Giáo trình Tennis hiện đại

Nội dung text: Giáo trình Tennis hiện đại

1. TENNIS HIỆN ĐẠI CHƯƠNG 1: NHỮNG HUYỀN THOẠI PHỔ BIẾN VÀ NHỮNG QUAN TÂM CƠ BẢN Nếu bạn giống như nhiều vận động viên khác, làm ra vẻ tốt mặc dù bạn không thể điều khiển được các cú đánh mà bạn lớn tiếng khoe khoang trong phòng thay quần áo, chắc chắn bạn cũng chẳng tinh thông gì các cú đánh mà bạn thấy các tay vợt nhà nghề đánh- các cú đánh chéo sân tấn công chéo bên góc, cú lốp topspin, cú underspin bỏ nhỏ, cú trả giao bóng vào ngay chân đối thủ. Do đó hãy trung thực. Hãy cắt ngang sụ tưởng tượng và chỉ tập trugn vào các việc luyện tập cho thật nhuần nhuyễn các cú đánh theo nguyên tắc căn bản. Hãy tập đánh cú dứt điểm và bạn sẽ đánh bạn phần lớn những người hiện nay đang đánh bại bạn. Nếu bạn có thể tập đánh bóng sâu, thẳng xuống giữa sân, và giữ cho bóng đi vào sân- dó là tất cả chiến lược mà bạn cần nắm để đánh bại 99% các vận động viên trên thế giới. Cố thi đấu kiểu này nghe có vẻ hơi chán ngắt:”Tôi muốn làm một điều gì hay ho hơn việc chơi như vậy”, nhưng hãy tin tôi, bạn sẽ không bao giờ thấy chán khi chiến thắng. Tôi chưa bao giờ nghe bất cứ ai than phiền: “Chán thật, tôi lại thắng!” Trước khi trình bày sâu hơn về việc đánh ra các cú điển hình xin giới thiệu đến các bạn một cái nhìn tổng quan về môn quần vợt. Trước tiên, là một số chức năng của cơ thể và các lý do về sinh lý tại sao người ta không cải tiến được. Thứ đến, cố bác bỏ các huyền thoại hằng đeo bám khiến nhiều người không thể chơi hay hơn. Và thứ nữa, giới thiệu các nguyên tắc căn bản đã được đánh giá là mang tính quyết định để chơi cho “ra trò”. THIẾU HIỂU BIẾT Thỉnh thoảng các phụ huynh thắc mắc:”Họ phải tranh đua thế nào khi họ chơi quần vợt với con em của họ? “ Câu trả lời là: bạn không cần phải xô tới lưới và triệt
2. từng đường bóng, nhưng ít nhất đừng mắc sai phạm cố tình để làm cho các em cảm thấy thoải mái hơn. Nếu bạn vẫn cứ chiến thắng, chẳng sao. Quả là lúc này bạn cư việc vui vì trong vòng hai hay ba năm nữa chúng sẽ hạ bạn. Phần lớn các thanh niên bị cuốn hút vào quần vợt họ không hề nao núng vì họ sẽ tiến bộ. Nhưng người lớn thì lại nghĩ rằng, “ui chà, tôi đã thi đấu suốt nhiều năm-làm gì phải mất thì giờ với những thứ linh tinh về cú đánh. Do đó khi bạn bắt đầu tập với các kiểu cầm vợt khác nhau hoặc tập một cú đánh mới, bạn sẽ tập tốt hơn nếu bạn nhớ rằng:hãy thoải mái với những cảm giác khó chịu; vì cảm giác khó chịu ấy thường kèm theo các cú đánh mới, chính xác sẽ làm cho bạn nổi tiếng. Bất kể bạn có thể đánh bóng một kiểu duy nhất nào, dù cú đánh của bạn có phần độc đáo nhưng thực hiện những sửa chửa cho một cú đánh luôn luôn gặp khó nhọc, vì bạn phải phá bỏ kiểu của chương trình vận động hay nói cách khác bạn đang làm ngược lại cái đã trở nên dễ chịu đã ăn sâu vào não của bạn, mặc dù ngay cả khi bạn chỉ chơi môn này 5 hay 6 tháng. Trên căn bản, bạn đang cố gắng thay đổi phần mềm ứng dụng, và não của bạn không thích làm như thế thật nhanh chóng. Nó thường chỉ trích phương pháp cũ mặc dù cái mới có thể tốt hơn nhiều cho bạn. Một thống kê của trường Cao Đẳng quần vợt (Tennis College) ở Coto de Caza, tiểu bang California Hoa Kỳ nhiều người đến luyện tập đã mang đến 185 cử động với cú đánh phải của họ, nhưng khi họ được hướng dẫn cố điều chỉnh căn bản để cắt ngang 110 cử động xa lạ, họ nói: “Kiểu đánh này thật sự lọng cọng”. Tuy nhiên cảm giác khó chịu kèm một cú đánh chính xác là cái mà bạn phải chấp nhận nếu bạn mong muốn sửa chữa một thói quen xấu. Ngay cả một thay đổi nhỏ của cách cầm vợt đòi hỏi vận dụng một nhóm cơ mới. Một người chơi quần vợt 25 năm, khi được hướng dẫn sửa ½ cm cách cầm vợt của anh ta, thì anh ta đã bị phồng tay. Bị bản ngã can thiệp vào là một trở ngại khác gây ảnh hưởng cho các thay đổi quan trọng trong cú đánh của bạn. khi một huấn luyện viên nhà nghề bắt đầu sửa chữa
3. cái mà bạn cảm thấy dễ chịu, khuynh hướng tự nhiên của bạn là bạn nghĩ có điều gì đó sai trong phương pháp của anh ta hơn là trong cú đánh của bạn. Hơn nữa, huấn luyện viên nhà nghề giỏi đã thường nghe than phiền, “ôi, trước khi tôi đến đây học tôi đánh khá hơn.” Điều đó gần như luôn là sự thật. BẤt kể là môn thể thao nào, khi bạn cố điều chỉnh, luôn có một sức mạnh lôi kéo bạn trở về mức độ thoải mái cũ. Tiến sĩ Joe Sheehan, cựu chuyên gia tâm lý tại UCLA và là bác sĩ chuyên khoa về trị liệu khả năng nói, thực hiện một nghiên cứu liên quan đến những người nói cà lăm, gọi hiện tượng xung đột “tiếp cận-né tránh”: bạn muốn làm một điều gì đó theo cách mới nhưng bạn lại muốn giữ một số của cái cũ, và bạn bị kẹt ở ngay giữa, do dự giữa hai cái. Điều này có thể sẽ làm hỏng lối đánh của bạn. Ví dụ như, người ta sẽ bỏ ra một tuần tại Trường Huấn Luyện Quần Vợt và hết sức cố gắng để giải quyết các vấn đề căn bản trong cú đánh của họ. Nhưng khi họ trở về nhà để thi đấu với đối thủ cũ mà họ đã từng thua 6-3, 6-3, nay họ có thể thua 6- 0, 6-0. Chỉ là tự nhiên đối với họ khi nghĩ rằng:”Ôi, tôi không thể chờ để chơi theo kiểu mới”. Bản ngã của họ đánh vật dữ dội trong suốt vài tuần liên tiếp sau đó, trừ khi họ kiên nhẫn và thực sự luyện tập cật lực để ghi sự cảm nhận về những cú đánh mới, họ sẽ sớm trở lại với cùng kiểu đánh thoải mái cũ. Lý do khiến họ trở nên dở hơn trước khi họ bắt đầu khá hơn là vì khi tập những cái mới, họ không còn cách xử lý tốt đối với kiểu đánh cũ và cũng không điều khiển được cái mới của họ, và vì vậy họ có những thành tích rất thất thường. Tình trạng mà bạn phải thực sự trải qua là: nếu sự khó nhọc bạn đang trải qua vì thua lớn hơn nỗi vất vả mà bạn phải chịu để chỉnh sửa, lúc đó bạn sẽ phải cố sức để sửa chữa lại. Bạn sẽ thử nghiệm, bạn sẽ có đầu óc cởi mở, bạn sẽ tập trung, bạn sẽ không cố tránh né yếu điểm của bạn khi bạn tô bóng sức mạnh của bạn- và bạn sẽ có một tương lai tốt đẹp hơn trong môn thể thao này hơn là những người trung bình. Phần lớn mọi người có khuynh hướng đứng lại một chỗ khi thành tích của họ
4. đạt đến một trình độ nào đó, và bạn sẽ rất ngạc nhiên về sự tiến bộ nhanh chóng, đạt đến trình độ thi đấu cao hơn nếu bạn có thể cố gắng cho đến khi phần mềm ứng dụng mới trở nên thoải mái. Một ngăn trở để dành được những cú đánh tốt là huyền thoại trong quần vợt là:”bạn phải làm những gì thấy là tự nhiên, “ vì mọi cử động tự nhiên khiến cho bạn cảm thấy dễ chịu. Ngược lại, bạn phải hiểu rằng, mọi thứ là tự nhiên trong quần vợt trở thành thứ ít được mong đợi vì quần vợt là một môn thể thao không tự nhiên. Lý do quần vợt là một môn thể thao không tự nhiên, khó luyện tập tinh thông là vì lăn tròn cẳng tay khi đánh quả phải là tự nhiên thay vì giữ nó cố định, đánh theo mặt phẳng nằm ngang là tự nhiên thay vì đánh từ thấp đến cao, nhìn người thay vì nhìn bóng mà đánh là tự nhiên, quan sát cú đánh của đối thủ và cố xác định lại quyết định của bạn về hướng di chuyển của bóng là tự nhiên thay vì phản ứng thưo một cách rất bản năng ngay lúc bóng rời khỏi vợt là tự nhiên. Nếu quần vợt là một môn thể thao tự nhiên, chúng ta sẽ có rất nhiều người đánh bóng một cách chính xác, ngay từ lúc ban đầu mới cầm vợt. Bạn muốn chơi quần vợt giỏi, thì các phần mềm ứng dụng xa lạ truyền từ não đến các cơ phải được rèn luyện cho đến khi thói quen cũ bị phá bỏ. Tất nhiên, điều này không có nghĩa là bạn không tự nhiên lúc bắt đầu thì bạn sẽ trở nên vụng về vào lúc kết thúc. Bạn có thể tập đánh bóng với các cú đánh dễ dàng, trôi chảy khi đầu tiên bạn đã không tự nhiên và khó chịu. Khi nghe một người nói ngay sau lần thử nghiệm đầu tiên:”Hê, tôi tập cú đánh trong sách này dạy- nó thật tuyệt”, bạn tin tôi đi, người này chắc chắn đã không thật sự sữa chữa, vì nếu nó dễ chịu, nó thường là cái mà người này vẫn quen làm. Đó là lý do vì sao một huấn luyện viên nhà nghề giỏi không dạy “sự thoải mái”. Họ sẽ không liên tục nói với bạn:”Nếu điều đó dễ chịu, hãy tiếp tục làm như vậy”, trừ khi điều bạn đang làm là chính xác. Khi người ta đang thay đổi phần mềm ứng dụng, đó là một sự tập luyện
5. nhất thời, và nó cần một vài tuần tập trung cố gắng để hoàn thành một sự luyện tập thường xuyên. Sau khi nó được hoàn tất, não dường như quên phần mềm ứng dụng cũ. Gần như mọi người mang vào sân quần vợt rất nhiều các ấn tượng sai về trình độ đánh bóng và cách chơi môn thể thao này. Nhưng đừng suy nghĩ quá hời hợt về các ấn tượng này, vì nó có mọi thứ liên quan đến thái độ của bạn về môn này, sự tiến bộ của bạn trong tương lai, và ngay cả cuộc chiến đấu ngấm ngầm trong nội tâm của bạn. Tưởng rằng sân đấu rất to lớn Khi bạn đứng tại đường biên cuối sân, bạn sẽ có cảm nhận tự nhiên sân quần vợt rất rộng lớn, với nhiều khoảng trống cho bạn dễ dàng điều khiển bóng mà không sợ bóng bay ra ngoài. Tuy nhiên trên thực tế, nếu bạn muốn đánh bóng vào trong sân, bạn phải cố gắng hình dung ra việc bạn đang đánh bóng trên một lề đường dài, hẹp, khi bạn dùng vợt điều khiển bóng đi về phía mục tiêu. Đứng trên góc đường biên cuối sân bên phải bạn muốn đánh một đường bóng chữ I, rồi đánh một đường bóng chéo sân bạn chỉ có 19,1 độ để di chuyển hướng đà đi của vợt. Từ vạch trung tâm, nhắm từ góc này sang góc kia, bạn vẫn chỉ có 19,6 độ để đánh bóng. Không may thay, mặc dù đà đi của vợt khi đánh một cú chữ I từ cuối sân phải thực sự giống đà đi của vợt khi đánh một cú đường chéo từ cuối sân, đó không phải là cách mà phần lớn mọi người đánh bóng. Khi đối thủ của họ đứng ở một góc họ nghĩ rằng:”Tôi nắm được anh ta rồi!” và họ tiến hành một cú đánh 180 độ và họ đẩy bóng đi ngang ra ngoài 3cm. “ Họ là những người hiếm khi có cơ hội thi đấu với đối thủ ở vòng kế tiếp. Khái niệm về lưới “thấp” Mọi người thích nói về lưới thấp. Tuy nhiên bạn luôn thấy họ lên lưới và nhắc lại cú đánh cuối cùng với tiếng kêu: “Một phân nữa thôi, tôi đã có thể hạ được hắn rồi!” Điều mà họ không hiểu là muốn đánh một quả bóng trên một mặt phẳng nằm ngang (như mặt sân quần vợt) thực ra lưới rất cao. Khi bạn đứng tại đường biên
6. cuối sân, bạn phải cao ít nhất là 2 m bạn mới có thể nhìn qua lưới để thấy được phần sân của đối thủ khi bạn đánh bóng từ đường biên cuối sân, chúng ta nhìn qua các lỗ ô vuông nho nhỏ của cái lưới suốt cả cuộc đời để xem bóng rơi xuống bên kia sân đối thủ. Vì vậy, để chơi môn thể thao này một cách chính xác, bạn phải nghĩ về việc nâng bóng đưa lên qua một hàng rào cao. Tưởng tượng ra một cái lưới bóng chuyền hơn là một cái lưới quần vợt, và tập trung vào việc nâng các cú đánh của bạn lên- với một mức độ của topspin- để bóng rơi đi sâu bên phần sân của đối thủ hơn là luôn mắc vào viền lưới. (Xem chương 2 về những chi tiết được mô tả về topspin). Có một điều thật thú vị xảy ra về tâm lý, khi bạn dựng lên những tấm ván, hay một tấm lưới bằng sắt che khuất cái lưới, mọi người đột nhiên chùng gối và nâng bóng lên. Nhưng khi bạn lại dựng cái lưới thường ngày trở lại, họ quay lại với cú đánh ngang (flat) cũ của họ. Hiểu sai về “Cú đsanh bóng đi rà rà sát lưới” Các vận động viên nào tiếp tục mường tượng ra một cái lưới thấp chỉ củng cố cho một trong số các chuyện tưởng tượng phổ biến nhất làm hỏng cách chơi quần vợt: khái niệm về một quả bóng quần vợt pảhi được đánh trên một mặt phẳng ngang, với một cú đánh bóng đi mạnh sát đường biên lý tưởng. Thú vị là, các tay vợt nhà nghề có một sự tiếp cận hoàn toàn khác. Họ biết rằng quần vợt không phải là một môn thể thao đánh ngang (flat), mà là một môn nâng lên, nân lên rất mạnh nhưng vẫn làm cho bóng đi xuống bên trong sân của đối thủ, muốn vậy họ phải phát triển khả năng để đánh topspin để nâng bóng lên từ 1m20 đến 1m80 cao qua lưới, khi cả hai vận động viên đều đứng tại đường biên cuối sân. Các vận động viên nhà nghề cũng biết rằng bóng di chuyển trên mặt phẳng ngang bắt đầu rơi sớm hơn bóng được đánh với cùng một tốc độ như vậy nhưng được nâng lên với topspin. Do đó bạn sẽ thấy buồn cười với sự ngược đời được minh họa bởi các vận động viên trung bình hay nói rằng:” Tôi không thể chờ để đánh bóng giống như một tay
7. vợt nhà nghề đánh các đường bóng thấp rà rà sát lưới tuyệt vời”, trong lúc các vận động viên nhà nghề đi vào phòng thay quần áo sau một trận đấu đã rên lên rằng: Ôi, tôi đánh thật tồi tệ., Bóng của tôi đi quá gần với lưới. Nguyên lý về vợt có khả năng bị sai hoặc không chính xác Quả bóng quần vợt thực sự là một người bạn, không phải là kẻ thù của bạn: phần lớn các quả giao bóng quần vợt đều tròn và nó luôn đi chính xác tới nơi nào bạn muốn đánh nó tới. Không may thay, nếu bạn xem quả bóng như là một người bạn thì bản ngã của bạn cần được dẹp đi, và vợt của bạn trở thành mục tiêu của tất cả sự chán nản và các lời bào chữa. Rất nhiều bạn thường xuyên khi đánh một cú tệ hại thì bản năng đầu tiên của bạn là kết tội cây vợt! Bạn búng dây vợt hoặc đập nó lên đầu gối để thử, trong khi miệng lầm bầm rằng, “Cái đồ chết tiệt này cho tôi một miếng khó nuốt đây”. Những chuyên viên thống kê chuyện vui thể thao của môn quần vợt, đã nói rằng nhiều người sau khi đánh thua ra đã than phiền:” Tôi sẽ trả lại cây vợt này vì nó không có quả trái”. Hãy thực tế một chút. Ngay cả ở trình độ nhà nghề, dù bạn sử dụng vợt graphite hay titanium, dây cước hay dây nylon- vợt sẽ đi xa hơn cả mức khả năng của bạn. Tay vợt nhà nghề thế giới Bobby Riggs đã cầm một cây chổi đánh bại một vận động viên tài tử, và nếu trong cọng rơm có nhiều tính chất đàn hồi, thì dây cước hay dây nylon không phải là vấn đề. Thật ra, tất cả các vận động viên tài giỏi chỉ nói về việc họ không có khả năng để thực hiện một kiểu đánh chính xác. Họ không bao giờ nói:”Tôi không chiến thắng giải thi đấu vì tôi có một cây vợt quá tệ”. Chắc chắn một cây vợt đắt tiền có thể hỗ trợ cho bạn nhiều hơn một chút và làm cho bạn thấy dễ chịu, nhưng nó sẽ không làm cho bạn dành được chiến thắng tại các trận đấu nếu bạn đánh bóng không chính xác. Gân như mọi cây vợt sẽ làm những gì bạn đòi hỏi nếu bạn đặt nó ở đúng tư thế và vào đúng lúc. Tuy nhiên phần lớn mọi người hay đặt vợt ở sai tư thế khi đánh bóng, nhưng lại mong đợi nó đánh được một cú đánh thắng cuộc.
8. “Tôi không đủ thông minh để chơi quần vợt cho hay” Khi nói về sự phức tạp của kỹ thuật và chiến thuật đối với một vận động viên loại khá, thỉnh thoảng bạn hãy suy nghĩ:”Tôi không đủ thông minh để làm tất cả những điều đó. Tôi chỉ đứng tại đường biên cuối sân và cố phơi nắng, kiếm mồ hôi thôi”. Các bạn đừng lo lắng như vậy, trong lần trắc nghiệm về cá tính và tâm lý cho 20 vận động viên thành công tại các giải thi đấu, với hy vọng có thể tách riêng một số thay đổi về mặt tâm lý để giúp bạn trở thành nhà vô địch. Ví dụ như, môn quần vợt này đòi hỏi rẩt nhiều hoạt động với trình độ hiểu biết cao và các vận động viên hàng đầu có lẽ thông minh hơn những người có trí tuệ bình thường như chúng ta. Nhưng khi kết quả kiểm tra được đưa ra, chỉ số thông minh được xếp hạng từ 88 đến 144- đây là chỉ số của các vận động viên có trí tuệ chậm phát triển có thể giáo dục được. Vì vậy với giả định rằng tất cả độc giả của cuốn sách này thuộc trình độ này, và rằng bạn có khả năng để hiểu những điều rắc rối nhất, nhưng hợp lý, các nguyên lý luôn được phổ biến về môn quần vợt. Thông thường, các lý thuyết tinh vi về kỹ thuật và chiến lược bình thường ít có liên quan đến quần vợt. Cuối cùng môn thể thao này trở về câu hỏi căn bản: Bạn có các thứ vũ khí không? Khi bạn đứng tại đường biên cuối sân và bóng được đánh tới phía quả trái của bạn và đối thủ lên lưới, bạn chỉ có bốn sự lựa chọn: Lốp qua đầu anh ta, tấn công bằng một cú passing chữ I, đánh bóng chéo sân, hoặc cố tặng cho anh ta một cái rốn mới (đánh thẳng vào bụng đối phương). Bạn không cần có một bằng cấp tiến sĩ về quần vợt để hiểu được rằng bạn phải lựa chọn điều nào, câu hỏi thực sự đặt ra là : Bạn có thể đánh quả trái không? Hơn nữa, các nguyên tắc vật lý nói lên được nơi bóng đi tới, không phải là chỉ số thông minh của bạn hay là cách dạy “độc nhất” của huấn luyện viên nói lên được điều đó. Để đánh được bóng mạnh và làm cho bóng rơi trong một khu vực đặc trưng với tốc độ nào đó, bạn phải đánh với cùng một tốc độ và vòng xoay của bóng như mọi người khác, dù cho bạn là Rod Laver hay một tay vợt hạng bét. Nếu vợt
9. được bố trí thật hoàn hảo và đánh bóng chính xác, lúc đó bóng đang trở thành mục tiêu của bạn bất chấp chỉ số thông minh của bạn. Tốt hơn là bạn nên có phản ứng mau lẹ và có khả năng phối hợp các cử động của cơ thể. Cho dù bạn có thể là người thông minh nhất câu lạc bộ, nhưng nếu bạn đang đứng tại lưới và bóng đang bay vút tới bạn với vận tốc 160 km một giờ, có thể bạn quên đi cú đánh của bạn, tênc của bạn, và mọi thứ. “Vâng, tôi lại còn phối hợp quá kém” Một trong những nỗi sợ hãi phổ biến nhất trong quần vợt là cảm giác trong long một số người cho rằng họ không thể thao gia môn thể thao này, hoặc họ sẽ không bao giờ chơi giỏi, vì họ không có sự phối hợp hoặc họ không có một nền tảng về thể lực. Xin bạn yên lòng : “Nếu các bạn có thể đi bộ đến chỗ để nước mà không té, là bạn đã có đủ sức khỏe để chơi quần vợt khá tốt.” Bạn luôn trung thực về khó khăn mà bạn sẽ phải đối đầu, và hãy vạch ra rằng, sự thích thú và “thành công” không cần sự so sánh giữa các trận đấu mà bạn thắng hoặc thua. Dành phần cho sự vận động cơ thể và cố gắng cải tiến các cú đánh- đó là điều quan trọng. Danh sách các vận động viên phối hợp tương đối kếm trở thành các vận động viên giỏi là vì họ có sự khát khao và ước mong tập luyện thi đấu một cách chính xác là bất tận. Phần đông những người trưởng thành thường cho rằng họ sợ không có đủ sức khỏe để tập quần vợt, họ thường bị ấn tượng là không thể mở được cái nắp lon “bóng”. Nhưng khi họ ra sân họ phối hợp hết sức tốt và họ có vô số niềm vui. Thông thường những người này từ khi còn học ở trung học đã chịu đựng ảo tưởng rằng họ kém sức khỏe: “Tôi không bao giờ tham gia vào đội thể thao tại trường trung học”, họ sẽ nói như vậy, gần như để biện hộ. Nhưng họ đã so sánh bản thân họ với những vận động viên đua ngựa hay nhất-trên 2% dân số- trong khi đáng lẽ họ phải so sánh bản thân họ với những người bình thường. NHỮNG MỐI QUAN TÂM VỀ NGUYÊN TẮC CƠ BẢN
10. Tiếp theo là một số những lời giáo huấn căn bản của môn quần vợt, nó không bao giờ thay đổi bất kể khi bạn đánh bóng kiểu nào hoặc ở trong tình huống như thế nào, cho dù trình độ chơi bóng của bạn đang ở vòng thi đấu thứ nhất của giải Wimbledon hay đang ở vòng chung kết tại câu lạc bộ của bạn. Bạn có thể nghĩ đến như: “Một kỹ thuật không có tính kỹ thuật” 1/ Giữ cho bóng đi sâu Mục đích chính của quần vợt rất đơn giản: Không đánh đường bóng ngắn thứ nhất. Giữ cho các đường bóng đi sâu và đánh bóng rơi vào sân, là bạn đã hoàn thành và sẽ dần trưởng thành. Muốn vậy cần phải giữ chân đối thủ lại phía sau đường biên cuối sân như sau: A) – Tự cho mình nhiều thời gian hơn để phản công lai đường bóng đánh trả của đối thủ. B) – Ngăn cản đối thủ lên lưới để thực hiện các cú đánh tấn công tại lưới. C) – Làm giảm góc mà anh ta có thể đánh bóng. Ví dụ như: Khi đánh từ cuối sân, anh ta khiến bạn chạy nhiều nhất, thông thường là ba hoặc bốn bước về bên phải hoặc bên trái. Nhưng nếu các cú đánh của bạn đi ngắn, rơi gần đường biên giao bóng, anh ta có thể làm cho bạn phải di chuyển tăng lên đến năm hoặc bảy bước với cú đánh sắp tới. Và nếu anh ta đánh vô lê tại lưới, anh ta có thể bắt bạn phải di chuyển từ tám đến mười một bước, đi hănra ngoài sân. Đó là lý do vì sao bạn luôn nghe các vận động viên tài giỏi nói rằng: “Đánh bóng sâu” , và vì sao trước đây là Jimmy Connors và Chris Evert – và bây giờ là Federer và Sharapova – gần như luôn luôn vào đến được các vòng chung kết và bán kết. Đường bóng của họ đạt được độ sâu tuyệt vời như thế, khiến cho đối thủ rất khó tìm được cách lên lưới để tấn công họ. Sau chận chung kết tại Forest Hill, câu trả lời đầu tiên của Jimmy Connors với báo chí là: “ Tôi đã đánh bóng với độ sâu đáng
11. kể”. Và Harold Solomon đã giải thích sau khi thua Connors rằng: “Tôi đánh quá nhiều đường bóng ngắn”. 2/ Cho đối thủ một cơ hội để thua Rất nhiều người, đặc biệt là nam giới, mường tượng quần vợt như một môn thể thao mà họ có thể làm cho mọi người chạy lòng vòng khắp trên sân, làm cho đối thủ chạy từ bên này sng bên kia sân, chạy lên chạy xuống bằng đủ các loại cú đánh có tính toán khác nhau. Nhưng sự thực trong quần vợt là bạn tự hạ chính mình hoặc người ta thua bạn. Như Jack Kramer thường thích nói: “Quần vợt là cho đối thủ thêm một cơ hội để thua”. Và Chris Evert nói rằng cha của cô ta luôn nhấn mạnh: “Hãy để cho đối thủ phạm lỗi”. Quần vợt ở hạng sơ đẳng và trung cấp, các đường bóng được bố trí sai nhiều hơn từ hai mươi đến ba mươi lần cho một cú đánh. Ngay cả với các vận động viên nhà nghề, các lỗi tự nhiên và không tự nhiên dứt điểm thường xuyên hơn các cú thắng cuộc ngay tức thì. Trên thực tế, chưa bao giờ một vận động viên nào có thể nhớ được anh (hay cô ta) có thể thắng một trận đấu vì anh ta đã đánh bóng rất mạnh và rất hay, đến nỗi các đường bóng đánh ra của anh ta thắng điểm nhiều hơn là các sai sót của đối thủ. Các danh vợt từ xưa đến nay như: Pancho Gonzales, Jack Kramer, Lod Laver, Billie Jean King và Monica Seles, Andre Agassi, Pete Sampras, Lleyton Hewitt – tất cả những gì họ có thể nhớ là người ta đã thua họ. Do đó hãy tự thích nghi với sự thật rằng bạn không thể có được một ngày thành công khi bạn có thể thi đấu với một đôi thủ ngang tài, mà bạn có khả năng cho người đó chạy lên chạy xuống, chạy vòng quanh sân bằng cách đánh các đường bóng điên cuồng buông thả với độ chính xác đáng kinh ngạc. Mục đích của bạn có thể là đánh các cú có tỉ lệ phần trăm cao, đánh bóng cao qua lưới và vào trong sân và khiến đối thủ phải đau đầu, khó chịu. Đó là những gì mà các tay vợt dinker làm rất hay. Anh ta bước ba bước về phía
12. phải, đánh một đường bóng thật cao từ đường biên cuối sân rồi nói rằng: “Thêm một cú nữa đây”. Tại sao bạn không đánh như vậy? Anh ta liên tục tung lên các đường bóng cao tít trong khi bạn đứng trụ sẵn tại đó với tất cả những chuyển động lạ lung, đánh một cú bất ngờ rà rà sát lưới. Những tay vợt dinker không bao giờ đánh được một cú mạnh trong cả cuộc đời. Anh ta chỉ tiếp tục siết chặt thòng lọng cho đến khi bạn cảm thấy quá thất vọng đến nỗi bạn phải tìm cách dứt điểm bằng một cú đánh lạ lung, chắc chắn bóng sẽ đi vào lưới; hoặc bay ra ngoài. Không ai thích đánh bóng với một dinker, bởi sẽ làm cho bạn phải tức giận, khó chịu. Bạn luôn nói với họ: “ Tại sao anh không đứng lên và thi đấu như một người đàn ông?” Nhưng thật sự những người này thắng nhờ những lý do rất hay. Họ rất tinh thông các quy luậ vật lý căn bẳn và những mánh khóe tâm lý giúp họ chiến thắng. Bạn có thể đặt chuyện để chọc những tay dinker này, nhưng họ vẫn có bạn bè, và phòng khách nhà họ có các cúp trưng bày nằm xếp hàng. 3/Tập câu giờ Một trong những lỗi lầm căn bản nhất mà các vận động viên tập sự và trung bình thường mắc phải là họ không biết tranh thủ thời gian với mỗi cú đánh. Thay vì bắt đầu lấy đà ra sau một cách thích đáng ngay lúc họ xác định rõ hướng đi đường bóng của đối thủ, họ lại trì hoãn đến giây phút cuối cùng. Bất ngờ bóng đi đến trên đỉnh đầu họ hoặc họ phải thình lình nhảy lên để đánh bóng, và vì vậy hiếm khi họ cảm thấy thoải mái hoặc kiểm soát được tình huống này. Họ không hiểu được làm thế nào các vận động viên nhà nghề lại có thể đánh bóng một cách có vẻ dễ dàng. Nếu đó là vấn đề của bạn, bạn phải tập trung xoay người và đưa vợt ra sau ngay lúc bạn nhìn thấy bóng rời khỏi vợt của đối thủ, lúc đó bạn phải nhanh chóng vào tư thế sẵn sang để bạn có thể di chuyển tới bóng một cách chính xác. Bạn phải luyện tập thật nhiều để có thể đón bóng sớm, như thế bạn nhất định có thể hoàn toàn bình thản để lấy đà. Quá muộn khi bạn phải thét lên: “chết tôi!” khi bạn đang đánh bóng. Nếu bạn đưa vợt ra sau lấy đà sớm, não của bạn có thời gian để tập trung vào
13. việc lái bóng đi thẳng đến mục tiêu. Nhưng khi bạn đưa vợt ra sau muộn, thường là bạn chỉ bằng lòng với mọi kiểu đánh bóng mà bạn có thể thực hiện được lúc đó. Một thói quen xấu dẫn đến khó khăn trong việc tính toán giờ giấc là bạn ngấm ngầm chợ đợi bóng đi qua lưới, hoặc lại còn chờ đến lúc bóng rơi xuống sân trước khi bạn đưa vợt ra sau lấy đà. Bạn phải phá bỏ được sụ thôi mien này bằng cách tự nói với chính mình phải đưa vợt ra sau trước khi bóng đi qua đường biên giao bóng bên sân của đối thủ. Bạn phải phản ứng nhanh như thế. Hãy cho đường biên cuối sân của đối thủ là vị trí số 1, đường biên giao bóng của anh ta là vị trí số 2, lưới số 3 và đường giao bóng của bạn số 4.Và cố gắng đưa được vợt ra sau vào đúng lúc quả bóng đi đến vị trí số 2. Một điều luôn ghi nhớ là: Bất kể bạn thi đấu đơn hay đôi, không bao giờ được để cho đôi chân của bạn ngủ quên. Nó bắt buộc phải đưa được bạn đi đến bóng đúng lúc để cho bạn có thể đánh được những cú đánh thật tuyệt vời. Một số người có được các cú đánh xuất sắc nhưng không may thay họ đứng xa bóng đến 4m50 khi bóng tưng lên. Ngay cả một vận động viên tuyệt vời như Arthur Ashe cũng phải thú nhận rằng anh ta đã phải viết một mẩu giấy và đặt nó dưới ghế ngồi (suốt trong trận thi đấu để tự nhắc nhở bản thân phải luôn giữ cho đôi chân cử động liên tục. Tuy nhiên bạn nên biết rằng: di chuyển tới bóng đúng lúc và có cú đánh hiệu quả không đồng nghĩa với nhau. Nếu bạn biết đánh bóng một cách chĩnh xác, lúc đó có thêm thời gian sẽ rất có lợi cho bạn. Nhưng nếu bạn phát triển một kiểu đánh tồi tệ, di chyển đến bóng sớm chỉ khiến cho bạn có thêm thời gian để đánh một đường bóng tệ hại hơn nhiều. Có nhiều người thấy không thoải mái – thậm chí còn sợ hãi – khi họ có quá nhiều thời gian; họ không biết làm gì để tận dụng nó. Vì thế họ rơi vào một cái bẫy lập đi lập lại là: khi bóng đi chậm, họ cũng cử động chậm lại cho cân xứng, do đó họ không đứng đúng tư thế chuẩn bị để đánh bóng dù bóng đi với bất cứ vận tốc như thế nào. Nếu họ hơi trễ khi họ thi đấu với một đối thủ đánh bóng mạnh, và cũng hơi trễ khi thi đấu với một đối thủ đánh bóng nhẹ nhàng.
14. 4/ “Luôn theo dõi bóng ” Giống như tất cả mọi người từ khi mới bắt đầu tập chơi quần vợt, bạn khuyên rằng hãy “Luôn theo dõi bóng”. Có thể bạn bị mặc cảm có lỗi giày vò vì bạn không thể đọc được những chữ viết trên quả bóng hoặc không thể nhìn thấy bóng chạm vào dây vợt, nhưng người bạn của bạn lại bảo rằng anh ta có thể làm được. Đừng để họ lừa bạn, vì các bác sĩ nhãn khoa cho biết rằng không một ai có thể tập trung đôi mắt tốt đến mức như vậy. Tuy nhiên, sự cố gắng tập trung sự chú ý vào quả bóng rất quan trọng theo hai cách: Thứ nhất, nó giữ cho đôi mắt của bạn không bị sao lãng ví dụ như là vì đối thủ, vì quần vợt là một môn thể thao mà bạn phải nhìn vào bóng mà đánh, không phải là nhìn vào đối thủ của bạn. Thứ hai, nó giúp đảm bảo rằng bạn đánh chạm bóng vào ngay tại trung tâm của mặt dây vợt bằng cách giữ cho đầu chắc chắn và đôi mắt cố định tại điểm chạm bóng. Có thể bạn nghĩ rằng: “ Nếu việc theo dõi bóng quá quan trọng đến như thế, tại sao tôi không nhìn thấy ảnh của các vận động viên nhà nghề đánh bóng với đôi mắt hoàn toàn tập trung vào quả bóng?” Thực vậy, nhiều năm trước, sau khi nhận ra rằng không có bất cứ một ai có thể thực sự nhìn thấy bóng khi tập trung vào lúc hoặc là gần lúc vợt chạm bóng, nên các trường huấn luyện quần vợt đã hướng dẫn các học viên mới tập chơi hãy luôn giữ cho mắt họ nhìn vào quả bóng khi đánh vợt chạm vào bóng. Nhưng các nhà nghiên cứu về nhãn khoa cho biết rằng những người có tầm nhìn cực kì chính xác cũng không thể nhìn thấy đến mức như thế. Mắt họ có thể theo dõi bóng một cách rõ rang từ khoảng 1m50 đến 2m trước lúc đánh bóng, và rồi họ sẽ bị mất dấu, vì sự cử động đầu đột ngột. Vì vậy các vận động viên thi đấu phải tập nhận biết các dấu hiệu của các cú đánh một cách ngấm ngầm, trong khi bóng hãy còn ở xa điểm mà họ định đánh bóng. Cố gắng làm cho mọi người luôn tập trung theo dõi bóng chạm vào mặt vợt càng lâu càng tốt là một điểu khó khăn. Vì một thứ, quả bóng quần vợt nhỏ hơn người ta
15. nghĩ rất nhiều. Quả bóng golf tuy nhỏ xíu và đầu gậy đánh cũng nhỏ, nhưng khi đánh, bạn được đứng yên và hoàn toàn tập trung để đánh bóng. Trong quần vợt, bạn có cảm giác như bạn đang nắm trong tay một mặt vợt thật lớn nên không thể đánh hụt, do đó sự chú ý của bạn bắt đầu mất tập trung. Hơn thế nữa, mọi người có khuynh hướng nhìn vào đối thủ hơn là nhìn vào bóng. Trên thực tế, có một nguyên lý- cho tới nay hãy còn chưa được chứng minh- rằng một số vận động viên nghĩ rằng có hai quả bóng đồng thời đang qua lại trong sân. Ngay khi họ bắt đầu đánh bóng, họ ngấm ngầm nghĩ rằng đối thủ cũng đang đánh bóng, vì thế họ vội vàng thực hiện nhanh cú đánh của mình để bắt đầu săn đuổi cú đánh bí mật của đối thủ. Bạn cố gắng chữa trị hội chứng này bằng cách nghĩ rằng: “ Không nên lo lắng về đường bóng kế tiếp của đối thủ, đừng băn khoăn, vì đường bóng của bạn không thể nhanh chóng đi thẳng vào vị trí cuối sân của đối phương ngay khi bạn đánh bóng”. Và hãy nhớ rằng chỉ có một quả bóng đang qua lại trong sân và bạn có bóng- thì đối thủ không thể làm gì bạn cho đến khi cú đánh của bạn đưa bóng rơi bên phần sân của anh ta. Cũng có một số người nói rằng: “Nhìn đối phương đứng đâu để “đánh bóng” buộc họ chạy nếu bạn nhìn thấy đối phương đứng ở đâu, e rằng bạn không kịp nhìn thấy bóng nữa, điều đó lý giải tại sao bạn không đánh trúng bóng vào giữa trung tâm mặt vợt, bóng cứ trúng mặt vợt. Một cách khác để giúp bạn thưo dõi bóng thật tốt là liên hệ với các dấu hiệu đối với đà đi của vợt của bạn. Ví dụ như, khi đánh quả không được ngước đầu lên liền xem bóng đi đâu cho đến khi phần trên cánh tay hoặc vai chạm vào cằm của bạn. Với quả trái, hãy chờ đến khi cánh tay duỗi thẳng lên rồi mới đưa mắt nhìn sang đối thủ. Đừng lo sợ, bạn lại có thể theo dấu của quả bóng trước khi bóng đến lưới và bạn vẫn có nhiều thời gian để chuẩn bị cho đường bóng kế tiếp. 5/ Chú ý tập trung vào từng đường bóng đánh ra Hãy chăm chút cho từng đường bóng một. Phần lớn mọi người thường có khuynh hướng nghĩ rằng có vô khối đường bóng có thể đánh ra tại mọi thời điểm. Người ta
16. thường thích nói về việc người ta thích chuẩn bị vô số đường bóng dành cho đối thủ như thế nào, hoặc họ tự nói với bản thân khi họ đánh bóng: “Tôi biết bây giờ tôi đang đánh rất tệ, nhưng đến cú thứ tám tôi sẽ đánh hay hơn.” Không may thay, một điểm không kéo dài đến như vậy. Khuynh hướng thông thường là người ta hay nghĩ đến những buổi tập dượt mà khi bóng có thể qua lại trên lưới 25 lần, trong lúc đó họ quên rằng trong thi đấu phần lớn các điểm đều chấm dứt sau khi giao bóng, hoặc sau một, hai cú đánh tiếp theo. Vì gần như chắc chắn rằng đó là cú cuối cùng. Nếu bạn tiếp cận quần vợt với suy nghĩ này trong đầu, bạn sẽ nhận thấy mình phát triển được sự tập trung tốt hơn và các đường bóng đánh ra sẽ hay hơn. 6/ Qui luật căn bản của quần vợt: tập cú đánh thắng cuộc tẻ nhạt Điều mà quần vợt phải thực sự đạt tới – là vạch trần những mưu mẹo trong các cú đánh, sự kỳ quặc, các động tác cảm tính của cơ thể, dụng cụ và quần áo tốt nhất, việc tìm kiếm một lý thuyết cuối cùng – là sự cống hiến cho những nguyên tắc cơ bản luôn được các định luật vật lý hỗ trợ. Bạn có thể nghĩ rằng: “Đúng vậy, nhưng tôi muốn vui vẻ một chút trên sân, tôi muốn một ít sự đa dạng. Tôi muốn thử một số cú đánh khác nhau, đanh bóng đi khắp nơi, làm cho đối thủ phải liên tục đoán bóng.” Thật vậy, những người thua cuộc có một tấn các sự đa dạng, các cú đánh của họ đưa bóng bay khắp nơi trên sân – và thường là đi rất xa – đơn giản là vì họ không đánh được hai lần theo cung một cách trong cùng một vòng. Các nhà vô địch là những người luôn thấy tự hào với việc lập đi lập lại các cú đánh thắng cuộc tẻ nhạt. Khó khăn duy nhất khi muốn đánh một cú: “đánh sâu đi thẳng xuống ngay giữa sân”, là bạn cần phải có một ngưỡng chịu đựng chán nản cao vì bạn hông được thử đánh bất cứ một cú đánh khác lạ nào để dứt điểm nhanh. Đa số thường không đủ kiên nhẫn để bắt đối thủ đứng chôn chân tại chỗ lâu được. Họ nói: “Trời ạ, bóng đi qua lưới ba lần. Tôi phải tiến lên để dứt điểm, chứ không lằng nhằng mãi như thế này.” Vì vậy họ thử đánh một cú bỏ nhỏ hoặc họ di chuyển lên cao gần đường biên
17. giao bóng và đó là lúc họ bị hạ. Thật không dễ dàng gì đánh được những cú quan trọng, do đó bạn hãy luôn bình tĩnh giữ cho bóng đi vào sân. Hãy bám sát các nguyên tắc căn bản và trước tiên hãy luyện tập cho thật tinh thông, sau đó mới đến các cú đánh kiểu khác thường. Nhưng chắc chắn bạn sẽ tìm thấy một vài điều lý thú xảy ra trong suốt thời gian rèn luyện đó: Bạn đánh bóng càng hay, cách tiếp cận của bạn với quần vợt sẽ càng đơn giản hơn. Bạn sẽ nhận thấy không cần phải kiểu cọ. Thường chỉ là những vận động viên không thể chiến thắng luôn cảm thấy họ cần phải làm nhiều trò như những người hát rong ngoài chợ. Loại vận động viên này có mặt ở mọi câu lạc bộ trong nước, họ chế diễu các cú đánh quả phải và quả trái thông thường, họ thường nói rằng: “Tôi chỉ thích giao bóng, vô lê, tấn công và đập một cú xì mát nổ đùng như súng.” Anh ta tự hào vì những cú đánh “dứt điểm mất bóng” và rất ít lưu tâm đến các cú đánh thông thường, nhưng chính những đường bóng phổ biến này đã làm cho Chirs Evert trở nên nữ hoàng quần vợt. Cô ta chẳng bao giờ thử đánh một đường bóng kiểu cọ khác thường. Cô ta rất kiên nhẫn. Cô ta chỉ quan tâm đến những cú đánh căn bản thông thường- luyện tập hết giờ này đến giờ khác, chủ yếu đánh bóng sâu. Hiếm khi cô ta đánh một đường bóng ngắn, không một ai có thể làm tổn hại đến sự ổn định của cô ta cho đến khi Martina Navratilova cùng xuất hiện. Khi cả hai cùng cố lên lưới, cô ta có thể vượt qua tình huống khó khăn đó bằng cú passing. Cô ta khong có cú giao bóng tầm cỡ hay cú vô lê mạnh nhất thế giới, nhưng cô ta cho thấy rằng cú đánh quả phải và quả trái có thể đưa bạn thẳng lên hàng đầu. Giống như Chrissie (Chirs Evert) đã nâng cao trình độ thi đấu của nữ giới, Jimmy Connors cũng đạt được điều đó đối với nam giới. Bất kể bạn có thích kiểu đánh của anh ta hay không, chính anh ta đã làm cho mọi người phải thách thức mình luyện tập đánh bóng tốt hơn với cú quả phải lẫn quả trái, vì anh ta liên tục bám sát họ, bám sát họ cho tới khi họ đánh hụt. Và anh ta ép thiên hạ phải tập đánh giao bóng tốt hơn vì anh ta có cú trả giao bóng chết người.
18. / Hãy tập, không cảm nhận Rõ ràng rằng, để luôn đánh được cú thắng cuộc tẻ nhạt bạn phải phát triển được một kiểu đánh bóng đều đặn và có hiệu quả. Mục đích của bạn là phải tinh thông một cách đánh mà bạn có thể giơ lên được ngay cả khi bạn bị cảm cúm: có thể lúc đó bạn cảm thấy tồi tệ, nhưng nếu cú đánh của bạn được rèn luyện tốt và ghi sâu trong tâm tưởng thì bạn vẫn có thể đánh bóng tốt. Đó là một cảm giác tuyệt vời mà bạn có khi bước vào trận đấu. Sở hữu được các vũ khí căn bản và khả năng sử dụng chúng là một người có trình độ cao để thi đấu với một đối thủ có thuận lợi vè kích cỡ, sức mạnh, kinh nghiệm nhưng lại thất thường khi đánh bóng. Đó là nguyên nhân bạn cần ghi nhớ có vẻ như là một kiểu thi đấu khá cứng rắn. Tập chơi như một người đánh bóng cuồng tín, đánh bóng vào sân, đừng tập “cảm nhận”. Hãy cố đánh bóng với cổ tay cố định và một cú lấy đà ra sau ngắn và làm chủ được cú đánh khi đánh các cú cuối sân, cú vô lê, và cú approach. Đánh bóng lỏng lẻo, phát ra tự do, nhìn có vẻ hay hay nhưng nó có quá nhiều cử động xa lạ và có thể dễ dàng bị hỏng dưới áp lực. Connors có ít cử động đầu vợt hơn bất cứ vận động viên nào khác. Cú đánh của anh ta không có hoặc chỉ có một ít động tác quất tới hay lăn tròn. Anh ta chỉ nắm chặt và giữ vợt cố định, rồi quay nó vào cùng với thân người. Điều này giải thích vì sao bạn nhìn thấy anh ta tại vòng chung kết hay bán kết của hầu hết các giải thi đấu trong suốt đỉnh cao của cuộc đời sự nghiệp anh ta. Trên thực tế, ngửa cổ tay ra sau khi lấy đà ra sau hay lăn tròn cổ tay khi bạn đánh vào bóng là dễ dàng đánh hỏng những cú đánh cuối sân hơn bất cứ một yếu tố nào khác. Đó là vì sao một người đánh bóng bằng cổ tay phải phối hợp nhiều hơn một vận động viên trung bình có cổ tay ổn định. Anh ta phải trông cậy vào sự đảm nhận, và do đó anh ta chỉ tốt như sự cảm nhận này vào một ngày đặc biệt nào đó: khi anh ta mất nó, anh ta mất tất cả. Anh ta có thể hạ một tay vợt hàng đầu tại câu lạc bộ vào ngày thứ 7- khi cách thi đấu của anh ta an khớp một cách tinh vi và tâm
19. trạng anh ta ngày đó đang thoải mái- tuy nhiên qua hôm sau chủ nhật anh ta có thể thua dễ dàng một tay vợt trung bình. Bạn cần có một cách thi đấu có thể tinh cậy hơn là chỉ “cảm nhận”. Do đó hãy cắt bớt kích thước của cú đánh, đừng cố thêm thắt nhiều thứ lên quả bóng, đừng chạy lòng vòng khắp sân với cử động cổ tay, và hãy kiên nhẫn. Chiến thắng sẽ làm cho bạn thư giãn. Nếu bạn không chiến thắng, hãy tiếp tục luyện tập các cú theo nguyên tắc căn bản và tập chấp nhận trách nhiệm về các cú đánh riêng của bạn. Hãy nhớ rằng, làm thế nào để cuối cùng bóng đi chính xác đến nơi bạn nhắm tới. Cây vợt titanium hay những băng chận mồ hôi nhiều màu sắc không thể cứu giúp bạn. Nhưng tính hài hước sẽ giữ cho bạn luôn tỉnh táo. CHƯƠNG 2: “VÒNG XOAY VÒNG XOÁY CỦA BÓNG LÀ CÁI QUÁI QUỶ GÌ VÀ AI CẦN ĐẾN NÓ?” BẠN ĐẤY Khi bạn luyện tập tốt được sự kiểm soát của vòng xoáy của bóng, bạn có thể điều khiển bóng thưo ý muốn của bạn. Bạn có thể tâng bóng cao với những người thấp vì họ ghét đánh bóng cao ngang vai, hoặc bạn có thể đánh bóng thấp với những người cao ghét phải gập đầu gối lại. Bạn có thể đánh một cú chém sang phía trái hoặc phía phải của đối thủ khiến họ phải căng ngang người để đánh trả, hay bạn có thể đánh bóng theo đường vòng cung vào người của họ và tạo cho họ một cái rốn mới. Giống như các vận động viên ném bóng trong môn bóng chày sử dụng vòng xoay của bóng để ném một quả bóng theo đường cong và dành chiến thắng, bạn có thể sử dụng vòng xoáy để thay đổi tốc độ của bóng và thay đổi nhịp độ của trận đấu. Nhưng để đạt được tất cả những điều đó bạn phải có một sự hiểu biết rõ ràng về vòng xoay vòng xoáy của bóng, và tại sao phải vận hành bóng theo cách đó. Đó là điểm khởi đầu mà một số những người mới tập sự và các vận động viên hạng trung bình không mấy gì có thiện cảm khi luyện tập quần vợt. Họ bắt đầu chống lại
20. bằng cách nghĩ rằng, “tại sao phải nghiên cứu về quy luật vật lý? Đó là mối lo dành riêng cho các vận động viên nhà nghề. Tôi chỉ muốn tập đánh bóng chính xác”. Nhưng xin nói với các bạn rằng, bạn có thể tiến xa mà không cần manh mối về những gì thật sự xảy ra với bóng khi bóng được đánh, miễn là bạn có thể rèn luyện cho tinh thông các kiểu đánh có thể tạo được vòng xoáy mà bạn muốn đối với một cú đánh đặc biệt. Nhưng khi bạn hiểu được những nguyên tắc căn bản của vòng bóng xoáy, và dẹp bỏ được các huyền thoại, bạn dường như tự dấn thân vào việc luyện tập nhiều hơn để đánh được bóng có xoáy, đặc biệt là cú topspin. Tại sao bạn lại tự giới hạn mình với các cú đánh bóng đi ngang (flat), một kiểu đánh ngang (flat) khi mà vòng xoáy của bóng có thể giúp cho bạn đánh bại đối thủ? ĐẶC TÍNH CHUNG Mỗi khi bóng được đánh ra, có một số vòng xoay hoặc vòng xoáy được tạo ra. Không có những thứ như vậy đối với một cú đánh cực kì ngang (flat) cuối sân hoặc giao bóng. Một quả bóng được đánh theo vòng cung phát ra một túi không khí, và sự ma sát không khí này sẽ khiến cho bóng làm nên một số điều. Các vận động viên giỏi luôn luôn chú ý kiểm soát vòng xoay này của bóng và tận dụng lợi ích của vòng xoay vòng xoáy đó. Có bốn dạng làm cho bóng xoay xoáy chính sau đây: 1/ Topspin: bóng xoáy từ thấp lên cao theo một trục thẳng đứng. (Hình dung một điểm ở mặt trước của bóng đang di chuyển tới trước và đi xuống về phía đối thủ của bạn, hoặc là một điểm ở mặt sau đang di chuyển từ thấp lên cao.) Topspin tạo ra một lực đi xuống, do đó đường đi của bóng nói chung là giống hình cung của cầu vồng. 2/ Sidespin: liên quan đến sự quay tròn của bóng theo một mặt phẳng nằm ngang. Sidespin phát ra một đường bóng đi cong theo về phía trái hoặc phía phải và mang bóng đi xa, hoặc đi thẳng vào đối thủ. Nó được sử dụng chủ yếu với cú giao bóng, ngày trước danh vợt Jack Kramer đánh cú approach với một ít sidespin để đưa
21. bóng đi theo đường cong hướng ra mang cá về phía quả trái của đối thủ. 3/ Underspin: hay còn gọi là cú chặt, tạo cho bóng xoáy ngược trong khi bóng di chuyển. Underspin phát ra một lực hướng lên cho đến khi lực hút của trái đất mang nó đi thẳng, nhung lực hấp dẫn của trái đất này quá lớn nên bóng đi theo một đường gần như là thẳng, hơn là thưo một vòng cung như đường cầu vòng đảo ngược, trái ngược với topspin. 4/ Một cú giao bóng xoáy (spin serve), vợt lướt qua bóng theo kiểu giữa một đường thẳng đứng hoàn toàn (topspin) và một xoáy theo đường ngang (slice) – ví dụ như, khi di chuyển theo một góc 45 độ lúc đánh bóng. TẠI SAO PHẢI ĐÁNh TOPSPIN? LÀM THẾ NÀO ĐỂ ĐÁNH TOPSPIN? Rất nhiều người lầm tưởng rằng underspin là cú đánh dễ học và dễ kiểm soát hơn là đánh topspin. Ngược lại, underspin là cú đánh khó dạy, khó tập hơn nhiều đối với các vận động viên hạng trung bình vì nó đòi hỏi nhiều năng khiếu và sự tính toán chi li về thời gian. Topspin dễ đánh hơn nhiều, có thể trông cậy nhiều hơn dưới tác động của áp lực, và có giá trị hơn nhiều đối với các vận động viên ở mọi trình độ mọi khả năng. (Lời than phiền chủ yếu về topspin là nó cần nhiều năng lượng hơn để đánh, trong khi các cú underspin tận dụng lực hút của trái đất với động tác đánh bóng từ cao xuống thấp.) Ví dụ như, các vận động viên tập sự, phải tập đánh phần lớn các cú cuối sân với số lượng topspin vừa phải vì nó an toàn hơn, nó sẽ dẫn dắt đến một kiểu thi đấu bao trùm cả sân. Với topspin đánh từ đường biên cuối sân, bạn có thể đánh bóng mạnh một cách an toàn cao hơn lưới thừ 1m20 đến 1m80, và đường cung hình cầu vòng sẽ mang bóng đi sâu qua bên phần sân của đối thủ- như thế bạn sẽ giữ chân anh ta xa lưới. Hầu như bạn hoàn toàn không thể đánh một cú đánh ngang (flat) mà có thể đưa bóng đi vừa mạnh vừa sâu vào cuối sân của đối thủ, và kiểu đánh bóng ngang này rất dễ dàng đưa bóng vào lưới; vì bóng đi rất gần với mép lưới. Với underspin,
22. bạn có thể đánh một đường bóng sâu thật thong thả, nhưng bạn không thể đánh bóng với tốc độ cao vì bóng sẽ bay ra ngoài. Đồng thời, một cú đán với underspin có thể đánh khá cao qua khỏi lưới, nhưng tốc độ bóng đi rất chậm. Jack Kramer nói rằng, “ Tôi càng quan sát nhiều vận động viên hàng đầu bao nhiêu, tôi càng nhận thấy họ có cùng chung hai mẫu số: (1) tốc độ di chuyển chân cao, điều này giúp cho họ nhanh chóng vào tư thế thích hợp, và (2) khả năng đánh topspin cả hai cú đánh quả phải và quả trái. Thật vậy, hơn 25 năm qua, các tay vợt đã chiến thắng chủ yếu nhờ topspin như Billie Jean King, Martina Navratilova, Steffi Graf, Arantxa Sanchez Vicario, và Martina Hingis trong số các vận động viên nữ - và ngay cả Monica Seles có thể đánh topspin khi cô ta chọn lựa tư thế. Graf đánh underspin bên phía quả trái, nhưng topspin quả phải lại là vũ khí của cô ta. Trong số các vận động viên nam, những người nổi bật là John McEnroe, Bjorn Borg, Ivan Lendl, Andre Agassi, Boris Becker, và Pete Sampras. Ngay cả Thomas Muster, ông Vua của thế giới vào một thời điểm, đánh với topspin rất gắt cú quả phải và quả trái. Chris Evert và Jimmy Connors đánh quả phải hơi ngang (flat) nhưng vẫn có thể đánh topspin khi cần thiết, và cả hai đều có cú topspin quả trái. Chỉ với topspin bạn mới có thể thi đấu tấn công. Bạn có thể lái bóng đi sâu với topspin, và cũng có thể đánh ngắn với topspin để có thể vượt qua một đối thủ đang chơi trên lưới, bằng một chữ I hay đường chéo. Như thế bạn có một sự linh động tuyệt vời: bạn luôn có thể đánh một đường bóng được đòi hỏi, tùy thưộc vào vị trí của đối thủ. Cú đánh Để đánh được quả phải và quả trái topspin, bạn phải đánh vào mặt sau của quả bóng bằng đầu vợt thẳng đứng và di chuyển vợt từ thấp đến cao về hướng mục tiêu. Khi mặt vợt lướt qua bóng, bóng được nâng tiếp lên cho đến khi hạ xuống tạo thành một đường cung hình cầu vòng. Ví dụ, với quả phải, đưa vợt ra sau và hạ cánh tay xuống, và giữ cổ tay cố định đê
23. đặt vợt ít nhất là 30c, dưới điểm mà bạn dự định đánh bóng. Rồi đưa vợt lên theo một góc khoảng 30 độ (sử dụng sân như là một thước đo) và đánh bóng từ thấp đến cao, với đầu vợt thẳng đứng đối với mặt sân lúc đánh bóng. Đi theo đà của vợt với cánh tay để cao và nhắm vào hướng mục tiêu. Yếu tố kỹ thuật của topspin là: “Chùng đầu gối xuống”. Nguyên nhân khiến cho hai đầu gối trở nên quan trọng như vậy là vì nếu bóng đi đến cao ngang eo hay dưới mức đó, bạn vẫn cố duy trì tư thế cổ tay cố định (đây là điều cốt yếu), bạn không thể đưa vợt xuống dưới bóng 30 cm nếu không chùng gối xuống, trừ khi bạ n nới lỏng cổ tay và hạ đầu vợt xuống- Nhưng nếu bạn cứ đứng thẳng và để cho đầu vợt rơi theo kiểu đó, khuynh hướng sẽ là để vớt bóng lên cao qua lưới chứ không phải là đánh bóng nữa. Do đó để đảm bảo cho đầu vợt thẳng đứng khi đánh bóng, bạn phải gập đầu gối cho đủ để đầu vợt, bàn tay đánh bóng, và cổ tay cố định của bạn được hạ thấp xuống cùng lúc với nhau. Bằng cách hạ thấp người xuống kiểu đó bạn có thể phát ra lực nhờ động tác nâng lên của đùi và hông khi bạn di chuyển thẳng tới bóng. Nếu bạn đánh bóng với đầu gối cứng đơ, khi đó cánh tay của bạn sẽ là nguồn tạo ra lực duy nhất. Một huyền thoại khác về topspin vận còn được tồn tại mãi bởi các vận động viên tài giỏi nhất của môn này, là bạn phải sử dụng cổ tay để lăn tròn vợt tới bóng khi đánh bóng, thì mới đánh ra được topspin. Bạn hãy nghe một vận động viên từng phàn nàn rằng, “Tôi không thể đánh thẳng tới bóng bằng mặt vợt nhiều như tôi muốn”, hay một bình luận viên quần vợt nói rằng: “Hãy chú ý xem vợt đang lăn tròn thẳng qua đầu quả bóng như thế nào”. Ngay cả Rod Laver nói về việc đánh quả phải của anh ta với “khá nhiều động tác cổ tay” và “chạm bóng bằng cú bật cổ tay”. Các vận động viên nhà nghề có thể có cảm giác lăn tròn vợt tới bóng nhưng câu hỏi vẫn luôn là: nếu bạn thật sự lăn vợt qua bóng, bóng sẽ làm thế nào để đi được cao qua lưới? Bằng cách dâng lên xuyên qua dây vợt? Khi dung máy quay phim
24. đến mức 12000 ảnh/giây – ngay cả khi bóng đứng yên, được treo trên dây, hoặc là một người nào đó đang đánh bóng về phía bạn, về phương diện vật lý thì không thể nào lăn tròn vợt qua bóng mà giữ cho vợt và bóng chạm nhau được. Bóng chỉ đi thẳng xuống hoặc đi vào lưới.Thay vào đó, bạn phải để mặt vợt thẳng đứng hoặc gần như thẳng đứng lươt qua phía sau của quả bóng lúc đánh vào bóng và đưa vợt từ thấp lên cao. Nhớ rằng, chúng chịu sự kiểm soát của cùng những định luật vật lý giống như nhau. Ngày nay, nếu bạn muốn đánh một đường bóng topspin bay tới đối phương, bạn nên quan sát một số vận động viên chuyên nghiệp thường sử dụng cổ tay và đánh topspin khá nặng. Làm thế nào để đánh được như vậy? Đúng là cố một số vận động viên chuyên nghiệp sử dụng cổ tay khá nhiều khi đánh topspin, nhưng thật ra đó là cử động của cẳng tay vì cổ tay không có các nhóm cơ riêng biệt bên trong cổ tay. Các vận động viên nhà nghề này sẽ hạ đầu vợt xuống dưới điểm họ dự định đánh bóng, rồi đưa nó lên bằng cách giật mạnh cẳng tay. Tuy nhiên, nếu cú đánh thành công, cẳng tay không lăn tròn – nói chung là nó hoàn toàn cố định khi đánh bóng, và đầu vợt thẳng đứng, giống y như một vận động viên đánh quả bóng với cẳng tay vững chắc và đưa cánh tay lên để lướt qua bóng. Điểm mấu chốt hiểu được là trông cậy vào cử động cổ tay để đánh topspin không có nghĩa là lăn tròn lòng bàn tay và hướng lòng bàn tay xuống sân. Thay vào đó, mặt vợt và lòng bàn tay đánh bóng phải giữ được theo cùng một mặt phẳng thẳng đứng, nhắm tới đối thủ, với lòng bàn tay đưa lên và kết thúc bằng đi ngang qua vai trái. Ví dụ, người ta thường bình luận về lối đánh thế nào mà Pancho Gonzales đưa vợt “lên và thẳng” tới bóng đối với quả phải. Đây là lý do, họ cảm thấy như là anh ta có thể đánh một cú quả phải chéo góc sắc bén, Nhưng khi nghiên cứu cú đánh của anh ta với phim tốc độ cao, loại phim stop-action, phát hiện ra đầu vợt của anh ta chẳng bao giờ lăn tròn tới bóng. Anh ta lăn tròn vợt tới sau khi bắt đầu đánh bóng, nhưng thật ra anh ta đã sử dụng đánh topspin với mặt vợt thẳng đứng và không lăn
25. tròn cho đến lúc sắp kết thúc đà đi của vợt một lúc sau khi bóng rời khỏi mặt vợt. Đôi khi một số người cho rằng topspin đòi hỏi nhiều sức mạnh và đánh topspin liên tục có thể làm cho bạn kiệt sức. Huyền thoại thứ nhất được tồn tại nhờ các vận động viên nhà nghề thường tự thuyết phục rằng cổ tay và cẳng tay quyết định cho việc đánh ra topspin. Một vận động viên nhà nghề đã viết rằng, “Bạn phải tập cho cổ tay mạnh lên nếu như bạn dự định sử dụng nhiều topspin”. Để việc bạn không trông cậy vào cử động cổ tay ở vị trí đầu tiên sang một bên, phải đồng ý rằng một cổ tay/ cẳng tay mạnh là cần thiết khi bạn đánh bóng chậm và bạn cần một sự đột phá đột ngột của tốc độ của vợt để đánh topspin thật mạnh. Những em bé 8 tuổi có khả năng đánh bóng như dội bom với topspin khi tập vào tư thế sẵn sang nhanh chóng phối hợp với cơ thể, với cánh tay đánh bóng của chúng. Vào giai đoạn đầu của cuộc đời sự nghiệp vào giữa năm 1970, Bjorn Borg thường được trích dẫn là vận động viên bị kiệt sức vì thường sử dụng topspin mạnh từ đường biên cuối sân. Cái mà những nhà phê bình chỉ trích bỏ qua là đánh topspin không làm cho anh ta kiệt sức được, vấn đề là anh ta đánh bóng từng cú một quá mạnh, ngay cả khi anh ta biết rằng anh không thể đánh bóng đi dễ dàng. Tuy nhiên có rất nhiều người mơ ước rằng: “Tôi rất muốn làm những gì Borg đã làm là đánh hết sức để tạo ra vòng xoáy topspin và rồi cam chịu trở nên tồi tệ và kiệt sức – và đáng giá mỗi năm thu về trên 300 000 đô la”. Hãy tưởng tượng xem ngày nay anh ta đáng giá hàng triệu đô la sau khi chiến thắng 5 giải Wimbledon liên tiếp! Borg bây giơ phối hợp tốc độ tốt hơn trong các giải thi đấu lão tướng. Sử dụng topspin Trong quần vợt, để đánh bóng đến cuối sân thật mạnh- với độ sâu và sự an toàn lớn nhất- chỉ có topspin mới giúp bạn làm được. Nếu bạn cố đánh bóng thật mạnh với thân người thẳng đứng và với một cú đánh ngang qua thân người theo chiều ngang, hầu như bạn không được có sai số cho phép giữa viền lưới và đường biên cuối sân
26. và phải có độ chính xác. Khi bạn cố lái bóng đi sâu, bóng dường như không bao giờ đi xuống đúng lúc hoặc khi bạn cố đánh một cú rà sát lưới, lưới dường như hãm mọi đường bóng khác; luôn đi vào viền lưới và bạn không thể hiểu được vì sao lại xui xẻo đến thế. Tất nhiên, lý do là, một quả bóng đánh ngang sẽ bắt đầu rơi sớm hơn, giống một viên đạn được bắn ra trong một bình hút chân không bạn phải nhắm súng theo một góc 45 độ để đạn đi được một khoảng cách lớn nhất. Nếu nhắm sung song song với mặt đất viên đạn bắn ra bắt đầu rơi sớm hơn nhiều. Quả bóng quần vợt cũng không khác gì, ngoại trừ không khí ngoài trời đậm đặc hơn và bóng phải được nhắm tại khoảng từ 50 đến 55 độ. Tóm lại là khi sử dụng lối đánh topspin, nhiều người cho là hạ cánh tay và vợt xuống cùng lúc xuống dưới bóng, duy trì cổ tay và cẳng tay cố định, đánh từ thấp lên cao, và nhắm tới độ cao khoảng từ 1m20 đến 1m80 phía trên lưới. “Dễ thật”, họ nghĩ như vậy. Không may thay, khi họ thi đấu, họ không thể chùng gối lại hoặc không thể đưa vợt và cánh tay cầm vợt xuống dưới mức bóng. Thay vì đánh theo một mặt phẳng từ thấp lên cao, họ chỉ đặt vợt nằm xiên dưới bóng (nghĩa là mặt của vợt bị quay lên) và bóng đi thẳng tới hàng rào cuối sân. Hãy nhớ rằng, thân người – cũng như vợt – phải di chuyển từ thấp đến cao, và mặt vợt phải thẳng đứng lúc đánh bóng. Một số tay vợt dinker gây sự khó chịu khắp nơi bằng cách đánh những đường bóng cao và sâu chỉ với một ít sức lực mà thôi. Họ dùng lực hút của trái đất thực hiện công việc đó, và không bao giờ cảm thấy mệt khi kiệt sức vì cố đánh bóng mạnh và còn cố đánh vừa mạnh vừa sâu vào vị trí cuối sân. Tuy nhiên sách không khuyên bạn phải đánh bóng như một dinker, nhưng muốn bạn hiểu được họ đã áp dụng một số yếu tố vật lý – tâm lý – đó là nguyên tắc cách tiếp cận môn thể thao này. Nếu bạn muốn đánh những cú cuối sân sâu với topspin là vì topspin tạo nên cú tưng cao và mang đến cho đối thủ một đường bóng khó đánh trả sau đường biên
27. cuối sân. Sâu, bóng tưng lên đến ngang ngực làm cho mọi người bực tức, bao gồm cả các vận động viên nhà nghề, vì khó dùng thân người vào cú đánh; một sự lựa chọn duy nhất là cố đón đánh bóng khi bóng đang dâng lên, nếu không bóng sẽ tưng lên cao, và muốn đón đánh bóng khi bóng đang dân lên điều này đòi hỏi một năng khiếu thực sự. Trong những năm gần đây, một số vận động viên nhà nghề phát triển một thứ vũ khí mới bằng cách luyện tập tấn công các quả bóng cao bên trong đường biên cuối sân - một trong những thay đổi lớn ít ỏi của cách thi đấu trong thập niên 90. Nói cách khác, những đường bóng mạnh, thấp rà sát lưới luôn nhìn có vẻ rất tuyệt, bóng đi ngắn tưng lên đến ngang eo, nhưng lại rất dễ đánh trả. Hơn thế nữa, các cú đánh với topspin rơi gần đường biên cuối sân của đối thủ có thể lái đối thủ đến hàng rào cuối sân và khiến anh ta dễ bị tấn công bởi cú đánh trả ngắn gần lưới. Nếu đối thủ thích lên lưới khi bạn đánh bóng ngắn, khả năng đánh một cú passing với topspin cắm xuống gần lưới sẽ giúp bạn vô hiệu hóa thuận lợi về chíen thuật của anh ta, và sẽ làm anh ta phải do dự ngay cả với việc lên lưới. Các cú đánh này, dù chữ I hay đường chéo, sẽ gây khó khăn cho đối thủ ngay cả khi anh ta đón được bóng để đánh vô lê. Lý do của việc này là vì các quả bóng đánh với topspin cắm chìm xuống sau khi qua lưới, khiến khó đánh cú vô lê hơn: bây giờ đối thủ của bạn (muốn đánh bóng qua lưới) phải nâng bóng lên thay vì đánh xuống. Trong lúc các cú đánh ngang (flat) cuối sân đánh mạnh, sẽ đi theo chiều ngang đồng thời cúng có thể gây khó khăn cho người đứng gần lưới, nhưng áp lực lại nằm ở phía người đánh bóng: nếu người đánh nâng bóng lên quá mức, đơn giản, đối thủ sẽ để cho bóng đi luôn và ra ngoài sân. Ngược lại nếu thực hiện một cú đánh với topspin ngay cả khi đánh ra một đường bóng cao, bóng vẫn có thể đi xuống gần đường biên cuối sân. Bóng được đánh cắm xuống nhanh khi bay đến gần người đánh vô lê làm cho anh ta đột ngột phải suy nghĩ với tư thế đầu vợt của mình, và những sự thay đổi này có thể rất thê thảm. Đó là lí do vì sao bạn dễ vô lê một cú đánh bóng
28. ngang (flat), vì chỉ cần một ít tính toán mà thôi. Sidespin Sidespin, hay còn gọi là cú chém, được thực hiện bằng cách đưa vợt lướt ngang qua mặt sau của bóng. Cú đánh này được sử dụng chủ yếu với cú giao bóng để đẩy đối thủ ra khỏi sân hoặc để đánh một cú giao bóng nhanh, và với các cú vô lê kiểu “lột vỏ cam”, những cú vô lê ngắt nhỏ sắc bén làm cho bóng đi chậm hoặc tưng yếu khi bóng chạm mặt sân. Bạn hình dung như đang gọt vỏ cam khi đánh kiểu vô lê theo cách sidespin này. Mặt vợt không bao giờ đi chung quanh bóng, nhưng là di chuyển từ trái sang phải đối với một người thuận tay phải. Góc của vợt di chuyển theo một mặt phẳng nằm ngang và đánh trực tiếp vào phía sau bóng, tạo nên một góc rất bén và đi thẳng xuống. Underspin Khi bạn hiểu rõ underspin cú đánh này được sử dụng như sau: 1/ Underspin là thành phần cơ bản của một cú approach tốt, bạn dùng underspin để lên lưới khi đối thủ đánh ra một đường bóng ngắn. Vì underspin được đánh ra theo một quỹ đạo thấp hơn topspin, bóng khi chạm mặt sân chuồi ở dưới thấp thay vì tâng lên cao, do đó một cú approach underspin buộc đối thủ phải đánh bóng lên từ một vị trí thấp. Nếu bạn lên lưới, bạn sẽ nhận được một đường bóng dâng lên cao dễ dàng cho cú đánh vô lê của bạn. 2/ Nếu bóng được đánh nhẹ với underspin có khuynh hướng “chết” – tưng ít – khi bóng chạm mặt sân, vì vậy, sử dụng underspin rất giá trị để đánh các cú bỏ nhỏ, và đánh nhẹ nhàng các cú chéo góc ngắn, các đường bóng này được thiết kế để gạt đối thủ khi anh ta đứng sâu cuối sân, dĩ nhiên không phải là khi đối phương đang ở tại lưới. 3/ Với các cú vô lê, bạn có thể dùng underspin để làm giảm tốc độ của bóng. Các vận động viên nhà nghề thường sử dụng underspin để đánh trả giao bóng, underspin sẽ làm giảm vận tốc của cú giao bóng. Nhưng nhiều người lại nâng bóng
29. lên khi họ thử nó. 4/ Với quả trái, nó sẽ tạo cho bạn một cú phòng thủ tuyệt vời tại đường biên cuối sân, miến là bạn có thể luyện tập để điều khiển được underspin dưới tác động của áp lực. Bạn sẽ thường xuyên nhìn thấy các vận động viên nhà nghề đánh underspin quả trái từ đường biên cuối sân này sang bên kia, vì không cần lấy đà nhiều hoặc đánh mạnh, nhưng họ có thể đánh bóng di chuyển chậm nhưng đi sâu. Underspin giúp cho họ có nhiều thời gian để trở về vị trí chuẩn bị đánh đường bóng kế tiếp, và với việc giảm tốc độ của bóng đôi khi họ có thể gây rối loạn cho nhịp độ thi đấu của đối thủ. Bóng cũng sẽ tưng thấp vì quỹ đạo đi ngang của nó. Tác dụng của lối đánh Underspin chống lại Topspin Một số huấn luyện viên và vận động viên nhà nghề nói rằng đánh quả trái với underspin là cách thi đấu gay go. Tuy nhiên chỉ có những vận động viên có năng khiếu mới đánh underspin tốt một cách đều đặn. Thông qua kinh nghiệm, thực tập, và sự nghiên cứu của các nhà vật lý. Lý do khó đánh được underspin là vì: bằng cách đưa vợt từ cao xuống thấp, bạn không chỉ có thể điều chỉnh cổ tay và cẳng tay, bạn còn phải vận dụng năm sự thay đổi: 1) Tốc độ cú đánh của đối thủ. 2) Vòng xoay của bóng do đối thủ đánh ra. 3) Góc mà bạn phải đánh xuống. 4) Góc xiên mà bạn phải nghiêng vợt. 5) Tốc độ mà bạn phải đánh xuống với vợt đặt xiên của bạn. Do đó, khi bạn đánh với underspin bạn phải tính toán – dưới áp lực – bạn phải đánh mạnh như thế nào và bạn phải đặt vợt xiên đến mức nào để cho bóng đi xuống đúng lúc trên phần sân của đối thủ. Phần lớn người ta không thể đưa ra những quyết định này với bất cứ sự đều đặn nào vì họ ít khi luyện tập. Do đó khi họ cố đánh bóng mạnh với underspin – để dứt điểm – thì họ phải ra nhặt bóng hoặc đi vào đánh điểm kế tiếp.
30. Trong lúc với topspin – bằng cách đánh từ thấp đến cao với cổ tay cố định – bạn hầu như có thể đánh bóng mạnh như bạn muốn mà vẫn an toàn. Bất kể đối thủ của bạn đánh cú nào, hoặc bất kể bạn chịu áp lực loại nào, bạn có thể đón đường bóng của anh ta và đánh trả với topspin. Thay vì là 5 sự thay đổi, bạn chỉ cần giải quyết 3 việc: 1) Vận tốc đầu vợt. 2) Góc thẳng đứng mà theo đó bạn sẽ nâng bóng lên. 3) Góc vợt kèm theo bóng hương lên về phía trước sau khi vợt chạm bóng. Lối đánh topspin đòi hỏi rất khắc nghiệt là làm sao để đưa được đầu vợt và cánh tay cầm vợt xuống thấp hơn chỗ vợt chạm vào bóng ít nhất là 30cm – “Chùng đầu gối xuống” – nhưng đây là trở ngại về tâm lý nhiều hơn là về vấn đề của thể chất vì người ta thường hay gập đầu gối lại, hoặc ngồi chồm hổm. Một vấn đề khác, nếu bạn là tay vợt có lối đánh underspin quả trái khi đối thủ của bạn lên lưới. Bạn không thể đánh bóng bằng một cú underspin quả trái vượt qua anh ta được, bạn cũng không thể đánh cú chéo ngắn mạnh cao qua lưới được. Vì các cú underspin đánh đủ mạnh để vượt qua một người tại lưới có khuynh hướng di chuyển 21 m hoặc hơn nữa. Chiều dài của sân là 23m77, nhưng nếu bạn muốn đánh một đường bóng vượt qua đối thủ trên lưới với cú đánh chéo ngắn, bạn phải đánh bóng đi ra trong khoảng 19m đến 20m. Nhưng bạn không thể làm được điều đó với một cú underspin đánh mạnh. Tất nhiên, bạn có thể thử, nhưng bóng hoặc là bay ra ngoài sân, hoặc là đi đến gần đối thủ khiến anh ta có cơ hội vô lê dễ dàng. Muốn chơi quần vợt giỏi, bạn phải cố gắng làm giảm tối đa mọi sai sót có thể xảy ra. Bạn thiết lập một cách thi đấu trên cơ sở của việc thực hiện tỉ lệ phần trăm các cú đánh và biết phải tiến hành cú đánh đó như thế nào dưới áp lực. Đó là vì sao, khi bạn dựa vào topspin nhiều hơn underspin, bạn sẽ có được một đồng minh đáng tin cậy hơn. Topspin là cú đánh duy nhất trong quần vợt cho phép bạn đánh bóng ra mạnh và
31. chấm dứt sự chán nản mà không sợ mất bóng. Trong nhiều năm qua nhiều người bị nghẹt thở vì họ không thể đánh bóng mạnh. Họ mạnh mẽ một cách tự nhiên; hoặc họ chán nản vì họ muốn dốc toàn lực để đánh bóng – nhưng nếu họ đánh với underspin – họ không được phép làm như thế, họ phải nâng niu quả bóng. Riêng với topspin bạn hiếm khi cần phải khéo léo hây nâng niu bóng. Mặc dù mọi người nên tập đánh underspin để có lúc cần sử dụng, nhưng mỗi một vận động viên trẻ bắt đầu tiếp cận với quần vợt – nam hay nữ đều giống nhau – nên tập đánh topspin quả phải và quả trái nếu như mong muốn để được thi đấu. Các vận động viên trẻ tuổi trong thập niên 1970 – McEnroe, Borg, và Guillermo Vilas – là những nghệ nhân đánh topspin cả hai bên, nhà vô địch trẻ tuổi nhất trong lịch sử giải Mỹ mở rộng, Tracy Austin, đã sử dụng topspin từ khi cô ta mới 5 tuổi. Có thể dễ dàng nói được rằng các vận động viên của thập niên 80 và 90 nổi lên hàng đầu với topspin, đáng chú ý là Martina Navratilova, cô ta bắt đầu thi đấu hay nhất từ khi cô ta bắt đầu đánh quả phải với nhiều topspin hơn. Vào những năm đầu tiên, sau khi được xếp hạng trong nhóm 10 vận động viên hàng đầu của thế giới trong gần 10 năm, Francoise Durr thú nhận rằng sự thiếu sót trong cách thi đấu của cô ta với tạp chí Sport Illustrated (1971): “Nếu tôi có thể làm lại cuộc đời”, cô ta nói: “Tôi sẽ là một vận động viên quần vợt đánh topspin - thay vì chơi một kiểu đánh bóng ngang (flat) như tôi đánh bây giờ.”. Nếu bạn có cảm giác với underspin, bạn có thể pha trộn nó với topspin, tuyệt vời – bạn sẽ sử dụng nó tốt trong thi đấu. Nhưng khi bạn bị mất đi cảm giác đối với underspin, bạn thường mất lòng tin vì các sự thay đổi quá khó kiểm soát. Có một lần Rod Laver kể về việc topspin đã góp phần lớn sự thành công của anh ta tại giải Wimbledon như thế nào. Anh ta nói về áp lực dữ dội tại Wimbledon, và cảnh hào nhoáng trước mọi trận đấu: Được chở tới sân vận động bằng xe hơi Limousine; chung quanh hàng trăm người đập cửa sổ để xin chữ kí, vào phòng thay quần áo và rồi vào phòng chờ đợi – chỉ có một mình bạn với đối thủ của bạn,
32. và một nhân viên hành chính – Là một giải thi đấu quan trọng nhất trên thế giới, nếu như bạn có thể vô địch tại đó chỉ một lần, bạn sẽ nổi tiếng suốt một đời. Biết rằng áp lực có thể xảy đến với các vận động viên – có lần anh ta nhìn thấy Bob Mark làm nóng giao bóng, bóng bay lên khán đài – chiến lược làm nóng của Laver là bắt đầu đưa bóng vào phía quả trái của đối thủ, vì rất nhiều người trong số họ sẽ underspin cú đánh đó; thay vì dùng topspin. Rod biết rằng underspin chỉ là phòng thủ, và đòi hỏi cảm giác, khiến rất khó thành công vì rất khó luyện tập điều khiển underspin trên sân khi bóng nảy lên tồi tệ, nhất là đối thủ đang trong trạng thái căng thẳng nóng nảy. Kết quả là, đối thủ của Laver có thể thắc mắc về sự tin tưởng của anh tan ngay cả trước khi trận đấu sắp diễn ra. Nhưng Lod Laver thì khác, anh bắt đầu đánh topspin ngay lập tức về cả hai bên quả phải và quả trái, vì đó là cách anh ta chiến đấu chống lại áp lực. Anh ta có thể đánh mạnh ra xa, và lúc đầu quả bóng không đi vào đúng nơi anh ta muốn – nhưng từ từ bóng sẽ đi vào sân. Chẳng bao lâu sự nóng nảy sẽ nhanh chóng tan biến, khi ấy Rod sẽ làm nóng đến các cú topspin. Nhưng vào lúc đó đối thủ của anh ta có thể đang cầu ước: “Lạy trời, xin hãy cho hôm nay là ngày của tôi”, vì anh ta đã đánh mất cảm giác của mình. Không phải Rod Laver thật sự cần đến một đỉnh cao tâm lý khi anh ta đang ở thời kì xuất sắc – là vận động viên hai lần dành được danh hiệu Grand Slam – nhưng anh ta luôn luôn biết rằng topspin quan trọng như thế nào đối với cách thi đấu của mình. CHƯƠNG 3 QUẢ PHẢI – FOREHAND Một trong những điều kỳ lạ của quần vợt là mối tình sâu đậm với quả phải. Phần
33. lớn mõi người thường xem đó là thứ vũ khí tầm cỡ lớn nhất, đó là thứ họ có thể trông cậy vào áp lực. Với cú đánh quả phải, rất hiếm khi bạn có cảm giác hoang mang khi thấy bóng đi tới phía này như phía quả trái. Tuy nhiên trong chốc lát bạn không thể nêu tên mười tay vợt có cú đánh quả phải nổi tiếng trong lịch sử của môn này. Nhưng bạn có thể nhớ rất nhiều những tay vợt đánh quả trái tuyệt vời. Và khi nói đến “tuyệt vời” là chúng ta muốn đề cập đến một vận động viên trong lúc chịu sức ép của áp lực, có thể đánh bóng đến đc gần mục tiêu dự định của họ. Một số những người đánh quả phải nổi bật nhất, bao gồm có Pete Sampras, Michael Chang, Steffi Graf, Chris Evert, Thomas Muster và Boris Becker, và gần đây nhất S.Williams. Nhưng đối với phần lớn vận động viên thì sự khác biệt giữa hai cú đánh vẫn còn tồn tại. Tâm lý là một nhân tố, nhưng căn bản vẫn là thể lực: đơn giản vì quả phải là một cú khó đánh đc chính xác hơn quả trái. Với cú đánh quả phải, khi bạn đánh bóng với hoặc chỉ hơi ở phía trước thân người của bạn, cánh tay đánh bóng bắt đầu kẹp vào người bạn. Đoán trước động tác kẹp này, phần lớn các vận động viên thả lỏng cùi chỏ và cổ tay đánh bóng hơi quá sớm – trước khi trạm bóng – và sau đó đưa vợt đi vòng quanh người theo đà đi của vợt., thay vì đưa vợt ra ngoài về hướng mục tiêu. Trên thực tế rất nhiều lần cách tay đánh bóng kết thúc vòng quanh cổ, nên một số chuyên gia quần vợt thế giới ví von:” Khi đánh quả phải người ta tự treo cổ mình bằng đà đi của vợt”. Nhưng tất nhiên, ngày nay nhiều vận động viên nhà nghề đã đưa vợt vòng qua cổ sau khi đánh một cú tuyệt đẹp với mục đích là để thư giãn các cơ. Để đà đi của vợt sang một bên, yêu cầu bạn phải thực hiện một cú đánh từ thấp đến cao, tạo ra đc topsin và cho phép bạn đi theo cú đánh ra ngoài về hướng mục tiêu – thay vì sang sân kế bên. Nếu bạn nghĩ rằng, “ Tôi ko cần tập cú quả phải của tôi – Nó rất tuyệt ”, hãy tự thành thật với chính mình. Bạn đang so sánh nó với cái gì? Nhiều người cho dành họ có cú quả phải mạnh, nhưng khi ra sân, mới khá phám ra rằng đơn giản họ chỉ so sánh cú đánh quả phải với cú đánh quả trái của chính họ.
34. Cú quả phải của họ tệ hại, nhưng cú quả phải có vẻ hơn một chút, với họ như thế là họ đã có một thứ vũ khí thật. Đừng cho rằng lý do như thế ngăn cản bạn phát triển một cú đánh tốt ở cả hai bên. Điều cần nhấn mạnh rằng, muốn thay đổi cách đánh bóng hiện nay hoặc thực hiện một vài cải tiến nhỏ quan trọng trong quần vợt sẽ rất khó khăn. Đơn giản là não của bạn ko muốn thay đổi các kiểu đánh dễ chịu này, kết quả là bạn có vẻ chiến đấu chống lại chính mình. Nếu có một cú đánh mới có thể làm cho phần lớn các vận động viên đánh hay hơn nhiều, vậy tại sao họ cứ phải duy trì cú đánh cũ. Câu trả lời là, não chúng ta thích cái cũ hơn và luôn muốn quay trờ lại với nó dưới áp lực. Do đó bạn cần phải hết sức kiên nhẫn khi muốn khai thác một kiểu đánh bóng mới. Để thực hiện đc một sự thay đổi vĩnh viễn phải cần một khoảng thời gian đánh kể ( vài tháng hoặc có thể lâu hơn ) và phải thường xuyên luyện tập. Cho đến khi có thể đánh đều đặn theo kiểu mong muốn mới, tuy nhiên bạn phải ghi nhớ rằng, dưới áp lực dễ dàng làm cho người đang thay đổi quay về lối chơi cũ, và phần lớn các vận động viên không thích sự luyện tập nhất thời cũng dễ dàng quay lại với thói quen cũ. Nhưng thường xuyên, lời khuyên dành cho các vận động viên là : đừng mong đợi quá nhiều, quá sớm, nhưng nếu bạn từ chối thử nghiệm thay đổi, bạn sẽ tiếp tục thua bằng một kiểu đánh cũ. CẦM VỢT Những ai trong số các bạn chế giễu sự quan trọng của cách cầm vợt cần phải nhận ra một điều : bất kể điều chỉnh cú đánh đến bao nhiêu lần, một kiểu cầm vợt chính xác sẽ tồn tại suốt cả cuộc đời chơi quần vợt của bạn. Điều này quyết định khá nhiều, do đó đừng nghĩ rằng bạn có thể ra sân cầm vợt theo kiểu nào dễ chịu nhất. Hơn nữa, cách cầm vợt của bạn nói lên đc tư thế và sự thoải mái của cổ tay, đầu
35. gối và thân người. Tuy nhiên cũng rất cần phải nói đến khái niệm về hiệu quả. Định nghĩa một cú đánh hiệu quả là: đánh bóng ở nơi mà bạn muốn đánh tới, với tấc độ và vòng xoáy mà bạn muốn，sử dụng hoạt động của cơ ít nhất. Trừ khi để đánh các cú underspin, mặt vợt phải thẳng đứng so với mặt sân khi vợt trạm bóng. Hơn nữa, bạn phải cần có một cách cầm vợt đòi hỏi ít cử động của cổ tay nhất, mặt vợt thẳng đứng từ trên xuống vào lúc chạm bóng. Với bất cứ kiểu cầm vợt nào mà bạn tiếp nhận sẽ áp đặt một sự vụng về và căng thẳng lên cẳng tay và cổ tay, nhưng cầm vợt kiểu Eastern, chỉ đòi hỏi bạn sự điều chỉnh ít nhất và tạo đc sự đều đặn lớn nhất. Những tên đặc biết đc đặt cho các kiểu cầm vợt đánh quả phải dựa trên tư thế của lòng bàn tay đặt trên cán vợt. Khi lòng bàn tay đặt chủ yếu ở bên phải, kiểu này đc gọi là Continental. Đòi hỏi một cẳng tay mạnh và sự tính toán giờ giấc thật hoàn hoản, đc rất nhiều vận động viên nhà nghề sửa dụng để đánh các cú quả phải và quả trái. Nhưng cho đến nay ngay trong từ điển ngắn ngọn của quần vợt ( The Concise Dictionary of Tennis ) vẫn chưa nghĩ ra đc tên để đặt cho các vận động viên đánh quả phải tài giỏi kiểu Continental. Trong giới quần vợt nhà nghề thế giới vẫn thường đc nghe nói rằng Ellsworth Vines là một vận động viên cầm Continetal đánh quả phải rất hay. Tuy nhiên, trong một buổi phỏng vấn của đài truyền hình CNN vào đầu thập niên 1980, anh ta kể rằng: anh ta đã phải trải qua một thời gian rất dài ko xác định đc nơi bóng sắp đi tới. Đó là lời phát biểu kinh ngạc của Ellsworth, vì Jack Kramer đã nói rằng Ellsworth là một vận động viên bẩm sinh hơn Pete Sampras. Khi lòng bàn tay đặt chủ yếu lên phía sau của cán vợt, đc gọi là kiểu Easten. Lòng bàn tay và mặt vợt nằm cùng một mặt phẳng, cho ta cảm giác đánh bóng bằng lòng bàn tay. Đây là kiểu cầm vợt phổ biến nhất, đòi hỏi sự vận động của một số ít cơ nhất định và sự tính toán nghiêm chỉnh. Khi lòng bàn tay đc đặt chủ yếu lên phần đáy của cán vợt, nghĩa là lòng bàn tay
36. hướng lên trời, nó đc gọi là kiểu cầm vợt Western. Đây là kiểu ít phổ biến nhất, mặc dù có một số vận động viên sử dụng nó vì thuật lớn ( đặc biệt đc biến đổi một chút, bằng cách cầm kiểu Semi-Western ). Một sự kiện quan trọng về các vận động viên cầm vợt kiểu Western này, là với cách cầm vợt này họ gần như ko thể đánh vô lê tốt tại lưới đc và vì vậy những người cầm vợt kiểu Western thường vẫn đổi sáng kiểu cầm khác khi họ lên lưới. Tuy nhiên, phần lớn trong số họ hiếm khi lên lưới. Eastern - Thế cầm vợt miền Đông Nếu bạn là người thuận tay phải, hãy bắt đầu bằng cách nắm vào cổ của cây vợt bằng bàn tay trái như vậy mặt vợt sẽ thẳng đứng so mặt sân. Rồi cầm vợt ngang eo với lòng bàn tay phải đặt thẳng đứng và các ngón tay của bạn hơi hướng xuống dưới theo một góc khoảng 45 độ. Ngón cái phải gối lên và nằm sát bên ngón tay giữa, với ngón tay trỏ dang ra. Bây giờ hãy cầm vợt và cạnh trên của lòng bàn tay phải để xem cả hai có hoàn toàn thẳng đứng hay ko. Hãy tự kiểm tra bằng cách đặt cạnh vợt lên trên một cái bàn để xem mặt vợt thẳng đứng từ trên xuống dưới là như thế nào. Hãy nhớ rằng, nếu bạn chơi môn nay một cách chính xác, bạn sẽ hiếm khi đánh một cs đánh nào đòi hỏi vợt phải thay đổi hơn 10 độ tính từ vị trí thẳng đứng này. Nhiều người bàn cãi về “ bàn tay vung vẩy “ với vợt nhằm để hoàn thiện một cách cầm vợt chính xác, trong khi những người khác đề nghị rằng hãy đặt lòng bàn tay phải tì lên dây vợt, sau đó kéo bàn tay trượt từ trên mặt vợt xuống đến cán vợt.
37. Vào đầu thập niên 1980, khám phá lớn trong một chương trình nghiên cứu về cách cầm vợt. Đó là, khi một số người đặt lòng bàn tay của họ lên vợt theo kiểu “ bàn tay vung vẩy “ – trong kiểu này thì ngón cái vòng quanh cán vợt – nó thường đẩy lòng bàn tay gần với kiểu Continental hơn và xa kiểu Eastern. Do đó bí quyết là đặt lòng bàn tay hơi hướng lên trời và rồi nắm vào vợt. Nó sẽ giúp bạn đặt lòng bàn tay theo tư thế chính xác. Mọi người đều muốn biết: “ Làm sao bạn biết đc cách cầm vợt của bạn là đúng khi bạn đang thi đấu?” Một vận động viên nhà nghề có thể phát hiện ra một sơ hở bằng 1/2cm trong cách cầm vợt của bạn từ cách xa 15m, nhưng nếu bạn muốn nhờ anh ta quan sát bạn từ ghế khán giả thì nó sẽ hơi tốn tiền hơn đấy. Thiếu điều này, tất cả những gì bạn có thể làm là học hỏi thông qua sự lập đi lập lại và bằng cách cảm nhận khi nào cách cầm vợt của bạn là chính xác. Bạn có thể kiểm tra cách cầm vợt của bạn giữa điểm để xem lòng bàn tay và đầu vợt có thật là thẳng đứng hay ko, nhưng cảm nhận là tất cả những gì bạn có thể trông cậy vào khi bạn đang thi đấu, đặc biệt là khi bạn chuyển kiểu cầm vợt giữa quả phải và quả trái. Vậy hãy bắt đầu suy nghĩ bằng sự cảm nhận. Hãy nhắm mắt lại và thực hiện một kiểu cầm vợt hoàn hảo, rồi mở mắt ra và xem thử bạn có làm đúng hay không. Ngay cả khi bạn mua một cây vợt mới, hãy thử kiểu cầm vợt của bạn với đối mắt nhắm lại. Đừng tưởng rằng chỉ có một mình bạn với trục trặc này. Một số vận động viên giỏi lâu lâu cũng đánh mất kiểu cầm vợt khi bắt đầu dùng một cây vợt mới. Continental - Thế cầm vợt châu Âu Kiểu Continental đặt lòng bàn tay xoay lên cao hơn 1/8 trên cán vợt. Nhưng kiểu này đòi hỏi bạn phải thay đổi tư thế của cổ tay khi bạn đánh để bạn có thể có đc đầu vợt thẳng đứng lúc đánh bóng, tuy nhiên trong quần vợt bạn nên giới hạn việc
38. sử dụng cổ tay. Nếu bạn đang có cây vợt trên tay, hãy thử cầm kiểu Continental, để cảm nhận điều này bằng cổ tay. Bằng cách đánh bóng bằng cổ tay nhiều nên cách cầm Continental đã phá hủy việc đánh bóng đều đặn đối với 95% số người sử dụng kiểu cầm vợt này. Jack Kramer lại còn cứng rắn hơn, anh ta cảm thấy kiểu cầm vợt Continental phá hỏng các cú đánh cuối sân nhiều hơn bất cứ một yếu tố nào khác. Tuy nhiên cuộc chiến đấu vẫn tiếp diễn. Vào giữa thập niên 1970, một trong những sự tranh cãi đối với kiểu Continental, ví dụ như, là nó đc nhiều vận động viên hàng đầu sử dụng – đặc biệt là các vận động viên người úc. Nhưng đó là vấn đề bạn cần phải có năng khiếu mới sử dụng kiểu Continental. Hoặc nói một cách khác, bạn phải phối hợp đc tốt hơn nhiều. Bạn lại còn để cho mình trở thành dễ tấn công. Nếu bạn cầm vợt kiểu Continental bạn có khuynh hướng đẩy ngang qua thân người theo một cách rất trầm trọng. Do đó, mỗi khi bạn với ra phía trước để đánh bóng – đặc biệt là khi đánh vô lê quả phải- bạn sẽ có khuynh hướng đánh chéo sân vì đó là nơi mà mặt vợt tự động nhắm tới. Bạn phải điều chỉnh một cách khó khăn để có thể đánh đc một cú chữ I. Đó là lý do tại sao khi các vận động viên nhà nghề như Pancho Segura và Jack Kramer thi đấu với Pancho Gonzales, họ đã phải chạy thục mạng vì một cú đánh trả chéo sân khi anh ta thực hiện một cú vô lê quả phải. Họ biết rằng khi anh ta vươn tới trước mặt để đánh vole một đường bóng phía trước , vợt của anh ta sẽ tự động nhắm tới phía bên trái của anh ta. Kramer phát biểu vui rằng sở dĩ anh ta có tiền để xây 14 cái sân và một câu lạc bộ thể thao 1500m2 vì nhờ thi đấu với Pancho Gonzales vì Gonzales đc biết đến là người có kiểu cầm vợt bên quả phải thật tệ khi họ thi đấu mặt đối mặt trong giải thi đấu nhà nghề năm 1949, Kramer đã thắng 97 -26.
39. Western - Thế cầm vợt miền Tây Kiểu cầm vợt này, lòng bàn tay phần nào đc đặt dưới ván vợt, đc các tay vợt nam tại giải Pháp Mở Rộng sử dụng rất nhiều trong thập niên 90, đặc biệt là Thomas Muster, Sergi Bruguera, Jim Courier, Andres Gomes và Gustavo Kuerten. Các vận động viên sử dụng kiểu cầm vợt Western thường thành công nhiều trên mặt sân đất nệm vì người ta thường ít vole trên sân có mặt phẳng trơn trợt. Và trên sân đất nệm, bóng nảy cao, đó là cú đánh dễ cho vận động viên nào sử dụng kiểu cầm vợt Western. Bạn hãy thử cầm vợt, và chú ý là nó dễ dàng có đc mặt vợt thẳng đứng như thế nào lúc đánh bóng khi bóng ở cao ngang ngực. Nhưng khi bóng nảy thấp – đặc biệt trên sân cỏ – kiểu Western áp đặt một sức căng nghiêm trọng đối với cổ tay và cẳng tay khiến nó trở nên khó khăn cho các vận động viên muốn tạo ra bất cứ ảnh hưởng nào cho cú đánh bóng. Chúng ta hiếm khi gặp các vận động viên cầm vợt kiểu Western tại vòng chung kết Wimbledon vì bóng trượt trên sân cỏ và nảy thấp. Nhưng những người cầm vợt kiểu Semi – Western lại đánh bóng rất tốt. bạn đọc thêm bài Kỹ thuật: Thế cầm vợt và Đường chuyển động của vợt Cách đánh quả phải lý tưởng
40. Trước khi chia cú đánh quả phải thành từng yếu tố riêng biệt, bạn sẽ đc giải thích cách đánh lý tưởng nhất để bạn nhìn thấy toàn bộ cú đánh và làm thế nào mà từng động tác nhỏ ăn khớp với nhau. Sau đó quay trở lại, thêm các chi tiết vào tùy theo mức độ các bạn có thể nắm bắt và hấp thu nó. Bắt đầu, tất cả các bạn phải biết tại sao phải đưa vợt ra sau càng sớm càng tốt. Não và hệ thống thần kinh trung ương cùng làm việc với nhau để có thể thực hiện một cú đánh thông minh nhất. Khi một người nào đó đưa vợt ra sau nhanh chóng, họ có nhiều thời gian hơn để huy động dúng các cơ để điều khiển các cú đánh từ góc này sang góc kia. Nhưng khi một người đưa vợt ra sau trễ, họ chỉ đủ thời gian để đánh trả bóng. Vì vậy, từ vị trí sẵn sàng, cú lấy đà ra sau của bạn phải bắt đầu vào đúng lúc bạn phát hiện ra hướng đường bóng của đối thủ. Hãy tự nói với mình: “Đó là cú quả phải” và quay cả hai vai ra sau cùng một lúc để bắt đầu xoay người lấy đà ra sau. Động tác này sẽ quay phía trái thân người của bạn về phía lưới. Sử dụng cú đánh hình vòng cung, đưa vợt ra sau cao ngang mắt và xa người của bạn cho đến khi vợt nhắm thẳng về phía hàng rào phía sau. Dừng lại ở đây cho đến khi bóng đi gần đến, lúc đó hãy bước ra ngoài bằng chân trước và chùng gối xuống để bạn có thể hạ vợt và bàn tay cầm vợt xuống khoảng 30cm bên dưới điểm dự định chạm bóng. Bước ra ngòai bằng chân trước và hạ thấp vợt và cánh tay cầm vợt phải đc thực hiện cùng một lúc với nhau. Động tác này giúp bạn chuyển trọng lượng về trước và lên trên khi vợt di chuyển từ thấp đến cao và đánh bóng với mặt vợt thẳng đứng. Cố giữ cho mắt luôn theo bóng càng lâu càng tốt, ngó thẳng vào dây vợt và để cho đầu cúi xuống, trong một tư thế cố định, như vậy bạn sẽ không làm ảnh hưởng đến việc đánh bóng. Đừng ngước đầu lên cho đến khi phần trên cánh tay đánh bóng chạm vào cằm khi đi theo đà của vợt. Đầu của bạn nặng hơn, theo từng cm một, hơn bất cứ phần nào khác của cơ thể, và nếu bạn ngước nhìn lên trước khi bạn đánh bóng, bạn sẽ có khuynh hướng đẩy phần thân mở ra để đối diện lưới. Thân
41. trên có các nhóm cơ lớn và khi nó quay quá sớm, nó sẽ thay đổi kiểu bay của vợt thành kiểu đánh thẳng ngang qua ( flat ) thường ép bóng đi vào lưới. Bạn phải kết thúc với cánh tay đánh bóng chỉ lên trời và hướng về phía mục tiêu, trong lúc bản thân cây vợt sẽ quay về bên phải của bạn. Nếu bạn thích thả lỏng các cơ hơn và đưa vợt vòng qua cổ, bạn chỉ thực hiện một lúc lâu sau khi đánh bóng. Nếu bạn có thể hình dung đà đi của vợt bạn đi hướng về phía bầu trời, nó sẽ giúp cho bạn chú ý nhiều hơn vào việc đưa vợt xuống đến điểm thấp nhất của cú lấy đà ra sau, để có thể đánh từ thấp đến cao. Bất kể bóng đi thấp đến mức nào, hãy cố gắng đưa đc đầu vợt xuống 30cm bên dưới điểm dự định chạm bóng và rồi nâng lên, để cơ thể cung cấp cho nó sức mạnh thêm vào cùng với cánh tay. Bạn có thể hạ đầu vợt xuống lúc đánh cú phải và vẫn giữ đc mặt vợt thẳng đứng, nhưng người cầm vợt đánh vợt đánh quả trái một tay đòi hỏi phải chùng gối nhiều hơn vì hạ đầu vợt thấp xuống tạo nên một tư thế cổ tay rất bất tiện. Đừng quên rằng quần vợt là một môn nâng lên. Một người cao 2m đứng ngay sau đường biên cuối sân của anh ta và nhìn thẳng qua bên lưới, vẫn ko thể nhìn thấy các khu vực mục tiêu của anh ta bên phần sân bên kia. Chú ý / Với các cú đánh quả phải và quả trái, bất cứ lúc nào nói đến việc đưa đầu vợt xuống dưới điểm dự định đánh bóng ê0cm để có thể đánh ra topsin, đừng có ấn tượng rằng bạn chỉ cần hạ đầu vợt xuống bằng cách thả lỏng cổ tay. Cánh tay của bạn có thể hướng xuống, nhưng cổ tay vẫn phải giữ ở cùng tư thế cố định. Bạn phải hạ thấp cả cánh tay đánh bóng, cổ tay, và vợt xuống cùng lúc như tất cả chỉ là một, như vậy bàn tay đánh bóng của bạn cũng ở dưới quả bóng 30cm bằng với chiều cao của đầu vợt. Bây giờ với cái nhìn tổng quan về cú quả phải trong đầu, hãy tập cho cơ thể thích nghi với một cú đánh lý tưởng, nếu kiểu đánh bóng của bạn hoàn hảo, và mặt vợt thẳng đứng cùng lúc chạm bóng, bạn có thể thực hiện cú đánh. Ngược lại, bạn có thể có các động tác nhạy bén và đẹp của cơ thể trên sân, nhưng nếu đầu vợt của
42. bạn ko thẳng lúc chạm bóng thì hiếm khi bạn đánh đc bóng vào sân. Chắc hẳn rằng bạn muốn đc thư giãn khi ra sân. Chắc hẳn rằng bạn muốn đc thư giãn khi ra sân, vì sự căng cơ quá mức ngăn cẳn việc cử động thoải mái. Nhưng đừng bao giờ để cho cả cở thể thả lỏng quá mức khiến bạn thay đổi tư thế của đầu vợt. Người ta cố tự nói với mình : “Thả lỏng, đồ ngu, thả lỏng” có khuynh hướng để cho cổ tay mềm và nói chung cuối cùng họ luôn đứng hạng hai trong đấu hai người. Thay vào đó, hãy giữ cho cánh tay cầm vợt luôn luôn cố định ( nhưng ko phải là giữ chặt cứng ) và mặt vợt ở tư thế vững chắc khi bạn thực hiện cú đánh. Có thể lúc đầu bạn cảm thấy hơi khó khăn, nhưng bạn càng đánh đc nhiều bóng vào sân bao nhiêu – và thắng trong thi đấu – bạn sẽ càng thấy thoải mái bấy nhiêu. Một trong những nguyên nhân lớn nhất của sự thay đổi các cú phải là một kiểu đánh pre-stretch. Mặc dù Jack Kramer đã sử dụng phương pháp này một lần, Andre Aggasi và Boris Becker phổ biến nó vào thập niên 90. Kiểu đánh quả phải đặc biệt này tận dụng cú lấy đà ngắn với vợt đặt ngả ra sau trong lúc cẳng tay di chuyển tới trước. Động tác này sẽ làm căng các cơ cẳng tay và làm cho vợt đánh với tấc độc rất lớn, kết quả là nó tạo ra một băng cao su bên ngoài các cơ bên trong cẳng tay. Các cú đánh ngắn cho phép các vận động viên đón bóng khi nó đang dâng cao, quan trọng hơn là có thể đánh trả giao bóng theo kiểu tấn công. Cú lấy đà hình vòng cung Một cú lấy đà hình vòng cung dùng cho cả hai cú đánh quả phải và quả trái như sau, ngược với cách lấy đà “ thẳng ra sau” .Đây là một vấn đề gây tranh cãi trong số các huấn luyện viên nhà nghề, tuy nhiên điều thú vị là phần lớn huấn luyện viên dạy lấy đà “thẳng ra sau” lại sử dụng cú hình vòng cung khi họ ra sân đánh bóng – gần như tất cả vận động viên quần vợt nhà nghề đều làm như vậy, ngoại trừ Jimmy
43. Connors và John McEnroe. Ủng hộ viên của cú đánh thẳng ra sau cho rằng các vận động viên trung bình có thể hiểu nó dễ dàng hơn nhiều, và trong giới nhà nghề từng phát biểu rằng: “Tôi dạy cú lấy đà thẳng ra sau vì cú lấy đà hình vòng cung mất thời gian hơn”. Tuy vậy, hầu như mọi người đều có thể tập đc cú lấy đà hình vòng cung, tuy nhiên cả hai cách lấy đà đánh bóng đều đi đến cùng một điểm chạm bóng như nhau và gần như cùng lúc với nhau. Nếu bạn thích sử dụng cú đánh lấy đà hình vòng cung sẽ mang đến cho bạn hiệu quả hơn. Để hình dung cú đánh hình vòng cung, hãy thử nghĩ đến một cái kẹp tóc xoay tách ra làm hai. Trước tiên, đưa vợt ra sau cao ngang mắt và chờ bóng đi tới gần. Sau đó, với một động tác liên tục, hạ vợt và bàn tay đánh bóng xuống dưới điểm dự định đánh bóng 30cm, tiến tới trước và lên trên đi qua bóng, hướng về phía mục tiêu của bạn. Với cú lấy đà ra sau, hãy nhớ giữ vai đánh bóng vươn lên cho đến khi vợt nhắm về phía hàng rào cuối sân. Hãy tập cảm nhận động tác nâng nhẹ đi về phía sau, giống như bạn đưa bàn tay cầm vợt ra sau, đi xuống, và vòng qua một quả bóng lớn chơi trên bãi biển. Một động tác quan trọng giúp cho bạn đưa vợt xuống là hạ cổ tay đánh bóng và đầu cán vợt xuống đến đùi phải ( nếu bạn là người thuận tay phải ), như vậy bạn có thể có một động tác nâng lên tự nhiên. Một số vận động viên nhà nghề sẽ hơi lướt cán vợt chạm vào đùi phải này đối với một quả bóng nảy thấp và rồi đi theo tới giống như một người chơi bóng bowling. Một nguyên nhân khiến nhiều người ủng hộ cú lấy đà hình vòng cung hơn cú lấy đà thẳng ra sau là vì cú hình vòng cung nhịp nhàng hơn và tạo ra đc sức mạnh và sự kiểm soát đáng kể hơn. Tiến sĩ vật lý Pat Keating nhận thấy rằng với một đường rơi tự do của cú hình vòng cung, đầu vợt đạt đc gần 8km/h ở bước chân thứ nhất của cú rơi; rồi nhân lên 5.5 lần cái gốc hình vuông của độ cao của cú rơi. Kết quả là tốc độ của vợt do bởi lực hút của trái đất. Tốc độ vợt tăng lên này có ảnh hưởng rất nhiều đối với các tốc độ của bóng, và nó giúp giải thích tại sao các đứa trẻ sử
44. dụng cú lấy đà hình vòng cung lại có thể đánh bóng rất mạnh. Trái ngược với điều đó, người đưa vợt lấy đà thẳng ra sau tới điểm thấp của cú lấy đà ra sau của anh ta đạt đc 0km/h khi anh ta bắt đầu di chuyển vào bóng. Anh ta phải sử dụng nhiều nỗ lực của các cơ thể đặt đc đủ tốc độ vợt trong một khoảng thời gian rất ngắn. Có rất nhiều người thắc mắc rằng lực hút của trái đất ko mạnh đến thế, và câu trả lời là: “ Hãy nhìn điều gì nó đã làm với gương mặt của chúng ta". Một ưu điểm thứ hai của cú lấy đà hình vòng cung là kiểu đánh bạn thực hiện đối với cả hai cú quả phải và quả trái đều giống nhau. Bằng cách luôn luôn đưa vợt và bàn tay cầm vợt xuống dưới điểm dự định đánh bóng 30cm ( tại điểm xa nhất của cú lấy đà ra sau của bạn ), bạn khắc sâu cùng một cú đánh đối với mọi độ cao của bóng. Kiểu đánh của bạn phải luôn luôn giống nhau, trừ trường hợp với những cú bóng nảy lên quá cao hoặc quá thấp, và bạn sẽ thấy rằng dễ ngụy trang các cú đánh với một người đứng tại lưới thấp hơn, vì họ ko thể phát hiện ra đc rằng bạn sẽ đánh hay lốp. Thứ ba, những huấn luyện viên dạy đánh lấy đà thẳng ra sau sẽ viện lẽ rằng, “ Nếu bạn muốn người ta đưa vợt thấp xuống hơn là điểm dự định đánh bóng, thì họ đã đưa nó xuống dưới rồi khi lấy đà thẳng ra sau”. Không may thay, phần lớn các vận động viên lấy đà thẳng ra sau ko làm đc điều mà họ nghĩ là họ làm. Họ thề rằng họ đã đưa vợt thấp xuống bên dưới điểm dự định 30cm, để đánh ra topspin, nhưng thật ra vợt của họ vẫn cao ngang eo hay còn cao hơn nữa. Tuy nhiên, khi họ nghiêng người đánh bóng, cánh tay đánh bóng của họ lại còn đi lên xa hơn và nâng vợt lên cao hơn là quả bóng đang đi tới. Điều này ép họ phải điều chỉnh vào thời điểm cuối cùng của cú đánh để đánh bóng tại mức nằm ngang. Những “sự điều chỉnh” này, tất nhiên, làm cho họ đánh một cú ngang ( flat ) chứ ko có topspin. Những người đánh lấy đà thẳng ra sau tập luyện đúng cách – bằng cách đưa vợt ra sau ở mức cao ngang eo và hạ xuống ngang mức đầu gối – thực sự là họ sử dụng một cú đánh lấy đà hình vòng cung cải biên. Tuy nhiên, sẽ làm cho họ mất đi một
45. cú đánh đầy uy lực. Bạn sử dụng cú lấy đà thẳng ra sau, đừng làm thay đổi, là bạn đã thành công. Hãy quan sát các vận động viên nhà nghề đánh các cú quả phải và quả trái của họ. Gần như họ đều sử dụng cú đánh lấy đà hình vòng cung căn bẳn, trừ khi họ cố ý đánh với underspin. Đôi khi, sự ngoại lệ của nguyên tác này là vận động viên đánh quả phải hay hai tay, họ trông cậy vào việc duỗi người lên trên hơn là trông cậy vào một cánh tay độc lập đánh lên. Thế đứng mở quả phải Trong một thập niên vừa qua. Đã nhiều cuộc tranh luận trong giới quần vợt về kiểu đứng hay nhất để đánh bóng. Vợt ko quan tâm đến việc bạn đứng kiểu nào miễn là bạn làm cho vợt thực hiện đúng cách, do đó vấn đề thực ra là bạn có dự định lên lưới hay ko. Vận động viên nào bước thẳng tới bóng và có trọng lực phía trước của chân trước là đã ở tư thế sẵn sàng để tiến lên lưới. Vận động viên nào đứng đối diện lưới và đưa vợt vòng quanh cổ thường sẽ chạy lùi về trung tâm sân và đưa vợt vòng quanh cổ thường sẽ chạy lùi về trung tâm sân. Điều này có nghĩa là vân động viên nào đứng hướng về lưới chắc chắn sẽ gặp khó khăn lớn khi muốn đứng vào vị trí mong muốn tại lưới khi, hoặc trước khi, đối thủ đánh cú passing. Vào thập niên 80 -90 các vận động viên Tây Ban Nha làm một cuộc đột nhập vĩ đại vào giới quần vợt nhà nghề bằng những tay vợt đánh bóng xuất sắc với tư thế đứng mở. Tây Ban Nha sản sinh ra rất nhiều ngôi sao, nhưng thành tựu lớn là trên sân chậm, nơi mà các trận đấu kéo dài tại đường biên cuối sân nói lên cú đánh. Yếu điểm lớn nhất của họ là ở trên sân cỏ, nơi mà bóng nảy thấp và chuồi nhanh trên mặt sân, và các chuyển động nhanh tới lưới là quan trọng. Có rất nhiều người hỏi rằng “ Tại sao không khuyến khích mọi người đánh bóng
46. với tư thế mở?” Nếu khuyến khích thì nên khuyến khích mọi người đánh với những tư thế thăng bằng khác nhau. Tuy nhiên, kỹ thuật đc ưa thích nhiều nhất là bước thẳng tới bóng bất cứ lúc nào có thể, vì bất cứ cú đánh nào mà một người đánh ra áp đặt đc đối thủ vào thế dễ bị tấn công phải đc kèm theo bằng sự cố gắng lên lưới. Một câu hỏi khác nữa là: “Nếu các vận động viên đánh bóng với tư thế mở có thể đứng đối diện lưới đánh thật mạnh tại sao họ lại phải cong người lại?” Khi đo thân người cong lại của các vận động viên đứng mở, thường thì họ hay cong người lại nhiều hơn nhiều so với một vận động viên đứng với tư thế đóng kín ( cạnh bên thân hướng về lưới ). Và đó là vì sao họ có thể đánh bóng mạnh tại đường biên cuối sân. Nhưng điều đó trái ngược với những gì phần lớn các quan sát viên thật sự nhìn thấy. Khi bạn quan sát một vận động viên đứng mở đã cong người lại ít nhất là 90 độ. Một vận động viên đứng với tư thế đóng giơ vai trước hướng về phía đối thủ sẽ cong người khoảng 45 độ. Câu cuối cùng là bếu bạn ko có ý định lên lưới khi đối thủ đang ở tư thế dễ bị tấn công, điều đó thật vô nghĩa khi bạn cố luyện tập cực khổ để đưa chân trước ra ngoài về phía lưới khi đánh một cú cuối sân quả phải. Nhưng nếu bạn muốn “ tóm cổ” đối thủ khi anh ta đứng ko đúng tư thế để đánh bóng, bạn phải tập bước thẳng tới bóng để chuẩn bị cho một sự bắt đầu lên lưới nhanh. Pete Sampras đánh cả hai cách, nhưng hiếm khi nhìn thấy anh ta đứng hướng về lưới khi anh ta dự định lên lưới. Nói cách khác, trước khi Mỹ thi đấu với Hà Lan trong giải cúp Davis vào năm 1997, Andre Agssi thú nhận rằng anh ta ko định lên lưới. Cũng đc, nếu bạn có cú đánh quả phải như Agassi, với các cú đánh cuối sân đầy uy lực - nhưng Agassi thường tạo nên những chiến thắng lớn và những thất bại tệ hại. Đánh quả phải hai tay
47. Đánh hai tay cả hai bên, Pancho Segura có một cú đánh quả phải vĩ đại nhất trong lịch sử quần vợt, nhưng Monica Seles trở lên nổi tiếng vào thập niên 1990 với cú đánh quả phải hai tay. Trong thời đại của truyền hình, Monica nhận đc khá nhiều hợp đồng quảng cáo và có nhiều và rất nhiều thanh niên bây giờ tập cầm vợt hai tay. Vợt chẳng quan tâm đến việc bạn đang sử dụng miễn là người đánh bóng làm cho kiểu bay của vợt thực hiện đúng với các nguyên tắc vật lý. Mặc dù vậy, người đánh hai tay đòi hỏi phải có những bước di chuyển chân ổn định để có thể xoay thân trên thẳng tới bóng. Có nhiều vận động viên ko cong người lại đc nên họ gần như ko thể tập đánh hai tay quả trái, vì nó có một chút khác biệt giữa người đánh hai tay quả trái và hai tay quả phải ). Các chi tiết về cú quả phải Bây giờ bạn đã có cú đánh quả phải trong đầu, sau đây toàn bộ cú đánh sẽ đc giảng chi tiết hơn. Chỉ cần tập trung vào các chi tiết đặc trưng này bạn có thể hy vọng phát triển đc một cú đánh liên tục đưa bóng vào sân dưới áp lực. Tư thế sẵn sàng Nhiều người trở lên mê mệt tư thế sẵn sàng vì đó là một trong một số rất ít thứ họ có thể thực hiện thành thạo nhất. Họ ko có cú đánh quả phải hay quả trái nhưng họ có đc tư thế sẵn sàng tốt nhất trong câu lạc bộ và bạn có thể nhìn thấy họ từ cách xa cả cây số.
48. Tuy nhiên, bạn đừng bao giờ quá lo lắng về một tư thế sẵn sàng tiêu chuẩn vì có một số người có thể từ bỏ các tư thế độc nhất vô nhị đó rất nhanh. Bên cạnh, nhiều vận động viên nhà nghề hành đầu nắm bắt đc một kiểu tư thế sẵn sàng khác trước khi đối thủ đánh bóng. Vì vậy, ý kiến là phải tìm một tư thế nào có thể tạo đc bước thứ nhất nhanh nhất đi về phía bóng và động tác xoay người nhanh nhất để có thế vào đúng tư thế sẵn sàng cho cú đánh. Để kiểm tra nó, hãy ra sân và nhờ một người bạn bấm giờ. Đứng hướng về phía một đối thủ tưởng tượng, vợt trong tay, trong khi bạn đứng giữa đường biên giữa. Khi bạn của bạn nói “ Bắt đầu” hãy xoay và chạy đến cả hai đường biên hai bên của sân đấu đơn cho đến khi bạn tìm thấy một tư thế sẵn sàng nào giúp bạn chạy tới nhanh nhất. Hãy nhớ rằng một khi đối thủ sắp đánh bóng, bạn ko biết đc cú đánh kế tiếp bóng sẽ đến phía quả phải hay quả trái, do đó hãy sẵn sàng để xoay người cho cả hai cú đánh với cùng một sự thong thả như nhau. Xoay người lấy đà ra sau Để nhấn mạnh về việc lấy đà ra sau chính xác. Các bạn cần biết rằng: “Khi sự chuẩn bị tốt, cú đánh cũng tốt”, vì một khi bạn đang ở giữa cú đánh thì bạn bị khóa chặt vào cú đánh rồi. Nghĩ rằng bạn có thể “dẫn” bóng hoặc điều khiển bóng bằng cách điều chỉnh cú đánh vào giây phút cuối cùng chỉ là một huyền thoại mà thôi. Trên thực tế, trừ khi đường bóng của đối thủ đi quá chậm, không thể có một cử động nào là thích hợp ở giữa cú đánh lại có thể là tích cực về mặt tự nhiên. Vì vậy, hãy ghi nhớ rằng sự chính xác của các cú đánh cuối sân sẽ nói lên đc cú lấy đà như thế nào lúc ban đầu, hãy học hai điểm mấu chốt này khi bạn cố phát triển một cú quả phải mạnh mẽ ( 1 ) phản ứng thật nhanh với cú đánh của đối thủ, ( 2 ) xoay cả hai vai cùng lúc khi bạn quay người để đưa vợt ra sau lấy đà. Không thể lấy đà ra sau quá sớm, vì mục tiêu của bạn là ko bao giờ đc vội vã đối
49. với bất cứ cú đánh nào. Bạn càng tranh thủ đc nhiều thời gian với các phản ứng mau lẹ và lấy đà ra sau nhanh chóng nhưng chôi chảy bao nhiêu, bạn càng có thể đánh bóng dễ dàng và nhịp nhàng bấy nhiêu. Cũng hãy nhớ rằng, cú đánh hình vòng cung ko liên tục mà đc chia ra làm hai phần. Do đó, lúc bạn nhìn thấy bóng đi tới quả phải của bạn, hãy xoay người và bắt đầu đưa vợt ra sau – nhưng hãy giữ đừng để cho vợt rơi và hạ người người xuống cho đến lúc bạn sẵn sàng bước thẳng tới bóng. Ngay cả khi bạn chạy để vào tư thế sẵn sàng, đưa đầu vợt sau ngang tầm mắt và nhắm lên trên. Nếu bạn chờ đến khi bạn bước đến bóng lúc đó mới đưa vợt ra sau, bạn sẽ luôn luôn phải vội vã và bạn sẽ có một kiểu đánh bóng bất thường. Một cú lấy đà ra sau trễ, cũng sẽ dẫn đến việc ngửa cổ tay ra sau – đó là một trong những sai sót gây tổn hại nghiêm trọng mà bạn có thể mắc phải. Vì lấy đà ra sau sớm là quan trọng, nên đừng bao giờ để cánh tay cầm vợt đi đơn lẻ. Quay hoặc cong hai vai cùng lúc với vợt như vậy bạn có thể truyền năng lượng này vào bóng, vì đó là năng lượng do động tác duỗi người cung cấp thêm sức mạnh lúc chạm bóng để hợp cùng với lực sinh ra do việc chuyển động tới trước của cánh tay đánh bóng. Khi bạn đẩy vợt ra sau đơn lẻ, bạn cử động cánh tay riêng rẽ đi tới trước, và nó đòi hỏi phải có một cánh tay mạnh mẽ hơn. Nhưng bằng cách cong người lại đồng bộ với vợt, bạn có thể quay người đánh bóng thật mạnh mà chỉ sử dụng một ít lực. Chuẩn bị sớm và xoay tròn vai hướng vào bóng trong khi lấy đà là một điều rất cơ bản – tuy nhiên vẫn thường xuyên bị bỏ qua – đó là nhân tố chính của quần vợt mà Jack Kramer rất ghét bị thiếu, khi tập dượt với các vận động viên không có động tác này ghi khắc trong các cú đánh. Anh ta nói: “Ối trời, này nhóc, nếu anh ko xoay vai lại, làm thế quái nào mà anh mong chơi đc môn này?” Để buộc vai trước ( vai trái, nếu bạn cầm vợt tay phải ) xoay về hướng lưới, Jack đưa bàn tay trái lên cổ cây vợt, như vậy anh ta phải đẩy vai phải ra sau khi anh ta làm động tác xoay này, như vậy vợt sẽ không bao giờ đi xa ra khỏi bàn tay trái của anh ta.
50. Một cách khác để giúp bạn quay ra sau, đối với cả quả phải và quả trái, là tưởng tượng rằng sự bắt đầu của bạn nằm ở mặt sau của mỗi xuơng vai và bạn muốn quay và cho mõi người thấy bạn là ai. Các đứa bé nắm bắt ý này rất nhanh và một số trong các em sẽ quay vai này ra sau và nói: “Xin chào, tên tôi là An". Vợt, cổ tay và lòng bàn tay đối với cú lấy đà ra sau Thông qua những gì về cú đánh quả trái và quả phải, điều cần nhấn mạnh là ko phải việc bạn đánh mạnh đến mức nào, hoặc là sức mạnh của cánh tay sẽ làm cho bạn đc nổi tiếng. Chính là việc bạn giữ cho thân người và vợt di chuyển đồng bộ với nhau, bằng cách cong người ra sau cùng một lúc và duỗi người tới trước cùng một lúc và lên trên cũng cùng một lúc. Vì vậy, bạn không cần làm bất cứ điều gì sẽ gây tổn hại đến mối quan hệ giữa thân người và cánh tay đánh bóng. Nói thì rất dễ, làm lại rất khó, nhưng vẫn có nhiều cách để bạn giảm mọi thất bại đến mức tối đa dưới áp lực. Cơ thể dường như có một khả năng bẩm sinh quay thẳng tới bóng vào thời gian thích hợp. Ném bóng cho người hoàn tòan mới tập chơi và nói với họ : “Đánh khi bạn nghĩ là đúng lúc”. Nếu chỉ nhìn vào thân người của họ di chuyển để đánh bóng, mọi người sẽ nghĩ: “ Tuyệt”. Tuy nhiên, họ hiếm khi đánh bóng chính xác vì vợt của họ hoạt động không đồng bộ : Vợt đánh đi quá cao hoặc quá thấp, quá sớm hoặc quá muộn, mặt vợt quá mở hoặc quá đóng, hoặc là một sự kết hợp giữa các yếu tố này với nhau. Và nguyên nhân chính vẫn là cánh tay đánh bóng của mình. Vợt Hãy để cho việc xoay hai vai đi vòng quanh đưa vợt ra sau, với đầu vợt thực sự đc
51. nâng lên cao hơn mức cổ tay, một góc khoảng 45 độ. Nếu bạn xoay thân trên, thì vợt chỉ di chuyển đến khi nó nhắm thẳng tới hàng rào cuối sân mà thôi, và động tác này luôn luôn xảy ra một cách tự động; với điều kiện cổ tay giữ nguyên. Trên thực tế, một số người đánh quả phải hay hơn trong giới nhà nghề không đưa vợt ra sau xa như thế. Bằng cách thu ngắn cú lấy đà ra sau, vì hai lý do sau: (1) dễ dàng để giữ cho cánh tay đánh bóng di chuyển đồng bộ với thân người, (2) khi đánh bóng – di chuyển đầu vợt từ thấp đến cao một cách đều đặn vì vợt có một khoảng cách ngắn hơn để đi tới bóng ( Cho nên một số vận động viên nhà nghề thường khuyên các vận động viên trung bình khi đánh, lấy đà “ thẳng ra sau” để tránh những sai phạm chung đối với cú lấy đà hình vòng cung, bắt đầu cú lấy đà ra sau quá cao ). Và đó cũng là nguyên nhân vì sao những người lấy đà hình vòng cung đc khuyên chỉ nên đưa vợt ra sau cao ngang tầm mắt để giữ một cú lấy đà ra sau ngắn. Dụng cụ chơi quần vợt ngày nay rất phong phú, làm phát triển nhanh môn thể thao này. Các cú đánh đi nhanh hơn và thời gian phản ứng ngắn hơn. Kết quả là, các cú đánh bị bắt buộc phải thu ngắn lại. Tiến sĩ vật lý Howard Brody phát biểu rằng một công thức tốt để đo tấc độ bóng là lấy 50% của tốc độ bóng đi tới của đối thủ, cộng 1,5 lần tốc độ đầu vợt của bạn. Có nghĩa là đối thủ càng đánh bóng mạnh chừng nào, bạn sẽ càng có thể đánh bóng dễ dàng để tạo nên tốc độ mong muốn. Một thuận lợi khác của cú lấy đà ngắn là dễ dàng giữ vợt đi đồng bộ với việc duỗi người hơn là một cú lấy đà dài hơn. Điểm mấu chốt là bạn luôn giữ vợt ở mặt trước của thân người và ko để cho vợt đi vòng quanh mặt sau của bạn. Điều mà phần lớn các vận động viên giỏi thực hiện để đảm bảo việc này là hơi nâng cùi chỏ lên khi lấy đà ra sau, nó thực sự ngăn cản bạn ko nghiêng vợt ra sau quá xa. Cổ tay Trừ khi bạn cố đánh với quả phải “ pre-strecth” đã đc mô tả từ đầu chương, và nếu
52. bạn tạo ra một đầu vợt thẳng đứng lúc đánh bóng, cổ tay đánh bóng phải đc giữ cho vững chắc và không đc thay đổi tư thế nguyên thuỷ của cú đánh lấy đà ra sau hoặc của động tác tới trước. Bất kể bạn đánh trôi chảy như thế nào nhưng nếu bạn để cho cổ tay ngả ra sau khi lấy đà ra sau, đầu vợt sẽ ko còn đồng bộ với hai vai. Bạn sẽ tự tránh đc hàng tấn nỗi đau buồn khi là một vận động viên quần vợt, và bạn có thể ngăn ngừa không bao giờ để nó xảy ra. Vì khi bạn ngửa cổ tay ra sau, bạn ko chỉ phạm sai sót ban đầu, lúc đó bạn phải làm thêm một động tác để đưa cổ tay và vợt trở về sự đồng bộ với thân người. Vấn đề tất nhiên là làm sao để giữ cho cổ tay không ngửa ra sau. Thứ nhất, đừng đưa cánh tay đánh bóng ra sau theo kiểu riêng rẽ. Hãy để cho thân người làm việc bằng cách xoay cả hai vai trong khi vẫn giữ cho cổ tay luôn vững chắc. Thứ hai, khi bạn lấy đà ra sau khi chuẩn bị đánh quả phải, hãy bắt đầu bằng cùi chỏ tay đánh bóng hơi nâng lên và gập lại khi bạn kéo vợt ra, thay vì giữ cánh tay thẳng. Hãy tự thử làm bằng cách đặt chân sau tỳ lên trên đường biên và hãy xem cùi chỏ có đi ngang đường biên trước cổ tay và vợt khi lấy đà ra sau một chút. Bạn càng có khuynh hướng ngửa cổ tay ra sau bao nhiêu, bạn càng phải nâng lên và gập cùi chỏ lại. Hãy thử nghiệm để xem cần làm điều gì để giữ đc cổ tay ở tư thế cố định của nó. Thứ ba, hãy nghi nhớ cú lấy đà hình vòng cung như là một cú đánh có hai phần và không phải là động tác liên tục. Đưa vợt ra sau nhanh chóng, và giữ đừng để vợt rơi xuống cho đến khi bạn bước ra ngoài trên chân trước. Khi bạn bắt đầu cú đánh quá trễ – cho dù với cú lấy đà hình vòng cung hay cú lấy đà thẳng ra sau – có thể bạn nghĩ rằng bạn có thể phục hồi lại bằng cách dừng cánh tay đánh bóng một cách đột ngột khi lấy đà ra sau di chuyển thẳng đến bóng. Nhưng nghiên cứu cho thấy rằng điều đó không thể xảy ra. Khi cánh tay của bạn giảm tấc độ đột ngột, vợt sẽ tăng tốc và tiếp tục đi ra sau, làm cổ tay ngửa ra sau. Chỉ bằng cách đưa vợt ra sau đủ sớm để phục hồi lại từ sự giảm tốc – tăng tốc này, và bằng cách dẫn dắt với cùi