Kỹ năng bắt đầu, duy trì cuộc trò chuyện và tạo dựng mạng lưới quan hệ xã hội

pdf 175 trang huongle 2600
Bạn đang xem 20 trang mẫu của tài liệu "Kỹ năng bắt đầu, duy trì cuộc trò chuyện và tạo dựng mạng lưới quan hệ xã hội", để tải tài liệu gốc về máy bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên

Tài liệu đính kèm:

  • pdfky_nang_bat_dau_duy_tri_cuoc_tro_chuyen_va_tao_dung_mang_luo.pdf

Nội dung text: Kỹ năng bắt đầu, duy trì cuộc trò chuyện và tạo dựng mạng lưới quan hệ xã hội

  1. The Fine Art of SMALL TALK KỸ NĂNG BẮT ĐẦU, DUY TRÌ CUỘC TRÒ CHUYỆN VÀ TẠO DỰNG MẠNG LƯỚI QUAN HỆ XÃ HỘI Tác giả: Debra Fine NXB: Lao Động – Xã Hội Contributed by hieudovan@gmail.com
  2. LỜI NÓI ĐẦU Khi mới bắt đầu công việc giúp đỡ mọi người trau dồi kỹ năng giao tiếp, tôi đã vấp phải rất nhiều hoài nghi. Mọi người thường không coi trọng những sáng kiến nhằm thoát khỏi sự nhàm chán. Tuy nhiên, sau đó tôi lại nhận được những cuộc gọi bí mật nhờ giúp đỡ từ những người có tiếng tăm. Mọi người hay dựng lên những bối cảnh phức tạp để mong được giúp đỡ mà lại không thực sự hỏi thẳng vào vấn đề. Trước đây khi còn là một kĩ sư, tôi thường chịu áp lực vì kỹ năng giao tiếp xã hội kém cỏi và thường xẩu hổ bởi việc không có khả năng giao tiếp của mình. Trước khi được đào tạo lại về Nghệ thuật giao tiếp, tôi cũng là một người giao tiếp vụng về và nhút nhát. Khi còn nhỏ, tôi là một đứa trẻ to xác, ít nói, thường ngồi lặng lẽ trong góc lớp và hay bị bài xích vì cơ thể của mình. Một trong những kỉ niệm đáng nhơ nhất thời thơ ấu của tôi là bữa tiệc sinh nhật lớp ba của cô bạn Rita. Mọi bạn gái trong lớp đều được mời trừ một bạn gái cực kz to béo và tôi. Trải nghiệm đó khiến tôi tổn thương sâu sắc và vùi mình vào sách vở. Chính vì thế, tôi không biết chút gì về cách thức kết bạn và giữ gìn tình bạn. Hậu quả là tôi không biết cách nói chuyện với các bạn cùng lớp. Khi lớn lên tôi lựa chọn công việc nào không phải giao tiếp nhiều. Tôi trở thành một kỹ sư – một sự lựa
  3. chọn hoàn hảo, bởi kỹ sư là nghề kĩ thuật cao và không cần nhiều đến giao tiếp. Theo thường lệ, tôi chỉ làm những bài thuyết trình kỹ thuật hoặc trả lời những câu hỏi phức tạp về máy móc mà không gặp một trở ngại nào. Tất cả những gì được yêu cầu đều nằm trong khả năng của tôi. Tuy nhiên, khi được cử đi dự những cuộc họp hay hội nghị, mọi người hy vọng tôi sẽ hòa nhập được với các đồng nghiệp. Mạng lưới làm việc. Gặp gỡ khách hàng. Tôi hoang mang sợ hãi. Tôi chỉ biết duy nhất một cách để bắt đầu hội thoại. Tôi sẽ hỏi mọi người tôi gặp: Bạn làm nghề gì? Sau đó chúng tôi trao đổi danh thiếp, và hội thoại kết thúc ở đó. Tôi không biết cách để duy trì cuộc trò chuyện làm quen đó. Tôi trốn mọi buổi gặp gỡ mà tôi có thể. Những buổi gặp không thể trốn được, tôi sẽ đến muộn, về sớm và giữa buổi thì luôn cầu nguyện sẽ có một ai đó có kỹ năng giao tiếp tốt và tốt bụng sẽ giải thoát cho tôi. Tôi đã vật lộn với nghệ thuật giao tiếp trong suốt quãng thời gian tôi làm kỹ sư. Sau đó, tôi có khoảng thời gian gián đoạn trong sự nghiệp để sinh hai đứa con. Trong khoảng thời gian đó, tôi béo lên nhiều và thiếu tự tin. Tôi quyết tâm là mình phải tự tin hơn và giao tiếp tốt hơn. Tôi đã giảm được gần 30 kg. Tôi muốn có bạn và vui vẻ với mọi người xung quanh. Để làm được điều đó, tôi biết rằng mình cần phải có được những kĩ năng xã hội tốt hơn. Tôi ghi chép về những người thành công với việc
  4. tạo dựng tình bạn và hòa nhập được trong đám đông. Tôi theo dõi kỹ năng của họ và bắt đầu bắt chước. Tôi càng có động cơ thúc đẩy hơn sau khi li dị chồng. Tôi nhận ra mình phải bắt đầu hòa nhập nếu như còn muốn gặp gỡ một ai đó. Tôi đang bước sang tuổi 40, đã rời khỏi ngành rất nhiều năm và đang rất mong muốn được giao lưu với mọi người. Thực ra mà nói, đây là viễn cảnh dễ làm nhụt chí cong người. Nhưng tôi cũng nhận thấy cđẻ có được những kĩ năng giao tiếp không phải là quá khó. Tôi tự thuyết phục bản thân mình rằng công việc này không khó khăn và rất nhiều người làm được. Tôi đặt mục tiêu cho mình là phải tìm cách duy trì cuộc trò chuyện lâu hơn năm phút. Một trong những trải nghiệm giao tiếp đầu tiên của tôi là một thành công thực sự làm thay đổi cuộc sống. Tôi tới một tụ điểm sinh hoạt với một cô bạn gái. Một người đàn ông đi ngang phòng cứ nhìn tôi. Cả tối chúng tôi vẫn tiếp tục trao đổi ánh nhìn nhưng lại không nói chuyện. Bạn tôi đã khích lệ tôi: “Debra, hãy lại đó và trò chuyện đi.” Tôi trả lời: “Ôi, mình không biết nữa. Mình không biết nói gì. Mặt khác, nếu anh ta muốn gặp mình, anh ta sẽ phải qua chỗ mình.” Nhưng cô bạn của tôi không chịu thua. Cô ta kiên quyết đến nỗi cuối cùng tôi cũng bị thuyết phục lại gần
  5. anh ta và giới thiệu bản thân mình. Khi tôi đi ngang phòng, tim tôi đập rộn lên đến nỗi tôi không còn nghe thấy mình nói xin chào với người đàn ông tên là Rex đó. Anh ta kéo một chiếc ghế ra và nói rất vui được gặp tôi. Từ sự khởi đầu đó, chúng tôi đã hẹn gặp. Một tình bạn phát triển và rồi tôi được biết rất nhiều điều về Rex. Điều quan trọng nhất mà tôi biết được là nguyên nhân tại sao Rex không tiến lại phía tôi trước trong lần đầu gặp nhau. Tôi đã cho rằng sự lưỡng lự của anh là vì tôi quá cao, hoặc tôi vẫn quá cân hay tôi không thuộc tu{p người mà anh thích. Sự thực là anh ta quá ngượng ngùng nên không thể tiến đến tôi. Tôi không thể tin điều đó. Nó khiến tâm trí tôi quay mòng mòng. Lần đầu tiên tôi biết rằng có rất nhiều người tài năng, học vấn tuyệt vời lại rất rụt rè. Tôi nhận thấy nếu như người bạn gái không khăng khăng và nếu tôi không đủ dũng khí, tôi sẽ không bao giờ có thể gặp một người đàn ông mà sau này sẽ trở thành một phần không thể thiếu của cuộc đời tôi. Tôi không cưới anh ấy nhưng anh thực sự là một trong những người bạn thân nhất của tôi. Trải nghiệm đó đã khiến tôi thay đổi cách nhìn nhận về trò chuyện. Cuối cùng tôi cũng hiểu đây là một công cụ tuyệt vời trong việc tạo dựng mối quan hệ với mọi người. Tôi dành thời gian tìm hiểu về nó, luyện tập nó và giúp đỡ người khác tiến bộ. Tôi bắt đầu công việc với nghệ thuật giao tiếp và có những con người tuyệt vời
  6. và kết bạn với họ. Cuộc sống của tôi giờ đây đầy ắp bạn bè, những người mang lại { nghĩa cũng như sự hiểu biết mỗi ngày cho tôi. Mục đích tôi viết cuốn sách này là mang đến cho mọi người những điều tôi đã học hỏi được để các bạn có thể thu hoạch được những thành quả từ việc có một danh mục các kĩ năng trò chuyện. những kĩ năng, bí quyết trong cuốn sách này là dành cho tất cả mọi người – không đơn thuần là cho người kém cỏi. Tôi đã gặp những người chào hàng rất tuyệt vời trong diễn thuyết chính thống nhưng lại luôn giao lưu với mọi người bằng thái độ lạnh băng. Tôi cũng gặp những giáo viên, có thể thoải mái trò chuyện với sinh viên và đồng nghiệp nhưng lại không biết nói gì trong buổi họp phụ huynh. Những người mẹ vui vẻ và bận rộn ở nhà là một kho tàng các trò giải trí khi họp nhóm nhưng lại cảm thấy lặc lõng và mất phương hướng trong cuộc họp của Liên hiệp Thiếu niên. Tôi có quen một bác sĩ đã hoàn thành khóa học của mình và gia nhập tổ chức HMO (Tổ chức giữ gìn sức khỏe). Anh ấy là một bác sĩ tuyệt vời, nhưng lại không có kỹ năng giao tiếp và tự tin. Danh sách này vẫn còn dài. Người tài giỏi ở mọi ngành nghề trong xã hội đều cần được giúp đỡ để phát triển kĩ năng giao tiếp. Cuốn sách này sẽ cung cấp cho các bạn những kĩ năng trò chuyện, làm quen đó. Cải thiện được kĩ năng giao tiếp chắc chắn sẽ nâng cao chất lượng cuộc sống của bạn. Tôi tin bạn sẽ bất ngờ trước hiệu lực của giao
  7. tiếp. Nó tạo ra chuỗi hiệu quả liên tiếp. Trở thành một người giao tiếp tốt sẽ đem lại những người bạn mới trong quan hệ bạn bè và đồng nghiệp cho bạn. Bạn sẽ tìm thấy niềm vui thích trong những sự kiện xã hội mà bạn từng sợ run người, bạn sẽ tạo ra những con đường và cầu nối tới những cơ hội mới. Anh Rex bạn tôi đã qua đời khá sớm từ vài năm trước trong vụ tai nạn ô tô ở Mexico. Điều đó như nhắc nhỏ tôi so sánh rủi ro trong việc lôi kéo ai vào giao tiếp với rủi ro khi lái xe. Rex đã sống hết mình ở tuổi ngoài 40 của anh. Tôi cảm thấy mãn nguyện khi mình đã mạo hiểm đi ngang qua căn phòng đó để trở thành một phần trong cuộc sống ngắn ngủi của anh. Hãy dành chút thời gian để điền vào tấm bảng “Chiến thắng trong trò chuyện”. Nếu như trả lời có với hầu hết các câu hỏi, bạn là người đang đi đúng hướng. Nếu như bạn thấy mình có xu hướng trả lời không, đã đến lúc phải vận động rồi đấy. Bạn đã sẵn sàng làm chủ cuộc trò chuyện? Trả lời “Có” hoặc “Không” cho những câu hỏi sau: 1. Năm nay tôi đã tham gia ít nhất một câu lạc bộ hoặc hoạt động nhóm nhằm phát triển các mối quan hệ làm ăn mới hoặc giao lưu với mọi người.
  8. □ Có □ Không 2. Tôi { thức được việc “đến lượt mình” trong hầu hết các cuộc đối thoại để có thể hiểu hơn về người khác và ngược lại. □ Có □ Không 3. Năm ngoái, tôi từng tận dụng những mối quen biết của mình để giúp ít nhất hai người có việc làm, tìm được nguồn khách hàng và người tiêu dùng tiềm năng. Hoặc tôi cũng đã cung cấp thông tin cho mọi người vì những mục đích gây dựng quan hệ khác. □ Có □ Không 4. Tôi tham dự các cuộc họp ít nhất hai lần một tháng để gặp mặt những người cùng ngành nghề/lĩnh vực hoặc những nhân vật có khả năng nay mai sẽ trở thành người có quyền quyết định. □ Có □ Không 5. Nếu người nào đó thân thiện với tôi, tôi sẽ nhanh chóng thân thiện lại. Tuy nhiên, tôi không phải tu{p người chờ đợi sự thân thiện từ phía người khác rồi mới đáp trả. □ Có □ Không 6. Khi có người hỏi: “Có gì mới không”, thay vì đáp: “Không nhiều” tôi thường kể về những điều thú vị trong cuộc sống của tôi. □ Có □ Không 7. Tại các cuộc họp, buổi liên hoan hay hội chợ việc làm, tôi thường tự giới thiệu bản thân mình với
  9. những người chưa quen biết và luôn tìm mọi cách biết tên của ít nhất ba người. □ Có □ Không Bạn đã thực hiện những điều trên như thế nào? Một khi đã nắm vững nghệ thuật trò chuyện, làm quen chắc chắn bạn sẽ biết cách: Tạo dựng sự nghiệp kinh doanh Kết bạn Cải thiện kỹ năng giao tiếp Hẹn hò Kiếm được công việc như mong muốn
  10. Chương 1 Những khó khăn trong trò chuyện làm quen? Bạn đỗ xe vào bãi, tắt máy và ngồi lo nghĩ về điều sẽ xảy đến trong hai tiếng tới. Một khách hàng quan trọng mời bạn tới dự tiệc mừng khai trương văn phòng mới. Bạn ghét những chuyện như thế này. Bạn không biết phải nói gì, bạn chẳng biết ai ngoài người khách hàng đó và bạn cảm thấy mình phải luôn cố gắng sao cho khỏi lạc lõng. Thế là bạn ăn và uống nhiều hơn, chỉ để tỏ ra bận rộn. Thay vì tham gia cùng mọi người, bạn lại chôn chân trên ghế và khổ sở không biết mình còn phải ở lại bao lâu nữa, liệu việc ghé qua và ở lại 30 phút đã đủ đạt yêu cầu chưa hay mình sẽ xúc phạm một trong những khách hàng tốt nhất nếu như không ở lại đến lúc tàn tiệc. Bạn kiếm cớ để được về sớm. Hay bạn sẽ nhờ ai đó gọi trên loa thông báo tình huống khẩn cấp như: một trong những đứa con của bạn có buổi biểu diễn quan trọng và bạn có thể tự cho phép sự e sợ đó trở thành một căn bệnh. Trò chuyện, ngẫu nhiên xảy ra liên tục trong ngày – như trên đường đi làm, lúc đi đón con, khi đi thang máy cùng đồng nghiệp, trả lời điện thoại của mẹ vợ, đi họp, đưa khách hàng đi ăn trưa, đi phỏng vấn xin việc – và vô số những việc khác. Tuy nhiên, đối với nhiều người trong
  11. chúng ta, những cuộc đối thoại hằng ngày này lại không dễ dàng chút nào. Với họ, những buổi liên hoan như vậy chỉ khiến họ thêm lo lắng, thậm chí một vài người dần dần ngại tham gia vào những sự kiện xã hội, những bữa trưa để bàn công việc, và những dịp gặp mặt hàng xóm láng giềng. Thật không may, những định kiến về điều khiến bạn bực dọc – vì lắng giềng, người quen và cộng sự – khiến bạn bị coi là người xa cách, lạnh lùng và bảo thủ. Bạn có nhớ vở kịch Our Town của Thorton Wilder không? Vào ngày cưới con trai, Frank Gibbs, ông bác sĩ đã thú nhận với vợ rằng nỗi lo ngại lớn nhất của ông trong những ngày đầu mới cưới là trò chuyện với vợ. Ông nói với bà vợ: “Khi đó tôi đã sợ là rất có thể giữa chúng ta sẽ chẳng có chuyện gì để nói và điều đó sẽ kéo dài vài tuần lễ”. Chuyện trên cho thấy nhu cầu có những kỹ năng trò chuyện không chỉ là vấn đề của thời hiện đại. Nếu như cuộc trò chuyện của bạn kết thúc ngay sau khi câu chuyện bắt đầu, hay nếu như bạn miễn cưỡng tham gia các buổi hội họp kinh doanh và xã hội, thì bạn đã tìm đúng địa chỉ. Cuốn sách này nhằm giúp bạn đạt được những kỹ năng trong giao tiếp. Bạn cần tự tin và tự chủ trong mọi trường hợp. Nếu thực hiện đúng những kỹ năng được liệt kê trong cuốn sách, bạn sẽ đẩy lùi những trở ngại trong giao tiếp. Bạn sẽ học được cách: Biết lôi cuốn bất cứ ai vào những cuộc trò chuyện
  12. Cứu vãn cuộc trò chuyện sắp bế tắc Chuyển đề tài câu chuyện Cảm thấy thoải mái trong những sự kiện giao tiếp để tạo mối quan hệ xã hội Phát triển những mối quan hệ kinh doanh Kết thúc trò chuyện một cách nhã nhặn Trò chuyện thành công Trò chuyện có khi bị ví như đứa con riêng bị ghẻ lạnh của cuộc đối thoại thực sự, nhưng thực ra nó lại đóng vai trò rất quan trọng. Thiếu nó bạn khó có thể đạt được cuộc đối thoại đích thực. Trò chuyện làm quen giống như con tàu phá băng dọn đường cho những cuộc đối thoại mật thiết hơn sau này và đặt nề tảng cho mối quan hệ bền vững hơn. Những người giỏi trò chuyện là các chuyên gia trong việc khiến người khác cảm thấy được gắn kết, được tôn trọng và thoải mái. Và đó mới là sự khởi đầu cho một chặng đường dài để khai thác sâu thêm mối quan hệ làm ăn, thắt chặt thỏa thuận, mở ra cánh cửa cho tình bạn và tình yêu. Ai cũng có thể học được những kỹ năng trò chuyện làm quen. Đừng khờ dại tin rằng những người luôn vui vẻ, hòa đồng với người khác là do bẩm sinh. Đúng là một số có năng khiếu nhưng hầu hết những người còn lại là do luyện tập. Họ phải tập luyện, tham gia các hội nghị chuyên đề, thuê thầy dạy riêng và đọc sách. Thật khó tin phải không? Hãy tin tôi. Bởi tôi đã từng là một người lập
  13. dị, một kỹ sư sống khép kín – không ai thiếu kỹ năng giao tiếp hơn tôi cả. Tôi trở nên chuyên nghiệp là do học hỏi và luyện tập những kỹ năng này. Bước đầu tiên, hãy loại bỏ tư tưởng chúng ta phải tìm mọi cách giao tiếp với cả người lạ lẫn người quen. Điều đó hoàn toàn không đúng. Không ai dạy chúng ta làm việc đó như thế nào cũng như không có một cơ chế sinh học nào đảm nhận việc trò chuyện khi chúng ta vướng vào một tình thế giao tiếp khó khăn. Mark MacCormack, người được ủy quyền thay Cleveland đã từng nói: “Người ta mua mọi thứ từ người bạn của họ, cho dù điều kiện mua bán là bình đẳng hoặc hoàn toàn bất bình đẳng”. Điều mấu chốt là: Bạn sẽ có lợi từ việc nuôi dưỡng tình bạn thay vì chỉ đi sưu tầm danh thiếp của họ. Nghệ thuật giao tiếp được cân bằng để mang lại niềm tin. 20 năm trước, John Naisbitt tác giả cuốn Magatrends, đã cho rằng thế giới trong tương lai sẽ tập trung vào công nghệ cao với hình thức cảm ứng. Thế giới công nghệ cao này sẽ khiến chúng ta vươn xa hơn ngoài gia đình hạt nhân của mình, liên lạc với các đồng nghiệp và bạn bè thông qua fax, emai và điện thoại di động thay vì phải gặp gỡ trực tiếp. Lái xe vào nhà và ra khỏi nhà qua cửa garage mà không phải chào hỏi hàng xóm. Cách sống, làm việc và liên lạc mới của chúng ta sẽ tạo ra khoảng cách trong giao tiếp với mọi người.
  14. Ngày nay chúng ta nhận thấy cuộc sống diễn ra đúng như những gì Naisbitt đã dự đoán – biệt lập trong góc riêng, phòng ngủ hoặc phong cách riêng của mình. Mối quan hệ giữa các cá thể trong một xã hội, trong cộng đồng tôn giáo, trong các hiệp hội kinh doanh cũng như trong các tổ chức ngày càng suy giảm. Nguyên nhân là do chúng ta đã mất khả năng kết nối. Sau sự kiện 11 tháng 9 năm 2001, người dân Mỹ không chỉ muốn chia sẻ kinh nghiệm chung về một sự kiện trọng đại mà hơn bất cứ lúc nào hết, họ mong muốn trò chuyện về vấn đề khủng bố, chiến tranh và đôi khi không còn chủ đề nào khác ngoài khủng bố và chiến tranh. Một tuần sau vụ 11 tháng 9, một viên phi công đã phải hướng dẫn cho hành khách khởi hành từ sân bay quốc tế Denver về cách giới thiệu bản thân mình và tìm hiểu mọi người. Đó chính là lúc chúng ta cảm thấy đã thực sự để mất nghệ thuật trò chuyện làm quen. Tôn trọng không gian riêng của người khác là thói quen hằng ngày của chúng ta – do đó chúng ta không biết cách nói chuyện, chưa kể đến việc phát triển câu chuyện. Nhưng bởi nhu cầu tiếp xúc và mở rộng quan hệ cùng với tâm lí chung của chúng ta trước thảm kịch quốc gia đã khiến nhu cầu về việc trò chuyện làm quen nảy nở. Chúng ta sẽ giao tiếp tốt hơn nhiều nếu như tập trung vào hai mục tiêu trước mắt. Mục tiêu thứ nhất: Phải mạo hiểm. Mọi chuyện phụ thuộc vào chúng ta khi mạo hiểm bắt đầu trò chuyện với người lạ. Không nên hy
  15. vọng người khác sẽ bắt chuyện với ta trước, mà thay vào đó thậm chí nếu cảm thấy xẩu hổ thì chúng ta vẫn phải là người chủ động trước. Dù cho chúng ta đều cảm thấy trong chừng mực nào đó sẽ bị từ chối. Khi đó hãy tự nhủ với bản thân rằng còn nhiều chuyện tồi tệ trong cuộc sống hơn là việc bị từ chối trong những lần giao tiếp, trong ngày hội kỷ niệm của trường hay tại các cuộc họp. Mục tiêu thứ hai: gánh vác trách nhiệm. Gánh vác trách nhiệm trong cuộc trò chuyện là trách nhiệm của tất cả mọi người. Nhiệm vụ của chúng ta là phải tạo ra chủ đề để trao đổi, phải nhớ tên mọi người và giới thiệu họ với nhau, phải biết hạ nhiệt khi tình hình căng thẳng và lấp đầy những khoảng trống trong trò chuyện. Chúng ta đều hy vọng là mọi người sẽ luân phiên đảm nhận trách nhiệm này. Nếu như mọi người cảm thấy thoải mái với sự hiện diện của chúng ta, họ sẽ có hứng thú làm đối với chúng ta. Lời nói chẳng mất tiền mua nhưng lại rất có giá trị Những câu chuyện xã giao rất cần thiết trong việc tạo dựng và làm phong phú hơn các mối quan hệ. Do vậy, hãy luôn khởi đầu và kết thúc những cuộc đối thoại bằng những lời trò chuyện thân mật để khiến mối quan hệ trở nên gần gũi hơn. Các nhà đầu tư thường chọn người lên kế hoạch tài chính cho mình dựa trên khả năng người đó khiến cho họ cảm thấy an toàn và thỏa mái như thế nào.
  16. Cách cư xử của bác sĩ bên giường bệnh của bạn quan trọng với bạn như thế nào? Những nhà tạo mẫu tóc là những nhà ngoại giao khéo léo tột bậc, bởi họ biết sẽ không có phụ nữ nào chịu bỏ ra cả tiếng đồng hồ ngồi trên ghế phó mặc cho ai đó cầm trên tay những vật sắc nhọn nếu như cô ta không cảm thấy thoải mái. Nói cách khác, chính những cuộc trò chuyện lại hé lộ công ty và cá nhân đó dùng tiền như thế nào. Nhìn chung, mọi người và các tổ chức dùng tiền vì hai l{ do sau: Để giải quyết một vấn đề hay đáp ứng nhu cầu. Hãy nghĩ mà xem. Bạn vội vàng vào ăn trưa trong quán đồ ăn nhanh để có thêm thời gian. Bạn thuê người trông trẻ để được đi chơi vào buổi tối. Bạn thuê công ty dịch vụ đến cắt cỏ sân, vườn để có thêm thời gian rảnh và tránh bị dị ứng. Để có được những cảm giác tích cực, vui vẻ. Susan, người hàng xóm của tôi vẫn tiếp tục gửi tiền ở ngân hàng cũ dù có những ngân hàng khác mời chào bẵng những điều khoản hợp đồng tốt hơn – vì cô ấy thích nhân viên ở đó. Hay như Vince hạn tôi đã chuyển nhà sang tận bên kia thị trấn nhưng vẫn lái xe về khu cũ để đưa chó đi khám bệnh. Mặc dù anh và người bác sĩ không hay nói chuyện với nhau, nhưng anh không nghĩ
  17. sẽ đi đâu khác. Anh ấy đặc biệt thích người bác sĩ này. Một người giao tiếp tốt thường biết cách gợi những cảm xúc tích cực ở người khác. Sự thật là lựa chọn của người tiêu dùng trong việc tiêu tiền ở đâu đề bị ảnh hưởng bởi việc có hay không có sự giao tiếp. Trò chuyện có { nghĩa quan trọng bởi nó là phần không thể thiếu để tạo nên sự giao tiếp. Phụ huynh và giáo viên gặp gỡ nhau trước cuộc họp nhằm tạo lập mối quan hệ. Những người môi giới thế chấp hay tán gẫu với những người có thể nguồn cung cấp thông tin như nhân viên của các công ty danh tiếng và những nhà kinh doanh bất động sản nhằm thắt chặt mối quan hệ và thu được lợi ích kinh doanh. Thậm chí chỉ cần vài cuộc nói chuyện thoải mái thôi cũng sẽ khiến khách hàng tiềm năng đó nhớ đến bạn hơn là nhớ tới đối thủ của bạn. Thế giới của chúng ta thay đổi rất nhanh và khắc nghiệt. Các phương tiện truyền thông mang đến tin xấu nhiều hơn tin tốt. Mọi người thường hay để { đến những cuộc nói chuyện trong đó nhắc đến họ và cóys nghĩa với họ. Ai cũng tìm kiếm những điều đó ở những hội thoại thân thiện. Chính vì thế, họ thường chọn mua đồ và sử dụng dịch vụ ở những cửa hàng tư nhân bởi sự nồng hậu, thân thiện và biết quan tâm. Từ những công ty lớn tìm nàh cung cấp đến những người tiêu dùng mua thực phẩm – mọi quyết định đều bị ảnh hưởng bởi việc thiết lập giao tiếp với bên đối tác.
  18. Giao tiếp ít nhưng vẫn đạt hiệu quả Những nhà quản l{ hiệu quả luôn dùng cách trò chuyện trước cuộc họp để tạo nhịp cho cuộc thảo luận nghiêm trọng và có thể phức tạp hơn. Những cuộc trò chuyện thân mật thường mở ra cơ hội tạo dựng quan hệ, tạo ra một đội ngũ kết dính cũng như tăng khả năng thành công. Phát triển các kỹ năng giao tiếp còn giúp bạn cải thiện việc giao tiếp với con cái. Câu hỏi mà các bậc cha mẹ hay hỏi nhất - Ở trường thế nào con? – là câu hỏi giết chết trò chuyện. Hãy tránh câu trả lời gọn lỏn “ổn” bằng cách tạo ra cuộc trò chuyện giữa bạn và con cái. Hãy thử hình dung rằng khi đó, bạn sẽ thực sự hiểu được về những điều con bạn đang học và bạn bè của chúng! Chuyện trò không có nghĩa là nói chuyện vớ vẩn mà là kết nối mọi người lại với nhau. Đánh giá đúng sức mạnh của việc trò chuyện là bước đi quan trọng đầu tiên. Chỉ khi nhận ra giá trị của nó, bạn mới sẵn sàng tiếp thu các kỹ năng. Nếu như bạn cho rằng trò chuyện là tất cả những gì khiến bạn trở thành một người lẻo mép thì bạn hoàn toàn nhầm. Trò chuyện nghĩa là bạn đang đi những bước đầu tiên. Nó khởi đầu cho mọi phản hồi tác động đến cuộc sống của bạn. Cuốn sách này bao gồm những kỹ xảo và thủ thuật nhằm giúp bạn có những kỹ năng để tự tin vào chất lượng của
  19. đối thoại. Bạn không nhất thiết phải yêu thích các bữa tiệc cocktail hay những sự kiện kết giao xã hội, nhưng bạn phải có đủ kỹ năng để trò chuyện thành công trong những bữa tiệc đó. Cũng như tôi, bạn có thể thích ở nhà đọc sách hơn là tham gia một sự kiện mà ở đó bạn không quen biết ai. Việc hòa mình với mọi người khi trong phòng toàn người lạ rõ ràng đòi hỏi rất nhiều nỗ lực. Tuy nhiên, không thể phủ nhận rằng có rất nhiều sự kiện chúng ta rất muốn tham dự. Do đó, bạn nên tận dụng tối đa mọi cơ hội mình có để rèn luyện kỹ năng giao tiếp. Khi đọc xong cuốn sách này, bạn sẽ có đầy đủ mọi thông tin để trở thành nhà giao tiếp thành công trong bất kz hoàn cảnh nào. Trò chuyện không chỉ nâng cao kỹ năng giao tiếp mà còn cải thiện khả năng lãnh đạo của bạn, giảm tải những lo lắng trong mọi tình huống khiến bạn tự tin hơn, dẫn dắt bạn đến với những mối quan hệ mới và nhiều điều nữa.
  20. Chương 2 Biết vượt qua lời mẹ dạy Thật ra, rất nhiều người trong chúng ta thiếu kỹ năng giao tiếp thích hợp. Một vài k{ ức khi còn bé vẫn có ảnh hưởng và ám ảnh cúng ta đến tận khi lớn. Cũng từ những bài học đầu đời đó mà chúng ta luôn ngần ngại bắt chuyện. Ngay từ những ngày chập chững biết đi, bố mẹ đã luôn dặn chúng ta: Những điều tốt đẹp chỉ đến với người biết chờ đợi Im lặng là vàng Phải đợi đến khi thích hợp mới được nói Không nói chuyện với người lạ Những điều răn ngày chỉ giúp ích khi bạn còn bé để giữ bạn an toàn và dạy bạn biết cách cư xử. Nhưng bây giờ khi đã lớn, không phải bất cứ người lạ nào bạn gặp cũng đều gây nguy hiểm cho bạn, nhất là khi tính cách của bạn đã đinh hình. Đã đến lúc thay thế những lời dặn dò của cha mẹ bằng những lời khuyên hữu ích hơn dưới đây: Trong hoàn cảnh bình thường, hãy bắt chuyện với người lạ Nhằm mở rộng bạn bè cũng như đồng nghiệp, bạn nên chủ động lôi kéo cả người lạ và người quen vào câu chuyện. Những người không quen biết cũng có khả năng
  21. trở thành bạn tốt, khách hàng dài hạn, đối tác có giá trị, và là cầu nối đến với những kinh nghiệm mới và con người mới. Hãy nghĩ về nhũng người lạ như những người sẽ mang đến nhịp sống mới cho cuộc sống của bạn, chứ không phải những người khiến bạn sợ hãi. Hãy tự giới thiệu Lần cuối cùng bạn được giới thiệu với người khác là khi nào? Sự thật là người chủ bữa tiệc có rất ít thời gian để làm việc này một cách hữu ích nhất. Chắc bạn cũng đã từng đến những bữa tiệc. Người chủ chào đón bạn, cất áo cho bạn, nói chuyện vài phút và chỉ đồ ăn cho bạn. Và rồi họ lại đi đón người khách khác, và bạn bị bỏ đúng đó lẻ loi trng phòng. Nếu như bạn đợi người chủ quay lại và giới thiệu bạn với những người khachs khác thì bạn chỉ có cơ hội gặp gỡ những con tôm trên bàn tiệc mà thôi. Thời cuộc đã thay đổi. Mọi người đều hy vọng bạn sẽ tự mình hòa nhập, tự giới thiệu bản thân mình, và chủ động làm quen. Theo như Babe Ruth nói: “Đừng để sự sợ hãi bị từ chối cản đường bạn”. Nên nhớ ngay cả người bạn thân thiết của bạn cũng từng là người lạ. Hãy thử mạo hiểm. Hãy tiến lại gần ai đó và tự giới thiệu. Hãy chìa tay ra, nhìn vào mắt họ, mỉm cười và nói: “Xin chào. Tôi là Deb Fine. Rất vui khi gặp anh/chị.” Nếu như bạn là thành viên của một hiệp hội, phòng thương mại, liên đoàn, hay giáo hội nào đó, hẳn bạn đã hiểu tầm quan trọng của việc duy trì các mối quan hệ này. Chúng ta gia nhập các
  22. tổ chức như thế để tìm bằng hữu và chúng ta thường từ bỏ khi không tìm được người bạn thích hợp. Thay vào đó, chúng ta lai theo đuổi những hiệp hội sẽ khó cho phép chúng ta gia nhập. Tôi nghĩ hầu hết chúng ta sẽ cảm thấy quen thuộc khi đọc bài thơ sau của một tác giả vô danh: Cảm tưởng của một thành viên mới Tôi gặp bạn trong những lần hội nghị, Nhưng chưa một lần bạn cất lời chào tôi. Bởi bạn bận rộn mọi nơi mọi lúc Với những người bạn biết rõ mà thôi Tôi ngồi giữa những thành viên khác Nhưng tôi vẫn là cô gái lẻ loi Nhứng người mới, hệt như tôi, lạ lẫm ; Còn những người cũ lướt qua chúng tôi. Ôi giả dối thay, những câu chuyện bạn kể Về tinh thân bằng hữu, thành viên Nhưng bạn chỉ đi ngang phòng hội nghị Và chẳng bao giờ nán lại hàn thuyên
  23. Chẳng lẽ bạn không thể chỉ gật đầu và cười mỉm Hoặc bắt tay rồi ngồi giữa bạn bè ? Nhưng thực tế bây giờ tôi đã hiểu Tôi sẽ đến trong lần hội nghị tới Và hy vọng sẽ được bạn dành cho Một chút thời gian hỏi han, giới thiệu Và khi ấy ta là bạn của nhau. Lần tới khi có cơ hội đến dự một buổi tiệc chiêu đãi, một buổi cà phê, hay dự một đám cưới, hãy nhìn quanh phòng. Tìm cách tiếp cận một ai đó và kéo họ vào câu chuyện của bạn. Tốt nhất nên tìm những người cũng đang có cảm giác đơn độc như bạn. Im lặng là mất lịch sự Đừng tiếc công sức và hãy quên câu châm ngôn im lặng là vàng. Lần đầu tiên tôi nhận ra mặt trái của sự im lặng là khi tôi còn là kỹ sư, và làm việc cùng với một đồng nghiệp có bằng cấp, chức vụ và rất giỏi như tôi. Chúng tôi được cho là ngang sức về mọi mặt. Tuy nhiên, người đồng nghiệp đó lại rất dễ gần và hoạt bát. Các nhân viên phòng marketing, phòng nhân sự và quản l{ chất lượng cũng như các chuyên gia ở trụ sở chính đều biết tên cô ấy. Người quản l{ trực tiếp của chúng tôi chú { đến cô ấy
  24. và luôn góp { với cô trong công việc. Và khi có dịp đê bạt, cô ấy đã được thăng cấp còn tôi thì không. Đơn giản là không ai thấy tôi bởi tôi quá lặng lẽ. Sau đó tôi lại nhận được một bài học đắt giá khác về sự im lặng. Bạn tôi là Johnnie, làm giám đốc khu vực cho một tập đoàn nằm trong danh sách Fortune 100. Cô kéo tôi đến mọi buổi lễ của công ty cô. Bob, ngài phó chủ tịch của một tập đoàn cũng tham dự những hoạt động này. Tôi ngưỡng mộ tư thế đĩnh đạc cũng như thanh lịch của ông khi ông dễ dàng giao tiếp với mọi người. Sự tự tin của Bob lấn át tôi và khiến tôi rất ít khi nói chuyện với ông dù rất ngưỡng mộ. Ngay cả lúc ông lại gần, tôi cũng quá lo sợ nên chẳng nói được gì. Khi chuyển sang phòng bán hàng kỹ thuật, tôi đã gọi cho Bob và giới thiệu lại về mình đồng thời quảng bá dịch vụ của chúng tôi. Trước khi tôi kịp giới thiệu xong về mình, Bob đã làm tôi mất mặt khi nói: “Tôi không thể tin được cô lại đang gọi cho tôi. Chúng ta đã cùng dự tiệc hàng chục lần, và trước mặt mọi người cô đã lơ tôi đi. Cô là người kiêu căng nhất mà tôi biết. Tôi không có hứng thú mua bất kz thứ gì của cô cả.” Khỏi phải nói tôi sững sờ và hoảng sợ như thế nào trước phản ứng của ông ấy. Tôi không hề biết sự e ngại lại có thể bị hiểu nhầm là kiêu ngạo. Xấu hổ và kiêu ngạo là hai điều khác nhau hoàn toàn nhưng hình thức biểu thị bên ngoài lại giống nhau. Do vậy, đừng mạo hiểm giữ im lặng để bị lầm tưởng rằng bạn tự phụ hay kiêu căng. Bạn sẽ phải trả giá đắt cho
  25. điều đó. Những câu xã giao cho người khác thấy cá tính của bạn. Bạn đánh giá cao nỗ lực giao tiếp của người khác. Vậy hãy làm điều tương tự như họ. Trái ngược với những điều người lớn dạy bạn trước đây, im lặng không còn là vàng. Điều tốt đẹp chỉ đến với người biết tìm kiếm Sự chờ đợi lấy đi của bạn rất nhiều thời gian. Bạn phải tự bắt đầu. Đừng mất thời gian nghĩ rằng hãy cứ đợi đi rồi sẽ có người hứng thú đến bắt chuyện với bạn trước. Hãy bỏ thói quen cũ và nghĩ mọi chuyện thật đơn giản, hãy tìm những người bạn quen biết – đồng nghiệp, khách hàng, thậm chí là đối thủ cạnh tranh. Chúng ta sẽ thấy thỏa mái với những người này bởi họ cũng tham dự những sự kiện tương tự, hiểu những thuật ngữ tương tự, và cũng đang cố gắng tiếp cận với những người có quyền quyết định. Hãy kết thúc việc bạn phải bỏ ra 40 đô la để tham dự một sự kiện mà chỉ tìm kiếm những người đã quen biết bởi vì việc đó có vẻ ít mạo hiểm hơn, bởi mục đích của các sự kiện này là để tìm đối tác mới. Nếu bạn mong đợi một nơi mà mọi người để hòa lẫn vào nhau thì đó chỉ có thể là nhưgnx buổi tiệc dành cho người độc thân. Bởi họ có tiếng là những người không có bạn nhảy. Hầu hết mọi người ở những buổi tiệc độc thân – trước đây bao gồm cả tôi – đều chăm chăm lo lắng chờ đợi và tìm bạn trong đám đông. Khi một người bạn xuất hiện, họ lập tức dành cả buổi tối bên nhau. Nếu như họ
  26. muốn ở bên nhau như thế, tại sao không hẹn hò riêng mà lại dành cả tối trong những dịp như vậy để bên nhau ? Vâng họ nói chuyện với nhau thật dễ dàng, thoải mái và tin cậy. Tuy nhiên, cách đó lại không khiến bạn làm quen được với những người mới hay bất chợt có những phút giây lãng mạn. Những điều tốt đẹp chỉ đến với những người biết hành động và chủ động tạo ra điều tốt đẹp. Will Rogers, ngôi sao điện ảnh, nhà bình luận và huyền thoại nhạc dân gian Mỹ đã khẳng định điều này khi nói : “Phải biết trèo cây thì mới đến được chỗ có nhiều hoa quả.” Mặc dù có thể việc trèo cây là mạo hiểm nhưng bạn sẽ không lái được quả ngon nếu chỉ biết đứng đó chờ đợi. Bắt chuyện trước là trách nhiệm của bạn Bạn có biết ám ảnh xã hội lớn nhất ở Mỹ là gì không ? Đó chính là phát biểu trước đám đông. Thế còn ám ảnh thứ hai ? Đó là bắt chuyện với người lạ. Do vậy, hãy luôn nhớ kkhi bạn tham dự một buổi tiệc trưa hay tiệc cocktail, hầu hết mọi người ở đố đều e sẹo nói chuyện với bạn. Vì lo sợ bị từ chối nên nhiều người trong chúng ta không dám mạo hiểm bắt chuyện, nhưng trên thực tế khả năng bị từ chối là rất thấp. Tại những sự kiện khi cố gắng của bạn không được đánh giá đúng, hãy nhớ bạn sẽ không phải gặp lại người đó lần nữa. Bạn sẽ trở thành anh hùng nếu bạn là người bắt chuyện trước. Bạn sẽ có tiếng tăm, sự tôn trọng và các mối quan hệ nếu như bạn duy trì
  27. được cuộc trò chuyện. Hầu hết mọi người đều sẽ hưởng ứng nỗ lực và đánh giá khả năng dẫn dắt cũng như sự thân thiện của bạn. Duy trì trò chuyện vẫn là trách nhiệm của bạn Nếu như bạn luôn chờ đợi người khác khơi mào cho cuộc chuyện trò, bạn sẽ bị xem là người tự coi mình là trung tâm. Thật đấy ! Bởi vì bạn đã đặt sự thoái mái của bản thân mình lên trên những người khác. Bạn không phân chia công việc cân bằng. Nếu như bạn hoàn toàn phớt lờ trách nhiệm của mình trong cuộc trò chuyện làm quen thì giờ đã đến lúc thay đổi. Bạn không thể dựa vào người khác để tiếp tục cuộc nói chuyện bởi cuộc trò chuyện sẽ rất buồn tẻ. Hơn thế nữa, những câu trả lời nhát gừng, cụt lủn sẽ không thể hiện sự đóng góp của bạn cho cuộc đối thoại. Bước đâu tiên để trở thành người trò chuyện tuyệt vời là bạn phải nỗ lực trong đối thoại và chủ động giúp người khác thấy thoải mái. Hãy xem danh sách các câu hỏi phá vỡ im lặng dưới đây và đảm bảo sẽ sử dụng ít nhất bốn điều trong cuộc làm quen sắp tới của bạn. Nếu bạn e rằng mình sẽ không nhớ hết, hãy chép lại, cho vào trong túi và đọc lại trước khi đến một buổi tiệc. Hoặc nếu như khi bạn đã đến đấy mà lại thấy đầu óc trống rỗng, hãy xin lỗi rồi đi vào trong toa lét để đọc lướt lại danh sách của mình. Câu hỏi phổ biến và cổ điển là : Anh/chị làm nghề gì? Dưới đây là những cách khác nhau để bắt đầu
  28. một câu chuyện, giúp bạn khiến câu chuyện trở nên đa dạng và luôn mới mẻ. Bạn sẽ không bao giờ sử dụng hết những câu hỏi trong danh sách này, mà chỉ những câu thích hợp với từng cuộc đối thoại và vào từng thời điểm. Đồng thời hãy chuẩn bị câu trả lời bởi người trò chuyện có thể sẽ hỏi lại bạn chính những câu hỏi này. Những câu hỏi phá vỡ im lặng với chủ đề công việc 1. Miêu tả một ngày làm việc điển hình của bạn. 2. Sao bạn lại có { tưởng này ? 3. Điều gì khiến bạn tham gia lĩnh vực này ? 4. Điều khiến bạn hứng thú trong công việc tiếp thị/nghiên cứu/giảng dạy ? 5. Điều bạn yêu thích nhất trong công việc của mình là gì ? 6. Điều khác biệt giữa bạn, công ty của bạn với các đối thủ cạnh tranh ? 7. Tại sao công ty của bạn ? 8. Kể một vài thử thách trong công việc của bạn. 9. Bạn dự đoán xu hướng sắp tới trong lĩnh vực của bạn là gì ? 10. Cách hữu hiệu nhất mà bạn biết để quảng bá cho doanh nghiệp của mình là gì ? 11. Kể lại kinh nghiệm làm việc quan trọng nhất mà bạn có được. 12. Lời khuyên bạn dành cho những người mới bắt đầu trong lĩnh vực như bạn là gì ?
  29. 13. Bạn sẽ làm gì khi biết chắc mình sẽ không thất bại ? 14. Những thay đổi đáng kể mà bạn chứng kiến trong công việc kể từ khi bạn bắt đầu là gì ? 15. Hãy kể lại sự cố lạ lùng nhất bạn gặp phải. 16. Công việc tốt nhất bạn từng làm là gì ? Và công việc tệ nhất ? 17. Phần khó khăn nhất trong công việc của bạn là gì ? 18. Internet có ảnh hưởng như thế nào đến công việc của bạn ? 19. Bạn có biết ai có thể giúp tôi ? 20. Hãy nói về nền kinh tế/bầu cử/mùa hè có ảnh hưởng thế nào đến công việc của bạn. Những câu hỏi phá vỡ im lặng trong lĩnh vực xã hội 1. Bạn nghĩ gì về phim ảnh/nhà hàng/tiệc tùng ? 2. Hãy kể về kz nghỉ thú vị nhất của bạn. 3. Bạn thích làm gì vào những ngày mưa ? 4. Nếu như bạn được tái diễn lại một khoảnh khắc trong cuộc sống, đó là khoảnh khắc nào ? 5. Bạn muốn có thứ gì nhất ? Tại sao ? 6. Hãy kể về người họ hàng bạn yêu qu{ nhất. 7. Hãy nói về thị trấn nơi bạn lớn lên ? 8. Bạn muốn quay trở lại nơi nào trong thời gian tới đây ? 9. Kể cho tôi nghe về bọn trẻ nhà bạn.
  30. 10. Bạn cho rằng độ tuổi nào là hoàn hảo nhất ? Tại sao ? 11. Một ngày làm việc của bạn như thế nào ? 12. Trong số những nơi bạn đã sống, hãy kể về nơi bạn thích nhất. 13. Kz nghỉ nào bạn ưa thích nhất ? Bạn tận hưởng những gì ? 14. Những truyền thống nào của gia đình mà bạn đặc biệt ưa thích ? 15. Hãy kể về chiếc ô tô/xe máy đầu tiên bạn mua ? 16. Internet ảnh hưởng như thế nào đến cuộc sống của bạn ? 17. Ai là thần tượng hồi nhỏ của bạn ? Và thần tượng đó có thay đổi không ? 18. Hãy kể về người thầy bạn nhớ nhất. 19. Hãy kể về một bộ phim/một cuốn sách bạn từng xem/đọc hơn một lần. 20. Nhà hàng ưa thích của bạn là gì ? L{ do ? 21. Hãy kể tại sao bạn được đặt tên là ? Hãy kể nguồn gốc họ của bạn ? 22. Hãy kể về nơi nào bạn đã đến và mong sẽ không bao giờ phải trở lại. 23. Điều ngạc nhiên lớn nhất bạn từng có là gì ? 24. Điều bất ngờ lớn nhất bạn từng lên kế hoạch dành cho một ai đó là gì ? 25. Trượt tuyết ở nơi này luôn là thử thách. Bạn thích trượt tuyết ở những đâu ?
  31. 26. Ai sẽ đóng vai bạn nếu có bộ phim về cuộc đời bạn ? Sao lại là người đó ? 27. Người nổi tiếng nhất mà bạn đã gặp là ai ? 28. Hãy kể về một vài giải pháp cho cuộc sống và công việc trong năm mới của bạn. 29. Việc thiếu tổ chức nhất mà bạn đã từng làm là gì ? 30. Kể về một bộ trang phục bạn đã mặc đi dự tiệc. 31. Kể về địa vị chính trị mà bạn muốn nắm giữ. 32. Bài hát nào gợi nhớ một sự cố trong cuộc đời bạn ? 33. Bữa ăn đáng nhớ nhất của bạn là ở đâu ? 34. Sự trùng hợp đáng nhớ nhất mà bạn đã từng trải qua hay được biết đến ? 35. Khi thoải mái, bạn có thể nói chuyện như thế nào ? 36. Nhân vật hoạt hình nào bạn muốn được phỏng vấn nhất ? Vì sao ? 37. Hãy kể với tôi về gia đình bạn. 38. Mùi hương nào gợi đến một kỉ niệm đặc biệt ? 39. Kể về người đáng sợ nhất bạn từng gặp. 40. Bạn thích làm gì một mình ? 41. Hãy kể về một người bạn thời thơ ấu chuyên gây rắc rối cho bạn. 42. Kể về quãng thời gian khi bạn ăn hoặc uống quá nhiều. 43. Kể về ba tháng sống xa nhà đầu tiên của bạn. 44. Kể về quãng thời gian khi bạn thất nghiệp.
  32. 45. Chia sẻ kỷ niệm về một người ông/bà của bạn. 46. Kể về khoảnh khắc xấu hổ nhất của bạn. 47. Kể cho tôi nghe về điều mà hầu hết mọi người thường không đoán về bạn. 48. Bạn sẽ làm gì nếu như kiệm được một triệu đô la ? 49. Thời tiết như thế nào được bạn cho là l{ tưởng nhất và tại sao ? 50. Bạn đã học trượt tuyết/chơi piano như thế nào ?
  33. Chương 3 Trò chơi mạo hiểm : Bắt chuyện Bạn đã được trang bị đầy đủ những kỹ năng để phá vỡ im lặng. Nếu như có ai chào bạn, bạn đã có đầy đủ nguyên liệu cho một cuộc trò chuyện. Luôn có sẵn chủ đề để nói sẽ giúp bạn cải thiện đáng kể kỹ năng giao tiếp. Tuy nhiên, đôi lúc tim bạn vẫn đập nhanh hối hả. Bạn nghĩ chỉ cần sẵn sàng đối đáp khi có ai kéo mình vào hội thoại là đủ. Vì thế, bạn đến trường của con trai và đợi những phụ huynh khác chào. Bạn đến tiệc tối và cố tỏ vẻ bận rộn vì hy vọng sẽ có một đồng nghiệp tiến lại và nói chuyện với bạn. Không ! Bạn không cần căng thẳng đến thế. Matt McGraw, nhân viên quản l{ dịch vụ thông tin tại Denver cho biết nhiều tình huống sẽ trở nên bớt căng thẳng hơn nhờ những câu xã giao mở màn. “Năm 19 tuổi, khi đang theo học tại Đại học Oregon, tôi có làm thêm vài năm tại một bệnh viện địa phương. Công việc của tôi là chuẩn bị kỹ thuật sửa soạn cho các bệnh nhân nam trước khi họ được phẫu thuật bao gồm cả việc cạo. Bạn có thể hình dung đây là công việc khó khăn cho cả tôi lẫn người bệnh. Tôi bắt đầu ngày làm việc vào lúc 4 giờ rưỡi sáng. Bởi vậy, tôi chuẩn bị cho bệnh nhân đầu tiên từ rất sớm. Tôi mất từ một tiếng trở lên cho mỗi bệnh nhân. Bản thân công việc này vốn khó khăn và làm cho người bệnh không thoải mái. Họ đang đói, đau triền
  34. miên, cảm thấy lạ lẫm khi có người khác cạo cho mình. Nhiều người ốm yếu và đối mặt với nỗi sợ hãi sinh tồn. Người chuẩn bị được yêu cầu cạo cho bênh nhân 100% từ cằm đến mắt cá chân. Hy vọng rằng tôi đã miêu tả đúng hoàn cảnh hồi đó khó khăn như thế nào. Nhưng tôi nhanh chóng phát hiện ra mọi việc sẽ trở nên hết sức dễ dàng nếu như tôi biết cáh lôi kéo họ trò chuyện. Họ sẽ được thu giãn và thời gian sẽ trôi nhanh hơn rất nhiều nếu tôi làm cho họ quên đi việc đang bị cạo. Chúng tôi không nói chuyện về tình hình sức khỏe, nỗi sợ hãi của họ, chiinhs trị hay thể thao mà chỉ là những vấn đề chung chung, chuyện thường ngày như họ sống ở đâu, nơi đó như thế nào, quê gốc của họ ở đâu và nơi đó ra sao. Tôi hoàn toàn đồng { về sức mạnh của những lời hỏi han. Nó không nhất thiết phải nói về chương trình nghị sự mà đơn giản chỉ là một cách hiểu về người khác. Cuối cùng, tôi nghĩ rằng những bệnh nhân đó nói chuyện với tôi còn nhiều hơn thời gian họ nói chuyện với tất cả bác sĩ và y tá của họ. Đó là một công việc thật tuyệt vời.” Bạn hoàn toàn có thể bắt chuyện trước. Nó không hề khó như bạn nghĩ. Và cái hay của việc này là bạn làm chủ định mệnh của mình. Thay vì chờ đợi ai đó nói chuyện với bạn, bạn hãy tự chọn người đồng hành cho mình. Với quan niệm là: Bạn hãy chọn một người. Và hãy tận hưởng điều đó!
  35. Nguyên tắc rất đơn giản: Khi ai đó trao cho bạn một nụ cười, hãy tự nhiên cười đáp lại. Hãy là người cười và chào người khác trước. Chỉ cần mỉm cười và một vài câu nói thế là xong. Luôn chắc chắn bạn có trao cả ánh mắt. Việc làm đơn giản này khởi đầu của việc thiết lập mối quan hệ. Trong những giây phút đó, hãy tỏ ra hứng thú với người khác. Tuy nhiên, nếu { nghĩ ấy khiến bạn chỉ muốn nhảy ngay lên giường và trùm chăn kín mít thì phải tìm cáh khác đơn giản hơn. Hãy đi qua một khu thương mại và chào mười người bạn gặp. Khi bạn đi qua bãi đỗ xe để vào khu bán tạp phẩm, hãy chào ba người bán hàng. Hãy duy trì luyện tập đến khi nào bạn thấy thật tự nhiên. Cô Barb, bạn tôi đã quyết định từ bỏ công việc ổn định của mình để tham gia tranh cử vào hội đồng thành phố. Cô có cách trò chuyện rất tự nhiên và cô đã phát hiện ra một số điều thú vị trong chiến dịch tranh cử của mình. Tại các buổi diễn thuyết trước công chúng, các ứng viên khác thường vào phòng, tìm đến bục phát biểu rồi ngồi xem lại phần chuẩn bị của mình hoặc tự trả lời trước một số câu hỏi có thể được đặt ra. Nhưng Bard thì khác, cô hòa mình cùng với thính giả và làm quen với càng nhiều người càng tốt. Bard cũng phát hiện ra là cách tốt nhất khiến người khác cảm thấy thoải mái và cởi mở là nhìn vào mắt họ và hỏi Anh/chị tên là gì? Bí quyết này đã giúp cô chưa bao giờ thất bại khi làm quen với người khác.
  36. Ý nghĩa của những cái tên Tất nhiên là bạn phải đứng lại và trò chuyện, đừng chỉ đi ngang qua và nói xin chào. Hãy tìm cách để nhớ tên người khác; học cách nhớ và gọi tên người khác là một trong những nguyên tắc quan trọng nhất cho một cuộc trò chuyện hiệu quả. Vì vậy, hãy tập trung trong khi người khác giới thiệu. Hãy nhắc lại tên của họ trong lời chào của bạn. Rất vui được gặp chị, Debra. Để giúp bạn ghi nhớ được những cái tên, hãy luôn gọi tên người đó khi trò chuyện. Hãy kiềm chế nghĩ tới câu trả lời mà chú tâm vào tên của người cùng trò chuyện. Hãy tập trung vào tên của họ, nhắc đi nhắc lại trong đầu rồi mới chuẩn bị các câu trả lời. Nếu như bạn bị mất tập trung trong phần giới thiệu và quên mất tên, hãy thừa nhận điều đó! Đừng cố cho đến hết cuộc trò chuyện mà không hề biết tên của người kia. Tốt hơn hết là nói một điều gì đó đại loại như Xin lỗi, tôi không chắc là mình biết chính xác tên anh/chị. Thường thì ai cũng thích được hỏi lại tên còn hơn gọi sai tên họ. Đừng bao giờ gọi sai tên. Điều này đặc biệt đúng. Ví dụ như bạn đang xếp hàng tại rạp chiếu bóng. Đừng cố công vắt óc suy nghĩ làm gì. Hãy nói: Xin lỗi, tôi không nhớ tên anh/chị. Anh/chị có thể nói lại được không? Mẹo nhỏ hiệu quả này sẽ tránh cho bạn gặp phải những rắc rối không lường trước được. Giả dụ như bạn quên tên khách hàng và khi đang trò chuyện với họ, sếp bạn xuất hiện. Bạn sẽ làm thế nào để giới thiệu khách hàng với sếp khi mà cả tên họ bạn cũng không
  37. biết? Đừng bao giờ ngần ngại nhắc lại tên trước khi bắt đầu cuộc trò chuyện, nếu không bạn sẽ hối hận. Bạn sẽ là một gã cờ bạc kém cỏi nhất khi cá với tôi Tôi cá là bạn không nhớ tên tôi! Bởi tôi không sẵn lòng đặt cửa đâu. Tôi sẽ úp bài ngay lập tức và đề nghị được nhắc lại tên! Bạn cũng sẽ không bao giờ phải lảng tránh người khác chỉ vì bạn không nhớ được tên họ. Hãy dẹp bỏ lo lắng đó đi, thú thật và cơ hội để có những cuộc trò chuyện thú vị là rất lớn. Ngay cả khi bạn bị tách biệt hẳn với đám đông hay chỉ tình cờ đi ngang qua một hàng tạp hóa, hãy lại gần và chào hỏi mọi người. Nếu như bạn lảng tránh ai đó chỉ vì xấu hổ do quên mất tên người đó, bạn chỉ làm cho lỗi lầm đó trầm trọng thêm vì sự khiếm nhã. Có một chút rắc rối hơn khi gặp người nước ngoài, hay những người có tên lạ. Vì vậy hãy tìm cách để nhớn đúng cách phát âm tên họ, ngay cả khi điều này đồng nghĩa với việc bắt người khác phải nhắc đi nhắc lại nhiều lần. Khi bạn mất thời gian để học cách phát âm đúng tên một người khác, chứng tỏ bạn rất quan tâm đến người đó và điều này được đánh giá cao. Ngược lại nếu bạn tỏ ra lười biếng vì tên người khác khó nhớ, điều này sẽ được hiểu là tên họ không đáng để bạn nhớ. Hãy luôn nhớ rằng việc ghi nhớ những cái tên là việc nên làm. Thực tế là, học cách ghi nhớ tên là một phần tất yếu của một cuộc trò chuyện. Chủ nhà luôn được coi là người phải biết và gọi đúng tên khách vì họ có trách
  38. nhiệm giới thiệu mọi người làm quen với nhau. Tôi đã từng ngồi ở bàn dành cho tám người, đến trước tôi là ba người khác đã ngồi sẵn ở đó. Khi những người khác đến sau, tôi đưa tay ra bắt và giới thiệu họ với ba người đến trước để làm quen và trò chuyện. Tôi giới thiệu. Đây là Linda làm tại Sun Microsystem, đây là John làm tại Sony và đây là Sam từ Hiệp hội An toàn lao động. Với vai trò là chủ nhà, bạn sẽ cảm thấy thoải mái và tạo ra bầu không khí tự nhiên dễ chịu để trò chuyện. Chủ nhà cũng đóng vai trò như người trưởng nhóm. Hãy cẩn thận với những biệt danh Nếu như một đồng nghiệp tự giới thiệu mình là “Michael”, không nên gọi anh ấy bằng tên “Mike”. Nếu như anh ấy muốn bạn gọi là “Mike”, anh ấy đã giới thiệu bằng tên đó rồi. Nếu như ai đó có tên khó đọc, hãy cố gắng học đúng tên của họ - không nên gọi tắt bằng biệt danh nếu chưa được sự đồng { của họ! Tôi phát cáu lên khi ai đó gọi tắt tên tôi là “Debbie”. Tôi biết là không chỉ mình tôi đã ở trong tình huống như thế. Sau một cuộc họp, Julia đi đến và kể với tôi: “Debra, tôi có một vài điều muốn nói với chị. Trước đây tôi cũng tên là Debra. Tôi thường phải diễn thuyết trước ban giám đốc. Và lúc nào cũng có người gọi tôi bằng cái tên Debbie. Rốt cuộc tôi không thể chịu đựng nổi và đổi tên thành Julia!” Hãy chắc rằng bạn dùng và gọi đúng tên người khác. Ví dụ, khi tôi gọi cho một khách hàng, thư k{ của người này
  39. trả lời máy: Đây là văn phòng Katherine Winter, Susan xin nghe. Tôi sẽ đáp lại: Xin chào Susan, tôi là Debra Fine. Làm ơn cho tôi gặp Katherine? Tôi đã dùng đúng tên và không tùy tiện khi gọi tên mọi người. Susan có vai trò rất quan trọng bởi cô ấy là cầu nối với vị khách hàng của tôi. Vì vậy sẽ không có lợi khi làm phiền lòng cô ấy nếu đường đột gọi cái tên “Sue” hoặc là không gọi tên. Gọi người khác bằng tên chứng tỏ bạn quan tâm đến họ và khiến cho họ cảm thấy bản thân thật đặc biệt. Một ví dụ khác: Khi đi trả băng Video thuê quá hạn, tôi đã bắt chuyện với người trông cửa hàng trong khi đợi thông tin chi tiết tài khoản của tôi hiện lên trên máy tính. Trong cuộc trò chuyện ngắn ngủi đó, tôi đã gọi tên và hỏi anh ấy đã xem qua tất cả các phim trong cửa hàng chưa. Đến khi thông tin tiền quá hạn của tôi hiện lên trên máy tính, anh ấy đã hủy thông báo đó đi và chúc tôi một ngày tốt lành. Khi bạn gọi tên người khác một cách chân thành, điều này sẽ khiến họ cảm thấy bản thân rất đặc biệt. Nên cho đi nhiều hơn những gì hi vọng nhận được Giới thiệu lại tên bạn khi gặp lại ai đó là việc nên làm – dù bạn đã gặp họ trước đây và nghĩ rằng đáng lẽ họ phải nhớ tên bạn. Hãy nghĩ đây là một sự rộng lượng ngẫu nhiên. Hãy giơ tay ra và nói: Xin chào Patrick, tôi là Debra Fine. Anh có khỏe không? Bằng cách tự giới thiệu tên mình trước, tôi đã làm cho Patrick không khó xử.
  40. Nếu như anh ấy trót quên tên tôi, điều này sẽ không lộ ra, và anh ấy sẽ không mất thời gian để cố nhớ xem tôi tên là gì. Người chồng hiện tại của tôi là một nha sĩ. Thường thì các nha sĩ không nhận thức được là họ có tính cách dễ chịu và hòa đồng. Mỗi khi anh ấy ra ngoài, bệnh nhân thường nhận ra và bắt đầu hỏi chuyện anh ấy thân mật mà không cần phải qua màn giới thiệu. Chồng tôi thường không nhớ họ là ai và cảm thấy rất bất tiện. Anh ấy cũng không thể giúp tôi tham gia vào cuộc trò chuyện đó bởi vì không có màn giới thiệu. Vì vậy đừng bao giờ cứ áp đặt rằng ai đó thường xuyên gặp bạn có nghĩa là họ sẽ nhớ tên bạn, nhất là khi họ gặp bạn tại một bối cảnh khác. Bạn sẽ nhớ được tên cô nhân viên môi giới bất động sản, người đã dành cả ngày Chủ nhật lái xe đưa bạn đi tìm nhà dễ dàng hơn là cô ấy nhớ về bạn. Nhất là khi bạn gặp cô ấy tại trạm xăng mà bạn lại đang bịt mặt. Vì vậy hãy cho cô ấy một cơ hội, hãy nhắc tên bạn khi chào cô ấy.
  41. Chương 4 Duy trì cuộc nói chuyện Thay vì ngồi nguyên một chỗ và chờ đợi người khác đến bắt chuyện với mình, hãy chủ động làm đièu đó, như thể bạn sẽ mời người đó về nhà ăn tối. Trong vai trò chủ nhà, bạn sẽ có trách nhiệm làm cho người đó càng thoải mái càng tốt. Khi bạn đi đến một bữa tiệc hay một cuộc họp, hãy tìm và gặp gỡ một ai đó. Sẽ dễ dàng để trò chuyện với ai đó hơn là tham gia vào cuộc trò chuyện của một nhóm người, vì vậy hãy bắt đầu bằng việc tìm kiếm “một người dễ tiếp cận”. Một người dễ tiếp cận là người luôn giao tiếp bằng mắt với bạn hoặc người không quá chăm chú vào một cuộc trò chuyện hoặc một hoạt động khác như đọc báo, làm việc với máy vi tính. Có thể đó là một người đang tìm gì đó để ăn, một người đang ngồi tại bàn một mình, hay một người đang đi quanh phòng một mình. Thường thì những người này sẽ cảm thấy được giải tỏa khỏi tình trạng đơn độc nếu có người khác bắt chuyện. Hãy tin tôi đi, tôi đã gặp rất nhiều trường hợp như thế - họ rất thông minh, thú vị, niềm nở, và hay xấu hổ. Họ cũng ở vào hoàn cảnh của bạn trước khi bạn có quyết định cải thiện khả năng giao tiếp. Nếu như bạn khơi mào trò chuyện, họ sẽ coi bạn như một đấng cứu thế.
  42. Hãy lưu { nhìn quanh phòng trước khi bước vào. Bất kể đó là sự kiện gì – một buổi họp, một buổi tiếp đón, một bữa tiệc, hay một buổi đoàn viên – chắc chắn sẽ có những người đứng đơn độc một mình. Đừng chần chừ - hãy giao tiếp bằng mắt và hãy là người mỉm cười trước. Bạn sẽ được đáp trả bằng một nụ cười, điều mà mọi chủ nhà tốt bụng xứng đáng được hưởng. Phần thưởng xứng đáng của bạn sẽ là những người biết chăm chú lắng nghe và đây là cơ hội để thực hành kỹ năng phá vỡ sự im lặng khi bắt đầu câu chuyện. Không chỉ là kỹ năng phá với sự im lặng giúp khởi đầu tốt mà những câu hỏi kèm theo các nhận xét bạn đưa ra cũng giúp duy trì một cuộc trò chuyện hiệu quả. Đừng chỉ đưa ra nhận xét không. Nếu chỉ có những lời nhận xét thôi sẽ làm cho cuộc trò chuyện bế tắc, không biết theo hướng nào hay có thể lại trở về với vị trí ban đầu. Ví dụ những câu cảm thán dạng như Thật là một ngày đẹp trời, hay Điều đó thật là tuyệt chỉ là những gợi mở gián tiếp cho cuộc trò chuyện. Tốt hơn là hãy gợi mở trực tiếp, điều này cho thấy là bạn đang muốn trực tiếp bắt đầu một cuộc trò chuyện. Hãy thử một số gợi { dưới đây! Những câu nói dùng để gợi chuyện Thật là một ngày đẹp trời. Bạn thích nhất mùa nào trong năm?
  43. Tôi thực sự xúc động vì bộ phim này. Bạn có thích nó không? Vì sao bạn thích nó? Nhà hàng này thật tuyệt. Bạn thích nhà hàng nào? Tại sao? Hội nghị này thật thú vị. Bạn đã tham dự năm nào chưa? Tuần trước tôi không đến. Chương trình có gì thú vị không? Thật là một chương trình thú vị sau bữa trưa. Bạn nghĩ sao? Các chiến dịch của tổng thống sẽ bắt đầu ngay lập tức sau lễ nhậm chức. Bạn nghĩ các chiến dịch đó sẽ diễn ra thế nào? Tôi không biết làm thế nào để làm cho việc kinh doanh phát triển hơn. Bạn có đề xuất nào hay không? Tôi thấy rất hào hứng vì vị hiệu trưởng mới. Bạn nghĩ cách điều hành của bà ấy khác với những vị tiền nhiệm như thế nào? Bãi cỏ nhà bạn lúc nào cũng xanh tốt. Bạn có bí quyết gì vậy? Chúng ta đã làm việc với nhau vài tháng rồi đấy nhỉ. Tôi rất mong chúng ta biết về nhau nhiều hơn. Bạn có thể kể cho tôi biết những sở thích ngoài công việc của bạn là gì không? Bạn luôn mặc rất đẹp. Bạn hay mua quần áo ở đâu vậy?
  44. Bạn có căn nhà đẹp quá. Bạn làm thế nào để nhà cửa luôn được sạch đẹp khi có đến tận bốn đứa con vậy? Tôi đọc báo thấy các quan chức chính phủ lại có chuyến công du nước ngoài. Bạn nghĩ gì chuyến công du lần này? Thế nào là người dễ bắt chuyện? Giống như những thứ ta lạ lẫm, việc bắt đầu một cuộc trò chuyện trên thực tế khó hơn nhiều. Nếu như bạn vẫn cảm thấy không chắc chắn, hãy lắng nghe câu chuyện có thật sau đây. Một chương trình thời sự trong nước cài máy ghi âm cho một qu{ ông và để anh ta tự do tham gia một buổi tiệc. Nhiệm vụ của anh ta là bắt chuyện với càng nhiều phụ nữ càng tốt bằng cách đưa ra những câu khởi đầu kz cục đại loại như: Xin chào? Cô thuộc cung gì? Bây giờ chúng ta đã bước vào thiên niên kỷ mới mà anh ta vẫn còn hỏi những câu cổ lỗ đại loại như vậy từ những năm 1970. Thế nhưng những câu hỏi đó lại phát huy tác dụng. Anh ta đến gần một người phụ nữ, mỉm cười và hỏi câu đó. Cô ta liền trả lời: Cung Kim Ngưu. Còn anh là cung gì? Anh ta bèn trả lời: Cung Thiên Bình. Cô có biết nhiều về chiêm tinh học không? Và tiếp sau đó là một cuộc trò chuyện hết sức thú vị. Ý nghĩa của câu chuyện có thực này là những nỗ lực của anh ta là gì đi chăng nữa và cách anh ta bắt đầu câu chuyện như thế nào. Anh ta đã thành
  45. công bởi vì đã tỏ ra quan tâm đến những gì người khác nói và người phụ nữ đó cũng cởi mở về đề tài này. Tỏ ra quan tâm chân thành là cách làm vui lòng người khác và hết sức cần thiết trong trò chuyện. Nếu như bạn quan tâm đến việc tại sao tôi mất 65 bảng, tôi đã khỏi nghiệp như thế nào hay bất cứ thứ gì khác về bản thân tôi, tôi sẽ cảm thấy rất đặc biệt. Tôi cũng sẽ suy nghĩ tích cực về bạn và muốn tiếp tục trò chuyện với bạn. Bạn càng tỏ ra quan tâm đến tôi, bạn càng trở nên thú vị trong mắt tôi. Việc quan tâm chân thành đến ai đó có tác dụng bất ngờ trong quá trình trò chuyện. Bạn sẽ thành công nếu là người khởi đầu. Hãy thử xem. Bạn sẽ thấy rất ngạc nhiên bởi nó rất đơn giản và bạn sẽ nhận được sự hưởng ứng tích cực từ phía người được trò chuyện khi bạn bắt đầu. Hãy ghi nhớ nhuần nhuyễn bốn bước sau và bạn sẽ có được những cuộc trò chuyện tuyệt nhất. 1. Giao tiếp bằng mắt 2. Mỉm cười 3. Tìm những người dễ tiếp cận 4. Giới thiệu tên của mình và gọi tên người ấy Hãy thử đi. Bạn sẽ phát hiện điều này rất đáng để thử. Việc bạn là người đầu tiên nói câu xin chào sẽ được ghi nhận là nỗ lực thực sự của bạn. Không có gì hoàn hảo ngay từ đầu. Ví dụ như câu Cô thuộc cung gì? là một câu hỏi gợi chuyện đầy rủ ro. Mặc dù câu hỏi đó có vẻ ngốc
  46. nghếch nhưng nó đã phát huy tác dụng bởi vì cô gái muốn anh ta trò chuyện với mình. Thử nghĩ xem, mọi người chúng ta đều luôn làm thế. Chúng ta đánh giá ai đó, quyết định xem có muốn trò chuyện với người đó không và ước lượng xem có đáng để đầu tư thời gian trò chuyện không. Người được tiếp cận đã quyết định xem mình có sẵn sàng đáp trả không bất kể câu khởi đầu của người kia là gì. Thông thường, người ta rất hay lầm tưởng là họ không có một điểm chung nào với người khác. Chúng ta dễ dàng để cho đủ thứ linh tinh ảnh hưởng và cản trở việc trò chuyện với người khác. Chúng ta thường bị giới tính, sắc tộc, địa vị xã hội, thế hệ, nghề nghiệp, lối sống và vô số những thứ phù phiếm khác tạo rào cản trên con đường tiếp cận với mọi người. Trong hành trình đi khắp đất nước và trò chuyện với hàng nghìn người ở đủ mọi khu vực, mọi tầng lớp xã hội, tôi khẳng định chắc chắn rằng chúng ta giống nhau nhiều hơn là khác nhau. Vấn đề chỉ ở chỗ trò chuyện, tỏ ra quan tâm và lắng nghe. Việc tiếp cận một cuộc trò chuyện cũng giống như khi bạn bóc một củ hành – cần phải “bóc” từng lớp vỏ một. Tôi luôn hứng thú và hài lòng trước những điều thú vị và giá trị khi nói chuyện với người lạ. Tại một trong những chương trình của mình, tôi đã yêu cầu mọi người giới thiệu về bản thân họ và nói về nguyên nhân họ tham gia buổi bàn luận về cách trò chuyện. Người đầu tiên tự giới thiệu là một qu{ ông tên
  47. Bob. Anh nói nguyên nhân anh tham gia bởi anh là nhân viên phục vụ khách hàng của hãng Motorola, và ông chủ muốn anh cải thiện kỹ năng trò chuyện với khách hàng. Anh còn nói thêm, mặc dù ông chủ cử anh tới đây nhưng anh rất vui bởi vì anh vừa mới chuyển đến một thị trấn rất nhỏ có tên là Elizabeth ở Colorado. Vì vẫn còn độc thân, anh cũng cảm thấy cô đơn và muốn gặp gỡ mọi người. Dưới đây là đoạn trò chuyện giữa tôi và Bob: Debra: Elizabeth, Colorado hả anh Bob. Tôi cũng đã từng sống ở Elizabeth. Tôi ở cạnh hạt Douglas gần thị trấn Parker. Anh cũng ở khu đó hay ở gần thị trấn Elizabeth? Bob: Không, tôi ở gần thị trấn Parker hơn, tại một khu mới mở là Ponderosa Park Estates. Debra: Khu Ponderosa Park Estates ư? Ôi thế à! Tôi cũng từng ở đó đấy nhé. Tôi ở ngay sát ngõ Ponderosa và đường Overlook Bob: Ồ, nhà tôi ở đường Overlook đấy. Debra: Hay thật. Tôi đã từng sống ở ngôi nhà gỗ tại số 120 đường Overlook! Hóa ra là tôi và chồng cũ bán ngôi nhà đó cho một gia đình vào năm 1985, sau đó họ chuyển đi và bán lại ngôi nhà cho Bob. Do tình cờ có sự trùng hợp này và vì tôi lại tỏ ra hết sức quan tâm đến việc Bob đang sống ở Elizabeth, Bob đã mời tôi và gia đình đến thăm lại ngôi
  48. nhà cũ ngày nào. Tôi thực sự cảm thấy sung sướng. Chúng tôi đến thăm nhà Bob, và con tôi có dịp được ôn lại những hồi ức mà chúng có thể không bao giờ nhớ lại được bởi hồi đó chúng còn quá nhỏ. Hãy nỗ lực hết sức, bạn sẽ được đền đáp thỏa đáng. Bạn vừa có được danh sách hàng loạt những đề tài để khơi mào câu chuyện hay thậm chí bạn có thể hỏi câu Anh/chị thuộc cung gì? cũng chẳng sao. Làm thế nào để xen vào cuộc trò chuyện? Cuối cùng thì bạn cũng đã có đủ dũng khí để bắt chuyện với một người bạn định sẵn từ trước. Tuy nhiên anh ta đang mải tán gẫu với một người khác. Làm thế nào để bạn tham gia được cuộc trò chuyện đó? Đáng ra, lịch sự thì phải đợi sau khi họ kết thúc cuộc trò chuyện nhưng đôi khi cuộc trò chuyện đó lại kéo dài bất tận và bạn có thể không bao giờ có cơ hội tham gia nếu như không chủ động khơi mào. Vừa chờ đợi, bạn vừa cảm thấy mình thật ngớ ngẩn vì cứ đứng đó một mình trong khi hai người kia đang say sưa trò chuyện với nhau. Tôi cho rằng cách tiếp cận tốt nhất có thể giúp bạn xen vào cuộc trò chuyện của người khác là đề nghị được đến lượt. Trước kia, ở thời của những nhà qu{ tộc, khi một người đàn ông muốn nhảy với một phụ nữ mà cô đó đã có bạn nhảy thì những điều người đàn ông đó phải làm là chạm nhẹ vào vai bạn nhảy của người phụ nữ, và anh
  49. này sẽ có thể lịch sự nhường người phụ nữ lại cho người đó ở lượt tiếp theo. Vì vậy, trong trường hợp bạn muốn tiếp cận một “cặp đôi”, hãy lịch sự đợi đúng lúc ngắt quãng. Hãy tiến đến người đang trò chuyện với người bạn cần gặp và xin phép được tham gia để bạn có thể nói chuyện với người cần gặp. Hầu như những người lịch thiệp sẽ không từ chối và cho phép bạn tham gia. Như thế, bạn đã khéo léo khiến mình trở thành tiêu điểm của cuộc trò chuyện ấy, có cả sự góp chuyện của người mà bạn muốn tiếp cận. Một cách khác ít đường đột hơn là bạn sẽ xin lỗi vì ngắt quãng hai người, sau đó nhắn nhủ với người này vào buổi tối hôm đó. Bạn sẽ có cơ hội được nói chuyện ngay hoặc người cần gặp sẽ tìm bạn ngay sau đó. Dù bằng cách nào đi chăng nữa thì người bạn cần gặp cũng biết là bạn đã có mặt ở đấy và đang tìm cách gặp họ. Cách tham gia vào nhóm năm người Với một người đang tập giao tiếp, xen vào cuộc trò chuyện giữa hai người đã khó, huống chi cuộc nói chuyện giữa năm người hoặc hơn. Thế nhưng, nếu bạn muốn tham gia một nhóm như vậy, hãy sử dụng những cách thức dưới đây: Tỏ ra quan tâm đến người nói, nhưng hãy đứng cách xa nhóm đó một chút. Một nhóm với số người như thế thường cần có thời gian để tiếp cận, vì vậy hãy để họ dần làm quen với sự có
  50. mặt của bạn. Dần dần họ sẽ cho phép bạn tham gia vào nhóm. Hãy nhẹ nhàng gia nhập vào nhóm bằng cách thể hiện mình đang lắng nghe. Hãy chờ đợi những dấu hiệu chào đón như: họ sẽ hỏi { kiến của bạn hoặc thay đổi vị trí để bạn có thể tiếp cận với nhóm. Ban đầu, tốt nhất nên tìm ra một điểm mà mọi người đều nhất trí; hãy nhớ rằng chỉ cần tán thành những gì người khác nói. Hãy biết chờ đợi trước khi đưa ra những { kiến mạnh mẽ hơn. Trước khi đưa ra quan điểm của mình, hãy để nhóm cởi mở với bạn trước. Nếu như bạn vội vã đưa ra một { kiến quá mạnh mẽ, nhóm sẽ có phản ứng gay gắt trước sự xâm nhập của bạn và giải tán. Vì vậy, bạn sẽ không có cơ hội làm lại từ đầu, và lại phải tìm kiếm người khác – người không phản đối bạn – để trò chuyện.
  51. Chương 5 Tạo đề tài trò chuyện Bạn đã mỉm cười, giao tiếp bằng mắt, tìm được người dễ tiếp cận, giới thiệu tên mình và gọi tên của họ. Vậy còn điều gì để bạn hỏi tiếp nữa không? Còn vô số thứ bạn có thể hỏi! Đừng lo sợ - đây mới là lúc có rất nhiều điều thú vị. Nếu như bạn là người nhút nhát, bạn sẽ cảm thấy rất thích thú với phần này. Vì nhiệm vụ của bạn là làm cho người trò chuyện với bạn nói về bản thân họ. Đa số mọi người thường thích nói về bản thân nếu như bạn cho họ cơ hội. Đây là một trong những cách không cần phải động não nhiều để bắt đầu một cuộc trò chuyện thành công. Nghệ thuật hỏi chuyện Bằng cách đưa ra những câu hỏi mở, bạn khiến cho người nói chuyện cùng có cơ hội bộc lộ bản thân nhiều hay ít tùy thuộc vào họ. Với những câu hỏi này, bạn không thể chỉ đơn giản trả lời có hay không nhưng nó cũng không đặt ra những yêu cầu bắt buộc. Đối tác sẽ cởi mở tùy từng mức độ để trò chuyện với bạn. Những câu hỏi mở sẽ rất có tác dụng đối với đồng sự, trẻ em, hàng xóm, họ hàng, đồng nghiệp cùng ngành nghề, bạn bè và những người lần đầu quen biết. Bí quyết áp dụng thành công những câu hỏi gợi mở là lựa ra câu hỏi phù
  52. hợp và sau đó tiếp tục đưa ra những câu hỏi khác nếu cần. Ví dụ như ta có thể thử nghiệm trò chuyện với một trong những đối tượng được cho là khó bắt chuyện nhất: những đứa trẻ đang tuổi đến trường. Đây là những đối tượng rất khó trò chuyện và rất mâu thuẫn khi trò chuyện với chúng. Tuy nhiên, vì chúng là trẻ con, tôi đã tận dụng lợi thế đó để rèn luyện kỹ năng trò chuyện của mình với chính hai đứa con tôi. Và tôi biết mình vẫn còn đủ nhạy bén để lôi kéo chúng vào những cuộc trò chuyện { nghĩa. Tan học về, khi các con tôi bước vào cửa, tôi hỏi: Hôm nay ở trường thế nào? Ngay lập tức tôi được đáp lại: Tốt ạ. Thay vì coi đó là câu trả lời kết thúc của cuộc trò chuyện, tôi hỏi tiếp một câu khác. Tôi hỏi: Hôm nay ở trường con thích gì? Bọn trẻ thường nói: Con không biết. Tôi nhìn thẳng vào mắt chúng và hỏi: Thật không con, hãy nói cho mẹ biết môn học nào hôm nay con thích? Thằng bé bèn suy nghĩ chốc lát. Cuối cùng nó trả lời: Môn khoa học thường thức. Tôi hỏi tiếp: Con thích môn khoa học thường thức ở điểm nào? Nó liền mô tả một cách sinh động những thí nghiệm đã thực hiện và chúng tôi cứ thế trò chuyện. Bí quyết là bạn phải biết gợi mở và tỏ ra quan tâm chân thành. Những câu hỏi gợi mở
  53. Hãy mô tả cho tôi Hãy kể cho tôi nghe Làm cách nào mà anh/chị ? Theo anh/chị thì chuyện đó như thế nào? Điều gì đã khiến anh/chị ? Tại sao? Khai thác cuộc trò chuyện sâu hơn Mỗi sáng thứ Hai tại các văn phòng trên khắp nước Mỹ, người ta đều hỏi thăm nhau: Kz nghỉ cuối tuần của anh vui chứ? Câu hỏi này luôn luôn nhận được câu trả lời là: Tốt. Còn anh thì sao? Trước khi kịp nghe câu trả lời tiếp theo, bạn đã đi ra chỗ khác mất rồi. Vậy thông điệp ở đây là gì? Thậm chí bạn còn chẳng thèm quan tâm. Đó chỉ là cách chào hỏi thông thường hàng ngày. Ví dụ như: Kz nghỉ của anh thế nào? Công việc của anh thế nào? Anh có khỏe không? Công việc thế nào? Dạo này anh thế nào? Đây là những cách chào hỏi thông thường khác nhau. Hầu hết mọi người sẽ hiểu đây là những cách khác nhau để chào hỏi chứ không phải một câu hỏi tìm kiếm thông tin chân thành. Ở hầu hết tất cả các quốc gia khác thì việc hỏi, Anh/chị có khỏe không? Chỉ có { nghĩa đơn giản là Anh/chị có khỏe không? Có thể sẽ rất mất lịch sự nếu như hỏi câu đó và không đợi nghe cho hết câu trả lời. Đa số cuộc trò chuyện thường kết thúc mau chóng sau mấy câu chào hỏi qua loa. Tôi thường hỏi chồng mình,
  54. anh Steve: Ngày hôm nay anh thế nào? Anh ấy trả lời: Tuyệt. Cuộc trò chuyện kết thúc ngay tại đó không phải vì không có gì để nói thêm mà do không có ai duy trì cuộc trò chuyện đó. Chồng của tôi sẽ không nghĩ rằng tôi thực sự quan tâm đến ngày hôm nay của anh ấy diễn ra thế nào nếu như tôi không hỏi thêm một số câu khác. Tôi gợi chuyện bằng câu hỏi: Có gì mà tuyệt thế? Có chuyện gì xảy ra với anh ngày hôm nay thế? Đoạn đối thoại dưới đây minh họa cho một cuộc nói chuyện gợi mở: Debra: Chào Jon, hôm nay anh khỏe chứ? Jon: Tôi đang hơi buồn. Debra: Ồ Jon à, hãy tươi tỉnh lên nào! Jon: Tôi nghĩ là tôi có thể bị sa thải! Debra: Còn rất nhiều công việc tốt khác nữa mà. Jon: Chị có nghĩ là tôi nên tìm ngay một công việc khác không? Debra: Nếu như không chịu nhúc nhích anh sẽ chết cóng ngoài trời, và có lẽ anh thậm chí còn không kiếm được gì mang về nhà lẫn sống sót nổi nữa ấy chứ. Liệu một kết cục như vậy có hay ho không?
  55. Jon: Vậy thì tốt nhất nên làm thế nào nhỉ? Liệu tìm các mẩu rao vặt trên tờ Chủ nhật có được không? Debra: Chắc chắn là được. Hãy nắm đằng chuôi. Hãy thẳng tiến và đối mặt với nó. Anh không phải một đứa trẻ lạc trong rừng và cũng không thể trẻ lại được nữa. Nếu tiến lên anh có thể gặp được nhiều cơ hội khác. Bất kz khi nào bắt đầu một cuộc hội thoại bằng một câu hỏi, hãy sẵn sàng để hỏi kỹ hơn nữa để chứng tỏ cho đối tác thấy bạn rất thích thú lắng nghe. Khai thác thông tin sâu hơn chứng tỏ bạn đang rất chân thành nghe họ trả lời và sẵn sàng bỏ nhiều thời gian để nghe họ nói. Dưới đây là một vài gợi { : Kz nghỉ hè của anh tốt chứ ? Tuyệt vời. Anh có làm gì đặc biệt trong thời gian nghỉ không ? Kz nghỉ của anh tốt chứ ? Khá tuyệt. Anh đã làm những gì ? Kz nghỉ cuối tuần của anh thế nào ? Tốt. Anh đã làm gì trong thời gian nghỉ vậy ? Tôi đã đi xem buổi trình diễn đó tại trung tâm Civic. Thật à ? Anh quan tâm đến ? Tôi chưa bao giờ được nghe nói đến nó. Anh có thể kể thêm được không ? Anh có làm gì giải trí không ? Anh thường làm gì trong kz nghỉ cuối tuần ?
  56. Bằng những câu hỏi phù hợp, cuộc trò chuyện với đồng sự về kz nghỉ cuối tuần có thể kéo dài trong suốt thời gian uống cà phê. Bí quyết là hãy tỏ ra thực sự quan tâm đến những gì người khác nói và mong muốn chân thành được nghe câu trả lời. Vì vậy, khi bạn im lặng cũng không có nghĩa là bạn đang thụ động. Bạn cần phải tham gia tích cực vào cuộc trò chuyện. Tuy nhiên, giả sử khi bạn gọi cho khách hàng hay sếp của mình và cuộc trò chuyện về kz nghỉ cuối tuần như sau : Kz nghỉ cuối tuần của anh như thế nào ? Tuyệt vời. Kể cho tôi nghe chứ ? Ồ, chúng tôi đã dành thời gian để chăm sóc khu vườn. Đó là về kz nghỉ cuối tuần. Còn giờ là về bản đề xuất. Lúc này bạn nên nhận ra rằng người đó đang muốn quay về đề tài công việc. Đó là dấu hiệu đối tác không muốn nói chuyện vào lúc này. Hãy tôn trọng { muốn đó và quay về đề tài công việc. Dưới đây là một vài ví dụ để khai thác sâu hơn vào cuộc trò chuyện : Bạn hỏi : Dạo này bạn thế nào ? Và được trả lời : Dạo này tôi bận. Những câu hỏi tiếp theo có thể là : Bận như thế thì anh/chị đã thu xếp công việc như thế nào ? Có việc gì khiến anh/chị bận thế ? Hãy kể cho tôi nghe một ngày bận rộn của anh/chị ? Anh/chị có thích bận rộn không ? Liệu có phải anh/chị bận rộn quanh năm
  57. không ? Có lúc nào trong đời anh/chị không bận rộn thế không ? Hoặc bạn hỏi : Thời tiết kiểu này chán quá phải không ? và được trả lời là : Chắc chắn là chán rồi. Bạn có thể hỏi tiếp : Ở khu vực này thời tiết có thể tồi tệ đến mức nào ? Theo anh thời tiết thế nào là l{ tưởng ? Thời tiết xấu ảnh hưởng đến anh như thế nào ? Anh đã sống ở nơi nào mà thời tiết xấu như thế này chưa ? Điều gì đã mang anh đến đây ? Tôi có dịp nghe một giám đốc của một công ty hàng không lớn nói về lợi ích của việc khai thác sâu trong cuộc trò chuyện. Anh ta đề cập đến chuyện đã gửi e-mail hỏi thăm một đồng nghiệp nhân dịp được đề bạt như thế nào. Công việc mới tốt chứ ? Cô ấy trả lời : Cũng khá ổn. Thay vì hài lòng với câu trả lời ngắn gọn đó, anh ấy viết thư lại như sau : Tôi thực sự rất tò mò làm thế nào chị lại được đề bạt vậy ? Và kết quả là anh ấy nhận được một e-mail trả lời cụ thể về những khó khăn và thử thách của chức vụ mới như thế nào. Tất nhiên việc đưa ra những câu hỏi ngỏ đối với những người mình đã biết bao giờ cũng dễ hơn là với những người vừa gặp gỡ. Hãy thận trọng khi gặp gỡ những người mới : Đưa ra các câu hỏi quá khó sẽ đặt người bị hỏi vào tình thế khó xử. Cũng tương tự như thế, đôi khi bạn đặt ra những câu hỏi bỏ ngỏ nhưng những câu hỏi đó thực ra lại chỉ cần trả lời bằng một vài từ ngắn gọn.
  58. Sau đây là một số cách đưa ra câu hỏi mới dựa trên cơ sở nhưng câu hay thường hỏi : Thay vì hỏi : Hãy hỏi : Bạn đã lập gia đình Hãy kể cho tôi về gia đình chưa ? bạn. Bạn kiếm sống bằng nghề Hãy kể cho tô về công gì ? việc/nghề của bạn ? Bạn có con chưa ? Hãy kể cho tôi về gia đình bạn ? Sở thích của bạn là gì ? Hãy kể cho tôi về các sở thích của bạn ? Kz nghỉ cuối tuần vừa rồi Điều gì thú vị nhất trong kz của bạn thế nào ? nghỉ cuối tuần của bạn ? Chuyện gì đã diễn ra trong kz nghỉ cuối tuần của bạn vậy ? Khi bạn cần hòa đồng trong môi trường ngành nghề của mình hay cần đi ăn trưa với khách hàng, hãy trang bị cho mình một vài câu hỏi liên quan đến ngành nghề đó để hỏi. Tất nhiên mục đích của chúng ta không phải là bắt buộc phải hỏi một trong số những câu đó mà là chuẩn bị sẵn một số câu để cảm thấy sẵn sàng, bình tĩnh và tự tin. Thông tin miễn phí cho cuộc trò chuyện Nếu bạn là một người tinh {, bạn sẽ phát hiện ra những đám đông tụ tập trò chuyện sẽ là nguồn cung cấp dồi
  59. dào thông tin miễn phí để bạn có thể duy trì đối thoại. Những nguồn thông tin miễn phí này bao gồm : Các câu trả lời cho những câu gợi chuyện. Khi bạn hỏi về gia đình hay công việc của người khác, bạn sẽ thu thập thêm được những thông tin để cuộc nói chuyện được duy trì lâu hơn. Giả sử, bạn hỏi tôi : Debra này, công việc của chị tại phòng kế hoạch sản phẩm AT&T như thế nào ? Và tôi trả lời : Tôi từng làm việc tại phòng nghiên cứu phát triển ở Buffalo, New York quê tôi và tôi không thích công việc đó. Tôi không thích làm kỹ sư – Họ thậm chí còn không cấp dụng cụ bảo hộ lao động bỏ túi cho phụ nữ ! Vì vậy tôi đã yêu cầu được chuyển đi đâu cũng được. Họ đã chuyển tôi đến Denver để làm việc tại phòng kế hoạch sản phẩm. Tôi đã đưa ra rất nhiều thông tin miễn phí như : Tôi đến từ Buffalo, tôi đã từng làm tại phòng nghiên cứu và phát triển, và tôi không thích làm nghề kỹ sư. Bạn có thể lựa chọn một trong bất kz thông tin miễn phí nào kể trên để hỏi sâu thêm về những điều mà mình quan tâm nhất. Bạn có thể làm cho cuộc trò chuyện thuận lợi hơn bằng cách hỏi một trong vô số những câu đại loại như : Mùa đông ở Buffalo có lạnh kinh khủng như người ta vẫn hay nói không ? Sao chị lại không thích nghề kỹ sư ? Nếu như người ta cấp đồ bảo hộ lao động bỏ túi cho phụ nữ, liệu chị có thay đổi nghề nghiệp không ?
  60. Làm việc tại phòng nghiên cứu và phát triển của AT&T thì như thế nào nhỉ ? Chị đã học bằng kỹ sư ở đâu vậy ? Về hình thức bên ngoài. Phù hiệu cài ve áo và trang sức : Người đàn ông đứng xếp hàng sau tôi tại hiệu bánh có cài phù hiệu ở ve áo. Tôi đã hỏi và biết rằng anh ta là thành viên của câu lạc bộ Nghề nghiệp và Hòa bình thế giới của địa phương. Từ khởi đầu không lấy gì làm hay ho đó, chúng tôi đã có một cuộc trò chuyện hết sức thú vị. Tôi cũng chia sẻ với anh ta là tôi cũng từng là thành viên của câu lạc bộ đó. Đồ trang sức hay những logo khác trên quần áo, phụ kiện, chai nước, bìa kẹp file là những chất liệu có thể được sử dụng để mở đầu câu chuyện. Những câu hỏi an toàn có thể sử dụng trong mọi ngành nghề kinh doanh Bạn đã khởi đầu sự nghiệp kinh doanh như thế nào ? Làm thế nào anh có { tưởng này ? Bạn cảm thấy hứng thú với việc (ngành nghề kinh doanh, công việc, lĩnh vực) ? Điều gì đã xảy ra trước tiên ? Bạn thích công việc của mình ở điểm nào nhất ? Điều gì làm công ty của bạn khác biệt trong cuộc cạnh tranh này ?
  61. Hãy kể cho tôi nghe một vài khó khăn, thách thức trong nghề nghiệp của bạn. Xu hướng trong ngành của bạn là gì ? Bạn thấy cách nào hiệu quả nhất để phát triển công việc kinh doanh của mình ? Hãy kể cho tôi nghe về kinh nghiệm đáng giá nhất của bạn ? Lời khuyên bạn dành cho những người mới bắt đầu kinh doanh cùng ngành nghề với mình là gì ? Nếu có một việc mà bạn chắc chắn thành công, bạn sẽ làm gì ? Có những thay đổi quan trọng nào đối với bạn kể từ khi bắt đầu công việc này ? Tình huống khó xử nhất mà bạn gặp phải trong công việc là gì ? Internet có tác động như thế nào đối với việc kinh doanh của bạn ? Và công việc của bạn nói chung ? Hãy quan sát một kiểu tóc mới, một quyển sách, tạp chí, một bức vẽ của trẻ con, một vai diễn hay một hình đúc trên khúc cây. Có một số lựa chọn sau đây : Hình như anh là fan hâm mộ của đôi Denver Broncos. Anh nghĩ thế nào về mùa thi đấu này của họ ?
  62. Tôi thấy anh đang mặc chiếc áo của Hard Rocks Cà phê. Anh đã từng đến đó rồi à ? Anh nghĩ sao về quán đó ? Tôi thấy anh thi đấu trong giải Race for the Cure, ngoài ra anh còn thi đấu cho những giải nào khác nữa ? Trang trí nhà cửa, văn phòng cũng là những đề tài nhỏ để bắt đầu câu chuyện : Một tấm bằng treo trên tường đã cho bạn gợi { để mở đầu câu chuyện : Điều gì khiến anh/chị chọn theo học Đại học Michigan ? Hình ảnh, đồ vật hay các bức ảnh trưng bày là những gợi { để mở đầu câu chuyện : Chắc hẳn anh phải thích chơi golf lắm – hãy kể cho tôi nghe anh đoạt chiếc cúp này thế nào đi. Ồ, thật là một tác phẩm độc đáo. Hãy kể cho tôi về nó được không ? Hãy kể cho tôi nghe về tấm ảnh này. Anh/chị chụp cùng ai vậy ? Địa điểm và hoàn cảnh. Địa điểm và hoàn cảnh của một sự kiện sẽ cho bạn biết vô số những thông tin miễn phí. Tại một đám cưới : Tôi là bạn cùng phòng hồi học đại học của cô dâu. Anh/chị là thế nào với họ? Tại một cuộc hội thảo hay hội nghị, chỉ cần hỏi : Điều gì khiến anh/chị
  63. đến dự hội thảo này ? cũng là một cách đơn giản và nhẹ nhàng để bắt đầu câu chuyện. Khi vừa giảng xong cho một buổi hội thảo, tôi đi cùng thang máy với một người đàn ông xuống sảnh. Tôi không hay bắt chuyện trong thang máy bởi thời gian có hạn, nhưng tôi chợt thu nhặt được thông tin miễn phí, đó là có hai phòng hội thảo ở tầng đó. Bởi vì người đi cùng thang máy vứoi tôi không học lớp của tôi nên tôi có thể đoán ra là anh ấy đến dự một buổi hội thảo khác. Tôi hỏi anh ấy : Anh đến tham dự hội thảo à ? Anh ấy trả lời tôi là anh ấy đang tham gia hội thảo về viết sách. Hóa ra tôi đang nói chuyện với Harry MacLean, một trong những tác giả có sách bán chạy nhất đồng thời là giảng viên cho khóa học ở đây. Chúng tôi tiếp tục nói chuyện khi đã ra khỏi thang máy và bây giờ tôi đã có thêm một người bạn mới. Anh ấy thậm chí còn nhận lời diễn thuyết trong một buổi hội thảo tại câu lạc bộ sách của tôi về cuốn sách xuất bản gần đây nhất của mình, cuốn Ngày xửa ngày xưa. Một trong những l{ do tôi yêu thích những cuộc trò chuyện đó là bạn sẽ không bao giờ đoán được mình sẽ gặp ai và sẽ đi đến đâu. Hành vi. Nếu là người biết quan sát, bạn sẽ thu nhặt được rất nhiều thông tin miễn phí từ hành vi của người khác. Cách họ viết và nói chuyện cũng sẽ có thể là gợi { để bắt chuyện. Hãy để { xem họ thuận tay trái hay không. Bạn có thể bắt chuyện : Làm mọi việc bằng tay trái có khó không nhỉ ? Bạn có gặp phiền phức gì khi sử
  64. dụng tay trái không ? Người đó có thể nói giọng địa phương. Nếu vậy, bạn có thể hỏi : Tôi thấy bạn nói giọng địa phương ? Bạn đến từ vùng nào vậy ? Điều gì đã khiến bạn đến đây ? hoặc Anh/chị nhớ gì nhất ở quê mình ? Hay Anh/chị thích nơi mới nhất ở điểm gì ? Tôi đi đến văn phòng công ty chuyển phát nhanh FedEx vì cho rằng công ty này làm ăn rất hiệu quả. Tôi muốn vào rồi ra thật nhanh. Sự thật là tôi đang rất cần sử dụng dịch vụ của FedEx và tôi đang rất vội. Tôi cần phải gửi gấp. Tuy nhiên, khi xem cô nhân viên ở đó điền vào phiếu gửi, tôi thấy ấn tượng về nét chữ rất đẹp bằng tay trái của cô ấy. Tôi buột miệng khen. Và không may là cô ấy tưởng tôi đang bắt chuyện. Tôi đã được nghe toàn bộ câu chuyện là trước đây cô ấy đã từng là giáo viên và đã luyện chữ thật đẹp cô ấy chuyển đến Arizona ly hôn tái hôn và chuyển tới Colorado. Tôi không thể giải thích cho cô ấy hiểu được là tôi đang rất bận. Và cô ấy thậm chí vẫn tiếp tục nói ngay cả khi tôi đã quay lưng đi ra cửa. Tôi gọi điều này là bắt chuyện không chủ đích từ trước. Điều này cho thấy chỉ cần sự quan tâm rất nhỏ nhặt đến người khác cũng đã có thể làm cho một cuộc hội thoại bắt đầu. Thậm chí đôi khi đây lại là cuộc độc thoại ! Thực hành đến khi nhuần nhuyễn Bây giờ bạn có thể đã trở thành một người biết cách trò chuyện, hãy thực hành những kỹ năng căn bản. Bạn có
  65. nhớ được năm câu hỏi bí quyết để sử dụng trong kinh doanh không ? Bạn có thể liệt kê nửa tá những nguồn thông tin miễn phí không ? Hãy xác định trình độ của mình đang ở mức nào. Bạn nghĩ rẳng điều gì tạo nên một cuộc hội thoại hiệu quả ? Bạn sẽ có kỹ năng trò chuyện với người khác thành thạo tương tự như việc cải thiện bất kz một kỹ năng nào khác. Thực hành các kỹ năng này không hề khó chút nào. Môn hình học ở trường thậm chí còn khó hơn nhiều. Tất cả những điều bạn cần làm là thực hành. Từng bước, từng bước, bạn sẽ làm cho người trò chuyện với mình vói về ngày càng nhiều thứ hơn !
  66. Chương 6 Nghe và chiến lược lắng nghe Chúng ta đã đạt được một nửa những yêu cầu để tiến hành một cuộc trò chuyện hiệu quả, đó là : Các cách để chủ động dẫn dắt câu chuyện, phá vỡ sự im lặng và duy trì cuộc trò chuyện. Bạn biết điều gì có tác dụng và điều gì không. Tuy nhiên, không phải điều nào ở trên cũng đảm bảo cho sự thành công. Một cuộc đối thoại thành công dựa trên cả người nói và người nghe. Nghiên cứu khoa học cho thấy con người có khả năng nghe xấp xỉ 300 từ/phút. Và hầu hết chúng ta chỉ có thể nói từ 150 – 200 từ/phút – trừ khi bạn là một trong những người dẫn chương trình đang quảng cáo cho một kiểu xe mới ra lò. Cùng một lúc chúng ta phải có khả năng tiếp nhận rất nhiều thông tin. Vậy chúng ta sẽ giải quyết như thế nào với tình trạng quá tải này ? Tất nhiên, chúng ta sẽ biết sử dụng đúng lúc. Chúng ta lắng nghe những cuộc đối thoại khác, chúng ta bắt đầu nghĩ về việc bữa tối sẽ ăn gì, chúng ta chìm đắm trong suy nghĩ của riêng mình – và bất chợt chúng ta nghĩ lan man và để lờ mất phần quan trọng của câu chuyện. Nhà tâm l{ học Carl Rogers đã từng nói : “Trở ngại lớn nhất của một cuộc trò chuyện là việc không có khả năng lắng nghe và kĩ năng nghe người khác một cách thông minh và thấu cảm. Nhà phân tích tâm l{, Tiến sĩ Ann
  67. Appelbaum đã nhận ra giá trị nghề nghiệp của mình khi cô viết trong bản tin của bệnh viện tư Menninger : “Tiếng khóc nơi hoang vu là hình ảnh thu nhỏ của sự cô đơn, sự điên dại vì không được lắng nghe. Nhu cầu và khao khát được công nhận lớn đến nỗi những người biết lắng nghe sẽ được đánh giá cao. Ví dụ như những nhà phân tích tâm l{ kiếm sống bằng cách lắng nghe và đưa ra câu trả lời công nhận giá trị của người khác.” Bạn đã bao giờ đi ăn trưa với ai đó thực sự muốn nói chuyện ? Khi đó bạn hầu như không nói gì. Bạn chỉ mang đến cho người đối thoại cảm giác được ủng hộ, một vài từ cảm thông, một cái gật đầu và sự lắng nghe. Sau đó, người trò chuyện với bạn cảm thấy nhẹ nhõm hơn và biết ơn bạn vì cuộc trò chuyện. Trong thế giới bị công nghệ chi phối hiện nay, những kích thích không ngừng và tiếng ồn hằng ngày khiến việc lắng nghe người khác trở nên đầy khó khăn và bị quên lãng. Lắng nghe một cách thấu đáo gồm có ba phần : thị giác, ngôn ngữ và l{ trí. Hãy biết kết hợp ba yếu tố này và bạn sẽ có được những kết quả đáng nể. Lắng nghe là nhìn nhận, không đơn thuần chỉ là nghe Quá trình lắng nghe là vô hình đối với người quan sát. Chúng ta không thể nhìn thấy sự rung động của âm thanh đi vào tai của ai đó để khẳng định họ nghe thấy thông điệp ta nói. Vì vậy, người nói luôn tìm kiếm những
  68. biểu hiện thể hiện sự phản hồi dù đơn giản nhất cũng sẽ báo cho người nói biết bạn đang chú { lắng nghe. Nét mặt, cái gật đầu hay ngôn ngữ có thể là những cách rõ ràng nhất để thể hiện sự quan tâm đến lời nói của người khác. Cậu bé Nicholas tám tuổi đi học về và ríu rít kể với cha về một ngày tuyệt vời ở trường. « Ba à » Nick nói “hôm nay con có buổi học tuyệt vời. Bọn con có tiết học hội họa, và con đã vẽ bức tranh về những ngọn núi rất đẹp. Bọn con còn chơi bóng đá trong giờ thể dục và con đã ghi được bàn thắng cơ đấy. Và ba đoán được điều gì xảy ra nữa không – bữa trưa hôm nay có cả pizza khác nữa!” Nicholas nhìn về phía người cha đang đọc báo và thở dài: “Ba à, ba chẳng nghe con nói gì cả!” Người cha ngẩng lên và đáp: “Ba nghe mà con. Con đã vẽ một bức tranh rất đẹp về các ngọn núi, con đã ghi bàn thắng trong trận đấu hôm nay và trưa con được ăn pizza”. Nicholas vẫn chưa nguôi ngoai và nói tiếp: “Không, bà à. Không phải như thế. Vấn đề là ba nghe con không phải bằng ánh mắt.” Mặc dù cha của Nicholas nghe rõ những điều cậu nói, nhưng cậu vẫn cảm thấy không được quan tâm bởi vì đã không thừa nhận được sự chú { hoàn toàn từ phía người cha. Cậu bé muốn ông không chỉ biết về các sự kiện đã xảy ra trong ngày với mình. Cậu muốn nhận được những phản hồi từ phía người cha. Cậu muốn được kết nối với
  69. người cha, muốn cha mình tham gia vào cuộc trò chuyện. Cậu muốn được chú { trong khi cậu nói chuyện. Lắng nghe không chỉ là nghe. Nó là cấp bậc caohown của việc kể lại nội dung của cuộc trò chuyện. Ray Birdwhisle, một nhân vật tiên phong trong giao tiếp phi ngôn ngữ, ước lượng rằng trong một cuộc trò chuyện bình thường giữa hai người, ngôn ngữ lời nói chỉ chiếm khoảng 35% { nghĩa xã hội của tình huống giao tiếp, còn lại hơn 65% là những biểu hiện phi ngôn ngữ. Duy trì giao tiếp bằng ánh mắt là điều then chốt trong khi lắng nghe người khác nói. Đừng ngó nghiêng xem người khác làm gì – hãy tập trung vào cuộc nói chuyện đang diễn ra. Hãy thêm vào đó những cái gật đầu để khẳng định bạn đang lắng nghe. Điều này giúp người nói yên tâm rằng bạn đang theo sát cuộc trò chuyện. Đa số những người có thiện chí sẽ giao tiếp bằng mắt. Tuy nhiên, ngay cả những người này cũng có thể làm phân tán cuộc trò chuyện trong một nhóm từ ba người trở lên. Vừa liếc nhìn người mới đến hoặc săm soi bàn tiệc buffet, ta vừa hi vọng người khác vẫn duy trì giao tiếp bằng mắt với mình. Rốt cuộc một người nào đó đưa ra câu hỏi hâm nóng cuộc trò chuyện. Họ sẽ không nhận ra chúng ta đã mất tập trung trong giây lát ư. Thế mà có đấy! Và hậu quả là xảy ra một trong hai trường hợp sau. Một là người nói e ngại rằng chúng ta cảm thấy nhàm chán, vì vậy anh ta sẽ im bặt, hoặc giả anh ta sẽ cho chúng ta là đồ kiêu căng và thô lỗ bởi vì đã cư xử không phải phép. Khi đang nói
  70. chuyện với ai đó, hãy tỏ ra là không có gì trong căn phòng có thể khiến tôi phân tâm. Sẽ ổn hơn nếu thú thật rằng bạn đang phải đợi một người bạn sắp đến. Vì thế, nếu như chẳng may bạn có lỡ xao lãng thì cũng có thể được thông cảm. Ngôn ngữ cơ thể cũng giúp người nói nhận biết được về bạn và cách lắng nghe của bạn. Ví dụ sau đây sẽ minh họa về những ngôn ngữ cơ thể tích cực và tiêu cực. Khi bạn khoanh tay trước ngực và vắt chân, bạn đang tỏ ra như bạn đang phòng ngự cái gì đó – cho dù là lí do đích thực của bạn là vì trời đang rất lạnh! Nếu như bạn cúi đầu và tránh nhìn thẳng vào mắt người nói, bạn đang gửi đi thông điệp là lảng tránh tiếp xúc – mặc dù lí do đích thực của bạn là vì bạn rất nhút nhát và bạn rất muốn người khác nói chuyện với mình. Thông thường, phản ứng của mọi người trong trường hợp này là họ sẽ lơ bạn đi và bạn sẽ bị coi là đối tượng không dễ tiếp cận. Nếu như bạn chống cằm, nó có nghĩa là bạnđang cảm thấy tẻ nhạt. Hay nếu bạn đứng chống nạnh thì có nghĩa là bạn hiếu chiến và không vui vẻ gì với người cùng trò chuyện hay với những gì bạn nghe được. Có rất nhiều cách để ra hiệu là bạn đang quan tâm và phấn khích đối với cuộc trò chuyện. Những cử chỉ tích cực đối với người nói Vươn người về phía trước
  71. Giao tiếp bằng mắt Mở rộng tay và thẳng người Thả lỏng cơ thể Mặt hướng về phía người nói Gật đầu và mỉm cười Những cử chỉ phản cảm không nên thể hiện Chỉ trỏ Che miệng Gãi hoặc mơn trớn cơ thể Mân mê đồ trang sức Dùng bút chì hay bút máy chọc lung tung Rung chân Khoanh tay Chống nạnh Nhìn ra chỗ khác, không nhìn vào người nói Không dễ dàng như những bí quyết khác của trò chuyện, những bí quyết này có vẻ khó thực hiện hơn chúng ta tưởng. Hầu hết chúng ta đều không tự { thức được ngôn ngữ cơ thể của mình bởi vì đây là thói quen trong suốt cuộc đời rồi. Vai của chúng ta so lại vì chúng ta đang xấu hổ, chúng ta kéo và xoắn tóc lại bởi vì đang lo lắng, chúng ta ngồi cứng đờ trong suốt cuộc phỏng vấn xin việc vì căng thẳng. Hãy cẩn thận với những thông điệp được gửi đi từ ngôn ngữ cơ thể của chính chúng ta. Cần phải tận dụng những ngôn ngữ cơ thể tích cực. Luôn ghi
  72. nhớ điều trên và thực hành sẽ khiến ta làm quen với nó dễ dàng hơn. Dưới đây là những bí quyết nho nhỏ cho bạn. Nếu như bạn cảm thấy không thoải mái khi lúc nào cũng phải giao tiếp bằng mắt với người cùng trò chuyện thì hãy nhìn vào giữa hai mắt của họ. Có thể chuyến hướng nhìn đôi chút cũng làm cho cả hai thoải mái hơn vì quả thực sẽ không hay chút nào nếu cứ nhìn ai đó chằm chằm. Một chút ngầm định lịch sự sẽ giúp cả hai cảm thấy vẫn được kết nối với nhau và còn thoải mái hơn. Bạn cũng có thể làm cho cả hai thấy thoải mái hơn bằng cách thể hiện một phong cách gần tương tự như người kia. Nếu như bạn đang trò chuyện với một người nói chậm và nhỏ, hãy hạ thấp giọng của mình gần tương tự như thế. Bạn có thể sẽ lấn át một người nói chậm chạp và lí nhí bằng tốc độ và âm lượng của mình. Không nhất thiết là bạn không được còn là bạn nữa; hãy là chính mình. Tuy nhiên, với tư cách là “chủ”, bạn nên làm cho “khách” của mình cảm thấy thoải mái. Biến cử chỉ lắng nghe thành lời nói Những biểu hiện bằng lời nói sẽ bổ trợ cho những phản hồi hữu hình được bạn gửi tới người nói. Sự thiếu vắng những biểu hiện bằng lời có thể làm cho người nói lo ngại không biết người kia có đang lắng nghe mình không. Tôi gọi điện cho cha tôi đang sống tại Buffalo. Tôi kể cho
  73. cha nghe chuyện về các cháu, và thấy đầu dây bên kia im lặng. Tôi đột ngột dừng câu chuyện và hỏi: “Ba à, ba còn ở đó không?”. Ông bực mình đáp: “Tất nhiên ba đang ở đây chứ sao. Ba vẫn đang nghe con nói mà. Hãy nói tiếp về các cháu đi.” Tôi trả lời: “Vì ba không nói gì nên con cứ tưởng ba ngậm tăm rồi”. Ông đáp lại: “Vì ba không muốn ngắt lời con”. Có rất nhiều cách thể hiện bằng lời nói giúp người nói biết được là bạn đang chú tâm vào cuộc trò chuyện. Những nhận xét ngắn gọn sẽ cho người nói thấy bạn đang rất hứng thú và muốn biết nhiều hơn. Bạn có thể thể hiện bằng lời nói để chứng tỏ sự phản hồi tích cực của mình, cũng có thể là bạn không đồng { với người nói, hay bạn muốn biết cụ thể về một điều gì đó. Hãy tham khảo danh sách dưới đây để biết cách thể hiện trong những tình huống khác nhau: Nếu bạn muốn tỏ Hãy nói: ra: Có hứng thú và Hãy kể thêm nữa đi. Việc đó đã muốn biết thêm đến với bạn như thế nào? Tổng kết lại nội Ồ, tôi thấy dung Phản hồi tích cực Thật là thú vị! Thật là một kết cục hay! Chuyển hướng Ở khía cạnh khác, anh/chị nghĩ như thế nào về ? Phát triển { kiến Cũng tương tự như thế, có bao giờ anh/chị ? Tại sao?
  74. Tranh luận/bắt bẻ Anh/chị có bằng chứng gì không? Muốn tham gia Liệu tôi có thể làm được không? vào Điều đó sẽ có { nghĩa như thế nào đối với tôi? Làm rõ điều gì Tôi không chắc mình hiểu rõ cảm giác của bạn về Nhấn mạnh Điều đó hẳn là rất khó khăn/phiền phức, v.v Thăm dò thông Điều đó có nghĩa là gì vậy? tin Bạn đã làm cách nào để vượt qua được? Tìm kiếm thông tin Bạn có thể lấy một ví dụ cụ thể cụ thể được không? Tìm kiếm thông tin Toàn bộ sự việc là gì vậy? chung Hỏi về tương lai Bạn thữ nghĩ xem, điều gì sẽ xảy ra tiếp theo đó? Hỏi về quá khứ Điều gì đã xảy ra vậy? Tìm sự tương Bạn đã bao giờ gặp việc tương đồng/khác biệt tự như thế này chưa? Ngược lại với quan điểm đó là gì? Tìm kiếm sự nổi Điều tồi tệ nhất là gì? trội/tương phản Điều tốt nhất là gì ? Chức năng khác của việc thể hiện sự lắng nghe bằng lời nói còn là để chuyển hướng câu chuyện sang một đề tài khác. Sau đây là một số câu nói dùng để đảm bảo tính liên kết của hội thoại : Điều này khiến tôi nhớ đến
  75. Khi anh nói đến chuyện , tôi lại chợt nhớ ra Anh biết đấy, tôi vừa đọc một bài báo về Tôi đã luôn luôn muốn hỏi anh về việc Tôi đã nghĩ đến anh khi nghe chuyện về Anh có phiền không nếu chúng ta chuyển đề tài khác ? Có chuyện này tôi muốn tham khảo { kiến chuyên môn của anh. Tất cả những mẹo nhỏ này giúp bạn khẳng định sự tham gia của mình trong cuộc trò chuyện. Và một điều quan trọng nữa là nó khuyến khích người khác tiếp tục trò chuyện. Hãy thử tưởng tượng nếu ai đó hỏi bạn một câu và bạn cũng chỉ đáp lại bằng một câu. Chắc chắn bạn sẽ không thể biết được người đó thực sự quan tâm đến thông tin bạn mang lại dường nào. Những mẹo nhỏ trên sẽ giúp bạn khẳng định sự quan tâm chân thành của mình. Những ám hiệu thể hiện bằng lời nói cũng khuyến khích người khác tiếp tục câu chuyện. Sử dụng những ám hiệu này sẽ khiến người khác vẫn nói trong khi bạn có thể nhấm nháp món thịt băm pho mát ! Những người lắm lời thường ít khi biết lắng nghe. Trong khi đó, những người ít nói lại có quyền tự hào về khả năng biết lắng nghe của mình; ít ra là họ cũng im lặng và thường lắng nghe! Tuy nhiên, cách này đôi khi lại đồng nghĩa với việc bạn không tham gia tích cực vào cuộc trò chuyện. Chỉ chú { lắng nghe mà không nói cũng có thể làm ngừng cuộc trò chuyện. Việc luôn luôn theo sát
  76. người nói và lắng nghe tích cực trong suốt cuộc trò chuyện có { nghĩa rất quan trọng. Diễn giải rõ ràng Khi bạn diễn giải lai một điều vừa được nói ra, hay nhắc lại một điều nào đó mình nghe thấy, chắc chắn là bạn đã lắng nghe và hiểu người khác nói gì. Điều này hết sức hữu dụng trong trường hợp bạn không đồng { với { kiến của người nói hay vừa được nghe người đó giải thích một vấn đề cực kz phức tạp, mang tính chuyên môn cao. Diễn giải những điều người khác nói là cách khẳng định bạn đã hiểu được chính xác vấn đề. Hoặc nó cũng giúp người nói nhận biết bạn có hiểu sai vấn đề mà họ đang truyền đạt hay không. Ví dụ: Tôi rất buồn khi nhận ra chồng mình không chịu giúp những việc vặt trong nhà. Chúng tôi nói chuyện. Tôi rất xúc động khi Steve hứa rằng anh ấy sẽ giúp tôi nhiều hơn. Hai tuần sau, tôi tức phát điên lên vì anh ấy. Tôi rất buồn vì đã không thấy anh ấy giúp thêm việc gì. “Anh đã hứa là làm thêm những việc vặt mà. Bao giờ thì anh sẽ thực hiện lời hứa của mình vậy?”, tôi nài nỉ. “Anh đang giúp em đấy chứ,”. Steve trả lời, “anh đã thu gom rác quanh nhà và đem chúng ra để ở lề đường thứ Năm hằng tuần mà”. “Ồ, đấy là việc anh đã làm à?”, tôi hỏi. Thực ra tôi đã hi vọng Steve gánh vác giúp tôi một nửa việc nhà. Nhưng thay vì làm rõ lời nói của anh ấy khi đồng { giúp, tôi lại cho là mình đã hiểu đúng { của anh ấy. Anh ấy cho là mọi sự giúp đỡ đều được đánh giá cao. Nam giới và phụ nữ sử
  77. dụng từ ngữ giống nhau nhưng lại ám chỉ những điều hoàn toàn khác biệt. Làm rõ hay diễn giải lại lời nói sẽ giúp tránh được những hiểu lầm trong công việc và gia đình. 10 mẹo giúp lắng nghe hoàn hảo 1. Học cách mong muốn được lắng nghe. Bạn luôn tỏ ra, thích thú và tập trung cũng như tự giác khi lắng nghe người khác nói. 2. Hãy là một người lắng nghe tích cực, hãy thể hiện điều đó bằng cả lời nói và cử chỉ. 3. Có khả năng tiên đoán. Chúng ta sẽ nhận được những thông tin cần thiết nhiều hơn khi chúng ta biết kz vọng. 4. Trở thành một người nghe “toàn diện”: Lắng nghe bằng tai, bằng ánh mắt và cả con tim. 5. Vừa nghe vừa ghi chú lại. Việc này giúp bạn lưu giữ được thông tin. 6. Hãy tập trung lắng nghe và tường thuật lại sau. Hãy tính ngay đến chuyện sẽ kể cho ai đó nghe lại những điều bạn nghe thấy và nhờ thế bạn sẽ nhớ lâu hơn. 7. Hãy tạo sự giao tiếp bằng cách kiểm soát tốc độ của người nói. Hãy áng chừng cử chỉ, nét mặt, cao độ của giọng nói của người nói để tạo ra sự thoải mái. 8. Kiểm soát sự xao lãng do cả yếu tố khách quan lẫn chủ quan.
  78. 9. Hãy liên tục tỏ ra mình đang lắng nghe. 10. Hãy chứng tỏ sự có mặt của mình trong cuộc trò chuyện. Đừng để tâm trí xao lãng khỏi cuộc trò chuyện. Trong một tình huống nhạy cảm, bạn sẽ thấy được lợi ích của việc xoa dịu cơn giận khi bạn nhắc lại chính xác điều người khác vừa nói. Thường thì người ta sẽ bình tĩnh lại nếu biết rằng những điều mình nói đã được hiểu đúng. Những nhà quản l{ chăm sóc khách hàng có kinh nghiệm biết rằng nếu nhắc lại những gì một khách hàng đang cáu giận nói, họ có thể giảm bớt mức độ căng thẳng. Giữ thái độ bình tĩnh và nhắc lại lời nói sẽ khiến khách hàng hiểu rằng bạn là người chuyên nghiệp và bình tĩnh. Trước khi đưa ra lời xin lỗi hay đưa ra phương án giải quyết, hãy làm cho người nói hiểu là bạn đã chú { lắng nghe họ khi nhắc lại cụ thể những gì họ nói. Kỹ năng lắng nghe bằng tâm trí Tất cả những bí quyết bằng lời nói hay hành động đều không phát huy tác dụng nếu bạn không thực sự tập trung theo sát cuộc trò chuyện. Một người biết cách trò chuyện là người phải ghi nhớ được những gì người kia nói. Nếu như bạn cảm thấy cuộc trò chuyện quá tẻ nhạt, hãy rút lui một cách lịch sự thay vì làm cho người nói ngượng ngùng vì những cử chỉ chán nản của bạn.
  79. Tôi đã từng ăn trưa với một nữ khách hàng. Và đến tận bây giờ tôi cũng chẳng nhớ tên cô ấy là gì. Tôi đã kể cho ấy về bọn trẻ, về chồng thứ hai và cũng là người chồng hiện tại của tôi. Một lúc lâu sau, để ngắt quãng cuộc trò chuyện, cô ấy lại hỏi tôi là đã lập gia đình hay chưa! Rõ ràng là cô ấy đã để đầu óc đi đâu đó khi tôi nói chuyện. Đừng bao giờ hủy hoại một mối quan hệ chỉ vì bạn thất bại với việc lắng nghe. Nhiệm vụ của người nghe là lắng nghe khi người khác nói. Bạn không được quyền lựa chọn – đây là phép lịch sự tối thiểu bắt buộc khi trò chuyện. Trong trường hợp vì l{ do nào đó, bạn không thể tập trung vào những gì người khác nói, hãy xin lỗi. Những thông điệp bạn gửi đi thông qua những tín hiệu thị giác, ngôn từ và tâm trí sẽ mách bảo cho người nói về tình hình của cuộc trò chuyện. Nếu như bạn cảm thấy bị mắc kẹt trong một cuộc trò chuyện và không biết làm thế nào thoát ra được, hãy đọc tiếp phần sau. Chúng tôi sẽ chỉ cho bạn cách giải quyết tình huống này.
  80. Chương 7 Chuẩn bị tình huống câu chuyện bị gián đoạn Ngay cả với những người giỏi bắt chuyện, biết lắng nghe và khơi thông bế tắc trong đối thoại vẫn có những lúc đề cuộc trò chuyện roi vào im lặng nếu thiếu sẹ chuẩn bị. Thông thường, tại các buổi tiệc trưa, thế nào cũng có tít nhất một bàn tám người thông minh nhưng lại rơi vào tình cảnh không biết làm thế nòa để tiếp tục trò chuyện mà chỉ biết cúi gằm nhìn căhmf chằm vao đĩa của mình sau mười phút nó lấy lệ. Họ đã có thể tránh được tình tranghj ngồi nhìn chằm chằm món cơm thập cẩm neeus như có người chuẩn bị từ trước. Chính xác là hãy lên kế hoạch từ trước. Cả tám người đều biết rằng họ có thể sẽ phải ngồi cùng bạn với bảy người lạ khác. Một người biết trò chuyện sẽ chuẩn bị cho việc này từ trước. Đừng lo lắng – không cần phải có máy chiếu, máy xách tay thuyết trình hay bút chỉ lade! Tất cả những thứ bạn cần là tính toán trước một chút, có thể là ngay trên đường đến bữa tiệc khi đang còn ngồi trong xe. Dưới đây là một vài gợi { hữu dụng: Những câu hỏi khơi mào Tối qua có ai trong cá bạn xem chương trình đặc biệt đó trên vô tuyến không?
  81. Các bạn đã từng xem phim ? Tôi vừa đọc xong cuốn Có ai từng đọc cuốn đó chưa? Các bạn có nghe nói về công nghệ chưa? Đừng bao giờ quên người quen cũ Không phải chỉ một câu hỏi khơi mào đã đủ để tạo thành một cuộc trò chuyện thú vị. Bạn cần điều chỉnh việc chuẩn bị của mình cho phù hợp với thực tế và đối tượng trò chuyện. Một trong những đối tượng khó trò chuyện nhất – sau trẻ con – là nhưgnx người quen cũ mà bạn chỉ thỉnh thoảng mới gặp. Hai người cũng đã từng quen biết, cũng biết một chút về nhau và bạn không biết họ có gì thay đổi không kể từ khi gặp nhau lần cuối. Thực tế, nên giả định là có những thay đổi. Giả sử như bạn gặp lại người đồng nghiệp tại cuộc họp ngành một năm một lần. Tong năm vừa rồi, đồng nghiệp của bạn có thể chuyển công tác, vừa mất một người thân hay người bạn, có một kz nghỉ tuyệt vời hay có một sự thay đổi lớn lao nào đó về mặt tinh thần, kết hôn hay ly dị. Nói cách khác, đừng bắt đầu cuộc trò chuyện bằng một đề tài cũ rích của năm ngoái. Thay vì đưa ra câu hỏi Anh/chị có gì mới không?, vì câu trả lời chắc chắn sẽ khiến cuộc trò chuyện đi vào bế tắc là Không có gì đáng kể. Hãy tìm câu hỏi mới mẻ hơn để có thể làm cho cuộc trò chuyện suôn sẻ, ví dụ có thể hỏi những câu dưới đây: Với người quen, hãy hỏi:
  82. Dạo này anh/chị thế nào? Kể từ lần cuối bọn mình gặp nhau công việc của bạn có tiến triển nào mới không? Kể từ lần cuối chúng ta nói chuyện cuộc sống của bạn có gì thay đổi không? Năm vừa qua với bạn như thế nào? Gia đình bạn có gì mới không? Với người quen không nên hỏi: Vợ/chồng/người yêu của bạn thế nào? Công việc của bạn ở thế nào? Con bạn đinh thi vào trường đại học nào? Cả ba câu hỏi trên sẽ phản tác dụng nếu như bạn không biết rõ về người đó. Ôn lại chuyện cũ Thông thường, bạn hay rơi vào sự im lặng chết người hoặc ngắt quãng khi nói chuyện. Bạn có quyền quyết định tiếp tục cuộc trò chuyện một cách hào hứng hoặc để nó rơi vào im lặng. Hãy làm phần việc của mình để nạp thêm năng lượng cho cuộc trò chuyện bằng cách tự chuẩn bị những câu hỏi về gốc gác và quá khứ của người mình trò chuyện. Bạn có thể suy nghĩ về những cách sau: Ôn lại chuyện cũ: Hai bạn đã gặp nhau như thế nào? Bạn đã bắt đầu việc như thế nào?
  83. Điều gì khiến bạn quan tâm đến lĩnh vực này? Khi nào thì bạn nhận ra là mình rất muốn trở thành một ? Điều gì đã khiến bạn chuyển đến Colorado? Làm thế nào các bạn biết nhau? Điều gì đã khiến bạn thích nghề marketing? Điều gì đã khiến bạn có { tưởng kinh doanh này? Ban đầu chuyện gì đã xảy ra vậy? Chuẩn bị cho cuộc trò chuyện Chuẩn bị trước cho một cuộc trò chuyện cũng giống như chuẩn bị đi phỏng vấn – cũng có người phỏng vấn và người được phỏng vấn. Tuy không cần tốn công chuẩn bị cho cuộc trò chuyện nhiều như cho cuộc phỏng vấn, nhưng chúng có chung một { nghĩa. Bạn cần chuẩn bị những thứ phù hợp với sự kiện sẽ diễn ra để mình cso thể nói chuyện duyên dáng. Tôi tạm gọi những câu hỏi sử dụng trong tình huống này là “câu hỏi phỏng vấn”; những câu hỏi này sẽ giúp cho cuộc trò chuyện được duy trì liên tục. Tôi thường tự chuẩn bị cho mình vài câu hỏi như là đang đi dự một cuộc phỏng vấn. Những câu hỏi có thể liên quan đến sự kiện hay tình huống mình sẽ tham gia. Đa số chúng ta đều ngồi im lặng trước người mình chưa hề quen biết; chúng ta lo sợ và không nghĩ ra cái gì để nói. Dưới đây là một số câu hỏi phỏng vấn bạn có thể sử dụng và biến đổi sao cho phù hợp vứoi tính cách của riêng mình:
  84. Câu hỏi phỏng vấn Bạn thích nhất điều gì ở mùa này? Điều gì đã khiến bạn tham gia vào tổ chức/sự kiện này? Nếu như không tham gia buổi lễ này, bạn sẽ làm gì? Nếu có thể gặp bất kz ai, bạn sẽ chọn gặp người nào? Hãy nói cho tôi biết những vấn đề gì bạn quan tâm nhất? Kinh nghiệm nghề nghiệp quan trọng nhất của bạn là gì? Khi gặp người đã từng trò chuyện trước đây, bạn hãy nhớ lại vài chi tiết của buổi nói chuyện trước. Có ther bạn đã nói chuyện về việc họ đang học chương trình MBA, hay giải vô địch bóng chuyền, thú vui làm vườn Nhưng bạn không thể nào nhớ hết nhưgnsx điều đó, vì thế, hãy tự chuẩn bị cho mình những câu hỏi dự phòng: Câu hỏi phỏng vấn Từ nào là phù hợp nhất để miêu tả về bản thân bạn? Bạn có theo tín ngưỡng nào không? Bạn có ngưỡng mộ vị anh hùng nào không? Các bạn ở trường trung học nghĩ bạn là người như thế nào?
  85. Điều bạn đang làm nhưng không mong sẽ tiếp tục là gì? Khía cạnh phi ngôn ngữ của cuộc trò chuyện Một trong những bài tập thú vị của tôi tại các buổi hội thảo chuyên đề về cách trò chuyện sẽ minh họa rõ nhất về điểm này. Tôi đề nghị từ 10 đến 12 người đúng thành một vòng tròn và ngẫu nhiên đưa cho một người một cuộn len. Người cầm cuộn len chỉ phải tiết lộ một vài điều về bản thân, sau đó ném cuộn len cho một người khác trong nhóm. Người bắt được cuộn len sẽ phải đặt ra câu hỏi về những gì người ném vừa nói. Sau đó người bắt cuộn len sẽ lại tiết lộ một vài điều về bản thân và ném cuộn len cho người khác. Việc này sẽ tiếp tục cho đến khi mọi người trong nhóm đều bắt được cuộn len. Tôi thích bài tập thú vị này bởi những người tham gia phải tiết lộ rất nhiều điều về bản thân. Thứ nhất, vì họ không biết khi nào thì cuộn len bay đến chỗ mình nên họ phải hết sức chăm chú nghe người khác nói. Tập trung là cách duy nhất giúp họ đưa ra những câu hỏi thông minh. Thứ hai, họ sẽ học được cách tập trung đưa ra những câu hỏi logic hay đưa ra những tín hiệu bằng lời nói logic. Đưa ra những câu hỏi và những bình luân phù hợp là một trong những lựa chọn dễ dàng nhất giúp cuộc trò chuyện diễn ra liên tục. Cuối cùng, họ sẽ chú trọng đến ngôn ngữ cơ thể, bởi vì người nói luôn giao tiếp bằng mắt trước khi ném để cuộn len không bị rơi! Nếu như