Bài giảng Điều dưỡng hồi sức cấp cứu - Bài 1: Đánh giá và xử trí trong cấp cứu ban đầu - Nguyễn Phúc Học

Nội dung text: Bài giảng Điều dưỡng hồi sức cấp cứu - Bài 1: Đánh giá và xử trí trong cấp cứu ban đầu - Nguyễn Phúc Học

1. KHOA ĐIỀU DƯỠNG MÔN:ĐIỀU DƯỠNG HỒI SỨC CẤP CỨU Bài 1 :ĐÁNH GIÁ & XỬ TRÍ TRONG CẤP CỨU BAN ĐẦU GVHD:Nguyễn Phúc Học SVTH: Trần Thị Kiều Anh (2020513307) Ngô Thị Hồng Cẩm (2020510710) Nguyễn Thiên Chương (2021515602) Phan Quốc Đại (2021513526) Nguyễn Thị Dung (2020510896)
2. MỤC TIÊU 1. Nêu được các khái niệm, tính đặc thù và các rối loạn tâm lý hay gặp ở nạn nhân và gia đình nạn nhận khi vào cấp cứu ban đầu. 2. Trình bày được các nguyên tắc khi tiếp cận và xử trí nạn nhân cấp cứu. Các nguyên tắc cần tuân thủ để tránh sai lầm. 3. Trình bày được trọng tâm của một sô chuyên đề trong cấp cứu ban đầu như phân loại, vận chuyển, chấn thương do tai nạn, ngừng tim vv
3. 1. ĐẠI CƯƠNG: A.Khái niệm: B.Các đặc thù : ❑ Nhiều khó khăn, thách thức. - Là sự hỗ trợ và can thiệp của người cấp cứu;nhằm cứu ❑ suy nghĩ xác nhận hoặc loại trừ các bệnh lý, rối sống, ngăn chặn tình hình loạn đe dọa tính mạng hoặc đe dọa một bộ phận xấu, nguy hiểm cho người bị của nạn nhân. ❑ Nhận định và phản ứng tiến hành song song nhiều nạn. quy trình,còn thăm khám và đánh giá tuần tự từng quy trình có thể lại không phù hợp và nhiều khi là quá chậm trễ đối với yêu cầu cấp cứu. ❑ Dễ bỏ sót nạn nhân khi bị quá tải. ❑ Xử lý cấp cứu theo tính ưu tiên . ❑ Tiếp cận và sắp xếp giải quyết các việc liên quan đến ngừng tuần hoàn và tử vong.
4. 2.CÁC NGUYÊN TẮC KHI TIẾP CẬN, XỬ TRÍ : a.Nguyên tắc tiếp cận và xử trí nạn b. Nguyên tắc cần tuân thủ để tránh nhân cấp cứu : các sai lầm : • Phân loại ưu tiên . • Chú ý dấu hiệu sống,ghi chép của • Ổn định nạn nhân trước khi tập trung tuyến trước. thăm khám, xử trí chi tiết . • Thận trọng vào các thời điểm và • Ưu tiên chẩn đoán và xử trí rối nhóm nạn nhân nguy cơ cao . loạn/tổn thương nguy hiểm . • Chú ý đến các chẩn đoán quan trọng • Chuyển: vào viện/vào ICU/trung tâm có nguy cơ cấp cứu cao . can thiệp đột quỵ . • Chú ý đến cửa sổ điều trị/thời gian vàng trong cấp cứu.
5. 3.TÂM LÝ CỦA BỆNH NHÂN VÀ NGƯỜI NHÀ : a.Người bệnh : b.Người nhà : ❖ Hiểu tâm lý BN, gánh nặng kinh tế . ❖ Trấn an, giải thích cho người nhà NB. ❖ Tôn trọng BN và không phân biệt ❖ Thấu hiểu tâm lý của người nhà NB. BN . ❖ Tôn trọng người nhà NB. ❖ Thường có mặt khi BN bất thường. ❖ Chủ động thông báo cho gia định nạn → Xử trí:Bằng các “liệu pháp hành vi nhân. nhận thức” ❖ Khai thác thông tin , cảm nhận của họ về quá trính bệnh nhân.
6. 4. Đánh giá và xử trí khi cấp cứu ban đầu : • Đánh giá ban đầu và kiểm soát các “chức năng sống” . • Bảo đảm chức năng hô hấp . • Chức năng tuần hoàn - Đánh giá, đảm bảo huyết động và cầm máu. • Chức năng thần kinh và tâm thần • Chức năng thận cần lưu ý trong cấp cứu ban đầu . • Cân bằng nước, điện giải, toan kiềm . • Chăm sóc dinh dưỡng và phòng loét do đè ép sớm . • Nhu cầu về calo. • Đường nuôi dưỡng.
7. 5. Một số chuyên đề cấp cứu ban đầu: 5.1 Nhận định: 5.2 Phân loại: -Nhận định phân loại nạn nhân cấp cứu. - Nhận định phân loại nạn nhân chấn thương.
8. 5.3 Chấn thương do tai nạn Tiếp cận nạn nhân chấn thương do tai nạn -Xem xét hiện trường -Xem xét nhanh nạn nhân kỳ đầu -Cấp cứu ban đầu: theo thứ tự ưu tiên A-B-C - Xem xét nạn nhân kỳ hai 5.4 Ngạt thở, ngừng thở : -Xác định ngừng thở, ngạt thở -Kỹ thuật cấp cứu – hô hấp nhân tạo (miệng - miệng) -Đánh giá hiệu quả, theo dõi *Chú ý: Thời gian thổi miệng - miệng phải liên tục cho đến khi bàn giao nạn nhân cho nhân viên y tế làm tiếp. 5.5 Nghẹn đường thở do dị vật: -Do sặc thức ăn hay dị vật là tai nạn tối khẩn cấp . -Nhận biết dị vật đường thở qua cách thở.
9. 5.6 Ngừng tim – cấp cứu ngừng tuần hoàn cơ bản : -Chẩn đoán xác định - dựa vào 3 dấu hiệu: Mất ý thức đột ngột + Ngừng thở + Mất mạch cảnh. -Chẩn đoán nguyên nhân: Song song với hồi sinh tim phổi cơ bản: ❑11 nguyên nhân gây ngừng tuần hoàn thường gặp và có thể điều trị nhanh chóng là: (1) Thiếu thể tích tuần hòan; (2) thiếu oxy mô; (3) toan hóa máu; (4) tăng/tụt kali; (5) hạ đường huyết; (6) trúng độc cấp; (7) ép tim cấp; (8) tràn khí màng phổi áp lực; (9) tắc mạch vành; (10) chấn thương; (11) Hạ thân nhiệt. 5.7 Cấp cứu chảy máu : -Chảy máu trong và chảy máu ngoài -Không nên cố rửa , sát trùng vết thương đang chảy máu ồ ạt, vết thương hở rộng. Không đặt vào vết thương sợi thuốc lá hoặc cỏ nhai dập. -Không cố rút dị vật ra khỏi vết thương nếu có. -Garô đươc chỉ dịnh xữ dụng rất hạn chế! -Khi đặt garo phải tuân thủ qui tắc an tòan
10. 5.8 Sốc chấn thương -Xác định sớm sốc chấn thương -Xử trí : + Nạn nhân nằm ngửa chân kê cao hơn đầu khoảng 40cm. ngờ chấn thương vùng ngực, gãy xương sườn . +Tư thế khi nghi ngờ chấn thương đầu, gãy xương chân, cột sống +Tư thế khi nạn nhân bị nôn . +Tư thế khi nạn khó thở, nghi ngờ chấn thương vùng ngực, gãy xương sườn . 5.9 Cấp cứu điện giật 5.10 Cấp cứu ngộp nước, đuối nước: -Tách nạn nhân ra khỏi nguồn điện -Nạn nhân bị ngộp nước thường trong tình -Cấp cứu ngay lập tức. trạng bất tỉnh, ngưng thở, ngừng tim, hạ thân −Cấp cứu tại chỗ nhiệt do lạnh. −Cấp cứu kiên trì liên tục. -Đánh giá và tiến hành cấp cứu nạn nhân theo -Kỹ thuật cấp cứu : áp dụng cấp cứu A-B-C đồng thời ủ ấm cho nạn nhân . suy hô hấp và ngưng tim. -Chú ý: Không để mất thời gian cho công việc làm nước ra khỏi phổi
11. 5.11 Cấp cứu bỏng 5.12 Gãy xương , trật khớp, bong gân: -Bỏng do nhiệt ,lạnh,hóa chất , phóng xạ Vì khó phân biệt ba loại tổn thương trên, , bức xạ , điện . nạn nhân cấp cứu ban đầu, nên xử trí theo -Mức độ của bỏng tùy thuộc vào độ sâu , nguyên tắc chung như sau: độ rộng ,vị trí tổn thương và thời gian -Chống sốc, chống đau, chườm mát. tiếp xúc . -Bất động tạm thời. Băng nẹp cố định Chú ý : chắc chắn nhưng không quá chặt gây chèn ✓Không chạm tay trực tiếp vào nơi bị ép cản trở lưu thông máu. bỏng. -Kiểm tra xem đầu chi có bị tê, tím tái và ✓ Không thoa dầu, mỡ, kem đánh răng, mạch cổ tay hoặc cổ chân có còn hay nước mắm vào nơi bỏng. không. ✓ Không phá vỡ các bọng nước. -Đối với gẫy xương hở, phải xử trí vết ✓ Chèn gạc hoặc vật liệu chống dính ở thương, cầm máu, chống sốc trước khi kẽ ngón khi xử trí bỏng tại bàn tay, bàn thực hiện thao tác bất động tạm thời. chân. 5.13 Chấn thương cột sống : -Đây là chấn thương nghiêm trọng . -Khi chấn thương cột sống được nghĩ đến, người cấp cứu không xoay trở nạn nhân một cách “thô bạo”, không làm di động cột sống. Đặt và cố định nạn nhân vào băng ca hoặc tấm gỗ cứng khi di chuyển. Di dời và nâng nạn nhân như một khúc gỗ.
12. 5.14 Cấp cứu choáng do nóng và say nóng: -Đưa nạn nhân ra nơi thoáng mát, cởi quần áo,lau, chườm mát,dung dịch nước điện giải ORS nếu chưa bị hôn mê, co giật. -Gọi Y tế khẩn cấp . 5.15 Các tai nạn lao động đặc biệt: -Đảm bảo sinh tồn ,làm ngưng chảy máu , chống sốc, bảo quản chi bị tách rời -Không nhét ruột vào bụng,không rửa trực tiếp VT. -Không cố rút dị vật ra ,băng và không ép VT. -Rửa sạch VT bằng nước và xà phòng ( do rắn hoặc chó cắn, côn trùng chích). 5.16 Vận chuyển bệnh nhân: -Nạn nhân được sơ cứu và vận chuyển nhẹ nhàng. -Nạn nhân bị thương nặng không được vận chuyển mà phải dùng xe cấp cứu.Cáng thương: cáng bạc, võng, cánh cửa , ván gỗ .
13. 6.CÂU HỎI LƯỢNG GIÁ: 1.Chọn câu đúng nhất ~ với người điều dưỡng, khi hỏi bệnh ngay lúc vào nạn nhân vào viện quan trọng nhất là hỏi: A.Lý do vào viện B.Thời gian mắc bệnh C.Lý do chuyển viện D.Tiền sử dị ứng thuốc 2.Chọn câu sai ~Những điểm quan trọng cần lưu ý trong thời kỳ đầu xử trí cấp cứ nạn nhân chấn thương A.Ưu tiên những ván đề liên quan đến tính mạng nạn nhân B.Điều trị ngay nhưng phải dựa vào chẩn đoán xác định C.Ưu tiên thu nhập những triệu chứng toàn thân nguy cơ đe dọa tính mạng nạn nhân . D.Không tạo thêm nguy hiểm cho việc vận chuyển và phác đồ điều trị
14. CẢM ƠN THẦY VÀ CÁC BẠN ĐÃ LẮNG NGHE !