›

Tài liệu Sự kiện và tư liệu về Điện Biên Phủ

pdf 125 trang huongle 5610
Download
Bạn đang xem 20 trang mẫu của tài liệu "Tài liệu Sự kiện và tư liệu về Điện Biên Phủ", để tải tài liệu gốc về máy bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên

Tài liệu đính kèm:

  • pdftai_lieu_su_kien_va_tu_lieu_ve_dien_bien_phu.pdf

Nội dung text: Tài liệu Sự kiện và tư liệu về Điện Biên Phủ

  1. Điện Biên Phủ: sự kiện và tư liệu
  2. Àiïån Biïn Phuã - Sûå kiïån vaâ tû liïåu 1 ÀIÏÅN BIÏN PHUÃ SÛÅ KIÏÅN, TÛ LIÏÅU Sûu têìm vaâ biïn soaån: - Àaåi taá Àöî Gia nam - Thûúång taá Nguyïîn Àùng Vinh
  3. Àöî Gia Nam - Nguyïîn Àùng Vinh (sûu têìm) 2 MUÅC LUÅC Lúâi giúái thiïåu 4 I- Àiïån Biïn Phuã Toám tùæt nhûäng sûå kiïån chñnh 6 II- Àiïån Biïn Phuã : Möåt söë vùn kiïån vaâ tû liïåu Thû, àiïån, nhêåt lïånh, lïånh àöång viïn trong chiïën dõch Àiïån Biïn Phuã 31 III. Caác lûåc lûúång vuä trang ta trong chiïën dõch Àiïån Biïn Phuã 76 IV- Àiïån Biïn Phuã: Nhòn tûâ phña bïn kia 92 V. YÁ nghôa chiïën thùæng Àiïån Biïn Phuã 112 Baån coá biïët? 122
  4. Àiïån Biïn Phuã - Sûå kiïån vaâ tû liïåu 3 “ Chiïën thùæng Àiïån Biïn Phuã àaä kïët thuác veã vang cuöåc khaáng chiïën lêu daâi, gian khöí, anh duäng cuãa quên vaâ dên caã nûúác ta chöëng thûåc dên Phaáp xêm lûúåc vaâ sûå can thiïåp cuãa àïë quöëc Myä. Àoá laâ thùæng lúåi cuãa nhên dên ta, maâ cuäng laâ thùæng lúåi chung cuãa têët caã caác dên töåc bõ aáp bûác trïn thïë giúái. Chiïën thùæng Àiïån Biïn Phuã caâng laâm saáng ngúâi chên lyá cuãa chuã nghôa Maác - Lïnin trong thúâi àaåi ngaây nay: chiïën tranh xêm lûúåc cuãa boån àïë quöëc nhêët àõnh thêët baåi, caách maång giaãi phoáng cuãa caác dên töåc nhêët àõnh thaânh cöng”. Hö ì Chñ Minh
  5. Àöî Gia Nam - Nguyïîn Àùng Vinh (sûu têìm) 4 LÚÂI GIÚÁI THIÏÅU Chiïën thùæng Àiïån Biïn Phuã laâ möåt trong nhûäng trang sûã veã vang nhêët chöëng ngoaåi xêm cuãa dên töåc ta, laâ möåt trong nhûäng trêån tiïu diïåt lúán nhêët trong lõch sûã àêëu tranh cuãa caác dên töåc bõ aáp bûác chöëng laåi möåt àöåi quên xêm lûúåc nhaâ nghïì cuãa boån thûåc dên. Chiïën thùæng Àiïån Biïn Phuã coá yá nghôa chñnh trõ, quên sûå vaâ quöëc tïë vö cuâng to lúán, goáp phêìn chêëm dûát chuã nghôa thûåc dên cuä cuãa Phaáp úã Àöng Dûúng vaâ laâ tiïëng chuöng baáo hiïåu sûå suåp àöí hoaân toaân cuãa chuã nghôa thûåc dên cuä trïn phaåm vi toaân thïë giúi,á cöí vuä nhên dên caác nûúác thuöåc àõa vaâ nûãa thuöåc àõa vuâng lïn àêëu tranh giaânh àöåc lêåp, tûå do. Tûâ chiïën thùæng Àiïån Biïn Phuã àïën nay, nûãa thïë kyã àaä tröi qua. Trong thúâi gian êëy, biïët bao biïën cöë lúán lao àaä diïîn ra trïn Töí quöëc thên yïu cuãa chuáng ta, nhûng Àiïån Biïn Phuã vêîn laâ möåt trong nhûäng sûå kiïån vô àaåi nhêët, möåt chiïën thùæng veã vang, möåt niïìm tûå haâo to lúán cuãa nhên dên vaâ quên àöåi ta. Nhên dõp kyã niïåm 50 nùm chiïën thùæng Àiïån Biïn Phuã (7-5- 1954 — 7-5-2004), chuáng töi sûu têìm vaâ biïn soaån taâi liïåu “Àiïån Biïn Phuã — sûå kiïån, tû liïåu” nhùçm cung cêëp nhûäng thöng tin phong phuá, àa daång vaâ cö àoång àïí baån àoåc röång raäi, àùåc biïåt laâ baån àoåc trong quên àöåi coá thïm tû liïåu nghiïn cûáu vaâ tòm hiïíu vïì chiïën cöng choái loåi naây cuãa dên töåc ta.
  6. Àiïån Biïn Phuã - Sûå kiïån vaâ tû liïåu 5 Trong quaá trònh sûu têìm, biïn soaån coá thïí coân coá nhûäng thiïëu soát nhêët àõnh, mong baån àoåc lûúång thûá.
  7. Àöî Gia Nam - Nguyïîn Àùng Vinh (sûu têìm) 6 I- ÀIÏÅN BIÏN PHUÃ TOÁM TÙÆT NHÛÄNG SÛÅ KIÏÅN CHÑNH Ngaây 24-7-1953 Höåi àöìng quöëc phoâng Phaáp hoåp taåi Pari dûúái sûå chuã toåa cuãa Töíng thöëng Vanhxùng Öriön thöng qua kïë hoaåch Nava. Theo àoá, trong Àöng Xuên 1953-1954 quên Phaáp thûåc hiïån phoâng ngûå chiïën lûúåc úã phña Bùæc vô tuyïën 18, traánh giao chiïën toaân diïån vúái ta; àöìng thúâi tùng cûúâng lûåc lûúång cú àöång tiïën cöng Nam vô tuyïën 18 nhùçm bònh àõnh miïìn Nam vaâ miïìn Trung Àöng Dûúng. Tûâ muâa thu nùm 1954 seä chuyïín sang tiïën cöng úã phña Bùæc Hoaânh Sún àïí taåo ra möåt cuåc diïån quên sûå múái vaâ möåt giaãi phaáp chñnh trõ coá lúåi cho cuöåc chiïën tranh maâ Phaáp àang tiïën haânh. Ngaây 1-8-1953 Nava trúã laåi Àöng Dûúng vaâ bùæt tay vaâo töí chûác àöåi quên chiïëm àoáng nhû kïë hoaåch àaä àõnh. Ngaây 20-8-1953 Töíng quên uãy trònh lïn Böå Chñnh trõ baãn àïì aán “tònh hònh àõch - ta úã Bùæc Böå sau khi àõch ruát khoãi Naâ Saãn vaâ chuã trûúng taác chiïën cuãa ta trong Thu Àöng 1953”. Cuöëi thaáng 9-1953 Böå Chñnh trõ Ban Chêëp haânh Trung ûúng Àaãng hoåp taåi Tón Keo, chên nuái Höìng (Tuyïn Quang) thuöåc cùn cûá àõa Viïåt Bùæc dûúái sûå chuã trò cuãa Chuã tõch Höì Chñ Minh. Höåi nghõ xaác àõnh phûúng chêm taác chiïën cuãa ta laâ: tñch cûåc, chuã àöång, cú àöång, linh hoaåt. Hûúáng chñnh cuãa chiïën cuåc Àöng Xuên 1953-1954 laâ Têy Bùæc, caác hûúáng khaác laâ phöëi húåp.
  8. Àiïån Biïn Phuã - Sûå kiïån vaâ tû liïåu 7 Thûúång tuêìn thaáng 11-1953 Böå phêån chuêín bõ chiïën trûúâng cuãa Àaåi àoaân 316 lïn Têy Bùæc. Ngaây 2-11-1953 Tûúáng Nava gûãi chó lïånh àùåc biïåt cho tûúáng Cönhi, chó huy quên àöåi viïîn chinh Phaáp úã Bùæc Böå, chuêín bõ chiïëm àoáng Àiïån Biïn Phuã. Àiïån Biïn Phuã laâ möåt thung luäng loâng chaão úã phña Têy vuâng rûâng nuái Têy Bùæc. Caánh àöìng Àiïån Biïn Phuã daâi khoaãng 18km, röång tûâ 6 ( 8 km. Àiïån Biïn Phuã nùçm trïn ngaä ba nhiïìu àûúâng giao thöng quan troång, phña Àöng Bùæc nöëi liïìn vúái Lai Chêu; phña Àöng vaâ Àöng Nam nöëi liïìn vúái Tuêìn Giaáo, Sún La, Naâ Saãn; phña Têy thöng vúái Luöng Prabùng vaâ phña Nam thöng vúái Sêìm Nûa (Laâo). Àõa hònh bùçng phùèng. Vaâo muâa khö, Àiïån Biïn Phuã laâ möåt àõa baân thuêån tiïån cho viïåc sûã duång xe tùng, xe cú giúái. Àiïån Biïn Phuã laâ möåt võ trñ chiïën lûúåc cú àöång giûäa miïìn Bùæc Viïåt Nam, Thûúång Laâo vaâ miïìn Têy Nam Trung Quöëc, coá thïí trúã thaânh möåt cùn cûá luåc quên vaâ khöng quên rêët thuêån lúåi cuãa Phaáp úã vuâng Àöng Nam aá. Ngaây 12-11-1953 Tûúáng Cönhi viïët thû cho tûúáng Nava phaãn àöëi viïåc chiïëm àoáng Àiïån Biïn Phuã. Trong thû coá àoaån viïët: “Nhûäng vêën àïì chiïën lûúåc cuãa ngaâi àïì ra khöng quan hïå gò àïën maãnh àêët maâ ngaâi àaä giao phoá cho töi”. Ngaây 15-11-1953 Àaåi àoaân 316 göìm Trung àoaân 174 vaâ Trung àoaân 18 àûúåc lïånh hanhâ quên lïn Têy Bùæc. Tûâ ngaây 19 àïën 23-11-1953 Taåi Àõnh Hoaá (Thaái Nguyïn), Böå Töíng tû lïånh múã höåi nghõ caán böå tûâ trung àoaân trúã lïn phöí biïën nhiïåm vuå quên sûå vaâ kïë hoaåch Àöng Xuên 1953-1954.
  9. Àöî Gia Nam - Nguyïîn Àùng Vinh (sûu têìm) 8 Ngaây 20-11-1953 Àaåi àoaân 304 tiïën quên lïn Têy Bùæc. Àïí àaánh laåc hûúáng àõch, àaåi àoaân àaä bñ mêåt ngoùåt vïì àaánh phuåc kñch àõch úã Phuá Thoå. Tûâ ngaây 20 àïën 22-11-1953 - Quên Phaáp dûúái sûå chó huy cuãa tûúáng Gin múã cuöåc haânh quên Castor (Haãi ly) nhaãy duâ chiïëm Àiïån Biïn Phuã. - Tiïíu àoaân 910 thuöåc Trung àoaân Sún La cuãa ta àaánh àõch suöët ngaây àïm, tiïu diïåt 300 tïn àõch. Ngaây 29-11-1953 - Àaåi àoaân 308 cuäng àûúåc lïånh tiïën quên lïn Têy Bùæc. - Cuâng ngaây, Nava vaâ Cönhi lïn Àiïån Biïn Phuã. ngöìi trïn maáy bay, hai viïn tûúáng thûåc dên thaão luêån vaâ thöëng nhêët cûã Àúâ Caátxtúri thay Gin chó huy têåp àoaân cûá àiïím Àiïån Biïn Phuã. Ngaây 30-11-1953 Àúâ Caátxtúri àûúåc böí nhiïåm chó huy “quên àöìn truá Àiïån Biïn Phuã”. Ngaây 3-12-1953 Nava quyïët àõnh tiïëp nhêån chiïën àêëu vúái quên ta úã Àiïån Biïn Phuã vaâ ra lïånh ruát boã Lai Chêu cho lûåc lûúång vïì baão vïå Àiïån Biïn Phuã, àöìng thúâi giao nhiïåm vuå cho Böå chó huy quên Phaáp úã Bùæc Böå phaãi baão vïå Àiïån Biïn Phuã bùçng bêët cûá giaá naâo vaâ àûa thïm lûåc lûúång tùng cûúâng phoâng ngûå, xêy dûång Àiïån Biïn Phuã thaânh möåt phaáo àaâi maâ chuáng huyïnh hoang goåi laâ “bêët khaã xêm phaåm”. Ngaây 6-12-1953 - Böå Chñnh trõ nghe Töíng quên uãy baáo caáo quyïët têm tiïën cöng vaâ quyïët àõnh múã chiïën dõch Àiïån Biïn Phuã; thaânh lêåp Ban chó huy chiïën dõch, cûã àöìng chñ Voä Nguyïn Giaáp laâm Chó huy trûúãng kiïm Bñ thû Àaãng uãy Mùåt trêån.
  10. Àiïån Biïn Phuã - Sûå kiïån vaâ tû liïåu 9 - Cuâng ngaây Àaåi tûúáng Voä Nguyïn Giaáp gûãi thû kïu goåi caán böå vaâ chiïën sô quyïët têm hoaân thaânh nhiïåm vuå tiïu diïåt sinh lûåc àõch, giaãi phoáng àöìng baâo Têy Bùæc. Ngaây 7-12-1953 Àaåi àoaân 316 àûúåc lïånh nhanh choáng tiïu diïåt àõch úã Lai Chêu, Àaåi àoaân 308 bao vêy àõch úã Àiïån Biïn Phuã khöng cho chuáng chaåy sang Laâo. Ngaây 24-12-1953 - Àaåi àoaân 312 tiïën quên lïn Têy Bùæc - Cuâng ngaây, Nava dûå lïî Nöen vúái binh lñnh Phaáp àöìn truá úã Àiïån Biïn Phuã. Nava noái vúái caác binh sô cuãa hùæn laâ quên Viïåt Minh àang gùåp khoá khùn rêët lúán vïì hêåu cêìn, cung cêëp, quên àöåi viïîn chinh Phaáp nhêët àõnh thùæng lúåi Ngaây 31-12-1953 Nava chó thõ cho Cönhi vaâ Àúâ Crevöcú nghiïn cûáu kïë hoaåch ruát lui cuãa Àiïån Biïn Phuã (kïë hoaåch Xïnöphöng). Ngaây 5-1-1954 - Böå Töíng tû lïånh ra lïånh cho caác àún võ dûå bõ tiïën quên lïn Têy Bùæc. - Cuâng ngaây, Àaåi tûúáng Voä Nguyïn Giaáp cuäng lïn àûúâng ài Àiïån Biïn Phuã. Ngaây 14-1-1954 Taåi Thêím Puáa, Àaãng uãy vaâ Böå Chó huy Mùåt trêån Àiïån Biïn Phuã triïåu têåp höåi nghõ baân kïë hoaåch tiïën cöng vaâo têåp àoaân cûá àiïím Àiïån Biïn Phuã theo phûúng chêm “àaánh nhanh, giaãi quyïët nhanh”, nhûng nïëu àõch thay àöíi ta cuäng coá thïí vêån duång phûúng chêm “àaánh chùæc, tiïën chùæc”. Giúâ nöí suáng àûúåc quy àõnh vaâo 16 giúâ ngaây 20-1-1954. Ngaây 15-1-1954 Quên ta keáo phaáo lïn nuái, chiïëm lônh caác võ trñ quanh Àiïån Biïn Phuã.
  11. Àöî Gia Nam - Nguyïîn Àùng Vinh (sûu têìm) 10 Ngaây 16-1-1954 Taåi Mûúâng Phùng, núi àùåt Súã chó huy chiïën dõch, Höåi nghõ caán böå àûúåc khai maåc. Sau khi nghiïn cûáu kyä yá kiïën cuãa àöìng chñ Töíng tû lïånh vaâ caác yá kiïën cuãa nhûäng phaái viïn tûâ caác àún võ vïì baáo caáo, Àaãng uãy chiïën dõch nhêët trñ quyïët àõnh thay àöíi caách àaánh, chuyïín sang vêån duång phûúng chêm “àaánh chùæc, tiïën chùæc”. Ngaây 2-2-1954 Tûúáng Ö Àanien - Chó huy caác lûåc lûúång quên Myä úã Thaái Bònh Dûúng, trûúãng phaái àoaân quên Myä úã Àöng Dûúng lïn thõ saát vaâ kiïím tra Àiïån Biïn Phuã. Öng ta toã yá “rêët haâi loâng” vïì töí chûác phoâng ngûå úã àêy. Ngaây 3-2-1954 Àõch thaã truyïìn àún úã Àiïån Biïn Phu ã thaách thûác ta tiïën cöng. Ngaây 5-2-1954 Quên ta cú baãn hoaân thaânh cöng viïåc keáo phaáo ra àïí chuêín bõ laåi theo caách àaánh múái. Ngaây 17-2-1954 Taåi Àiïån Biïn Phuã, Böå Chó huy Mùåt trêån triïåu têåp höåi nghõ baân kïë hoaåch tiïën cöng vaâo Àiïån Biïn Phuã theo phûúng chêm “àaánh chùæc, tiïën chùæc”, baão àaãm àaánh chùæc thùæng. Ngaây 18-2-1954 - Nava vaâ Cönhi lïn thùm Àiïån Biïn Phuã. - Cuâng ngaây, Höåi nghõ Böå trûúãng ngoaåi giao 4 nûúác Liïn Xö, Anh, Phaáp, Myä hoåp taåi Beáclin ra thöng baáo seä hoåp baân vïì vêën àïì “lêåp laåi hoaâ bònh úã Àöng Dûúng” taåi Giúnevú vaâo thaáng 4-1954. Ngaây 19-2-1954 - Thuã tûúáng Plïven cuâng nhiïìu quan chûác chñnh phuã vaâ tûúáng lônh quên àöåi Phaáp lïn thõ saát Àiïån Biïn Phuã (trong àoá coá Thûá trûúãng Böå Quöëc phoâng Phaáp Àúâ Súvinhï, caác tûúáng Ïly, Böàï, Blùng )
  12. Àiïån Biïn Phuã - Sûå kiïån vaâ tû liïåu 11 - Cuâng ngaây, Nava nhêån àõnh “ngoån traâo tiïën cöng cuãa Viïåt Minh àaä àïën luác xuöëng” vaâ ra lïånh phaãn cöng trïn khùæp caác chiïën trûúâng Àöng Dûúng. Ngaây 22-2-1954 Taåi mùåt trêån Àiïån Biïn Phuã, Böå Chó huy Mùåt trêån triïåu têåp höåi nghõ caán böå chiïën dõch àïí kiïím àiïím cöng taác chuêín bõ tiïën cöng àúåt möåt. Ngaây 28-2-1954 - Àaåi tûúáng, Töíng Tû lïånh Voä Nguyïn Giaáp àïën thùm höåi nghõ àöång viïn chiïën dõch cuãa caán böå phaáo binh. - Cuâng ngaây, quên àõch àaánh ra thùm doâ úã phña Àöng Nam Àiïån Biïn Phuã. Ngaây 1-3-1954 - Plïven vïì Pari tuyïn böë: “úã Àöng Dûúng khöng coá vêën àïì quên sûå, chó coá vêën àïì chñnh trõ maâ thöi”. - Taiå Àiïån Biïn Phuã àõch laåi àaánh ra thùm doâ ta úã phña Têy. Ngaây 4-3-1954 Nava laåi cuâng Cönhi ài kiïím tra Àiïån Biïn Phuã. Àúâ Caátxtúri thêëy khöng cêìn tùng thïm lûåc lûúång cho àöìn truá khi Nava gúåi yá muöën àûa thïm 3 tiïíu àoaân. Ngaây 8-3-1954 - Taåi Àiïån Biïn Phuã, troång phaáo 105mm vaâ phaáo cao xaå cuãa ta bùæt àêìu vaâo chiïëm lônh trêån àõa. - Phoâng nhò (tònh baáo) cuãa Cönhi baáo caáo nhûäng triïåu chûáng toã ra quên ta seä tiïën cöng Àiïån Biïn Phuã vaâo ngaây 15-3. Nava xaác nhêån àiïìu àoá, nhûng laåi cho rùçng quên ta khoá maâ vûúåt qua àûúåc rêët nhiïìu khoá khùn àïí àûa phaáo àïën gêìn loâng chaão Àiïån Biïn. Ngayâ 9-3-1954 Nhêån àûúåc tin ngaây 15-3 quên ta seä tiïën cöng vaâo hïå thöëng àûúâng söë 5, vaâo caác sên bay vaâ coá thïí caã Àiïån Biïn Phuã, Cönhi vöåi xin gêëp 3 tiïíu àoaân khinh quên àïí böí sung cho caác àún võ duâ vaâ xe
  13. Àöî Gia Nam - Nguyïîn Àùng Vinh (sûu têìm) 12 tùng àaä bõ xöåc xïåch, chuêín bõ àöëi phoá vúái ta úã mùåt trêån àöìng bùçng Bùæc Böå. Ngaây 10-3-1954 - Höì Chuã tõch gûãi thû àöång viïn túái toaân thïí caán böå, chiïën sô, dên cöng úã Àiïån Biïn Phuã sùæp bûúác vaâo chiïën àêëu. - Àaåi tûúáng Töíng Tû lïånh Voä Nguyïn Giaáp ra Nhêåt lïånh àöång viïn têët caã caán böå, chiïën sô, têët caã caác àún võ kiïn quyïët tiïu diïåt toaân böå quên àõch úã Àiïån Biïn Phuã. - Sún phaáo 75mm cuãa ta bùæn hoãng 2 maáy bay vêån taãi úã sên bay Mûúâng Thanh. Ngaây 11-3-1954 - Nhûäng khêíu troång phaáo cuöëi cuâng cuãa ta àaä vaâo chiïëm lônh trêån àõa bao vêy Àiïnå Biïn Phuã. - Quên ta bùæt àêìu àaâo trêån àõa xuêët phaát tiïën cöng vaâo Him Lam. - Taåi àöìng bùçng Bùæc Böå, trong möåt àïm quên ta cùæt àûát àûúâng söë 5, san bùçng 13 àöìn böët vaâ thaáp canh. Ngaây 12-3-1954 - 10 giúâ 30 phuát, sún phaáo vaâ suáng cöëi cuãa ta bùæn maånh vaâo sên bay Mûúâng Thanh, phaá hoãng 3 maáy bay trinh saát. - Möåt tiïíu àoaân àõch vúái 5 xe tùng àaánh ra àõnh phaá trêån àõa tiïën cöng Him Lam cuãa ta, bõ hoaã lûåc suáng cöëi cuãa ta bùæn maånh phaãi ruát lui. - Cuâng ngaây, Cönhi lïn Àiïån Biïn Phuã. Y àïën trung têm àïì khaáng Him Lam ra nhûäng chó thõ cêìn thiïët möåt khi bõ ta tiïën cöng. - Taåi vuâng àöìng bùçng, ta phuåc kñch àõch trïn àûúâng söë 5, àoaån tû â Bêìn Yïn Nhên àïën Nhû Quyânh, tiïu diïåt möåt àoaân xe quên sûå àõch, phaá huyã 17 xe, trong àoá coá 4 xe thiïët giaáp, 13 xe vêån taãi vaâ 60 tïn lñnh thuöåc GM3. - Taåi Liïn khu 4, böå àöåi Thûâa Thiïn àaánh lêåt nhaâo möåt àoaân xe lûãa quên sûå úã Vùn Xaá.
  14. Àiïån Biïn Phuã - Sûå kiïån vaâ tû liïåu 13 Ngaây 13-3-1954 - Àúåt tiïën cöng thûá nhêët cuãa ta vaâo têåp àoaân cûá àiïím Àiïån Biïn Phuã bùæt àêìu. Àúåt naây keáo daâi tûâ ngaây 13 àïën 17-3-1954 vúái nhiïåm vuå tiïu diïåt 2 cuåm cûá àiïím Him Lam, Àöåc Lêåp, bûác haâng cuåm cûá àiïím Baãn Keáo. - Raång saáng ngaây 13, ta nöí suáng tiïën cöng, àúåt múã maân bùçng 20 phuát àaån phaáo 105mm do àaåi àöåi 806 bùæn vaâo trung têm Him Lam. 16 giúâ, Trung àoaân 141 vaâ Trung àoaân 209 thuöåc Àaåi àoaân 312 chiïëm lônh trêån àõa, xuêët phaát tiïën cöng Him Lam. 17 giúâ, phaáo binh ta têåp kñch döìn dêåp vaâo khu trung têm, sên bay Mûúâng Thanh vaâ vaâo caã 3 cûá àiïím cuãa trung têm àïì khangá Him Lam. Kïët quaã, 5 maáy bay àõch bõ phaá huyã. Möåt kho xùng vaâ nhiïìu kho haâng àõch bõ böëc chaáy. 12 khêíu àaåi baác vaâ suáng cöëi caác loaåi bõ phaá huyã. Khoaãng 150 tïn sô quan vaâ lñnh àõch bõ thûúng vong. 18 giúâ 30 phuát, lûåc lûúång xung kñch cuãa Trung àoaân 141 bùæt àêìu lïn àaánh böåc phaá. - 22 giúâ 30 phuát, quên ta hoaân toaân tiïu diïåt xong cuåm cûá àiïím Him Lam göìm 3 cûá àiïím do Tiïíu àoaân 3, Trung àoaân lï dûúng thûá 13 chiïëm àoáng. Tiïíu àoaân 2, Trung àoaân 141, Àaåi àoaân 312 tiïu diïåt cûá àiïím I; Tiïíu àoaân 428, Trung àoaân 141 tiïu diïåt cûá àiïím II; Tiïíu àoaân 130, Trung àoaân 209, Àaåi àoaân 312 tiïu diïåt cûá àiïím III. Trêån naây, ta diïåt gêìn 300 àõch, bùæt söëng hún 200 tïn. - Cuâng ngaây, Böå Töíng tû lïånh Quên àöåi nhên dên Viïåt Nam ra chó thõ cho caác chiïën trûúâng toaân quöëc tñch cûåc hoaåt àöång àaánh àõch phöëi húåp vúái chiïën trûúâng chñnh. - úã àöìng bùçng Bùæc Böå, àïm 12 raång 13, ta tiïu diïåt võ trñ Nghôa Löå trïn àûúâng söë 5, möåt võ trñ cöng sûå kiïíu múái cuãa àõch. Hai àaåi àöåi àõch bõ diïåt goån, 7 xe quên sûå bõ phaá. - Taåi Nam Àõnh, 130 lñnh buâ nhòn chaåy sang haâng nguä ta àem theo caã vuä khñ. - Taåi Phuã Lyá, ta bao vêy võ trñ Phûúng Khï. Khi quên chiïëm àoáng àöìn Phûúng Khï ruát chaåy, ta truy kñch, diïåt vaâ bùæt 150 tïn. Ngaây 14-3-1954 - 7 giúâ saáng, taåi Àiïån Biïn Phuã, Àaåi àöåi 815, Tiïíu àoaân 383, Trung àoaân phaáo cao xaå 367 àaä bùæn rúi chiïëc maáy bay àêìu tiïn cuãa àõch chó bùçng möåt loaåt àaån.
  15. Àöî Gia Nam - Nguyïîn Àùng Vinh (sûu têìm) 14 - 9 giúâ, 1 tiïíu àoaân vaâ 5 xe tùng àõch àaánh thoåc ra àõnh phaãn kñch chiïëm laåi Him Lam, nhûng bõ phaáo ta bùæn chùån aác liïåt phaãi ruát lui. - 12 giúâ, àûúåc ta cho pheáp, àõch cho xe Höìng Thêåp Tûå ra Him Lam lêëy thûúng binh vïì. - Àõch tùng viïån cho Àiïån Biïn Phuã tiïíu àoaân duâ nguåy söë 5 vaâ 4 khêíu phaáo 105mm àïí buâ vaâo söë phaáo àaä bõ phaá huyã töëi 13-3. Hai chiïëc maáy bay lïn thùèng vûâa àöî xuöëng Àiïån Biïn Phuã bõ phaáo binh ta bùæn ch¸y ngay. - 17 giúâ, phaáo ta bùæn chuêín bõ vaâo cûá àiïím Àöåc Lêåp, sau àoá thónh thoaãng laåi bùæn möåt àúåt maänh liïåt cho àïën khi böå binh ta xung phong tiïu diïåt cûá àiïím naây vaâo saáng höm sau. - Taåi Liïn khu 4, ta tiïu diïåt võ trñ Voä Xaá. - Taåi Liïn khu 4, ta phuåc kñch àõch trïn àûúâng söë 13 (Quy Nhún - Plêycu) diïåt gêìn 100 tïn àõch. Ngaây 15-3-1954 - 2 giúâ, quên ta bùæt àêìu tiïën cöng bùçng lûåu phaáo 105mm vaâo cûá àiïím Àöåc Lêåp. 3 giúâ 30 phuát, ta chñnh thûác tiïën cöng bùçng sún phaáo 75 vaâ böå binh; àïën 6 giúâ 30 phuát quên ta àaä tiïu diïåt vaâ laâm chuã hoaân toaân cûá àiïím àöìi Àöåc Lêåp, diïåt goån tiïíu àoaân Bùæc Phi tùng cûúâng, bùæt söëng gêìn 300 tïn, trong àoá coá tïn quan tû chó huy cûá àiïím, thu toaân böå vuä khñ. - 6 giúâ, Àúâ Caátxtúri tung hai tiïíu àoaân vaâ 6 xe tùng theo àûúâng Àiïån Biïn - Lai Chêu àõnh phaãn kñch lïn àöìi Àöåc Lêåp, nhûng bõ ta àaánh lui. - 12 giú â 45 phuát, Piröët, chó huy phaáo binh àõch úã têåp àoaân cûá àiïím Àiïån Biïn Phuã duâng lûåu àaån tûå saát. 6 khêíu phaáo 105mm cuãa àõch bõ phaá huyã. Trong 3 ngaây 13, 14, 15 phaáo binh àõch àaä bùæn vïì phña ta túái 30.000 viïn àaån. - Taåi àöìng bùçng Bùæc Böå, ta phuåc kñch bùæn chaáy vaâ àùæm 2 xuöìng, 1 canö, tiïu diïåt 1 àaåi àöåi lñnh thuyã àaánh böå àõch úã Yïn Lïånh, söng Höìng. - Cuäng trong ngaây 15-3-1954, Ban Chêëp haânh Trung ûúng Àaãng Lao àöång Viïåt Nam vaâ Chuã tõch Höì Chñ Minh àaä gûãi àiïån túái caán böå vaâ chiïën sô úã mùåt trêån Àiïån Biïn Phuã. Àaåi tûúáng, Töíng Tû
  16. Àiïån Biïn Phuã - Sûå kiïån vaâ tû liïåu 15 lïånh Voä Nguyïn Giaáp gûãi thû khen caác àún võ tham gia chiïën àêëu vaâ chiïën thùæng úã Him Lam vaâ Àöåc Lêåp. Ngaây 16-3-1954 - Tiïíu àoaân duâ thuöåc àõa söë 6 cuãa àõch nhaãy duâ xuöëng tùng viïån cho Àiïån Biïn Phuã. - Nava chó thõ cho tûúáng Gùmbiï, Töíng tham mûu trûúãng quên àöåi viïîn chinh Phaáp úã Àöng Dûúng phaãi thûåc hiïån gêëp kïë hoaåch laâm mûa nhên taåo trïn àûúâng giao thöng tûâ hêåu phûúng ta ra mùåt trêån Àiïån Biïn Phuã àïí ngùn caãn viïåc tiïëp tïë cuãa ta. - Cuâng ngaây, Böå Chó huy Mùåt trêån Àiïån Biïn Phuã triïåu têåp höåi nghõ caán böå chiïën dõch sú kïët thùæng lúåi àúåt 1 vaâ giao nhiïåm vuå àúåt 2. Trong àúåt naây ta phaãi tiïëp tuåc xêy dûång trênå àõa bao vêy cho thêåt vûäng chùæc, tiïëp tuåc tiïën cöng caác cûá àiïím voâng ngoaâi, phaãi kiïìm chïë phaáo binh àõch raáo riïët hún nûäa, phaãi khöëng chïë sên bay - Taåi àöìng bùçng Bùæc Böå, möåt àoaân taâu quên sûå àõch bõ truáng mòn cuãa du kñch úã Vùn Lêm, Hûng Yïn. Ngaây 17-3-1954 - 15 giúâ, phaáo binh ta bùæn 20 phaát vaâo àöìn Baãn Keáo, 2 àaåi àöåi lñnh Thaái chaåy ra haâng vúái toaân böå vuä khñ. - Àúåt tiïën cöng thûá nhêët cuãa quên ta kïët thuác thùæng lúåi. Ta àaä tiïu diïåt goån 2 trung têm àïì khaáng vaâo loaåi maånh nhêët cuãa àõch úã Àiïån Biïn Phuã. Phaáo binh ta àaä phaá huyã têët caã söë maáy bay àêåu trïn sên bay Mûúâng Thanh. Phaáo cao xaå ta àaä haå 12 maáy bay caác loaåi. Töíng söë thiïåt haåi cuãa àõch khoaãng 2.000 tïn. - Taåi Liïn khu 5, quên ta tiïën cöng àõch úã Quan Cêìu, loaåi khoãi voâng chiïën àêëu 150 tïn àõch. Ngaây 18-3-1954 Khöng quên àõch böëi röëi trûúác hoaåt àöång khöëng chïë sên bay vaâ kiïìm chïë khöng quên cuãa phaáo binh, phaáo cao xaå ta. Lödanh, Tû lïånh khöng quên Phaáp úã Àöng Dûúng baáo caáo vúái Nava viïåc tiïëp tïë bùçng àûúâng khöng tûâ 4.000 têën àaä tùng lïn túái 10.000 têën. Duâ thaã xuöëng Àiïån Biïn Phuã khöng coá caách gò lêëy laåi. Nava àaä phaãi tñnh àïën chuyïån cêìu cûáu Myä, àùåt mua vaãi duâ, phuå tuâng cuãa Nhêåt Baãn
  17. Àöî Gia Nam - Nguyïîn Àùng Vinh (sûu têìm) 16 vaâ Philñppin àïí may duâ. Lödanh chó thõ cho phi cöng laái maáy bay Àacöta phaãi thaã duâ úã àöå cao 2.000 - 3.000 meát àïí traánh àaån cao xaå cuãa ta, àöìng thúâi chó thõ nghiïn cûáu caách thaã duâ múã chêåm. Ngaây 19-3-1954 Dûå trûä àaån 105mm vaâ lûúng thûåc cuãa àõch bùæt àêìu caån. Àúâ Caátxtúri goåi àiïån cho Cönhi thöng baáo rùçng viïåc mêët Àiïån Biïn Phuã laâ àiïìu khoá traánh khoãi trong thúâi gian ngùæn vaâ tñnh chuyïån ruát sang Laâo. Ngaây 20-3-1954 - Àaåi tûúáng Voä Nguyïn Giaáp gûãi thû cho böå àöåi àöång viïn tiïëp tuåc xêy dûång trêån àõa tiïën cöng vaâ bao vêy saát àõch hún nûäa. - Nhiïåm vuå xêy dûång trêån àõa tiïën cöng vaâ bao vêy àõch cuãa caác àún võ ta àûúåc Böå Chó huy mùåt trêån coi la â nhiïåm vuå trung têm trong cöng viïåc chuêín bõ cho àúåt tiïën cöng thûá hai. Böå chó huy àaä giao nhiïåm vuå cuå thïí cho caác àún võ nhû sau: + Àaåi àoaân 308: xêy dûång àûúâng giao thöng haâo truåc tûâ nam võ trñ Àöåc Lêåp qua baãn Keáo, Pe Nöåi, Nêåm Boá, baãn Meá, baãn Coâ My túái suöëi Nêåm Röëm vaâ àûúâng giao thöng haâo truåc tûâ Pe Nöåi vaâo võ trñ têåp kïët cuãa böå àöåi phña têy Mûúâng Thanh laâm trêån àõa tiïën cöng àïí chuêín bõ cöng kñch võ trñ 106. + Àaåi àoaân 312: xêy dûång àûúâng giao thöng haâo truåc tûâ nam võ trñ àöìi Àöåc Lêåp nöëi liïìn vúái võ trñ àûúâng truåc cuãa Àaåi àoaân 308 qua Him Lam, Long Bua nöëi liïìn vúái àûúngâ truåc cuãa Àaåi àoaân 316. Laâm trêån àõa tiïën cöng, chuêín bõ cöng kñch caác võ trñ D, E vaâ 105. + Àaåi àoaân 316: xêy dûång àûúâng giao thöng haâo truåc tûâ Long Bua nöëi liïìn vúái giao thöng haâo truåc cuãa Àaåi àoaân 312 ài qua baãn Baánh, baãn Ten túái suöëi Nêåm Röëm ngang baãn Coâ My, nöëi liïìn vúái giao thöng haâo truåc cuãa Àaåi àoaân 308. Laâm trêån àõa tiïën cöng caác võ trñ A vaâ C. + Thûåc hiïån nhiïåm vuå trïn, chó trong khoaãng 10 ngaây, böå àöåi ta àaä àaâo thïm àûúåc hún 100km haâo giao thöng, haâo chiïën àêëu, xêy àùæp haâng vaån cöng sûå àuã caác kiïíu.
  18. Àiïån Biïn Phuã - Sûå kiïån vaâ tû liïåu 17 Ngaây 21-3-1954 - Caác àaåi àoaân cuãa ta tiïëp tuåc cho böå àöåi àaâo haâo giao thöng, chuêín bõ xêy dûång trêån àõa tiïën cöng nhû nhiïåm vuå àûúåc giao. - Caác àún võ hêåu cêìn, giao thöng vêån taãi, dên cöng vêån chuyïín lûúng thûåc, thûåc phêím, àaån dûúåc böí sung cho böå àöåi úã Àiïån Biïn Phuã chuêín bõ tiïën cöng àúåt 2. Ngaây 22-3-1954 - Taåi Nhaâ Trùæng, Töíng thöëng Myä Aixenhao tiïëp tûúáng Ïly (Phaáp) coá caã àö àöëc Myä Raátpho cuâng tham dûå, baân caách cûáu vaän Àiïån Biïn Phuã. - Caác àún võ ta tiïëp tuåc àaâo haâo bao vêy caác cûá àiïím úã Àiïån Biïn Phuã. - Taåi àöìng bùçng Bùæc Böå, quên vaâ dên àûúâng söë 5 laâm ngûâng hùèn viïåc vêån chuyïín cuãa àõch trïn 70km àûúâng sùæt. - Taåi Hûng Yïn, ta diïåt goån möåt àoaân xe 88 chiïëc úã caách Dõ Sûã 2km. - Taåi Liïn khu 5, ta diïåt goån 500 àõch, phaá huyã 1 xe thiïët giaáp vaâ 22 xe vêån taãi úã Plêy Rinh; têåp kñch võ trñ La Hay (Phuá Yïn); têåp kñch thõ xaä Höåi An, diïåt 3 võ trñ, thu toaân böå vuä khñ. Ngaây 23-3-1954 - Àaåi tûúáng Voä Nguyïn Giaáp gûãi àiïån nhiïåt liïåt khen ngúåi quên vaâ dên àûúâng söë 5 àaä thùæng lúán trong nhûäng trêån àaánh giao thöng. - Taåi Thaái Bònh, quên ta têåp kñch tiïu diïåt 2 àaåi àöåi àõch úã võ trñ Àûác Hêåu. Ngaây 24-3-1954 - Cönhi chó thõ cho Àúâ Caátxtúri cöë chöëng àúä vúái quên ta àïën muâa mûa. Y cho rùçng quên ta àaä bõ thiïåt haåi nùång, khoá coá thïí böí sung ngay. - Taåi Liïn khu 6 ta àaánh àõch úã Bònh Àõnh, diïåt vaâ bùæt 800 tïn. - úã Haå Bùçng, Sún Têy ta chöëng caân tiïu diïåt 511 tïn.
  19. Àöî Gia Nam - Nguyïîn Àùng Vinh (sûu têìm) 18 - Trïn àûúâng söë 5, quên ta phuåc kñch àaánh 2 àaåi àöåi thuöåc GM3, möåt trung àöåi cöng binh àõch àang ài múã àûúâng diïåt 85 tïn, bùæt 65 tïn, phaá huyã 2 xe tùng, 3 xe thiïët giaáp, 13 xe vêån taãi. Ngaây 25-3-1954 - Cönhi viïët thû cho Nava: “Möîi ngaây phaãi chuyïn chúã gêìn 2.000 têën theo àûúâng sùæt tûâ Haãi Phoâng lïn Haâ Nöåi, nhûng Viïåt Minh liïn tiïëp àaánh àöí caác àoaân taâu”. Cönhi yïu cêìu tùng cûúâng lûåc lûúång cú àöång vaâ cöng binh búãi vò khöng giaãi quyïët àûúåc vêån chuyïín tiïëp tïë thò phaãi ruát lui caã Haâ Nöåi. - Taåi Àiïån Biïn Phuã, trong höåi nghõ caán böå (tûâ ngaây 25 àïën 27- 3), Böå Chó huy Mùåt trêån àïì ra nhiïåm vuå cho àúåt 2 laâ tiïu diïåt caác àiïím cao taåi khu àöng, uy hiïëp trûåc tiïëp khu trung têm Mûúâng Thanh, tiïu diïåt böå phêån sinh lûåc àõch àïí chuêín bõ cho töíng cöng kñch. Ngaây 26-3-1954 Caác àún võ tiïëp tuåc àaâo haâo giao thöng, trêån àõa tiïën cöng àõch, tùng cûúâng bùæn tóa, thu höìi lûúng thûåc, àaån dûúåc cuãa quên àõch thaã duâ xuöëng Àiïån Biïn Phuã. Ngaây 27-3-1954 - Höåi nghõ caán böå taåi mùåt trêån chuêín bõ cho àúåt 2 kïët thuác. - Taåi Ngoåc Chiïën (Sún La) ta diïåt thöí phó, bùæt 307 tïn, thu 531 suáng caác loaåi. - Trong thúâi gian chuêín bõ àúåt 2, quên ta àaä àêíy maånh hoaåt àöång nhoã, àaä àêíy luâi têët caã caác cuöåc phaãn cöng cuãa àõch tûâ Mûúâng Thanh ra, ta phaá huyã 6 xe, 3 maáy bay khu truåc, haå 2 maáy bay vêån taãi, bùæn chaáy 2 chiïëc trïn àûúâng bùng; 450 tïn àõch bõ chïtë vaâ bõ thûúng. Tûâ ngaây 27 trúã ài sên bay Mûúâng Thanh cuãa àõch khöng duâng àûúåc nûäa. Ngaây 28-3-1954 - Taåi Àiïån Biïn Phuã, chiïëc maáy bay thûá 43 cuãa quên Phaáp bõ phaáo cao xaå ta bùæn haå. Mùåc duâ gùåp nhiïìu khoá khùn, nhûng böå àöåi phaáo cao xaå ngaây caâng trûúãng thaânh vaâ thûåc hiïån töët nhiïåm vuå khöëng chïë chùåt cheä bêìu trúâi.
  20. Àiïån Biïn Phuã - Sûå kiïån vaâ tû liïåu 19 - Caác àaåi àoaân triïín khai nhiïåm vuå chuêín bõ bûúác vaâo àúåt tiïën cöng thûá 2. Ngaây 29-3-1954 - Àaåi tûúáng Voä Nguyïn Giaáp gûãi thû àöång viïn quên ta bûúác vaâo chiïën àêëu àúåt 2. Bûác thû coá àoaån: “ Khi ra trêån phaãi kiïn quyïët, duäng caãm, àaánh nhanh, giaãi quyïët nhanh, àaánh maånh nhû vuä baäo, khöng àïí mêët möåt cú höåi naâo àïí tiïu diïåt àõch. Ngûúâi trûúác ngaä, keã sau lïn, caán böå, àaãng viïn laâm gûúng cho toaân quên, möîi möåt chiïën sô àïìu laâm gûúng trong khi xung phong giïët giùåc, moåi ngûúâi àïìu coá möåt khñ thïë rêët lúán. Khöng súå khoá khùn, khöng súå thûúng vong, laâm cho quên àõch thêëy boáng quên ta laâ khiïëp súå Àaánh thùæng trêån naây, chuáng ta seä laâm cho quên àõch töín thêët rêët nùång, taåo àiïìu kiïån àêìy àuã àïí tiïën túái tiïu diïåt hoaân toaân quên àõch úã Àiïån Biïn Phuã. Àaánh thùæng trêån naây, quên ta seä tiïën böå möåt bûúác múái, ài tûâ chöî tiïu diïåt tûâng tiïíu àoaân àõch trong möåt trêån cöng kiïn àïën chöî tiïu diïåt mêëy tiïíu àoaân trong möåt trêån. Àêy laâ möåt cuöåc thûã thaách lúán àöëi vúái toaân thïí caán böå cuäng nhû chiïën sô. Toaân quên ta trïn caác mùåt trêån, àöìng baâo ta úã khùæp toaân quöëc àang mong chúâ tin chiïën thùæng naây. Trung ûúng Àaãng vaâ Höì Chuã tõch àang mong chúâ tin chiïën thùæng naây ”. - Ba muåc àñch trong àúåt tiïën cöng thûá hai cuãa quên ta laâ: + Tiïu diïåt thêåt nhiïìu sinh lûåc àõch trong nhiïìu cuöåc chiïën àêëu liïn tiïëp. + Phaá huyã vaâ àaánh chiïëm möåt böå phêån caác trêån àõa hoaã lûåc cuãa àõch, laâm cho chuáng mêët chöî dûåa röìi duâng ngay trêån àõa hoaã lûåc cuãa chuáng maâ bùæn vaâo àêìu chuáng. + Àaánh chiïëm nhûäng núi àõa hònh coá lúåi cho ta, chiïëm giûä nhûäng núi àoá duâng laâm trêån àõa cuãa ta àïí tiïën möåt bûúác uy hiïëp thêåt maånh boån àõch coân laåi. - Quên ta phuåc kñch trïn àûúâng 19 vaâ tiïën cöng àeâo Thûúång An diïåt tiïíu àoaân 17 cuãa GM11, 4 àaåi baác 105mm, 18 xe vêån taãi.
  21. Àöî Gia Nam - Nguyïîn Àùng Vinh (sûu têìm) 20 Ngaây 30-3-1954 - Àúåt tiïën cöng thûá hai bùæt àêìu: + 17 giúâ, phaáo ta têåp kñch dûä döåi vaâo khu trung têm vaâ caác àiïím cao khu àöng. + 18 giúâ böå binh nöí suáng tiïën cöng. + Sau 45 phuát, Trung àoaân 98 thuöåc Àaåi àoaân 316 dûúái sûå chó huy cuãa àöìng chñ Vuä Lùng tiïu diïåt cûá àiïím C1, bùæt söëng 140 tïn àõch, thu toaân böå vuä khñ. + Sau 1 giúâ 30 phuát chiïën àêëu, Trung àoaân 141 thuöåc Àaåi àoaân 312 tiïu diïåt cûá àiïím àöìi E. + Sau 2 giúâ chiïën àêëu, Trung àoaân 209 thuöåc Àaåi àoaân 312 laâm chuã àiïím cao D1. + Vaâo luác 18 giúâ 30, Trung àoaân 174 thuöåc Àaåi àoaân 316 dûúái sûå chó huy cuãa àöìng chñ Nguyïîn Hûäu An nöí suáng tiïën cöng àöìi A1. Ngaây 31-3-1954 - 3 giúâ, Tiïíu àoaân 11, Trung àoaân 141 cuãa ta àaä tiïu diïåt xong trêån àõa phaáo àõch úã cûá àiïím 210. - Taåi àöìi A1, 4 giúâ saáng ta àaä chiïëm 2 phêìn 3 cûá àiïím, quên àõch dûåa vaâo möåt phêìn coân laåi vaâ hêìm ngêìm kiïn cöë tiïëp tuåc chöëng cûå kõch liïåt vúái ta. Àïën saáng súám, àõch thuác tiïíu àoaân duâ thuöåc àõa söë 6 lïn phaãn kñch. Cuöåc chiïën àêëu úã àêy diïîn ra giùçng co quyïët liïåt. Àïën chiïìu àõch chiïëm laåi àûúåc 2 phêìn 3 cûá àiïím, ta chó coân giûä àûúåc 1 phêìn 3 úã phña Àöng Bùæc. - úã phña Têy, ta àaánh lêën, tiïu diïåt hoaân toaân cûá àiïím 106. - Böå Chó huy Mùåt trêån quyïët àõnh thay lûåc lûúång tiïëp tuåc tiïën cöng A1, àöìng thúâi chó thõ cho caã mùåt Àöng vaâ Têy cuâng hoaåt àöång maånh àïí phên taán lûåc lûúång àõch. Cuöåc chiïën àêëu úã àöìi A1 vêîn diïîn ra aác liïåt. Nhiïìu trêån xung phong vaâ phaãn xung phong diïîn ra liïn tiïëp. - Ta àaánh lêåt nhaâo möåt àoaân taâu àõch, tiïu diïåt möåt àaåi àöåi cuãa chuáng úã Liïn khu 4.
  22. Àiïån Biïn Phuã - Sûå kiïån vaâ tû liïåu 21 Ngaây 1-4-1954 - Ta tiïu diïåt hoaân toaân cûá àiïím 106 úã phña Têy. - Nava chó thõ cho Cönhi: quên àöåi àöìn truá phaãi keáo daâi cuöåc chöëng giûä àïën muâa mûa. Ngaây 2-4-1954 - Cûá àiïím 311 (Cùng Na) úã phña Têy Àiïån Biïn Phuã bõ quên ta uy hiïëp nùång tûâ mêëy ngaây trûúác. Quên ta duâng loa vaâ bùæn àaån truyïìn àún vaâo kïu goåi àõch àêìu haâng. Chiïìu 2-4, 120 tïn thuöåc 2 àaåi àöåi cuãa tiïíu àoaân Thaái söë 3 chaåy ra haâng quên ta. - Hai àöåi duäng sô cuãa ta thêm nhêåp vaâo sên bay, bùæt 10 tuâ binh. - 11 giúâ, quên àõch tûâ Mûúâng Thanh ra phaãn kñch àõch chiïëm laåi moãm thòa lòa trïn àöìi A1, nhûng bõ quên ta àaánh lui. Nûãa àïm ta laåi töí chûác möåt àúåt tiïën cöng múái nhûng vêîn khöng àaåt kïët quaã. - Ta diïtå 2 àaåi àöåi cuãa Tiïíu àoaân khinh quên 709 úã Àöng Taå (Kiïën An). Ngaây 3-4-1954 Àõch tùng viïån tiïíu àoaân duâ thuöåc àõa lïn Àiïån Biïn Phuã. Ngaây 4-4-1954 - 4 giúâ saáng, trung àoaân 102, Àaåi àoaân 308 àûúåc lïånh ngûâng chiïën àêëu vaâ baân giao nhiïåm vuå phoâng ngûå cho àún võ baån. Àúåt tiïën cöng A1 taåm ngûâng. Quên àõch vêîn chiïëm àûúåc 2 phêìn 3 cûá àiïím, quên ta giûä moãm thòa lòa. - Taåi Liïn khu 5, ta phuåc kñch diïåt 6 xe vaâ möåt söë lñnh àõch. - Taåi Haå Laâo, Liïn quên Laâo Viïåt phuåc kñch àaánh möåt tiïíu àoaân àõch úã kilömeát 59 àûúâng söë 13, diïåt 1 àaåi àöåi àõch, phaá huyã 30 xe cú giúái vaâ 1 àaåi baác 105mm. Ngaây 5-4-1954 - Àïm 4-4, ta tiïën cöng cûá àiïím 105, quên ta àaä tiïu diïåt 3 phêìn 4 cûá àiïím, àïën saáng àõch cho 1 tiïíu àoaân, 5 xe tùng tûâ Mûúâng Thanh ra. Ta tiïu diïåt àûúåc möåt söë. Nhûng àïën 8 giúâ saáng, àõch chiïëm laåi àûúåc cûá àiïím 105.
  23. Àöî Gia Nam - Nguyïîn Àùng Vinh (sûu têìm) 22 - Àúåt tiïën cöng thûá 2 cuãa ta vaâo khu àöng chêëm dûát. Trong àúåt naây, quên ta tiïu diïåt khoaãng 2.300 tïn àõch, phaáo cao xaå ta haå 4 maáy bay àõch. - Ta tiïu diïåt võ trñ Hoaâ Àònh (Bùæc Ninh) diïåt 155 tïn. Ngaây 7-4-1954 - Taåi Àiïån Biïn Phuã àõch thaã duâ tùng viïån Tiïíu àoaân duâ thuöåc àõa söë 2. - Maáy bay trinh saát cuãa Myä bay trïn bêìu trúâi Àiïån Biïn Phuã àïí nghiïn cûáu àiïìu kiïån thûåc hiïån kïë hoaåch “Diïìu hêu”. - Khai maåc höåi nghõ caán böå taåi mùåt trêån. Taåi höåi nghõ, Böå Chó huy Mùåt trêån àaä nhêån àõnh thùæng lúåi àúåt 2, biïíu dûúng nhûäng tiïën böå, àöìng thúâi phï phaán nhûäng hiïån tûúång sai lêìm trong àúåt tiïën cöng vûâa qua. - Böå Chó huy Mùåt trêån Àiïån Biïn Phuã àïì ra nhiïåm vuå múái: + Tiïu diïåt thïm möåt böå phêån nhûäng lûåc lûúång múái cuãa àõch. + Àaánh chiïëm thïm möåt söë cûá àiïím. + Tùng cûúâng vaâ tiïëp tuåc àaâo trêån àõa tiïën cöng bao vêy thoåc hùèn vaâo khu trung têm àïí cùæt àûát tiïëp tïë, tiïëp viïån cuãa àõch, chuêín bõ moåi àiïìu kiïån coá lúåi àïí chuyïín sang töíng cöng kñch. - Ta tiïën cöng võ trñ Thûúång Toá gêìn Haâ Nam, tiïu diïåt 230 tïn àõch. Ngaây 8-4-1954 - Caác àaåi àoaân triïín khai nhiïåm vuå laâm trêån àõa tiïën cöng, trêån àõa chùån viïån, cuãng cöë trêån àõa truá quên, àaâo haâo giao thöng. - Àõch tùng viïån tiïíu àoaân duâ söë 4 cho Àiïån Biïn Phuã. Ngaây 9-4-1954 - Quên àõch döìn lûåc lûúång phaãn kñch àõnh chiïëm laåi cûá àiïím C1. Cuöåc chiïën àêëu giûäa ta vaâ àõch diïîn ra rêët quyïët liïåt. Möîi bïn chiïëm möåt nûãa cûá àiïím. - Suáng phoâng khöng 12,7mm cuãa quên ta àaä bùæn rúi chiïëc maáy bay C119. Àêy laâ chiïëc maáy bay vêån taãi hai thên àêìu tiïn cuãa àõch bõ quên ta bùæn rúi úã Àiïån Biïn Phuã.
  24. Àiïån Biïn Phuã - Sûå kiïån vaâ tû liïåu 23 Ngaây 10-4-1954 - Quên àõch neám bom vaâo baãn Noong Nhai, laâm chïët 444 àöìng baâo ta. - Ta têåp kñch võ trñ Àan Nhiïîm (Hûng Yïn) diïåt 125 tïn àõch. - Àõch tiïëp tuåc thaã Tiïíu àoaân duâ thuöåc àõa söë 2 xuöëng chi viïån cho Àiïån Biïn Phuã. Ngaây 11-10-1954 - Caác àaåi àoaân tiïëp tuåc cuãng cöë trêån àõa, àaâo haâo giao thöng siïët chùåt thïm voâng vêy caác cûá àiïím coân laåi úã Àiïån Biïn Phuã. - Àïí phaá caác trêån àõa phaáo cao xaå vaâ caác àûúâng haâo giao thöng cuãa ta àang tiïën dêìn àïën caác cûá àiïím, quên àõch àaä duâng nhiïìu töëp maáy bay thay nhau neám bom, bùæn phaá suöët ngaây àïm. Ngaây 12- 4-1954 - Phaáo cao xaå ta bùæn rúi möåt chiïëc maáy bay B26. Àêy laâ chiïëc maáy bay thûá 50 cuãa àõch bõ quên ta bùæn rúi úã Àiïån Biïn Phuã. - Nava nghiïn cûáu àõnh thûåc hiïån kïë hoaåch “Cöngào”, möåt kïë hoaåch àaánh thaáo cho quên àöåi àöìn truá taåi Àiïån Biïn Phuã chaåy sang Laâo. Ngaây 13-4-1954 - Höìi 15 giúâ, möåt maáy bay oanh taåc B26 cuãa àõch àaä túái neám bom truáng vaâo chöî binh lñnh cuãa chuáng àang chiïëm àoáng úã bùæc khu trung têm Mûúâng Thanh. Sau trêån neám bom nhêìm naây, quên lñnh cuãa àõch coân laåi úã Àiïån Biïn Phuã caâng hoang mang, hoaãng súå. - Böå Chó huy chiïën dõch chó thõ cho caác àaåi àoaân phaãi duâng phên àöåi nhoã àaánh lêën kïët húåp vúái cöng kiïn thûúâng. Ngaây 14-4-1954 úã Àiïån Biïn Phuã, Àúâ Caátxtúri nhêån àûúåc àiïån cuãa Cönhi baáo cho biïët kïë hoaåch “Cöngào” seä àûúåc thûåc hiïån vúái 4 tiïíu àoaân àùåt dûúái quyïìn chó huy cuãa trung taá Göàa. Theo kïë hoaåch naây, àïën 20 thaáng 4 thò lûåc lûúång cuãa Göàa seä tiïën àïën vuâng Mûúâng Khoa - Pùæc Luöng thuöåc lûu vûåc söng Nêåm Hu.
  25. Àöî Gia Nam - Nguyïîn Àùng Vinh (sûu têìm) 24 Ngaây 15-4-1954 - Àúâ Caátxtúri nhêån àûúåc àiïån baáo tin àaä àûúåc phong quên haâm cêëp tûúáng. Àêy laâ viïåc laâm theo sûå gúåi yá cuãa Myä nhùçm àöång viïn quên lñnh àöìn truá úã Àiïån Biïn Phuã cöë thuã. Àöìng thúâi, Böå Chó huy Phaáp coân phong cho Lùnggle lïn àaåi taá, Bigia lïn trung taá. Nhûng cùåp lon thiïëu tûúáng vaâ 200 chai rûúåu cönhùæc do Nava gûãi tùång Àúâ Caátxtúri phaãi thaã bùçng duâ rúi vaâo trêån àõa ta. Thû vaâ quaâ cuãa vúå Àúâ Caátxtúri rúi vaâo tay caác chiïën sô Àaåi àöåi 834, Trung àoaân phaáo cao xaå 367. - Cönhi tiïëp Tû lïånh Khöng quên Myä Patúrigiú àïën àïí nghiïn cûáu laåi kïë hoaåch “Diïìu hêu”. Kïë hoaåch àoá lucá naây àûúåc sûãa laåi nhû sau: 90 maáy bay oanh taåc haång nùång B29 seä xuêët phaát tûâ cùn cûá Mani (Philñppin) àïën àaánh Àiïån Biïn Phuã hoâng cûáu nguy cho quên lñnh àöìn truá úã àêy. Ngaây 16 vaâ 17-4-1954 Nhiïìu àoaân caán böå cuãa Böå Chó huy Mùåt trêån àaä xuöëng caác àaåi àoaân, trung àoaân kiïím tra, àön àöëc vaâ giuáp caác àún võ tùng cûúâng àaâo hêìm giao thöng aáp saát caác cûá àiïím coân laåi, àêíy maånh phong traâo bùæn tóa, àoaåt duâ tiïëp tïë cuãa àõch. Ngaây 18-4-1954 - Taåi Àiïån Biïn Phuã, quên ta nöí suáng tiïën cöng tiïu diïåt cûá àiïím 105 (bùæc sên bay Mûúâng Thanh). - Tûúáng Myä Canàïra cêìm àêìu möåt phaái àoaân vaâo Viïåt Nam trûåc tiïëp kiïím tra viïåc chuêín bõ thûåc hiïån kïë hoaåch “Diïìu hêu”. Ngaây 19-4-1954 - Taåi Àiïån Biïn Phuã, quên ta beã gaäy caác àúåt phaãn kñch cuãa àõch ra cûá àiïím 105. - Caác àaåi àoaân tham gia chiïën dõch thûåc hiïån chó thõ cuãa Àaãng uãy Mùåt trêån àaä töí chûác àúåt sinh hoaåt chñnh trõ. Trong àúåt sinh hoaåt chñnh trõ, caán böå, chiïën sô àaä tûå phï bònh vaâ phï bònh nghiïm khùæc vïì caác biïíu hiïån hûäu khuynh, tiïu cûåc. Qua àoá, nêng cao tinh thêìn quyïët chiïën quyïët thùæng, kiïn quyïët khùæc phuåc moåi khoá khùn, gian khöí, àïì cao traách nhiïåm trûúác trêån àaánh lõch sûã.
  26. Àiïån Biïn Phuã - Sûå kiïån vaâ tû liïåu 25 Ngaây 19-4, Böå Chñnh trõ àaä ra Nghõ quyïët chó àaåo cho Àaãng uãy Mùåt trêån khùæc phuåc moåi khoá khùn, quyïët àaánh thùæng quên àõch vaâ huy àöång toaân lûåc cuãa nhên dên, cuãa Àaãng vaâ Chñnh phuã laâm moåi viïåc cêìn thiïët àïí giaânh toaân thùæng cho chiïën dõch Àiïån Biïn Phuã. Nghõ quyïët nïu roä: “Toaân dên, toaân Àaãng vaâ Chñnh phuã nhêët àõnh àem toaân lûåc chi viïån chiïën dõch Àiïån Biïn Phuã vaâ nhêët àõnh laâm moåi viïåc cêìn thiïët àïí giaânh toaân thùæng cho chiïën dõch naây”. Nhêån àûúåc Nghõ quyïët cuãa Böå Chñnh trõ, Àaãng uãy Mùåt trêån àaä tiïën haânh nghiïn cûáu quaán triïåt ngay. Àöìng chñ Bñ thû Àaãng uãy Mùtå trêån àaä noái: “Trung ûúng àaä laâm àuã moåi viïåc. Trêån naây Àaãng yïu cêìu chuáng ta chó àûúåc thùæng”. Ngaây 20-4-1954 - Taåi Àiïån Biïn Phuã, caác àaåi àoaân vûâa tiïën haânh sinh hoaåt chñnh trõ, tûå phï bònh vaâ phï bònh sêu sùæc; àöìng thúâi àêíy maånh caác hoaåt àöång nhoã, tùng cûúâng bùæn tóa, àoaåt duâ tiïëp tïë cuãa àõch. - Àaåi àoaân 308, Àaåi àoaân 312 quyïët têm àaâo haâo chia cùæt sên bay àõch xong trûúác kïë hoaåch. - Nava gûãi vïì Phaáp baãn baáo caáo tònh hònh quên sûå úã Àöng Dûúng. Theo öng ta, cuöåc töíng phaãn cöng cuãa ta àaä diïîn ra súám 8 thaáng trûúác thúâi haån Nava àaä dûå kiïën. Nava àïì nghõ vúái Chñnh phuã Phaáp hoùåc ngûngâ bùæn trûúác khi thûúng lûúång, hoùåc thûúng lûúång maâ khöng ngûâng bùæn, trong luác àoá thò chuêín bõ möåt quên àoaân taác chiïën múái, ngûúâi cuãa Phaáp, trang bõ cuãa Myä, àïí tiïën haânh möåt cuöåc chiïën tranh múái bùçng nhûäng phûúng tiïån khöíng löì. Ngaây 21-4-1954 - Taåi Àiïån Biïn Phuã, quên ta àaâo haâo giao thöng túái saát cûá àiïím 206, xêy dûång xong trêån àõa tiïën cöng vaâ hoaân thaânh cöng taác chuêín bõ chiïën àêëu. - Àaåi àoaân 312 vaâ Àaåi àoaân 308 tiïëp tuåc àaâo nhûäng meát haâo cuöëi cuâng chia cùæt hoaân toaân sên bay. Ngaây 22-4-1954 - Ta tiïu diïåt cûá àiïím 206 bùçng chiïën thuêåt àaánh lêën, cûá àiïím cuöëi cuâng cuãa àõch nùçm saát sên bay úã phña têy. Quên ta hoaân toaân laâm chuã sên bay.
  27. Àöî Gia Nam - Nguyïîn Àùng Vinh (sûu têìm) 26 - Böå Chó huy Mùåt trêån kïu goåi caác chiïën sô Àiïån Biïn Phuã haäy àêíy maånh phong traâo “Sùn Têy bùæn tóa” vaâ chuêín bõ tiïën cöng àúåt 3: tiïëp tuåc tiïu diïåt sinh lûåc àõch, àaánh chiïëm cho hïët caác àiïím cao phña Àöng vaâ caác cûá àiïím àöåt xuêët phña Têy, àûa têët caã hoaã lûåc caác cúä cuãa ta vaâo gêìn àïí khöëng chïë khöng phêån, uy hiïëp khu trung têm, tùng cûúâng tiïu hao sinh lûåc àõch vaâ tranh àoaåt tiïëp tïë, tiïën túái töíng cöng kñch tiïu diïåt toaân böå quên àõch úã Àiïån Biïn Phuã. Ngaây 23 vaâ 24-4-1954 - Àõch cho 2 tiïíu àoaân vúái 5 xe tùng àaánh phaãn kñch ra cûá àiïím 206 nhûng àaä bõ hoaân toaân thêët baåi. Hún 2 àaåi àöåi lñnh duâ bõ tiïu diïåt. - Bö å tham mûu cuãa Nava baáo cho Cönhi biïët laâ 150 bao than hoaåt tñnh vaâ 150 bao böåt hoaá hoåc seä rúâi Pari vaâo ngaây 24-4 bùçng maáy bay sang Viïåt Nam àïí duâng vaâo viïåc laâm mûa nhên taåo trïn caác tuyïën àûúâng giao thöng cuãa ta. - Taåi Àiïån Biïn Phuã, trêån àõa chiïën haâo cuãa ta úã hai muäi phña Àöng vaâ phña Têy (do Àaåi àoaân 312 vaâ 308 àaâo) cùæt ngang sên bay àaä gùåp nhau. Nhû vêåy, quên ta khöng nhûäng laâm chuã khöng phêån, maâ coân laâm chuã hoaân toaân mùåt àêët sên bay Mûúâng Thanh. Ngaây 26-4-1954 - Taåi Àiïån Biïn Phuã, àûúåc Myä giuáp sûác, khöng quên Phaáp àaä têåp trung haâng trùm maáy bay caác loaåi tùng cûúâng àaánh phaá caác trêån àõa vaâ àûúâng giao thöng cuãa ta. - Taiå trêån àõa Pa Luöng, Àaåi àöåi 829 cuãa Tiïíu àoaân 394 bùæn rúi möåt chiïëc maáy bay B26. Cuâng ngaây, taåi trêån àõa Khe Chöët, Àaåi àöåi 817 cuäng bùæn rúi möåt maáy bay B26 bùæt söëng 2 phi cöng. - Höåi nghõ Giúnevú baân vïì Àöng Dûúng vaâ Triïìu Tiïn khai maåc. Ngaây 27-4-1954 Àaãng uãy Mùåt trêån triïåu têåp höåi nghõ bñ thû àaãng uyã caác àaåi àoaân phï phaán caác hiïån tûúång “hûäu khuynh tiïu cûåc”.
  28. Àiïån Biïn Phuã - Sûå kiïån vaâ tû liïåu 27 Ngaây 28-4-1954 - Sên bay Mûúâng Thanh hoaân toaân bõ ta khöëng chïë, àõch chó coân caách thaã duâ. - Àõch bùæt àêìu thûåc hiïån kïë hoaåch thaáo chaåy (kïë hoaåch Cöngào) nhûng bõ thêët baåi. - Caác àaåi àoaân triïín khai kïë hoaåch thûåc hiïån nhiïåm vuå tiïën cöng àúåt 3. Ngaây 29 vaâ 30-4-1954 - Caác àaåi àoaân 304, 308, 312, 316, 351 vaâ Trung àoaân 57 sau khi kiïím tra laåi cöng taác chuêín bõ chiïën àêëu àaä baáo caáo lïn Böå Chó huy Mùåt trêån: têët caã àaä sùén saâng bûúác vaâo àúåt tiïën cöng thûá 3. - Böå Chó huy Mùåt trêån àaä thöng baáo cho caác àún võ biïët ngaây cuãa àúåt tiïën cöng thûá 3 laâ 1-5-1954. - Caác àún võ àaä tö í chûác sinh hoaåt chñnh trõ, rêët nhiïìu caán böå, chiïën sô viïët quyïët têm thû gûãi lïn cêëp trïn toã roä quyïët têm giaânh toaân thùæng. Ngaây 1 vaâ 2-5-1954 - 12 giúâ ngaây 1-5-1954, phaáo binh ta bùæt àêìu nöí suáng vaâo caác trêån àõa phaáo coân laåi cuãa àõch. Sau gêìn möåt giúâ truát àaån, caã khu Höìng Cuám chòm trong khoái vaâ lûãa. Cuåm phaáo cuãa Lalùng hoaân toaân bõ tï liïåt, khöng bùæn traã àûúåc phaát naâo. Kho chûáa àaån phaáo cuãa àõch vúái 3.000 viïn dûå trûä bõ nöí tung. Kho thûåc phêím cuãa àõch bõ chaáy. - úã phña Àöng: Trung àoaân 98, Àaåi àoaân 316 tiïu diïåt hoaân toaân cûá àiïím C1 sau 20 ngaây tranh chêëp aác liïåt vúiá àõch, diïåt 114 tïn àõch, bùæt söëng 44 tïn. Thûâa thùæng quên ta àêíy maånh vêy lêën vaâ chuêín bõ tiïu diïåt cûá àiïím C. Trung àoaân 209, Àaåi àoaân 312 tiïu diïåt caác cûá àiïím 505, 505A (dûúái chên daäy àiïím cao khu àöng). - úã phña Têy: Trung àoaân 88, Àaåi àoaân 308 àaánh lêën tiïu diïåt cûá àiïím 311A. - úã phña Nam (Höìng Cuám): Trung àoaân 57, Àaåi àoaân 304 àaánh lêën dêìn vaâo khu C tiïu hao nhiïìu sinh lûåc àõch. Ngaây 2-5 àõch, àaä phaãi ruát khoãi khu naây.
  29. Àöî Gia Nam - Nguyïîn Àùng Vinh (sûu têìm) 28 - Lûúng thûåc cuãa quên àõch úã taåi Àiïån Biïn Phuã chó coân laåi 3 ngaây, àaån dûúåc cuäng dêìn caån kiïåt. Ngaây 3-5-1954 - Àïm 2 raång saáng 3-5-1954, Trung àoaân 36, Àaåi àoaân 308 tiïën cöng tiïu diïåt cûá àiïím 311B úã phña Têy Mûúâng Thanh. - Trêån àõa quên ta bao vêy saát khu trung têm Mûúâng Thanh, chó coân caách khu súã chó huy cuãa Àúâ Caátxtúri trïn dûúái 300 meát. - Möåt àaåi àöåi ta àûúåc lïånh àoáng chöët úã baãn Naâ Tò, khöng cho àõch coá löëi thoaát àïí thaáo chaåy sang Laâo. - Cönhi chó thõ cho Àúâ Caátxtúri möåt kïë hoaåch thaáo chaåy khaác goåi laâ kïë hoaåch “Chim biïín”, nhûng têët caã boån sô quan chó huy coân laåi úã Àiïån Biïn Phuã àïìu khöng tin tûúãng. Àúâ Caátxtúri quyïët àõnh úã laåi vúái thûúng binh. Ngaây 4-5-1954 - Taåi Àiïån Biïn Phuã, Böå Chó huy Mùåt trêån àaä hoåp baân nhêån àõnh vïì hoaân thaânh nhiïåm vuå cuãa àúåt tiïën cöng thûá ba vaâ quyïët àõnh nhanh choáng chuyïín sang töíng cöng kñch trïn toaân böå mùåt trêån giaânh toaân thùæng cho chiïën dõch. - Quên ta àaâo xong àûúâng hêìm vaâo cûá àiïím A1, àûa gêìn 1.000kg böåc phaá vaâo núi an toaân. - Quên àõch phaãn kñch àõnh chiïëm laåi cûá àiïím 311B nhûng bõ ta àaánh baåi. Ngaây 5-5-1954 - Caác àaåi àoaân àaä nhêån àûúåc mïånh lïånh cuãa Böå Chó huy Mùåt trêån chuêín bõ sùén saâng bûúác vaâo töíng cöng kñch giaânh toaân thùæng cho chiïën dõch. - Àõch thaã tiïëp Tiïíu àoaân duâ thuöåc àõa söë 1 xuöëng Àiïån Biïn Phuã. - Nhiïåm vuå cuå thïí cuãa caác àaåi àoaân bûúác vaâo töíng cöng kñch àûúåc quy àõnh cuå thïí nhû sau:
  30. Àiïån Biïn Phuã - Sûå kiïån vaâ tû liïåu 29 + Àaåi àoaân 316 àûúåc tùng cûúâng Trung àoaân 9 cuãa Àaåi àoaân 304 tiïu diïåt nöët caác cûá àiïím C2 vaâ A1 laâ àiïím cao cuöëi cuâng úã khu àöng. + Àaåi àoaân 312 tiïu diïåt caác cûá àiïím úã chên àöìi phña àöng tiïën saát àïën búâ söng Nêåm Röëm. + Àaåi àoaân 308 tiïu diïåt Naâ Nooång úã phña têy. + Àaåi àoaân 351 bùæn phaáo yïím trúå cho caác àaåi àoaân tiïu diïåt àõch, bùæn maáy bay kiïím soaát chùåt cheä vuâng trúâi Àiïån Biïn Phuã. Ngaây 6-5-1954 - 20 giúâ 30 phuát: toaân mùåt trêån lêëy tiïëng nöí cuãa khöëi böåc phaá gêìn 1.000kg úã àöìi A1 laâm hiïåu lïånh àöìng loaåt tiïën cöng. - Nhiïìu trêån àaánh acá liïåt diïîn ra úã caác cûá àiïím A1 vaâ C2. Ngaây 7-5-1954 - 2 giúâ 30 phuát: cúâ “Quyïët chiïën quyïët thùæng” cuãa ta àaä tung bay trïn àöìi A1. Tïn quan tû chó huy úã àêy bõ ta bùæt söëng. - 5 giúâ 30 phuát: 2 àaåi àöåi vaâ 1 xe tùng cuãa àõch phaãn kñch àaánh lïn A1, nhûng bõ hoaã lûåc phaáo cuãa ta bùæn rêët maånh phaãi ruát chaåy. Àoá laâ trêån phaãn kñch cuöëi cuâng cuãa àõch lïn àiïím cao A1. - 9 giúâ: dûúái hoaã lûåc yïím trúå cuãa Trung àoaân 174 trïn A1 vaâ hoaã lûåc maånh meä cuãa phaáo binh ta, Trung àoaân 98 àaä tiïu diïåt hoaân toaân C2, bùæt söëng hún 600 tïn àõch. - Trung àoaân 165 àaánh chiïëm võ trñ 506. - Trung àoaân 209 tiïën cöng 507 vaâ tiïëp tuåc lêën àêët. - 14 giúâ, thêëy quên àõch coá nhiïìu triïåu chûáng tan raä, lúåi duång thúâi cú coá lúåi, Àaåi àoaân 312 ra lïånh cho Trung àoaân 209 tiïëp tuåc tiïën cöng cûá àiïím 507 úã gêìn cêìu Mûúâng Thanh. Hêìu nhû trong têët caã caác trêån àõa cuãa àõch àïìu xuêët hiïån cúâ trùæng, vaãi trùæng. Trung àoaân 209 têën cöng tiïu diïåt caác cûá àiïím 508, 509, tiïën saát búâ söng Nêåm Röëm. Trong khu trung têm bùæt àêìu xuêët hiïån triïåu chûáng àõch phaá huyã vuä khñ vaâ quùèng vuä khñ xuöëng söng. Ngay trong loâng Mûúâng Thanh cuäng xuêët hiïån cúâ trùæng. Trûúác tònh hònh àoá, Böå Chó
  31. Àöî Gia Nam - Nguyïîn Àùng Vinh (sûu têìm) 30 huy Mùåt trêån ra lïånh: Töíng cöng kñch tiïu diïåt toaân böå quên àõch úã Àiïån Biïn Phuã. - 17 giúâ 30 phuát, Àaåi àoaân 312 baáo caáo lïn Böå Chó huy Mùåt trêån “Têët caã quên àõch trong khu trung têm àaä àêìu haâng. Àúâ Caátxtúri vaâ caã ban tham mûu cuãa hùæn àaä bõ bùæt”. - 24 giúâ, toaân böå quên àõch úã Höìng Cuám göìm 2.000 tïn ruát chaåy àaä àêìu haâng quên ta. Sau 55 ngaây àïm chiïën àêëu aác liïåt, chiïën dõch lõch sûã Àiïån Biïn Phuã àaä kïët thuác thùæng lúåi. Ngaây höm sau tin chiïën thùæng lan ra toaân thïë giúái àuáng phiïn hoåp àêìu tiïn cuãa Höåi nghõ Giúnevú vïì Àöng Dûúng.
  32. Àiïån Biïn Phuã - Sûå kiïån vaâ tû liïåu 31 II- ÀIÏÅN BIÏN PHUÃ : MÖÅT SÖË VÙN KIÏÅN VAÂ TÛ LIÏÅU THÛ, ÀIÏÅN, NHÊÅT LÏÅNH, LÏÅNH ÀÖÅNG VIÏN TRONG CHIÏËN DÕCH ÀIÏÅN BIÏN PHUÃ THÛ CUÃA HÖÌ CHUÃ TÕCH GÛÃI CAÁN BÖÅ VAÂ CHIÏËN SÔ ÚÃ MÙÅT TRÊÅN ÀIÏÅN BIÏN PHUÃ Thu àöng nùm nay, caác chuá laåi coá nhiïåm vuå tiïën quên vaâo Àiïån Biïn Phuã àïí tiïu diïåt thïm sinh lûåc àõch, múã röång thïm cùn cûá khaáng chiïën, giaãi phoáng thïm àöìng baâo coân laåi àang bõ giùåc àeâ neán. Nùm ngoaái caác chuá àaä anh duäng chiïën àêëu, tiïu diïåt nhiïìu àõch, àaä thùæng lúåi to, Baác rêët vui loâng. Nùm nay, sau nhûäng cuöåc chónh huêën chñnh trõ vaâ quên sûå, caác chuá àaä tiïën böå hún. Caác chuá phaãi chiïën àêëu anh duäng hún, chõu àûång gian khöí hún, phaãi giûä vûäng quyïët têm trong moåi hoaân caãnh. Quyïët têm tiïu diïåt àõch. Quyïët têm giûä vûäng chñnh saách. Quyïtë têm giaânh nhiïìu thùæng lúåi. Baác vaâ Chñnh phuã chúâ tin thùæng lúåi àïí khen thûúãng caác chuá. Chaâo thên aái vaâ quyïët thùæng Thaáng 12 nùm 1953 Höì Chñ Minh
  33. Àöî Gia Nam - Nguyïîn Àùng Vinh (sûu têìm) 32 THÛ CUÃA HÖÌ CHUÃ TÕCH GÛÃI CAÁN BÖÅ VAÂ CHIÏËN SÔ ÚÃ MÙÅT TRÊÅN ÀIÏÅN BIÏN PHUÃ Thên aái gûãi toaân thïí caán böå vaâ chiïën sô úã mùåt trêån. Caác chuá sùæp ra mùåt trêån. Nhiïåm vuå caác chuá lêìn naây rêët to lúán, khoá khùn, nhûng rêët vinh quang. Caác chuá vûâa àûúåc chónh huêën chñnh trõ vaâ quên sûå vaâ àaä thu àûúåc nhiïìu thùæng lúåi vïì tû tûúãng, vïì chiïën thuêåt, kyä thuêåt. Nhiïìu àún võ àaä àaánh thùæng trïn caác mùåt trêån. Baác tin chùæc rùçng caác chuá seä phaát huy thùæng lúåi vûâa qua, quyïët têm vûúåt moåi khoá khùn gian khöí àïí laâm troân nhiïåm vuå veã vang sùæp túái. Baác chúâ caác chuá baáo caáo thaânh tñch àï í thûúãng nhûäng àún võ vaâ caá nhên xuêët sùæc nhêët. Chuác caác chuá thùæng to. Baác hön caác chuá. Chaâo thên aái vaâ quyïët thùæng Thaáng 3 nùm 1954 Höì Chñ Minh ÀIÏÅN CUÃA TRUNG ÛÚNG ÀAÃNG VAÂ HÖÌ CHUÃ TÕCH GÛÃI CAÁN BÖÅ VAÂ CHIÏËN SÔ ÚÃ MÙÅT TRÊÅN ÀIÏÅN BIÏN PHUÃ Thên aái gûãi toaân thïí caán böå vaâ chiïën sô úã mùåt trêån Àiïån Biïn Phuã. Trung ûúng Àaãng vaâ Baác àûúåc baáo caáo vïì hai trêån thùæng àêìu tiïn cuãa quên àöåi ta úã Àiïån Biïn Phuã. Trung ûúng Àaãng vaâ Baác coá lúâi khen caác àöìng chñ. Chiïën dõch naây laâ möåt chiïën dõch lõch sûã cuãa quên àöåi ta, ta àaánh thùæng chiïën dõch naây coá yá nghôa quên sûå vaâ chñnh trõ quan troång.
  34. Àiïån Biïn Phuã - Sûå kiïån vaâ tû liïåu 33 Àõch seä ra sûác àöëi phoá, ta phaãi cöë gùæng, chiïën àêëu deão dai bïìn bó, chúá chuã quan khinh àõch, giaânh toaân thùæng cho chiïën dõch naây. Ngaây 15 thaáng 3 nùm 1954 THÛ CUÃA HÖÌ CHUÃ TÕCH KHEN NGÚÅI CAÁC CAÁN BÖÅ, CHIÏËN SÔ, DÊN CÖNG, THANH NIÏN XUNG PHONG ÚÃ MÙÅT TRÊÅN ÀIÏÅN BIÏN PHUÃ VAÂ ÀÖÌNG BAÂO ÀÕA PHÛÚNG Quên ta àaä giaãi phoáng Àiïån Biïn Phuã, Baác vaâ Chñnh phuã thên aái gûãi lúâi khen ngúåi caán böå, chiïën sô, dên cöng, thanh niïn xung phong vaâ àöìng baâo àõa phûúng àaä laâm troân nhiïåm vuå möåt caách veã vang. Thùæng lúåi tuy lúán nhûng múái laâ bûúác àêìu, chuáng ta khöng nïn vò thùæng maâ kiïu, khöng nïn chuã quan khinh àõch. Chuáng ta kiïn quyïët khaáng chiïën àïí tranh lêëy àöåc lêåp, thöëng nhêët, dên chuã, hoaâ bònh. Bêët kyâ àêëu tranh vïì quên sûå hay ngoaåi giao cuäng àïìu phaãi àêëu tranh trûúâng kyâ gian khöí múái ài àïën thùæng lúåi hoaân toaân. Baác vaâ Chñnh phuã seä khen thûúãng nhûäng caán böå, chiïën sô, dên cöng, thanh niïn xung phong vaâ àöìng baâo àõa phûúng coá cöng traång àùåc biïåt. Ngaây 8 thaáng 5 nùm 1954 Chaâo thên aái vaâ quyïët thùæng Höì Chñ Minh THÛ CUÃA HÖÌ CHUÃ TÕCH GÛÃI TOAÂN THÏÍ CAÁN BÖÅ VAÂ CHIÏËN SÔ ÚÃ MÙÅT TRÊÅN ÀIÏÅN BIÏN PHUÃ Trûúác hïët Baác gûãi lúâi thên aái thùm caác chuá thûúng binh. Toaân thïí caác chuá cuäng nhû caán böå vaâ chiïën sô úã toaân quöëc quyïët têm giaânh àûúåc thùæng lúåi lúán àïí chuác thoå Baác. Baác quyïët àõnh khao caác chuá. Khao thïë naâo tuyâ theo àiïìu kiïån, nhûng nhêët àõnh khao.
  35. Àöî Gia Nam - Nguyïîn Àùng Vinh (sûu têìm) 34 Thïë laâ Baác chaáu ta caâng vui. Vui àïí cöë gùæng múái, àïí khùæc phuåc khoá khùn múái vaâ tranh thùæng lúåi múái. Baác vaâ Chñnh phuã àõnh thûúãng cho caác chuá huy hiïåu Chiïën sô Àiïån Biïn Phuã. Caác chuá taán thaânh khöng? Baác dùån caác chuá möåt lêìn nûäa. Chúá vò thùæng maâ kiïu, chúá chuã quan khinh àõch, phaãi luön luön sùén saâng laâm troân nhiïåm vuå Àaãng vaâ Chñnh phuã giao cho caác chuá. Baác hön caác chuá Thaáng 5 nùm 1954 Baác Höì Chñ Minh THÛ CUÃA BAN CHÊËP HAÂNH TRUNG ÛÚNG ÀAÃNG LAO ÀÖÅNG VIÏÅT NAM GÛÃI CAÁN BÖÅ, CHIÏËN SÔ, ANH CHÕ EM DÊN CÖNG ÚÃ MÙÅT TRÊÅN ÀIÏÅN BIÏN PHUÃ VAÂ ÀÖÌNG BAÂO ÀÕA PHÛÚNG Thên aái gûãi toaân thïí caác àöìng chñ caán böå, chiïën sô, anh chõ em dên cöng úã mùåt trêån Àiïån Biïn Phuã vaâ àöìng baâo àõa phûúng. Caác àöìng chñ vaâ àöìng baâo thên mïën. Sau gêìn nûãa nùm vûúåt moåi khoá khùn gian khöí, caác àöìng chñ vaâ àöìng baâo àaä nïu cao tinh thêìn anh duäng chiïën àêëu vaâ phuåc vuå chiïën dõch. Nay ta àaä toaân thùæng, tiïu diïåt toaân böå quên àõch úã Àiïån Biïn Phuã, giaãi phoáng hoaân toaân khu Têy Bùæc. Thùæng lúåi vô àaåi cuãa quên vaâ dên ta úã Àiïån Biïn Phuã vaâ úã caác chiïën trûúâng khaác trong toaân quöëc àang àêíy maånh cuöåc khaáng chiïën cuãa nhên dên ta tiïën lïn möåt bûúác quan troång, laâm àaâ vaâ gêy àiïìu kiïån töët cho nhiïìu thùæng lúåi lúán hún nûäa cuãa ta sau naây. Do thêët baåi nùång nïì úã Àiïån Biïn Phuã vaâ úã caác chiïën trûúâng khaác, thûåc dên hiïëu chiïën Phaáp vaâ can thiïåp Myä àang gùåp nhiïìu khoá khùn, nhûng êm mûu cuãa chuáng vêîn rêët thêm àöåc. Toaân dên vaâ toaân quên ta vö cuâng phêën khúãi trûúác chiïën thùæng vô àaåi naây, nhûng vêîn phaãi sùén saâng phaá tan moåi êm mûu múái cuãa àõch, khöng vò thùæng to maâ chuã quan khinh àõch. Ta àaä toaân thùæng
  36. Àiïån Biïn Phuã - Sûå kiïån vaâ tû liïåu 35 trong chiïën dõch Àiïån Biïn Phuã. Song cuöåc àêëu tranh aái quöëc àïí thûåc hiïån àöåc lêåp, thöëng nhêët, dên chuã, hoaâ bònh cuãa nhên dên ta coân nhiïìu gian khöí gay go. Mong toaân thïí caác àöìng chñ caán böå, chiïën sô vaâ àöìng baâo dên cöng ra sûác hoåc têåp nhûäng kinh nghiïåm quñ baáu cuãa chiïën dõch naây, tùng cûúâng lûåc lûúång cuãa mònh àùång tiïën lïn hoaân thaânh nhiïåm vuå múái. Ngaây 9 thaáng 5 nùm 1954 Ban chêëp haânh Trung ûúng Àaãng Lao àöång Viïåt Nam ÀIÏÅN VÙN CUÃA CUÅ TÖN ÀÛÁC THÙÆNG QUYÏÌN TRÛÚÃNG BAN THÛÚÂNG TRÛÅC QUÖËC HÖÅI VAÂ CHUÃ TÕCH MÙÅT TRÊÅN LIÏN VIÏÅT GÛÃI BAN CHÓ HUY, CAÁN BÖÅ, CHIÏËN SÔ QUÊN ÀÖÅI NHÊN DÊN VAÂ ANH CHÕ EM DÊN CÖNG TAÅI MÙÅT TRÊÅN ÀIÏÅN BIÏN PHUÃ Giûäa luác nhên dên hêåu phûúng àûúng tñch cûåc tham gia phaát àöång quêìn chuáng, triïåt àïí giaãm tö vaâ thûåc hiïån caãi caách ruöång àêët thò tin àaåi thùæng úã Àiïån Biïn Phuã àûa vïì, nöîi vui mûâng khöng xiïët kïí. Trûúác sûác têën cöng maänh liïåt vaâ deão dai cuãa böå àöåi ta, hún möåt vaån saáu nghòn quên àõch úã Àiïån Biïn Phuã, möåt têåp àoaân cûá àiïím maånh nhêët cuãa chuáng àaä bõ ta tiïu diïåt. Chiïën dõch Àiïån Biïn Phuã laâ möåt thùæng lúåi lõch sûã cuãa chuáng ta, möåt thêët baåi àau àúán nhêët cuãa boån hiïëu chiïën Phaáp vaâ can thiïåp Myä. Chiïën thùæng àoá àaä co á möåt aãnh hûúãng vang döåi vaâ taåo àiïìu kiïån thuêån lúåi cho nhiïìu chiïën thùæng lûâng lêîy veã vang vïì nhiïìu mùåt sau naây. Chiïën thùæng àoá àaä chûáng toã tinh thêìn duäng caãm vö àõch cuãa böå àöåi vaâ sûå cöë gùæng phi thûúâng cuãa anh chõ em dên cöng úã mùåt trêån Àiïån Biïn Phuã. Goáp phêìn vaâo chiïën thùæng Àiïån Biïn Phuã, quên àöåi vaâ nhên dên ta trïn toaân quöëc àaä tñch cûåc phöëi húåp tiïu diïåt nhiïìu sinh lûåc àõch. Chiïën thùæng veã vang úã Àiïån Biïn Phuã caâng nïu roä sûå laänh àaåo saáng suöët cuãa Höì Chuã tõch, Àaãng vaâ Chñnh phuã, taâi chó huy cuãa Àaåi tûúáng Töíng Tû lïånh.
  37. Àöî Gia Nam - Nguyïîn Àùng Vinh (sûu têìm) 36 Thay mùåt Ban Thûúâng trûåc Quöëc höåi vaâ Mùåt trêån Liïn Viïåt, töi xin nhiïåt liïåt hoan hö tinh thêìn anh duäng gûúng mêîu cuãa böå àöåi vaâ anh chõ em dên cöng úã mùåt trêån Àiïån Biïn Phuã, kñnh cêín nghiïng mònh trûúác linh höìn caác liïåt sô àaä hy sinh cho Töí quöëc. Töi tin tûúãng rùçng trïn cú súã chiïën thùæng múái, quên vaâ dên ta tuên theo lúâi daåy cuãa Höì Chuã tõch, khöng chuã quan khinh àõch, seä khùæc phuåc nhûäng khoá khùn múái, giaânh nhiïìu thùæng lúåi lûâng lêîy hún, àûa Töí quöëc àïën hoaân toaân àöåc lêåp, thöëng nhêët, dên chuã vaâ hoaâ bònh. Ngaây 8 thaáng 5 nùm 1954 Quyïìn trûúãng ban thûúâng trûåc Quöëc höåi Chuã tõch Mùåt trêån Liïn Viïåt Tön àûác Thùæng THÛ CUÃA CHÑNH PHUÃ VIÏÅT NAM DÊN CHUÃ CÖÅNG HOAÂ Thên aái gûãi caán böå, chiïën sô vaâ dên cöng Trong Àöng Xuên nùm nay, böå àöåi chuã lûåc, böå àöåi àõa phûúng vaâ dên quên du kñch àaä thu àûúåc nhiïìu thùæng lúåi rûåc rúä trïn caác chiïën trûúâng Bùæc, Trung, Nam. Chuáng ta àaä tiïu diïåt àûúåc nhiïìu sinh lûåc àõch, àêíy maånh chiïën tranh du kñch, giaãi phoáng haâng vaån cêy söë vuöng, haâng chuåc vaån àöìng baâo, phaát triïín thïë chuã àöång cuãa ta vaâ phaá tan möåt phêìn quan troång cuãa kïë hoaåch Nava. Caác àún võ böå àöåi chuã lûåc taåi mùåt trêån Àiïån Biïn Phuã àaä anh duäng taác chiïën vûúåt qua nhiïìu gian khöí vaâ àaä giaânh àûúåc nhûäng thùæng lúåi quan troång àêìu tiïn trong möåt chiïën dõch to lúán nhêët tûâ xûa àïën nay. Höì Chuã tõch vaâ Chñnh phuã gûãi lúâi khen ngúåi: - Têët caã caán böå vaâ chiïën sô trong böå àöåi chuã lûåc, böå àöåi àõa phûúng vaâ dên quên du kñch àaä anh duäng giïët giùåc lêåp cöng, giaânh àöåc lêåp cho Töí quöëc. - Caác anh chõ em dên cöng, caác àöåi thanh niïn xung phong cöng taác àaä khùæc phuåc khoá khùn gian khöí, ra sûác thi àua tùng nùng
  38. Àiïån Biïn Phuã - Sûå kiïån vaâ tû liïåu 37 xuêët phuåc vuå tiïìn tuyïën, goáp phêìn vúái böå àöåi chiïën thùæng quên xêm lûúåc. Nhên dõp naây Chñnh phuã nhùæc toaân thïí caán böå vaâ chiïën sô nhúá rùçng àõch thua àau chuáng caâng tùng cûúâng hoaåt àöång, chuáng caâng duâng moåi caách àïí taân phaá vaâ lûâa bõp àöìng baâo ta. Búãi vêåy caác caán böå vaâ chiïën sô khöng àûúåc chuã quan khinh àõch, caâng phaãi ra sûác liïn tuåc chiïën àêëu àïí phaá tan êm mûu múái cuãa àõch vaâ tranh nhiïìu thùæng lúåi to lúán vaâ veã vang hún nûäa. Thaáng 3 nùm 1954 Chñnh phuã nûúác viïåt nam dên chuã cöång hoaâ LÏÅNH ÀÖÅNG VIÏN GÛÃI TOAÂN THÏÍ CAÁN BÖÅ VAÂ CHIÏËN SÔ MÙÅT TRÊÅN ÀIÏÅN BIÏN PHUÃ Caác àöìng chñ, Muâa àöng nùm nay, theo lïånh cuãa Trung ûúng Àaãng, Chñnh phuã vaâ Höì Chuã tõch, caác àöìng chñ laåi coá nhiïåm vuå tiïën quên vaâo Têy Bùæc àïí: - Tiïu diïåt sinh lûåc àõch. - Tranh thuã nhên dên. - Giaãi phoáng böå phêån Têy Bùæc àõch coân chiïëm àoáng. Quên àõch àang êm mûu chiïëm àoáng möåt vuâng àêët àai úã Têy Bùæc yïu quyá àïí chia reä vaâ giaây xeáo àöìng baâo ta, àïí quêëy röëi hêåu phûúng cuãa ta. Chuáng ta phaãi sûãa àûúâng, khùæc phuåc khoá khùn, chõu àûång gian khöí anh duäng chiïën àêëu, chõu àoái, chõu reát, treâo àeâo löåi suöëi, ài xa vaác nùång, tòm àïën têån saâo huyïåt quên àõch àïí tiïu diïåt chuáng, àïí giaãi phoáng àöìng baâo ta. Muâa àöng nùm nay, vúái chñ cùm thuâ àïë quöëc vaâ phong kiïën sau cuöåc chónh quên chñnh trõ, vúái kyä thuêåt, chiïën thuêåt tiïën böå sau cuöåc chónh huêën quên sûå, nhêët àõnh chuáng ta seä cuãng cöë vaâ phaát triïín thùæng lúåi cuãa chiïën dõch Têy Bùæc muâa àöng 1952, nhêët àõnh chuáng ta seä chiïën thùæng quên àõch.
  39. Àöî Gia Nam - Nguyïîn Àùng Vinh (sûu têìm) 38 Caác àöìng chñ haäy duäng caãm tiïën lïn! Ngaây 6 thaáng 12 nùm 1953 Àaåi tûúáng Voä Nguyïn Giaáp LÏÅNH CUÃA ÀAÅI TÛÚÁNG TÖÍNG TÛ LÏÅNH ÀÖÅNG VIÏN TOAÂN THÏÍ CAÁN BÖÅ VAÂ CHIÏËN SÔ, TOAÂN THÏÍ CAÁC ÀÚN VÕ, TOAÂN THÏÍ CAÁC BINH CHUÃNG, MÚÃ CUÖÅC ÀAÅI TIÏËN CÖNG VAÂO TÊÅP ÀOAÂN CÛÁ ÀIÏÍM ÀIÏÅN BIÏN PHUÃ Húäi toaân thïí caán böå vaâ chiïën sô. Chiïën dõch Àiïån Biïn Phuã sùæp bùæt àêìu. Àêy laâ chiïën dõch cöng kiïn quy mö lúán nhêët trong lõch sûã quên àöåi ta tûâ trûúác túái nay. Trong ba thaáng nay, kïí tûâ khi quên àõch nhaãy duâ xuöëng Àiïån Biïn Phuã, quên ta àaä vêy haäm vaâ giam giûä chuã lûåc cuãa chuáng úã àoá, taåo àiïìu kiïån àïí liïn tiïëp àaánh baåi chuáng trïn khùæp caác chiïën trûúâng toaân quöëc. Ngaây nay Lai Chêu àaä giaãi phoáng, phoâng tuyïën söng Nêåm Hu cuãa giùåc àaä tan vúä, Phong Sa Lyâ cuäng khöng coân boáng giùåc; Àiïån Biïn Phuã àaä trúã thaânh möåt têåp àoaân cû á àiïím hoaân toaân cö lêåp chú vú úã giûäa hêåu phûúng röång lúán cuãa ta. Ngaây nay, àaä àïën luác chuã lûåc ta múã cuöåc tiïën cöng vaâo Àiïån Biïn Phuã. Àaánh thùæng úã Àiïån Biïn Phuã, chuáng ta seä tiïu diïåt àûúåc möåt böå phêån sinh lûåc rêët quan troång cuãa giùåc, giaãi phoáng toaân böå laänh thöí Têy Bùæc, múã röång vaâ cuãng cöë hêåu phûúng röång lúán cuãa cuöåc khaáng chiïën, goáp phêìn baão àaãm cho cuöåc caãi caách ruöång àêët thaânh cöng. Àaánh thùæng úã Àiïån Biïn Phuã, quên àöåi nhên dên anh duäng cuãa chuáng ta seä tiïën böå möåt bûúác daâi, cuöåc khaáng chiïën cuãa ta seä thu àûúåc möåt thùæng lúåi rêët quan troång. Àaánh thùæng úã Àiïån Biïn Phuã, chuáng ta seä phaá tan kïë hoaåch Nava hiïån àaä bõ thêët baåi nùång, seä giaáng möåt àoân chñ tûã vaâo êm mûu múã röång chiïën tranh cuãa boån àïë quöëc Phaáp - Myä. Chiïën dõch
  40. Àiïån Biïn Phuã - Sûå kiïån vaâ tû liïåu 39 Àiïån Biïn Phuã thùæng lúåi seä coá möåt aãnh hûúãng vang döåi trong nûúác vaâ ngoaâi nûúác, seä laâ möåt cöëng hiïën xûáng àaáng vaâo phong traâo hoaâ bònh thïë giúái àoâi chêëm dûát chiïën tranh úã Viïåt - Miïn - Laâo, nhêët laâ trong luác Chñnh phuã Phaáp bõ thêët baåi liïn tiïëp, àaä bùæt àêìu phaãi noái àïën viïåc àiïìu àònh àïí hoaâ bònh giaãi quyïët vêën àïì chiïën tranh úã Àöng Dûúng. Theo lïånh cuãa Trung ûúng Àaãng, Chñnh phuã vaâ Höì Chuã tõch. Trong khi trïn caác chiïën trûúâng toaân quöëc, böå àöåi ta àang ra sûác giïët giùåc àïí phöëi húåp vúái chuáng ta. Töi kïu goåi toaân thïí caán böå vaâ chiïnë sô, toaân thïí caác àún võ, toaân thïí caác binh chuãng trïn mùåt trêån Àiïån Biïn Phuã. Phaãi nhêån roä vinh dûå àûúåc tham gia vaâo chiïën dõch lõch sûã naây. Phaãi coá möåt quyïët têm giïët giùåc rêët cao. Phaãi nùæm vûäng phûúng chêm “àaánh chùæc, tiïën chùæc”, Phaãi vûúåt qua moåi gian khöí, Khùæc phuåc moåi khoá khùn, Hiïåp àöìng chùåt cheä, Chiïën àêëu liïn tuåc, Tiïu diïåt toaân böå quên àõch taåi Àiïån Biïn Phuã, giaânh àaåi thùæng cho chiïën dõch. Giúâ ra trêån àaä àïën! Têët caã caác caán böå vaâ chiïën sô, têët caã caác àún võ, têët ca ã caác binh chuãng haäy duäng caãm tiïën lïn, thi àua lêåp cöng, giêåt laá cúâ “Quyïët chiïën quyïët thùæng” cuãa Höì Chuã tõch. Thaáng 3 nùm 1954 Töíng Tû lïånh Àaåi tûúáng Voä Nguyïn Giaáp
  41. Àöî Gia Nam - Nguyïîn Àùng Vinh (sûu têìm) 40 ÀAÅI TÛÚÁNG TÖÍNG TÛ LÏÅNH THÊN GÛÃI CAÁC CAÁN BÖÅ VAÂ CHIÏËN SÔ TRÏN MÙÅT TRÊÅN ÀIÏÅN BIÏN PHUÃ TRÛÚÁC GIÚÂ RA TRÊÅN Caác àöìng chñ, 1. Höm noå töi àaä coá thû cho caác àöìng chñ vïì viïåc xêy dûång trêån àõa têën cöng vaâ bao vêy, vaâ hûáa vúái caác àöìng chñ luác naâo xêy dûång gêìn xong, thò seä noái cho caác àöìng chñ biïët, chuáng ta cêìn phaãi laâm gò nûäa àïí giaânh lêëy thùæng lúåi múái cho chiïën dõch. Höm qua, trêån àõa têën cöng vaâ bao vêy cuãa chuáng ta phêìn lúán àaä hoaân thaânh, àoá thêåt laâ möåt cöng trònh to lúán. Cöng trònh àoá àaä giuáp ta thùæt chùåt voâng vêy, haån chïë tiïëp viïån vaâ tiïëp tïë cuãa àõch, khöng nhûäng thïë, trêån àõa cuãa ta laåi àùåt caã khu vûåc tung thêm cuãa àõch vaâo trong têìm hoaã lûåc bûác kñch phaáo cuãa ta, àöìng thúâi giuáp cho quên ta vêån àöång tiïëp cêån àïí têën cöng àõch. Trêån àõa têën cöng vaâ bao vêy àaä laâm cho bao nhiïu cuöåc neám bom dûä döåi cuãa khöng quên àõch gêìn nhû vö hiïåu quaã. Trêån àõa têën cöng vaâ bao vêy seä àem laåi cho ta nhiïìu chiïën thùæng sùæp túái. 2. Höm nay töi noái cho caác àöìng chñ biïët möåt viïåc rêët quan troång: Böå Töíng tû lïånh àaä quyïët àõnh múã möåt cuöåc têën cöng lúán vaâo quên àõch úã Àiïån Biïn Phuã. Cuöåc têën cöng naây nhùçm 3 muåc àñch sau àêy: Möåt laâ tiïu diïåt thûåc nhiïìu sinh lûåc àõch trong nhiïìu cuöåc chiïën àêëu liïn tiïëp. Muöën àaåt muåc àñch àoá thò khöng nhûäng phaãi àaánh nhiïuì àiïím möåt lêìn, maâ phaãi coá nhûäng àún võ vö cuâng anh duäng quaã caãm àaánh röëc vaâo trong tung thêm cuãa àõch, laâm cho àõch hoaãng loaån vaâ tiïu diïåt thûåc nhiïìu sinh lûåc cuãa chuáng, tiïu diïåt möåt söë cú quan chó huy cuãa chuáng. Hai laâ phaá huyã vaâ àaánh chiïëm möåt böå phêån caác trêån àõa hoaã lûåc cuãa àõch, laâm cho chuáng mêët chöî dûåa, röìi duâng ngay trêån àõa hoaã lûåc cuãa chuáng maâ bùæn vaâo àêìu chuáng.
  42. Àiïån Biïn Phuã - Sûå kiïån vaâ tû liïåu 41 Ba laâ àaánh chiïëm nhûäng núi àõa hònh coá lúåi cho ta chiïëm giûä nhûäng núi àoá, duâng laâm trêån àõa cuãa ta àïí tiïën túái möåt bûúác uy hiïëp thêåt maånh boån àõch coân laåi. Cuöåc chiïën àêëu sùæp túái to lúán nhû vêåy àoá, töi chùæc caác àöìng chñ nghe noái thò thñch lùæm. Àaánh nhû vêåy àaä phaãi laâ töíng cöng kñch chûa? Traã lúâi: chûa phaãi laâ töíng cöng kñch vò hiïån quên àõch coân coá nhiïìu lûåc lûúång. Nhûng trêån àaánh naây seä coá taác duång quyïët àõnh àïí taåo àiïìu kiïån cho quên ta chuyïín sang töíng cöng kñch. 3. Vò sao Böå Töíng tû lïånh quyïët àõnh àaánh möåt trêån to nhû thïë? Vò Böå nhêån àõnh rùçng quên ta coá 4 àiïuì kiïån têët thùæng sau àêy: a) Chuáng ta lêìn naây têåp trung ûu thïë tuyïåt àöëi vïì binh lûåc cuäng nhû vïì hoaã lûåc, nhêët laâ do chöî caác cúä bûác kñch phaáo cuãa ta àïìu coá thïí bùæn thùèng vaâ bùæn ngay vaâo trong khu vûåc tung thêm cuãa àõch. b) Ta coá möåt trêån àõa têën cöng vaâ bao vêy khaá vûäng, nhû vêåy trong cuöåc chiïën àêëu to lúán naây, quên ta vêîn nùæm vûäng phûúng chêm àaánh chùæc tiïën chùæc. c) Böå àöåi ta traãi qua caác cuöåc chiïën thùæng vûâa qua, laåi traãi qua viïåc xêy dûång trêån àõa thaânh cöng àaä coá kinh nghiïåm àaánh têåp àoaân cûá àiïím hún trûúác, tin tûúãng nhêët àõnh àaánh àûúåc vaâ coá quyïët têm àaánh cho kyâ àûúåc. d) Tinh thêìn cuãa àõch úã trong voâng vêy ngaây caâng keám suát, thûúng binh tiïëp tïë khoá khùn, ngaây ngaây mong maáy bay bùæn phaá àûúåc caác trêån àõa hoaã lûåc cuãa ta vaâ saát thûúng böå àöåi ta, nhûng vö hiïåu quaã. Chuáng caâng lo lùæng hoang mang. Àoá laâ 4 àiïìu kiïån àïí ta thùæng àõch. 4. Tuy nhiïn, àaánh lúán nhû lêìn naây, chuáng ta khöng phaãi khöng coá khoá khùn naâo caã. a) Khoá khùn thûá nhêët laâ möåt söë àöìng chñ khöng nhêån roä tònh hònh àõch, ta àêm ra chuã quan khinh àõch, do àoá maâ lú laâ viïåc töí chûác chiïën àêëu, dïî ài àïën thêët baåi. Möåt söë àöìng chñ laåi ñt suy nghô, chûa nhêån roä tñnh chêët quyïët àõnh cuãa cuöåc chiïën àêëu to lúán sùæp túái do àoá khöng cöë gùæng àïën töåt bûåc, dïî coi thûúâng nhiïåm vuå.
  43. Àöî Gia Nam - Nguyïîn Àùng Vinh (sûu têìm) 42 Caác àöìng chñ cêìn tûå kiïím àiïím vaâ khùæc phuåc nhûäng hiïån tûúång sai lêìm noái trïn, nhû vêåy ta nhêët àõnh thùæng. b) Khoá khùn thûá hai laâ viïåc töí chûác chiïën àêëu. Àaánh àiïím thò phaãi töí chûác viïåc àöåt phaá cho nhanh àûâng mùæc phaãi nhûäng khuyïët àiïím trûúác àêy. Àaánh röëc vaâo trong tung thêm cuãa àõch thò phaãi töí chûác böå àöåi cho maånh vaâ goån, àuã böåc phaá, àuã caác thûá vuä khñ nheå, àuã xung lûåc. Ngoaâi ra coân coá nhûäng khoá khùn khaác nûäa vïì töí chûác chiïën àêëu nhû tiïën quên ban ngaây, nhû traánh uân, nhû nùæm vûäng thöng tin liïn laåc Àoá laâ nhûäng khoá khùn cuå thïí, nïëu caán böå vaâ chiïën sô àïìu chuá yá khùæc phuåc thò nhêët àõnh khùæc phuåc àûúåc, maâ khùæc phuåc àûúåc thò ta nhêët àõnh thùæng. 5. Noái toám laåi, trêån chiïën àêëu sùæp túái to lúán hún caác cuöåc chiïën àêëu trûúác nhiïìu. Vêåy thò phaãi laâm thïë naâo àïí baão àaãm àûúåc thùæng lúåi? Traã lúâi: Chó cêìn laâm àuáng möåt àiïìu yïu cêìu naây: laâ têët caã caán böå vaâ chiïën sô àïìu phaãi thêëm nhuêìn quyïët têm cuãa trïn, khi ra trêån phaãi kiïn quyïët duäng maänh àaánh nhanh, giaãi quyïët nhanh, àaánh maånh nhû vuä baäo, khöng àïí mêët möåt cú höåi naâo àïí tiïu diïåt àõch. Ngûúâi trûúác ngaä, keã sau lïn, caán böå vaâ àaãng viïn laâm gûúng cho toaân quên, möîi möåt chiïën sô àïìu laâm gûúng trong khi xung phong giïët giùåc, moåi ngûúâi àïìu coá möåt khñ thïë rêët lúán, khöng súå khoá khùn, khöng súå thûúng vong, laâm cho quên àõch thêëy boáng quên ta laâ phaãi kinh khuãng. Têët caã àïìu phaãi coá möåt quyïët têm nhû vêåy, àïìu phaãi thi àua nïu cao laá cúâ “quyïët chiïën quyïët thùæng” cuãa höì chuã tõch. Caác àöìng chñ, Àaánh thùæng trêån naây, chuáng ta seä laâm cho àõch töín thêët rêët nùång taåo àiïìu kiïån àêìy àuã àïí tiïën túái tiïu diïåt toaân böå quên àõch úã Àiïån Biïn Phuã. Àaánh thùæng trêån naây quên ta seä tiïën böå möåt bûúác múái, ài tûâ chöî tiïu diïåt tûâng tiïíu àoaân àõch trong möåt trêån cöng kiïn àïën chöî tiïu diïåt mêëy tiïíu àoaân luön trong möåt trêån. Àêy laâ möåt cuöåc thûã thaách lúán àöëi vúái toaân thïí caác àöìng chñ caán böå cuäng nhû chiïën sô. Toaân quên ta trïn caác mùåt trêån, àöìng baâo ta úã khùæp toaân quöëc àang mong chúâ tin chiïën thùæng naây.
  44. Àiïån Biïn Phuã - Sûå kiïån vaâ tû liïåu 43 Höì Chuã tõch vaâ Trung ûúng àang mong chúâ tin chiïën thùæng naây. Têët caã caác àöìng chñ, têët caã caác àún võ, têët caã caác binh chuãng àïìu phaãi nïu cao quyïët têm, hoaân thaânh cho kyâ àûúåc nhiïåm vuå veã vang sùæp túái. Chuác caác àöìng chñ lêåp àûúåc nhiïìu chiïën cöng rûåc rúä trong cuöåc chiïën àêëu to lúán sùæp túái. Bùæt tay caác àöìng chñ trûúác khi caác àöìng chñ ra trêån. Chaâo thên aái vaâ quyïët thùæng Thaáng 3 nùm 1954 Töíng tû lïånh quên àöåi nhên dên Viïåt Nam Àaåi tûúáng Voä Nguyïn Giaáp LÏÅNH ÀÖÅNG VIÏN TOAÂN THÏÍ CAÁN BÖÅ VAÂ CHIÏËN SÔ TRÏN CHIÏËN TRÛÚÂNG TOAÂN QUÖËC CHIÏËN ÀÊËU PHÖËI HÚÅP VÚÁI CHIÏËN DÕCH ÀIÏÅN BIÏN PHUÃ Húäi toaân thïí caán böå vaâ chiïën sô trïn caác chiïën trûúâng toaân quöëc! Suöët ba thaáng nay, quên ta àaä vêy haäm chuã lûåc àõch úã Àiïån Biïn Phuã, nhû trûúác àêy vêy haäm chuáng úã Hoaâ Bònh. Àöìng thúâi caác mùåt trêån khùæp toaân quöëc àaä nhên sú húã cuãa àõch, àêíy maånh chiïën tranh du kñch, thu nhiïìu thùæng lúåi lúán. Ngaây 13 thaáng 3, quên ta àaä tiïën cöng vaâo ngoaåi vi Àiïån Biïn Phuã. Quên ta seä tiïëp tuåc bao vêy giam haäm àõch úã àoá. Hiïån àõch àang têåp trung khöng quên vaâ chuêín bõ àiïìu àöång thïm binh lûåc tùng cûúâng cho Àiïån Biïn Phuã. Caác àún võ trïn khùæp caác mùåt trêån àïìu coá nhiïåm vuå àêíy maånh hoaåt àöång, tiïu diïåt sinh lûåc àõch, àaánh phaá àûúâng giao thöng thuyã, böå quan troång cuãa àõch, têåp kñch nhûäng núi xung yïëu vaâ sú húã cuãa chuáng àïí tiïën túái phaá kïë hoaåch quên sûå cuãa àïë quöëc Phaáp — Myä. Phûúng chêm laâ:
  45. Àöî Gia Nam - Nguyïîn Àùng Vinh (sûu têìm) 44 Tñch cûåc chuã àöång, Àaánh nhoã ùn chùæc, Chiïën àêëu liïn tuåc, Phöëi húåp toaân quöëc. Ngaây 13 thaáng 3 nùm 1954 Töíng tû lïånh quên àöåi nhên dên Viïåt nam Àaåi tûúáng Voä Nguyïn Giaáp MÏÅNH LÏÅNH TÊËN CÖNG NGAÂY 7-5-1954 Àïm 6-5-1954, Àaåi tûúáng Voä Nguyïn Giaáp, Chó huy trûúãng kiïm Bñ thû Àaãng uãy Mùåt trêån gûãi mïånh lïånh cho caác àún võ trïn caác hûúáng mònh tiïën cöng vaâo caác võ trñ coân laåi úã Àiïån Biïn Phuã. Nöåi dung buát tñch: “1- Thúâi gian quyïët àõnh àuáng 8 giúâ 30, khöng àûúåc chêåm. 2- Nïëu 8 giúâ rûúäi thò a) Àöìi A1 böåc phaá b) B26 (hoaã tiïîn 6 noâng) bùæn têåp kñch lêìn thûá 1 c) Böå binh caác hûúáng àïìu xung phong d) Hang Cung (phña Höìng Cuám) lêåp tûác chïë aáp phaáo àõch. 3- Thúâi gian trïn nhêët àõnh phaãi giûä cho àuáng àïí thûåc hiïån böå phaáo (böå binh, phaáo binh) húåp àöìng chùåt cheä, caác núi phaãi lêëy giúâ cho àuáng. Ngoåc 8 giúâ 15”
  46. Àiïån Biïn Phuã - Sûå kiïån vaâ tû liïåu 45 THÖNG CAÁO CUÃA BÖÅ TÖÍNG TÛ LÏÅNH QUÊN ÀÖÅI NHÊN DÊN VIÏÅT NAM Cuöåc tiïën cöng cuãa quên ta vaâo Àiïån Biïn Phuã kïí tûâ ngaây 13-3- 1954 cho àïën ngaây 6 thaáng 5 laâ ngaây quên ta phaát àöång cuöåc töíng cöng kñch àaä tiïëp diïîn liïn tuåc vaâ maänh liïåt trong suöët 55 ngaây àïm. Cho àïën 22 giúâ ngaây 7 thaáng 5 thò quên ta tiïu diïåt toaân böå quên àõch úã Àiïån Biïn Phuã. Chiïën dõch lõch sûã Àiïån Biïn Phuã àaä thu àûúåc toaân thùæng. Theo nhûäng thöëng kï àêìu tiïn, quên ta àaä tiïu diïåt 17 tiïíu àoaân böå binh vaâ quên nhaãy duâ cuãa àõch, 3 tiïíu àoaân troång phaáo vaâ troång bûác kñch phaáo, ngoaâi ra coân nhiïìu àún võ cú giúái, khöng quên, cöng binh, vêån taãi cuäng bõ tiïu diïåt, khöng möåt tïn naâo chaåy thoaát. Töngí cöång coá trïn 21 tiïíu àoaân böå binh vaâ quên nhaãy duâ vaâ 10 àaåi àöåi nguåy böí sung, quên söë coá àïën 16.200 tïn àõch àaä bõ quên ta tiïu diïåt hoaân toaân. Sau àêy laâ phiïn hiïåu caác àún võ bõ ta tiïu diïåt: 1. Binh àoaân nhaãy duâ söë 2 (GAP2) göìm 7 tiïíu àoaân duâ: Tiïíu àoaân duâ thuöåc àõa söë 1 (ler-BPC), Tiïíu àoaân duâ lï dûúng söë 1 (ler-BEP), Tiïíu àoaân duâ thuöåc àõa söë 2 (2e BPC), Tiïíu àoaân duâ lï dûúng söë 2 (2e BEP), Tiïíu àoaân duâ thuöåc àõa söë 6 (6e BPC), Tiïíu àoaân duâ thuöåc àõa söë 8 (8e BPC), Tiïíu àoaân duâ nguåy söë 5 (5e BPVN). 2. Binh àoaân cú àöång söë 9 (GM9) göìm 6 tiïíu àoaân böå binh: Tiïíu àoaân thûá 1 thuöåc baán lûä àoaân lï dûúng söë 13 (1/13 DBLE), Tiïíu àoaân thûá 3 thuöåc baán lûä àoaân lï dûúng söë 13 (13/13 DBLE), Tiïíu àoaân thûá 1 thuöåc trung àoaân lï dûúng söë 2 (1/2 REI), Tiïíu àoaân thûá 3 thuöåc Trung àoaân Bùæc Phi Angiïri söë 3 (3/3 RTA), Tiïíu àoaân thûá 1 thuöåc Trung àoaân Bùæc Phi ma - röëc söë 4 (1/4 RTM), Tiïíu àoaân nguåy Thaái söë 2 (2BT). 3. Binh àoaân cú àöång söë 6 (GM6) göìm 4 tiïíu àoaân böå binh: Tiïíu àoaân thûá 3 Trung àoaân lï dûúng söë 3 (3/3 REI), Tiïíu àoaân thûá 2 Trung àoaân Bùæc Phi Angiïri söë 1 (2/1 RTA), Tiïíu àoaân thûá 5 Trung àoaân Bùæc Phi Angiïri söë 7 (5/7 RTA), Tiïíu àoaân nguåy Thaái söë 3 (3BT).
  47. Àöî Gia Nam - Nguyïîn Àùng Vinh (sûu têìm) 46 4. Hai tiïíu àoaân vaâ 1 àaåi àöåi troång phaáo 155mm, 105mm vaâ 1 tiïíu àoaân troång bûác kñch phaáo 120mm cöång 48 khêíu thuöåc Trung àoaân phaáo binh thuöåc àõa söë 4 (4e RAC). 5. Hai trung àöåi phoâng khöng 12,7mm. 6. Möåt àaåi àöåi cöng binh, 1 àaåi àöåi cú giúái coá 10 xe tùng 18 têën, 1 àaåi àöåi vêån taãi coá 120 xe caác loaåi. 7. Cùn cûá khöng quên Àiïån Biïn Phuã trong àoá coá 1 àöåi khöng quên thûúâng trûåc göìm 5 phi cú thaám thñnh, 7 phi cú khu truåc, 4 phi cú vêån taãi, 1 phi cú trûåc thùng. 8. Caác cú quan chó huy vaâ trûåc thuöåc nhû tònh baáo quên sûå, thöng tin, hêåu cêìn, quên y, hiïën binh, àöåi sûãa chûäa xe cöå vaâ cú giúái 9. Mûúâi àaåi àöåi Nguåy böí sung ngûúâi Thaái. Ngoaâi ra coân möåt söë böå binh leã thuöåc caác àún võ úã àöìng bùçng Bùæc Böå maâ àõch àiïìu àöång àïën vaâ bùæt buöåc nhaãy duâ xuöëng Àiïån Biïn Phuã àïí böí sung cho caác àún võ bõ tiïu hao. Trong söë quên àõch bõ chïët hoùåc bõ bùæt laâm tuâ binh, coá: - Toaân böå cú quan töíng chó huy cuãa àõch úã Àiïån Biïn Phuã. - Toaân böå 3 böå chó huy 3 phên khu Nam, Bùæc, Trung têm. - 3 böå chó huy cuãa 3 binh àoaân cú àöång vaâ têët caã caác ban chó huy caác tiïíu àoaân böå binh vaâ binh chuãng noái trïn. Sô quan caác cêëp hiïån àaä biïët roä coá: - Tïn tûúáng Àúâ Caátxtúri, tû lïånh quên khu Têy Bùæc kiïm tû lïånh Àiïån Biïn Phuã, bõ bùæt söëng. - 19 tïn quan nùm vûâa bõ bùæt, vûâa bõ giïët, trong àoá coá: + Tïn quan nùm Túârùngca (Trancart) tû lïånh phoá thûá nhêët phuå traách cöng viïåc àõa phûúng Têy Bùæc. + Tïn quan nùm Göëtsï (Gaucher), tû lïånh phoá thûá hai kiïm tû lïånh phên khu Bùæc vaâ chó huy trûúãng Binh àoaân cú àöång söë 9. + Tïn quan nùm Lùnggúle (Langlais), tû lïånh phoá thûá ba kiïm chó huy trûúãng Binh àoaân cú àöång quên nhaãy duâ söë 2. + Tïn quan nùm Piröët (Pirothe), tû lïånh phoá thûá tû kiïm chó huy trûúãng phaáo binh.
  48. Àiïån Biïn Phuã - Sûå kiïån vaâ tû liïåu 47 + Tïn quan nùm Anliú (Allieu), tû lïånh phên khu Nam kiïm chó huy trûúãng Binh àoaân söë 6. + Tïn quan nùm Guyát (Guth), tham mûu trûúãng Àiïån Biïn Phuã. + Tïn quan nùm Àu Cruyách (Ducruix), thay cho Quyát tûã trêån. + Tïn quan nùm Gúranh (Guerin), tû lïånh khöng quên Àiïån Biïn Phuã. + Tïn quan nùm Vayùng (Vaillant), tû lïånh phaáo binh thay Anliú (Allieu). + Tïn quan nùm Lúmöniï (Lemaunier), tû lïånh phoá phên khu Trung têm. + Tïn quan nùm Sïganh Paácài (Seáguin Pargiee), tham mûu trûúãng thay Du Cruyách. Töíng söë sô quan bõ giïët vaâ bõ bùæt tûâ quan möåt àïën quan tû laâ 353 tïn, töíng söë haå sô quan bõ bùæt vaâ bõ giïët laâ 1.396 tïn. Cöång têët caã laâ 1.749 tïn. Töíng cöång söë phi cú bõ bùæn rúi vaâ bõ phaá huyã úã ngay mùåt trêån laâ 57 chiïëc, ngoaâi ra coân 5 chiïëc bõ bùæn rúi trïn tuyïën cung cêëp cho mùåt trêån. Töíng cöång laâ 62 chiïëc àuã caác loaåi, trong àoá coá phi cú oanh taåc hangå nùång B24, phi cú phoáng phaáo B26, phi cú vêån taãi haång nùång C119 vaâ phi cú khu truåc Handivú, àïìu do Myä viïån trúå cho Phaáp. Quên ta thu toaân böå vuä khñ vaâ toaân böå kho taâng, àaån dûúåc, quên trang, quên duång trong têåp àoaân cûá àiïím Àiïån Biïn Phuã, hiïån chûa thöëng kï àêìy àuã. Baáo “Quên àöåi Nhên dên xuêët baãn taåi Mùåt trêån”, ngaây 11 - 5 - 1954. NHÊÅT LÏÅNH CUÃA ÀAÅI TÛÚÁNG TÖÍNG TÛ LÏÅNH ÀOÅC TAÅI ÀIÏÅN BIÏN PHUÃ, NHÊN DÕP LÏÎ CHIÏËN THÙÆNG NGAÂY 13-5-1954 Húäi toaân thïí caác caán böå vaâ chiïën sô caác àún võ böå binh, cöng binh, phaáo binh, cao xaå phaáo chiïën thùæng trïn mùåt trêån Àiïån Biïn Phuã.
  49. Àöî Gia Nam - Nguyïîn Àùng Vinh (sûu têìm) 48 Húäi toaân thïí caác caán böå vaâ chiïën sô böå àöåi chuã lûåc, böå àöåi àõa phûúng, dên quên du kñch khùæp caác chiïën trûúâng toaân quöëc. Höm nay, taåi Àiïån Biïn Phuã giaãi phoáng, töi trên troång gûãi lúâi chaâo mûâng àaåi thùæng cho toaân thïí caác caán böå vaâ chiïën sô mùåt trêån Àiïån Biïn Phuã, cho toaân thïí caác caán böå vaâ chiïën sô khùæp caác chiïën trûúâng toaân quöëc. Theo lïånh cuãa Höì Chuã tõch vaâ Chñnh phuã, töi trên troång tuyïn dûúng cöng traång trong toaân thïí Quên àöåi nhên dên Viïåt Nam, chiïën cöng to lúán cuãa caác caán böå vaâ chiïën sô caác àún võ böå binh, cöng binh, phaáo binh, cao xaå phaáo àaä àaåi thùæng quên àõch taåi Àiïån Biïn Phuã. Töi kñnh cêín nghiïng mònh trûúác anh linh caác liïåt sô Àiïån Biïn Phuã àaä hy sinh oanh liïåt cho thùæng lúåi lõch sûã naây. Chiïën thùæng Àiïån Biïn Phuã laâ möåt chiïën thùæng vô àaåi xûa nay chûa tûâng coá trong lõch sûã chiïën àêëu cuãa quên àöåi ta. Chuáng ta àaä tiïu diïåt 1 vaån 6 nghòn quên chuã lûåc tinh nhuïå cuãa àõch trong möåt têåp àoaân cûá àiïím kiïn cöë nhêët cuãa chuáng. Chuáng ta àaä giaãi phoáng toaân böå cùn cûá àõa Têy Bùæc, cuãng cöë hêåu phûúng röång lúán cuãa cuöåc khaáng chiïën goáp phêìn baão àaãm cho cuöåc caãi caách ruöång àêët àûúåc thaânh cöng. Cuâng vúái cacá àún võ böå àöåi chuã lûåc, böå àöåi àõa phûúng vaâ dên quên du kñch khùæp toaân quöëc, cuâng vúái quên àöåi giaãi phoáng Patheát Laâo vaâ quên àöåi giaãi phoáng Cúme, chuáng ta àaánh baåi kïë hoaåch Nava, chuáng ta àaä àaánh möåt àoân rêët nùång vaâo êm mûu múã röång chiïën tranh cuãa boån thûåc dên hiïëu chiïën Phaáp vaâ boån can thiïåp Myä. Traãi qua chiïën dõch Àiïån Biïn Phuã, quên àöåi ta àaä trûúãng thaânh vûúåt bûåc, tûâ chöî àaánh cöng kiïn quy mö nhoã tiïu diïåt tûâng tiïíu àoaân cuãa àõch tiïën àïën chöî àaánh cöng kiïn coá tñnh chêët trêån àõa, quy mö tûúng àöëi lúán, tiïu diïåt hún 21 tiïíu àoaân cuãa àõch. Sû å trûúãng thaânh àoá laâ möåt cú súã vûäng chùæc àïí quên ta tiïën túái tiïu diïåt nhiïìu àõch hún nûäa, àïí cuöåc khaáng chiïën ta giaânh àûúåc nhûäng thùæng lúåi to lúán hún nûäa. Quên ta àaä àaåi thùæng úã Àiïån Biïn Phuã, àoá laâ nhúâ úã sûå laänh àaåo saáng suöët cuãa Höì Chuã tõch, Trung ûúng Àaãng vaâ Chñnh phuã. Quên ta àaä àaåi thùæng úã Àiïån Biïn Phuã, àoá laâ nhúâ úã tinh thêìn chiïën àêëu duäng caãm, gan daå, bïìn bó; úã tinh thêìn chõu àûång gian
  50. Àiïån Biïn Phuã - Sûå kiïån vaâ tû liïåu 49 khöí khùæc phuåc khoá khùn cuãa toaân thïí caán böå vaâ chiïën sô Àiïån Biïn Phuã. Tinh thêìn àoá cêìn àûúåc cuãng cöë vaâ phaát huy hún nûäa. Quên ta àaä àaåi thùæng úã Àiïån Biïn Phuã, àoá laâ nhúâ úã tinh thêìn tñch cûåc phuåc vuå tiïìn tuyïën cuãa anh chõ em dên cöng, cuãa àöìng baâo Têy Bùæc vaâ àöìng baâo hêåu phûúng. Thay mùåt böå àöåi, töi xin toã loâng biïët ún toaân thïí anh chõ em dên cöng, biïët ún toaân thïí àöìng baâo. Quên ta àaä àaåi thùæng úã Àiïån Biïn Phuã, àoá laâ nhúâ úã sûå phöëi húåp rêët àùæc lûåc cuãa caác àún võ böå àöåi chuã lûåc, böå àöåi àõa phûúng vaâ dên quên du kñch trïn chiïën trûúâng toaân quöëc. úã àöìng bùçng Bùæc Böå, chiïën tranh du kñch àaä phaát triïín maånh hún bao giúâ hïët, böå àöåi ta àaä nhiïìu lêìn cùæt àûát àûúâng söë 5, àaä tûâng têåp kñch thùæng lúåi vaâo trûúâng bay Gia Lêm, Caát Bi. úã Bònh Trõ Thiïn, quên ta àaä hoaåt àöång maånh. úã Liïn khu 5, quên ta àaä giaãi phoáng Kon Tum, àaánh sêu vaâo sau lûng àõch, laâm cho chuáng khoá loâng thûåc hiïån àûúåc êm mûu àaánh chiïëm caã vuâng tûå do cuãa ta. úã Nam Böå, chiïën tranh du kñch àaä phaát triïín maånh. Töi nhiïåt liïåt khen ngúåi toaân thïí caán böå vaâ chiïën sô cuãa quên ta trïn khùæp caác chiïën trûúâng toaân quöëc. Quên ta àaä àaåi thùæng úã Àiïån Biïn Phuã, àoá laåi laâ nhúâ úã sûå phöëi húåp chùåt cheä cuãa quên àöåi giaãi phoáng hai nûúác anh em Khú Me vaâ Patheát Laâo. Thay mùåt Quên àöåi nhên dên Viïåt Nam, töi nhiïåt liïåt hoan nghïnh tinh thêìn àoaân kïët chiïën àêëu cuãa quên àöåi giaãi phoáng Khú Me, cuãa quên àöåi giaãi phoáng Patheát Laâo. * * * Höm nay, nhên ngaây lïî chiïën thùæng lõch sûã naây, nhên danh Töíng Tû lïånh Quên àöåi nhên dên Viïåt Nam, töi haå lïånh cho toaân thïí caán böå vaâ chiïën sô trïn mùåt trêån Àiïån Biïn Phuã vaâ trïn khùæp caác chiïën trûúâng toaân quöëc: 1. Phaãi nhêån roä yá nghôa to lúán cuãa chiïën thùæng Àiïån Biïn Phuã, àöìng thúâi phaãi nhêån roä êm mûu thêm àöåc cuãa boån hiïëu chiïën Phaáp vaâ boån can thiïåp Myä, tuyïåt àöëi khöng chuã quan tûå maän, khöng chuã quan khinh àõch, phaãi tónh taáo àïì phoâng, phaãi kiïn quyïët chiïën àêëu chöëng moåi êm mûu múái cuãa àõch. 2. Phaãi nöî lûåc hoåc têåp kinh nghiïåm quyá baáu cuãa chiïën dõch Àiïån Biïn Phuã, ra sûác phaát huy tinh thêìn chiïën àêëu tñch cûåc duäng caãm, gan daå, bïìn bó cuãa ngûúâi “Chiïën sô Àiïån Biïn Phuã”, àïí nêng
  51. Àöî Gia Nam - Nguyïîn Àùng Vinh (sûu têìm) 50 cao sûác chiïën àêëu cuãa quên ta, laâm cho quên ta trúã nïn möåt quên àöåi vö àõch. 3. Phaãi tñch cûåc chiïën àêëu àïí cuãng cöë vaâ khuyïëch trûúng thùæng lúåi cuãa chiïën dõch Àiïån Biïn Phuã, cuãng cöë vaâ khuyïëch trûúng thùæng lúåi cuãa chiïën dõch Àöng Xuên, tiïën lïn nhûäng thùæng lúåi múái rûåc rúä hún nûäa. Töi trên troång trao cho toaân thïí caác àún võ chiïën thùæng laá cúâ quyïët chiïën quyïët thùæng cuãa Höì Chuã tõch tùång caán böå vaâ chiïën sô mùåt trêån Àiïån Biïn Phuã. Dûúái ngoån cúâ quyïët chiïën quyïët thùæng cuãa Höì Chuã tõch, vò àöåc lêåp cuãa Töí quöëc, vò ruöång àêët cuãa dên caây, vò hoaâ bònh cuãa aá Àöng vaâ thïë giúái, toaân thïí caán böå vaâ chiïën sô haäy duäng caãm tiïën lïn. Chaâo thên aái vaâ quyïët thùæng Mùåt trêån Àiïån Biïn Phuã, ngaây 13-5-1954 Töíng tû lïånh Quên àöåi nhên dên viïåt nam Àaåi tûúáng Voä Nguyïn Giaáp Baáo “Quên àöåi nhên dên xuêët baãn taåi Mùåt trêån” ngaây 16-5-1954 ÀIÏÅN VÙN CUÃA TOAÂN THÏÍ CAÁN BÖÅ CAÁC ÀÚN VÕ CHIÏËN THÙÆNG ÚÃ ÀIÏÅN BIÏN PHUÃ CHUÁC THOÅ HÖÌ CHUÃ TÕCH Kñnh thûa Baác Chuáng chaáu, caán böå àaåi biïíu têët caã caác àún võ hoåp höåi nghõ chiïën thùæng chiïën dõch Àiïån Biïn Phuã, xin baáo caáo vúái Baác chuáng chaáu àaä hoaân thaânh nhiïåm vuå Baác giao cho. Tuy nhiïn trong suöët chiïën dõch chuáng chaáu cuäng àaä thêëy böåc löå nhiïìu khuyïët àiïím nghiïm troång nhû tû tûúãng hûäu khuynh tiïu cûåc, chuáng chaáu àaä hoåc têåp, sûãa chûäa. Trong höåi nghõ, chuáng chaáu àaä nhêån àûúåc thû khen cuãa Baác, àaä àûúåc nghe vaâ thaão luêån lúâi daåy cuãa Baác. Suöët trong chiïën dõch luön luön chuáng chaáu nhêån àûúåc nhûäng lúâi daåy baão vaâ sû å sùn soác ên cêìn cuãa Baác. Chuáng chaáu xin hûáa vúái Baác seä
  52. Àiïån Biïn Phuã - Sûå kiïån vaâ tû liïåu 51 hïët sûác theo lúâi Baác daåy, mau choáng chêën chónh lûåc lûúång, töíng kïët vaâ hoåc têåp kinh nghiïåm, nhêån roä êm mûu cuãa àõch vaâ sùén saâng nhêån nhiïåm vuå múái maâ Baác, Àaãng vaâ Chñnh phuã seä giao cho. Chuáng chaáu cuäng nhû toaân thïí caán böå vaâ chiïën sô suöët trong chiïën dõch àïìu nghô túái Baác, mong Baác luön àûúåc vui loâng vaâ khoeã maånh. Nay àaä hoaân thaânh àûúåc nhiïåm vuå, chuáng chaáu laåi rêët mong àûúåc gùåp Baác àïí àûúåc biïët sûác khoeã cuãa Baác vaâ àûúåc Baác daåy baão. Nhên ngaây sinh nhêåt Baác, chuáng chaáu xin chuác Baác khoeã maånh söëng lêu, lanhä àaåo toaân dên, toaân Àaãng vaâ quên àöåi khaáng chiïën àïën thùæng lúåi hoaân toaân. Kñnh thû Mùåt trêån Àiïån Biïn Phuã ngaây 12 thaáng 5 nùm 1954 Toaân thïí caán böå hoåp Höåi nghõ chiïën thùæng Àiïån Biïn Phuã Baáo “Quên àöåi nhên dên xuêët baãn taåi Mùåt trêån”, ngaây 16-5-1954 TOAÂN THÏÍ CAÁN BÖÅ, ÀAÃNG VIÏN, CHIÏËN SÔ ÀIÏÅN BIÏN PHUÃ KÑNH GÛÃI BAN CHÊËP HAÂNH TRUNG ÛÚNG ÀAÃNG Chuáng töi, toaân thïí caán böå, àaãng viïn, chiïën sô Àiïån Biïn Phuã xin kñnh gûãi Ban Chêëp haânh Trung ûúng lúâi chaâo mûâng trung thaânh vaâ tin tûúãng. Luác bùæt àêìu chiïën dõch cuäng nhû trong 6 thaáng chiïën àêëu luön luön àûúåc sûå laänh àaåo vïì àûúâng löëi, vïì tû tûúãng vaâ vïì phûúng chêm taác chiïën cuäng nhû sùn soác vïì vêåt chêët cuãa Trung ûúng. Têët caã chuáng töi nhúâ quaán triïåt quyïët têm cuãa Höì Chuã tõch vaâ Trung ûúng, nhúâ nùæm vûäng phûúng chêm àaánh chùæc tiïën chùæc cho nïn àaä hoaân thaânh àûúåc nhiïåm vuå tiïu diïåt toaân böå quên àõch úã Àiïån Biïn Phuã. Sau thùæng lúåi chuáng töi laåi nhêån àûúåc thû cuãa Trung ûúng khen ngúåi vaâ chó thõ. Chuáng töi luön nhúá lúâi daåy baão cuãa Höì Chuã tõch vaâ Trung ûúng: “Thùæng lúåi tuy lúán nhûng múái chó laâ bûúác àêìu, chuáng ta khöng nïn vò thùæng maâ kiïu, khöng nïn chuã quan khinh àõch”.
  53. Àöî Gia Nam - Nguyïîn Àùng Vinh (sûu têìm) 52 Dûúái sûå laänh àaåo vö cuâng saáng suöët cuãa Höì Chuã tõch vaâ Trung ûúng, chuáng töi nguyïån quyïët têm thûåc hiïån chó thõ cuãa Trung ûúng, quyïët têm giûä vûäng chñnh saách cuãa Àaãng vaâ Chñnh phuã, ra sûác hoåc têåp kinh nghiïåm chiïën dõch Àiïån Biïn Phuã, nïu cao tûå phï bònh vaâ phï bònh, khùæc phuåc tû tûúãng hûäu khuynh tiïu cûåc, chuã quan tûå maän, reân luyïån vaâ nêng cao yá chñ àêëu tranh àïí giaânh nhiïìu thùæng lúåi múái to lúán hún nûäa. Kñnh chuác toaân thïí caác àöìng chñ Trung ûúng Àaãng àûúåc maånh khoeã. Kñnh chaâo quyïët thùæng Àiïån Biïn Phuã ngaây12 thaáng 5 nùm 1954 Thay mùåt toaân thïí caán böå, àaãng viïn, chiïën sô mùåt trêån Àiïån Biïn Phuã Höåi nghõ caán böå chiïën thùæng Àiïån Biïn Phuã Baáo “Quên àöåi nhên dên xuêët baãn taåi Mùåt trêån” ngaây 16-5-1954 TOAÂN THÏÍ CAÁN BÖÅ VAÂ CHIÏËN SÔ MÙÅT TRÊÅN ÀIÏÅN BIÏN PHUÃ KÑNH GÛÃI: BAN THÛÚÂNG TRÛÅC QUÖËC HÖÅI VAÂ UYÃ BAN MÙÅT TRÊÅN LIÏN VIÏÅT TRUNG ÛÚNG Chuáng töi, toaân thïí caán böå vaâ chiïën sô mùåt trêån Àiïån Biïn Phuã vui mûâng baáo caáo lïn Quöëc höåi vaâ Mùåt trêån Liïn Viïåt, traãi qua mêëy thaáng chiïën àêëu liïn tiïëp chuáng töi àaä hoaân thaânh nhiïåm vuå tiïu diïåt toaân böå quên àõch úã Àiïån Biïn Phuã, giaãi phoáng toaân böå àêët àai Têy Bùæc. Chiïën thùæng vô àaåi naây coá laâ nhúâ sûå laänh àaåo saáng suöët cuãa Höì Chuã tõch, Trung ûúng Àaãng vaâ Chñnh phuã, sûå chó huy kiïn quyïët vaâ àuáng àùæn cuãa Böå Töíng tû lïånh, sûå quan têm chùm soác cuãa Quöëc höåi, cuãa Mùåt trêån vïì moåi mùåt tinh thêìn cuäng nhû vêåt chêët, laâ nhúâ toaân thïí nhên dên hêåu phûúng àaä ra sûác goáp cöng goáp cuãa, phuåc vuå tiïìn tuyïën. Sûå chùm soác cuãa Quöëc höåi vaâ Mùåt trêån laâm chuáng töi vö cuâng phêën khúãi vaâ caâng nhêån roä traách nhiïåm nùång nïì cuãa chuáng töi trûúác toaân dên.
  54. Àiïån Biïn Phuã - Sûå kiïån vaâ tû liïåu 53 Möîi lêìn àûúåc thû cuãa Quöëc höåi vaâ Mùåt trêån, cuãa àöìng baâo hêåu phûúng laâ möîi lêìn chuáng töi laåi àûúåc böìi dûúäng thïm vïì tinh thêìn, chuáng töi thïm tin tûúãng vaâ caâng quyïët têm chiïën àêëu. Sau khi chiïën dõch thùæng lúåi chuáng töi laåi àûúåc thû cuãa Quöëc höåi vaâ Mùåt trêån khen ngúåi vaâ ên cêìn daåy baão. Chuáng töi xin hûáa: “Khöng chuã quan khinh àõch, khöng tûå maän vúái thaânh tñch, ra sûác töíng kïët vaâ hoåc têåp kinh nghiïåm, sûãa chûäa nhûäng khuyïët àiïím trong chiïën dõch, nêng cao trònh àöå kyä thuêåt, chiïën thuêåt, töí chûác nhanh choáng chêën chónh böå àöåi, sùén saâng àïí àoaåt nhûäng thùæng lúåi múái lúán hún”. Àiïån Biïn Phuã ngaây lïî chiïën thùæng thaáng 5 nùm 1954 Thay mùåt toaân thïí caán böå vaâ chiïën sô mùåt trêån Àiïån Biïn Phuã Baáo “Quên àöåi nhên dên xuêët baãn taåi Mùåt trêån”, ngaây 16-5-1954 TOAÂN THÏÍ CAÁN BÖÅ VAÂ CHIÏËN SÔ MÙÅT TRÊÅN ÀIÏÅN BIÏN PHUÃ KÑNH GÛÃI : TOAÂN THÏÍ NHÊN DÊN HÊÅU PHÛÚNG Chuáng töi vui mûâng baáo tin cuâng àöìng baâo, chiïën dõch Àiïån Biïn Phuã vô àaåi àaä toaân thùæng. Toaân böå quên àõch úã àêy àaä bõ tiïu diïåt. Khu Têy Bùæc röång lúán àaä hoaân toaân giaãi phoáng. Thùæng lúåi to lúán naây chñnh laâ do Àaãng vaâ Chñnh phuã laänh àaåo, nhûng möåt phêìn quan troång laâ do toaân thïí nhên dên hêåu phûúng àaä hïët loâng hïët sûác goáp cöng goáp cuãa phuåc vuå cho tiïìn tuyïën. Chñnh nhúâ nhên dên àaä hùng haái tùng gia saãn xuêët, àoáng thuïë nöng nghiïåp, chñnh nhúâ bao nhiïu anh chõ em àaä tñch cûåc ài dên cöng giuáp àúä böå àöåi phuåc vuå tiïìn tuyïën, nhiïìu àöìng baâo àaä phuåc vuå chiïën dõch 5, 6 thaáng liïìn, nïn chiïën dõch naây múái thu àûúåc thùæng lúåi rûåc rúä nhû vêåy. Nhûäng tin tûác thùæng lúåi cuãa phong traâo phaát àöång quêìn chuáng vaâ caãi caách ruöång àêët úã hêåu phûúng àaä laâm cho chuáng töi vö cuâng phêën khúãi àaä cöí vuä chuáng töi duäng caãm chiïën àêëu, tñch cûåc diïåt àõch. Chuáng töi xin gûãi vïì hêåu phûúng loâng biïët ún cuãa chuáng töi àöëi vúái toaân thïí nhên dên àaä hïët loâng phuåc vuå tiïìn tuyïën, àaä kiïn quyïët àêëu tranh chöëng boån àõa chuã phong kiïën vaâ àaä hïët sûác quan têm sùn soác àïën chuáng töi vaâ gia àònh chuáng töi.
  55. Àöî Gia Nam - Nguyïîn Àùng Vinh (sûu têìm) 54 Àïí àaáp laåi cöng ún cuãa àöìng baâo, chuáng töi ra sûác hoåc têåp chñnh trõ, nêng cao thïm trònh àöå chiïën thuêåt, kyä thuêåt, nhanh choáng chónh àöën lûåc lûúång àïí laâm nhiïåm vuå múái vaâ giaânh nhûäng thùæng lúåi to lúán hún nûäa. Kñnh chuác toaân thïí nhên dên maånh khoeã, tùng gia saãn xuêët kïët quaã vaâ caãi caách ruöång àêët thaânh cöng. Kñnh chaâo chiïën thùæng Àiïån Biïn Phuã ngaây lïî chiïën thùæng 13-5 Toaân thïí caán böå vaâ chiïën sô úã mùåt trêån Àiïån Biïn Phuã Baáo “Quên àöåi nhên dên xuêët baãn taåi Mùåt trêån”, ngaây 16-5-1954 5 ÀIÏÌU KYÃ LUÊÅT CHIÏËN TRÛÚÂNG TRONG CHIÏËN DÕCH ÀIÏÅN BIÏN PHUÃ 1. Caán böå vaâ chiïën sô ngûúâi naâo, àún võ naâo giûä vûäng quyïët têm trong moåi tònh huöëng, àùåc biïåt trong nhûäng tònh huöëng khêín trûúng, gay go triïåt àïí chêëp haânh mïånh lïånh cêëp trïn, chiïën àêëu anh duäng, tiïu diïåt nhiïìu àõch, bùæt nhiïìu tuâ binh, thò àûúåc khen thûúãng. Ngûúâi naâo, àún võ naâo toã ra dao àöång, khöng triïåt àïí chêëp haânh mïånh lïånh, luâi bûúác trûúác quên àõch, do dûå trûúác khoá khùn, kiïëm cúá tröën traánh nhiïåm vuå thò bõ trûâng phaåt. 2. Caán böå vaâ chiïën sô ngûúâi naâo, àún võ naâo giûä àuáng kyã luêåt bñ mêåt, phoâng khöng, phoâng gian, nhêët laâ trong trûúâng húåp haânh quên truá quên gêìn àõch, khöng tiïët löå bñ mêåt kïë hoaåch taác chiïën, vaâ haânh àöång cuãa böå àöåi thò àûúåc khen thûúãng. Ngûúâi naâo, àún võ naâo keám tinh thêìn caãnh giaác khöng giûä àuáng kyã luêåt bñ mêåt, phoâng khöng, phoâng gian, àïí tiïët löå kïë hoaåch taác chiïën vaâ haânh àöång cuãa böå àöåi, àïí löå àûúâng haânh quên vaâ võ trñ truá quên, gêy thiïåt haåi cho böå àöåi, laâm aãnh hûúãng àïën thùæng lúåi cuãa chiïën dõch, thò bõ trûâng phaåt. 3. Caán böå vaâ chiïën sô ngûúâi naâo, àún võ naâo giûä àuáng kyã luêåt thúâi gian, hiïåp àöìng chùåt cheä vúái àún võ baån, giûäa böå binh vúái phaáo
  56. Àiïån Biïn Phuã - Sûå kiïån vaâ tû liïåu 55 binh, giûäa böå binh vúái böå binh hoaân thaânh nhiïåm vuå taác chiïën, thò àûúåc khen thûúãng. Ngûúâi naâo, àún võ naâo khöng theo àuáng kyã luêåt thúâi gian, khöng phöëi húåp chùåt cheä vúái àún võ baån, khiïën baãn thên mònh khöng laâm troân nhiïåm vuå laåi gêy töín thêët vaâ khoá khùn cho àún võ baån, thò bõ trûâng phaåt. 4. Caán böå vaâ chiïën sô ngûúâi naâo trong trûúâng húåp chiïën àêëu gay go, thûúng vong nhiïìu, maâ vêîn tñch cûåc khêín trûúng, nhanh choáng chêën chónh böå àöåi àïí chiïën àêëu liïn tuåc, nùæm vûäng thúâi cú, tiïu diïåt nhiïìu àõch, thò àûúåc khen thûúãng. Ngûúâi naâo, àún võ naâo khöng tñch cûåc khêín trûúng, chêåm chaåp uïí oaãi, khöng chuá yá chêën chónh böå àöåi, do àoá boã qua cú höåi, khöng chiïën àêëu liïn tuåc, khöng laâm troân nhiïåm vuå, thò bõ trûâng phaåt. 5. Caán böå vaâ chiïën sô ngûúâi naâo, àún võ naâo chêëp haânh àuáng chñnh saách thûúng binh sô tûã, chñnh saách chiïën lúåi phêím, chñnh saách tuâ haâng binh, thò àûúåc khen thûúãng. Ngûúâi naâo, àún võ naâo khöng chêëp haânh àuáng chñnh saách thûúng binh tûã sô, huyã hoaåi hoùåc sûã duång bûâa baäi chiïën lúåi phêím, bùæn giïët haânh haå tuâ haâng binh, thò bõ trûâng phaåt. Baáo “Quên àöåi nhên dên xuêët baãn taåi Mùåt trêån”, ngaây 10-3-1954 MÖÅT CAÁCH DIÏÎN ÀAÅT ÀÚN GIAÃN, DÏÎ HIÏÍU CUÃA BAÁC HÖÌ VÏÌ NIÏÌM TIN VAÂO THÙÆNG LÚÅI CUÃA TA ÚÃ ÀIÏÅN BIÏN PHUÃ Vaâo möåt ngaây thaáng 3, khi chiïën dõch Àiïån Biïn Phuã múái múã maân chûa àûúåc bao lêu, Baác Höì àaä tin tûúãng vaâo chiïën thùæng cuãa quên ta. Trong buöíi gùåp mùåt nhaâ baáo Öxtrêylia, Uynphrñt Búácseát, vúái phong àöå riïng biïåt cuãa mònh, Baác Höì àaä lêåt ngûúåc chiïëc muä àang cêìm trïn tay lïn röìi noái: - Àêy laâ Àiïån Biïn Phuã. Baác àûa tay chaåy quanh vaânh muä: - Nuái úã àêy vaâ chuáng töi cuäng úã àêy.
  57. Àöî Gia Nam - Nguyïîn Àùng Vinh (sûu têìm) 56 Baác nùæm tay laåi, nhêën maånh vaâo loâng muä, röìi noái tiïëp: - Coân àêy laâ quên Phaáp. Hoå khöng thoaát khoãi chöî naây àûúåc! Coá leä thúâi gian coân daâi nhûng hoå khöng thïí thoaát khoãi. Vúái caách diïîn àaåt êëy, Baác Höì àaä khùèng àõnh quyïët têm cuãa toaân Àaãng, toaân dên vaâ toaân quên ta tiïu diïåt toaân böå quên àõch úã Àiïån Biïn Phuã vaâ àaä nhòn thêëy trûúác laâ àõch khöng coân àûúâng thoaát. LÛÅC LÛÚÅNG TA VAÂ ÀÕCH THAM GIA CHIÏËN DÕCH ÀIÏÅN BIÏN PHUÃ TÑNH ÀÏËN TRÛÚÁC GIÚÂ NÖÍ SUÁNG 1. Lûåc lûúång ta: Töíng quên söë 51.445 ngûúâi, biïn chïë trong 9 trung àoaân böå binh, 1 trung àoaân sún phaáo 75mm (15 khêíu), 2 tiïíu àoaân lûåu phaáo 105mm (24 khêíu), 4 àaåi àöåi suáng cöëi 120mm (16 khêíu), 1 trung àoaân cao xaå 37mm (24 khêíu), 2 tiïíu àoaân cöng binh, 628 ötö taãi, 21.000 xe àaåp thöì vaâ 251.500 dên cöng. 2. Lûåc lûúång àõch: Töíng quên söë 11.800 tïn göìm 12 tiïíu àoaân vaâ 7 àaåi àöåi böå binh, 2 tiïíu àoaân phaáo 105mm, 1 tiïíu àoaân cöng binh, 2 tiïíu àoaân suáng cöëi 120mm (20 khêíu), 1 àaåi àöåi phaáo 155mm (4 khêíu), 1 àaåi àöåi xe tùng 18 têën (10 chiïëc). Maáy bay àõch thûúâng coá 7 khu truåc, 5 trinh saát, 4 vêån taãi vaâ 1 trûåc thùng. Ngoaâi ra coân àûúåc 2/3 trong töíng söë 227 chiïëc maáy bay neám bom vaâ tiïm kñch, 101 maáy bay vêån taãi trïn toaân Àöng Dûúng yïím trúå. Toaân böå quên àõch àoáng úã Àiïån Biïn Phuã àûúåc töí chûác thaânh möåt têåp àoaân cûá àiïím maånh chûa tûâng coá trïn chiïën trûúâng Àöng Dûúng cho àïën luác bêëy giúâ vaâ chia thaânh 3 “phên khu”, möîi phên khu göìm möåt söë “trung têm àïì khaáng”. - “Phên khu Bùæc” göìm 2 trung têm àïì khaáng: baãn Keáo vaâ àöìi Àöåc Lêåp. - “Phên khu Giûäa” göìm 5 trung têm àïì khaáng. - “Phên khu Nam” coân goåi laâ phên khu Höìng Cuám.
  58. Àiïån Biïn Phuã - Sûå kiïån vaâ tû liïåu 57 NHIÏÌU UYÃ VIÏN TRUNG ÛÚNG ÀAÃNG ÀI ÀÖN ÀÖËC CÖNG TAÁC CHI VIÏÅN CHO ÀIÏÅN BIÏN PHUÃ Trung ûúng Àaãng nhêån àõnh vêën àïì cung cêëp seä coá aãnh hûúãng àùåc biïåt quan troång túái cuöåc chiïën àêëu cuãa böå àöåi taåi mùåt trêån Àiïån Biïn Phuã, nïn quyïët àõnh àöång viïn lûåc lûúång toaân Àaãng vaâ toaân dên baão àaãm moåi nhu cêìu cuãa chiïën dõch. Böå Chñnh trõ cûã nhiïìu àöìng chñ uãy viïn Trung ûúng Àaãng ài caác khu, caác tónh àön àöëc cöng taác chi viïån tiïìn tuyïën. Àöìng chñ Nguyïîn Chñ Thanh, Chuã nhiïåm Töíng cuåc Chñnh trõ; àöìng chñ Vùn Tiïën Duäng, Töíng tham mûu trûúãng àûúåc Trung ûúng phaái ài Liïn khu Viïåt Bùæc, Liïn khu 3, Liïn khu 4. Àöìng chñ Nguyïîn Vùn Trên lïn tiïìn tuyïën trûåc tiïëp chó àaoå uãy ban chi viïån tiïìn tuyïën. Caác bñ thû liïn khu uãy nhêån chó thõ cuãa Trung ûúng phaãi tûå mònh trûåc tiïëp chó àaåo cöng taác huy àöång nhên lûåc, vêåt lûåc taåi àõa phûúng àïí phuåc vuå mùåt trêån. Àöìng chñ Hoaâng Anh àûúåc Trung ûúng àiïìu tûâ Nghïå An ra tùng cûúâng chó àaåo Thanh Hoaá, vûåa thoác vaâ kho nhên lûåc lúán nhêët vuâng tûå do. BÖÅ TRÛÚÃNG, THÛÁ TRÛÚÃNG CUÄNG RA MÙÅT TRÊÅN TRÛÅC TIÏËP CÛÁU CHÛÄA THÛÚNG BINH Quên y chiïën dõch àaä sûã duång toaân böå 7 àöåi àiïìu trõ cuãa Cuåc Quên y vaâ 4 àöåi àiïìu trõ cuãa 4 àaåi àoaân, 5 àöåi àiïìu trõ cuãa chiïën dõch àûúåc töí chûác thaânh bïånh viïån mùåt trêån, trong àoá 2 àöåi àiïìu trõ cuãa hêåu cêìn hoaã tuyïën àûúåc töí chûác thaânh bïånh viïån chuyïn àiïìu trõ thûúng binh nùång vaâ bïånh viïån chuyïn àiïìu trõ bïånh binh. Hêåu phûúng àaä tùng cûúâng cho mùåt trêån nhiïìu lûåc lûúång kyä thuêåt phûúng tiïån. Chñnh phuã àiïìu àöång caác giaáo sû vaâ sinh viïn Trûúâng Àaåi hoåc Y khoa ài phuåc vuå chiïën dõch. Caác thaây thuöëc nöíi tiïëng nhû baác sô Vuä Àònh Tuång - Böå trûúãng Böå Y tïë - Thûúng binh, baác sô Tön Thêët Tuâng - Thûá trûúãng Böå Y tïë cuäng ra tiïìn tuyïën trûåc tiïëp cûáu chûäa thûúng binh úã caác bïånh viïån mùåt trêån. Vò vêåy trong quaá trònh chiïën dõch hún 8.000 thûúng binh àaä àûúåc cûáu chûäa, àiïìu
  59. Àöî Gia Nam - Nguyïîn Àùng Vinh (sûu têìm) 58 trõ kõp thúâi, trong àoá hún 3.000 thûúng binh, bïånh binh phaãi àiïìu trõ daâi ngaây vaâ àûúåc chuyïín vïì caác bïånh viïån hêåu phûúng. Tiïìn phûúng Töíng cuåc Cung cêëp àaä thaânh lêåp ban chuyïín thûúng, töí chûác möåt tuyïën chuyïín thûúng cú giúái göìm 9 traåm nghó doåc àûúâng vaâ “möîi xe ö tö laâ möåt bïånh xaá lûu àöång”. Möåt tuyïën chuyïín thûúng bùçng caáng böå vúái 22 traåm vaâ “möîi töí caáng laâ möåt gia àònh thûúng yïu”. Ngoaâi viïåc cûáu chûäa, àiïìu trõ cho thûúng bïånh binh ta, quên y chiïën dõch coân töí chûác cûáu chûäa cho 1.487 sô quan, binh lñnh àõch bõ thûúng, bõ bùæt laâm tuâ binh. Baão àaãm hêåu cêìn cuãa ta cho chiïën dõch Àiïån Biïn Phuã Trong 210 ngaây (tûâ thaáng 11-1953 àïën thaáng 7-1954) lûåc lûúång vaâ baão àaãm hêåu cêìn cuãa ta phuåc vuå cho chiïën dõch Àiïån Biïn Phuã nhû sau: - Quên söë hêåu cêìn chiïën dõch: 3.168 ngûúâi, phên böë trong 7 àöåi àiïìu trõ, 1 àöåi vêån taãi ö tö 446 xe, Binh traåm 18 vaâ traåm àiïìu chónh giao thöng, kho quên nhu, quên khñ. - Lûåc lûúång tùng cûúâng coá: 4 tiïíu àoaân cöng binh sûãa àûúâng, 2 àaåi àöåi thöng tin, 2 tiïíu àoaân 37mm (24 khêíu) vaâ àaåi àöåi 12,7mm. - Lûåc lûúång dên cöng: 261.453 ngûúâi, vúái 3 triïåu ngaây cöng, 20.911 xe àaåp thöì, 11.800 beâ maãng, 500 ngûåa thöì. - Lûúng thûåc, thûåc phêím cung cêëp trong chiïën dõch: + 25.056 têën gaåo (trong àoá Viïåt Bùæc: 5.229 têën, Liïn khu 3: 1.464 têën, Liïn khu 4: 9.052 têën, Têy Bùæc: 7.311 têën, khu vûåc Nêåm Hu vaâ Thûúång Laâo: 2.000 têën). + 907 tênë thõt (Viïåt Bùæc: 454 têën, Liïn khu 3: 64 têën, Têy Bùæc: 389 têën). + 917 têën caác loaåi thûåc phêím khaác. + 1.860 lñt dêìu ùn vaâ 280kg múä. + 71 têën quên trang. + 1.783 têën xùng dêìu. + 55 têën thuöëc vaâ duång cuå quên y. - Àiïìu trõ cho: 10.130 thûúng binh vaâ bïånh binh (chûa kïí söë thûúng bïånh binh cuãa àõch).