Giáo trình Thực trạng và hiệu quả kinh tế sử dụng đất canh tác huyện Tứ Kỳ, tỉnh Hải Dương - Đào Đức Mẫn

Nội dung text: Giáo trình Thực trạng và hiệu quả kinh tế sử dụng đất canh tác huyện Tứ Kỳ, tỉnh Hải Dương - Đào Đức Mẫn

1. J. Sci. & Devel., Vol. 11, No. 5: 689-695 Tạp chí Khoa học và Phát triển 2013, tập 11, số 5: 689-695 www.hua.edu.vn THỰC TRẠNG VÀ HIỆU QUẢ KINH TẾ SỬ DỤNG ĐẤT CANH TÁC HUYỆN TỨ KỲ, TỈNH HẢI DƯƠNG Đào Đức Mẫn1,3*, Nguyễn Tất Cảnh2 1Nghiên cứu sinh Trường Đại học Nông nghiệp Hà Nội; 2Khoa Nông học, Trường Đại học Nông nghiệp Hà Nội; 3Bộ Tài Nguyên và Môi trường Email: ddman.monre@gmail.com Ngày gửi bài: 05.09.2013 Ngày chấp nhận: 23.09.2013 TÓM TẮT Nghiên cứu đã đánh giá thực trạng các loại hình sử dụng đất nông nghiệp, đồng thời đánh giá hiệu quả kinh tế các kiểu sử dụng đất trên các loại hình đất; sử dụng mô hình GAMS giải bài toán đa mục tiêu nhằm tìm ra các kiểu sử dụng đất cho hiệu quả kinh tế cao là cơ sở định hướng sử dụng đất đến năm 2020 trên địa bàn huyện Tứ Kỳ. Năm 2010 toàn huyện có 29 kiểu sử dụng đất được bố trí trên 3 LUT với. Hiệu quả kinh tế của kiểu sử dụng đất chuyên lúa thấp hơn các kiểu sử dụng đất lúa-màu và kiểu sử dụng đất chuyên rau màu. Dựa vào kết quả chạy mô hình GAMS, nghiên cứu đã đề xuất các loại hình sử dụng đất tiềm năng và xác định được diện tích các kiểu sử dụng đất phù hợp, đáp ứng nhu cầu lương thực và khả năng đầu tư của người dân. Từ khóa: Hiệu quả kinh tế, huyện Tứ Kỳ, loại hình sử dụng đất. The Current Situation and Economic Efficiency for Using Cultivative Land in Tu Ky District, Hai Duong Province ABSTRACT The study evaluated the curent status of agricultural land use models as well as economic effectiveness of land use types The GAMS multipurpose mathematic model was used to determine land use types with high economic efficiency to serve as basis for developing land use guidelines until 2020 in Tu Ky district. In 2010, there were 29 land use forms within three main land use types in the district. The economic efficiency of land use for rice cultivation was shown to be lower that land use for non-rice crops. Based on GAMS model with varying food production and investemnt as variables, potential land use types were proposed. Keywords: Economic efficency, land use types, Tu Ky district. 1.490,981 ngàn ha, chỉ chiểm 4,5% diện tích cả 1. ĐẶT VẤN ĐỀ nước trong khi dân số bằng 22% cả nước. Bình Việt Nam có chỗ dựa vững chắc là nông quân đất nông nghiệp/đầu người chỉ đạt 477m2 nghiệp để vượt qua mọi cuộc khủng hoảng. Nếu (tương đương 40,7% trung bình cả nước). Là kích thích cho nông nghiệp phát triển sẽ không vùng kinh tế trọng điểm, tập trung nhiều các chỉ đảm bảo kinh tế phát triển mà còn ổn định viện nghiên cứu, trường đại học, nông dân có an sinh xã hội. Để đảm bảo phát triển bền vững truyền thống canh tác lâu đời, nhưng hiệu quả phải tiến hành song song việc công nghiệp hóa sử dụng đất canh tác chưa cao, đồng thời lực và đô thị hóa cả ở đô thị lẫn nông thôn, trong đó lượng lao động dư thừa quá lớn. Mặc dù có sự công nghiệp hóa nông nghiệp và nông thôn phải chuyển dịch về thành phố và khu công nghiệp thích hợp với điều kiện đất ít người đông nhưng tỷ lệ dân cư nông thôn vẫn chiếm 75,5% (Nguyễn Văn Bộ, Đào Thế Anh 2010). Đồng (2004) so với 84,2% (1990), nếu không có hướng bằng sông Hồng (ĐBSH) có diện tích tự nhiên giải quyết sẽ gây ra hậu quả không lường trước 689
2. Thực trạng và hiệu quả kinh tế sử dụng đất canh tác huyện Tứ Kỳ, tỉnh Hải Dương về kinh tế - xã hội. Do vậy, việc chuyển đổi cơ kê, xử lý bằng phần mềm Excel. cấu sản xuất nông nghiệp theo hướng hiệu quả khai thác lợi thế về thị trường, điều kiện tự 2.3. Phương pháp mô hình toán nhiên và lao động là yêu cầu cấp thiết (Nguyễn Sử dụng phần mềm GAMS để giải bài toán Văn Bộ và Nguyễn Trọng Khanh, 2010). Tứ Kỳ quy hoạch tuyến tính tối ưu với các tham số đa là một huyện nằm trong vùng đồng bằng sông mục tiêu cho huyện, so sánh kết quả các bước Hồng cũng không nằm ngoài quy luật đó, với với mục tiêu đề ra của huyện để tìm ra phương diện tích đất nông nghiệp của Tứ Kỳ chiếm án quy hoạch sử dụng đất tối ưu nhất. 66,88% diện tích đất tự nhiên, trong đó đất trồng cây hàng năm chiếm 75,79% diện tích đất 2.4. Phương pháp tính hiệu quả kinh tế nông nghiệp. Để hướng đến một nền nông Hiệu quả kinh tế (triệu đồng/ha/năm) dựa nghiệp bền vững, an toàn, hiệu quả trên địa bàn trên các chỉ tiêu: Giá trị sản xuất (GTSX) = Sản huyện cần đánh giá hiệu quả kinh tế các kiểu sử lượng x giá bán. Chi phí trung gian (CPTG) = dụng đất làm cơ sở cho các nhà quản lý quy chi phí bằng tiền (giống, phân bón, thuốc bảo vệ hoạch sử dụng đất theo hướng công nghiệp hóa thực vật, làm đất, thu hoạch ) không tính công nông nghiệp nông thôn đồng thời nâng cao đời lao động gia đình. Giá trị gia tăng (GTGT) = sống nông dân. GTSX – CPTG. 2. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU 3. KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU 2.1. Phương pháp thu thập số liệu 3.1. Thực trạng sử dụng đất nông nghiệp Số liệu thứ cấp được thu thập từ các cơ 3.1.1. Diện tích và cơ cấu sử dụng đất nông quan quản lý Nhà nước như Phòng Tài nguyên nghiệp và Môi trường, Phòng Nông nghiệp và Phát Tứ Kỳ có 11.212,06 ha đất nông nghiệp triển nông thôn. chiếm 66,88% diện tích đất tự nhiên toàn Số liệu sơ cấp thu thập thông qua điều tra huyện. Trong đó đất canh tác là 8.497,79ha, nông hộ theo mẫu phiếu điều tra được thiết kế sẵn. chiếm 75,79% diện tích đất nông nghiệp, đất trồng cây lâu năm chỉ có 1.363,62ha (12,16%), 2.2. Phương pháp xử lý số liệu đất nuôi trồng thủy sản 1.336,53ha (11,92%). Số liệu thu thập được xắp xếp theo các loại Điều đó chứng tỏ Tứ Kỳ là huyện thuần nông, cây trồng, mùa vụ sản xuất, các kiểu sử dụng đời sống người dân chủ yếu dựa vào sản xuất đất và các loại hình sử dụng đất và được thống cây trồng hàng năm (Bảng 1). Bảng 1. Diện tích và cơ cấu sử dụng đất nông nghiệp 2010 Loại sử dụng đất Diện tích (ha) Cơ cấu (%) Tổng diện tích đất nông nghiệp 11.212,06 100 1- Đất trồng cây hàng năm (đất canh tác) 8.497,79 75,79 + Đất trồng lúa 8.349,43 74,47 + Đất trồng cây hàng năm khác 148,36 1,32 2- Đất trồng cây lâu năm 1.363,62 12,16 3- Đất nuôi trồng thủy sản 1.336,53 11,92 4- Đất nông nghiệp khác 14,12 0,13 690
3. Đào Đức Mẫn, Nguyễn Tất Cảnh 3.1.2. Thực trạng các loại hình sử dụng đất 3.2. Hiệu quả kinh tế các kiểu sử dụng đất canh tác trên các LUT Thực trạng sử dụng đất canh tác ở huyện Hiệu quả kinh tế các kiểu sử dụng đất được Tứ Kỳ tương đối đa dạng (Bảng 2) gồm cả 3 loại thể hiện ở bảng 3, cho thấy: hình sử dụng đất chính (LUT chính): LUT chuyên lúa là LUT có hiệu quả kinh tế LUT chuyên lúa phân bố chủ yếu trên đất thấp nhất. Kiểu sử dụng đất lúa xuân – lúa mùa có địa hình thấp, vàn thấp và trũng trên các xã cho GTSX 85,87 triệu đồng, GTGT 67,82 triệu Tứ Xuyên, Văn Tố, An Thanh, Cộng Lạc, đồng/ha và GTGT/công lao động 152 ngàn Phượng Kỳ, Quang Trung, Tiên Động, Nguyên đồng/công. Giáp, Hà Thanh, Hà Kỳ, Tân Kỳ; Trên chân đất trũng hiện tại mới trồng 1 vụ LUT lúa – màu tập trung chủ yếu trên chân lúa xuân cho GTSX 43,92 triệu đồng/ha, vụ mùa đất vàn và vàn cao phân bố như ở các xã Tái mưa ngập sâu để đất trống, nên chưa khai thác Sơn, Quang Phục, Quang Khải, Minh Đức; được tiềm năng. Theo kết quả nghiên cứu của Nguyễn Văn Bộ và cộng sự (2010) chuyển từ đất LUT chuyên màu, phân bố chủ yếu trên 1 vụ lúa xuân sang lúa – cá tại xã An Đức, chân đất vàn cao, có khả năng thoát nước tốt huyện Ninh Giang, tỉnh Hải Dương, trên đất tập trung chủ yếu trên các xã như Đại Hợp, trũng đã làm tổng thu tăng thêm 180,8 triệu Hưng Đạo, Đại Đồng, Kỳ Sơn. đồng/ha trong khi chỉ cần chi thêm 81,1 triệu Với 29 kiểu sử dụng đất, trong đó LUT lúa - đồng/ha. Tuy nhiên, để nuôi cá thành công cần màu chỉ có 2064,55ha, 24,3% diện tích đất canh có kinh nghiệm và vốn đầu tư nên cần được tác, nhưng gồm 18 kiểu sử dụng đất với 14 kiểu nghiên cứu trước khi đưa vào sản xuất. sử dụng đất 2 lúa - 1 màu và 4 kiểu sử dụng đất LUT chuyên màu tại Tứ Kỳ gồm các kiểu sử 1 lúa - 2 màu. LUT chuyên màu, mặc dù diện dụng đất với sự tham gia của các cây công tích còn rất khiêm tốn mới đạt 148,36ha, chiếm nghiệp ngắn ngày là đậu tương, lạc và các cây 1,75% diện tích đất canh tác, song gồm 9 kiểu rau, cho hiệu quả kinh tế cao nhất. GTSX của sử dụng đất. Diện tích đất các LUT lúa - màu các kiểu sử dụng đất trong LUT chuyên màu và chuyên màu được sử dụng hợp lý với hệ số sử biến động từ 71,8 triệu (lạc – đậu tương – su dụng đất khoảng 300% nên đã tận dụng được hào) đến 265 triệu đồng/ha (ớt – dưa hấu – súp điều kiện tự nhiên kinh tế xã hội của vùng. Cây lơ), GTGT tương đương từ 46,22 triệu 238,48 trồng cạn hàng năm trong các kiểu sử dụng đất triệu đồng/ha, GTGT/công lao động tương đương thuộc LUT lúa - màu và chuyên màu chủ yếu là từ 66 ngàn đồng đến 336,84 ngàn đồng/công. các cây rau, nhóm cây trồng mang lại hiệu quả Như vậy, trong LUT chuyên màu các kiểu sử kinh tế cao. Điều đó chứng tỏ nông dân Tứ Kỳ dụng đất chuyên rau cho hiệu quả kinh tế cao đã biết tận dụng được điều kiện tự nhiên, phát hơn các kiểu sử dụng đất có cây công nghiệp huy lợi thế so sánh của vùng là nằm tiếp giáp ngắn ngày. với viện cây lương thực - thực phẩm thuộc viện LUT lúa – màu cho hiệu quả kinh tế thấp Khoa học nông nghiệp Việt Nam, để đưa các cây hơn LUT chuyên màu và cao hơn LUT chuyên trồng cho giá trị kinh tế cao vào sản xuất. Tuy lúa với GTSX biến động từ 98,14 triệu đồng (lúa nhiên, diện tích LUT chuyên lúa của huyện còn xuân – lúa mùa – ngô) đến 184,12 triệu đồng/ha chiếm tỷ trọng quá lớn trong cơ cấu sử dụng đất, (lúa xuân – lúa mùa – cà chua), GTGT từ 72,15 với 6284,88ha, 73,96% diện tích đất canh tác và triệu (lúa xuân – lúa mùa – ngô) đến 156 triệu trong đó còn 482,00ha đất mới trồng 1 vụ lúa đồng/ha (lúa xuân – lúa mùa – dưa hấu) và xuân. Trong tương lai cần có phương án nâng GTGT/công lao động từ 85,81 ngàn (ngô xuân – cao hệ số sử dụng đất và tăng hiệu quả kinh tế lúa mùa – cải bắp) đến 236,52 ngàn đồng/công trên diện tích đất này. (lúa xuân – lúa mùa – ớt). 691
4. Thực trạng và hiệu quả kinh tế sử dụng đất canh tác huyện Tứ Kỳ, tỉnh Hải Dương 3.3. Đề xuất sử dụng đất đến năm 2020 cơ sở kết quả tính toán hiệu quả kinh tế của các Nếu dân số của huyện năm 2010 là 158.190 kiểu sử dụng đất, kết hợp với các điều kiện đất người, nhu cầu lương thực/người/năm 400 kg thì đai, khả năng đầu tư, định hướng phát triển của tổng sản lượng để đảm bảo an ninh lương thực huyện Tứ Kỳ, chúng tôi tiến hành chạy mô hình toàn huyện là 63.276 tấn/năm và với tốc độ tăng bằng phần mềm GAMS để đề xuất sử dụng đất dân số 0,7%/năm, đến năm 2020 sản lượng canh tác cho huyện đến năm 2020. Kết quả đã lương thực cần cho huyện là 68.000 tấn/năm. xác định được diện tích các kiểu sử dụng đất Mặt khác, theo định hướng phát triển sản xuất phù hợp với các điều kiện tự nhiên, đáp ứng nhu nông nghiệp của huyện đến năm 2020 sản lượng cầu lương thực và khả năng đầu tư của người lương thực cần đạt từ 82.000 - 90.000 tấn. Trên dân, thể hiện ở các bảng 4, 5, 6. Bảng 2. Diện tích và cơ cấu các loại hình sử dụng đất canh tác năm 2010 Loại hình sử dụng đất Diện tích (ha) Tỷ lệ (%) Kiểu sử dụng đất 1 - Chuyên lúa 6284,88 73,96 5802,88 68,29 1- Lúa xuân - lúa mùa 482,00 5,67 2- Lúa xuân 2 - Lúa - màu 2064,55 24,30 265,33 3,12 3- Lúa xuân - lúa mùa - Ngô 95,29 1,12 4- Lúa xuân - lúa mùa - Khoai lang 385,53 4,54 5- Lúa xuân - lúa mùa - Khoai tây 184,62 2,17 6- Lúa xuân - lúa mùa - Cải bắp 202,98 2,39 7- Lúa xuân - lúa mùa - Su hào 101,17 1,19 8- Lúa xuân - lúa mùa - Hành tỏi 121,60 1,43 9- Lúa xuân - lúa mùa - Cà chua 73,53 0,87 10- Lúa xuân - lúa mùa - Bí xanh 107,60 1,27 11- Lúa xuân - lúa mùa - Dưa hấu 53,68 0,63 12- Lúa xuân - lúa mùa - Ớt 79,80 0,94 13- Lúa xuân - lúa mùa - Cà rốt 228,30 2,69 14- Lúa xuân - lúa mùa - Súp lơ 18,62 0,22 15- Lúa xuân - lúa mùa - Đậu tương 5,10 0,06 16- Lúa xuân - lúa mùa - Lạc 44,40 0,52 17- Lúa xuân - lúa mùa - Dưa chuột 50,00 0,59 18- Lúa xuân - Khoai lang - Cà chua 11,00 0,13 18- Ngô xuân - lúa mùa - Cải bắp 26,00 0,31 19- Khoai lang - Lúa mùa - Su hào 10,00 0,12 20- Bắp cải - Lúa mùa - Cải bắp 3 - Chuyên màu 148,36 1,74 13,01 0,11 21- Dưa chuột - Ớt - Cải bắp 21,40 0,18 22- Ớt - Dưa hấu - Súp lơ 21,30 0,17 23- Dưa hấu - Cà rốt - Cải bắp 21,15 0,17 24- Lạc - Đậu tương - Su hào 17,10 0,14 25- Bí xanh - Dưa lê - Cải bắp 12,05 0,10 26- Đậu tương - Cà chua - Cà rốt 23,20 0,19 27- Cà rốt - Bí xanh - Dưa hấu 12,15 0,10 28- Cà chua - Lạc - Bí xanh 7,00 0,06 29- Dưa lê - Dưa lê - Su hào Tổng diện tích 8.497,79 100 692
5. Đào Đức Mẫn, Nguyễn Tất Cảnh Bảng 3. Hiệu quả kinh tế của các loại hình sử dụng đất (ĐVT: 1000 đồng) Tính trên 1ha Tính trên 1 công lao động Loại hình/Kiểu sử dụng đất GTSX GTGT CPTG LĐ(*) GTSX GTGT Loại hình sử dụng chuyên lúa 1- Lúa xuân-lúa mùa 85.870 67.817 18.053 445 192,97 152,40 2- Lúa xuân 43.920 34.777 9.143 218 201,47 159,53 Loại hình sử dụng lúa - màu 3- Lúa xuân - lúa mùa - Ngô 98.142 72.154 25.988 711 138,03 101,48 4- Lúa xuân - lúa mùa - Khoai lang 119.785 94.222 25.563 682 175,64 138,15 5- Lúa xuân - lúa mùa - Khoai tây 137.285 108.802 28.483 674 203,69 161,43 6- Lúa xuân - lúa mùa - Cải bắp 132.760 105.007 27.753 821 161,71 127,90 7- Lúa xuân - lúa mùa - Su hào 118.854 90.681 28.173 675 176,08 134,34 8- Lúa xuân - lúa mùa - Hành tỏi 135.870 107.637 28.233 794 171,12 135,56 9- Lúa xuân - lúa mùa - Cà chua 184.119 154.826 29.293 678 271,56 228,36 10- Lúa xuân - lúa mùa - Bí xanh 162.623 136.619 26.003 669 243,08 204,21 11- Lúa xuân - lúa mùa - Dưa hấu 183.205 156.002 27.203 685 267,45 227,74 12- Lúa xuân - lúa mùa - Ớt 181.615 152.792 28.823 646 281,14 236,52 13- Lúa xuân - lúa mùa - Cà rốt 152.352 121.378 30.973 668 228,07 181,70 14- Lúa xuân - lúa mùa - Súp lơ 157.840 133.137 24.703 712 221,69 186,99 15- Lúa xuân - lúa mùa - Đậu tương 101.250 78.006 23.243 680 148,90 114,72 16- Lúa xuân - lúa mùa - Lạc 108.603 80.340 28.263 680 159,71 118,15 17- Lúa xuân - lúa mùa - Dưa chuột 169.959 144.025 25.933 684 248,48 210,56 18- Lúa xuân - Khoai lang - Cà chua 176.084 148.191 27.893 688 255,94 215,39 18- Ngô xuân - lúa mùa - Cải bắp 101.112 74.567 26.545 869 116,35 85,81 19- Khoai lang - Lúa mùa - Su hào 108.849 82.309 26.540 694 156,84 118,60 20- Bắp cải - Lúa mùa - Bắp cải 135.730 107.420 28.310 979 138,64 109,72 Loại hình sử dụng chuyên rau màu 21- Dưa chuột - Ớt - Cải bắp 230.054 201.704 28.350 816 281,93 247,19 22- Ớt - Dưa hấu - Súp lơ 265.050 238.480 26.570 708 374,36 336,84 23- Dưa hấu - Cà rốt - Cải bắp 214.037 182.267 31.770 839 255,11 217,24 24- Lạc - Đậu tương - Su hào 71.805 46.225 25.580 700 102,58 66,04 25- Bí xanh - Dưa lê - Cải bắp 224.173 196.783 27.390 840 266,87 234,26 26- Đậu tương - Cà chua - Cà rốt 181.627 152.397 29.230 691 262,85 220,55 27- Cà rốt - Bí xanh - Dưa hấu 240.569 210.549 30.020 687 350,17 306,48 28- Cà chua - Lạc - Bí xanh 197.002 167.602 29.400 692 284,68 242,20 29- Dưa lê - Dưa lê - Su hào 220.184 190.584 29.600 710 310,12 268,43 Nguồn: Tổng hợp từ số liệu điều tra. (*) Đơn vị tính LĐ: công lao động quy đổi hoặc ngày/người. Định hướng phát triển của huyện là mở người dân. Kết quả chạy mô hình đã bố trí các rộng diện tích cây trồng có giá trị kinh tế cao, kiểu sử dụng đất theo 2 phương án đề xuất khả năng tiêu thụ tốt, phù hợp với đặc điểm đất (Bảng 5 và Bảng 6). So với hiện trạng sử dụng đai, khả năng tưới, tiêu, trình độ canh tác của đất năm 2010, đề xuất giảm diện tích chuyên 693
6. Thực trạng và hiệu quả kinh tế sử dụng đất canh tác huyện Tứ Kỳ, tỉnh Hải Dương lúa, tăng tổng diện tích các kiểu sử dụng đất lúa cây trồng cạn được trồng sau cây lúa nước, một – màu, tăng tổng diện tích và giảm số lượng các mặt bảo tồn được chất hữu cơ trong đất, độ phì kiểu sử dụng đất chuyên màu. Diện tích các cây đất được bảo vệ, mặt khác giảm sự tích lũy mầm trồng cạn được tăng thêm chủ yếu do tăng vụ mống dịch hại trong đất, giảm lượng thuốc bảo trên đất 2 lúa. Đề xuất 1 còn lại 3 và đề xuất 2 vệ thực vật cần sử dụng để bảo vệ cây trồng chỉ còn lại 1 kiểu sử dụng đất chuyên màu. Điều trong các kiểu sử dụng đất mới đề xuất (Lý đó cho phép sử dụng đất bền vững hơn bởi các Nhạc & cs., 1987). Bảng 4. Đề xuất sử dụng đất với nhu cầu vốn và lao động đến năm 2020 của Tứ Kỳ Nhu cầu Nhu cầu vốn đầu Sản lượng Diện tích gieo Giá trị sản xuất Đề xuất lao động tư cho trồng trọt lương thực trồng (ha/năm) (tỷ đồng/năm) (người/năm) (tỷ đồng/năm) (tấn/năm) Đề xuất 01 25.132 20.262 295,11 2.336,84 68,000 Đề xuất 02 25.132 20.121 286,15 2.033,28 85,000 Hiện trạng 2010 18.677 11.543 156,72 626,44 82,776 Ghi chú: Đề xuất 1: Mục tiêu sản lượng lương thực đến năm 2020 là 68.000 tấn (tính toán trên cơ sở nhu cầu thực tế và dân số đến năm 2020 với tốc độ tăng dân số 0,7%/năm), không hạn chế về vốn đầu tư cho sản xuất. Đề xuất 2: Mục tiêu sản lượng lương thực đến năm 2020 là 85.000 tấn (thuộc khoảng định hướng 82.000 – 90.000 tấn đến 2020 của huyện), không hạn chế về vốn đầu tư cho sản xuất. Bảng 5. Diện tích và cơ cấu các kiểu sử dụng đất theo đề xuất 01 Loại hình sử dụng Kiểu sử dụng đất Diện tích (ha) Tỷ lệ (%) Chuyên lúa 1-Lúa xuân - lúa mùa 361,68 4,26 Lúa màu 2-Lúa xuân - lúa mùa - lạc 117,51 1,72 3-Lúa xuân - lúa mùa - dưa chuột 145,92 0,63 4-Lúa xuân - lúa mùa - ớt 406,28 4,78 5-Lúa xuân- lúa mùa - cà chua 217,90 2,56 6-Lúa xuân - lúa mùa - súp lơ 1244,47 14,64 7-Lúa xuân - Lúa mùa - bí xanh 408,77 4,81 8-Lúa xuân - Lúa mùa - súp lơ 507,84 5,98 9-Lúa xuân - dưa lê - cà chua 2260,37 26,60 10-Lúa xuân - dưa lê - súp lơ 963,56 11,34 11-Lúa xuân - dưa lê - ớt 243,40 2,86 Chuyên rau màu 12-Dưa lê - dưa lê - dưa chuột 237,04 2,79 13-Dưa lê - dưa hấu - cà chua 855,34 10,07 14-Dưa lê - Dưa lê - Súp lơ 64,59 0,76 Tổng diện tích 8.497,79 100 694
7. Đào Đức Mẫn, Nguyễn Tất Cảnh Bảng 6. Diện tích và cơ cấu các kiểu sử dụng đất theo đề xuất 02 Loại hình sử dụng Kiểu sử dụng đất Diện tích (ha) Tỷ lệ (%) Chuyên lúa 1-Lúa xuân - lúa mùa 361,68 4,26 Lúa màu 2-Lúa xuân - lúa mùa - ớt 693,45 8,16 3-Lúa xuân - lúa mùa - súp lơ 2260,08 26,60 4-Lúa xuân - lúa mùa - lạc 117,51 1,38 5-Lúa xuân - lúa mùa - dưa chuột 387,58 4,56 6-Lúa xuân - lúa mùa - bí xanh 365,00 4,30 7-Lúa xuân - lúa mùa - cà chua 1236,30 14,55 8-Lúa xuân - dưa lê - dưa chuột 458,50 5,40 9-Lúa xuân - dưa lê - cà chua 1560,28 18,36 10-Lúa xuân - dưa lê - súp lơ 520,38 6,12 Chuyên rau màu 11-Dưa lê - dưa hấu - cà chua 537,03 6,32 Tổng diện tích 8.497,79 100 4. KẾT LUẬN VÀ ĐỀ NGHỊ (2020), nhu cầu lao động tăng từ 11.543 lên 20.262 (đề xuất 1) 20.121 người/năm (đề xuất 2), 4.1. Kết luận nhu cầu vốn cho trồng trọt tăng từ 156,72 tỷ Là một huyện nằm trong vùng đồng bằng đồng/năm lên 295,11 (đề xuất 1) 286,15 tỷ đồng sông Hồng, diện tích đất nông nghiệp của Tứ Kỳ (đề xuất 2) và giá trị sản xuất ngành trồng trọt chiếm 66,88% diện tích đất tự nhiên, trong đó tăng từ 626,44 tỷ lên 2.336,84 (đề xuất 1), đất trồng cây hàng năm chiếm 75,79% diện tích 2.033,28 tỷ đồng/năm (đề xuất 2). đất nông nghiệp. Bình quân diện tích đất nông nghiệp/đầu người của huyện rất thấp chỉ bằng 4.2. Đề nghị 2 40,7% trung bình cả nước (477m /khẩu). Để có thể hiện thực hoá phương án sử dụng Hầu hết các kiểu sử dụng đất thuộc loại đất theo kết quả chạy mô hình đa mục tiêu đã hình chuyên rau màu đều cho hiệu quả kinh tế đạt được địa phương cần có kế hoạch sử dụng cao trên tất cả các chỉ số tính toán. Các kiểu sử đất cụ thể từng năm đồng thời có chính sách hỗ dụng đất thuộc loại hình lúa - màu cho hiệu quả trợ vốn và xây dựng hệ thống dịch vụ cung cấp kinh tế thấp hơn nhưng khá đồng đều nhau, tuy vật tư nông nghiệp cũng như tiêu thụ nông sản nhiên nếu so sánh với loại hình chuyên rau màu hàng hóa kịp thời. thì thấp hơn trung bình khoảng 1,48 lần. Hiệu quả kinh tế các kiểu sử dụng đất thuộc loại hình sử dụng đất chuyên lúa trung bình thấp hơn TÀI LIỆU THAM KHẢO 1,02 lần so với loại hình lúa màu và 1,52 lần so Nguyễn Văn Bộ, Đào Thế Anh (2010). Đánh giá và với loại hình chuyên rau màu. kiến nghị về chính sách kích cầu đầu tư và tiêu dùng đối với sự phát triển nông nghiệp. Kết quả Kết quả chạy mô hình đa mục tiêu (GAMS) nghiên cứu khoa học và công nghệ 2006 – 2010, đã đề xuất các kiểu sử dụng đất cho hiệu quả kinh Tr.823 – 827, NXBNN, Hà Nội 2010 tế cao được bố trí trong 3 LUT với 14 kiểu sử dụng Nguyễn Văn Bộ, Nguyễn Trọng Khanh & cs. (2010). đất theo đề xuất 1 nếu sản sản lượng lương thực Nghiên cứu biện pháp kỹ thuật canh tác tổng hợp lúa chỉ cần đạt 68.000 tấn và 11 kiểu sử dụng đất theo cá có hiệu qủa kinh tế cao cho vùng đồng bằng sông đề xuất 2 nếu cần đạt 85.000 tấn thóc/năm, so với Hồng. Kết quả nghên cứu khoa học và công nghệ 2006 – 2010, Tr.854 – 862, NXBNN, Hà Nội 2010 sản lượng năm 2010 là 82.776 tấn. Lý Nhạc, Dương Hữu Tuyền, Phùng Đăng Chinh Sử dụng đất theo kết quả chạy mô hình sẽ (1987). Giáo trình canh tác học, NXBNN, Hà Nội. tăng hệ số sử dụng đất và tăng diện tích đất UBND huyện Tứ Kỳ (2010). Chiến lược phát triển KT-XH gieo trồng từ 18.677ha (2010) lên 25.132ha giai đoạn 201 –2015 và định hướng đến năm 2020. 695