Tài Liệu Hướng dẫn nuôi dưỡng và chăm sóc sức khỏe trẻ em (Phần 2)

Nội dung text: Tài Liệu Hướng dẫn nuôi dưỡng và chăm sóc sức khỏe trẻ em (Phần 2)

1. Tài Liệu Hướng dẫn nuôi dưỡng và chăm sóc sức khỏe trẻ em Phần 2
2. Website h tr gi ng d y và ch m sóc tr em www.mamnon.com PH N HAI HƯỚNG D ẪN TH ỰC HI ỆN NUÔI DƯỠNG VÀ CH ĂM SÓC S ỨC KH ỎE A – T Ổ CH ỨC ĂN, NG Ủ I – TỔ CH ỨC ĂN 1. Số l ượng và ch ất l ượng b ữa ăn a) Nhu c u n ng l ng Nhu c u n ng l ng m t ngày c a tr tu i này trung bình t 1400 – 1600 Kcal, chia làm 4 – 5 b a. Trong th i gian tr ng m m non, tr cn c n t i thi u m t b a chính và m t b a ph . Nhu c u v n ng l ng chime 50% - 60% nhu c u n ng l ng c ngày, kho ng 700 – 960 Kcal/tr /ngày. Trong ó: b a chính : 500 – 700Kcal/tr , b a ph : 200 – 260Kcal/tr . b) T l gi a các ch t sinh n ng l ng - i v i tr bình th ng: + Ch t m (Protit) cung c p kho ng 12 – 15% n ng l ng kh u ph n. + Ch t béo (Lipit) cung c p kho ng 15 – 25% n ng l ng kh u ph n. Tr em hôm nay – Th gi i ngày mai
3. Website h tr gi ng d y và ch m sóc tr em www.mamnon.com + Ch t b t (Gluxit) cung c p kho ng 60 – 73% n ng l ng kh u ph n. Ví d : + Ch t m (Protit) cung c p 13% n ng l ng kh u ph n + Ch t béo (Lipit) cung c p 25% n ng l ng kh u ph n. + Ch t b t (Gluxit) cung c p 62% n ng l ng kh u ph n. T l gi a các ch t sinh n ng l ng nên m b o 100% và trong ph m vi c a t ng ch t. - i v i tr béo phì, n ng l ng do ch t béo và ch t b t ng cung c p nên duy trì m c t i thi u (t c là ch t béo cung c p 15% và ch t bt ng cung c p 60% n ng l ng kh u ph n), ng th i t ng c ng cho tr n nhi u các lo i rau, c , qu và tích c c v n ng. c) Lng th c ph m - M i b a chính tr n 300 – 400g k c c ơm và th c n (kho ng 2 bát) vi n ng l ng và các ch t dinh d ng c n thi t nh m, béo, ng, mu i khoáng và sinh t . Các ch t dinh d ng này có nhi u trong g o, u, , th t, cá, tr ng, tôm, rau, u, l c, v ng, d u m , các lo i rau, c , qu và nh ng lo i th c ph m khác, s n có t i a ph ơ ng. - L ng th c ph m c n cho m t tr h ng ngày tr ng (m t ba chính và m t b a ph ). Tr em hôm nay – Th gi i ngày mai
4. Website h tr gi ng d y và ch m sóc tr em www.mamnon.com Th c Mt su t c m Mt su t Thc ph m b a ph m b a ph chính Gam (g) Gam (g) Go, mì Go 80 – 100 40 – 60 si Th t, cá, Th t ho c 25 – 40 15 – 20 tr ng cá Ho c u ht (khô). 20 – 30 u, l c 10 – 20 ng 20 – 30 mt Du, m Ho c qu 10 - 15 100 – 150 nc chín Rau, c , Sa u 35 – 60 100 - 150 qu nành 2. Nước u ống Tr em hôm nay – Th gi i ngày mai
5. Website h tr gi ng d y và ch m sóc tr em www.mamnon.com - Hng ngày, tr c n c u ng n c y , nh t là v mùa hè. L ng nc c n a vào c ơ th tr (d i d ng n c u ng, th c n, hoa qu ) t 1,6 – 2 lít nc m i ngày. - Nc u ng c n un sôi k và ng trong bình hay m có n p y kín. Mi tr có m t c c riêng. Mùa ông c n n c u ng cho m. Mùa hè n u có iu ki n nên cho tr u ng n c n u b ng các lo i lá nh sài t, rau ngô, bông mã , kim ngân hoa ho c n c qu (dâu, chanh, cam). - Giáo viên cho tr u ng theo nhu c u và chia làm nhi u l n trong ngày, hng d n tr t l y c c u ng n c, u ng xong t úp c c úng n ơi quy nh. Không tr quá khát m i u ng ho c u ng n t l n quá nhi u. Không nên cho tr ung nhi u n c tr c b a n. 3. Ch ăm sóc b ữa ăn a) Tr ước khi ăn - Hng d n tr r a s ch tay, eo y m tr c khi n (n u có). - Hng d n tr s p x p bàn gh , cho 4 – 6 tr ng i m t bàn, có li i quanh bàn d dàng. - Chu n b kh n m t, bát thìa, c c u ng n c y cho s lng tr . - Tr c khi chia th c n, cô c n r a tay s ch, qu n áo và u tóc gn gàng. Cô chia th c n và c ơm ra t ng bát, tr n u, không tr ch n lâu. b) Trong khi ăn Tr em hôm nay – Th gi i ngày mai
6. Website h tr gi ng d y và ch m sóc tr em www.mamnon.com - Giáo viên c n vui v , nói n ng d u dàng, t o không khí tho i mái cho tr trong khi n. ng viên khuy n khích tr n h t su t, k t h p giáo d c dinh dng, hành vi v sinh v n minh trong n u ng : d y cho tr bi t m i cô và các bn tr c khi b t u n; ng i n ngay ng n, không co chân lên gh ; c m thìa b ng tay ph i và t xúc n m t cách g n gàng, tránh vãi; n t t n, nhai k , không nói chuy n và ùa ngh ch trong khi n - Giáo viên c n ch m sóc, quan tâm h ơn v i nh ng tr m i n l p, tr yu ho c m i m d y. N u th y tr n kém, cô c n tìm hi u nguyên nhân báo cho nhà b p ho c y t hay bà m bi t ch ng ch m sóc tr t t h ơn. i v i tr xúc ch a th o, n ch m ho c bi ng n, cô có th giúp tr xúc và ng viên tr n kh n tr ơ ng h ơn. Có bi n pháp phòng tránh hóc, s c trong khi tr n. c) Sau khi ăn Hng d n tr x p bát, thìa, gh vào n ơi quy nh, u ng n c, lau mi ng, lau tay sau khi n, i v sinh (n u tr có nhu c u). II – CH ĂM SÓC GI ẤC NG Ủ 1. Chu ẩn b ị tr ước khi tr ẻ ng ủ - Tr c khi tr ng , cô nh c nh i v sinh tr c khi ng . Hng d n tr t l y g i, ch n - B trí ch ng cho tr s ch s , yên t nh, thoáng mát v mùa hè, m áp v mùa ông. Phòng ng nên gi m ánh sáng b ng cách óng bt m t s c a s ho c t t b t èn. Tr em hôm nay – Th gi i ngày mai
7. Website h tr gi ng d y và ch m sóc tr em www.mamnon.com - Khi ã n nh ch ng , cô có th hát ho c cho tr nghe nh ng bài hát ru, dân ca êm d u tr d i vào gi c ng . Vi nh ng cháu khó ng , cô g n g i, v v tr giúp tr yên tâm, d ng h ơn. 2. Theo dõi tr ẻ ng ủ - Trong th i gian tr ng cô ph i th ng xuyên có m t theo dõi lúc tr ng , không tr úp m t vào g i ho c trùm ch n kín, s a l i t th tr ng th y tho i mái (n u th y c n thi t). - Khi tr ng : v mùa hè, n u dùng qu t in chú ý v n t c va ph i và xa, t phía chân tr ; n u dùng iu hòa nhi t không nên nhi t l nh quá. Mùa ông chú ý p ch n m cho tr , không nên tr m c quá nhi u qu n áo. Cho phép tr i v sinh n u tr có nhu c u. - Quan sát, phát hi n k p th i và x lý các tình hu ng có th x y ra trong khi ng . 3. Ch ăm sóc sau khi tr ẻ th ức d ậy - Không nên ánh th c tr d y ng lo t, tr nào th c tr c cô cho d y tr c, tránh ánh th c cùng m t lúc nh h ng n tr khác và sinh ho t c a l p. Không nên ánh th c tr d y s m tr c khi tr t th c gi c vì d làm cho tr cáu k nh, m t m i. - Sau khi tr d y h t, cô h ng d n tr t làm các công vi c va s c v i tr nh : c t g i, chi u. Có th chuy n d n tr ng thái ng sang ho t ng khác b ng cách cho tr hát m t bài hát ho c âu y m nói chuy n vi tr , h i tr m ơ th y gì. Cô b t èn, m c a s t t . Cô nh c nh tr i v sinh, sau khi tr t nh táo cho tr n quà chi u. Tr em hôm nay – Th gi i ngày mai
8. Website h tr gi ng d y và ch m sóc tr em www.mamnon.com B - V Ệ SINH I – V Ệ SINH CÁ NHÂN 1. Vệ sinh cá nhân tr ẻ a) Chu n b y các dùng v sinh cá nhân
   Khi tr r a tay r a m t - Chun b d ng c cho tr r a tay : Thùng có vòi ho c vòi nc v a t m tay tr (n u ng n c b ng xô hay ch u thì ph i có gáo gi i). Xà phòng r a tay. Kh n khô, s ch lau tay. Xô hay ch u h ng nc b n (n u c n). - Chu n b y kh n m t m b o v sinh (m t kh n mt/tr ). Chu n b bô, xô, ch u. - Chu n b y qu n áo d tr thay cho tr khi c n thi t, nh t là v mùa ông.
   Khi tr i v sinh - Chun b gi y v sinh cho tr dùng, gi y v sinh m b o mm, s ch s phù h p v i tr . - Lau, r a cho tr s ch s sau khi i v sinh. Chu n b n c cho tr gi i sau khi i v sinh. - m b o nhà v sinh luôn s ch s , không hôi khai, không ng n c b n sau khi tr i ti u ti n c ng nh i ti n. Tr em hôm nay – Th gi i ngày mai
9. Website h tr gi ng d y và ch m sóc tr em www.mamnon.com b) Giám sát và h ng d n tr th c hi n v sinh cá nhân
   V sinh da - V sinh m t m i Hng d n và giám sát tr t lau m t s ch s t i các th i im tr c và sau khi n, khi m t b b n. Khi d y tr lau m t c n h ng d n tr chuy n d ch kh n sao cho da m t c a tr luôn luôn c ti p xúc v i ph n kh n s ch. Mùa rét ph i chu n b kh n m cho tr lau. - V sinh bàn tay + Th ng xuyên giám sát và h ng d n tr cho tr t r a tay và t lau tay khô theo úng trình t , m b o v sinh, không c t xén các thao tác. + Cô c n chú ý s p x p dùng v sinh v a t m v i c a tr , thu n ti n cho tr khi s d ng, không tr ph i ch i lâu và tránh c tình tr ng tr b qua các thao tác. Ch ng cho tr r a tay ph i có m t không gian nhât nh, ánh sáng và không m t. + Tr ng h p tr m i chuy n l p, tr m i vào l p, cô h ng d n t m tng thao tác r a tay cho tr và cho tr làm quen d n v i vi c t ph c v di s giúp c a cô.
   V sinh r ng mi ng - Cô th ng xuyên nh c nh tr u ng n c và súc mi ng sau khi n. Tr em hôm nay – Th gi i ngày mai
10. Website h tr gi ng d y và ch m sóc tr em www.mamnon.com - Hng d n tr cách ch i r ng và k t h p v i gia ình d y tr t p ánh r ng nhà . Tuyên truy n cho ph huynh không nên cho tr n quà v t nh t là k o, bánh ng t. - Khám r ng nh kì phát hi n s m r ng sâu và ch a tr k p th i . T p cho tr có thói quen ng m mi ng khi ng , th b ng m i mi ng và r ng không b khô, r ng khó sâu.
    V sinh qu n áo, giày dép - Không tr m c qu n áo m t. Khi tr b nôn, i ti u, ti n ra qu n áo ho c khi m hôi ra nhi u, cô c n thay ngay cho tr . C i b t qu n áo cho tr khi tr i nóng ho c m c thêm khi tr i l nh. - ch ng nhi m l nh ôi chân c a tr , ngoài ôi dép hay giày tr i n l p, c n có thêm m t ôi dép s ch cho tr i trong l p. - Cô nh c cha m c a tr a t t, qu n áo d tr thay cho tr khi c n thi t. Nên cho tr m c qu n áo b ng nh ng lo i v i m m, th m m hôi. Nên dùng lo i giày dép h ơi r ng h ơn so v i chân tr m t chút, dép mm, m ng, nh , d c i, có quai sau cho tr d i.
    Hng d n tr i v sinh Hng d n tr i v sinh úng n ơi quy nh. D y tr cách gi v sinh cho bn thân, gi gìn nhà v sinh s ch s . Nh c nh tr r a tay sau khi i v sinh. 2. Vệ sinh cá nhân cô Cô giáo ph i là t m g ơ ng v gi v sinh và ch m sóc b o v s c kh e cho b n thân và nh ng ng i xung quanh tr h c t p và làm theo, không làm lay lan b nh t t sang tr và c ng ng. Tr em hôm nay – Th gi i ngày mai
11. Website h tr gi ng d y và ch m sóc tr em www.mamnon.com a) V sinh thân th - Gi gìn da s ch s , nh t là hai bàn tay. Khi ch m sóc tr , hai bàn tay cô ph i luôn s ch s . Cô ph i r a tay b ng xà phòng và n c s ch tr c khi cho tr n ho c ti p xúc v i th c n, sau khi i v sinh, sau khi làm v sinh cho tr , sau khi quét rác ho c lau nhà. - u tóc luôn g n gàng, s ch s . Không móng tay dài khi ch m sóc tr . - Luôn gi v sinh r ng mi ng s ch s . - eo kh u trang khi chia cơm cho tr , khi ho, s m i, viêm hng. b) V sinh qu n áo, dùng cá nhân - Qu n áo ph i luôn g n gàng, s ch s . N u có qu n áo công tác ph i th ng xuyên m c trong quá trình ch m sóc tr . Không m c trang ph c công tác v gia ình ho c ra ngoài tr ng. - dùng cá nhân c a tr và cô ph i riêng bi t, không s d ng cá nhân c a tr . c) Khám s c kh e nh kì Nhà tr ng c n khám s c kh e nh kì và tiêm phòng d ch y cho các giáo viên, cán b nhân viên. N u cô m c b nh truy n nhi m ho c nhi m trùng c p tính thì không c tr c ti p ch m sóc tr . II – V Ệ SINH MÔI TR ƯỜNG Tr em hôm nay – Th gi i ngày mai
12. Website h tr gi ng d y và ch m sóc tr em www.mamnon.com 1. Vệ sinh đồ dùng, đồ ch ơi a) V sinh dùng - Bát, thìa, ca c c ph c v n u ng cho tr c n có theo quy nh c a ngành : M i tr có ca c c, bát thìa, kh n m t riêng và có ánh d u tr d nh n ra. Bình, thùng ng n c u ng cho tr ph i có n p y, c n c v sinh h ng ngày, n ơi s ch s tránh b i, côn trùng. Tuy t i không cho tr thò tay ho c u ng tr c ti p vào bình ng n c. N c không ung h t sau m t ngày ph i i. - Bát, thìa, ca, c c u ng n c c a tr ph i c r a s ch h ng ngày, ph ơi n ng, tráng n c sôi tr c khi n. - Không nên dùng các lo i bát, thìa, c c b ng nh a tái sinh ho c s t m cho tr n u ng. - Hng ngày gi t kh n r a m t c a tr b ng xà phòng và n c sch, sau ó ph ơi n ng ho c s y khô. H ng tu n h p kh n ho c lu c kh n mt l n, - Bàn gh , trang trí th ng xuyên lau b ng kh n m tránh bi. - dùng v sinh (xô, ch u ) dùng xong ánh r a s ch s , úp n ơi khô ráo, g n gàng. b) V sinh ch i ch ơi c a tr ph i m b o s ch s , an toàn khi cho tr ch ơi. H ng tu n nên v sinh ch ơi c a tr ít nh t m t l n. Tr em hôm nay – Th gi i ngày mai
13. Website h tr gi ng d y và ch m sóc tr em www.mamnon.com 2. Vệ sinh phòng nhóm a) Thông gió Hng ngày, tr c khi tr n l p, cô c n: - M t t c c a s và c a ra vào phòng c thông thoáng - Nu có phòng ng riêng thì khi tr phòng ch ơi, cô làm thông thoáng phòng ng . b) V sinh n n nhà - Mi ngày nên quét nhà và lau nhà ít nh t 3 l n (tr c gi ón tr , sau 2 b a n sáng, chi u). - Nu có tr ái d m khi ng , sau khi tr ng d y c n làm v sinh n ơi ng tránh mùi khai (tr c tiên ph i th m ngay n c ti u b ng kh n khô r i m i lau l i b ng kh n m). - Cô không c i gu c, dép b n vào phòng tr . Không c gia súc vào phòng tr . Mi tu n c n t ch c t ng v sinh toàn b phòng tr : Lau các c a s , quét m ng nh n, lau bóng èn, c r a n n nhà, c giát gi ng, ph ơi ch n chi u. Cùng v i các b ph n khác làm v sinh ng ai c nh (quét d n sân vn, kh ơi thông c ng rãnh, phát b i r m quanh nhà ) c) V sinh n i i ti n, ti u ti n (nhà v sinh) Tr em hôm nay – Th gi i ngày mai
14. Website h tr gi ng d y và ch m sóc tr em www.mamnon.com - Ch cho tr i v sinh ph i s ch s , vì th , sau khi tr i v sinh xong, cô ph i ki m tra m b o nhà v sinh luôn s ch. Luôn ki m tra tránh tr ơn tr t khi tr i v sinh. - Hng ngày t ng v sinh toàn b khu v sinh tr c khi ra v . - Hng tu n t ng v sinh tòan b khu v sinh và khu v c xung quanh. 3. Xử lí rác, n ước th ải a) X lí rác - Tp trung rác vào thùng ng rác có n p y, xa phòng tr . H ng ngày ph i rác tránh tình tr ng ng rác. C r a thùng rác hng ngày sau khi rác. - Tr ng h p có h rác chung c a tr ng, sau m i l n rác l i l p ph m t l p t m ng, khi y h , l p t dày 15 – 20cm. b) X lí n ưc th i Th ng xuyên kh ơi thông c ng rãnh, tránh ng, n u không s t o iu ki n cho ru i, mu i sinh s n và phát tri n. H ng tu n t ng v sinh toàn b h th ng c ng rãnh. 4. Gi ữ s ạch ngu ồn n ước - Cung c p n c s ch : m b o có n c s ch cho tr dùng : t i thi u tr h c m t bu i là 10 lít/ tr / bu i, còn tr bán trú là 50 – 60 lít/ tr / ngày bao g m n c n u n và sinh ho t. Tr em hôm nay – Th gi i ngày mai
15. Website h tr gi ng d y và ch m sóc tr em www.mamnon.com - Ngu n n c s ch : t t nh t là n c máy. Tr ng h p l y t ngu n nc gi ng (gi ng khoan, gi ng ào ), n c m a, n c su i, thì ph i x lí ho c l ng l c b ng các ph ơ ng pháp l ng, l c m b o tiêu chu n v sinh cho phép. - ánh giá ngu n n c : N c ph i không màu, không mùi, không v l . N u ngu n n c có nghi ng nên ngh c ơ quan y t ki m tra. - m b o v sinh d ng c ch a n c : + Dng c ch a n c ph i m b o s ch, có n p y, d c r a, không gây c khi ch a n c th ng xuyên. Nên có vòi l y n c. + Có k ho ch thau r a d ng c ch a n c, tránh n c l u quá lâu ngày (tùy theo ch t l ng n c và lo i d ng c ch a n c mà có th nh kì 1 tháng/ 1 l n ho c t i thi u là 3 tháng/1l n). C – THEO DÕI S ỨC KH ỎE VÀ PHÒNG B ỆNH I – KHÁM S ỨC KH ỎE ĐỊ NH KÌ Mc ích khám s c kh e nh kì là phát hi n s m tình tr ng s c kh e và b nh t t ch a tr k p th i. - Hng n m, nhà tr ng c n liên h ch t ch v i y t a ph ơ ng (tr m y t ph ng, xã) có k ho ch khám s c kh e nh kì cho tr m i nm 2 l n ( u n m h c và cu i n m h c). Tr em hôm nay – Th gi i ngày mai
16. Website h tr gi ng d y và ch m sóc tr em www.mamnon.com - Giáo viên có nhi m v ph i h p v i nhà tr ng t ch c khám nh kì cho tr . L u k t qu khám và thông báo cho gia ình kt qu ki m tra s c kh e c a tr . II – THEO DÕI TH Ể L ỰC VÀ TÌNH TR ẠNG DINH D ƯỠNG 1. Ch ỉ s ố th ể l ực dùng để theo dõi tr ẻ - Cân n ng (kg) theo tháng tu i. - Chi u cao ng (cm) theo tháng tu i. - Cân n ng theo chi u cao ng. 2. Yêu c ầu Ti n hành cân tr 3 tháng m t l n và o tr 6 tháng m t l n. - i v i tr b suy dinh d ng, tr th a cân – béo phì nên cân và theo dõi h ng tháng. N u tr v a trãi qua m t t m, s c kh e gi m sút cn c ki m tra cân n ng ánh giá s h i ph c s c kh e c a tr . - Có th cân tr b ng b t kì lo i cân nào nhà tr ng có nh ng ph i th ng nh t dùng m t lo i cân cho các l n cân. - o chi u cao ng c a tr b ng th c o chi u cao (ho c có th dùng th c dây óng vào t ng). Khi o chú ý tr ng th ng và 3 im u, mông, gót chân trên m t ng th ng. Chi u cao c a tr c tính t im ti p xúc gót chân v i m t sàn n nh u ( im cao nh t c a u tr ). - Quy nh m t s ngày th ng nh t cho các l n cân, o. Tr em hôm nay – Th gi i ngày mai
17. Website h tr gi ng d y và ch m sóc tr em www.mamnon.com - Sau m i l n cân, o c n ch m ngay lên bi u tránh quên và nh m l n, sau ó ánh giá tình tr ng dinh d ng cho t ng tr và thông báo cho gia ình. - Mùa ông ti n hành cân, o trong phòng, tránh gió lùa, b b t qu n áo cân, o chính xác. 3. Cách đánh giá k ết qu ả th ể l ực và tình tr ạng dinh d ưỡng a) Cân n ng theo tháng tu i ( c theo dõi b ng bi u tng tr ng) - Sau m i l n cân, ch m lên bi u m t im t ơ ng ng v i s cân và s tháng tu i c a tr , n i các im ch m ó v i nhau, ta s c ng bi u di n v s phát tri n c a tr .
    Ý ngh a c a ng bi u di n v s phát tri n ca tr Khi ng bi u di n - Nm kênh A + Có h ng i lên là phát tri n bình th ng + N m ngang là e d a + i xu ng là nguy hi m Cn tìm nguyên nhân ph i h p v i gia ình có Tr em hôm nay – Th gi i ngày mai
18. Website h tr gi ng d y và ch m sóc tr em www.mamnon.com bi n pháp can thi p s m , kp th i ch m sóc, phòng ch ng suy dinh d ng. - Nm kênh B - Nu nm kê(SDD III) (SDD I) : suy dinh : suy dinh dng r t n ng dng v a Cn ph i h p v i - Nm kênh C (SDD gia ình ch t ch và có bi n pháp II) : suy dinh dng n ng ch m sóc c bi t nâng cao th lc s c kh e c a tr . - Khi cân n ng c a tr n m trên kênh A và t c t ng cân h ng tháng nhanh c n theo dõi và có ch n u ng h p lí k t h p v i v n ng phù hp tránh th a cân, béo phì. b) Chi u cao theo tháng tu i (c theo dõi b ng bi u chi u cao ho c ánh giá theo b ng chi u cao). - Chi u cao n m trong kho ng trung bình tr lên là phát tri n bình th ng. Chi u cao ph n ánh trung thành tình tr ng dinh d ng trong c quá trình phát tri n c a tr , chi u cao dù có t ng ch m nh ng không bao gi ng ho c gi m i nh cân n ng. - Chi u cao n m trong kho ng trung bình tr xu ng ph n ánh s thi u dinh d ng trong m t th i gian dài hay tình tr ng suy dinh d ng tr ng di n (th th p còi). Bng : Chi u cao ng theo tháng tu i Tr em hôm nay – Th gi i ngày mai
19. Website h tr gi ng d y và ch m sóc tr em www.mamnon.com Chi ều cao trung bình (cm) Tháng tu ổi Tr ẻ trai Tr ẻ gái 37 87,9 – 103,3 87,1 – 102,2 38 88,6 – 104,1 87,7 – 102,9 39 89,2 – 104,5 88,4 – 103,6 40 89,8 – 105,7 89,0 – 104,2 41 90,4 – 106,4 89,6 – 105,0 42 91,0 – 107,2 90,2 – 105,7 43 91,6 – 107,5 90,7 – 106,4 44 92,1 – 108,7 91,3 – 107,1 45 92,7 – 109,4 91,9 – 107,7 46 93,3 – 110,1 92,4 – 108,4 Tr em hôm nay – Th gi i ngày mai
20. Website h tr gi ng d y và ch m sóc tr em www.mamnon.com 47 93,9 – 110,8 93,0 – 109,0 48 94,4 – 111,5 93,5 -109,6 c) Cân n ặng theo chi ều cao đứ ng (tra theo b ng) - ng v i m t chi u cao nh t nh s có m t cân n ng t ơ ng ng. Ch s này ph n ánh s phát tri n cân i c a c ơ th . - Nu cân n ng t ơ ng ng v i chi u cao th p h ơn bình th ng ph n ánh tình tr ng thi u dinh d ng. N u cân n ng t ơ ng ng v i chi u cao cao h ơn bình th ng c n theo dõi th a cân – béo phì. Bng : Cân n ng theo chi u cao ng Cân n ặng nên có Cân n ặng nên có Chi ều (kg) Chi ều (kg) cao (cm) cao (cm) Tr ẻ Tr ẻ Tr ẻ Tr ẻ Tr em hôm nay – Th gi i ngày mai
21. Website h tr gi ng d y và ch m sóc tr em www.mamnon.com trai gái trai gái 10,1 – 9,8 – 13,2 – 12,9 – 86 101 15,2 14,8 19,2 19,1 10,2 – 10,0 – 13,4 – 13,1 – 87 102 15,4 15,0 19,5 19,4 10,4 – 10,2 – 13,6 – 13,3 – 88 103 15,6 15,3 19,8 19,7 10,6 – 10,4 – 13,9 – 13,6 – 89 104 15,9 15,6 20,2 20,0 10,8 – 10,5 – 14,1 – 13,8 – 90 105 16,1 15,8 20,5 20,3 11,0 – 10,7 – 14,4 – 14,0 – 91 106 16,4 16,1 20,8 20,6 11,2 – 11,0 – 14,7 – 14,3 – 92 107 16,6 16,4 21,1 21,0 11,4 – 11,2 – 14,9 – 14,5 – 93 108 16,9 16,7 21,5 21,3 Tr em hôm nay – Th gi i ngày mai
22. Website h tr gi ng d y và ch m sóc tr em www.mamnon.com 11,6 – 11,4 – 15,2 – 14,8 – 94 109 17,2 17,1 21,8 21,7 11,9 – 11,6 – 15,5 – 15,0 – 95 110 17,5 17,3 22,2 22,0 12,1 – 11,8 – 15,8 – 15,3 – 96 111 17,8 17,6 22,6 22,4 12,3 – 12,0 – 16,1 – 15,6 – 97 112 18,1 17,9 23,0 22,8 12,5 – 12,3 – 16,4 – 15,9 – 98 113 18,4 18,2 23,4 23,3 12,7 – 12,5 – 16,7 – 16,2 – 99 114 18,7 18,5 23,9 23,7 12,9 – 12,7 – 17,0 – 16,5 – 100 115 19,0 18,8 24,3 24,2 III – TIÊM CH ỦNG VÀ PHÒNG D ỊCH Tr em hôm nay – Th gi i ngày mai
23. Website h tr gi ng d y và ch m sóc tr em www.mamnon.com 1. Tiêm ch ủng - Giáo viên nh c nh và tuyên truy n cho ph huynh tiêm phòng y cho tr theo h ng d n c a y t a ph ơ ng. - Cn theo dõi ch t ch tình tr ng s c kh e c a tr sau tiêm ch ng : + Gi v t tiêm ch ng s ch s , không tr s mó ho c gãi vào ó. + Ngày tiêm ch ng c n cho tr ho t ng ít + L y nhi t cho tr h ng ngày, n u tr s t cho tr n nh , ngh ng ơi. + N u tr au v t tiêm ch ng, ch m nóng ch tiêm b ng g c s ch. - Báo cho y t a ph ơ ng nh ng tr ng h p b t th ng có bi n pháp x lý k p th i. Lịch tiêm ch ủng Tu ổi Lo ại v ắc xin Số l ần Địa Tr em hôm nay – Th gi i ngày mai
24. Website h tr gi ng d y và ch m sóc tr em www.mamnon.com bàn tri ển khai Tiêm 3 m i: - Tiêm m i 2 cách m i 1 sau 2 tu n. - 5 tu i Viêm não Nh t B n - Tiêm m i 3 cách m i 2 sau m t nm Vùng có nguy c ơ - U ng 2 l n :l n 2 2 – 5 T (u ng tr c mùa ung cách l n 1 sau 2 tu i dch h ng n m) tu n 3 – 10 Th ơ ng hàn Tiêm 1 m i tu i 6 tu i Si Tiêm m i 2 ( Ngu n : ch ơ ng trình tiêm ch ng m r ng Qu c gia) Chú ý : - H ng n m, ngoài vi c t ch c cho tr em theo l ch nh trên còn có nh ng ngày tiêm ch ng chi n d ch và có nh ng t tiêm ch ng t xu t tùy theo tình Tr em hôm nay – Th gi i ngày mai
25. Website h tr gi ng d y và ch m sóc tr em www.mamnon.com hình d ch b nh các a ph ơ ng. Vì v y, giáo viên và nhà tr ng c n n m c các thông tin này t y t a ph ơ ng tuyên truy n cho ph huynh a con i tiêm ch ng y . 2. Phòng d ịch - N u trong l p có m t s tr m c cùng m t b nh, cô báo cho nhà tr ng m i y t n khám, tìm nguyên nhân, có bi n pháp phòng d ch b nh lây lan. - Tr ng h p trong vùng ã x y ra m t d ch nào ó, nhà tr ng c n ph i h p v i y t phòng d ch cho tr . 3. Th ời gian cách li m ột s ố b ệnh truy ền nhi ễm Khi tr m c b nh truy n nhi m ph i tr nhà trong th i kì lây b nh và theo dõi nh ng tr kh e phòng d ch b nh x y ra. Th ời gian cách li tr ẻ b ị b ệnh Theo dõi trẻ Tên b ệnh (ở nhà) kh ỏe (trong l ớp) Th y u Su t th i gian tr m c b nh (7 11 – 21 ngày ngày k t khi m c n t m ng n c) Bch h u Su t th i gian tr m c b nh 7 ngày Tr em hôm nay – Th gi i ngày mai
26. Website h tr gi ng d y và ch m sóc tr em www.mamnon.com Ho gà 30 ngày k t khi m c b nh 14 ngày Quai b 21 ngày 21 ngày Viêm gan 30 ngày - Theo dõi 10 ngày - Trong vòng 40 ngày 4. Tủ thu ốc và cách s ử d ụng T thu c và các thu c thi t y u giúp cho cô giáo có th x lí ban u khi tr m, khi g p m t s tai n n b t ng , ho c trong vi c phòng d ch b nh cho tr ngay t tr ng. Vì v y, tr ng m m non ( các l p im l ) c n c trang b t thu c, có y các lo i thu c và d ng c y t thi t y u. a) T thu c - Thu c sát trùng ngoài da ( c n 70% , c n i t loãng 2.5% ). - Thu c h nhi t Paracetamol - ORESOL. - Thu c nh m t ( Cloramphenicol 0/4% ) Tr em hôm nay – Th gi i ngày mai
27. Website h tr gi ng d y và ch m sóc tr em www.mamnon.com - Nhi t k , kéo, k p bông (pince), các lo i n p, b ng v i c nh gãy xơ ng. - Bông th m n c, g c s ch, b ng cu n, b ng dính, d u cao. b) B o qu n t thu c - T thu c ph i óng ch c ch n, có nhi u ng n ng ( l thu c , bông, bng ), c a b ng kính và có khóa. T thu c ph i treo cao trên t m v i c a tr . - Các lo i thu c viên u ph i trong l riêng có n p y kín ch t. M i l thu c u ph i có nhãn dán ngoài và ghi rõ : Tên thu c, cách dùng, li u lng, h n dùng. Th ng xuyên ki m tra v t b nh ng thu c ã h t h n dùng và b sung thu c m i. - T thu c ph i c gi s ch s , không c l n b t kì th gì khác vào t thu c. Chú ý : - Các cô giáo không c t ý dùng thu c kháng sinh cho tr và các lo i thu c khác ngoài t thu c khi không có s h ng d n c a nhân viên y t . - Các thu c sát trùng khác nh crezin, cloramin sát trùng các phòng và nhà v sinh : + Không c vào t thu c và ph i do cô ph trách y t ( n u có ) ho c phân công m t cô c t gi m t ch quy nh riêng Tr em hôm nay – Th gi i ngày mai
28. Website h tr gi ng d y và ch m sóc tr em www.mamnon.com + Không c vào b t c ch nào trong phòng tr c) Cách s d ng m t s thu c thông th ưng - C n i t 2,5% : dùng nguyên ch t ho c pha loãng v i m t ít c n 90º bôi ngoài da. Th ng dùng sát trùng v t th ơ ng nh , r ng. Không dùng c n bi n ch t, vì da có th b n mòn. B o qu n trong l y kín. - Cloramphenicol 0,4% : ch a au m t , loét giác m c; tra thu c 3-6 ln/ ngày. - Paracetamol ( viên nén 0,1; 0,2; 0,3; 0,5g ). Thu c có tác d ng gi m au h nhi t – ch a au kh p mãn, nh c u, au mình m y, au l ng, au do ch n th ơ ng ( bong gân, gãy x ơ ng ), tr s t ( không k nguyên nhân ) nhi m khu n tai, m i, h ng, ph qu n, s t do tiêm ch ng, say n ng. Tr em : ngày u ng 2-3 l n sau khi n, m i l n tùy theo tu i nh sau : + T 6-12 tháng : 0,025 – 0,05 g ( 1/4 n 1/2 viên lo i 0,1g ). + 13 tháng – 5 tu i : 0,1 – 1,15 g ( 1 n 1,5 viên lo i 0,1g ). Chú ý : Tr em hôm nay – Th gi i ngày mai
29. Website h tr gi ng d y và ch m sóc tr em www.mamnon.com + Ch ng ch nh ( không c dùng ) trong b nh gan và th n n ng. + Dùng li u cao kéo dài gây h i cho gan. + Tránh dùng thu c 2 tu n liên t c. - ORESOL : xem ph n th c hành pha ORESOL IV - PHÒNG VÀ X Ử TRÍ BAN ĐẦ U M ỘT S Ố B ỆNH TH ƯỜNG G ẶP 1. Bệnh nhi ễm khu ẫn hô h ấp c ấp Nhi m khu n hô h p c p (NKHHC) là m t nhóm b nh r t a d ng do vi khu n ho c virút gây b nh trên toàn b h th ng ng th , bao g m ng hô hp trên và d i t m i, h ng, thanh qu n, khí ph qu n n nhu mô ph i. Ph bin nh t là viêm h ng, viêm amidan, viêm ph qu n và viêm ph i. a) Cách nh n bi t và bi n pháp x trí ban u
    Th nh : th ng là NKHHC trên bao g m các tr ng h p viêm mi, viêm amidan, viêm xoang, viêm h ng, viêm tai. - Nh n bi t Tr th ng có bi u hi n : + S t nh d i 38,5ºC, kéo dài vài ngày n 1 tu n. + Viêm h ng, ch y n c m t, n c m i, ho nh . + Không có bi u hi n khó th tr v n n ch ơi bình th ng. Tr em hôm nay – Th gi i ngày mai
30. Website h tr gi ng d y và ch m sóc tr em www.mamnon.com - X trí ban u + Báo cho gia ình và trao i cách ch m sóc tr cho cha m tr . + Không c n dùng kháng sinh, ch m sóc t i nhà và iu tr tri u ch ng ( tr n m n ơi thoáng mát, gi không b l nh và gió lùa, m c qu n áo r ng rãi tr d th .) + n ch t. U ng n c (n c sôi ngu i ho c n c qu ). Thông thoáng m i h ng cho tr d th (lau chùi m i, nh argyrols vào m i ngày 2 – 3 l n).Gi m ho b ng m t ong, b ph ho c thu c nam.
    Th v a và n ng : hay g p khi tr b NKHHC d i nh viêm thanh qu n, khí qu n, viêm ph qu n, viêm ti u ph qu n, viêm ph i và màng ph i. - Nh n bi t Tr th ng có biu hi n : + S t cao t 38,5ºC tr lên ( tr suy dinh d ng có th không st ho c s t nh ). + Ho có m. Nh p th nhanh, cánh m i ph p ph ng, c ơ kéo lng ng c, tím tái, tình tr ng m t m i qu y khóc, kém n. Khi th y tr ho, s t cao trên 38,5ºC, nh p th nhanh, co rút l ng ng c, tím tái c n chuy n ngay n y t g n nh t và báo cho cha m tr . b) Phòng b nh Tr em hôm nay – Th gi i ngày mai
31. Website h tr gi ng d y và ch m sóc tr em www.mamnon.com - m b o tiêm ch ng y cho tr trong nh ng n m u. Ch m sóc nuôi dng tr t t. - Gi v sinh nhà , l p m u giáo. Không un n u trong nhà ho c không tr hít th khói thu c lá, khói b p, b i b m. - Tránh nhi m l ng t ng t. Không tr n m ng tr c ti p d i sàn nhà. 2. Bệnh ỉa ch ảy (tiêu ch ảy) a ch y c p là hi n t ng ngày a trên 3 l n, phân l ng nhi u n c, kéo dài vài gi n vài ngày. N u a ch y kéo dài trên hai tu n thì g i là a ch y mãn tính. Trong a ch y c p, s m t n c th ng kéo theo m t mu i natri, kali, và máu nhi m toan. a) Nguyên nhân Các nguyên nhân ch y u c a b nh a ch y là kém v sinh và ngu n n c không s ch. - Tr b a ch y là do n u ng ph i th c n ôi thiu ho c b nhi m b n. - Tr b các b nh nhi m khu n khác nh s i, viêm ph i r i b a ch y. - Do dùng kháng sinh b a bãi h y di t các vi sinh v t có ích trong ru t, gây ri lo n tiêu hoá. b) Ch m sóc tr b a ch y * Ch m sóc tr trong khi b a ch y - C n cho tr u ng thêm n c thay th cho ch t d ch ã m t i. Tr em hôm nay – Th gi i ngày mai
32. Website h tr gi ng d y và ch m sóc tr em www.mamnon.com - Các lo i u ng thích h p cho tr ch ng m t n c trong khi b a ch y là : Oresol, cháo mu i. N u không có các lo i n c trên, có th dùng các lo i n c khác nh : n c qu t ơ i, chè loãng, búp i, búp sim, d a non - Cho tr u ng m t trong các lo i n c u ng k trên sau m i l n tr a ch y : mi l n t m t n a n c c c n c l n ( kho ng 250 ml ). N u tr nôn, cho tr ung t t t ng ít m t. C n cho tr u ng thêm n c cho n khi ng ng a ch y. * Ch m sóc tr sau khi b a ch y - Tr b a ch y c n c ti p t c n u ng, không nên kiêng n. Tr c n n th c n m m và cho tr n làm nhi u b a nh ( 5-6 l n ) trong m t ngày. - H ng ngày cho tr n thêm b a và kéo dài ít nh t m t tu n l : b i d ng thêm cho tr sau khi b a ch y là r t c n thi t cho tr có th h i ph c hoàn toàn. Tr c coi là h i ph c hoàn toàn sau tiêu ch y khi tr có cân n ng b ng tr c khi tr b a ch y. Chú ý : Khi tr b a ch y, không nên tùy ti n dùng thu c. Ch dùng thu c khi có h ng d n c a cán b y t . c) Phòng b nh - Không cho tr n th c n ôi thiu. U ng n c s ch ã un sôi k . - R a tay s ch cho tr khi n và sau khi i v sinh khi tay b n. - Tiêm ch ng y , nh t là tiêm phòng s i. - Ng i ch m sóc tr r a tay s ch tr c khi cho tr n và chu n b th c n cho tr . Tr em hôm nay – Th gi i ngày mai
33. Website h tr gi ng d y và ch m sóc tr em www.mamnon.com - Gi v sinh môi tr ng, s d ng ngu n n c s ch. Chú ý : Ph i a tr n g p ngay nhân viên y t khám khi tr có m t trong các bi u hi n nào d i ây : - B m t n c mà bi u hi n : môi se, m t tr ng, r t khát n c; khóc không có nc m t, ái ít. - S t, kém n và nôn nhi u. - i ngoài ra n c nhi u l n trong 1 ho c 2 gi ( ho c có máu trong phân ). 3. Béo phì ở tr ẻ em Béo phì là tình tr ng không bình th ng c a s c kh e, trong ó có nguyên nhân do dinh d ng. a) Nh n bi t - Tr t ng cân nhanh, nhi u so v i bình th ng. - L p m d i da dày. b) X trí - Ch a có bi n pháp iu tr c hi u. - Khi nghi ng tr b béo phì, c n a tr n khám y t c t v n. Tr em hôm nay – Th gi i ngày mai
34. Website h tr gi ng d y và ch m sóc tr em www.mamnon.com - i v i tr em l a tu i m m non, m c tiêu iu tr th a cân, béo phì khác vi ng i tr ng thành, b i vì tr em v n còn ang phát tri n v i s phát tri n kh i n c c a c ơ th , vi c iu tr t p trung vào ng n ng a t ng cân h ơn là t p trung vào gi m cân nh ng i tr ng thành ( theo H i Dinh d ng iu tr c a Anh - 1996). Lu ý : B t c m c tiêu iu tr nào liên quan n iu hòa cân n ng c ơ th và kh i m c a c ơ th u ph i cung c p y các ch t dinh d ng cho s l n lên và phát tri n c a a tr . c) Phòng b nh - Theo dõi cân n ng c a tr , i chi u v i chu n chi u cao cho phép, n u có bi u hi n c a th a cân thì k p th i can thi p v i s h ng d n c a y t . - Th ng xuyên trao i liên l c gi a gia ình và nhà tr ng có ch n ung, ch sinh ho t, ch rèn luy n th l c phù h p v i tr phòng th a cân, béo phì. V - MỘT S Ố K Ĩ N ĂNG TRONG CH ĂM SÓC TR Ẻ 1. T ắm n ắng và t ắm không khí Tm n ng và t m không khí là m t bi n pháp rèn luy n r t t t, nâng cao sc kháng c a c ơ th . * Th i im t m n ng Mùa hè vào kho ng 7h30 n 8h30 và mùa ông vào kho ng 8h30 n 9h bu i sáng. T t nh t cho tr t m n ng 2 l n trong 1 ngày, l n 1 vào lúc t p th d c Tr em hôm nay – Th gi i ngày mai
35. Website h tr gi ng d y và ch m sóc tr em www.mamnon.com vào bu i sáng, l n 2 vào lúc ch ơi trò ch ơi v n ng ho c d o ch ơi ngoài tr i, th i gian kho n t 20-30 phút. * Chu n b trang ph c cho tr - Mùa hè nên cho tr m c qu n áo m ng, mát, tho i mái, d th m m hôi. - Mùa ông m b o cho tr m. Nh ng ngày có n ng m, có th b m , ci t t cho da tr c t ng c ng ti p xúc v i ánh n ng m t tr i. Chú ý : Khi t m n ng và t m không khí, n u th y tr có d u hi u m t , ra m hôi nhi u ph i cho tr vào bóng râm ngay và cho tr u ng n c. Trong lúc tr ang m ( s t, viêm ph i, viêm h ng ) không nên cho tr t m n ng. 2. Phát hi ện s ớm và ch ăm sóc tr ẻ ốm a) Phát hi n s m tr m Khi ón tr và ch m sóc tr trong c ngày, n u th y tr có gì khác th ng ph i theo dõi tình hình s c kh e c a tr m t cách c n th n. Có th tr s t nh vì nguyên nhân nào ó ho c do tr kém n, kém ch ơi sau khi m d y. N u nghi ng tr m c b nh truy n nhi m nh s i, ho gà, cúm, th y u ho c s t cao, viêm ph i ph i a n phòng y t c a tr ng ho c a tr n khám c ơ s y t g n nh t, ng th i báo cho b m n ch m sóc tr ngay. * Phát hi n tr s t xác nh tr có s t ho c s t cao hay không, ph i o nhi t c ơ th tr . - Cách o nhi t cho tr : Có nhi u ph ơ ng pháp o nhi t cho tr nh ng thông d ng nh t là ph ơ ng pháp c p nách. Tr em hôm nay – Th gi i ngày mai
36. Website h tr gi ng d y và ch m sóc tr em www.mamnon.com + Th c hi n : Cô c m u trên ng nhi t k và v y m nh xu ng cho t i khi ct th y ngân t t xu ng du i v ch 35 ºC. Cô ng i b tr vào lòng, c m ng nhi t k bên tay ph i nh c cánh tay trái tr lên gi ơ nách ra r i t ng nhi t k vào nách và h tay tr xu ng, ép l y nhi t k . Gi cánh tay tr nh v y trong 2-3 phút ri l y ra c nhi t ( nhi t c p nách th p h ơn thân nhi t th c t 0,5 – 0,6 ºC). + ánh giá : Nhi t c ơ th c a tr bình th ng là 36,5 – 37 ºC. Khi nhi t c ơ th t ng trên 37 ºC là tr s t nh ; 39 - 40 ºC là tr s t cao. Tr có th s t do mc các b nh nhi m trùng, do m t n c, do m c quá nhi u qu n áo, do tr i nóng và khát n c. * Phát hi n tr th nhanh trong b nh ng hô h p Nh p th bi u hi n tình tr ng hô h p c a tr . Tr th nhanh là bi u hi n tình tr ng b nh c a ng hô h p. Vì v y, ph i m nh p th c a tr khi th y tr ang mc b nh ng hô h p có bi u hi n không bình th ng ho c khó th . Cách m nh p th : t tr n m ng a trên gi ng, vén áo có th quan sát toàn b l ng ng c c a tr . Dùng ng h có kim giây quan sát l ng ng c và m nh p th , m i ln ng c ph ng lên là m t nh p th , m trong 1 phút. Tr 12 tháng- 5 tu i n u nh p th trên 40 l n trong phút là th nhanh. b) Ch m sóc tr m * Ch m sóc khi tr s t cao t tr n m n ơi yên t nh, cho tr u ng n c qu , n c chè ng. C t b t qu n áo, lau mình cho tr b ng n c m. N u tr toát m hôi c n thay qu n áo và lau khô da, không nên ch m l nh cho tr . Cho tr u ng Paracetamol theo ch d n phòng tr b co gi t và báo ngay cho cha m ho c a tr n c ơ s y t . Tr em hôm nay – Th gi i ngày mai
37. Website h tr gi ng d y và ch m sóc tr em www.mamnon.com * Ch m sóc khi tr nôn - t tr n m nghiêng ho c ng i d y phòng tr hít ph i ch t nôn gây ng t. - Lau s ch ch t nôn trên ng i tr , thay qu n áo n u c n. - Thu d n ch t nôn và quan sát ch t nôn, l u gi ch t nôn vào d ng c sch, kín báo v i y t và cha m tr . Lu ý : Khi ch m sóc tr nôn, cô c n có thái ân c n, d u dàng, không làm tr s hãi, tránh tr b l nh. Sau khi tr nôn nên cho tr u ng n c m ít m t, có th cho n nh . Tr nôn nhi u c n kh n tr ơ ng a n c ơ s y t , ng th i thông báo cho cha m tr. * Cách cho tr u ng thu c Cô chu n b s n c c ng n c, thu c c n cho tr u ng. Cô ng i i di n vi tr , a thu c cho tr và ng viên tr t cho thu c vào mi ng và a n c cho tr t u ng. Sau ó b o tr há mi ng xem tr ã nu t h t thu c ch a. Lu ý : Khi cha m g i thu c cô giáo ti p t c cho tr u ng thu c l p, cô giáo yêu c u gia ình ghi tên tr vào l thu c c a tr , ghi rõ cách dùng, s l n, li u l ng mà bác s ã quy nh khi iu tr cho tr , ng th i ghi vào m t quy n s theo dõi và nh n bàn giao thu c m t cách c n th n có kí xác nh n c a cha m tr v lo i thu c cho tr u ng t i l p. * Cách pha Oresol (ORS) va n u cháo mu i - Cách pha Oresol + Pha theo ch d n ghi trên gói. Tr em hôm nay – Th gi i ngày mai
38. Website h tr gi ng d y và ch m sóc tr em www.mamnon.com + Khu y k và cho tr u ng. Sau 24 gi , n u tr ch a dùng h t nên b i và pha gói m i. + Chú ý : N u pha c b nh s n ng thêm. N u pha loãng n c u ng s kém hi u qu . Không c pha gói Oresol v i s a, canh, n c hoa qu ho c n c gi i khát. - Nu cháo mu i Nc cháo mu i có th thay th dung d ch Oresol. + Công th c 1 : 30g b t g o t + 1 g t thìa café mu i n + 1 lít n c (5 bát n c ơm t ơ ng ơ ng m t lít n c) un sôi trong 5 phút. + Công th c 2 : 50g (1n m) g o t + 3,5g (m t nhúm) mu i n + 6 bát n c, un nh cho nh g o và ch t 5 bát n c. Mt lít n c cháo cho 175 Kcal và m t ít ch t dinh d ng cho tr . Cho tr ung theo nhu c u. Sau 6 gi , n u tr ch a dùng h t nên un l i tr c khi cho ung và 12 gi nên b i và n u cháo m i. c) Ch m sóc tr sau khi m: - Sau khi m d y, tr còn y u m t, hay qu y khóc, kém n, ng ít, thích c quan tâm, cô c n chú ý ch m sóc tr h ơn (ch ơi v i tr , nói chuy n v i tr nhi u h ơn). - Cho tr n u ng t ng ít m t nh ng nhi u l n h ơn trong ngày, t ng c ng gi v sinh s ch s và iu trong n u ng. Nh c nh cha m tr ti p t c cho tr n thêm b a và dinh d ng t t cho n khi tr ph c h i s c kh e. - Ch m sóc tr c ng , ng ngon và s ch s . Tr em hôm nay – Th gi i ngày mai
39. Website h tr gi ng d y và ch m sóc tr em www.mamnon.com D- B ẢO V Ệ AN TOÀN VÀ PHÒNG TRÁNH M ỘT S Ố TAI N ẠN TH ƯỜNG G ẶP I. T ẠO MÔI TR ƯỜNG AN TOÀN CHO TR Ẻ Tr ng m m non là ngôi nhà th hai c a tr . Khi tr tr ng, tr ph i c bo m an toàn v th l c, s c kh e, tâm lí và tính m ng. 1. An toàn v ề th ể l ực s ức kh ỏe Giáo viên ph i h p gia ình và nhà tr ng ch m sóc, nuôi d ng y , v sinh và phòng tránh b nh th t t t. - m b o v sinh an toàn th c ph m. N c u ng và n c sinh hat dùng cho tr m b o v sinh. - Ti các l p c n có túi c u th ơ ng ( trong túi có dùng s ơ cu và các lo i thu c thông th ng s d ng cho tr - xem thêm m c t thu c) 2. An toàn v ề tâm lý: Cô th ơ ng yêu và áp ng m i nhu c u c a tr . Dành th i gian ti p xúc vui v v i tr , t o không khí thân m t nh gia ình, t o c m giác yên n cho tr khi tr ng m m non, tr tin t ng r ng cô yêu tr . Tránh gò ép, d a n t, phê phán tr . c bi t quan tâm ch m sóc các tr m i n l p và các tr có nhu cu c bi t. 3. An toàn v ề tính m ạng - Không x y ra tai n n và th t l c. Tr em hôm nay – Th gi i ngày mai
40. Website h tr gi ng d y và ch m sóc tr em www.mamnon.com - Có hàng rào b o v xung quanh khu v c tr ng (ho c l p). Sân ch ơi và ch ơi ngoài tr i phù h p v i l a tu i, tránh tr ơn tr t. Tr ng và l p h c không g n ng giao thông l n. - Bo m ánh sáng cho l p h c (b ng h th ng c a s ho c èn chi u sáng) - To không gian cho tr ho t ng trong l p, tránh kê bày quá nhi u và s p x p dùng, ch ơi trong nhóm h p lí - m b o dùng ch ơi s ch s . L u ý: Các ch ơi, dùng d gây nguy hi m cho tr ph i c c t ngoài t m v i c a tr . Khi cho tr s d ng các ch ơi ó, ph i có s giám sát ch t ch c a cô. - Nhà v sinh phù h p v i l a tu i, tránh sàn b tr ơn d gãy tr t. Các b ch a n c, mi ng c ng ph i có n p y kín. - Không tr ti p xúc ho c nh n quà t ng i l . - Giáo viên c n có ý ki n k p th i nh ng v n v c ơ s v t ch t ch a m b o an toàn cho tr t i nhóm l p mình ph trách v i ban giám hi u nhà tr ng, ph huynh, h c sinh cùng bàn b c có th a ra các gi i pháp phù h p t o môi tr ng an toàn cho tr . (Ví d : ch a có tng rào b o v ho c b h ng; chó c a các nhà xung quanh th rong ch y vào l p h c; dùng, ch ơi không m b o v sinh, an toàn; t ng, tr n lp h c b h h ng). Giáo viên c ng c n tham gia ý ki n khi xây dng m t l p h c m i trong khu dân c nên t v trí nào tr n l p không b quá xa, không b nh h ng c a iu ki n môi tr ng không t t nh g n ng giao thông l n, g n các c ơ s s n xu t có thi ra các ch t c h i, gây n Tr em hôm nay – Th gi i ngày mai
41. Website h tr gi ng d y và ch m sóc tr em www.mamnon.com II. M ỘT S Ố TÌNH HU ỐNG CÓ TH Ể X ẢY RA TAI N ẠN CHO TR Ẻ Các tai n n th ơ ng tích có th x y ra tr l a tu i m m non là : b ng, ngã, ng c, ng v t c n, liên quan n giao thông, các v t s c nh n, các v t t nhiên, ui n c, in gi t, máy móc, ng t th , sét dánh, các nguyên nhân khác 1. Khi đi h ọc t ừ nhà đến tr ường và t ừ tr ường tr ở v ề nhà : Tai n n liên quan n giao thông, ngã, ui n c, ng v t c n, th t l c 2. Khi ở tr ường a) Gi ch i
    Ch ơi ngoài tr i Khi ch ơi t do ngoài tr i tr có th g p các tai n n nh : ch n th ơ ng m m, rách da, gãy x ơ ng, v.v Nguyên nhân th ng do tr ùa ngh ch xô y nhau, dùng que làm ki m ngh ch, u ki m, ch c vào nhau và tr có th vô tình ch c vào mt gây ch n th ơ ng. Ngoài ra, tr còn ch ơi ùa c m g ch, s i, á ném nhau ho c tr ch y, nh y và vào các b c th m gây ch n th ơ ng.
    Gi ch ơi trong l p - Khi ch ơi trong nhóm, tr có th g p các tai n n nh : d v t m i, tai, do tr t nhét ch ơi (h t c m, con xúc x c, các lo i h t qu , ôi khi c t n n) vào mi, tai mình ho c nhét vào tai b n, m i b n. Tr hay ng m ch ơi vào m m, ch c vào có th rách niêm m c mi ng, hít vào gây d v t ng th , nu t vào gây d v t ng n. Tr em hôm nay – Th gi i ngày mai
42. Website h tr gi ng d y và ch m sóc tr em www.mamnon.com - Tr ch ơi t do trong nhóm ch y ùa xô y nhau va vào thành bàn, c nh gh , mép t v.v gây ch n th ơ ng.
    Gi h c - Tr có th ùa ngh ch ch c các v t vào m t nhau ( c bi t ch c bút vào m t nhau ).
    Gi n - Sc th c n ( trong khi, n tr v a n v a c i ùa ho c tr ang khóc mà c ép tr n, u ng u r t d gây s c cho tr). - D v t ng n ( th ng g p là hóc x ơ ng do ch bi n không k ). - Bng th c n ( canh, cháo súp, n c xôi ) : N u th c n còn nóng ho c các phích n c xôi gn n ơi tr ch ơi ùa; tr va, v ng ph i s gây b ng cho tr .
    Gi ng - Ng t th : Tr n m xu ng m, úp m t xu ng g i, n u tr ng lâu trong t th ó s thi u d ng khí gây ng t th ( c bi t l u ý tr di m t tu i ). - Hóc d v t : Tr khi i ng , n u ng m các lo i h t, k o c ng, th m chí ng m ch ơi r t d r ơi vào ng th gây ng t. - Ng c : Trong khi tr ng n u tr hít ph i khí c t các ngu n gây ô nhi m không khí ( th ng do than t ong t t i n ơi tr ng , do khói than c i ho c l p m u giáo g n và cu i chi u gió b nh h ng Tr em hôm nay – Th gi i ngày mai
43. Website h tr gi ng d y và ch m sóc tr em www.mamnon.com bi các lò g ch ang ho t ng, x ng s n xu t có th i ra các ch t khí c h i ) r t d b ng c. III – CÁCH PHÒNG TRÁNH VÀ X Ử TRÍ BAN ĐẦ U M ỘT S Ố TAI NẠN 1. Nguyên t ắc chung - Cô giáo ph i h p v i nhà tr ng và ph huynh t o cho tr m t môi tr ng an toàn v s c kho , tâm lí và thân th . - Tr l a tu i m m non ph i luôn luôn c s ch m sóc, trông coi ca ng i có trách nhi m. Cô giáo ph i th ng xuyên theo dõi, bao quát tr m i lúc m i n ơi. - Giáo viên ph i c t p hu n ki n th c và k n ng v phòng và x trí ban u mt s tai n n th ng g p. H ng n m, nhà tr ng c n ph i h p vi y t a ph ơ ng t p hu n, nh c l i cho giáo viên v n i dung này. - Khi tr b tai n n, ph i bình t nh x trí s ơ c u ban u t i ch , ng th i báo cho cha m và y t g n nh t c p c u k p th i cho tr . - Giáo d c v an toàn cho tr : Nh ng v t gây nguy hi m, nh ng hành ng gây nguy hi m và nh ng n ơi nguy hi m tr không c n g n. - Giáo viên c n nh c nh và tuyên truy n cho ph huynh : Th c hiên các bi n pháp an toàn cho tr phòng nh ng tai n n có th x y ra t i gia ình, khi cho tr n tr ng ho c ón tr t tr ng v nhà. 2. Phòng tránh tr ẻ th ất l ạc và tai n ạn a) phòng tr b l c Tr em hôm nay – Th gi i ngày mai
44. Website h tr gi ng d y và ch m sóc tr em www.mamnon.com - Cô nh n tr tr c ti p t tay cha m tr . - m và ki m tra tr nhi u l n trong ngày, chú ý nh ng lúc a tr ra ngoài l p trong các ho t ng ngoài tr i ho c tham quan. Bàn giao s tr khi giao ca. - C a phòng tr ph i có rào ch n (n u c n). - Cô ph i l i l p cho t i khi tr h t tr . - Ch tr tr cho cha m tr , cho ng i l n c y quy n, không tr tr cho ng i l . b) phòng d v t ưng th - Không cho tr c m các ch ơi quá nh có th cho vào mi ng, m i. - Khi cho tr n các qu có h t c n bóc b h t tr c khi cho tr n. - Giáo gi c tr l n khi n không c v a n v a ùa ngh ch ho c nói chuy n. - Không ép tr n, u ng khi tr ang khóc. Th n tr ng khi cho tr u ng thu c, c bi t là các thu c d ng viên. - Giáo viên và ng i ch m sóc tr c n n m v ng cách phòng tránh d v t ng th cho tr và m t s k n ng ơn gi n giúp tr lo i d v t ng th ra ngoài. Khi x y ra tr b d v t ng th , giáo viên c n bình t nh s ơ c u cho tr ; ng th i báo cho gia ình và a t i y t n ơi g n nh t c p c u cho tr . c) Phòng tránh ui n ưc Tr em hôm nay – Th gi i ngày mai
45. Website h tr gi ng d y và ch m sóc tr em www.mamnon.com - N u có iu ki n nên d y tr t p b ơi s m. - Rào ao, các h n c, kênh n ơ ng c nh tr ng (ho c l p h c) - Không bao gi c tr m t mình d i n c ho c g n n ơi nguy hi m. Nh c nh cha m khi a tr i n tr ng và t tr ng v nhà, n u ph i i qua nh ng n ơi nguy hi m (h , ao, kênh, r ch) ph i luôn m t n tr . L p h c c t ch c các bè n i trên m t n c ph i có bi n pháp b o v tránh tr ngã xu ng n c. - T i các l p h c, không nên tr m t mình vào n ơi ch a n c k c xô nc, ch u n c. Giám sát khi tr i v sinh, khi tr ch ơi g n khu v c có ch a ngu n n c. - Gi ng n c, b n c ph i xây cao thành và có n p y ch c ch n. C n y n p các d ng c ch a n c nh chum, v i d) Phòng tránh cháy b ng - Ki m tra th c n tr c khi cho tr n, u ng. Tránh cho tr n th c n, nc u ng còn quá nóng. - Không cho tr n g n n ơi un b p ga, b p c i, n i canh ho c phích n c còn nóng. - Không tr ngh ch diêm, b t l a và các ch t khác gây cháy b ng. diêm, b t l a, n n, èn d u, bàn là, v t nóng xa t m v i c a tr ho c n ơi an toàn i v i tr . Giáo d c cho tr nh n bi t v t và nơi nguy hi m. Lưu ý : Không tr n g n ng x c a xe máy khi v a d ng vì r t d gây bng. Khi b b ng th ng b ng sâu, d nhi m trùng và l i s o. Tr em hôm nay – Th gi i ngày mai
46. Website h tr gi ng d y và ch m sóc tr em www.mamnon.com e) Phòng tránh ng c - Không b p than t ong, b p c i ang un ho c ang g n n ơi sinh ho t c a tr . - m b o v sinh an toàn th c ph m. Khi nghi ng n th c n b ôi thiu ho c th c n có nhi u ch t b o qu n, ph gia (l p x ng, th t ngu i, ) cô giáo báo cho nhà tr ng ho c ph huynh (n u là th c n do gia ình mang t i) và không cho tr n. - Thu c ch a b nh trên cao, ngoài t m v i c a tr - Không cho tr ch ơi ch ơi có hóa ch t: chai, l ng thu c, màu c h i cho tr . - Không cho tr ti p xúc v i thu c tr sâu. Không c ng thu c tr sâu, thu c chu t, d u h a axit trong v chai n c ng t, n c khoáng, lon bia, chai d u n, c c g) Phòng tránh in gi t - t in, b ng in, ngoài t m v i c a tr . Luôn y n p các in. - Khi thi t b in b h mát không c s d ng và có bi n pháp x lí ngay. - Giáo d c tr không c ngh ch, ch c vào các in, không t ng c m các dùng b ng in vào các c m. h) Phòng tránh v t th ư ng do các v t s c nh n Tr em hôm nay – Th gi i ngày mai
47. Website h tr gi ng d y và ch m sóc tr em www.mamnon.com - C t gi vt d ng s c nh n xa t m v i c a tr . N u tr l n có th h ng dn tr s d ng m t cách an toàn. - Lo i b các v t s c nh n b ng kim lo i, m nh th y tinh, g m, s t kh i nơi vui ch ơi c a tr . - Gi i thích cho tr v s nguy hi m c a các v t s c nh n khi chơi, ùa ngh ch hay sinh ho t. i) Phòng tránh tai n n giao thông - Khi cho tr i b : d t tr i trên v a hè, i b i bên tay ph i t o thói qen cho tr . - Tuyên truy n cho ph huynh khi tr t nhà n l p: khi a ón tr b ng xe p, xe máy, c n tr ng i an toàn ( t t nh t khi èo tr c n cho tr ng i trong gh ). Không cho tr em d i 1 tu i èo em i h c. k) Phòng tránh ng v t c n: chó, mèo, r n c n, ong t - Không cho tr n g n, ho c trêu chó và mèo l . Xích ho c eo r mõ cho chó. - Không tr ch ơi g n các b i r m, n ơi có t ong phòng r n c n, ong t. 3. X ử trí ban đầu m ột s ố tai n ạn a) D v t ưng th * Nh n bi t: D v t ng th th ng x y ra t ng t th ng th y các bi u hi n sau: Tr em hôm nay – Th gi i ngày mai
48. Website h tr gi ng d y và ch m sóc tr em www.mamnon.com - Tr ang n, u ng ho c ch ơi t ng t ho s c s a, th ra, m t , ch y nc m t. - Ngoài ra, tr khó th d d i, m t môi tím tái và có th ng ng th , n ng hơn là tr có th b t t nh, ái d m. * C p c u Khi tr b d v t ng th , c n c p c u ti ch ngay l p t c, n u không, tr s b ng t th d n n t vong. - Cách 1: Ng i c p c u ng i trên gh ho c qu m t chân vuông góc, t u tr trên u g i d c xu ng, m t tay ng c tr , tay kia v nh 1-5 l n gi a hai x ơ ng b vai. - Cách 2: t tr n m s p v t ngang ph n b ng sát c ơ hoành lên m t c ng tay ho c lên ùi ng i c p c u, tay kia v gi a hai x ơ ng b vai 1-5 l n. - N u s ơ c u, d v t b t ra và tr h t khó th , cô c n theo dõi tr cho n khi tr tr l i bình th ng. N u tr không th l i bình th ng, hãy ti n hành làm hô h p nhân t o và chuy n ngay n y t . - N u d v t không thoát ra c thì ph i l y ngón tay móc d v t ra, hãy r t cn th n, ng y d v t r ơi sâu thêm vào h ng tr . - N u tr v n ti p t c b s c, hãy t tr ng i vào lòng, m t tay l y l ng tr , tay kia n m l i thành qu m, ngón cái n m trong, n m nh vào trong và lên trên im gi a r n và m i c 4 l n. - N u không l y c d v t, hãy áp mi ng vào mi ng tr , th i nh không khí l t qua ch b t c. ng th i nhanh chóng a tr n c ơ s y t g n nh t c p c u. Tr em hôm nay – Th gi i ngày mai
49. Website h tr gi ng d y và ch m sóc tr em www.mamnon.com b) in gi t: * X trí t i ch - C u tr thoát kh i dòng in b ng cách nhanh chóng c t c u dao ( ho c rút c u chì), dùng g y g ( tre) khô g dây in kh i c ơ th tr , ho c kéo tr kh i ngu n in (tránh in truy n sang ng i c u, không c dùng tay không, ph i eo g ng cao su ho c qu n ni long, v i khô, chân i gu c, dép khô ho c ng trên tm ván khô). - N u tr ng t th , tim ng ng p trong khi ch y t n ho c tr c khi a tr i b nh vi n, ph i kh n tr ơ ng kiên trì th i ng t và xoa bóp tim ngoài l ng ng c cho t i khi tr th l i ( có khi ph i làm 3-4 gi m i h i ph c c) Nu có v t th ơ ng b ng: ph kín v t th ơ ng b ng cách b ng khô v t b ng tr c khi chuy n i. c) ui n ưc * X lí t i ch - V t tr lên r i c i nhanh qu n áo t - Làm thông ng th b ng cách d c ng c u xu ng th p r i lay m nh, ép vào l ng ng c tháo n c ng hô h p ra ngoài. Sau ó, lau s ch mi ng và ti n hành hô h p nhân t o (hà h ơi th i ng t) xoa bóp tim ngoài l ng ng c ( xem th c hành cách hà h ơi th i ng t và xoa bóp tim ngoài l ng ng c) cho n khi tr th l i, tim p l i. Khi tr b t u th l i, tim p l i, ph i lau khô ng i, xoa d u cho nóng toàn thân qu n ch n m và chuy n ngay t i c ơ s g n nh t. Tr em hôm nay – Th gi i ngày mai
50. Website h tr gi ng d y và ch m sóc tr em www.mamnon.com Chú ý: Trong khi chuy n tr n y t , v n ph i theo dõi sát, n u c n ph i ti p t c th i ng t và bóp tim ngoài l ng ng c. d) V t th ư ng ch y máu - R a v t th ơ ng b ng n c sôi ngu i - Bôi c n sát trùng, b ng l i, tr ng h p v t th ơ ng r ng hay m t nên a n b nh vi n - Không r c các lo i thu c m , thu c b t lên v t th ơ ng * X trí khi v t th ơ ng các m ch máu l n. - ng m ch chi + C m máu t m th i b ng b ng ép t i ch + t garô phía trên ch t n th ơ ng. + Cách d t garô: Dùng b ng cao su m m, m ng, àn h i to b n ( chi u r ng 3-5 cm dài 1,2 n 2m v i chi trên ho c 5-8cm, dài 2-3m v i chi d i) ch n trên ng i c a ng m ch cách v t th ơ ng 2-3cm, ph i lót v i m m da tr c khi qu n garô. Qu n garo v a ph i khi không còn máu ch y ra phía d i là c. Nu không có garô (bng garo theo quy nh), có th dùng t m kh n v i, dây bu c ho c dùng tay n vào ng i c a ng m ch. Sau ó, b ng v t th ơ ng l i tránh nhi m khu n. Khi t garo xong, ph i chuy n tr n c ơ s y t ho c b nh vi n ngay. * T n th ơ ng m ch n i t ng Tr em hôm nay – Th gi i ngày mai
51. Website h tr gi ng d y và ch m sóc tr em www.mamnon.com - B ng ép v t th ơ ng phía ngoài - Chuy n tr n n y t , b nh vi n m t cách nhanh nh t. e) R n c n * Nh n bi t - Ch sau vài phút r n c c n, xung quanh v t r n c n b phù n , t y . Tr th y nh c bu t ch c n. - Sau 30 phút hay 1 gi , tr vã m hôi, m t tái nh t, nôn o , a ch y, m ch nhanh. * X Trí - Ngay sau khi b r n c n, nên bu c ngay m t garô lên phía trên v t c n vài centimét. - R a s ch và r ch r ng v t c n, n u có th , làm ngay giác hút, hút máu ln n c c ra b t, có th r a b ng dung d ch thu c tím loãng. - Chuy n g p tr lên y t tiêm huy t thanh ch ng n c r n. g) Chó c n - R a ngay v t c n b ng n c xà phòng r i b ng l i và chuy n tr n c ơ s y t có huy t thanh và v c-xin phòng d i iu tr càng s m càng t t. - Tìm cách b t nh t con chó ã c n và theo dõi trong vòng 10 ngày. N u th y chó có nh ng bi u hi n l nh run r y, xù lông, hung d , thè l i và dãi lòng thòng, t n công t ng t ng lo i hay ng i n g n là bi u hi n chó d i. Tr em hôm nay – Th gi i ngày mai
52. Website h tr gi ng d y và ch m sóc tr em www.mamnon.com h) X trí m t s tai n n khác * Hóc x ơ ng - Nên mang n b nh vi n. - Không nên ch a m o ho c moi tay vào c h ng tr . * B ng - Lo i tr tác nhân gây b ng. R a ho c ngâm ngay v t th ơ ng b ng n c sch gi m nóng, tránh làm b n v t b ng, gi không v n t ph ng. - N u b ng nh, di n tích da b b ng nh có th bôi d u cá lên v t b ng (n u có), n t ph ng s x p d n r i kh i. - N u b ng n ng ph i a ngay tr n y t . * Gãy x ơ ng : Gi ch x ơ ng gãy t th b t ng b ng cách : dùng hai n p b ng g ho c thanh tre to b n, có chi u dài l n h ơn kho ng cách hai kh p lân c n, t sát vào hai bên x ơ ng gãy r i dùng cu n b ng hay mi ng v i dài cu n ch t hai mi ng n p l i (su t t u này n u kia c a n p) và nh nhàng a tr t i b nh vi n. i) Hưng d n ng tác hô h p nhân t o, xoa bóp tim ngoài l ng ng c Nhi u tai n n có th d n n ng t th , ng ng th và tim ng ng p. Khi tr b tình tr ng trên (có th do hóc d v t, ch t ui), cô c n bình t nh x lí c p cu ngay b ng cách : làm thông ng th , hà h ơi th i ng t, bóp tim ngoài l ng ng c. N u c c p c u ngay và các tác ng tác chính xác, tr có th th l i c. N u mu n quá 5 phút, b não thi u ô-xi s khó h i ph c c. Tr em hôm nay – Th gi i ngày mai
53. Website h tr gi ng d y và ch m sóc tr em www.mamnon.com - N u có hai ng i thì m t ng i th i ng t, ng i kia bóp tim. - Có th ph i h p sau 1 l n thi ng t thì ti p theo 5 l n xoa bóp tim. - N u có m t ng i thì tay ph i bóp tim, tay trái gi u tr ng a ra sau hà h ơi. - Ki m tra nh p th : + t tr n m ng a trên m t ph ng v ng ch c. + Ghé tai g n mi ng, m i nghe h ơi th c a tr . + Nhìn lng ng c xem có chuy n ng không. + N u không có d u hi u còn th , ph i hô h p nhân t o ngay, ng th i, ng i khác ph i g i xe c p c u ho c y t . - Ki m tra nh p p c a tim Làm th t nhanh trong vòng 5 giây, b ng cách : nghe nh p p c a tim ho c bt m ch các m ch máu l n. N u không th y tim p ho c không b t c m ch ph i bóp tim ngoài l ng ng c ngay. * Hô h p nhân t o - Nhanh chóng làm thông ng th + N i r ng qu n áo, m r ng mi ng tr l y các v t l , m dãi ra kh i mi ng. N u tr nôn, l t tr n m nghiêng và lau s ch ch t nôn. Tr em hôm nay – Th gi i ngày mai
54. Website h tr gi ng d y và ch m sóc tr em www.mamnon.com + t m t bàn tay xu ng d i gáy, còn tay kia t trán làm cho u tr ng a ra sau ti a. Theo dõi xem tr có th th c không, n u không, ph i hà hơi th i ng t ngay cho tr . - Hà h ơi th i ng t : sau khi ã làm thông ng th , cô qu bên trái, ngang u tr . Cô hít vào m t h ơi dài, b t 2 l m i tr và m r ng mi ng tr , sau ó áp mi ng mình vào mi ng tr , th i nh nhàng, r i b mi ng mình ra cho h ơi th lng ng c tr thoát ra, l y h ơi th i ti p m t l n n a. M i phút kho ng 20-25 l n, ti p t c hà h ơi cho n khi tr th c. Chú ý : - Quan sát khi th i vào, l ng ng c tr ph ng lên là c, n u lng ng c không nhô lên là có d v t làm t c khí qu n và c n l y d v t ra (xem ph n x trí hóc d v t) và móc l i mi ng tr cho h t m dãi. - Th i v a ph i, không th i quá m nh, vì nh v y s làm rách ph nang, gây ch y máu. - u tr trong su t th i gian này ph i ng a h t ra sau. * Xoa bóp tim ngoài l ng ng c - Tr ng h p tim ng ng p ph i xoa bóp tim. + t tr n m ng a trên n n c ng (gi ng ho c ván) + Xác nh v trí bóp tim : im gi a c a m i c v i ph n áy c a c . - Bóp tim ngoài l ng ng c Tr em hôm nay – Th gi i ngày mai
55. Website h tr gi ng d y và ch m sóc tr em www.mamnon.com Dùng gót bàn tay n sâu 2,5- 3 cm r i th ra, nh p 3 l n / 2 giây ( m i l n ép, cô m t 1 n 5). Ch ép l ng ng c sau m t ng tác th i ng t và xoa bóp tim, th y tr h i t nh d n l i là t t. Ti p t c làm nh v y cho n khi tim p u và tr th c. Chú ý : Khi n x ơ ng c xu ng nên làm v a ph i, n u m nh quá d gãy xơ ng, n u nh quá thì không có k t qu . E – M ỘT S Ố L ƯU Ý TRONG CH ĂM SÓC TR Ẻ KHUY ẾT T ẬT 1. Tr khuy t t t c n c n u ng ch m sóc s c kh e nh nh ng tr kh e mnh, bình th ng cùng l a tu i. Tuy nhiên, tùy theo lo i t t mà chú ý cho tr n nhi u hơn m t s lo i th c n, ví d : - Tr khi m th c n c n nhi u d u, m , rau có màu xanh non, xanh th m, qu có màu vàng, , da cam - Tr b gi m kh n ng vn ng c n c chú ý cho n nhi u h ơn nh ng th c n giàu m, vitamin D và canxi giúp cho s phát tri n v n ng tr nh tr ng, s a, th t, bò, cá, tôm, cua, c, các lo i u - Tr có khó kh n trong h c t p c n c n nhi u lo i th c n giàu dinh dng nh ã nêu trên, c bi t là th c n giàu m, ch t béo, mu i khoáng nh mu i i t, cá bi n tôm, cua, tr ng, sa, d u m , l c v ng Nh ng th c n giàu dinh d ng có th l y ngay t a ph ơ ng, trong v n ca m i gia ình ho c v n tr ng, ch bi n thành các món n khác nhau cho tr n h ng ngày. 2. Khi t ch c b a n cho tr t i l p, nên b trí m t ch nh t nh cho tr khi m th ng i n m b o ng i trông tr có th bao quát, giúp tr . dùng, Tr em hôm nay – Th gi i ngày mai
56. Website h tr gi ng d y và ch m sóc tr em www.mamnon.com các món n c ng c n c s p x p m t cách th ng nh t, Ví d : Các món n n c phía tay ph i c a tr , rau và th c n m n t phía tay trái. i v i tr khuy t tt v v n ng, cô giáo nên s p x p tr ng i v trí thu n ti n cô giáo, ho c các b n có th h tr c tr . Tuy nhiên, tùy theo m c khuy t t t mà hng d n tr t ph c v m t s ho t ng ơn gi n nh t xúc th c n, t l y nc u ng, r a tay, lau mi ng. 3. Khi ch m sóc tr khuy t t t, không nên bao b c tr quá m c (cha m , cô giáo, th ơ ng tr nên nuông chi u tr , ho c cho r ng tr không th v n ng c nên cho tr n tùy thích, d n n tr n quá nhi u), trong khi tr ít v n ng, t p luy n khin tr tr nên, th ng, béo phì. Do ó, ph i k t h p cho tr n u ng ch t, h p lí v i vi c t p luy n giúp tr phát tri n t t. 4. Mt s tr khuy t t t hòa nh p t ti, m c c m, ch m ch p, kh n ng t ph c v y u, giáo viên c n chú ý h ng d n các k nng n u ng, v sinh, t ph c v cho tr , các k n ng này c n c l p i, l p l i nhi u l n nh khuy n khích tr khuy t t t n cùng v i tr khác, ho c tr bình th ng giúp tr khuy t t t trong vi c n u ng, t ph c v (lau m i, lau tay, thu d n bàn sau khi n ), t o c ơ h i cho tr tham gia càng nhi u, t làm càng s m, càng t t, kiên nh n tr ch ng tr i nghi m, h c h i tránh trông coi m t cách quá m c ( song v n ph i m b o an toàn cho tr ). Nh v y, s t o cho tr c m giác mình gi ng nh nh ng tr khác, giúp tr phát tri n s t tin và tính c l p. Tr em hôm nay – Th gi i ngày mai