n vÉn cÊy lúa theo 2 vụ chính là vụ chiêm và vụ mùa, ngoài ra còn trồng các loại rau màu, các loại khoai lang, đậu đỗ, lạc, thuốc lào. +Ch¨n nu«i: Ngoài các loại gia cầm và gia súc thông thường, Kiến Thụy còn nổi tiếng với giống lợn Ông Bồ ở xã Kỳ Sơn. Và vào tháng 2 Âm lịch hàng năm, người dân nơi đây thường tổ chức lễ hội rước giống lợn này vô cùng độc đáo. Ngoài ra, d©n c¸c lµng QuÇn Môc, §«ng T¸c, §a Ng•, Ngäc TÝch, Cæ Trai vµ v¹n chµi Nam H¶i, Thuû Giang cã nghÒ ®¸nh c¸ l©u ®êi. C¸c lµng nghÒ thñ c«ng ë KiÕn Thuþ nh• Đức Phong, Phong CÇu cã nghÒ rÌn s¾t, §¹i Léc cã nghÌ dÖt lôa th«. C¸c lµng cã nghÒ ®an l•íi, chÕ biÕn h¶i s¶n, s¶n xuÊt vËt liÖu x©y dùng, s¶n xuÊt n«ng cô ®¬n gi¶n nh• cµy, bõa, mai, cuèc, xe c¶i tiÕn, ®¸p øng ®ñ nhu cÇu cña ng•êi d©n trong huyÖn vµ söa ch÷a m¸y c«ng t¸c cña c¸c tr¹m c¬ giíi. 2.2.3. LÞch sö, v¨n ho¸- xã hội và kinh tÕ huyÖn KiÕn Thuþ. *LÞch sö: Trong lÞch sö dùng n•íc vµ gi÷ n•íc cña d©n téc, KiÕn Thuþ ®· tõng næi tiÕng lµ c¨n cø kh¸ng chiÕn, n¬i tô nghÜa cña phong trµo n«ng d©n næi lªn chèng l¹i ¸ch thèng trÞ, c•êng quyÒn. Lớp VH903 33 Sinh viên: Lê Thị Bồn
34. Xây dựng chùa Linh Sơn và một số di tích lịch sử- công trình văn hóa phụ cận trở thành trọng điểm du lịch huyện Kiến Thụy N¨m 40- 43, tuy c• d©n lµng m¹c cßn kh¸ th•a thít, song nhiÒu ng•êi ®· theo n÷ t•íng lª Ch©n tham gia khëi nghÜa Hai Bµ Tr•ng. N¨m 727, Tr•¬ng LiÔn- ng•êi lµng x· Du LÔ tham gia khëi nghÜa Mai Thóc Loan N¨m 776, Tr•¬ng N÷u- con Tr•¬ng LiÔn l¹i tËp hîp nghÜa binh kÐo lªn §•êng L©m( VÜnh Phóc) tham gia khëi nghÜa cña Phïng H•ng chèng l¹i ¸ch ®« hé cña nhµ §•êng (766- 791). Vµo thÕ kû thø 13, nh©n d©n Nghi D•¬ng cã c«ng x©y dùng c¨n cø thuû qu©n nhµ TrÇn ë th¸p NhÜ S¬n ( §å S¬n). N¨m 1285 gióp vua TrÇn thùc hiÖn cuéc rót lui chÕn l•îc vµo Thanh Ho¸ ®Ó tæ chøc ph¶n c«ng giÆc Nguyªn M«ng. Vò H¶i lµ ng•êi x· Du LÔ cã nhiÒu c«ng lao, ®•îc phong cho lµm phã ®ô trung lang t•íng råi th¨ng lªn phã ®« ngù sö. N¨m 1419, nhµ s• Ph¹m Ngäc ë §å S¬n khëi nghÜa, d©n chóng Nghi D•¬ng theo rÊt ®«ng. N¨m 1744, NguyÔn H÷u CÇu lÊy §å S¬n- Nghi D•¬ng lµ mét c¨n cø khëi nghi·. NghÜa qu©n lµm lÔ tuyªn thÖ ë mét cöa s«ng. §óng lóc ®ã, c¸ he ( c¸ heo) næi lªn nh• vui mõng, nghÜa qu©n bÒn t«n chñ t•íng lµ QuËn He vµ ®Æt tªn cho dßng s«ng lµ s«ng He. Cuéc khëi nghÜa ®ã kÐo dµi ®Õn 10 n¨m. Vµo nh÷ng n¨m 1821- 1827, Phan B¸ Vµnh chän §å S¬n- Nghi D•¬ng lµ mét trong nh÷ng c¨n cø ®Ó khëi nghÜa. NhiÒu trËn ®¸nh lín diÔn ra ë ng· 3 C¸t B¹c ( T©n Trµo), Cæ Trai, QuÇn Môc. Phong trµo chèng Ph¸p tr•íc khi cã §¶ng l·nh ®¹o, næi lªn cuéc khëi nghÜa cña M¹c §×nh Phóc, ®Þa bµn ho¹t ®éng chñ yÕu ë H¶i D•¬ng, H¶i Phßng, KiÕn An (1897), cña Ph¹m V¨n Méc ng•êi lµng Kú S¬n, mét kh©m sai ®¹i thÇn cña triÒu ®×nh l·nh ®¹o nh©n d©n chèng Ph¸p ë Nghi D•¬ng, An L·o, Tiªn L·ng Năm 1929, ViÖt Nam quèc d©n §¶ng cña NguyÔn Th¸i Häc thµnh lËp chi bé ë mét sè n¬i huyÖn KiÕn Thuþ, gi¸o thô phñ KiÕn Thuþ lµ Vò Lớp VH903 34 Sinh viên: Lê Thị Bồn
35. Xây dựng chùa Linh Sơn và một số di tích lịch sử- công trình văn hóa phụ cận trở thành trọng điểm du lịch huyện Kiến Thụy V¨n Gi¶n ®•îc cö lµm bÝ th• tØnh bé KiÕn An. D©n chóng Phong CÇu, §¹i Trµ tÝch cùc khëi nghÜa. Nh÷ng n¨m 1930- 1944, nh©n d©n KiÕn Thuþ h¨ng h¸i tham gia phong trµo ®Êu tranh c¸ch m¹ng do §¶ng l·nh ®¹o. Ngµy 22/ 9/ 1944, chi bộ §¶ng céng s¶n §«ng D•¬ng ®Çu tiªn cña huyÖn ®•îc thµnh lËp thuéc lµng KÝnh Trùc tæng L·o Phong. Ngµy 12/ 7/ 1945, nh©n d©n lµng Kim S¬n, c¸c vïng phô cËn vµ mét sè Êp tr¹i cuèi huyÖn Tiªn L·ng kÐo vÒ s©n ®×nh lµng Kim S¬n, thµnh lËp Uû ban d©n téc gi¶i phãng. Kim S¬n trë thµnh n¬i giµnh chÝnh quyÒn sím nhÊt tØnh KiÕn An cò vµ toµn thµnh phè H¶i Phßng. Ngày 16/ 8/ 1945, Uû ban c¸ch m¹ng l©m thêi huyÖn KiÕn Thuþ ®•îc thµnh lËp g©y tiÕng vang lín, cæ vò phong trµo tiÕn lªn giµnh chÝnh quyÒn ë tØnh KiÕn An vµ vïng duyªn h¶i B¾c Bé, gãp phÇn lµm nªn c¸ch m¹ng thang T¸m vÜ ®¹i. Trong nh÷ng n¨m th¸ng chèng thực d©n Ph¸p x©m l•îc, cïng víi c¶ n•íc, nh©n d©n KiÕn Thuþ ®· lËp ®•îc nhiÒu chiÕn c«ng oanh liÖt, buéc thùc d©n Ph¸p ph¶i ®Çu hµng v« ®iÒu kiÖn vµ ký hiÖp ®Þnh Gi¬never vÒ lËp l¹i hoµ b×nh ë ViÖt Nam vµ §«ng D•¬ng, đưa nhân dân ta từ thân phận n« lÖ lÇm than trë thành chñ nh©n thùc sù cña ®Êt n•íc. Sau ngµy H¶i Phßng ®•îc hoµn toµn gi¶i phãng ( 13/ 5/ 1955), §¶ng bé, qu©n vµ d©n huyÖn kiÕn Thuþ b¾t tay ngay vµo viÖc kh¾c phôc hËu qu¶ cña chiÕn tranh, th¸o dì hµng ngh×n qu¶ bom m×n, ph¸ bá hÖ thèng ®ån bèt cña giÆc, khai hoang, phôc ho¸ ®Êt ®ai, kh¾c phôc thiªn tai lò lôt, nhanh chãng ®Èy m¹nh s¶n xuÊt, æn ®Þnh ®êi sèng cho nh©n d©n. TiÕp theo lµ nh÷ng n¨m th¸ng cïng c¶ n•íc vµ thµnh phè thùc hiÖn 2 nhiÖm vô: x©y dùng vµ b¶o vÖ chñ nghÜa x· héi ë miÒn B¾c, ®Êu tranh chèng ®Õ quèc Mü ở miền Nam. Trong sự nghiệp chống mỹ cứu nước, nhân d©n KiÕn Thuþ võa tiÕn hµnh s¶n xuÊt, võa chiÕn ®Êu, b¾n r¬i nhiÒu m¸y bay, tµu Lớp VH903 35 Sinh viên: Lê Thị Bồn
36. Xây dựng chùa Linh Sơn và một số di tích lịch sử- công trình văn hóa phụ cận trở thành trọng điểm du lịch huyện Kiến Thụy chiÕn Mü, b¾t sèng nhiÒu giÆc l¸i Mü khi chóng x©m ph¹m vïng trêi, vïng biÓn, g©y téi ¸c víi nh©n d©n. ChiÕn c«ng cña §¶ng bé vµ nh©n d©n KiÕn Thuþ ®· gãp phÇn cïng c¶ n•íc trong c«ng cuéc chèng chiÕn tranh ph¸ ho¹i miÒn b¾c x· héi chñ nghÜa cña ®Õ quèc Mü, tiÕn lªn giµnh th¾ng lîi hoµn toµn trong viÖc gi¶i phãng miÒn Nam thèng nhÊt ®Êt n•íc. *Văn hóa- xã hội. Công tác xã hội hóa giáo dục của huyện cũng được đẩy mạnh, 100% số xã trong huyện có trường học cao tầng, tạo điều kiện phát huy hiệu quả dạy và học. Năm 2000, huyện được công nhận phổ cập PTCS. Hoạt động văn hóa thể thao cũng phát triển sâu rộng từ huyện đến cơ sở. Đời sống của nhân dân ngày càng được cải thiện và nâng cao. 100% các xã, thị trấn có nhà văn hóa và điểm bưu điện văn hóa , 36 làng có trung tâm văn hóa làng. Năm 2003 các vận động viên tham gia các giải đấu của thành phố và đạt được nhiều thành tích cao. Công tác chăm sóc sức khỏe cho người dân cũng được đẩy mạnh. Huyện có các trung tâm y tế và 3 trung tâm khu vực có phòng khám đa khoa tại các xã Hưng Đạo, Tú Sơn, Kiến Quốc. 100% số xã có bác sĩ. Ở Kiến Thụy có nhiều di tích văn hóa lịch sử, cùng với đó là nhiều lễ hội trong huyện được tổ chức như: Lễ hội vật cầu Kim Sơn ở xã Tân Trào, lễ hội Minh Thề đền chùa Hòa Liễu, lễ hội đua thuyền Rồng trên biển làng Nam Hải xã Đoàn Xá ( mồng 6 tháng giêng), lễ hội Mạc Đăng Dung ở Cổ Trai, Ngũ Đoan ( 22 tháng 8) *Kinh tÕ: Kiến Thụy có nhiều tiềm năng để phát triển kinh tế xã hội, đặc biệt là phát triển nông nghiệp và thủy sản, du lịch, dịch vụ. Trong một tương lai Lớp VH903 36 Sinh viên: Lê Thị Bồn
37. Xây dựng chùa Linh Sơn và một số di tích lịch sử- công trình văn hóa phụ cận trở thành trọng điểm du lịch huyện Kiến Thụy không xa thị trấn Núi Đối sẽ trở thành nơi tham quan, nghỉ dưỡng lý tưởng của du khách khi đến với Kiến Thụy. Trước hết có thể khẳng định rằng trong những năm qua nền kinh tế của huyện chuyển biến khá mạnh mẽ, đạt được nhiều thành tựu nổi bật trong việc chuyển dịch cơ cấu kinh tế, giảm tỷ trọng nhàng nông nghiệp, tăng tỷ trọng ngành công nghiệp và dịch vụ. Sản xuất nông nghiệp có tốc độ tăng trưởng ngày càng nhanh. Thế mạnh về thủy sản được phát huy. Trên địa bàn huyện ngày càng xuất hiện nhiều mô hình nuôi thâm canh đạt năng suất cao như nuôi tôm sú, nuôi cá rô phi đơn tính. Cùng với phát triển nuôi trồng thủy sản, khai thác hải sản cũng được khuyến khích phát triển. Sản xuất công nghiệp có sự phát triển mạnh, nhà máy giầy Việt- Hàn thu hút hàng trăm lao động của huyện và cả nước vào làm việc, góp phần giải quyết việc làm, tăng thu nhập cho người dân. Thương mại và dịch vụ ngày càng tăng cao.Năm 2006, huyện đón gần 20.165 lượt khách du lịch.Năm 2007, đón gần 35.894 lượt khách du lịch. Đến năm 2008 con số khách du lịch của huyện tăng lên gần 48.995 lượt. Bảng 1: Số lượng khách du lịch đến huyện Kiến Thụy vµ H¶i Phßng từ 2006- 2008: N¨m Kh¸ch ®Õn KiÕn Kh¸ch ®Õn H¶i Tû lÖ kh¸ch ®Õn KiÕn Thôy( l•ît) Phßng( l•ît) Thôy/ H¶i Phßng (%) 2006 29.165 2.820.000 1.03 2007 35.984 3.342.000 1.07 2008 48.995 3.900.433 1.26 (Nguồn: Phòng văn hóa huyện Kiến Thụy) Lớp VH903 37 Sinh viên: Lê Thị Bồn
38. Xây dựng chùa Linh Sơn và một số di tích lịch sử- công trình văn hóa phụ cận trở thành trọng điểm du lịch huyện Kiến Thụy Biểu đồ so sánh tỷ lệ khách du lịch đến Kiến Thụy so với số khách du lịch đến Hải Phòng: Ghi chó: KiÕn Thôy H¶i Phßng Cơ sở hạ tầng ngày càng được đầu tư phát triển mạnh. Nhựa hóa, bê tông hóa đường giao thông, kiên cố hóa kênh mương. 2.3. Tiềm năng du lịch văn hóa huyện Kiến Thụy: 2.3.1. Di tích lịch sử văn hóa tiêu biÓu: 2.3.1.1. §Òn Mâ. §Òn Mâ to¹ l¹c t¹i ®Þa phËn lµng mâ, x· Du LÔ, huyÖn KiÕn Thuþ, thê Ngäc Ph¶ Quúnh Tr©n c«ng chóa triÒu TrÇn. T•¬ng truyÒn, Quúnh Tr©n c«ng chóa vèn lµ tiªn n÷ trªn thiªn ®×nh, ®•îc ®Çu thai xu«ng trÇn gian lµm con cña vua TrÇn Th¸nh T«ng. C«ng chóa lµ người đã có công lËp ra ®iÒn trang, th¸i Êp, cÊp l•¬ng thùc, d¹y nh©n d©n trong vïng c¸ch trång trät, lµm ¨n. Sau nµy, khi c«ng chóa viªn tÞch, ®Ó ghi nhí c«ng lao vµ ®øc ®é cña ng•êi, nh©n d©n ®Þa ph•¬ng ®· lËp ®Òn thê ngay trªn m¶nh ®Êt lµng Mâ vµ thay nhau ®êi ®êi h•¬ng khãi nªn ng«i ®Òn còng ®•îc ®Æt tªn lµ ®Òn Mâ. Ng«i ®Òn to¹ l¹c trªn mét khu ®Êt réng, lµ n¬i thê thÇn, kh«ng gian ®Òn tiªu biÓu cho phong c¸ch kiÕn tróc x©y dùng ®Òn ë ViÖt Nam. Qua cæng ®Òn x©y theo kiÓu 2 tÇng 8 m¸i víi ®Çu ®ao cong vót lµ tíi tam quan, 2 bªn lµ 2 hµng cau xanh m•ít to¶ bãng m¸t cïng víi nhiÒu lo¹i c©y kh¸c t¹o kh«ng khÝ m¸t mÎ, dÔ chÞu, lµm cho c¶nh quan thªm sinh ®éng. Bªn c¹nh cã mét chiÕc ao nhá, ng•êi ta tin r»ng n•íc lµ khëi ®Çu cña mäi nguån h¹nh phóc n«ng nghiÖp. Lớp VH903 38 Sinh viên: Lê Thị Bồn
39. Xây dựng chùa Linh Sơn và một số di tích lịch sử- công trình văn hóa phụ cận trở thành trọng điểm du lịch huyện Kiến Thụy Cæng tam quan chia lµm 3 phÇn: Bªn t¶, bªn h÷u ( quan c¸nh cæng) vµ lèi gi÷a ®Ó ®i vµo ( väng kh¸nh ®µi). B•íc qua cæng tam quan lµ mét kho¶ng s©n réng ®Ó du kh¸ch cã thÓ v·n c¶nh ®Òn. §Æc biÖt ë s©n ®Òn cã c©y g¹o ®¹i thô 724 n¨m tuæi lµ minh chøng cho sù ra ®êi vµ tån t¹i cña ng«i ®Òn. Cø vµo th¸ng 3 hoa g¹o në ®á rùc trêi, d•íi s©n ®Òn trµn ngËp mét mµu hoa ®á. CÊu tróc ®Òn gåm 3 gian hËu cung, 5 gian trung ®•êng, 5 gian tiÒn ®•êng. Nhµ tiÒn ®•êng thê vua TrÇn Th¸nh T«ng. Nhµ trung ®•êng thê MÉu vµ §øc Th¸nh TrÇn. HËu cung lµ n¬i thê c«ng chóa Quúnh Tr©n, bµn thê ®•îc bµi trÝ theo 3 bËc tam cÊp. hai bªn t¶, h÷u thê ngò xµ phóc thÇn. Trªn cöa vâng cã h×nh Rång phñ. §Ò tµi ®•îc ch¹m kh¾c vµ trang trÝ lµ tø linh ( tïng, cóc, tróc, mai), tø quý (long, l©n , quy, ph•îng). N¨m 1991, ®Òn Mâ ®· ®•îc së V¨n ho¸ th«ng tin H¶i Phßng c«ng nhËn lµ di tÝch v¨n ho¸ cÊp thµnh phè. 2.3.1.2. Chïa Trµ Ph•¬ng Chïa Trµ Ph•¬ng cã tªn ch÷ lµ Thiªn Phóc tù hay cßn ®•îc gäi lµ chïa Bµ §anh, thuéc th«n Trµ Ph•¬ng, x· Thuþ H•¬ng, huþªn KiÕn Thuþ. Theo hoµ th•îng ThÝch Qu¶ng MËu- ng•êi trô tr× chïa Trµ Ph•¬ng tõ nhá th× chïa Trµ Ph•¬ng ®· cã tõ l©u ®êi, ë cuèi lµng Trµ Ph•¬ng, nÒn cò lµ khu gß cao thêi chiÕn tranh ph¸ ho¹i ®Æt ô ph¸o. Cã thÓ vÒ sau chïa chuyÓn vÒ ®Þa ®iÓm gÇn vªn ®Çm cæng hiÖn nay. Chïa trµ Ph•¬ng ®•îc nhiÒu ng•êi biÕt ®Õn vµ chïa còng g¾n liÒn víi sù tÝch bµ chóa m¹c, tøc bµ Vò ThÞ Ngäc Toµn, vî c¶ cña Th¸i tæ M¹c §¨ng Dung. Ng¹n ng÷ ®Þa ph•¬ng cã c©u: “ Cæ Trai ®Õ v­¬ng, Trµ Ph­¬ng c«ng chóa” lµ chØ 2 nh©n vËt lÞch sö nµy. Theo sö cò, bµ Vò ThÞ Ngäc Toµn lÊy M¹c §¨ng Dung tõ khi «ng nµy cßn hµn vi, gióp chång qu¸n xuyÕn viÖc nhµ. Khi M¹c §¨ng Dung lªn ng«i bµ ®•îc phong hoµng hËu. Bia chïa B¶o L©m, x· Ch©u Bé, huyÖn Gi¸p S¬n nay thuéc Kinh M«n ghi: “Vò th¸i hËu lµ bËc th¸nh mÉu cña v­¬ng triÒu”. Bµ sïng ®¹o PhËt, ®· ®øng ra lµm Lớp VH903 39 Sinh viên: Lê Thị Bồn
40. Xây dựng chùa Linh Sơn và một số di tích lịch sử- công trình văn hóa phụ cận trở thành trọng điểm du lịch huyện Kiến Thụy chñ héi h•ng c«ng nhiÒu chïa. Sè tiÒn ruéng mµ bµ cóng cho c¸c chïa kh«ng nhiÒu, song nhê cã bµ mµ hoµng th©n, c«ng chóa, quan l¹i míi h•ëng øng. Chïa Trµ Ph•¬ng- quª bµ ghi c«ng lµ héi chñ h•ng c«ng tu t¹o vµ cèng vµo chïa 1 mÉu 9 sµo ruéng. DÊu vÕt nghÖ thuËt M¹c cßn l¹i ë chïa Trµ Ph•¬ng chØ cßn l¹i mét sè thÒm ®¸ bệ ®¸, bëi v× sau khi chiÕn th¾ng nhµ M¹c, nhµLª- TrÞnh ®· cho ph¸ huû hÇu hÕt c¸c c«ng tr×nh nghÖ thuËt cã liªn quan ®Õn nhµ M¹c. Phong c¸ch kiÕn tróc chïa hiÖn cßn tiªu biÓu phong c¸ch kiÕn tróc NguyÔn ®Çu thÕ kû 20 do mét phô n÷ lµng nµy lÊy §uy-r¨ng ng•êi Ph¸p- phiªn ©m H¸n ViÖt ghi ë bia cña chïa lµ Di Lang- th•¬ng gäi lµ «ng chñ NhËt tr×nh, ®øng tªn söa ch÷a lín chïa lµng. Bia ghi c«ng ®øc ë chïa cßn viÕt b»ng ch÷ H¸n vµ ch÷ Quèc ng÷. + Bia ®¸ t¹c n¨m ThuÇn Phóc s¬ niªn (1562). trªn bia ghi “Tu t¹o bµ §anh tù chi bi”, chÐp l¹i viÖc Th¸i hËu vµ c¸c v•¬ng phi, hoµng hËu gãp c«ng, gãp cña tu söa chïa. MÆt sau ghi sè ruéng bµ cóng vµo chïa lµm cña tam b¶o. TÊm bia hiÖn ®Ó trong nhµ bia ë tr•íc v•ên th¸p gÇn lèi ®i vµo chïa cao 1,035m, réng 0,68m, dµy 0,2m. C¶ 2 mÆt bia ®Òu cã ch÷ H¸n vµ ®Æt trªn bÖ míi x©y b»ng xi m¨ng. MÆt tr•íc ®•îc ch¹m h×nh 2 con rång chÇu mÆt nguyÖt, xung quanh ch¹m cóc d©y kiÓu tay m•íp. mÆt sau bia ch¹m 2 con ph•¬ng, h×nh hoa cóc trßn.§Æc biÖt 2 bªn thµnh bËc nhµ bia cã trang trÝ ®«i sÊu ®¸, ®•îc t¹o d¸ng theo lèi t•îng trßn, mét trong nh÷ng s¶n phÈm nghÖ thuËt tiªu biÓu cña v¨n ho¸ M¹c thÕ kû thø 16 hiÖn cßn l¹i ë H¶i Phßng. Chïa còn l•u gi÷ kh¸ ®Çy ®ñ bé t•îng ph¸p d©n gian theo nghi thøc nhµ PhËt, nh•ng cã gi¸ trÞ nhÊt lµ 2 pho t•îng b»ng ®¸ xanh: Mét pho vÉn ®•îc nh©n d©n vµ nhµ chïa gäi lµ t•îng vua M¹c Th¸i Tæ. Tượng mặc áo bào, d¸ng t•îng ch¾c mËp, m×nh h¬i dÑt, d¸ng ng•êi ®øng tuæi, mòi cao, m¾t dµi, ng•êi xÕp b»ng, ®Ó lé bµn ch©n ph¶i ®Ó trÇn, hai bµn tay n¾m vµo nhau, bµn tay ph¶i óp lªn toµn bé bµn tay tr¸i, bµn tay tr¸i chØ ®Ó lé mét Lớp VH903 40 Sinh viên: Lê Thị Bồn
41. Xây dựng chùa Linh Sơn và một số di tích lịch sử- công trình văn hóa phụ cận trở thành trọng điểm du lịch huyện Kiến Thụy ngãn tay c¸i. §Çu ®éi mò cao thµnh, mÆt tr•íc mò ch¹m næi mét con chim ®u«i dµi, c¸ch xoÌ réng lao xuèng, vµnh mò chia thµnh 2 hµng cã trang trÝ c¸c v¹ch däc vµ chÊm trßn. Pho t•îng thø 2 ®•îc gäi lµ t•îng bµ Chóa, ®•îc t¹c theo d¹ng phï ®iªu ®Æt trong mét phiÕn ®¸ h×nh tÊm bia ®Æt trªn ®o¸ bÖ ®¸ h×nh hoa sen liÒn khèi cao 1,04m. T•îng ®•îc ®Æt ë gian gi÷a, ë bËc ®Çu tiªn cña phËt ®iªn. D¸ng t•îng lµ mét phô n÷ trung niªn vÎ mÆt phóc hËu, tãc bu«ng dµi. Nh©n d©n ®Þa ph•¬ng gäi lµ tượng Thái hậu Vũ Thị Ngọc Toàn. T•îng ®ưîc kh¾c ch×m trong mÆt bia cao 76cm, t• thÕ ngåi thiÒn, vÎ mÆt trÇm lÆng, khu«n mÆt thanh tho¸t, s©u l¾ng. Nh÷ng m« tÝp trang trÝ ë tr¸n bia, diÒm bia vµ bÖ ®ì bia thÓ hiÖn phong c¸ch M¹c râ nÐt. Ngoµi 2 pho t•îng ®¸ ®•îc m« t¶ trªn, ë n¬i cao vµ s©u nhÊt cña toµ PhËt ®iÖn lµ n¬i ngù cña hµng t­îng Tam thÕ, gäi ®Çy ®ñ lµ “th­êng trô tam thÕ diÖu ph¸p th©n” ®¹i diªn cho c¸c vÞ PhËt ë 3 thêi: Qu¸ khø, HiÖn t¹i vµ VÞ lai. Niªn ®¹i nghÖ thuËt cña bé t•îng tam thÕ nµy cã thÓ muén h¬n nhiÒu so víi t•îng M¹c Th¸i Tæ vµ t•îng bµ Vò ThÞ Ngäc Toµn. Song qua m« tÝp trang trÝ rång trong « h×nh l¸ ®Ò- mét biÓu t•îng cña PhËt ph¸p, cµng kh¼ng ®Þnh thªm gi¸ trÞ nghÖ thuËt cña chïa, ®•îc cha «ng ta s¸ng t¹o c¸ch ®©y 400 n¨m. Tóm l¹i qua nh÷ng di vËt v¨n ho¸ vµ b¶n th©n c¶nh quan, kÕt cÊu cña ng«i chïa, cã thÓ nãi chïa Trµ Ph•¬ng lµ mét b¶o tµng v¨n vËt thêi M¹c cã gi¸ trÞ t¹i H¶i Phßng. Kh«ng chØ cã gi¸ trÞ vÒ lÞch sö, lµ hiÖn diÖn cña đất n•íc g¾n liÒn víi vËn héi cña v•¬ng triÒu m¹c næi tiÕng, n¬i l•u thê t•îng M¹c Th¸i Tæ vµ Th¸i hËu Vò ThÞ Ngäc Toµn, lµ ®Þa danh cã sù ®ãng gãp to lín trong c«ng cuéc chèng giÆc ngo¹i x©m b¶o vÖ ®Êt n•íc mµ chïa Trµ Ph•¬ng cßn mang gi¸ trÞ v¨n ho¸ s©u s¾c, lµ mét di tÝch ®Ñp c¶ vÒ c¶nh quan lÉn c«ng tr×nh kiÕn tróc, mét b¶o tµng nghÖ thuËt m¹c thu nhá. Chïa cßn lµ n¬i duy tr× ho¹t ®éng v¨n ho¸ v¨n nghÖ d©n gian mang ®Ëm b¶n s¾c ®Þa ph•¬ng. Tr•íc ®©y vµo lÔ héi Lớp VH903 41 Sinh viên: Lê Thị Bồn
42. Xây dựng chùa Linh Sơn và một số di tích lịch sử- công trình văn hóa phụ cận trở thành trọng điểm du lịch huyện Kiến Thụy mïa thu th¸ng 8, lµng Trµ Ph•¬ng tham gia b¬i thuúªn, h¸t ®óm cïng c¸c x· l©n cËn. Ngµy giç tæ hµng n¨m vµo 21- 22 th¸ng giªng hµng n¨m thu hót nhiÒu PhËt tö vµ kh¸ch thËp ph•¬ng ®Õn dù. 2.3.1.3. Tõ ®•êng hä M¹c: Tõ ®•êng hä M¹c lµ tªn gäi n¬i thê cóng mµ con ch¸u hä M¹c x©y dùng ®Ó lµm n¬i thê cóng c¸c bËc tiÒn nh©n cña dßng hä m×nh, n»m ë th«n Cæ Trai, x· ngò §oan, huyÖn KiÕn Thôy. Vµo thÕ kû 16, ®Þa bµn lµng Cæ Trai thuéc huyÖn Nghi D•¬ng phñ Kinh M«n, TrÊn H¶i D•¬ng, ®•îc sö s¸ch n•íc ta còng nh• nh÷ng c©u chuyÖn l•u truyÒn trong d©n gian nh¾c ®Õn nh• mét chèn ®Þa linh, v× ®©y lµ n¬i ph¸t tÝch cña dßng hä M¹c mµ ng•êi ®Çu tiªn dùng lªn ®Õ nghiÖp lµ M¹c §¨ng Dung. §ång thêi n¬i ®©y còng ®•îc biÕt ®Õn gièng nh• kinh ®« thø 2 håi thÕ kû thø 16 khi ®Õ nghiÖp cña dßng hä M¹c ®ang vµo thêi kú thÞnh trÞ. Còng gièng nh• c¸c triÒu vua tr•íc, mçi khi lËp nghiÖp th•êng h•íng vÒ quª h•¬ng- n¬i m×nh sinh ra råi ®•îc ph¸t tÝch, n¬i cã tõ ®•êng cña dßng hä, l¨ng mé cña tæ tiªn nh• nhµ Lý ®èi víi §×nh B¨ng ( Hµ B¾c), nhµ Lª ë Lam kinh ( Thanh Ho¸). Nhµ M¹c sau khi lªn n¾m chÝnh quyÒn còng ®· h•íng vÒ Cæ Trai quª h•¬ng b»ng viÖc biÕn n¬i ®©y thµnh mét trung t©m kinh tÕ- chÝnh trÞ- v¨n ho¸, x©y dùng cung ®iÖn vµ ®Æt tªn lµ D•¬ng Kinh. Còng gièng nh• ng«i tõ ®•êng cña c¸c dßng hä trong céng ®ång c¸c d©n téc ViÖt Nam, tõ ®•êng hä M¹c lµ mét c«ng tr×nh ®•îc dùng lªn ®Ó thê cóng c¸c bËc tiÒn nh©n cña dßng hä m×nh. Tuy nhiªn cã mét ®iÓm kh¸c biÖt víi c¸c tõ ®•êng kh¸c, tõ ®•êng hä M¹c lµ mét di tÝch quan träng mµ lÞch sö x©y dùng, tån t¹i, mÊt ®i råi kh«i phôc l¹i cña nã lu«n g¾n víi mét v•¬ng triÒu phong kiÕn ViÖt Nam ttrong suèt thÕ kû 16. Tõ ®•êng cïng víi l¨ng mé tæ tiªn cña hä M¹c ®•îc lÞch sö nh¾c ®Õn mét c¸ch râ rµng vµ t•êng tËn b¾t ®Çu tõ sù kiÑn M¹c §¨ng Duung lªn ng«i vua lËp ra mét v•¬ng triÒu míi. V× vËy cã thÓ coi tõ ®•êng hä M¹c lµ di tÝch vËt chÊt duy nhÊt cßn l¹i cho ®Õn ngµy nay t¹i Lớp VH903 42 Sinh viên: Lê Thị Bồn
43. Xây dựng chùa Linh Sơn và một số di tích lịch sử- công trình văn hóa phụ cận trở thành trọng điểm du lịch huyện Kiến Thụy th«n Cæ Trai, x· Ngò §oan, huyÖn KiÕn Thuþ, thµnh phè H¶i Phßng cã søc thuyÕt phôc minh chøng cho sù ra ®êi, h•ng thÞnh, suy vong cña v•¬ng triÒu M¸c trªn ®Êt D•¬ng Kinh x•a. C¸ch ®©y 400 n¨m t¹i th«n Cæ Trai, huyÖn Nghi D•¬ng, phñ Kinh M«n, trÊn H¶i D•¬ng, M¹c §¨ng Dung- hËu duÖ 7 ®êi cña l•ìng quèc tr¹ng nguyªn M¹c §Ünh Chi thêi vua TrÇn Anh T«ng ®· ®•îc sinh ra tõ mét gia ®×nh lµm nghÒ ®¸nh c¸. Thêi trai trÎ, «ng cã søc khoÎ h¬n ng•êi, nªn d•íi ®êi vua Lª Uy Môc, «ng ®· dù thi m«n ®« vËt vµ tróng tuyÓn víi danh hiÖu “ §« lùc sÜ”, ®•îc xung vµo ®éi tóc vÖ. Sau17 n¨m tõ mét ng•êi lÝnh tóc vÖ, «ng trë thµnh mét ng•êi chØ huy toµn qu©n n¾m gi÷ trong tay toµn bé qu©n ®éi cña nhµ Lª d•íi ®êi vua Lª Chiªu T«ng. X· héi phong kiÕn ViÖt Nam thêi Lª s¬, b•íc sang thÕ kû 16 ®· b•íc vµo giai ®o¹n suy tµn. Trong bèi c¶nh ®Êt n•íc r¬i vµo sù khñng ho¶ng s©u s¾c, M¹c §¨ng Dung næi lªn nh• mét nhµ qu©n sù chÝnh trÞ cã tµi, trong triÒu dÇn th©u tãm ®•îc hÕt c¸c quyÒn løc quan träng, dÑp yªn sù næi lo¹n cña c¸c phe ph¸i trong hoµng cung vµ ®•îc c¸c ®¹i thÇn ñng hé. Tr•íc sù ®ßi hái cña lÞch sö lóc Êy, M¹c §¨ng Dung ®· dÇn b•íc lªn vò ®µi chÝnh trÞ vµ lËp nªn mét v•¬ng triÒu míi: V•¬ng triÒu M¹c, ®ãng ®« ë Th¨ng Long, ®Æt kinh ®« thø 2 ë D•¬ng Kinh- quª h•¬ng nhµ M¹c, lËp ®Òn miÕu, x©y dùng cung ®iÖn ë Cæ Trai. §Õn n¨m 1530 th× M¹c §¨ng Dung nh•êng ng«i cho con tr•ëng lµ m¹c §¨ng Doanh, lªn lµm Th¸i th•îng hoµng sau khi ®· ë ng«i ®•îc 3 n¨m. TruyÒn ®Õn ®êi vua thø 5 lµ M¹c MËu Hîp (1562- 1592) th× nhµ M¹c chÝnh thøc cã thêi gian trÞ v× ®Êt n•íc trong 65 n¨m. N¨m 1592, bÞ B×nh An V•¬ng TrÞnh Tïng ®¸nh b¹i ë Th¨ng Long, giµnh l¹i ng«i b¸u cho nhµ Lª. NÕu tÝnh c¶ thêi gian nhµ M¹c c¸t cø t¹i Cao B»ng th× v•¬ng triÒu nµy tån t¹i kho¶ng 150 n¨m trong lÞch sö chÕ ®é phong kiÕn ViÖt Nam håi thÕ kû 15- 16. Lớp VH903 43 Sinh viên: Lê Thị Bồn
44. Xây dựng chùa Linh Sơn và một số di tích lịch sử- công trình văn hóa phụ cận trở thành trọng điểm du lịch huyện Kiến Thụy Tr¶i qua 400 n¨m, sau khi lËt gië l¹i nh÷ng trang sö vÒ v•¬ng triÒu M¹c, nh÷ng dÊu tÝch cßn sãt laÞ ë Cæ Trai- quª h•¬ng nhµ M¹c, chóng ta sÏ cã ®•îc c¸i nh×n ®óng ®¾n vÒ v•¬ng vÒ nh÷ng ®ãng gãp, vÒ vÞ trÝ vai trß cña v•¬ng triÒu M¹c trong tiÕn tr×nh lÞch sö ViÖt Nam Tõ ®•êng hä M¹c t¹i th«n Cæ Trai, x· Ngò §oan, huyÖn KiÕn Thuþ, thµnh phè H¶i phßng hiÖn t¹i lµ mét c«ng tr×nh kiÕn tróc cã quy m« võa ph¶i mang phong c¸ch nghÖ thuËt thêi NguyÔn, tõ ®•êng ®•îc x©y dùng trªn mét mÆt b»ng cao r¸o, quay vÒ h•íng T©y. MÆt b»ng c«ng tr×nh ®•îc bè trÝ theo kiÒu ch÷ nhÊt (-), gåm 3 gian 4 v×, toµn b»ng gç lim, gian gi÷a ®Æt t•îng vµ ban thê Th¸i tæ M¹c §¨ng Dung, gian h÷u ®Æt t•îng vµ ban thê M¹c §¨ng Doanh, gian h÷u lµ ban thê c¸c vÞ quan cËn thÇn cña nhµ M¹c. KÕt cÊu v× nãc m¸i kiÓu “ kÎ chång gi¸ chiªng”. nh÷ng m¶ng ch¹m kh¾c trªn kiÕn tróc gç ®Òu râ rµng, ®•êng nÐt khoÎ kho¾n. T¹i di tÝch hä M¹c cßn l•u gi÷ nhiÒu hÞªn vËt b»ng gèm, sø, gç, bia ký, ®å tÕ tù liªn quan ®Õn viÖc thê cóng, t•ëng niÖm c¸c vua cña v•¬ng triÒu. TËp v¨n khÊn ch÷ Nho, ngai ¸n, bµi vÞ, 2 vÞ vua kÕ tiÕp lµ con trai tr•ëng M¹c §¨ng Doanh (1530- 1540), ch¸u ®Ých t«n lµ M¹c Phóc H¶i (1541- 1546), ®ång thêi tËp v¨n khÊn cóng ®· ®Ò cËp ®Õn mét sè vÞ t•íng lÜnh cao cÊp gÇn gòi víi v•¬ng triÒu nh• Vò t•íng c«ng, Ph¹m t•íng c«ng, ®ång thêi lµ tæ cña nh÷ng dßng hä quanh khu vùc Cæ Trai hiÖn nay. LÔ héi truyÒn thèng của từ ®•êng hä M¹c diÔn ra vµo ngµy 22/ 8 ¢m lÞch hµng n¨m. Vµo ngµy nµy con ch¸u hËu duÖ cña hä M¹c vÒ m¶nh ®Êt Cæ Trai, d©ng h•¬ng t¹i tõ ®•êng cña dßng hä M¹c. §Õn nay ®· lËp ®•îc danh s¸ch 359 chi hä M¹c vµ chi hä gèc m¹c ở 25 tØnh thµnh phè. §©y lµ dÞp ®Ó c¸c chi hä m¹c vµ chi hä gèc M¹c. Tõ ®•êng hä M¹c kh«ng chØ tån t¹i víi chøc n¨ng thê cóng cña dßng hä ®¬n thuÇn, mµ cßn lµ n¬i ghi dÊu sù tån t¹i cña mét v•¬ng triÒu phong kiÕn trong tiÕn tri×nh lÞch sö d©n téc ViÖt nam ®ang ®•îc nh×n nhËn vµ ®¸nh gi¸ lµ Lớp VH903 44 Sinh viên: Lê Thị Bồn
45. Xây dựng chùa Linh Sơn và một số di tích lịch sử- công trình văn hóa phụ cận trở thành trọng điểm du lịch huyện Kiến Thụy mét v•¬ng triÒu kh¸ tiÕn bé vµ cã nhiÒu ®ãng gãp. NhÊt lµ nh÷ng di s¶n v¨n ho¸ mang phong c¸ch nghÖ thuËt thêi M¹c ®Ó l¹i ®Õn nay ®•îc coi lµ lµ nh÷ng di s¶n mang niÒm tù hµo lín lao trong kho tµng di s¶n v¨n ho¸ ViÖt Nam. Tháng 9 năm 2004, tõ ®•êng hä M¹c ®· ®•îc c«ng nhËn lµ di tÝch lÞch sö cÊp quèc gia. 2.3.1.4. Đình Kim Sơn: Đình Kim Sơn thuộc địa bàn thôn Kim Sơn xã Tân Trào huyện Kiến Thụy cách trung tâm thành phố 20km về hướng Tây Nam. Đây là một trong những di tích cách mạng của thành phố Hải Phòng được bộ Văn hóa Thông tin xếp hạng rất sớm ( 12/ 6/ 1986). Đình có kiến trúc nghệ thuật thời Nguyễn, kiểu chữ Đinh (J). Đình được xây bằng gỗ, cửa được làm theo kiểu bức bàn, có thể tháo rời ra trong những ngày hội có nhiều người để tạo không gian rộng hơn. Nền đình khá cao, có 7 bậc thềm bằng đá. Mái đình lợp ngói mũi hài, 4 đầu đao cong vút tạo cảm giác thanh thoát, nhẹ nhàng cho ngôi đình. Theo truyền ngôn, đình thờ thần Nam Hải Đại Vương và Thiên quan Vũ Muối ( thần muối). Ngày trước đình Kim Sơn thường hay mở hội lớn thể hiện tính thượng võ như vật cầu, chọi gà vào những ngày đầu tháng giêng âm lịch. Đình Kim Sơn là địa điểm của những cuộc mít tinh, biểu tình nổi tiếng kêu gội dân chúng nổi dậy kháng Nhật, đốt phá kho thóc chia cho dân nghèo thời kỳ tiền khởi nghĩa. Nơi đây đã xảy ra phong trào trốn thuế, phá kho thóc Nhật (1945). Năm 1945, lợi dụng hình thức dạy võ cho thanh niên và nông dân để chuẩn bị các đội tự vệ chiến đấu trong toàn huyện Kiến Thụy, từ Kim Sơn đã lan rộng ra các thôn lân cận thuê lò rèn về để chế tạo các loại vũ khí, dao kiếm chiến đấu. Cơ sở Đảng và các lực lượng quần chúng ngày càng vững mạnh. Nhiều cuộc biểu tình, tuần hành thị uy tiếp tục phát triển, nhiều cuộc mít tinh Lớp VH903 45 Sinh viên: Lê Thị Bồn
46. Xây dựng chùa Linh Sơn và một số di tích lịch sử- công trình văn hóa phụ cận trở thành trọng điểm du lịch huyện Kiến Thụy ở ngoài đường, rồi tiến tới hình thức đấu tranh vũ trang như phá kho thóc Nhật ở Đoàn Xá, ấp Vinh Quang chia cho dân cày nghèo, phá đồn Bàng La Đình Kim Sơn là di tích lịch sử tiêu biểu cho nét nghệ thuật thời Nguyễn và chứa đựng những giá trị và ý nghĩa lịch sử to lớn. 2.3.1.5. Chùa Lạng Côn. Chùa Lạng Côn có tên chữ là “Sùng Khánh” (Phúc lớn) thuộc địa phận xã Đông Phương huyện Kiến Thụy cách trung tâm thành phố 18km theo đường Đồ Sơn. Chùa không chỉ thờ Phật mà còn thờ 2 vị thành hoàng làng là Chu Xích Công và phò mã Đô úy Văn Định Vương Lạng Giang đô thống chế Trần Quốc Thi. Chu Xích Công là người Dương Văn Nam (Trung Quốc) đi chu du miền Nam đến trang Đại Trà ( vùng Lạng Côn xưa) thấy dân tốt thuần hậu bèn lưu ngụ ở đây mở trường dạy học. Ông được tiến cử vào triều Lê ( được Lê Hoàn tin dùng). Khi giặc Chiêm quấy rối, Chu Xích Công được cử theo vua đánh giặc. Sau khi thắng trận, đội quân của ông được thưởng rất hậu, ông đã về nghỉ hưu tại trang Đại Trà. Lúc ông mất, nhà vua cử người về viếng, ban tiền bạc để nhân dân lập miếu thờ. Trần Quốc Thi là phò mã của vua Trần. Theo suy luận của Hội đồng lịch sử thành phố, Trần Quốc Thi đã đóng góp một phần quân lương cho quân đội nhà Trần trong cuộc kháng chiến chóng quân Nguyên Mông thế kỷ 13. Trần Quốc Thi đã giúp dân mở mang nông nghiệp, mở trường dạy học, được nhân dân tôn là thành hoàng làng. Chùa được làm theo hướng Tây- hướng được coi là hợp nhất trong kiến trúc Phật giáo ở Việt Nam. Tương truyền chùa được xây dựng dưới thời Lý- Trần, khi Trần Quốc Thi được phong điền trang thái ấp ở đây đã cùng dân làng tu sửa và mở mang cảnh chùa thêm đẹp. Chùa được sửa chữa 4 lần lớn 1683, 1802 đời Gia Long, 1925 và 1997. Trong kháng chiến chống thực dân Lớp VH903 46 Sinh viên: Lê Thị Bồn
47. Xây dựng chùa Linh Sơn và một số di tích lịch sử- công trình văn hóa phụ cận trở thành trọng điểm du lịch huyện Kiến Thụy Pháp chùa gần như bị phá hủy hoàn toàn, chỉ còn lại Phật điện. Sư cụ Thích Đàm Hằng cùng dân làng và thiện nam tín nữ khắp nơi hưng công tu sửa lại ngôi chùa khang trang như ngày nay. Cổng chùa hình nhất môn trông như một lầu điện thu nhỏ, được xây theo kiểu 2 tầng 8 mái. Nối tiếp với hồ trồng hoa sen là vườn thiền thoáng rộng. Những vườn hoa, cây cảnh nhiều hình dáng kích thước tượng hạc rùa, đỉnh hương trầm nghi ngút. Tất cả được sắp xếp theo mộ trình tự, tạo nên vẻ trang nghiêm của cổ tự cõi linh. Trung tâm vườn thiền đặt bức tượng đài Quan Thế Âm bồ tát trong thế đứng. Tượng cao gần 5m, tay phải cầm cành dương liễu giơ ngang vai, tay trái đặt trước bụng nâng bình nước. Tượng có khuôn mặt nữ hiền dịu thon thả thường gặp trong các chùa ở nước ta. Chùa Lạng Côn hiện còn bảo lưu được khá nhiều di vật, bia ký có giá trị, góp phần vào việc nghiên cứu về cuộc kháng chiến chống quân Nguyên Mông của nhà Trần thế kỷ 13. Đồng thời chùa cũng là một trong những di tích góp phần tạo nên nét đặc sắc của vùng văn hóa cổ trên đất Kiến Thụy. Trong kháng chiến chống Pháp, chùa là địa chỉ bí mật che giấu cán bộ cách mạng. Đã có rất nhiều chiến sĩ cách mạng ở địa phương cũng như ở các nơi khác đến đây hoạt động được sư cụ Nguyễn Văn Tích che dấu. Hiện nay chùa là trung tâm tín ngưỡng tôn giáo của nhân dân trong xã. Những ngày lễ, giỗ thành hoàng làng, Phật đản diễn ra rất trang nghiêm.Chùa đã được Bộ Văn hóa thông tin công nhận là di tích lịch sử văn hóa cấp quốc gia ngày 18/1/1993. 2.3.2. Lễ hội 2.3.2.1. Lễ hội vật cầu làng Kim Sơn. Lễ hội vật cầu được tổ chức vào ngày mồng 6 tháng giêng âm lịch, tại làng Kim Sơn xã Tân Trào huyện Kiến Thụy, “ Phong đăng hoa cốc” ba năm mới được tổ chức 1 lần. Lớp VH903 47 Sinh viên: Lê Thị Bồn
48. Xây dựng chùa Linh Sơn và một số di tích lịch sử- công trình văn hóa phụ cận trở thành trọng điểm du lịch huyện Kiến Thụy Các cụ ở thôn Kim Sơn kể lại, việc tổ chức lễ hội vậ cầu chủ yếu trông lúa ngoài đồng. Nếu năm nào lúa được mùa thì tổ chức hội vật cầu chứ không cần đợi đến 3 năm. Tương truyền vật cầu vốn là một môn thể thao do tướng Phạm Ngũ Láo đặt ra để rèn luyện sức khỏe cho quân sĩ. Nhưng hội vật cầu ở đây có từ bao giờ thì đến nay vẫn chưa có khảo cứu tường tận. Tuy nhiên căn cứ vào đặc điểm của lễ hội mang tính thể thao thượng võ cao, tính dân tộc độc đáo thì hội vật cầu làng Kim Sơn đã có từ rất lâu và ngày càng được nâng cao, hoàn thiện trở thành lễ hội dân gian đặc trưng cho nét văn hóa của vùng. Ngay từ ngày 30 Tết cho đến 10h trưa ngày 6 tháng giêng Âm lịch là thời gian diễn ra lễ hội. Ở 3 lối vào sân vật, dân làng đã dựng lên 3 cổng chào, quấn bện rơm, cài hoa lá và treo đèn, cờ hoa đều được trang trí rực rỡ. Mỗi cổng có một kiểu khác nhau và có đại tự trang trọng bằng chữ: Kiến như tại tâm. Anh hùng trần lực. Vật ngũ giai xuân. Các dòng họ trong làng theo địa bàn sinh sống mà chia thành 3 giáp, đại diện cho 3 xóm: Giáp Đông, Giáp Nam và Giáp Bắc. Cờ và quần áo của 3 giáp được phân biệt bằng 3 màu: Đỏ, vàng và xanh. Khi vật cầu trên sân 3 màu này hòa quyện với nhau rất đẹp. Mỗi giáp có 5 vận động viên được gọi là giai cầu, mỗi giáp lại có một tổng cờ, là người có tướng mạo đẹp, biết phất cờ cầm quân khi vào hội vật. Quả cầu được làm từ củ chuối vườn nhà, đường kính từ 30 đến 40 cm, nặng từ 14 đến 20 kg, còn tươi được gọt tròn, nhẵn và trơn. Đúng giờ Thìn (10h sáng ngày 6 tháng giêng) bắt đầu lễ rước cầu từ đình ra sân. Đoàn rước đi vòng quanh sân trong tiếng reo hò và chiêng trống đánh rộn rã. Khi đoàn vào giữa sân thì hạ kiệu, một vị cao lão bưng quả cầu gieo xuống lỗ cầu cái. Các giai cầu hò reo, chạy vòng quanh lỗ cầu. Tổng cờ chạy phất cờ ở ngoài. Sau tiếng “cắc” trống, các giáp về vị trí. Tổng cờ chạy đến bàn chủ khảo nghe lệnh rồi chuẩn bị ra quân. Lớp VH903 48 Sinh viên: Lê Thị Bồn
49. Xây dựng chùa Linh Sơn và một số di tích lịch sử- công trình văn hóa phụ cận trở thành trọng điểm du lịch huyện Kiến Thụy Phút giao cầu bắt đầu từ hiệu lệnh trống nổi lên và thúc liên tục. Các giai cầu cũng vẫy tay, chạy tới miệng lỗ cầu và chạy vòng quanh. Mỗi giáp được cử một giai cầu xuống để tung cầu lên lỗ cái. Quả cầu rơi xuống tay giai cầu và rơi xuống đất cùng tiếng reo hò của quân cầu và người dự hội. Tiếng trống “cắc” làm hiệu lệnh ngừng keo, quả cầu lại được đưa xuống lỗ, rồi trống lại dội lên cùng tiếng reo hò. Cứ thế cho đến khi hiệu trống dội liên hồi rung lên và keo vật lại được bắt đâu. Quả cầu từ dưới lỗ tung lên và ngay lập tức hàng chục cánh tay ôm lấy. Quả cầu trần, bóng, trơn và nặng trĩu, càng tranh giành nhiều, càng tắm đất và mưa xuân càng khó ôm. Các giáp tranh nhau quyết liệt nhằm đưa quả cầu về sân nhà. Quả cầu lúc tung cao lúc chìm trong khối người. Tổng cờ luôn theo sát quân, vừa phất cờ thúc giục, vừa ra dấu giáp tranh cầu, thỉnh thoảng lại dội lên vài tiếng reo hò vang dậy của giai cầu và người xem khi quả cầu được mang về sân nhà. Hội vật cầu có 3 keo, khi keo vật thứ 3 gần tàn, chủ khảo ra lệnh trống tắm cầu. Quả cầu được gieo xuống ao đình gần đó, 15 giai cầu cùng người xem lao xuống nước, tranh nhau lấy một miếng cầu mang về nhà lấy “khước” của thần làng. Tương truyền, lợn ăn quả cầu này rất chóng lớn và không bị bệnh tật. 2.3.2.2. Hội thề chùa Hòa Liễu. Hội thề chùa Hòa Liễu diễn ra vào ngày 24 tháng chạp hàng năm tại thôn Hòa Liễu xã Thuận Thiên huyện Kiến Thụy. Hội Minh thề Hòa Liễu còn được gọi là hội “miệng thề”, được tổ chức rất trọng thể. Sau khi đọc chúc văn, lai lịch công đức của đức thánh vương (thành hoàng làng), chủ tế cùng các vị bồi tế và dân làng làm lễ tế thần, vị chủ tế làm những động tác mô phỏng phép biến trong kinh dịch, và vẽ một vòng tròn lớn ở giữa sân gội là “đài thề”. Các vị chức sắc, tư văn và các bô lão bước Lớp VH903 49 Sinh viên: Lê Thị Bồn
50. Xây dựng chùa Linh Sơn và một số di tích lịch sử- công trình văn hóa phụ cận trở thành trọng điểm du lịch huyện Kiến Thụy vào đài làm lễ, thắp hương, khấn vái trời đất và các vị chư thần đại diện tư văn đọc Minh thề, sau đó toàn thể những người có mặt cất vang lời thề “y như miệng thề”. Chủ tế cầm dao cắm mạnh xuống đài biểu thị sự quyết tâm. Tiếp theo là nghi lễ cắt tiết gà trống, hòa vào bình rượu lớn, mội người truyền tay nhau “uống máu ăn thề”. Bài Minh thề cho đến hôm nay người Hòa Liễu vẫn giữ được đoạn cuối như sau: “Tất cả chức sắc, chức dịch, bô lão và nhân dân từ kẻ sĩ đến người nông trong hương thôn, ai dĩ công vi công thì thần linh ủng hộ, ai dĩ công vi tư thì thần linh đả tử y như miệng thề”. Như vậy hội Minh thề chủ trương xây dựng xây dựng cuộc sống tốt đẹp trong làng xóm, vì việc công chống lại việc biến của công thành của riêng. Nguyên do bắt đầu từ năm 1561, bà hoàng thái hậu là Vũ Thị Ngọc Toản, hoàng hậu của Thái tổ Mạc Đăng Dung, tự mình đứng ra và vận động các hoàng thân quốc thích, quan lại trong triều cùng dân làng đóng góp xây dựng ngôi làng trong chùa và mua hơn 25 mẫu đất cúng vào chùa. Các đời sau lại nhận thêm đất cúng tiến, tăng diện tích lên 47 mẫu. Số ruộng này được phân chia rõ ràng cho nhà chùa, cho những người cao tuổi, cho các vị đi lính, để trồng cấy lương thực cho việc lễ hội. Đó là của công không ai được vi phạm theo hương ước, vì vậy phải có bài thề tuân theo minh ước. Có thể nói hội Minh thề thể hiện đạo lý, thuần phong mỹ tục của dân tộc. Và việc xây dựng làng văn hóa ngày nay càng phát huy truyền thống này. 2.3.2.3. Lễ hội rƣớc lợn ông Bồ. Lễ rước lợn Ông Bồ diễn ra vào ngày 10 tháng giêng âm lịch, tại làng Kỳ Sơn xã Tân Trào huyện Kiến Thụy. Cách thức tiến hành: Trong làng ai sinh được con trai phải gánh tế đám, phải có nhiệm vụ nuôi một con lợn đực do trong giáp đóng tiền. Nuôi lợn có trao giải. Nếu lợn to, đạt được giải (về trọng lượng), chủ lợn được mang thủ Lớp VH903 50 Sinh viên: Lê Thị Bồn
51. Xây dựng chùa Linh Sơn và một số di tích lịch sử- công trình văn hóa phụ cận trở thành trọng điểm du lịch huyện Kiến Thụy lợn về. Trong những năm gần đây, lễ rước lợn Ông Bồ được tổ chức với các nghi lễ phù hợp với nhịp sống hiện đại mà vẫn giữ được những nét đẹp cổ truyền. “Bồ” ở đây nghĩa là to. Lợn để rước vẫn là lợn đực, nhưng giao cho chủ tế nuôi trong một năm, được chăm chút trong điều kiện tốt về chuồng trại. Ngày 10 tháng giêng mới là lễ hội nhưng từ 23 tháng chạp, ông “Bồ” đã được thường xuyên tắm rửa sạch sẽ cho trơn lông, đỏ da. Nửa đêm mồng 9 ngả lợn, các cụ cao tuổi đều cúng khấn. Khi đặt vào mâm rước lợn trong tư thế đứng, có trang trí bằng giấy hồng điều cùng mâm ngũ quả, các sản vật nông nghiệp và không thể thiếu bánh dày. Tất cả đặt lên kiệu và trong đoàn rước theo sau có 21 mâm lễ vật khác do 21 cụ bà đội để dâng thần linh. Lễ rước được tiến hành tại đình làng, có thêm 10 cháu tuổi từ 10- 12 tuổi cùng tham gia với các bậc cao niên. Sau lễ rước, lợn được chia cho mọi nhà để cùng hưởng lộc. Lễ rước lợn ông Bồ có ý nghĩa phát triển nông nghiệp và mang sắc thái đặc biệt. Hội này nhằm thúc đẩy tinh thần thi đua trong chăn nuôi với các quy ước, quyền lợi sát sườn người nông dân. Ngày nay lễ rước lợn Ông Bồ vẫn có tác động tới người dân Kỳ Sơn và làng vẫn còn nhiều hộ chăn nuôi lợn. 2.3.3. Làng nghề: Næi tiÕng lµ lµng nghÒ ®¸nh c¸ x· §oµn X¸. Trong nghề đánh cá ở xã Đoàn Xá là một nghề truyền thống, có lịch sử lâu đời, còn tồn tại cho đến ngày nay. Kiến Thụy có một nguồn lợi thủy sản rất phong phú, nhiều loại tôm, cá có giá trị cao trong nước và cả xuất khẩu. Trong những năm gần đây, Kiến Thụy đã quan tâm đầu tư, nâng cấp tàu thuyền, ngư cụ, trang thiết bị hiện đại để đánh bắt xa bờ, nâng cao sản lượng, kết hợp nuôi trồng thủy sản ở ven bờ. Đây là một hướng đi đúng, phù hợp với thời đại theo hướng công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước. Lớp VH903 51 Sinh viên: Lê Thị Bồn
52. Xây dựng chùa Linh Sơn và một số di tích lịch sử- công trình văn hóa phụ cận trở thành trọng điểm du lịch huyện Kiến Thụy 2.3.4. Ẩm thực: Næi tiÕng lµ b¸nh ®a lµng L¹ng C«n x· §«ng Ph•¬ng. Ở xã Đông Phương huyện Kiến Thụy có nghề làm bánh đa truyền thống, được lưu truyền từ nhiều đời nay, cả bánh đa cua và bánh đa nướng. Qua thời gian, cùng với sự khéo léo và bí quyết của người nghệ nhân, đã làm nên thương hiệu và cái tên rất đỗi quen thuộc với người dân nơi đây: Bánh đa Lạng Côn Bánh đa cua là một món ăn dân dã, đã gắn bó với người dân Hải Phòng từ rất lâu đời, và cũng đã trở thành một món ăn đặc sản của thành phố Cảng nói chung và Kiến Thụy nói riêng. Nguyên liệu làm ra món ăn này không có gì cao sang, đắt đỏ, chỉ là những nguyên liệu từ đồng ruộng, nhưng qua bàn tay khéo léo của người nội trợ, nó đã trở thành một món quà quý, là nỗi nhớ nao lòng của những người con xa quê. Một bát bánh đa cua ngon và hấp dẫn phải hội tụ đủ 5 màu: màu gạch cua nâu hồng,màu bánh đa nâu sẫm, màu xanh của lá nốt, hành lá, rau muống, màu đỏ tươi của trái ớt và hành khô phi. Chính cái màu sắc bắt mắt kết hợp với hương vị thơm ngon béo ngậy sẽ níu chân thực khách dù chỉ một lần thưởng thức, chắc chắn sẽ là hương vị nhớ về của những người con xa quê. Ngoài bánh đa cua, người dân Lạng Côn còn làm bánh đa nướng ngon nổi tiếng, không chỉ trong huyện mà còn trong thành phố. Bánh được làm bằng gạo thơm, ngâm nước, xay bồng, tráng dày, rắc nhiều vừng đen, đem phơi khô rồi chở đi bán ở khắp các nơi trong nội, ngoại thành. Khi ăn mới nướng lên, như vậy bánh vừa nóng, vừa giòn. Tóm lại : Với tất cả những điều kiện tự nhiên, văn hóa, xã hội, lịch sử, con người huyện Kiến Thụy đang là một trong những huyện giữ vai trò quan trọng trong sự phát triển kinh tế xã hội của thành phố Hải Phòng. Là huyện ven đô nằm giữa khu vực kinh tế năng động ở nội thành Hải Phòng và khu vực Đồ Sơn, Kiến Thụy có nhiều tiềm năng và điều kiện thuận lợi để phát Lớp VH903 52 Sinh viên: Lê Thị Bồn
53. Xây dựng chùa Linh Sơn và một số di tích lịch sử- công trình văn hóa phụ cận trở thành trọng điểm du lịch huyện Kiến Thụy triển thành trọng điểm du lịch của thành phố, hình thành những tuyến điểm du lịch quan trọng mà hiện nay vẫn còn ở dạng tiềm năng . CHƢƠNG III: TIỀM NĂNG VÀ HIỆN TRẠNG CHÙA LINH SƠN VÀ CÁC DI TÍCH LỊCH SỬ- CÔNG TRÌNH VĂN HÓA PHỤ CẬN. 3.1. Tiềm năng và hiện trạng 3.1.1 Chùa Linh S¬n Viên Giác: Chùa Linh Sơn Viên Giác tọa lạc trên đỉnh ngọn núi Đối, thuộc địa phận thị trấn Núi Đối huyện Kiến Thụy. Đây là một ngôi chùa mới được xây dựng và mới khánh thành vào ngày 11/ 03 năm Kỷ Sửu. Mặc dù chưa có nhiều giá trị về lịch sử tuy nhiên nó lại có giá trị về mặt văn hóa và tâm linh đối với huyện Kiến Thụy, được x¸c ®Þnh là trung tâm Phật Giáo của huyện. Theo Đại Đức Thích Tục Hạnh, chủ trì chùa Linh Sơn thì trước đây, trên đỉnh núi Đối chỉ có một am nhỏ thờ Phật, nhưng sau ngày đất nước đổi mới, để thu hút du khách đến với Kiến Thụy, lãnh đạo thành phố Hải Phòng và huyện đã đề ra dự án hình thành ở thị trấn Núi Đối một trung tâm tín ngưỡng tâm linh, cùng với các di tích văn hóa phụ cận sẽ xây dựng nên một điểm du lịch cuối tuần lớn, hấp dẫn cho du khách. Vì vậy từ năm 1986 chùa Linh Sơn đã được xây dựng tại nơi đây với công trình đầu tiên là nhà khách và nhà thờ Mẫu. Sau đó việc xây dựng bị ngắt quãng cho đến năm 2004, chùa mới tiếp tục được xây dựng với các công trình như Đại điện, nhà Hậu, Lầu Quan âm, vườn tượng với hệ thống các pho tượng La Hán Dự kiến còn rất nhiều công trình mới sẽ tiếp tục được xây dựng trong thời gian tới, như tiếp tục tạc tượng La Hán (dự kiến tạc 500 tượng nhưng trong giai đoạn đầu này mới tạc được 49 pho tượng). Và 500 pho tượng này sẽ được dựng trên cả 2 ngạn núi Đối có chiều dài khoảng trên 1 km, rộng khoảng 10 ha trong rừng Lớp VH903 53 Sinh viên: Lê Thị Bồn
54. Xây dựng chùa Linh Sơn và một số di tích lịch sử- công trình văn hóa phụ cận trở thành trọng điểm du lịch huyện Kiến Thụy cây của núi. Toàn bộ nguồn vốn để xây dựng chùa được huy động từ nguồn vốn hỗ trợ của thành phố và công đức của nhân dân. Chùa Linh Sơn mới được xây dựng nên một số công trình trong chùa mang nét hiện đại. Ví dụ như khi mới bước vào cổng chùa du khách sẽ thấy nó chỉ là một cổng bình thường, khác với phong cách truyền thống là cổng chùa được xây là một tam quan. Qua một con đường nhỏ lát gạch, du khách sẽ tới công trình đầu tiên của chùa là nhà khách, trên tầng hai của nhà khách là điện thờ mẫu. Từ đây đi về phía tay phải sẽ là lối lên chùa. Sau khi leo qua 49 bậc đá để lên chùa, du khách sẽ bắt gặp công trình đầu tiên trong số các công trình của chùa được xây dựng trên đỉnh núi, đó là lầu Quán Âm, bên trong đặt bức tượng Quan Thế Âm bồ tát. Trong lịch sử Phật Giáo, Quan Thế Âm là 1 trong 3 vị thánh trời Tây Phương, có lòng đại từ đại bi, sẵn sàng cứu giúp khi chúng sinh gặp nạn. Tượng được tạc trong tư thế ngồi thiền, có nhiều đôi mắt và nhiều cánh tay vươn dài để dễ dàng cứu giúp và phổ độ chúng sinh, được gọi là tượng Phật nghìn mắt nghìn tay. Đây là 1 trong 5 hình thức biến hóa của Quan Thế Âm Bồ tát. Lầu Quán Âm là một ngôi điện thờ được xây theo kiến trúc 2 tầng 8 mái với đầu đao cong vút, theo thuyết ngũ hành âm dương của Kinh Dịch: lầu vuông là dương, được đặt giữa 1 hồ nước hình tròn là âm, âm dương cùng nhau hòa hợp làm nên tinh túy của trời đất. Xung quanh lầu Quán Âm là 8 bức tượng A La Hán, bao gồm các ngài ( theo thứ tự từ trái qua phải): Phục Đa Mạt Đa ngồi xổm một tay cầm quyển kinh; Tăng Già Man Đề; A Nan Vương; Xà Đa Đa; Phật Đà Nan Đề; Long Thụ Tôn Giả; Mã Minh. Từ nơi đặt 8 tượng A La Hán này đi tiếp theo con đường mòn trong vườn tượng của chùa còn có 41 bức tượng A La Hán khác, được tạc theo các tư thế đứng ngồi khác nhau, mỗi bức tượng cao gần 2m, được đặt rải rác trong vườn tượng. Theo dự kiến, ở chùa Linh Sơn sẽ cho tạc Lớp VH903 54 Sinh viên: Lê Thị Bồn
55. Xây dựng chùa Linh Sơn và một số di tích lịch sử- công trình văn hóa phụ cận trở thành trọng điểm du lịch huyện Kiến Thụy 500 pho tượng La Hán được những nghệ nhân của làng đá Ninh Vân, Ninh Bình tạc, nhưng giai đoạn đầu mới tiến hành tạc được 49 pho. Theo lịch sử Phật giáo thì 500 vị La Hán xuất hiện ở Trung Quốc, từ “ năm đầu niên hiệu Hiển Đức” (954). Khi Đức Phật Thích Ca ngồi thuyết pháp trên núi Thiếu Lĩnh thuộc dãy Hi Mã Lạp Sơn ở Ấn Độ, ban đầu những lời thuyết pháp đó chỉ được lưu truyền bằng miệng. Sau khi Đức Phật tạ thế, 100 năm sau những đệ tử của Người là các vị La Hán đã viết và ghi chép lại những lời dạy của Đức phật trên lá bối để truyền cho đời sau. Sau khi Đức Phật tạ thế những đệ tử của Người do sự bất đồng trong việc giải thích kinh Phật nên đã chia làm 2 phái: Đại thừa và Tiểu thừa. Đại thừa là phái của những người chủ trương thu nạp tất cả những ai muốn quy y, giác ngộ giải thoát cho nhiều người, thờ nhiều Phật, tu qua các bậc La Hán, Bồ Tát rồi đến Phật. Ở miền Bắc Việt Nam, phần lớn đều theo phái này. Trong vườn tượng bên cạnh các tượng La Hán, còn có bức tượng Đức Phật Thích Ca, được tạc trong tư thế tọa thiền, ngồi trên tòa sen, hai bàn tay đặt lên nhau, đầu hơi cúi và mắt như đang nhìn xuống. Tai dài, chảy sệ, các nếp áo chảy thẳng. Bước qua vườn tượng là vào tới chính điện. Chùa Linh Sơn là nơi chỉ thờ Phật, trong chính điện bày hệ thống tượng Phật theo truyền thống. Bước vảo chính điện, bên tay phải là Ban Đức Ông, theo huyền thoại nhà Phật, Đức Ông là người có đất nhưng dâng cho Đức Phật để Người làm nơi truyền Phật pháp. Đăng đối với ban Đức Ông, bên tay trái là ban Đức Chúa, đây là một vị Cao tăng hiểu biết tường tận về Phật Pháp. Bên cạnh ban Đức Ông và ban Đức Chúa là tượng Hộ Pháp với 2 bức tượng Ông Thiện và Ông Ác, hai ông đều mặc áo giáp trụ hình ống như võ tướng, thể hiện là người bảo vệ Phật Pháp. Bên phía trái chùa là nhà Tổ khang trang, thoáng mát. Lớp VH903 55 Sinh viên: Lê Thị Bồn
56. Xây dựng chùa Linh Sơn và một số di tích lịch sử- công trình văn hóa phụ cận trở thành trọng điểm du lịch huyện Kiến Thụy Sau khi vãn cảnh chùa và ngắm cảnh trên núi, du khách sẽ xuống theo một con đường khác. Lối xuống của chùa gồm 108 bậc lượn theo sườn núi. Các họa tiết, hoa văn trang trí trên cửa, vì kèo đều là những đề tài như Rồng, tứ quý, tứ bình đường nét chạm khắc trên gỗ khéo léo, tinh xảo, thể hiện cái tài của người nghệ nhân. Ở những bậc cửa lên xuống của chùa, hay trên cột, trên tường thành đều được làm bằng đá, chạm trổ nhiều nhất là hình hoa sen, là hình tượng tiêu biểu của nhà Phật. Hội chùa Linh Sơn được tổ chức vào ngày 10/ 1 Âm Lịch, song hành cùng với hội đua thuyền trên sông Đa Độ. Trong một tương lai không xa, với những giá trị về mặt thẩm mỹ, văn hóa, chùa Linh Sơn sẽ trở thành một điểm du lịch văn hóa thu hút sự quan tâm của nhiều du khách. Hiện nay, vào ngày mồng 1, ngày rằm hàng tháng, chùa đón rất nhiều Phật tử, tín đồ đến lễ bái. Ngày lễ, chủ nhật còn có nhiều khách du lịch nội địa, cư dân đến vãn cảnh chùa. Đã có một số khách du lịch nước ngoài đi tour du lịch bằng xe đạp đã coi đây là một điểm du lịch dừng chân giữa chặng hành trình Hải Phòng, Kiến Thụy, Đồ Sơn. Những khách nghỉ dài ngày ở các khách sạn lớn trong thành phố như Harbourview đã coi đây là một điểm tham quan cuối tuần. Chùa Linh Sơn nằm ở khu vực trung tâm của thị trấn Núi Đối, về vị trí đã rất thuận lợi cho việc giao thông, đi lại. Là một công trình mới được đầu tư xây dựng, vừa hoàn thành được giai đoạn 1 nên nhiều hạng mục còn đang dở dang, chưa hoàn thiện. Nhà chùa chưa có bãi đỗ xe cho du khách, mà trước lối lên chùa chỉ có một khoảng sân hẹp, không đủ phục vụ nếu vào dịp lễ hội truyền thống hoặc khi có một số lượng lớn khách đến thăm chùa. Đồng thời, tại thị trấn Núi Đối chưa có khách sạn, nước máy sạch, dịch vụ bán hàng lưu niệm, giặt là Hiện nay ở thị trấn Núi Đối mới chỉ có 5 nhà nghỉ phục vụ nhu cầu nghỉ ngơi đơn Lớp VH903 56 Sinh viên: Lê Thị Bồn
57. Xây dựng chùa Linh Sơn và một số di tích lịch sử- công trình văn hóa phụ cận trở thành trọng điểm du lịch huyện Kiến Thụy thuần, trung bình mçi nhà nghỉ có 10 phòng đôi, và 2 nhà hàng, mçi nhµ hµng có 100 ghÕ, như vậy mới chỉ có 50 phòng nghỉ và 200 ghÕ thì chưa phù hợp với một trọng điểm du lịch đang đươc đầu tư xây dựng và chưa đủ để đáp ứng nhu cầu của lượng khách lớn trong tương lai. 3.1.2. Tƣợng phật Di Lặc bên bờ sông Đa Độ. Đến thị trấn Núi Đối huyện Kiến Thụy, dọc bờ sông Đa Độ du khách sẽ thấy 2 bên bờ sông là một dải cây xanh tạo cảnh quan rất đẹp, nằm trong khuôn viên công viên thị trấn. Đi đến khu vực bờ sông bên cạnh tượng đài kháng Nhật, du khách sẽ thấy một bức tượng Phật Di Lặc rất lớn, được dựng từ năm 2006, nguyên liệu bằng gạch và xi măng, quét sơn giả đồng. Tượng được dựng trong tư thế ngồi cười ngả nghiêng, thòa mãn, khoác áo nhưng lại để vai và mình trần, lộ ra bộ ngực và cái bụng to béo, thân hình đẫy đà. Trong lịch sử Phật giáo, Phật Di Lặc là vị Phật vị lai, tiêu biểu cho tinh thần lạc quan, tu hành theo con đường khoái cảm, tượng còn được gọi bằng cái tên khác như ông Vô Lo, hay ông nhịn mặc để ăn. Vì thế người ta tạc tượng và thờ Phật Di Lặc với ước mơ về một cuộc sống luôn gặp nhiều may mắn, hạnh phúc. Tượng Phật Di Lặc bên bờ sông Đa Độ cao khoảng 4,5m, tọa lạc giữa một công viên nhỏ nhưng rộng rãi, thoáng đãng,cảnh sắc nên thơ, được các du khách khi đến đây chọn lựa là điểm tham quan và chụp ảnh kỷ niệm độc đáo và hấp dẫn. Tượng Phật Di Lặc bên bờ sông Đa Độ là một công trình đẹp nằm trong khuôn viên công viên thị trấn, tuy nhiên quanh khu vực đặt tượng Phật còn xuất hiện rất nhiều hàng quán của người dân làm mất mỹ quan của điểm du lịch. Nhiều thanh thiếu niên khi đến tham quan tượng lại viết vẽ bậy, leo trèo lên tượng rất phản cảm và làm giảm giá trị của công trình. Lớp VH903 57 Sinh viên: Lê Thị Bồn
58. Xây dựng chùa Linh Sơn và một số di tích lịch sử- công trình văn hóa phụ cận trở thành trọng điểm du lịch huyện Kiến Thụy Tượng được đặt ngoài trời nên không được bảo vệ, lại bị thời tiết tác động nhiều làm xuất hiện nhiều vết nứt nhỏ. 3.1.3. V¨n miÕu Xu©n La V¨n miÕu Xu©n La to¹ l¹c t¹i lµng Xu©n La,x· Thanh S¬n, huyÖn KiÕn Thuþ. Theo truyÒn thuyÕt l•u truyÒn trong nh©n d©n lµng Xu©n La tõ nhiÒu ®êi x•a kÒ l¹i th× vµo thêi Lª Trung H•ng, vua ®i vi hµnh vÒ vïng Nghi D•¬ng cña phñ Kinh M«n, thÊy s«ng nói h÷u t×nh nªn dõng l¹i nghØ. §ªm ngñ n»m méng thÊy th¸nh hiÖn, s¸ng ra cho d©n t×nh tuÇn xÐt, qña nhiªn thÊy trên ®Ønh §èi S¬n ( Nói §èi) cã 5 toµ th¹ch d¸ng h×nh nh• th¸nh to¹. Vua cho r»ng ®©y lµ ®Êt ®Þa linh, bÌn chØ dô cho phñ Kinh M«n x©y miÕu ®Ó t«n thê ( néi dung cña truyÒn thuyÕt nµy còng ®­îc ghi trong bµi Minh kh¾c trong v¨n bia: “V¨n miÕu trïng thËt bia ký”, dùng ë v¨n miÕu nµy ®Ò n¨m Gia Long thø 7. Còng theo bµi v¨n bia nµy cã nãi: Thêi Ch¸nh Hoµ(1468), quan lé vµ quan phñ vÉn vÒ ®©y tÕ. §Õn thêi B¶o Th¸i th× giao cho huyÖn tÕ (1650). Nh• vËy cã thÓ nhËn ®Þnh r»ng v¨n miÕu Xu©n La cã tõ thÕ kû 15- 16, c¸ch ngµy nay 400 năm VÒ quy m« vµ tªn gäi, mét sè ng•êi cho r»ng ®©y chØ lµ mét Tõ chØ ( V¨n chØ) cña lµng nªn nh©n d©n vẫn gäi lµ mét Tõ chØ. Nh•ng c¨n cø vµo nh÷ng néi dung chøng cø nh• trªn th× ®©y lµ mét v¨n miÕu cña phñ Kinh M«n- mét vïng réng lín d•íi thêi Lª. Ngay tõ khi míi h×nh thµnh V¨n miÕu nµy ®· ®•îc gäi lµ V¨n miÕu vµ ®•îc ®Æt theo tªn lµng nªn gäi lµ V¨n miÕu Xu©n La. Thuû khëi chØ lËp t•îng thê th¸nh Khæng Tö vµ c¸c ®Ö tö cña Th¸nh. Vµo thÕ kû 16, khi nhµ M¹c lÊy Nghi D•¬ng lµm kinh ®« thø 2 (®•îc gäi lµ D•¬ng Kinh), V¨n miÕu Xu©n La ®· ®•îc coi lµ mét trường thi lín cña D•¬ng Kinh. V× hiÖn nay xung quanh V¨n miÕu cßn nh÷ng ®Þa danh nh• Trµng Trong-Trµng Ngoµi- cöa Vua, cöa Phñ- Qu¸n §¸ Vµo thêi kú nµy ë Nghi D•¬ng ®· cã mét läat nho sÜ ®ç ®¹i khoa ®•îc ban tiÕn sÜ nh• NguyÔn V¨n Trãng ë Cæ Trai, Bïi Tè Ch•a vµ Ng« Th¸i CÈn ë Xu©n La. Lớp VH903 58 Sinh viên: Lê Thị Bồn