Giáo trình Viễn thám - Chương 1: Ảnh vệ tinh quang học
Bạn đang xem 20 trang mẫu của tài liệu "Giáo trình Viễn thám - Chương 1: Ảnh vệ tinh quang học", để tải tài liệu gốc về máy bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
Tài liệu đính kèm:
- giao_trinh_vien_tham_chuong_1_anh_ve_tinh_quang_hoc.pdf
Nội dung text: Giáo trình Viễn thám - Chương 1: Ảnh vệ tinh quang học
- Chöông 1 AÛNH VEÄ TINH QUANG HOÏC AÛNH VEÄ TINH QUANG HOÏC AÛnhlaøkeátquaûtheåhieänhìnhhoïchaichieàucuûacaùc vaättheåtrongmoätphaïmvinhaátñònh.Trongvieãnthaùm coùhailoaïiaûnhthöôøngñöôïcsöûduïng. -AÛnhtöôngtöï(Analogueimage): laøcaùcböùcaûnh ñöôïclöutröõtreânphimhoaëcgiaáyaûnh,coùtheåxemtröïc tieáp,coùcaápñoäsaùnghoaëcmaøuthayñoåilieântuïcnhö aûnhhaøngkhoâng,aûnhchuïptöømaùyaûnhthoângthöôøng. -AÛnhsoá(Digitalimage): laødaïngdöõlieäuaûnhñöôïc löutröõtreânmaùytính,ñöôïcchiathaønhnhieàuphaàntöû aûnh(pixel).Moãipixelöùngvôùimoätñônvòkhoânggianvaø coùgiaùtrònguyeânhöõuhaïnöùngvôùitöøngcaápñoäsaùng. Bieân soaïn: GV. Phaïm Theá Huøng 1
- AÛNH VEÄ TINH QUANG HOÏC Bieân soaïn: GV. Phaïm Theá Huøng AÛNH VEÄ TINH QUANG HOÏC Quaùtrìnhchuyeåntöøaûnhanaloguesangdigital ñöôïcgoïilaøquaùtrìnhsoáhoùa,goàm2böôùc: -Chiamoätaûnhtöôngtöïthaønhcaùcphaàntöûaûnh (pixel)goïilaø chiamaãu(sampling). -Chuyeånñoåicaápñoäsaùnglieântuïcöùngvôùitöøngpixel thaønhmoätsoánguyeânhöõuhaïngoïilaø löôïngtöûhoùa. Caùcpixelthöôøngcoùdaïnghìnhvuoângcoùtoïañoä laø chæsoáhaøng (töøtreânxuoáng) vaøchæsoácoät (traùisang phaûi).Ñoälôùncuûapixel(taànsuaátchiamaãu)trongquaù trìnhchiamaãucaànñöôïctínhtoaùntoáiöu,neáupixelquaù lôùnthìchaátlöôïngaûnhkeùm,ngöôïclaïithìdunglöôïng löutröõaûnhlaïiquaùlôùn. Bieân soaïn: GV. Phaïm Theá Huøng 2
- AÛNH VEÄ TINH QUANG HOÏC Bieân soaïn: GV. Phaïm Theá Huøng AÛNH VEÄ TINH QUANG HOÏC AÛnhsoátheåhieäntheomoâhìnhraster,cungcaápdöõ lieäukhoânggianchoGIS.Tuøythuoäcvaøosoábittrongquaù trìnhlöôïngtöûhoùa,moãipixelseõcoùmoät giaùtròsoánguyeân öùngvôùicaápñoäsaùngñöôïcgoïilaøBV(BrightnessValue) hayDN(DigitalNumber). Víduï,aûnhsöûduïng8bitñeålöôïngtöûhoùaseõcoù256 giaùtròcaápñoäsaùng.Moãipixelseõnhaänmoättrongcaùc giaùtròtöø0–255(0öùngvôùiñenvaø255öùngvôùitraéng). Bieân soaïn: GV. Phaïm Theá Huøng 3
- AÛNH VEÄ TINH QUANG HOÏC Bieân soaïn: GV. Phaïm Theá Huøng AÛNH VEÄ TINH QUANG HOÏC AÛnhvieãnthaùmhieännaythöôøngñöôïclöudöôùidaïng aûnhsoá.Naênglöôïngsoùngphaûnxaïtöøcaùcñoáitöôïng maëtñaátñöôïcsensorghinhaän à giaùtròñoäsaùngcho töøngpixel(BV). AÛnhñöôïcghinhaäntheotöøngdaûiphoåkhaùcnhau, ñöôïcgoïilaøaûnhñaphoåhayñakeânh,ñabaêngtaàn. Khihieånthò:aûnhñentraéng(1keânh)aûnhmaøu(3 keânh).NguyeânlyùtheåhieänmaøutheotoåhôïpRGB Bieân soaïn: GV. Phaïm Theá Huøng 4
- AÛNH VEÄ TINH QUANG HOÏC Döõ lieäu aûnh ña phoå Bieân soaïn: GV. Phaïm Theá Huøng AÛNH VEÄ TINH QUANG HOÏC Bieân soaïn: GV. Phaïm Theá Huøng 5
- AÛNH VEÄ TINH QUANG HOÏC Bieân soaïn: GV. Phaïm Theá Huøng ÑAËC ÑIEÅM AÛNH VEÄ TINH Ñaëcñieåmhìnhhoïc - Tröôøng nhìn khoâng ñoåi IFOV laøgoùckhoânggianöùng vôùimoätñônvòdieäntíchchia maãutreânmaëtñaát. -TröôøngnhìnFOV laøgoùc nhìntoáiñamaøsensorcoùtheå thunhaänñöôïcsoùngñieäntöø. -Khoaûngkhoânggiantreân maëtñaátdoFOVtaïoneânchính laø beàroängtuyeánchuïpL. Bieân soaïn: GV. Phaïm Theá Huøng 6
- ÑAËC ÑIEÅM AÛNH VEÄ TINH Ñaëcñieåmhìnhhoïc Ñoäphaângiaûikhoânggiang (spatialresolution) laødieäntích nhoûnhaáttreânmaëtñaátmaø sensorcoùtheåphaânbieätñöôïc. AÛnhcoùñoäphaângiaûikhoâng giancaøngcaokhicoùkích thöôùc pixel caøng nhoû. Ñoä phaângiaûikhoânggiancuõng ñöôïcgoïilaøñoäphaângiaûimaët ñaátkhihìnhchieáucuûamoät pixeltöôngöùngvôùimoätñônvò chiamaãutreânmaëtñaát. Bieân soaïn: GV. Phaïm Theá Huøng ÑAËC ÑIEÅM AÛNH VEÄ TINH Ñaëcñieåmhìnhhoïc Bieân soaïn: GV. Phaïm Theá Huøng 7
- ÑAËC ÑIEÅM AÛNH VEÄ TINH Ñaëcñieåmhìnhhoïc Bieân soaïn: GV. Phaïm Theá Huøng ÑAËC ÑIEÅM AÛNH VEÄ TINH Ñaëcñieåmhìnhhoïc KhinoùiraèngaûnhSPOTcoùkíchthöôùcpixellaø20x20m coùnghóalaø1pixeltreânaûnhtöôngöùngvôùidieäntích 20x20mtreânmaëtñaát. Ñeåxaùcñònhñoäphaângiaûicaànthieátchopheùpnhaän bieátñoáitöôïng,thöôøngchoïnaûnhcoùñoäphaângiaûikhoâng gianbaèng½kíchthöôùcñoáitöôïngcaànxaùcñònh. Ñoä phaân giaûi Kích thöôùc Ñoä phaân giaûi Kích thöôùc (m) ñoái töôïng (m) (m) ñoái töôïng (m) 0,5 1,0 2,0 4,0 1,0 2,0 1,5 3,0 10,0 20,0 Bieân soaïn: GV. Phaïm Theá Huøng 8
- ÑAËC ÑIEÅM AÛNH VEÄ TINH Ñaëcñieåmhìnhhoïc Moáiquanheägiöõañoäphaângiaûikhoânggianvaøbeà roängtuyeánchuïp: Ñoä phaân giaûi Sensor Beà roäng daûi chuïp khoâng gian Quickbird 0,61 m 16,5 km Landsat ETM 30 m 185 km MODIS 250 –1.000 m 2.330 km AVHRR 1.100 m 2.440 km Bieân soaïn: GV. Phaïm Theá Huøng ÑAËC ÑIEÅM AÛNH VEÄ TINH Tínhchaátphoåcuûaaûnh Ñoäphaângiaûiphoå (spectral resolution): theåhieänbôûikíchthöôùc vaøsoákeânhphoå,beà roäng phoå hoaëc söï phaânchiavuøngphoå maøaûnhveätinhcoùtheå phaânbieätmoätsoálöôïng lôùncaùcböôùcsoùngcoù kíchthöôùctöôngtöï, cuõng nhö taùch bieät ñöôïccaùcböùcxaïtöø nhieàuvuøngphoåkhaùc nhau. Bieân soaïn: GV. Phaïm Theá Huøng 9
- ÑAËC ÑIEÅM AÛNH VEÄ TINH Tínhchaátphoåcuûaaûnh Ñoäphaângiaûiböùc xaï (radiometric resolution): theåhieän ñoänhaïytuyeántính cuûasensortrongkhaû naêngphaânbieätsöï thayñoåinhoûnhaát cuûacuûañoäphaûnxaï soùngtöøvaättheå. Víduï:aûnh8bitseõ phaânbieätñöôïc256 giaùtrò(töø0–255) Bieân soaïn: GV. Phaïm Theá Huøng ÑAËC ÑIEÅM AÛNH VEÄ TINH Ñoäphaângiaûithôøigiancuûaaûnh Ñoäphaângiaûithôøigian(temporalresolution) lieân quanñeánkhaûnaêngchuïplaëplaïicuûaveätinh.AÛnhñöôïc chuïpôûnhieàuthôøiñieåmkhaùcnhaucuøngmoätvòtrícho pheùpsosaùnhñaëctröngbeàmaëttheothôøigian. Öutheácuûañoäphaângiaûithôøigianlaøchopheùpcung caápthoângtinchínhxaùchônvaønhaänbieátsöïbieánñoäng cuûamoätkhuvöïccaànnghieâncöùu. Quyõñaïobayvaøvaäntoácchuyeånñoängcuûaveätinh laøcaùcnhaântoáaûnhhöôûngñeánñoäphaângiaûithôøigian. Bieân soaïn: GV. Phaïm Theá Huøng 10
- ÑAËC ÑIEÅM AÛNH VEÄ TINH Ñoäphaângiaûithôøigiancuûaaûnh Bieân soaïn: GV. Phaïm Theá Huøng ÑAËC ÑIEÅM AÛNH VEÄ TINH Ñoäphaângiaûithôøigiancuûaaûnh Ñoä phaân giaûi khoâng gian vaø thôøi gian cuûa moät soá aûnh veä tinh phoå bieán Bieân soaïn: GV. Phaïm Theá Huøng 11
- ÑAËC ÑIEÅM AÛNH VEÄ TINH Ñoäphaângiaûithôøigiancuûaaûnh Name Type Altitude Inclination Period Repeat Sensors (km) (°) (min) Circle (days) SPOT Sun synchronous 832 98.7 101 26 HRV LANDSAT Sun synchronous 705 98.2 99 16 MSS, TM MOS Sun synchronous 908 103 17 MESSR, VTIR, MSR EO-1 Sun synchronous 705 98.2 99 16 Hyperion IRS Sun synchronous 817 98.69 101 24 LISS, PAN, WIFS RESURS Sun synchronous 678 98.04 98 21 MSU-SK NOAA Sun synchronous 870-833 98.7-98.99 101.4 AVHRR/2, TOVS, SSU, MSU EROS-A1 Sun synchronous 475-491 97.3 94 CCD IKONOS Sun synchronous 681 98.1 98 PAN ADEOS2-GLISun synchronous 803 98.6 101 4 GLI SPOT-5 Sun synchronous 832 98.7 101 26 HRV Quickbird-2Sun synchronous 450 98 93.4 PAN ADEOS Sun synchronous 800 98.6 101 41 OCTS RADARSAT Sun synchronous 798 98.6 100.7 24 SAR Bieân soaïn: GV. Phaïm Theá Huøng ÑAËC ÑIEÅM AÛNH VEÄ TINH Hieånthòaûnhveätinh Chaátlöôïngdöõlieäuaûnhñöôïcñaùnhgiaùquatyûsoá giöõatínhieäunhaäpScaànthieátvaømöùcñoänhieãuN,kí hieäulaøSNR(Signaltonoiseratio)ñöôïctínhquabieåu thöùc: SNR=20.log10(S/N) Thoângtinlöutrongdöõlieäuaûnhtheoñônvòbit.Trong xöûlyùaûnhsoábaèngmaùytính,dunglöôïngaûnhthöôøngsöû duïnglaøbyte. Dunglöôïngaûnh(byte)=(soáhaøngxsoácoätxsoákeânh xsoábit)/8 Bieân soaïn: GV. Phaïm Theá Huøng 12
- KHUOÂN DAÏNG DÖÕ LIEÄU AÛNH VEÄ TINH -KhuoândaïngBSQ(BandSequence):caùckeânhphoå ñöôïclöutuaàntöïheátkeânhnaøysangkeânhkhaùc,moãiaûnh öùngvôùimoätkeânh. Bieân soaïn: GV. Phaïm Theá Huøng KHUOÂN DAÏNG DÖÕ LIEÄU AÛNH VEÄ TINH -KhuoândaïngBIL(BandInterleavedbyLine):töøng haøngñöôïcghitheothöùtöïcuûasoákeânh,moãihaøng ñöôïcghituaàntöïtheogiaùtròcuûacaùckeânhphoåvaø sauñoùlaëplaïitheothöùtöïtöønghaøng,nhövaäyseõ taïofiledöõlieäuaûnhchungchocaùckeânhphoå. Bieân soaïn: GV. Phaïm Theá Huøng 13
- KHUOÂN DAÏNG DÖÕ LIEÄU AÛNH VEÄ TINH -KhuoândaïngBIP(BandInterleavedbyPixel):moãi pixelñöôïclöutuaàntöïtheocaùckeânh,nghóalaøcaùc keânhñöôïcghitheohaøngvaøcoättöøngpixel.Saukhi heáttoåhôïpphoåpixelnaøylaïiñeánpixelkhaùc. Bieân soaïn: GV. Phaïm Theá Huøng KHUOÂN DAÏNG DÖÕ LIEÄU AÛNH VEÄ TINH -KhuoândaïngBSQcoùöuñieåmdeãñoïc,chopheùp choïnkeânhbaátkìvaøthuaäntieänkhixuaátaûnhhoaëctoåhôïp maøu. -KhuoândaïngBIPsöûduïngtieänlôïitrongphaânloaïiaûnh töïñoängvaøxöûlyùaûnhñabieán. Ngoaøira,caùcthoângtinboåtrôïveàngaøythaùngnaêm, caùcchætieâuchaátlöôïngaûnhcoønñöôïclöukeømôûcaùc khuoândaïngkhaùcWSFhoaëcLTWG. Thoângthöôøngñeåcungcaápchongöôøisöûduïng,aûnh ñöôïcghitreânñóaCD-ROMgoàm3filechính:Fileghinhaän thoângtinchuùgiaûiveàdöõlieäu;filecungcaápthoângtinveà caáutruùcaûnh,möùcñoähieäuchænhhìnhhoïcvaøhieäuchænh böùcxaï;filedöõlieäuaûnhveätinh. Bieân soaïn: GV. Phaïm Theá Huøng 14
- TÍNH TOAÙN CAÙC CHÆ SOÁ THOÁNG KEÂ Caùcchæsoáthoángkeâaûnhveätinhcaàntínhtoaùnlaø:giaù tròñoäsaùngmax,mincuûatöøngkeânhaûnh;giaùtròtrung bình;ñoäleächchuaån;matraänphöôngsai–hieäpphöông sai;matraäntöôngquan, Vieäctínhtoaùncaùcchæsoáthoángkeânhaèmcungcaáp caùcthoângtintoångquaùtveàaûnh,giuùpchovieächieånthò vaøgiaûiñoaùnaûnhñöôïctoáthôn.Ñoàngthôøicaùcsoálieäu thoángkeâcuõnglaøcoângcuïñeålöïachoïngiaûiphaùpxöûlyù hoaëcgiaûiñoaùnaûnhphuøhôïp. Bieân soaïn: GV. Phaïm Theá Huøng TÍNH TOAÙN CAÙC CHÆ SOÁ THOÁNG KEÂ Kíhieäu:i–chæsoáhaøng;j–chæsoácoät;k–chæsoákeânh aûnh;l–chæsoácuûakeânhcoønlaïi;n–toångsoápixelcuûa aûnhthì: BVijk laøgiaùtròpixelôûhaøngi,coätjvaøkeânhk.Ñeåñôn giaûn,takhoângcaànxeùtvòtrícuûapixelmaøchæquantaâm ñeánsoálöôïngpixeltrongmoätkeânhaûnhthìcoùtheåvieátlaïi laøBVik (giaùtròpixeltrongaûnhôûkeânhkvôùiithayñoåitöø1 ñeánn). - Giaùtròtrungbìnhcuûakeânhk(mk) ñöôïctính: 1 n mk = å BVik n i=1 Bieân soaïn: GV. Phaïm Theá Huøng 15
- TÍNH TOAÙN CAÙC CHÆ SOÁ THOÁNG KEÂ - Phöôngsaicuûakeânhk(Vark) ñöôïctính: n 2 å(BVik - mk ) Var = i=1 k n -1 - Ñoäleächchuaåncuûakeânhk(Sk) ñöôïctính: n 2 å(BVik - mk ) S = i=1 k n -1 Bieân soaïn: GV. Phaïm Theá Huøng TÍNH TOAÙN CAÙC CHÆ SOÁ THOÁNG KEÂ - Hieäpphöôngsaigiöõacaùcgiaùtròpixelôûkeânhkvaø keânhl(Covkl) ñöôïctính: n å(BVik - mk )(BVil - ml ) Cov = 1 kl n -1 hoaëc: n n n nå(BVik BVil ) - å BVik å BVil Cov = i=1 i=1 i=1 kl n(n -1) Bieân soaïn: GV. Phaïm Theá Huøng 16
- TÍNH TOAÙN CAÙC CHÆ SOÁ THOÁNG KEÂ Giaùtròphöôngsai,hieäpphöôngsaiñöôïctheåhieänqua matraänphöôngsai–hieäpphöôngsailaømatraänñoái xöùng(tuøyvaøosoákeânhaûnh)theåhieännhösau: Band 1 Band 2 Band 3 Band 4 Band 1 Var1 Cov12 Cov13 Cov14 Band 2 Cov21 Var2 Cov23 Cov24 Band 3 Cov31 Cov32 Var3 Cov34 Band 4 Cov41 Cov42 Cov43 Var4 Bieân soaïn: GV. Phaïm Theá Huøng TÍNH TOAÙN CAÙC CHÆ SOÁ THOÁNG KEÂ - Söïtöôngquangiöõacaùcgiaùtròpixelôûkeânhkvaø keânhl(rkl) ñöôïctính: Covkl rkl = Sk Sl VìCovkl khoângvöôïtquaùgiaùtròtíchñoäleächchuaånhai keânhneânheäsoátöôngquanrkl laøtyûsoávaønhaängiaùtròtöø -1ñeán1.Matraäntöôngquancuõnglaømatraänñoáixöùng vôùicaùcyeáutoátreânñöôøngcheùochínhbaèng1. Bieân soaïn: GV. Phaïm Theá Huøng 17
- TÍNH TOAÙN CAÙC CHÆ SOÁ THOÁNG KEÂ YÙnghóacuûaheäsoátöôngquan: rkl =0:khoângcoùsöïquanheätuyeántínhgiöõahaikeânh aûnh(ñoäclaäptuyeántính),vaäylöôïngthoângtintreânhai keânhaûnhseõboåsungnhau. rkl =1:haikeânhtöôngquanhoaøntoaøn(phuïthuoäc tuyeántính),neáugiaùtròpixelkeânhktaêngthìseõcoùsöïgia taêngtöôngöùngñoáivôùicaùcpixelkeânhl,nghóalaøhai keânhaûnhcungcaápthoângtinnhönhau.Neáurkl =-1thì giaùtròñoäsaùngkeânhktaêngthìseõcoùsöïgiaûmgiaùtròvôùi caùcpixeltöôngöùngkeânhl. -1≤rkl ≤ 1:coùsöïtöôngquangiöõadöõlieäuaûnhcuûa2 keânh,giaùtròrkl caønglôùnthìsöïtöôngquancaøngcao nghóalaøhaikeânhítthoângtinboåsungchonhau. Bieân soaïn: GV. Phaïm Theá Huøng DÖÕ LIEÄU BOÅ TRÔÏ TÖØ MAËT ÑAÁT Döõlieäumaëtñaátbaogoàmtaäphôïpcaùcquansaùt,ño ñaïcvaøthuthaäpcaùcthoângtinveàñieàukieänvaøtìnhtraïng thöïcteátreânmaëtñaátñeåxaùcñònhmoáiquanheägiöõadöõ lieäuaûnhveätinhthuñöôïcvaøbaûnthaânñoáitöôïngñöôïc nghieâncöùu. Caùcsoálieäumaëtñaátphaûiñöôïcthuthaäpgaànnhö ñoàngthôøitrongcuøngthôøiñieåmvôùidöõlieäuveätinhhoaëc ítnhaátcuõngtrongmoätkhoaûngthôøigiansaochokhoâng coùsöïthayñoåicuûacaùcñoáitöôïngnghieâncöùu. Döõlieäumaëtñaátñöôïcsöûduïngcho:thieátkeásensor; kieåmñònhcaùcthoângsoákyõthuaätcuûasensor(phaïmvi böôùcsoùng,beàroängkeânhphoå);cungcaápthoângtinhoã trôïchoquaùtrìnhphaântíchvaøhieäuchænhhìnhhoïcaûnh. Bieân soaïn: GV. Phaïm Theá Huøng 18
- DÖÕ LIEÄU BOÅ TRÔÏ TÖØ MAËT ÑAÁT Caùcthoângtincaànñöôïcthuthaäptrongkhikhaûosaùt ngoaøithöïcñòalaø: -Caùcthoângtintoångquancuõngnhöchitieátveàñoái töôïngnghieâncöùunhö:chuûngloaïi,traïngthaùi,tínhchaát phaûnxaïvaøhaápthuïphoå,hìnhdaùngbeàmaët,nhieätñoä, -Caùcthoângtinveàmoâitröôøngxungquanh,goùc chieáu,ñoäcaomaëttrôøi,cöôøngñoächieáusaùng,traïngthaùi khíquyeån,nhieätñoä,ñoäaåmkhoângkhí,höôùngvaøtoácñoä gioù,ñieàukieänbeàmaët. Tuøytröôønghôïpvaømuïcñíchcuïtheåmaøcaùcthoângtin caànthuthaäpphaûiñöôïcraøsoaùtcaånthaän. Bieân soaïn: GV. Phaïm Theá Huøng DÖÕ LIEÄU BOÅ TRÔÏ TÖØ MAËT ÑAÁT Soálieäuñònhvòmaëtñaát: Ñeåñaïtyeâucaàuveàñoächínhxaùctrongñaêngkítoïa ñoäaûnh,caànphaûicoùtoïañoäcaùcñieåmkhoángcheámaët ñaát,chuùngñöôïcgoïilaøcaùcñieåmGCP(GroundControl Points). Bieân soaïn: GV. Phaïm Theá Huøng 19
- DÖÕ LIEÄU BOÅ TRÔÏ TÖØ MAËT ÑAÁT Soálieäuñònhvòmaëtñaát: Phöôngphaùpñôngiaûnnhaátñeåxaùcñònhcaùcñieåm GCPlaøsöûduïngbaûnñoàñòahình.Thoângthöôøngphaûitieán haønhkhaûosaùtngoaøithöïcñòavaøñonoáivôùiheätoïañoä ñòaphöôngdokhoângphaûiluùcnaøocuõngcoùbaûnñoà. YeâucaàuñoächínhxaùcñieåmGCP Ñoä phaân giaûi aûnh Ñoä chính xaùc Tyû leä baûn ñoà (m) caàn xaùc ñònh (m) 1: 50.000 5 2 1: 25.000 2,5 1,2 1: 10.000 1 0,5 1: 5.000 0,6 0,1 Bieân soaïn: GV. Phaïm Theá Huøng DÖÕ LIEÄU BOÅ TRÔÏ TÖØ MAËT ÑAÁT DöõlieäutöøHeäthoángñònhvòtoaøncaàu: Hieännay,ngöôøitathöôøngsöûduïngcaùcthieátbòGPS ñeåxaùcñònhcaùcñieåmGCP. HeäthoángñònhvòtoaøncaàuGPS(teângoïiñaàyñuûlaø NAVigationSatellitewithTimingandRangingGlobal PostitioningSystem)laømoätheäthoángradiohaønghaûidöïa vaøocaùcveätinhñeåcungcaápthoângtinveàvòtríbachieàu (khoaûngcaùch–Ranging)vaøthôøigianchínhxaùc (Timing). HeäthoángGPSñöôïcthieátkeávaøñieàuhaønhbôûiBoä QuoácPhoøngMyõ,chuûyeáulaøñeåphuïcvuïchomuïcñích quaânsöï,ngaøynayñöôïcmôûroängmoätphaànchomuïc ñíchdaânsöï(keåtöønaêm1984). Bieân soaïn: GV. Phaïm Theá Huøng 20
- DÖÕ LIEÄU BOÅ TRÔÏ TÖØ MAËT ÑAÁT DöõlieäutöøHeäthoángñònhvòtoaøncaàu: Bieân soaïn: GV. Phaïm Theá Huøng DÖÕ LIEÄU BOÅ TRÔÏ TÖØ MAËT ÑAÁT DöõlieäutöøHeäthoángñònhvòtoaøncaàu: Öuñieåmsovôùikyõthuaätñònhvòtruyeànthoáng: v Vieäcquansaùtkhoângbògiôùihaïntrongkhoânggian; v Ñaùngtincaäy,hieäuquaûcaovaøchokeátquaûvôùiñoä chínhxaùccao; v Khoângñoøihoûitínhthoânghöôùnggiöõacaùctraïmño; v Coùtheåöùngduïngôûthôøigianthöïcvaøôûvòtríbaátkì, choñoáitöôïngñöùngyeânhayñangdichuyeån; v Thieátbòcoùtheåhoaïtñoänglieântuïcvaøkhoângphuï thuoäcvaøoñieàukieänthôøitieát. v Ngöôøisöûduïngkhoângcaànquantaâmñeánvieäcvaän haønhvaøbaûotrìheäthoáng Bieân soaïn: GV. Phaïm Theá Huøng 21
- DÖÕ LIEÄU BOÅ TRÔÏ TÖØ MAËT ÑAÁT DöõlieäutöøHeäthoángñònhvòtoaøncaàu: MoätheäthoángGPShoaønchænhgoàm3thaønhphaàn chính: - Maûng khoâng gian (Space Segment): goàm24veätinhbayxung quanhTraùiñaátôûñoäcao20.200km vôùichukyø11giôø57phuùt58giaây. Caùcveätinhcoùnhieämvuïghi nhaän,löutröõcaùcdöõlieäu,thoângtin ñöôïctruyeàntöøcaùctraïmñieàu khieånmaëtñaát;duytrìchuaånthôøi giannguyeântöû;truyeànthoângtin ñeánngöôøisöûduïngvaøthayñoåi quyõñaïobay(neáucoù). Bieân soaïn: GV. Phaïm Theá Huøng DÖÕ LIEÄU BOÅ TRÔÏ TÖØ MAËT ÑAÁT DöõlieäutöøHeäthoángñònhvòtoaøncaàu: -Maûngñieàukhieån(ControlSegment): goàm01traïm ñieàukhieånchính(MasterControlStation)vaøcaùctraïm quantraéc(MonitorStations). Bieân soaïn: GV. Phaïm Theá Huøng 22
- DÖÕ LIEÄU BOÅ TRÔÏ TÖØ MAËT ÑAÁT DöõlieäutöøHeäthoángñònhvòtoaøncaàu: -Maûngngöôøisöûduïng(UsersSegment): tuøytheonhu caàusöûduïngmaøsöûduïngcaùcloaïimaùythucoùñoächính xaùckhaùcnhau. Bieân soaïn: GV. Phaïm Theá Huøng DÖÕ LIEÄU BOÅ TRÔÏ TÖØ MAËT ÑAÁT DöõlieäutöøHeäthoángñònhvòtoaøncaàu: MoätsoákieåumaùythuGPS: LEICA SR20 GARMIN III PLUS TOPCON Legacy E Bieân soaïn: GV. Phaïm Theá Huøng 23
- DÖÕ LIEÄU BOÅ TRÔÏ TÖØ MAËT ÑAÁT DöõlieäutöøHeäthoángñònhvòtoaøncaàu: Coùhaiphöôngphaùpñònhvòthöôøngñöôïcsöûduïng: -Ñònhvòtuyeätñoái: laøphöôngphaùpñònhvòcoùñoächính xaùcthaápbaèngvieäcsöûduïngcaùcmaùyñònhvòcaàmtay. Ñoächínhxaùcmaëtbaèngtöø10–20m.Maùythunhaäntín hieäuñoàngthôøitöø4veätinh,xöûlyùdöõlieäuvaøchokeátquaû ngay. -Ñònhvòtöôngñoái: laøphöôngphaùpñònhvòcoùñoächính xaùccaobaèngvieäcsöûduïngcaùcmaùyñotraïmGPS.Ñoä chínhxaùcmaëtbaèngñaïtvaøicm,neáuxöûlítoátvaøñöôøng ñaùyngaéncoùtheåñaïtñeánmm.Haimaùythunhaäntínhieäu ñoàngthôøitöø4veätinh,döïatreântoïañoäcuûañieåmgoácñaõ bieáttröôùc,xaùcñònhtoïañoäñieåmcoønlaïi.Saukhithutín hieäucaàncoùquaùtrìnhhaäuxöûlíbaèngcaùcphaànmeàm chuyeânduïng. Bieân soaïn: GV. Phaïm Theá Huøng DÖÕ LIEÄU BOÅ TRÔÏ TÖØ MAËT ÑAÁT DöõlieäutöøHeäthoángñònhvòtoaøncaàu: Bieân soaïn: GV. Phaïm Theá Huøng 24
- DÖÕ LIEÄU BOÅ TRÔÏ TÖØ MAËT ÑAÁT DöõlieäutöøHeäthoángñònhvòtoaøncaàu: NgoaøiheäthoángGPScuûaMyõ,coøncoùheäthoáng GLONASScuûaNga(hieännayñaõcoù20veätinh)vaø GALLIEOcuûachaâuAÂu(ñangthöûnghieäm). Bieân soaïn: GV. Phaïm Theá Huøng DÖÕ LIEÄU BOÅ TRÔÏ TÖØ MAËT ÑAÁT DöõlieäuBaûnñoà: -Baûnñoàñòahình(TopographicMaps): coùtyûleä1:25.000 hoaëc1:50.000cungcaápcaùcñieåmGCPphuïcvuïhieäu chænhhìnhhoïc,hoaëccaùcthoângsoáñoäcaoñeåtaùitaïo moâhìnhñoäcaosoáDEMphuïcvuïchonaénaûnhhoaëcgiaûi ñoaùnaûnhlaäptheå. -Baûnñoàchuyeânñeà: caùcbaûnñoàhieäntraïngsöûduïng ñaát,röøng,ñòachaát, tyûleätöø1:10.000–1:25.000caànthieát chovieäcnghieâncöùuchuyeânñeà,choïnvuøngmaãuvaø phaânloaïiaûnh.Neáuchuùnglaøcaùcbaûnñoàsoáthìsöûduïng tíchhôïpvôùidöõlieäucungcaápbôûivieãnthaùmñeåxaây döïngcôsôûdöõlieäuGIS. -Baûnñoàkinhteáxaõhoäi: cungcaápthoângtinquantroïng ñeåxaâydöïngöùngduïngvieãnthaùmvaøGIS. Bieân soaïn: GV. Phaïm Theá Huøng 25
- DÖÕ LIEÄU BOÅ TRÔÏ TÖØ MAËT ÑAÁT DöõlieäuGISvaømoâhìnhñoäcaosoá: TíchhôïpRSvaøGIStrongnghieâncöùuvaøtrieånkhaicaùc öùngduïngnhö:thaønhlaäpbaûnñoàchuyeânñeàsöûduïng ñaát,theodoõibieánñoängñaátñai, AÛnhvieãnthaùmsaukhiñöôïcxöûlyùvaøñaêngkítoïañoä seõtrôûthaønhnguoàncungcaápdöõlieäuquantroïngcho GIS,ngöôïclaïidöõlieäuGIShoãtrôïraátnhieàuchovieäcxöûlyù vaøgiaûiñoaùnaûnhvieãnthaùm. VieäcphoáihôïpgiöõaGISvaøRStrôûthaønhcoângngheäraát hieäuquaûñeåxaâydöïngvaøcaäpnhaätdöõlieäukhoânggian phuïcvuïchocoângtaùcquaûnlyùtaøinguyeânthieânnhieân vaøgiaùmsaùtmoâitröôøng, Bieân soaïn: GV. Phaïm Theá Huøng DÖÕ LIEÄU BOÅ TRÔÏ TÖØ MAËT ÑAÁT DöõlieäuGISvaømoâhìnhñoäcaosoá: Bieân soaïn: GV. Phaïm Theá Huøng 26
- DÖÕ LIEÄU BOÅ TRÔÏ TÖØ MAËT ÑAÁT DöõlieäuGISvaømoâhìnhñoäcaosoá: MoâhìnhñoäcaosoáDEM(DigitalElevationModel)hay DTM(DigitalTerrainModel)thöôøngñöôïclöutröõtrongGIS laødöõlieäuñeåtheåhieänñoäcaocuûamaëtñaát. Bieân soaïn: GV. Phaïm Theá Huøng 27