Khóa luận Tái cấu trúc nguồn nhân lực nhằm phù hợp với chiến lược kinh doanh tại xí nghiệp xếp dỡ Hoàng Diệu-Cảng Hải Phòng - Vũ Thị Thu

85 trang huongle 1980

Download

Bạn đang xem 20 trang mẫu của tài liệu "Khóa luận Tái cấu trúc nguồn nhân lực nhằm phù hợp với chiến lược kinh doanh tại xí nghiệp xếp dỡ Hoàng Diệu-Cảng Hải Phòng - Vũ Thị Thu", để tải tài liệu gốc về máy bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên

Tài liệu đính kèm:

khoa_luan_tai_cau_truc_nguon_nhan_luc_nham_phu_hop_voi_chien.pdf

Nội dung text: Khóa luận Tái cấu trúc nguồn nhân lực nhằm phù hợp với chiến lược kinh doanh tại xí nghiệp xếp dỡ Hoàng Diệu-Cảng Hải Phòng - Vũ Thị Thu

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƢỜNG ĐẠI HỌC DÂN LẬP HẢI PHÕNG ISO 9001 : 2008 KHĨA LUẬN TỐT NGHIỆP NGÀNH: QUẢN TRỊ KINH DOANH Sinh viên : Vũ Thị Thu Giảng viên hướng dẫn : Ths. Lã Thị Thanh Thuỷ HẢI PHÕNG - 2011
KHĨA LUẬN TỐT NGHIỆP TRƢỜNG ĐHDL HẢI PHÕNG BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƢỜNG ĐẠI HỌC DÂN LẬP HẢI PHÕNG TÁI CẤU TRƯC NGUỒN NHÂN LỰC NHẰM PHÙ HỢP VỚI CHIẾN LƢỢC KINH DOANH TẠI XÍ NGHIỆP XẾP DỠ HỒNG DIỆU - CẢNG HẢI PHÕNG KHĨA LUẬN TỐT NGHIỆP ĐẠI HỌC HỆ CHÍNH QUY NGÀNH: QUẢN TRỊ DOANH NGHIỆP Sinh viên : Vũ Thị Thu Giảng viên hướng dẫn : Ths. Lã Thị Thanh Thuỷ HẢI PHÕNG - 2011 Sinh viên: Vũ Thị Thu_Lớp: QT1101N 3
BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƢỜNG ĐẠI HỌC DÂN LẬP HẢI PHÕNG NHIỆM VỤ ĐỀ TÀI TỐT NGHIỆP Sinh viên : Vũ Thị Thu Mã số : 110272 Lớp : QT1101N Ngành : Quản Trị Doanh nghiệp Tên đề tài: Tái cấu trúc nguồn nhân lực nhằm phù hợp với chiến lƣợc kinh doanh tại Xí nghiệp xếp dỡ Hồng Diệu – Cảng Hải Phịng 4
KHĨA LUẬN TỐT NGHIỆP TRƢỜNG ĐHDL HẢI PHÕNG NHIỆM VỤ ĐỀ TÀI 1. Nội dung và các yêu cầu cần giải quyết trong nhiệm vụ đề tài tốt nghiệp (về lý luận, thực tiễn, các số liệu cần tính tốn và các bản vẽ). 2. Các số liệu cần thiết để thiết kế, tính tốn. 3. Địa điểm thực tập tốt nghiệp. Sinh viên: Vũ Thị Thu_Lớp: QT1101N 5
CÁN BỘ HƢỚNG DẪN ĐỀ TÀI TỐT NGHIỆP Ngƣời hƣớng dẫn thứ nhất: Họ và tên: Học hàm, học vị: Cơ quan cơng tác: Nội dung hướng dẫn: Ngƣời hƣớng dẫn thứ hai: Họ và tên: Học hàm, học vị: Cơ quan cơng tác: Nội dung hướng dẫn: Đề tài tốt nghiệp được giao ngày tháng năm 2009 Yêu cầu phải hồn thành xong trước ngày tháng năm 2009 Đã nhận nhiệm vụ ĐTTN Đã giao nhiệm vụ ĐTTN Sinh viên Người hướng dẫn Hải Phịng, ngày tháng năm 2009 Hiệu trƣởng GS.TS.NGƢT Trần Hữu Nghị 6
KHĨA LUẬN TỐT NGHIỆP TRƢỜNG ĐHDL HẢI PHÕNG PHẦN NHẬN XÉT TĨM TẮT CỦA CÁN BỘ HƢỚNG DẪN 1. Tinh thần thái độ của sinh viên trong quá trình làm đề tài tốt nghiệp: 2. Đánh giá chất lƣợng của khĩa luận (so với nội dung yêu cầu đã đề ra trong nhiệm vụ Đ.T. T.N trên các mặt lý luận, thực tiễn, tính tốn số liệu ): 3. Cho điểm của cán bộ hƣớng dẫn (ghi bằng cả số và chữ): Hải Phịng, ngày tháng năm 200 Cán bộ hƣớng dẫn (họ tên và chữ ký) Sinh viên: Vũ Thị Thu_Lớp: QT1101N 7
MỤC LỤC Lời mở đầu 11 PHẦN I. CƠ SỞ LÝ LUẬN CHUNG VỀ TÁI CẤU TRƯC NGUỒN NHÂN LỰC 13 A- TÁI CẤU TRƯC NGUỒN NHÂN LỰC 13 1.1. Tái cấu trúc là gì? 13 1.2. Tại sao phải tái cấu trúc? 15 1.3.1. Khi doanh nghiệp càng lớn về quy mơ con người, thị trường, về lượng vốn sử dụng và hình thức huy động. 20 1.3.2. Khi các doanh nghiệp đang đối mặt và chịu đựng các suy giảm về tài chính. 21 1.4. Tái cấu trúc nhân sự phù hợp với CLKD 21 B- QUẢN TRỊ NHÂN SỰ 23 1.1. Khái niệm về nhân lực và quản trị nhân lực 23 1.1.1. Khái niệm về nhân lực 23 1.1.2. Khái niệm về quản trị nhân lực (QTNL) 23 1.2. Đối tượng của QTNL 24 1.3. Mục tiêu của QTNL 24 1.4 Vai trị và chức năng của QTNL 25 1.4.1. Vai trị của QTNL: 25 1.4.2. Chức năng của QTNL 26 PHẦN II. TỔNG QUAN VỀ XÍ NGHIỆP XẾP DỠ HỒNG DIỆU CẢNG HẢI PHÕNG 28 2.1. QUÁ TRÌNH HÌNH THÀNH VÀ PHÁT TRIỂN CẢNG HẢI PHÕNG . 28 2.1.1 Giới thiệu chung về Cảng Hải Phịng. 28 2.1.2. Các xí nghiệp trực thuộc. 29 2.1.3. Thơng tin dịch vụ. 29 2.1.4. Vị trí địa lý. 29 2.1.5. Vị trí kinh tế. 29 2.2. TỔNG QUAN VỀ XÍ NGHIỆP XẾP DỠ HỒNG DIỆU 30 8
KHĨA LUẬN TỐT NGHIỆP TRƢỜNG ĐHDL HẢI PHÕNG 2.2.1. Quá trình hình thành và phát triển của xí nghiệp xếp dỡ Hồng Diệu 30 2.2.2. Chức năng, nhiệm vụ của xí nghiệp xếp dỡ Hồng Diệu 31 2.2.3. Ngành nghề kinh doanh. 32 2.2.4. Sản phẩm 32 2.2.5. Cơ sở vật chất kỹ thuật. 34 2.2.6. Cơ cấu tổ chức của Xí nghiệp 35 2.2.6.1. Ban lãnh đạo 37 2.2.6.2. Các ban nghiệp vụ 38 2.2.6.3. Các đơn vị trực tiếp sản xuất 39 2.2.7. Kết quả hoạt động sản xuất kinh doanh của xí nghiệp xếp dỡ Hồng Diệu 43 2.2.8. Những thuân lợi và khĩ khăn của Xí nghiệp xếp dỡ Hồng Diệu 44 2.2.8.1. Thuận lợi 44 2.2.8.2. Khĩ khăn 46 PHẦN III. HIỆN TRẠNG QUẢN LÝ - SỬ DỤNG NGUỒN NHÂN LỰC TẠI XÍ NGHIỆP XẾP DỠ HỒNG DIỆU CẢNG HẢI PHÕNG 48 3.1. CƠ CẤU VÀ CHẤT LƢỢNG LAO ĐỘNG TẠI XÍ NGHIỆP XẾP DỠ HỒNG DIỆU 48 3.1.1. Mục đích - ý nghĩa tìm hiểu cơng tác sử dụng lao động 48 3.1.2. Đặc điểm lực lượng lao động tại xí nghiệp 49 3.1.3. Tình hình chất lượng lao động tại xí nghiệp xếp dỡ Hồng Diệu 50 3.1.3.1. Trình độ học vấn của lao động 50 3.1.3.2. Tình hình độ tuổi người lao động 52 3.1.3.3. Trình độ tay nghề của người lao động 53 3.2. HIỆN TRẠNG CƠNG TÁC QUẢN TRỊ NGUỒN NHÂN LỰC TẠI XÍ NGHIỆP XẾP DỠ HỒNG DIỆU 56 3.2.1. Cơng tác kế hoạch hố nguồn nhân lực và tuyển dụng 56 3.2.2. Cơng tác đào tạo và phát triển nguồn nhân lực 57 3.2.3. Cơng tác bố trí nhân lực tại xí nghiệp xếp dỡ Hồng Diệu 60 Sinh viên: Vũ Thị Thu_Lớp: QT1101N 9
3.2.4. Cơng tác định mức lao động 63 3.2.5. Cơng tác đánh giá thực hiện cơng việc. 65 3.2.6. Cơng tác trả thù lao cho người lao động 65 3.2.6.1. Cơng tác trả lương cho người lao động. 65 3.2.6.2. Các chế độ tiền thưởng 66 3.2.6.3. Các phúc lợi và dịch vụ cho người lao động 67 3.2.6.4. Đánh giá cơng tác trả thù lao cho người lao động tại xí nghiệp 67 3.2.7. Cơng tác an tồn và sức khoẻ của người lao động 68 3.2.8. Các chỉ tiêu đánh giá hiệu quả sử dụng nguồn nhân lực 69 PHẦN IV. GIẢI PHÁP TÁI CẤU TRƯC NGUỒN NHÂN LỰC NHẰM PHÙ HỢP VỚI CHIẾN LƢỢC KINH DOANH TẠI XNXD HỒNG DIỆU - CẢNG HẢI PHÕNG 71 .4.1. Chiến lược tại Cảng Hải Phịng – XNXD Hồng Diệu 71 4.1.1. Mục đích thành lập và mục tiêu chiến lược 71 4.1.2. Các chiến lược tại Cảng Hải Phịng – XNXD Hồng Diệu 72 4.1.2.1. Chiến lược thu hẹp XNXD Hồng Diệu 72 4.1.2.2. Mở rộng, đầu tư trọng điểm vào Tân Cảng 72 4.1.2.3. Xây dựng TTTM - Cho thuê văn phịng và căn hộ cao cấp 74 4.2. Xác định nhu cầu nhân sự trong 2 năm (2011-2012) 77 4.3. Biện pháp tái cấu trúc nguồn nhân sự phù hợp với CLKD 81 4.3.1. Giải quyết nghỉ hưu và nghỉ chế độ cho cơng nhân viên 81 a) Đặc điểm của biện pháp nghỉ hưu 81 4.3.2.Cắt giảm lao động dư thừa khơng đáp ứng được yêu cầu cơng việc 83 4.3.3. Chuyển nhân sự sang làm việc tại Tân Cảng 83 4.3.4.Đào tạo nhân sự và chuyển sang TTTM làm việc 84 KẾT LUẬN 85 10
KHĨA LUẬN TỐT NGHIỆP TRƢỜNG ĐHDL HẢI PHÕNG Lời mở đầu Ngày nay cùng với sự phát triển khơng ngừng của khoa học kỹ thuật và quá trình tồn cầu hĩa diễn ra mạnh mẽ, những yếu tố cạnh tranh truyền thống của doanh nghiệp như vốn, cơng nghê, giá thành đã dần trở nên bão hịa khơng cịn mang tính quyết định nữa. Thay vào đĩ, một nguồn lực mới một yếu tố cạnh tranh mới mang tính quyết định đối với sự thành cơng của các doanh nghiệp, đĩ chính là con người – Nhân lực. Giống như lời của Jim Kyer – Giám đốc chịu trách nhiệm về nhân sự của tập đồn Coopers đã nĩi : “ Các Cơng ty ngày nay hơn nhau hay khơng là do trình độ, phẩm chất và sự gắn bĩ của cơng nhân viên đối với Cơng ty nghĩa là các nhà quản trị tài nguyên nhân sự phải nhận thức và đề ra chiến lược quản trị tài nguyên nhân sự một cách cĩ hiệu quả”. Xét đến cùng thì nhân lực chính là tác nhân tạo ra vốn và đề xuất những ý tưởng mới, cũng như đảm nhận vai trị lựa chọn và ứng dụng các cơng nghệ tiên tiến, thực hiện các chỉ tiêu nhằm nâng cao thành tích của doanh nghiệp. Trong nhiều trường hợp vốn và cơng nghệ cĩ thể huy động được nhưng để xây dựng được đội ngũ cán bộ nhiệt tình, tận tâm, cĩ khả năng thích hợp và làm việc cĩ hiệu quả thi rất phức tạp và tốn kém nhiều hơn. Vì vậy để cĩ thể tồn tại và phát triển trong mơi trường cạnh tranh khốc liệt mỗi Cơng ty cần phải thực hiện tốt cơng tác quản lý nhân lực nhằm tăng cường và phát huy khả năng đáp ứng của nhân lực qua tất cả các giai đoạn phát triển của doanh nghiệp. Hiện nay, ở Việt Nam – một nước đang phát triển thì vấn đề quản trị nhân lực vẫn cịn nhiều hạn chế cần phải khắc phục như tình trạng quản lý cịn thiếu sĩt, chưa tận dụng được nguồn nhân lực dồi dào dẫn đến tình trạng chảy máu chất xám ra nước ngịai. Từ thực tế trên cần phải cơng nhận hiện tại nguồn nhân lực của Việt Nam cĩ nhiều điểm yếu so với thế giới, trái lại con người Việt Nam cĩ nhiều điểm mạnh mà cả thế giới cũng phải cơng nhận. Sinh viên: Vũ Thị Thu_Lớp: QT1101N 11
Xuất phát từ vai trị và thực trạng của cơng tác quản trị nhân lực ở nước ta hiện nay nĩi chung và ở mỗi doanh nghiệp nĩi riêng. Em xin chọn đề tài: “Tái cấu trúc nguồn nhân lực nhằm phù hợp với chiến lược kinh doanh tại Xí nghiệp xếp dỡ Hồng Diệu – Cảng Hải Phịng” là đề tài khĩa luận của mình. Nội dung đề tài được kết cấu như sau: Phần I : Cơ sở lý luận chung Phần II : Tổng quan XNXD Hồng Diệu – Cảng Hải Phịng Phần III : Hiện trạng quản lý và sử dụng nguồn nhân lực tại XNXD Hồng Diệu – Cảng Hải Phịng. Phần IV : Tái cấu trúc nguồn lực nhằm phù hợp với chiến lược kinh doanh tại XNXD Hồng Diệu – Cảng Hải Phịng. Do trình độ hiểu biết và kinh nghiệm của bản thân cịn hạn chế cũng như phạm vi của đề tài cịn hạn chế. Vì vậy, khĩa luận của em khơng tránh khỏi những thiếu sĩt, em rất mong nhận được sự gĩp ý của các thầy cơ và các bạn để khĩa luận của em được hồn thiện hơn. Em xin chân thành cảm ơn sự hướng dẫn nhiệt tình của cơ giáo Ths. Lã Thị Thanh Thủy, tập thể cac thầy cơ giáo bộ mơn Quản trị kinh doanh – Trường Đại học Dân lập Hải Phịng cùng các cơ chú cán bộ cơng nhân viên của Xí nghiệp xếp dỡ Hồng Diệu đã giúp em hồn thành luận văn này. Hải Phịng, ngày 27 tháng 06 năm 2011 Sinh viên Vũ Thị Thu PHẦN I 12
KHĨA LUẬN TỐT NGHIỆP TRƢỜNG ĐHDL HẢI PHÕNG CƠ SỞ LÝ LUẬN CHUNG VỀ TÁI CẤU TRƯC NGUỒN NHÂN LỰC A- TÁI CẤU TRƯC NGUỒN NHÂN LỰC 1.1. Tái cấu trúc là gì? “Tái cấu trúc” - Từ này bắt nguồn từ hai khái niệm thường gặp trong tư vấn quản lý tại các nước phát triển, nơi nghề này rất “đắt khách”. Khi nĩ thành một nghề riêng và ăn khách, người ta sẽ nghĩ ra nhiều khái niệm mới lạ để câu khách. Tuy nhiên, khái niệm nguyên gốc của nĩ là (1)“Business Process Re-engineering” (BPR) hoặc (2)“Restructuring”. Song, từ đầu tiên dịch sát nghĩa là “Xây dựng lại cách thức, mơ hình kinh doanh”. Khái niệm thứ hai, cĩ thể dịch sát nghĩa là “Tái cấu trúc”. Hiện nay cĩ rất nhiều cách hiểu khác nhau về tái cấu trúc doanh nghiệp. Nhưng hiểu theo một cách thơng thường nhất thì tái cấu trúc doanh nghiệp cĩ thể được định nghĩa theo một vài cách dưới đây: Thứ nhất:Tái cấu trúc doanh nghiệp chính là việc sắp xếp lại cơ cấu tổ chức của doanh nghiệp, bằng cách xây dựng lại sơ đồ cơ cấu tổ chức, thay đổi các phịng ban chức năng với những tên gọi mới. Tái cấu trúc cịn quan tâm đến tính hệ thống và chuyên nghiệp trong phương thức thực hiện, phối hợp và điều hành cơng việc. Thứ hai: Mỗi doanh nghiệp, kể từ khi ra đời đều phải trải qua những giai đoạn phát triển khác nhau, giống như vịng tuần hồn "sinh, lão, bệnh, tử". Ở mỗi giai đoạn phát triển sẽ cĩ những mâu thuẫn nội tại mà nếu khơng giải quyết được thì doanh nghiệp vẫn cứ ở mãi quy mơ ấy và cĩ thể tàn lụi. Tái cấu trúc doanh nghiệp chính là tìm ra và giải quyết những mâu thuẫn nội tại ấy để doanh nghiệp cĩ thể phát triển lên một nấc thang mới. Thứ ba:Tái cấu trúc doanh nghiệp là quá trình khảo sát, đánh giá lại cấu trúc hiện tại và đề xuất giải pháp cho mơ hình cấu trúc mới nhằm tạo ra “trạng thái” tốt hơn cho doanh nghiệp nhằm thực hiện những mục tiêu đề ra trong những điều kiện, hồn cảnh luơn thay đổi. Mục tiêu chung của tái cấu trúc là đạt được một “thể Sinh viên: Vũ Thị Thu_Lớp: QT1101N 13
trạng tốt hơn” cho doanh nghiệp để doanh nghiệp hoạt động hiệu quả dựa trên những nền tảng về sứ mệnh, tầm nhìn, định hướng chiến lược sẵn cĩ của doanh nghiệp. Việc tái cấu trúc doanh nghiệp luơn phải được xem xét một cách thường xuyên, nếu khơng, tình trạng mất cân bằng của hệ thống cĩ thế xảy ra bất cứ lúc nào. Tuy nhiên, vấn đề tái cấu trúc doanh nghiệp thường được đặt ra bới các lý do sau: - Tái cấu trúc xuất phát từ các áp lực bên ngồi đế thích nghi theo mơi trường kinh doanh đã cĩ những biến đổi về cơ bản. Ví dụ: Chính sách cổ phần hĩa – chủ trương hội nhập kinh tế quốc tế, gia nhập AFTA, WTO - Tái cấu trúc xuất phát từ các áp lực bên trong để phù hợp theo quy mơ tăng trưởng, phát triển của doanh nghiệp. Ví dụ: yêu câu phân cơng chuyên mơn hĩa sâu hơn hoặc để kịp thời ngăn chặn đà suy thối của doanh nghiệp đang tiến đến bờ vực phá sản (chữa bệnh) - Tái cấu trúc xuất phát từ cả hai luồng áp lực bên trong và bên ngồi - tức, để vừa chữa bệnh, vừa phịng bệnh. Tái cấu trúc doanh nghiệp bao gồm các hoạt động chính sau: - Điều chỉnh cơ cấu các hoạt động: điều chỉnh cơ cấu các mục tiêu chiến lược, ngành nghề kinh doanh, chủng loại sản phẩm hàng hĩa, địa bàn hoạt động - Điều chỉnh cơ cấu tồ chức bộ máy: tái bố từ phân cơng chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn của các bộ phận, các cấp quản lý, các chức danh - Điều chỉnh cơ cấu thể chế: điều chỉnh các cơ chế, chính sách thơng qua sự rà sốt, thay đồi hợp lý hĩa từ các quy trình cơng việc đến các quy chế, quy định - Điều chỉnh cơ cấu các nguồn lực: điêu chỉnh cơ cấu đầu tư tạo lập các nguồn lực và tái phân bổ sử dụng các nguồn lực Những nội dung thƣờng phải giải quyết khi tái cấu trúc doanh nghiệp: - Tái cấu trúc doanh nghiệp cơ bản: Khảo sát, đánh giá mơ hình cấu trúc hiện tại (hợp lý, bất hợp lý . ); Thiết lập mơ hình cấu trúc cơng ty mới; Xác định trách nhiệm quyền hạn của từng phịng ban, mơ tả cơng việc cho từng cá nhân; 14
KHĨA LUẬN TỐT NGHIỆP TRƢỜNG ĐHDL HẢI PHÕNG Xây dựng hệ thống quản lý tổng thế (nội quy, quy định, quy chế, thủ tục, biểu mẫu), Tập huấn triển khai; Vận hành và duy trì vận hành hệ thống quản lý mới, - Tái cấu trúc doanh nghiệp chuyên sâu: Bao gồm cơng việc của tái cấu trúc doanh nghiệp cơ bản, cộng thêm: +Tái thiết lập chính sách quản trị hành chính, nhân sự chuyên sâu + Tái thiết lập chính sách quản trị chiến lược tiếp thị, kinh doanh + Tái thiết lập chính sách quản trị cung ứng + Tái thiết lập quản trị sản xuất, kỹ thuật + Tái thiết lập chính sách quản trị kế tốn, tài chính + Tái thiết lập các chính sách quản trị khác. Việc tái cơ cấu địi hỏi các doanh nghiệp phải thay đổi tư duy quản lý, cải cách cơng tác quản lý, tái cấu trúc lại quá trình kinh doanh, trên cơ sở đĩ định hình mơ hình, cơ cấu tổ chức phù hợp với điều kiện và định hướng kinh doanh của doanh nghiệp. 1.2. Tại sao phải tái cấu trúc? Nền kinh tế Việt Nam đã trải qua hơn hai mươi năm của quá trình đối mới. Ở cả DNNN và doanh nghiệp ngồi quốc doanh, nhu cầu tái cấu trúc doanh nghiệp đã trở thành cấp bách. Với các DNNN, tình trạng làm ăn kém hiệu quả đã xảy ra ngày càng nhiều. Cơ chế chủ quan đã ngày càng bộc lộ những nhược điểm lớn kìm hãm sự phát triển của nền kinh tế quốc dân. Vậy, đa dạng hố sở hữu của DNNN đã trớ thành một nhu cầu cấp bách. Giao, bán, khốn, cho thuê và cổ phần hố các DNNN là chú trương đã được thực hiện trong những năm vừa qua. Đĩ chính là biểu hiện sinh động của việc tái cấu trúc DNNN. Với các doanh nghiệp ngồi quốc doanh, nhu cầu tái cấu trúc xuất phát từ những lý do sau đây: - Quy mơ doanh nghiệp lớn lên nhanh chĩng. Nếu những ngày đầu thành lập, mối doanh nghiệp chỉ cĩ từ 10 đến 20 lao động thì đến nay số doanh nghiệp cĩ từ 100 đến hàng nghìn lao động khơng cịn là hiếm. Quy mơ về vốn chủ sở hữu Sinh viên: Vũ Thị Thu_Lớp: QT1101N 15
cũng tương tự, đã xuất hiện nhiều doanh nghiệp cĩ số vốn từ 10 tỷ đồng đến hàng trăm tỷ đồng. - Phạm vi hoạt động rộng hơn. Nếu những năm trước đây, phần lớn các doanh nghiệp ngồi quốc doanh chỉ hoạt động trong địa bàn tỉnh, thành phố, thậm chí là trong một quận, huyện thì đến nay, một số lượng lớn các doanh nghiệp đã hoạt động trong phạm vi cá nước. Hơn nữa, trong tiến trình hội nhập kinh tế quốc tế, nhiều doanh nghiệp đang vươn ra thị trường thế giới. Xuất nhập khẩu trực tiếp, mở văn phịng đại diện, chi nhánh ở nước ngồi và đầu tư ra nước ngồi đã và đang là xu thế phát triển mạnh dối với các doanh nghiệp. - Lĩnh vực hoạt động kinh doanh đa dạng hơn. Nếu như trong những năm đầu, phần lớn các doanh nghiệp ngồi quốc doanh chỉ hoạt động trong lĩnh vực thương mại và dịch vụ - những lĩnh vực rất quan trọng đối với sự phát triển nền kinh tế quốc dân nhưng địi hỏi vốn đầu tư khơng lớn - thì đến nay, số lượng các doanh nghiệp đầu tư vào sản xuất với những dự án lớn đã tăng lên đáng kế. Các doanh nghiệp ngồi quốc doanh đã cĩ mặt trên những "trận địa" mà chỉ 5 năm trở về trước, đĩ cịn là lĩnh vực độc quyền của các doanh nghiệp nhà nước như vận tải biển, sản xuất xi măng, thuỷ điện, hàng khơng, v.v - Cùng với sự lớn lên về quy mơ, mở rộng hơn về phạm vi hoạt động và lĩnh vực kinh doanh, văn hố doanh nghiệp, uy tín trong kinh doanh, xây dựng và phát triển thương hiệu cũng đã được quan tâm. Những nhân tố mới nêu trên là một tất yếu khách quan trong quá trình phát triển của các doanh nghiệp ngồi quốc doanh. Đĩ khơng phải là đặc thù của nước ta mà là sự thay đổi mang tính quy luật trong sự phát triển. Đến lượt nĩ, những nhân tố mới nêu trên làm xuất hiện một mâu thuẫn lớn: Sự khơng tương thích giữa cơ chế quản lý của doanh nghiệp với quy mơ, phạm vi và những yêu cầu mới. Mâu thuẫn này xuất hiện ở tất cả các doanh nghiệp ngồi quốc doanh với những mức độ khác nhau. Một nguyên nhân cơ bản làm nảy sinh mâu thuẫn nêu trên là, phần lớn các doanh nghiệp ngồi quốc doanh Vệt Nam được tổ chức, quản lý trong phạm vi gia đình hay cịn gọi là phương thức “gia đình trị”. Khi quy mơ doanh nghiệp lớn lên, phạm vi hoạt động rộng hơn, khả năng sẵn 16
KHĨA LUẬN TỐT NGHIỆP TRƢỜNG ĐHDL HẢI PHÕNG cĩ trong một gia đình về vốn, kỹ năng quản trị, nhân lực quản lý cao cấp khơng thể đáp ứng được nữa. Nếu cứ tiếp tục duy trì phương thức "gia đình trị” trong quản lý doanh nghiệp, hậu quả chắc chắn sẽ xuất hiện là sự đổ vỡ từng bộ phận và dần dần sẽ đỗ vỡ tồn bộ hệ thống quản lý của doanh nghiệp. Với hậu quả đĩ, doanh nghiệp càng lớn nhanh về quy mơ, mở rộng nhanh hơn về phạm vi hoạt động thì sự suy yếu, thậm chí dẫn đến phá sản sẽ ngày càng nhanh hơn. Từ những phân tích trên cĩ thể kết luận rằng, tái cấu trúc doanh nghiệp hay nĩi cách khác là tổ chức lại doanh nghiệp là một địi hỏi khách quan đối với tất cả các doanh nghiệp trong những năm sắp tới. Mục tiêu cơ bản cần đạt được của việc tái cấu trúc doanh nghiệp ngồi quốc doanh Việt Nam là: xã hội hố cơng tác quản lý thay thế việc quản trị theo nguyên tắc thuận tiện bằng việc quản trị theo những nguyên lý khoa học. Đĩ là một cuộc cách mạng khơng thế làm ngay trong một sớm, một chiều. Và sự cần thiết để tái cấu trúc doanh nghiệp cịn vì các lí do quan trọng sau: Thứ nhất: Việt Nam gia nhập WTO đánh dấu một mốc quan trọng đối với sự phát triển của các doanh nghiệp Việt Nam. Đứng trước các cơ hội và thách thức mới, các doanh nghiệp khơng ngừng xây dựng những định hướng cĩ tính chiến lược nhằm chủ động trong hoạt động sản xuất kinh doanh, tránh tình trạng bị động, từ đĩ tạo đà cho việc hội nhập vươn ra thế giới, nâng cao khả năng cạnh tranh trên thị trường quốc tế. Một trong những định hướng cĩ tính chiến lược được tính đến đĩ là quá trình tái cấu trúc doanh nghiệp. Thứ hai: Thế giới và Việt Nam đang phải đối mặt với sự suy thối nghiêm trọng về kinh tế. Trong tình hình như vậy, các doanh nghiệp Việt Nam (DNVN) đang cố gắng tìm mọi cách để đưa doanh nghiệp mình khơng chỉ đáp ứng được những yêu cầu khi tham gia WTO mà cịn phải vượt qua thời kỳ khĩ khăn này. Khuynh hướng tinh giản nhân viên, giảm chi phí, các dự án “Tái cấu trúc” lại càng rộ lên như “nấm sau mưa”. Tái cấu trúc được coi là biện pháp lâu dài và định hướng cĩ tính chiến lược cho các DNVN. Sinh viên: Vũ Thị Thu_Lớp: QT1101N 17
Thứ ba: Vấn đề đặt ra là các DNVN thường chưa cĩ một quy trình kinh doanh rõ ràng, đáp ứng một mục tiêu cụ thể, phù hợp với định hướng ban đầu của chủ DN. Điểm mấu chốt là quy trình kinh doanh phải mơ tả được chi tiết luồng cơng việc. Mỗi cơng đoạn, cơng việc phải được xác định rõ: Ai (bộ phận nào) làm? Làm như thế nào? Khi nào làm? Đầu vào cần gì? Đầu ra là gì? Báo cáo kết quả cho ai? Ai là người giám sát điều khiển? Nhờ quy trình KD rõ ràng mà hiệu quả được tăng lên. Nhưng cũng chính vì cần chi tiết, rõ ràng và nhiều thứ ràng buộc cứng nhắc theo nĩ nên mới cần tái cấu trúc và làm lại. Bởi những nguyên nhân sau:  Những yếu tố tác động lên DN bao gồm: Chính sách của nhà nước – Thị trường vốn – Thị trường cung cầu – Và thậm chí cả yêu cầu của các cổ đơng luơn thay đổi.  Cơng nghệ luơn thay đổi rất nhanh, trong đĩ cĩ cả CNTT, dẫn tới nhiều việc trước tưởng như khơng làm được, nay hồn tồn cĩ thể thực hiện được nhiều khi đối thủ cạnh tranh đã đưa vào ứng dụng. Muốn tồn tại thì phải thay đổi!  Nhiều quy trình, cơng đoạn, mới làm tưởng vậy là tối ưu, làm rồi mới biết là cĩ thể làm tốt hơn nữa, nên phải thay đổi.  Nhiều sản phẩm khơng thể cạnh tranh nổi, hoặc cần dồn vốn vào một hướng nhất định nên phải thay đổi.  Trong quá trình KD trên đà thắng lợi, mở thêm hướng KD mới, hoặc sát nhập một cơng ty khác vào để kế thừa sản phẩm, dịch vụ, cơng nghệ hiện cĩ của họ cũng là một cách thay đổi. Những thay đổi gắn với ý hai và ba thường được gọi là “Tái thiết lập”, thay đổi gắn với ý bốn và năm thường được gọi là “Tái cấu trúc”. Thứ tư: Biểu hiện rõ nhất là tình hình tài chính và kinh doanh của doanh nghiệp trở nên xấu đi. Các suy giảm về tài chính thường là hiện tượng (triệu chứng) do hàng loạt các vấn đề về quản lý hay điều hành cĩ liên quan. 18
KHĨA LUẬN TỐT NGHIỆP TRƢỜNG ĐHDL HẢI PHÕNG  Thiếu hụt các động thái chiến lược và kế hoạch: nếu chiến lược khơng được hoạch định và quản lý đầy đủ sẽ ảnh hưởng rất lớn đến các hoạt động kinh doanh tương lai của một doanh nghiệp.  Đội ngũ lãnh đạo doanh nghiệp làm việc khơng hiệu quả: tính cách, hiểu biết, kinh nghiệm cá nhân của đội ngũ lãnh đạo doanh nghiệp đĩng một vai trị quan trọng. Chính sự linh hoạt, quyết đốn, dám đương đầu và chấp nhận rủi ro sẽ giúp cho doanh nghiệp cĩ những bước đột phá trong quá trình phát triển của mình. Ngược lại, những người ngại thay đổi, sợ rủi ro sẽ kìm hãm sự phát triển của doanh nghiệp.  Cơ cấu tài chính chưa phù hợp và thiếu các kiểm sốt tài chính: là lý do mà nhiều doanh nghiệp hiện nay cần tái cơ cấu nguồn tài chính để đảm bảo cho doanh nghiệp hoạt động một cách tốt nhất.  Quản trị nguồn nhân sự yếu, kém: con người là một yếu tố cĩ tính chất quyết định tới sự thành cơng của doanh nghiệp. Nếu sự yếu kém nảy sinh từ vấn đề nhân sự thì cần phải được điều chỉnh kịp thời và phải cĩ định hướng dài.  Sự phối hợp hoạt động trong tổ chức khơng hiệu quả do cơ cấu chưa hợp lý: cơ cấu tổ chức được thiết kế tốt sẽ cĩ khả năng cho phép doanh nghiệp sử dụng các thơng tin từ các bộ phận một cách hiệu quả nhất, và từ đĩ giúp cho hoạt động phối hợp giữa các đơn vị được chặt chẽ và lãnh đạo điều hành tốt hơn. Thứ năm: Khuynh hướng “Tái cấu trúc” trong các DN ở nước ta gần đây rất được quan tâm và tăng lên mạnh mẽ, với nhiều lý do khác nhau như: - Cần chuyển từ cơng ty gia đình thành cơng ty đại chúng, DN quốc doanh cần cổ phần hĩa, từ cơng ty chuyển thành tập đồn, cơng ty cần tái cơ cấu tài sản để lên sàn chứng khốn - Tình hình kinh tế gặp nhiều khĩ khăn trong thời gian qua, - “Tái cấu trúc” để: Tạo giá trị mới cho DN, làm cho DN hấp dẫn các nhà đầu tư, KD cĩ hiệu quả hơn, các báo cáo chính xác hơn 1.3. Khi nào nên tái cấu trúc? Sinh viên: Vũ Thị Thu_Lớp: QT1101N 19
Thời điểm mà các DN cần TCT khi thấy thiếu hụt các chiến lược và kế hoạch. Nếu chiến lược khơng được hoạch định và quản lý đầy đủ sẽ ảnh hưởng rất lớn đến hoạt động tương lai của DN. DN cũng cần TCT khi đội ngũ lãnh đạo làm việc khơng hiệu quả. Tính cách, hiểu biết, kinh nghiệm cá nhân của đội ngũ lãnh đạo DN đĩng vai trị quan trọng, bởi chính sự linh hoạt, quyết đốn, dám đương đầu và chấp nhận rủi ro sẽ giúp cho DN cĩ những bước đột phá trong quá trình phát triển của mình. Ngược lại, những người ngại thay đổi, sợ rủi ro sẽ kìm hãm sự phát triển của DN. Khi cơ cấu vốn, cơ cấu tài chính của DN chưa phù hợp và thiếu các kiểm sốt tài chính cũng là lúc cần TCT. Đây là một lý do mà nhiều DN hiện nay cần tái cơ cấu nguồn tài chính để đảm bảo cho DN hoạt động tốt. Khi quản trị nguồn nhân sự yếu, kém cũng cần TCT, điều chỉnh kịp thời và phải cĩ định hướng mang tính lâu dài. cấu chưa hợp lý cũng là lúc nên TCT. Một cơ cấu tổ chức được thiết kế tốt sẽ cĩ khả năng cho phép DN sử dụng thơng tin từ các bộ phận một cách hiệu quả, từ đĩ giúp cho hoạt động phối hợp giữa các đơn vị được chặt chẽ và lãnh đạo điều hành tốt hơn. Xác định đúng thời điểm tái cơ cấu, tránh quá sớm hoặc quá muộn là yếu tố quan trọng đối với DN trong bất kỳ tình huống nào Thời điểm thích hợp nhất để tái cơ cấu là lúc doanh nghiệp đang thành cơng nhất, hoặc ngược lại, lúc ở điểm đáy của quá trình suy thối 1.3.1. Khi doanh nghiệp càng lớn về quy mơ con người, thị trường, về lượng vốn sử dụng và hình thức huy động. Khi đĩ cơng tác quản lý, điều hành càng trở nên phức tạp. Doanh nghiệp cần phải cải tiến và thay đổi các cơng cụ quản lý, từ đĩ, tạo ra các bước đột phá về chiến lược, tài chính và con người. Khi đĩ, lãnh đạo doanh nghiệp cần nhận thức được vai trị, tầm quan trọng của việc tái cơ cấu và phổ biến những quan điểm đĩ tới các thành viên trong cơng ty. Việc tái cơ cấu phải được kiên quyết tiến hành ngay khi tổ chức đã hội tụ đầy đủ các điều kiện cần thiết. 20
KHĨA LUẬN TỐT NGHIỆP TRƢỜNG ĐHDL HẢI PHÕNG Trong bối cảnh hội nhập và tồn cầu hĩa hiện nay, tái cấu trúc chính là một trong những định hướng cĩ tính chiến lược của các doanh nghiệp đã tăng trưởng nhanh nhằm chủ động trong hoạt động sản xuất kinh doanh, từ đĩ tạo đà cho việc hội nhập vươn ra thế giới, nâng cao khả năng cạnh tranh trên thị trường quốc tế. 1.3.2. Khi các doanh nghiệp đang đối mặt và chịu đựng các suy giảm về tài chính. Khi đang đối mặt và chịu đựng các suy giảm về tài chính, tái cơ cấu cĩ thể coi là biện pháp lâu dài và là định hướng cĩ tính chiến lược cho doanh nghiệp. Nĩ khơng chỉ khắc phục được lối làm việc kiểu sai đâu sửa đấy, "rách" đâu "vá" đấy mà cịn giúp doanh nghiệp ngăn chặn nguy cơ tụt hậu trong thời kỳ hội nhập. Dưới đây là một số dấu hiệu cĩ tính tăng/giảm cho thấy “Sức khỏe” của một doanh nghiệp đang bị suy giảm. Giảm Tăng Thị phần Giá thành Doanh thu Dự phịng các khoản phải thu Lợi nhuận biên tế/lãi gộp Áp lực từ phía các nhà cung cấp/ chủ nợ Giá bán Cơng nợ Tính thanh khoản của tài sản Vịng quay các nhân sự chủ chốt Sự thỏa mãn của nhân viên Trường hợp khơng tuân thủ/vi phạm Việt Nam hiện đang trải qua một thời kỳ khĩ khăn do tác động của khủng hoảng kinh tế. Các cơng ty Việt Nam trong vịng 12 tháng tới sẽ phải đối mặt với những vấn đề: hạn chế tiếp cận đối với vốn do thị trường chứng khốn suy yếu và các yếu kém trong hệ thống ngân hàng do cho vay quá nhiều trước đây; giảm luồng tiền mặt và giảm lợi nhuận; và việc đa dạng hố vào các lĩnh vực khơng chính yếu cho kết quả kém. Tái cơ cấu tổ chức để tăng cường minh bạch và trách nhiệm trong tất cả các bộ phận trong đĩ cĩ chiến lược và kế hoạch, tài chính, tiếp thị và nghiệp vụ là một trong những giải pháp cấp bách. 1.4. Tái cấu trúc nhân sự phù hợp với CLKD Sinh viên: Vũ Thị Thu_Lớp: QT1101N 21
Tái cấu trúc nguồn nhân lực là cách thay đổi cơ cấu nguồn nhân lực của doanh nghiệp bằng các hoạt động như: tuyển dụng, sa thải, đào tạo, điều chuyển để phù hợp với mục tiêu mà doanh nghiệp đang theo đuổi trong tương lai. Tái cấu trúc nhắm tới một kết quả cao hơn trong việc sử dụng và khai thác nguồn nhân lực của doanh nghiệp. Chiến lược nguồn nhân sự:  Mục tiêu tái cấu trúc về nguồn nhân lực là phát triển kế hoạch nhân sự phù hợp với các yêu cầu chiến lược của cơng ty cả ngắn hạn lẫn dài hạn. Kế hoạch này dựa trên các yếu tố sau: +) Dự báo nhu cầu nhân sự của cơng ty trong tương lai gần và xa +) Cân đối nhân sự giữa hiện tại và tương lai, giữa lao động phổ thơng và chuyên mơn, giữa các nguồn đáp ứng giữa bên ngồi cũng như trong cơng ty. +) Phân tích nhu cầu thị trường lao động. +) Dự trù các biện pháp thay đổi ngăn chặn sự thiếu phối hợp và cân đối giữa các nguồn lực.  Các cách đào tạo và phát triển nguồn nhân lực: +) Đào tạo theo sự hướng dẫn trực tiếp của cơng việc +) Đào tạo bằng cách luân chuyển cơng việc +) Đào tạo nghề: Nhân viên mới học những nhân viên đã làm việc lâu năm. Người đào tạo là người giám sát trực tiếp hay người quản lý. +) Đào tạo thơng qua bài giảng của giáo viên: Áp dụng cho nhân viên quản lý và nhân viên văn phịng  Một chương trình đào tạo gồm 3 phần chính: +) Chuyển cơng nhân qua các bộ phận khác nhau giúp họ cĩ kỹ năng tổng hợp. +) Khuyến khích cơng nhân phát triển kỹ năng thơng qua các khố học phù hợp với cơng việc và được cơng ty trả phí đào tạo. +) Tham gia các hoạt động theo nhĩm tập trung vào việc nâng cao kết quả hoạt động của cơng ty: Nhĩm tự quản, hình thức trả lương theo sản phẩm, trả lương theo đánh giá kết quả cơng việc, trả lương theo kỹ năng trình độ của nhân viên 22
KHĨA LUẬN TỐT NGHIỆP TRƢỜNG ĐHDL HẢI PHÕNG Ngồi ra cơng ty cịn áp dụng các chính sách khác nhằm nâng cao năng suất lao động nhằm khuyến khích nhân viên sáng tạo B- QUẢN TRỊ NHÂN SỰ 1.1. Khái niệm về nhân lực và quản trị nhân lực 1.1.1. Khái niệm về nhân lực Nhân lực được xem là tổng hợp các khả năng về thể lực và trí lực của con người được vận dụng vào trong quá trình lao động và sản xuất. Nĩ cũng được coi là sức lao động của con người -một nguồn lực quý giá nhất trong các yếu tố sản xuất của các doanh nghiệp. Nhân lực của doanh nghiệp bao gồm tất cả những người lao động làm việc trong doanh nghiệp. Thể lực chỉ sức khoẻ của thân thể, nĩ phụ thuộc vào sức vĩc, tình trạng sức khoẻ của từng con người, mức sống, thu nhập, chế độ ăn uống, chế độ làm việc và nghỉ ngơi, chế độ y tế. Thể lực của từng con người cịn tuỳ thuộc vào tuổi tác, thời gian cơng tác, giới tính Trí lực chỉ suy nghĩ, sự sự hiểu biết, sự tiếp thu kiến thức, tài năng, năng khiếu cũng như quan điểm, lịng tin, nhân cách của từng con người. Trong sản xuất kinh doanh truyền thống, việc tận dụng các tiềm năng về thể lực của con người là khơng bao giờ thiếu hoặc lãng quên và cĩ thể nĩi như đã được khai thác gần tới mức cạn kiệt. Sự khai thác các tiềm năng về trí lực của con người cịn ở mức mới mẻ, chưa bao giờ cạn kiệt vì đây là kho tàng cịn nhiều bí ẩn của mỗi con người. 1.1.2. Khái niệm về quản trị nhân lực (QTNL) Cĩ nhiều cách hiểu về quản trị nhân lực (Cịn gọi là quản trị nhân sự, quản lý nhân sự, quản lý nguồn nhân lực). Khái niệm quản trị nguồn nhân lực cĩ thể trình bày ở nhiều giác độ khác nhau. Với tư cách là một trong những chức năng cơ bản của quản trị tổ chức thì QTNL bao gồm việc hoạch định (hoạch định hố), tổ chức, chỉ huy và kiểm sốt các hoạt động nhằm thu hút, sử dụng và phát triển con người để cĩ thể đạt được mục tiêu của các tổ chức. Sinh viên: Vũ Thị Thu_Lớp: QT1101N 23
Đi sâu vào việc làm của QTNL, người ta cịn cĩ thể hiểu QTNL là việc tuyển mộ, tuyển chọn, duy trì, phát triển, sử dụng, động viên và cung cấp tiện nghi cho nhân lực thơng qua tổ chức của nĩ. Song dù ở giác độ nào thì QTNL vẫn là tất cả các hoạt động của một tổ chức để thu hút, xây dựng, phát triển, sử dụng, đánh giá, bảo tồn và giữ gìn một lực lượng lao động phù hợp với yêu cầu cơng việc của tổ chức cả về mặt số lượng và chất lượng. - Nhân lực là nguồn tài nguyên lớn nhất và quý hiếm nhất. Việc quản trị nguồn nhân lực hữu hiệu ngày càng được quan tâm nghiên cứu và phân tích cặn kẽ. Nhiều cơng ty xem đây là một chức năng quản trị cốt lõi giữ vai trị quan trọng nhất trong tiến trình quản trị chiến lược. 1.2. Đối tượng của QTNL Là người lao động với tư cách cá nhân là những cán bộ cơng nhân viên trong tổ chức và các vấn đề liên quan đến họ như cơng việc và các quyền lợi, nghĩa vụ của họ trong tổ chức. 1.3. Mục tiêu của QTNL Mục tiêu kinh tế: Nhằm mục đích sử dụng cĩ hiệu quả nhất sức lao động từ đĩ mà tăng doanh thu, giảm chi phí trong quản lý. Mục tiêu xã hội: Tạo cơng ăn việc làm, giáo dục và động viên người lao động phát triển phù hợp với tiến bộ xã hội. Ngược lại thơng qua quản lý nguồn nhân lực là thực hiện trách nhiệm của Nhà nước, của tổ chức với người lao động. Để đạt được mục tiêu này cần cĩ các hoạt động hỗ trợ như: Tuân thủ pháp luật, trật tự xã hội, tổ chức các hoạt động xã hội và dịch vụ trong doanh nghiệp, xác lập và giải quyết thỏa mãn mối quan hệ giữa tổ chức cơng đồn và các cấp quản trị doanh nghiệp. Mục tiêu củng cố và phát triển tổ chức: QTNL là một lĩnh vực của quản trị doanh nghiệp và cũng là một phương tiện để khai thác và sử dụng hiệu quả nguồn nhân lực, là nhân tố khẳng định về tình hình tổ chức, tình hình mục tiêu kinh doanh. Để đạt được mục tiêu này cần thực hiện các hoạt động bổ trợ như: Kế 24
KHĨA LUẬN TỐT NGHIỆP TRƢỜNG ĐHDL HẢI PHÕNG hoạch hĩa nguồn nhân lực, tuyển chọn, đánh giá, đào tạo, phân cơng, bố trí, phát triển nhân lực và thực hiện kiểm tra giám sát. 1.4 Vai trị và chức năng của QTNL 1.4.1. Vai trị của QTNL: QTNL đĩng vai trị trung tâm trong việc thành lập các tổ chức và giúp cho các tổ chức tồn tại và phát triển trên thị trường. Tầm quan trọng của QTNL trong tổ chức xuất phát từ vai trị quan trọng của con người. Con người là yếu tố cấu thành lên tổ chức, vận hành tổ chức và quyết định sự thành bại của tổ chức. Nguồn nhân lực là một trong những nguồn lực khơng thể thiếu được của tổ chức nên QTNL chính là một lĩnh vực quan trọng của quản lý trong mọi tổ chức. Mặt khác, quản lý các mặt khác cũng sẽ khơng hiệu quả nếu tổ chức khơng quản lý tốt nguồn nhân lực. Vì suy đến cùng mọi hoạt động quản lý đều được thực hiện bởi con người. Trong thời đại ngày nay, QTNL cĩ tầm quan trọng ngày càng tăng vì những lý do sau: - Sự cạnh tranh ngày càng gay gắt trên thị trường, các tổ chức muốn tồn tại và phát triển buộc phải cơ cấu lại tổ chức mình theo hướng tinh giảm, gọn nhẹ. Trong đĩ, các yếu tố con người mang tính quyết định, bởi vậy việc tìm đúng người phù hợp để giao đúng việc, đúng cương vị đang là vấn đề đáng quan tâm đến mọi loại hình tổ chức hiện nay. - Sự tiến bộ của Khoa học kỹ thuật cùng sự phát triển của nền kinh tế buộc các nhà quản trị phải biết thích ứng. Do đĩ, việc tuyển chọn, sắp xếp, đào tạo, điều động nhân sự trong tổ chức nhằm đạt hiệu quả tối ưu là vấn đề quan tâm hàng đầu. - Nghiên cứu về QTNS sẽ giúp cho các nhà quản trị học biết cách giao tiếp với những người khác, biết cách đặt câu hỏi và biết cách lắng nghe. Biết cách tìm ra ngơn ngữ chung đối với nhân viên, biết cách đánh giá nhân viên chính xác, biết cách lơi kéo nhân viên say mê với cơng việc và tránh được sai lầm trong việc tuyển chọn và sử dụng lao động, nâng cao chất lượng thực hiện cơng việc và nâng cao hiệu quả của tổ chức. Sinh viên: Vũ Thị Thu_Lớp: QT1101N 25
1.4.2. Chức năng của QTNL Hoạt động QTNL liên quan đến tất cả các vấn đề thuộc quyền lợi, trách nhiệm, nghĩa vụ của nhân viên nhằm đạt được hiệu quả cao cho cả tổ chức lẫn nhân viên. Chúng ta cĩ thể phân các hoạt động chủ yếu của QTNS theo 3 nhĩm chức năng sau:  Nhĩm chức năng thu hút (hình thành) nguồn nhân sự: Bao gồm các hoạt động đảm bảo cho tổ chức cĩ đủ nhân viên về số lượng cũng như chất lượng. Muốn vậy, tổ chức phải tiến hành kế hoạch hĩa nguồn nhân lực, phân tích, thiết kế cơng việc, biến chế nhân lực, tuyển mộ, tuyển chọn, bố trí nhân lực.  Nhĩm chức năng đào tạo và phát triển nguồn nhân lực Nhĩm chức năng này chú trọng các hoạt động nhằm nâng cao năng lực của nhân viên trong tổ chức, cĩ các kỹ năng trình độ, lành nghề cần thiết để hồn thành cơng việc được giao và tạo điều kiện cho nhân viên được phát triển tối đa các năng lực cá nhân. Bên cạnh các hoạt động đào tạo mới cịn cĩ các hoạt động đào tọa lại nhân viên mỗi khi cĩ sự thay đổi về nhu cầu sản xuất kinh doanh hay quy trình kỹ thuật, cơng nghệ mới.  Nhĩm chức năng duy trì nguồn nhân lực Nhĩm này chú trọng tới việc duy trì và sử dụng cĩ hiệu quả nguồn nhân lực trong tổ chức. Nhĩm này bao gồm 3 hoạt động chính: Đánh giá thực hiện cơng việc và thù lao cho nhân viên, duy trì và phát triển các mối quan hệ tốt đẹp trong doanh nghiệp. Thơng qua hệ thống thù lao, lao động phúc lợi, một mặt thúc đẩy nhân viên hăng say làm việc, tận tình, cĩ trách nhiệm. Mặt khác đây là những biện pháp hữu hiệu thu hút và duy trì được đội ngũ lao động lành nghề cho doanh nghiệp. Những cơng việc chủ yếu của hoạt động này là: +) Đánh giá sự thực hiện cơng việc của nhân viên +) Xây dựng và quản lý hệ thống thù lao lao động +) Thiết lập và áp dụng các chính sách, phúc lợi, phụ cấp, BHXH 26
KHĨA LUẬN TỐT NGHIỆP TRƢỜNG ĐHDL HẢI PHÕNG Duy trì, phát triển các mối quan hệ lao động tốt đẹp vừa tạo ra bầu khơng khí tâm lý tập thể xã hội lành mạnh vừa giúp cho nhân viên thỏa mãn với cơng việc của mình. Hoạt động này bao gồm các cơng việc: +) Ký kết hợp đồng lao động, thỏa ước hợp đồng lao động tập thể +) Giả quyết các tranh chấp, bất bình, kỷ luật lao động +) Cải thiện điều kiện làm việc. +) Chăm sĩc y tế, bảo hiểm và an tồn lao động. Sinh viên: Vũ Thị Thu_Lớp: QT1101N 27
PHẦN II TỔNG QUAN VỀ XÍ NGHIỆP XẾP DỠ HỒNG DIỆU CẢNG HẢI PHÕNG 2.1. QUÁ TRÌNH HÌNH THÀNH VÀ PHÁT TRIỂN CẢNG HẢI PHỊNG 2.1.1 Giới thiệu chung về Cảng Hải Phịng. Khi thực dân Pháp đơ hộ nước ta nhằm vơ vét của cải tài nguyên về chính quốc, cũng như vận chuyển hàng hố, vũ khí từ chính quốc sang Việt Nam phục vụ cho mục đích cai trị lâu dài. Do đĩ Cảng Hải Phịng đã được xây dựng. Cảng ra đời vào cuối thế kỷ 19 (năm 1874) đến nay gần 140 năm. Lúc đầu Cảng chỉ cĩ 6 cầu tàu chiều dài 1044 m và cĩ 6 kho, chiều rộng cầu gỗ khoảng 10 m, kết cấu dạng bệ cọc, mặt cầu bằng gỗ, riêng cầu 6 bằng cọc bê tơng cốt thép. Việc vận chuyển hàng hố bằng ơtơ, máy kéo và xe ba gác. Từ ngày tiếp quản đến nay Cảng đã trịn 55 tuổi.Từ ngày tiếp quản đến giờ Cảng đã được mở rộng và nâng cấp phù hợp với sự phát triển của nền kinh tế. Hiện nay. Tên giao dịch : Cảng Hải Phịng Tên tiếng anh : PORT OF HAI PHONG Giám đốc : NGƠ BẮC HÀ Loại hình doanh nghiệp : Cơng ty cổ phần Địa chỉ liên hệ : 8A-Trần Phú-Hải Phịng Nhĩm nghành nghề : Du lịch - Dịch vụ Điện thoại : 84.031.3859456/3859824/3859953/3859945 Fax : 84.031.3836943/3859973 Email : haiphongport@hn.vnn.vn : it-haiphongport@hn.vnn.vn Website : www.haiphongport.com.vn 28
KHĨA LUẬN TỐT NGHIỆP TRƢỜNG ĐHDL HẢI PHÕNG 2.1.2. Các xí nghiệp trực thuộc.  Xí nghiệp xếp dỡ Hồng Diệu  Xí nghiệp xếp dỡ Chùa Vẽ  Bến nổi Bạch Đằng  Vịnh Lan Hạ  Vịnh neo Hạ Long và Trạm hoa tiêu. 2.1.3. Thơng tin dịch vụ.  Bốc xếp hàng hố, giao nhận kho vận  Lai dắt hỗ trợ, cứu hộ tàu biển  Trung chuyển container quốc tế, Logistics  Đĩng gĩi, vận chuyển hàng hố bằng đường biển, đường sơng  Vận tải đường sắt chuyên tuyến Hải Phịng–Lào Cai–Cơn Minh (Trung Quốc)  Đĩng gĩi, sửa chữa các loại phương tiện thuỷ, bộ  Lắp ráp cần trục quay, xây dựng cơng trình cảng  Đại lý tàu biển và mơi giới Hàng Hải 2.1.4. Vị trí địa lý. Cảng Hải Phịng là cảng biển cĩ quy mơ lớn nhất miền Bắc Việt Nam, nằm ở tả ngạn sơng cửa Cấm, là nhánh của sơng Thái Bình, cách cửa Nam Triệu 30km. Cảng Hải Phịng cĩ vị trí địa lý 20050’ vĩ Bắc và 106041’ kinh Đơng, tiếp xúc với biển Đơng qua cửa biển Nam Triệu. 2.1.5. Vị trí kinh tế. Cảng Hải Phịng chiếm một vị trí kinh tế đặc biệt quan trọng, là cầu nối giao thơng chiến lược, trung tâm giao lưu vận chuyển hàng hố lớn nhất nhì cả nước. Cảng Hải Phịng cĩ nhiệm vụ bốc xếp hàng hố với nhiều chủng loại khác nhau, phục vụ cho nhiều mặt phát triển kinh tế xã hội đặc biệt là các cơng trình quốc gia. Nơi đây nối liền tất cả những nước cĩ mối quan hệ đường biển với nước ta, chính vì vậy Cảng Hải Phịng cĩ đầy đủ chức năng Kinh tế - Chính trị và Xã hội Sinh viên: Vũ Thị Thu_Lớp: QT1101N 29
Một trong những xí nghiệp thành phần của Cảng là xí nghiệp xếp dỡ Hồng Diệu, cĩ số lượng thơng qua Cảng hàng năm chiếm 40%-50% sản lượng tồn Cảng. Do đĩ nĩ cĩ gĩp phần khơng nhỏ trong việc phấn đấu thực hiện nhiệm vụ tồn Cảng. 2.2. TỔNG QUAN VỀ XÍ NGHIỆP XẾP DỠ HỒNG DIỆU 2.2.1. Quá trình hình thành và phát triển của xí nghiệp xếp dỡ Hồng Diệu Xí nghiệp xếp dỡ Hồng Diệu nằm ở khu vực Cảng chính là một xí nghiệp thành phần thuộc liên hiệp các xí nghiệp Cảng Hải Phịng cĩ cùng quá trình hình thành và phát triển điều kiện tự nhiên, vị trí địa lý chung với Cảng Hải Phịng. Từ trước những năm 1980 khu vực Cảng Hải Phịng được chia thành 4 khu vực để xếp dỡ hàng :  Khu Cảng chính từ phao số 0 đến phao số 11  Khu vực chuyển tải cửa sơng Bạch Đằng và Vịnh Hạ Long  Khu vực Cảng Chùa Vẽ  Khu vực Cảng Vật Cách Do yêu cầu sản xuất, tháng 4 năm 1981 khu vực Cảng chính được chia thành 2 xí nghiệp tương ứng với 2 khu vực xếp dỡ là xí nghiệp xếp dỡ I và xí nghiệp xếp dỡ II. Từ thực tế sản xuất, mỗi xí nghiệp đã hình thành một đội sản xuất chuyên xếp dỡ 1 loại hàng Container do Cảng liên doanh với hãng vận tải GMC (thuộc cơng ty GERMANTRANS) và hãng HEUNG- A do VIETFRAC làm đại lý. Do phương thức vận tải hàng hĩa bằng container trên thế giới ngày càng phát triển mạnh, lượng hàng hố được vận chuyển bằng container đến cảng Việt Nam ngày càng tăng khiến cho lãnh đạo Cảng Hải Phịng phải tiến hành thay đổi quy mơ và cơ cấu tổ chức sản xuất để đáp ứng yêu cầu xếp dỡ, vận chuyển và bảo quản cũng như giao nhận hàng hố trong container. Do đĩ XN xếp dỡ container được hình thành từ 2 đội xếp dỡ container của 2 xí nghiệp xếp dỡ I và II. Nhằm nâng cao cơng tác quản lý, đồng thời cải tiến cơ cấu tổ chức, từng bước hình thành các khu vực chuyên mơn hố xếp dỡ Cảng Hải Phịng đã đề xuất 30
KHĨA LUẬN TỐT NGHIỆP TRƢỜNG ĐHDL HẢI PHÕNG phương án với tổng cục Hàng Hải Việt Nam về việc thành lập xí nghiệp xếp dỡ Hồng Diệu trên cơ sở sáp nhập 2 xí nghiệp xếp dỡ I và II. Xí nghiệp xếp dỡ Hồng Diệu được hình thành từ ngày 20 tháng 11 năm 1993 theo QĐ số 625/TCCB của cục Hàng Hải Việt Nam từ việc sáp nhập hai xí nghiệp : Xí nghiệp xếp dỡ I và xí nghiệp xếp dỡ II. Trụ sở đặt tại số 4 Lê Thánh Tơng - Hải Phịng. Xí nghiệp xếp dỡ Hồng Diệu bao gồm từ hệ thống cầu tầu số 4 đến cầu tầu số 11 với tổng chiều dài là 1.033.m. Tất cả các bến được xây dựng bằng tường cọc ván thép kết hợp với mũi dầm bê tơng cốt thép, đủ điều kiện cho tầu 10.000 DWT neo đậu. Vùng diện tích Cảng bao gồm khu vực rộng lớn với các bãi tuyến tiền phương, hệ thống đường giao thơng kéo dài dọc cầu tầu với các thiết bị xếp dỡ vận chuyển hiện đại, phía sau là hệ thống kho bãi bao gồm từ kho số 4 đến kho số 13. Diện tích xếp hàng là: 52.655m2, diện tích kho là: 29.023m2, diện tích kho bán lộ thiên là: 3.222m2. Sản lượng thơng qua xí nghiệp chiếm từ 40% - 50% tổng sản lượng của Cảng Hải Phịng. Sản lượng chuyển tải tại khu vực Quảng Ninh từ 400.000 – 600.000 tấn/năm. Đến tháng 7/ 2007 sáp nhập xí nghiệp xếp dỡ Hồng Diệu và xí nghiệp xếp dỡ Lê Thánh Tơng thành một xí nghiệp là: Xí nghiệp xếp dỡ Hồng Diệu. 2.2.2. Chức năng, nhiệm vụ của xí nghiệp xếp dỡ Hồng Diệu a) Chức năng Trong sự nghiệp xây dựng đất nước và phát triển nền kinh tế quốc dân theo cơ chế thị trường hiện nay thì việc xuất - nhập khẩu hàng hố là việc làm cần thiết và tất yếu. Thơng qua nhiều phương thức vận tải khác nhau như: Vận tải đường sắt, đường bộ, đường thuỷ, đường hàng khơng Trong các hình thức vận tải trên thì đường thuỷ là một trong những hình thức vận tải đặc biệt quan trọng. Bởi vì: Cảng là khu vực thu hút và giải toả hàng hố Thực hiện việc bốc, xếp, dỡ hàng hố Sinh viên: Vũ Thị Thu_Lớp: QT1101N 31
Là nơi lánh nạn an tồn cho tàu Cảng cung cấp các dịch vụ cho tàu như một mắt xích trong dây truyền Là điểm luân chuyển hàng hố và hành khách Là nơi tiếp nhận những đầu mối giao thơng giữa hệ thống vận tải trong nước và nước ngồi Là cơ sở phát triển thương mại thơng qua Cảng b) Nhiệm vụ: Xí nghiệp xếp dỡ Hồng Diệu cĩ những nhiệm vụ chủ yếu sau: Kí kết hợp đồng xếp dỡ, giao nhận, bảo quản, lưu kho hàng hố với chủ hàng. Giao hàng xuất khẩu cho phương tiện vận tải và nhận hàng nhập khẩu từ phương tiện vận tải nếu được uỷ thác. Kết tốn việc giao nhận hàng hố và lập các chứng từ cần thiết. Tiến hành xếp dỡ, vận chuyển, bảo quản, lưu kho hàng hố. Nếu trong quá trình xếp dỡ, vận chuyển, bảo quản, lưu kho mà hàng hố bị hư hỏng do lỗi của Cảng thì Cảng phải chịu trách nhiệm bồi thường hàng hố bị hư hỏng. 2.2.3. Ngành nghề kinh doanh. Đặc thù đối với xí nghiệp xếp dỡ Hồng Diệu nĩi riêng và Cảng Hải Phịng nĩi chung là vận chuyển, xếp dỡ, lưu kho hàng hố. Hàng hố thơng qua Cảng bao gồm rất nhiều mặt hàng đa dạng và phong phú như: Các thiết bị máy mĩc, vật liệu xây dựng, than, gỗ, clinke, phân bĩn, lương thực, hàng tiêu dùng .và hình thức cũng rất đa dạng như :  Hịm, kiện, bĩ, hàng bao, hàng rời  Hàng cồng kềnh, hàng khơng phân biệt kích thước  Hàng siêu trường, hàng siêu trọng, hàng độc hại, hàng nguy hiểm  Hàng rau quả tươi sống . 2.2.4. Sản phẩm Xí nghiệp xếp dỡ Hồng Diệu nằm ở khu vực Cảng chính, là xí nghiệp thành phần trực thuộc Cảng Hải Phịng. Sản phẩm của xí nghiệp là sản phẩm dịch vụ. 32
KHĨA LUẬN TỐT NGHIỆP TRƢỜNG ĐHDL HẢI PHÕNG Nghành nghề sản xuất kinh doanh của xí nghiệp là xếp dỡ hàng hố thơng qua Cảng, giao nhận, vận tải và bảo quản hàng hố tại kho bãi của Cảng. Sản lượng của xí nghiệp chiếm gần 50% sản lượng của Cảng. Sản phẩm của xí nghiệp là sản phẩm dịch vụ. Xí nghiệp gồm cĩ 3 sản phẩm chính đĩ là: Dịch vụ xếp dỡ, dịch vụ lưu kho bãi, dịch vụ chuyển tải hàng hố. Ngồi ra, xí nghiệp cịn cĩ nhiều dịch vụ khác như: Cân hàng, giao nhận, thuê cần cẩu nổi, thuê tàu lai dắt, thuê sà lan, thuê cần trục bộ, thuê cần trục chân đế, thuê xe nâng, thuê ơtơ, thuê xe gạt, thuê cơng cụ bốc xếp, thuê cầu cảng, thuê kho bãi, thuê cơng nhân, thuê đĩng gĩi (bao bì do chủ hàng cung cấp). a) Dịch vụ xếp dỡ: Là sản phẩm chính của Xí nghiệp, chiếm tỉ trọng rất cao về sản lượng và doanh thu. Gồm các nhĩm hàng:  Xếp dỡ hàng ngồi container +) Hàng hố thơng thường(đây là nhĩm hàng truyền thống của xí nghiệp) +) Hàng hố là ơtơ, xe chuyên dùng +) Xếp dỡ đĩng gĩi hàng rời  Xếp dỡ hàng container: Gồm container cĩ hàng và khơng cĩ hàng +) Xếp dỡ, đảo chuyển container trong cùng một hầm +) Xếp dỡ, đảo chuyển container trong cùng một tàu +) Xếp dỡ container từ hầm này sang hầm khác trong cùng một tàu +) Xếp dỡ dịch chuyển container trung chuyển( bốc từ tầu đưa lên bờ và xếp xuống tàu khác) + Dịch vụ đĩng, rút hàng hố trong container + Dịch vụ phục vụ kiểm hàng hố trong container và kiểm tra PTI + Dịch vụ phục vụ giám định, kiểm dịch hàng trong container + Các dịch vụ khác như: Chằng buộc hoặc tháo chằng container, vệ sinh container, dịch vụ khai thác hàng lẻ (CFS) b) Dịch vụ xếp dỡ bằng cần cẩu nổi  Dịch vụ xếp dỡ bằng cần cẩu P10 gồm hàng ngồi container và hàng container Sinh viên: Vũ Thị Thu_Lớp: QT1101N 33
 Dịch vụ xếp dỡ bằng cần cẩu P11 gồm xếp dỡ trong cầu cảng và xếp dỡ ngồi vùng nước  Dịch vụ lai dắt cần cẩu nổi P10 và P11 c) Dịch vụ lưu kho bãi  Hàng ngồi container +) Lưu tại kho +) Lưu tại bãi  Hàng container +) Container thơng thường +) Container lạnh cĩ sử dụng điện +) Ơtơ, xe chuyên dùng d) Dịch vụ chuyển tải  Chuyển tải hàng hố ngồi container +) Xếp dỡ hàng tử tàu xuống sà lan tại vùng nước, bốc hàng từ sà lan lên bãi cảng hoặc lên thẳng phương tiện chủ hàng tại cầu cảng. +) Vận chuyển hàng từ vũng nước chuyên tải về cầu Cảng Hải Phịng và ngược lại sử dụng phương tiện vận chuyển của Cảng theo yêu cầu của khách hàng.  Chuyển tải hàng container +) Chuyển container từ vùng neo Bến Gĩt về Hồng Diệu +) Chuyển container từ Hạ Long về Hồng Diệu +) Các trường hợp truyển tải khác theo thoả thuận của Cảng với khách hàng. 2.2.5. Cơ sở vật chất kỹ thuật. Để đảm bảo các dịch vụ được thực hiện tốt,xí nghiệp đã đầu tư các trang thiết bị, máy mĩc như: Ơtơ vận chuyển: gồm 47 xe các loại. Xe nâng hàng cơng: gồm 2 loại  Xe nâng trọng lượng hàng hố < 20 tấn gồm 27 xe  Xe nâng chụp cơng gồm 5 xe trong đĩ 1 xe chụp vỏ và 4 xe chụp cĩ hàng. Xe cần trục: gồm 5 xe cần trục bánh lốp 34
KHĨA LUẬN TỐT NGHIỆP TRƢỜNG ĐHDL HẢI PHÕNG Xe xúc gạt: gồm 14 xe các loại Đế: gồm 26 đế các loại trong đĩ:  Tuyến tiền phương gồm 22 cáí:  2 đế tucan cẩu hàng nặng(80 tấn-120 tấn)  2 đế sokol cẩu hàng khoảng 30 tấn  18 đế cịn lại là các đế để cẩu hàng thường  Tuyến hậu phương gồm 4 đế chuyên cẩu hạ xuống bãi. Hệ thống kho bãi, hệ thống đường sắt, đường bộ thơng suốt với đường sắt quốc gia thuận tiện cho việc vận chuyển hàng hố. Hàng năm xí nghiệp tổ chức việc bảo dưỡng các thiết bị, cơng cụ và dụng cụ. * Quy trình cơng nghệ: Tất cả các quá trình khi thực hiện trong xí nghiệp đều áp dụng chuẩn ISO 2008-2001 với phương châm “năng suất- chất lượng-an tồn-hiệu quả”. Hàng năm cơng ty TNHH 1 thành viên Cảng Hải phịng luơn cĩ tổ chức xuống để kiểm tra việc áp dụng ISO của xí nghiệp. 2.2.6. Cơ cấu tổ chức của Xí nghiệp Sinh viên: Vũ Thị Thu_Lớp: QT1101N 35
Sơ đồ cơ cấu tổ chức của xí nghiệp. GIÁM ĐỐC PHĨ GĐ NỘI PHĨ GIÁM ĐỐC CHÍNH KIÊM KHO PHĨ GIÁM ĐỐC KỸ THUẬT HÀNG KHAI THÁC BAN ĐIỀU HÀNH ĐỘI ĐỘI ĐỘI ĐỘI BAN BAN BAN BAN BAN Đội BAN BAN ĐỘI ĐỘI TÀU ĐỘ KHO GN- BẢO XẾP ĐĨN HÀNG TC TC KD HC HH AT KT I kho DỠ G ĐẾ CƠ PHỤC CƠNG VỆ RỜI VS TL KT TT YT bãi- LĐ VT GIỚI VỤ CỤ đội C GĨI CN 36
KHĨA LUẬN TỐT NGHIỆP TRƢỜNG ĐHDL HẢI PHỊNG 2.2.6.1. Ban lãnh đạo  Giám đốc Là người lãnh đạo cao nhất trong xí nghiệp. Giám đốc xí nghiệp xếp dỡ Hồng Diệu chịu trách nhiệm chung và cao nhất trước Đảng uỷ và giám đốc Cảng Hải Phịng về việc nhận chỉ tiêu, kế hoạch của Cảng, đảm bảo đời sống cho cán bộ CNV của xí nghiệp, chịu trách nhiệm trước các chính sách pháp luật của Nhà Nước trong hoạt động sản xuất kinh doanh.  Các phĩ giám đốc - Phĩ giám đốc Nội chính kiêm Kho hàng: Quản lý, chỉ đạo các ban nghiệp vụ như Tổ chức tiền lương, kế tốn tài vụ, kinh doanh, hành chính y tế và cơng tác bảo vệ của xí nghiệp. Tham mưu cho giám đốc xây dựng các định mức lao động tiên tiến và tổ chức lao động kế hoạch. Theo dõi, áp dụng bảng lương, bảng chấm cơng, xác định lương cơ bản, lương trách nhiệm, phụ cấp ngồi giờ, kiểm tra thực hiện tổng quát lương. Tham gia nghiên cứu hợp đồng, tổ chức các phong trào thi đua, nghiên cứu cải tạo hệ thống tiền lương và áp dụng hình thức khuyến khích vật chất. Phụ trách việc kết tốn hàng hố xuất nhập khẩu đối với chủ hàng, chủ tàu. Quản lý nghiệp vụ của ban hàng hố về cơng tác lưu kho, lưu bãi hàng hố, đảm bảo hệ thống kho bãi an tồn, hàng hố khơng bị hư hỏng mất mát - Phĩ giám đốc khai thác: Chỉ đạo cơng tác xếp dỡ hàng hố, quản lý giao nhận hàng hố xuất nhập khẩu thơng qua Cảng. Sinh viên: Vũ Thị Thu_Lớp: QT1101N 37
Quan hệ với các đợn vị nghành dọc cấp trên để giải quyết các nghiệp vụ cơng tác kế hoạch. Triển khai thực hiện các hợp đồng kinh tế đã kí giữa xí nghiệp với chủ hàng, chủ tàu. Giải quyết các vướng mắc trong quá trình bốc xếp, giao nhận theo quy định của hợp đồng. - Phĩ giám đốc kỹ thuật: Chịu trách nhiệm về việc tổ chức sử dụng các loại phương tiện, thiết bị xếp dỡ kịp thời cho cơng tác xếp dỡ, vận chuyển hàng hố. Đảm bảo nguyên liệu, máy mĩc thiết bị để thực hiện cơng tác xếp dỡ, vận chuyển hàng hố. 2.2.6.2. Các ban nghiệp vụ  Ban tổ chức tiền lương Tham mưu cho giám đốc về cơng tác tổ chức cán bộ, lao động, sắp xếp bộ máy quản lý, điều hành sản xuất trực tiếp và đảm bảo chính sách cho CBCNV trong xí nghiệp. Thanh tốn tiền lương cho CBCNV theo đơn giá của Cảng và chính sách trả lương của Nhà Nước.  Ban kinh doanh tiếp thị Căn cứ vào kế hoạch của Cảng Hải Phịng đã giao cho xí nghiệp ban khai thác kinh doanh nghiên cứu, phân bổ kế hoạch cho các đơn vị bộ phận trong xí nghiệp thực hiện, làm cơ sở cho việc đánh giá kết quả sản xuất kinh doanh.  Ban tài chính kế tốn Theo dõi các hoạt động tài chính của xí nghiệp, tập hợp, phản ánh các khoản thu – chi trong xí nghiệp. 38
KHĨA LUẬN TỐT NGHIỆP TRƢỜNG ĐHDL HẢI PHỊNG Kiểm tra chứng từ xuất nhập khẩu, nguyên vật liệu. Báo cáo cho giám đốc kịp thời các trường hợp mất mát tài sản. Quản lý việc tính tốn và kiểm tra chi tiêu các quỹ tiền mặt, tiền lương, tiền thưởng, các khoản phụ cấp cho CBCNV bằng tiền mặt đặc biệt là các tài sản thơng qua giá trị bằng tiền. Đơn đốc, thu nợ các chủ hàng, theo dõi việc sử dụng TSCĐ, TSLĐ, tính khấu hao TSCĐ theo tổng thời gian quy định. Định kỳ tiến hành phân tích hoạt động kinh tế của đơn vị. Thực hiện chế độ hạch tốn kinh tế. Lập báo cáo về tình hình tài chính, tình hình thu – chi.  Ban y tế Phục vụ cơng tác chăm lo đời sống sức khoẻ cho CBCNV trong xí nghiệp thơng qua việc khám chữa bệnh và kiểm tra sức khoẻ định kỳ, vệ sinh mơi trường, phục vụ nước uống, sinh hoạt cho CBCNV.  Ban hàng hố Quản lý nghiệp vụ về các đội giao nhận cầu tầu, kho bãi, đội dịch vụ nhà cầu. Thiết lập các chứng từ liên quan đến việc giao nhận hàng hố, thanh tốn cước phí, xác nhận sổ lương cho các đơn vị để làm cơ sở tính lương.  Ban kỹ thuật vật tư Quản lý trên sổ sách các loại phương tiện, thiết bị, từ đĩ lập kế hoạch bảo dưỡng, sửa chữa định kỳ cho các phương tiện, thiết bị và nghiên cứu cải tiến cơng cụ xếp dỡ nhằm nâng cao khả năng khai thác của thiết bị. Phải đảm bảo đầy đủ vật tư, nhiên liệu phục vụ cho các loại thiết bị và việc khai thác xếp dỡ hàng hố. 2.2.6.3. Các đơn vị trực tiếp sản xuất Sinh viên: Vũ Thị Thu_Lớp: QT1101N 39
a) Các đội  Đội cơ giới:Cĩ trách nhiệm xếp dỡ hàng hố trong Cảng theo các phương án xếp dỡ, cĩ chức năng, nhiệm vụ quản lý trực tiếp các phương tiện thiết bị như : Xe hàng, xe nâng, xe cẩu Tổ chức sản xuất, đồng thời cĩ kế hoạch bảo dưỡng, sửa chữa các thiết bị đĩ.  Đội đế: Quản lý các phương tiện thiết bị như: Cần trục chân đế, cần trục bánh lốp đảm bảo trạng thái kỹ thuật tốt cho các phương tiên. Từ đĩ tổ chức sản xuất kết hợp với kế hoạch sửa chữa.  Đội xếp dỡ:Chịu trách nhiệm xếp dỡ cho các tàu chở hàng tới Cảng, quản lý các kho, bãi và các thiết bị xếp dỡ phù hợp với cơng việc cơ giới hố xếp dỡ hàng rời. Tổ chức thực hiện xếp dỡ hàng hoa ở các tuyến tiền phương, hậu phương, trong kho, ngồi bãi. Đây chính là lực lượng chủ đạo, trực tiếp tham gia vào quá trình thực hiện chỉ tiêu sản lượng của xí nghiệp.  Đội bảo vệ: Cĩ nhiệm vụ bảo đảm an ninh trật tự trong nội bộ xí nghiệp kiểm tra, kiểm sốt người và phương tiện ra vào Cảng nhằm đảm bảo nội quy, quy định của xí nghiệp.  Đội vệ sinh cơng nghiệp: Chịu trách nhiệm về việc quét dọn vệ sinh, tu sửa cầu tàu, kho bãi khi bị hư hỏng nhẹ, đảm bảo tốt cơng tác vệ sinh cơng nghiệp để phục vụ cho cơng tác khai thác xếp dỡ hàng hĩa.  Đội tàu phục vụ: Chuyên chở cơng nhân vào khu vực chuyển tải  Đội đĩng gĩi: Chuyên đĩng gĩi hàng rời và sửa chữa nhỏ các cơng cụ, dụng cụ đĩng gĩi.  Đội hàng rời: Chuyên bốc xếp hàng rời 40
KHĨA LUẬN TỐT NGHIỆP TRƢỜNG ĐHDL HẢI PHỊNG  Đội kho bãi, cân hàng, giao nhận, dịch vụ: Tổ chức khai thác và đảm nhiệm nhiệm vụ giao nhận hàng hĩa từ tàu hay phương tiện vận tải bộ của chủ hàng tới, tổ chức giao hàng cho chủ hàng Đảm bảo chính xác các nguyên tắc và thủ tục xếp hàng hố ở kho bãi đúng quy định giúp thuận tiện cho việc kiểm tra điều hành sản xuất, cĩ trách nhiệm quản lý, bảo quản hàng hố, lưu kho khi chủ hàng yêu cầu. Thu cước bốc xếp, cước giao nhận và cước bảo quản hàng hố của các bộ phận liên quan, xác nhận chứng từ chi trả lương cho cơng nhân xếp dỡ hàng hố. Đảm bảo cơng tác phục vụ khai thác, rút hàng nhanh, dễ dàng, thuận tiện . Theo dõi các thủ tục giao nhận hàng hố, thành lập và cung cấp đầy đủ các chứng từ để theo dõi tính ngày lưu kho. b) Các tổ sản xuất Với nhiệm vụ được các đội phân cơng, các tổ triển khai cụ thể các bước theo chuyên mơn, nghề nghiệp của mình để hồn thành tốt cơng tác nhiệm vụ được giao về chất lượng, năng suất, hiệu quả và đảm bảo an tồn lao động. Cơng nhân trực tiếp tham gia sản xuất được tổ chức làm theo ca và cĩ số lượng phù hợp với chức năng, nhiệm vụ của từng tổ sản xuất. Một ca làm việc cĩ thời gian là 6 tiếng và được phân bổ như sau :  Ca sáng : 6h – 12h  Ca chiều : 12h – 18h  Ca tối : 18h – 24h  Ca đêm : 24h – 6h Sinh viên: Vũ Thị Thu_Lớp: QT1101N 41
Xí nghiệp áp dụng chế độ đảo ca liên tục khơng nghỉ chủ nhật. Cơng nhân thay nhau làm việc và thay nhau nghỉ trong từng ngày. Mỗi cơng nhân sau khi kết thúc ca làm việc của mình được nghỉ 12h, nếu làm ca đêm được nghỉ 36h sau đĩ lại tiếp tục làm việc ở ca tiếp theo. 42
KHĨA LUẬN TỐT NGHIỆP TRƢỜNG ĐHDL HẢI PHỊNG 2.2.7. Kết quả hoạt động sản xuất kinh doanh của xí nghiệp xếp dỡ Hồng Diệu Bảng 2.1: Bảng tổng hợp kết quả kinh doanh của xí nghiệp năm 2010 năm 2009 năm 2010 Chênh lệch Chỉ tiêu Tuyệt đối Tương đối 1, Doanh thu bán hàng 348,733,588,257 304,580,866,787 (44,152,721,470) 87.34% và cung cấp dịch vụ 2, Các khoản giảm trừ - 3, Doanh thu thuần về bán hàng và cung cấp 348,733,588,257 304,580,866,787 (44,152,721,470) 87.34% dịch vụ 4, Giá vốn hàng bán 284,434,471,318 322,634,920,242 38,200,448,924 113,4% 5, Lợi nhuận gộp về bán hành và cung cấp 64,299,116,939 (18,054,053,455) (82,353,170,394) -28.07% dịch vụ 6, Doanh thu hoạt - động tài chính 7, Chi phí tài chính - 8, Chi phí bán hàng - 9, Chi phí quản lí - doanh nghiệp 10, Lợi nhuận thuần từ 64,299,116,939 (18,054,053,455) (82,353,170,394) -28.07% hoạt động kinh doanh 11,Thu nhập khác - 12, Chi phí khác - 13, lợi nhuận khác - 14, Tổng lợi nhuận 64,299,116,939 (18,054,053,455) (82,353,170,394) -28.07% trước thuế 15, Chi phí thuế - TNDN hiện hành 16, Chi phí thuế thu - nhập hỗn lại 17, Lợi nhuận sau thuế 64,299,116,939 (18,054,053,455) (82,353,170,394) -28.07% Qua báo cáo kết quả sản xuất kinh doanh trên ta thấy kết quả sản xuất kinh doanh của Xí Nghiệp đạt kết quả chưa tốt. Thể hiện qua các con số và tỉ lệ tăng trưởng như sau: -Về doanh thu bán hàng và cung cấp dịch vụ năm 2010 so với năm 2009 đã giảm 44,152,721,470 (đồng) tương ứng với 12,66%. Doanh thu bán hàng năm 2010 giảm đi do 1 số nguyên nhân như : Sinh viên: Vũ Thị Thu_Lớp: QT1101N 43
+Sự biến động trong năm qua cĩ thể làm cho khách hàng ngại đầu tư, khơng trao đổi hàng hố nhiều làm cho sản lượng hàng hố thơng qua cảng giảm. +Cơng tác quản lí, tiếp thị của xí nghiệp thực hiện chưa tốt, chua lơi kéo được nhiều khách hàng. + Cảng Hồng Diệu lại là cảng nằm sâu trong nội địa cho nên việc luồng hàng ra vào gặp nhiều khĩ khăn. Hơn thế nữa Cảng cịn nằm trong chiến lược thu hẹp quy mơ của tồn cảng -Tình hình lạm phát làm cho giá cả nguyên vật liệu, chi phí tăng là tổng giá vốn trong năm qua cung tăng theo, giá vốn năm 2010 tăng 38,200,448,924 tương ứng với 13.43 %. -Doanh thu giảm, giá vốn tăng đã làm cho tổng lợi nhuận thuần 2010 âm 18,054,053,455 (đ). Với hiệu quả sản xuất kinh doanh năm 2010 đạt kết quả khơng tốt vì vậy trong năm 2011 Xí nghiệp nên cĩ nhưng biện pháp để cải thiện tình hình kinh doanh hiện cĩ của xí nghiệp. 2.2.8. Những thuân lợi và khĩ khăn của Xí nghiệp xếp dỡ Hồng Diệu 2.2.8.1. Thuận lợi  Khách quan Lãnh đạo Cảng thực hiện quan tâm, theo dõi, hiểu và đánh giá đúng thực trạng khĩ khăn của xí nghiệp để cĩ hướng chỉ đạo kịp thời từ đầu, tổ chức quản lý, đào tạo , bởi sản lượng của xí nghiệp chiếm gần 50% sản lượng tồn Cảng. Cơng tác tổ chức, đào tạo, sử dụng nhân lực đã cải tiến và thực sự được quan tâm. 44
KHĨA LUẬN TỐT NGHIỆP TRƢỜNG ĐHDL HẢI PHỊNG Chế độ trả lương khốn đã khuyến khích cơng nhân phát huy tính sáng tạo, năng lực, biết tổ chức phân cơng lại sản xuất cho phù hợp để cĩ năng xuất và thu nhập cao. Biểu thu cước cĩ cải tiến khuyến khích được chủ hàng, chủ tàu trong hoạt động kinh doanh trong cơ chế cạnh tranh của thị trường. Được sự quan tâm giúp đỡ, phối kết hợp của các phịng ban, đơn vị trong và ngồi cảng đến mọi hoạt động sản xuất kinh doanh của xí nghiệp. Việc đầu tư các trang thiết bị máy mĩc, cơng cụ mới hiện đại phục vụ sản xuất kinh doanh đang được đặc biệt quan tâm, đưa cơng nghệ thơng tin vào cơng tác quản lý điều hành. Kho tàng bến bãi được nâng cấp đáp ứng yêu cầu bảo quản chất lượng hàng hố cho khách hàng. Sự phối kết hợp hài hồ của chủ hàng, chủ tàu, đại lý đã tạo ra nhiều điều kiện cho xí nghiệp với mục tiêu chung là : Sản xuất kinh doanh cĩ hiệu quả, cùng vươn lên và cùng cĩ lợi. Tiềm lực phát triển kinh tế xã hội của đất nước đang mạnh dần lên bởi cơ chế, chính sách đổi mới của Đảng và Nhà Nước, đồng thời cũng làm cho nguồn hàng thơng qua Cảng tăng lên  Chủ quan Xí nghiệp cĩ đội ngũ cán bộ lãnh đạo từ cơ sở trở lên, lực lượng tham mưu cĩ năng lực, kinh nghiệm nghiệp vụ dần dần đáp ứng được yêu cầu nhiệm vụ mới. Đội ngũ cán bộ này lại cĩ ý thức trách nhiệm cao, chịu khĩ học hỏi và nhiệt tình cơng tác, biết tổ chức, quy tụ, khắc phục và phát huy truyền thống của đội ngũ cơng nhân Cảng “Đồn kết – Kiên cường – Sáng tạo”. Xí nghiệp xếp dỡ Hồng Diệu cĩ ban lãnh đạo giỏi về nghiệp vụ, từng trải về kinh nghiệm (đã từng trải qua lĩnh vực quản lý). Đảng – Chính quyền Sinh viên: Vũ Thị Thu_Lớp: QT1101N 45
– Cơng đồn biết thống nhất, đã được cấp trên đánh giá là: “Cĩ bước đột phá trong khâu điều hành”. Đặc biệt cĩ đội ngũ cơng nhân viên tay nghề cao, tự giác, nghiêm túc làm việc, luơn tìm tịi sáng kiến cải tiến kỹ thuật, luơn tự học hỏi để vươn lên nâng cao trình độ chuyên mơn, khơng sợ khĩ, sợ khổ để hồn thành xuất sắc mọi nhiệm vụ được giao. 2.2.8.2. Khĩ khăn Lực lượng lao động nhiều, địa bàn rộng, phức tạp, khĩ điều hành, chỉ đạo và quản lý. Phương tiện thiết bị hầu hết đã cũ, phần lớn đã sử dụng trên 20 năm, cĩ thiết bị đã sử dụng trên 30 năm. Tồn bộ 16 chiếc đế cầu của Liên Xơ cũ đã đến hạn thanh lý, hoạt động thường xuyên bị hư hỏng, vật tư phụ tùng thay thế thiếu đã ảnh hưởng tới hoạt động sản xuất kinh doanh : Đặc biệt là tốc độ giải phĩng tàu làm cho nhiều chủ hàng, chủ tàu, đại lý khơng hài lịng. Hầu hết các loại thiết bị máy mĩc đều cũ mà việc đầu tư thêm rất cĩ hạn. Mặt hàng đa dạng, phức tạp, khĩ làm: nhiều mặt hàng của xí nghiệp cĩ sản lượng cao lại bị hạ giá cước để cạnh tranh, khuyến khích chủ hang như: Hàng rời, xi măng, sắt phơi, clinker nên ảnh hưởng đến doanh thu. Việc làm hàng phức tạp và lượng hàng chuyển tải nhiều nên chi phí tăng, nhất là chi phí cho đĩng gĩi hàng phân bĩn rời rất lớn. Đặc biệt khĩ khăn là luồng tàu ra vào Cảng vẫn trong tình trạng sa bồi, khĩ khăn cho việc đưa tàu ra vào, nhất là tầu cĩ trọng tải lớn (mà số tàu này chủ yếu vào làm hàng tại xí nghiệp ). Việc điều động và giải phĩng tàu hầu như phụ thuộc vào thuỷ triều. Đồng thời xí nghiệp cịn chịu ảnh hưởng bởi sự cạnh tranh của các Cảng khác trong nội bộ Cảng như: Cảng Cửa Cấm, Cảng Cá Hộp, Cảng Đoạn Xá, Cảng Đình Vũ và trong khu vực cũng khá mạnh nhất là việc ra đời 46
KHĨA LUẬN TỐT NGHIỆP TRƢỜNG ĐHDL HẢI PHỊNG của Cảng Cái Lân - Quảng Ninh do đĩ sản lượng chuyển tải bị chia sẻ thị phần. Sinh viên: Vũ Thị Thu_Lớp: QT1101N 47
PHẦN III HIỆN TRẠNG QUẢN LÝ - SỬ DỤNG NGUỒN NHÂN LỰC TẠI XÍ NGHIỆP XẾP DỠ HỒNG DIỆU CẢNG HẢI PHỊNG 3.1. CƠ CẤU VÀ CHẤT LƢỢNG LAO ĐỘNG TẠI XÍ NGHIỆP XẾP DỠ HỒNG DIỆU 3.1.1. Mục đích - ý nghĩa tìm hiểu cơng tác sử dụng lao động  Mục đích Tìm hiểu cơng tác lao động của xí nghiệp nhằm mục đích: Nghiên cứu kết cấu lao động của xí nghiệp qua các mặt chức năng, nghề nghiệp, trình độ và lứa tuổi. Nghiên cứu tình hình tổ chức lao động, tình hình sử dụng lao động về các mặt thời gian, năng xuất để xác định các nguyên nhân ảnh hưởng đến kết quả sử dụng sức lao động của xí nghiệp. Kiểm tra tình hình thực hiện các chế độ chính sách của Nhà Nước đối với người lao động trong doanh nghiệp. Đánh giá việc áp dụng các hình thức tổ chức lao động khoa học và hợp tác lao động của xí nghiệp. Tìm ra các biện pháp để nâng cao hiệu quả sử dụng sức lao động nhằm đạt được năng suất cao, chất lượng tốt để nâng cao thu nhập cho người lao động.  Ý nghĩa Qua cơng tác phân tích nghiên cứu sẽ là tư liệu cung cấp cho người quản lý lao động thấy được những mặt cịn yếu cần sửa đổi bổ sung, đồng thời cũng cho thấy những tiềm năng chưa được khai thác hết, từ đĩ đưa ra 48
KHĨA LUẬN TỐT NGHIỆP TRƢỜNG ĐHDL HẢI PHỊNG các biện pháp điều chỉnh, đào tạo lại để tạo điều kiện sử dụng sức lao động một cách hợp lý.  Nghiên cứu bảng theo dõi lao động của xí nghiệp Để đánh giá cơng tác tổ chức lao động của xí nghiệp ta cần khái quát hố sự biến động về số lượng giữa đầu kỳ với cuối kỳ qua số liệu bảng: “Báo cáo theo dõi lao động của xí nghiệp trong 2 năm 2009 và 2010”. Thơng qua bảng theo dõi sự biến động về số lượng ta cần phải xem xét đến định mức lao động tổng hợp. Từ đĩ xác định được số lao động đã thực hiện được kế hoạch sản lượng của hai năm vừa qua. Thơng qua đĩ đánh giá được việc sử dụng nguồn lao động của xí nghiệp trong năm qua. 3.1.2. Đặc điểm lực lượng lao động tại xí nghiệp Nhìn vào bảng số liệu 3.1 ta thấy : Tổng số lao động tại xí nghiệp năm 2010 giảm so với năm 2009 là 192 lao động tương ứng tỉ lệ giảm 9.08%. Số lượng lao động giảm nằm ở nhĩm lao động trực tiếp. Nguyên nhân trong năm quan xí nghiệp đã đầu tư thêm máy mĩc thiết bị mới, máy mĩc đã làm thay phần nào cơng việc của người lao động. Trong khi lao nhĩm lao động trực tiếp giảm 192 lao động tương ứng tỉ lệ giảm 9.8% thì nhĩm lao động gián tiếp đã tăng lên 4 người tương ứng 3.4%. Nguyên nhân là xí nghiệp đã tuyển dụng những người trẻ bổ sung cho đội ngũ quản lý để phù hợp, đáp ứng với yêu cầu cơng việc tăng lên. Số lao động trực tiếp cĩ số lượng lớn gấp 14.7 lần số lao động gián tiếp. Lao động trực tiếp chiếm 94.4% tổng số lao động tồn xí nghiệp. Điều này hồn tồn hợp lý bởi lẽ ngành nghề sản xuất kinh doanh của xí nghiệp xếp dỡ Hồng Diệu là xếp dỡ, vận chuyển và lưu kho hàng hố. Số lao động Sinh viên: Vũ Thị Thu_Lớp: QT1101N 49
gián tiếp là CBCNV làm việc trong các phịng ban, giữ vị trí lãnh đạo và quản lý điều hành cơng việc. Bảng 3.1. Cơ cấu nguồn nhân lực tại xí nghiệp xếp dỡ Hồng Diệu CHÊNH NĂM 2009 NĂM 2010 LỆCH Tỉ Số Số Số Số Tỉ trọng tuyệt tương STT CHỨC DANH lượng lượng trọng (%) đối đối (%) 1 CN trực tiếp 1997 94.4 1801 93.7 (-196) 90.2 2 CBCNV gián tiếp 118 5.6 122 6.3 4 103.4 3 Tổng lao động 2115 100.00 1923 100.00 (-192) 90.92 3.1.3. Tình hình chất lượng lao động tại xí nghiệp xếp dỡ Hồng Diệu 3.1.3.1. Trình độ học vấn của lao động Nhìn vào bảng chất lượng lao động 3.2 của Xí nghiệp ta thấy: Trình độ lao động của Xí nghiệp chia làm 4 trình độ: Cao nhất là đại học, rồi đến Cao đẳng, tại chức, trung cấp và cuối cùng là lao động phổ thơng. Trong năm 2010: Tỉ lệ lao động cĩ trình độ Đại học chiếm 14.82%, tăng lên 17 người. Nguyên nhân ban lãnh đạo đã rất quan tâm đến việc tuyển những người cĩ trình độ cao, trọng nhân tài để làm việc tại xí nghiệp, dần dần chuẩn hĩa trình độ cho các cán bộ lãnh đạo tại xí nghiệp. Số lượng lao động cĩ trình độ CĐ và tại chức khơng thay đổi. Nguyên nhân khi lãnh đạo xí nghiệp tuyển dụng người mới vào các bộ phận gián tiếp đã mạnh dạn đề đạt tiêu chuẩn “Chỉ tuyển trình độ Đại học”. Lao động cĩ trình độ trung cấp chiếm 8.42% tổng số lao động tồn xí nghiệp, tăng 77 lao động. Điều đĩ cho thấy lao động tuyển vào làm việc tại xí nghiệp dù là những cơng việc phổ thơng nhưng vẫn yêu đạt yêu cầu được đào tạo tại 50
KHĨA LUẬN TỐT NGHIỆP TRƢỜNG ĐHDL HẢI PHỊNG những trường cơng nhân kỹ thuật. Đây là một hướng đi lâu dài, chiến lược của xí nghiệp để dần nâng cao chất lượng lao động, gĩp phần tăng năng suất lao động, đáp ứng yêu cầu trong tình hình mới. Số lượng lao động trung cấp tăng lên thì số lượng lao động phổ thơng lại giảm đi 283 người. Nguyên nhân do lãnh đạo cho nhân viên đi đào tạo để nâng cấp trình độ tay nghề, tuyển thêm lao động trung cấp và giảm bớt lao động phổ thơng trong chiến lược thu hẹp dần của xí nghiệp trong thời gian tới. Tuy vậy, số lượng lao động phổ thơng vẫn chiếm tỷ lệ cao 76.03% trên tổng số lao động tồn xí nghiệp. Trong thời gian tới xí nghiệp nên tiếp tục giảm số lượng lao động phổ thơng xuống để nâng cao hơn chất lượng nguồn nhân lực tại xí nghiệp. Trong những năm tới, xí nghiệp cần mở rộng thêm diện tuyển dụng để thu hút thêm nguốn nhân lực chất lượng cao, đặc biệt là những người cĩ trình độ đại học và trên đại học để xứng đáng với một xí nghiệp chính, lớn nhất của Cảng Hải Phịng, hàng năm chiếm hơn 50% tổng sản lượng bốc xếp và doanh thu. Sinh viên: Vũ Thị Thu_Lớp: QT1101N 51
Bảng 3.2: Đánh giá chất lượng lao động theo trình độ học vấn Năm 2009 Năm 2010 Chênh lệch Số Tỷ trọng Số Tỷ trọng Số Tỷ trọng STT Chỉ tiêu lượng (%) lượng (%) lượng (%) 1 Đại học 268 12.68 285 14.82 17 106.34 2 CĐ và TC 14 0.66 14 0.73 0 0 3 Trung cấp 85 4.02 162 8.42 77 190.59 4 LĐ phổ thơng 1748 82.64 1462 76.03 (-286) 83.64 5 Tổng số 2115 100.00 1923 100.00 (-192) 90.92 (Nguồn: Ban tổ chức tiền lương) 3.1.3.2. Tình hình độ tuổi người lao động Bảng 3.3: Đánh giá chất lượng lao động theo độ tuổi Năm 2009 Năm 2010 Chênh lệch Tỷ Số Tỷ trọng Số Tỷ trọng Số STT Chỉ tiêu trọng lượng (%) lượng (%) lượng (%) 1 18-30 325 15.37 398 20.70 73 122.46 2 31-40 298 14.09 305 15.86 7 102.35 3 41-50 1120 52.96 871 45.29 (-249) 77.77 4 51-60 372 17.58 349 18.15 (-23) 93.82 5 Tổng 2115 100.00 1923 100.00 (-192) 90.92 6 Tuổi BQ 43 41 2 95.35 (Nguồn: Ban tổ chức tiền lương) Nhìn vào bảng 3.3 “Chất lượng lao động theo đột tuổi ”. Ta thấy Độ tuổi của người lao động trong xí nghiệp từ 18 đến 60 tuổi. 52
KHĨA LUẬN TỐT NGHIỆP TRƢỜNG ĐHDL HẢI PHỊNG Trong năm qua, số lượng lao động trong độ tuổi từ 18-30 chiếm 20,70% tăng 73 người. Số lượng lao động trong độ tuổi 31-40 chiếm 15.86%, tốc độ tăng chậm chỉ cĩ 7 người. Tuy vậy, qua đĩ cho thấy xí nghiệp đang dần dần “Trẻ hĩa đội hình” nhằm tuyển những người trẻ tuổi vào làm việc tại xí nghiệp. Lao động trong độ tuổi 41-60 đã giảm xuống 272 người nguyên nhân. Phần lớn họ về hưu đủ tuổi và chưa đủ tuổi. Tuy vậy, lực lượng lao động trong độ tuổi này vẫn chiếm một tỉ lệ cao 63.44% tồn xí nghiệp. Điều này chưa hợp lý với ngành nghề kinh doanh tại Xí nghiệp. Lao động phù hợp là những người trẻ, cĩ sức khỏe, năng động. Cịn độ tuổi này sức làm việc về cơ bắp, trí tuệ giảm xuống nên một phần đã làm giảm năng suất lao động của xí nghiệp. Nguyên nhân là do sự sáp nhập xí nghiệp xếp dỡ Lê Thánh Tơng vào làm tăng số lao động trong độ tuổi này. Xí nghiệp cần đầy mạnh cơng tác trẻ hĩa đội hình. Lứa tuổi từ 41-60 chiếm tỉ lệ cao nên kéo theo tuổi bình quân trong tồn xí nghiệp cũng cao. Tuy vậy, trong năm qua tuổi bình quân đã giảm 2 đơn vị từ 43-41. Nguyên nhân do lao động trong độ tuổi từ 18-40 tăng và lao động trong độ tuổi 41-60 giảm đi. 3.1.3.3. Trình độ tay nghề của người lao động Trình độ tay nghề của người lao động cũng là một yếu tố khơng nhỏ gĩp phần vào sự thành cơng của xí nghiệp. Cơng việc sản xuất cĩ được thuần thục, nhuần nhuyễn hay khơng là phụ thuộc vào trình độ lành nghề của người lao động. Trình độ lành nghề của người lao động được thể hiện qua bậc thợ của họ. Do đặc thù của Xí nghiệp là xếp dỡ nên lực lượng lao động Sinh viên: Vũ Thị Thu_Lớp: QT1101N 53
chính là cơng nhân trực tiếp sản xuất. Do vậy phạm vi bài này em chỉ đánh giá trình độ lành nghề của cơng nhân trực tiếp sản xuất. 54
KHĨA LUẬN TỐT NGHIỆP TRƢỜNG ĐHDL HẢI PHỊNG Bảng 3.4: Đánh giá trình độ lành nghề của CNTT sản xuất Năm 2009 Năm 2010 Chênh lệch Tỷ Tỷ Tỷ Chỉ Số Số Số STT trọng trọng trọng tiêu lượng lượng lượng (%) (%) (%) 1 Bậc 1 255 15.69 193 11.52 (-62) 75.69 2 Bậc 2 361 22.22 288 17.19 (-73) 79.78 3 Bậc 3 432 26.58 289 17.25 (-143) 66.90 4 Bậc 4 415 25.55 546 32.60 131 131.57 5 Bậc 5 60 3.69 130 7.77 70 216.67 6 Bậc 6 73 4.49 127 7.58 54 173.97 7 Bậc 7 29 1.78 102 6.09 73 351.72 Tổng 8 1625 100 1675 100 50 103.08 số (Nguồn: Ban tổ chức tiền lương) Nhìn vào bảng 3.4 – Bảng: “Trình độ lành nghề của CNTT”. Ta thấy Trong năm qua so với năm 2009. Số lao động bậc 1 giảm 62 người. Bậc 2 giảm 73 người. Bậc 3 giảm mạnh nhất 143 người. Nguyên nhân lãnh đạo xí nghiệp đã thường xuyên cho cơng nhân đi học, thi để nâng cao tay nghề và trình độ chuyên mơn. Bậc 4 tăng lên 131 người, cho thấy sự phấn đấu của người cơng nhân nhằm nâng cao tay nghề, phấn đấu trong lĩnh vực chuyên mơn và khả năng nhận thức. Tuy vậy, tổng số lao động ở bậc thợ 1,2,3 và 5 là 1.316 người, chiếm 78,57% tồn bộ cơng nhân trực tiếp. Tỉ lệ cao cho thấy trình độ tay nghề của người cơng nhân cịn hạn chế. Xí nghiệp nên tiếp tục cho người lao động cho Sinh viên: Vũ Thị Thu_Lớp: QT1101N 55
đi đào tạo, tổ chức các cuộc thi tay nghề, đặt ra các chỉ tiêu phấn đấu cụ thể để người cơng nhân được khẳng định và nâng cao chuyên mơn, nghiệp vụ Bậc thợ 5 tăng 70 người . Bậc thợ 6 tăng 54 người. Bậc 7 tăng 73 người. Năm vài năm qua, là những năm khủng hoảng về kinh tế nhưng lãnh đạo Cảng và xí nghiệp vẫn luơn chú trọng, tập trung vào nguồn nhân lực. Con người chính là nguồn tài nguyên quý giá nhất của xí nghiệp. 3.2. HIỆN TRẠNG CƠNG TÁC QUẢN TRỊ NGUỒN NHÂN LỰC TẠI XÍ NGHIỆP XẾP DỠ HỒNG DIỆU 3.2.1. Cơng tác kế hoạch hố nguồn nhân lực và tuyển dụng Xí nghiệp xếp dỡ Hồng Diệu là xí nghiệp thành viên của Cảng Hải Phịng, hạch tốn phụ thuộc vào Cảng chính. Do đĩ mọi hoạt động của xí nghiệp đều nằm trong sự chỉ đạo, tham mưu của ban lãnh đạo Cảng Hải Phịng. Vì thế cơng tác tuyển dụng của xí nghiệp cũng do Cảng quyết định, xí nghiệp khơng được tổ chức tuyển dụng. Trên cơ sở các nhiệm vụ, chỉ tiêu kế hoạch mà Cảng đã giao cho các xí nghiệp thành viên của mình. Cảng chính tiến hành lập kế hoạch nguồn nhân lực cho tồn Cảng trong thời gian tới. Dựa vào nguồn nhân lực sẵn cĩ, căn cứ vào kế hoạch sản xuất kinh doanh mà xí nghiệp xét thấy ở bộ phận, phịng ban nào thiếu nhân lực hoặc cần tuyển thêm lao động xuất phát từ nhu cầu thực tế đĩ mà xí nghiệp xin ý kiến lên trên Cảng. Sau đĩ, Cảng sẽ cĩ quyết định tuyển dụng hoặc điều động nhân lực xuống xí nghiệp. Cảng Hải Phịng tuyển dụng lao động từ hai nguồn. Đĩ là: tuyển dụng nội bộ và tuyển dụng từ bên ngồi.  Tuyển dụng nội bộ: Cũng như các xí nghiệp nhà nước khác, Cảng Hải Phịng luơn ưu tiên đến các đối tượng là con em của cán bộ nhân viên trong ngành. Chọn trình độ phù hợp với chuyên mơn, ngành nghề và 56
KHĨA LUẬN TỐT NGHIỆP TRƢỜNG ĐHDL HẢI PHỊNG cho thi tuyển vào các vị trí cơng việc. Mặt khác, hàng năm căn cứ vào nhu cầu nhân sự, Cảng thơng báo tới tồn thể CBCNV về kế hoạch đào tạo tuyển dụng, động viên CBCNV đăng ký cho con em đi đào tạo tại các trường kỹ thuật của Cảng. Sau khi được đào tạo thì sẽ được tuyển vào làm việc tại Cảng.  Tuyển dụng bên ngồi: Nếu nguồn tuyển dụng nội bộ chưa đáp ứng đủ số lượng thì Cảng mới đăng tuyển dụng trên các phương tiện thơng tin như báo, truyền hình Các ứng viên được tuyển vào làm việc tại Cảng phải đáp ứng đầy đủ các yêu cầu được nêu ở bảng phân tích cơng việc và bản mơ tả cơng việc mà Cảng đưa ra cho mỗi vị trí. Tuy nhiên, hình thức tuyển này ở Cảng rất hiếm, phổ biến vẫn là tuyển nội bộ. Dù là tuyển dụng nguồn nội bộ hay bên ngồi thì những người được tuyển dụng vào đều phải đáp ứng được những yêu cầu về trình độ chuyên mơn, bằng cấp như trong bản mơ tả cơng việc và bản phân tích cơng việc mà Cảng Hải Phịng lập ra. Thực tế cơng việc hiện nay địi hỏi rất lớn số lượng nhân viên cĩ trình độ ngoại ngữ, vi tính rất cao. Trong khi nguồn tuyển dụng ở bên ngồi là rất nhiều thì chủ yếu Cảng chỉ tuyển nội bộ. Điều này là bất hợp lý và Cảng mất thêm một khoản chi phí đào tạo nếu các ứng viên trong nguồn tuyển nội bộ chưa đáp ứng được yêu cầu cơng việc. Do khơng cĩ quyền quyết định trong cơng tác tuyển dụng nên hầu như cơng tác kế hoạch hố nguồn nhân lực tại xí nghiệp xếp dỡ Hồng Diệu chỉ đơn thuần là dựa trên những chỉ tiêu kinh doanh mà Cảng giao, khơng cĩ việc hoạch định nguồn nhân lực trong dài hạn. 3.2.2. Cơng tác đào tạo và phát triển nguồn nhân lực Sinh viên: Vũ Thị Thu_Lớp: QT1101N 57
Đây là cơng tác đặc biệt quan trọng trong quản trị nhân lực. Trong cơ chế thị trường cạnh tranh gay gắt và khơng ngừng biến động hiện nay, chất lượng nguồn nhân lực là yếu tố then chốt quyết định sự tồn tại và phát triển của doanh nghiệp. Do đĩ các doanh nghiệp đặc biệt coi trọng đến đào tạo và phát triển nguồn nhân lực, khơng ngừng nâng cao chất lượng đội ngũ lao động để nhanh chĩng tiếp thu và ứng dụng những quy trình cơng nghệ tiên tiến vào quá trình sản xuất kinh doanh. Từ đĩ, nâng cao năng suất lao động, tăng doanh thu, tăng lợi nhuận đồng thời tạo ra cho người lao động một lối tư duy mới, phong cách làm việc của những con người hiện đại, tạo điều kiện để cho họ phát huy năng lực sáng tạo một cách tốt nhất. Ý thức được vai trị quan trọng của chất lượng nguồn nhân lực như trên, xí nghiệp xếp dỡ Hồng Diệu đã xây dựng được chính sách đào tạo rất cĩ hiệu quả. Cĩ hai hình thức đào tạo tại xí nghiệp:  Đào tạo tại chỗ: Tiến hành ngay trong lúc làm việc nhằm giúp cơng nhân làm việc thành thạo hơn. Cơng nhân được phân làm việc với những cơng nhân khác cĩ trình độ tay nghề cao hơn và cĩ kinh nghiệm hơn. Đối với những người lao động mới được tuyển vào qua thời gian thử việc họ được những người cĩ kinh nghiệm truyền đạt lại những kinh nghiệm làm việc. Cách sử dụng máy mĩc thiết bị và được trang bị những kỹ năng cần thiết trong cơng việc. Kết thúc thời gian thử việc họ hồn tồn cĩ thể sử dụng máy mĩc cũng như cĩ đầy đủ các kỹ năng để đáp ứng yêu cầu cơng việc.  Đào tạo ngồi xí nghiệp: Hàng năm xí nghiệp lập danh sách CBCNV trong xí nghiệp (sau khi đã xem xét đầy đủ các tiêu chuẩn) đưa lên Cảng chính để Cảng xét duyệt cho đào tạo. Chương trình đào tạo cũng như kinh phí đào tạo do Cảng quyết định chi trả. 58
KHĨA LUẬN TỐT NGHIỆP TRƢỜNG ĐHDL HẢI PHỊNG Xí nghiệp cử các cán bộ đi dự các khố huấn luyện hay hội thảo, các khố học ngắn ngày trong nội bộ Cảng Hải Phịng để cĩ điều kiện nâng cao trình độ và kinh nghiệm quản lý. Xí nghiệp luơn khuyến khích cán bộ cơng nhân viên đi học tập thêm các lớp để nâng cao trình độ chuyên mơn nghiệp vụ. Thơng thường đối với cơng nhân lao động trực tiếp thì cứ 3 năm (Theo quy định của Cảng Hải Phịng) họ lại được cử đi đào tạo tại trường kỹ thuật của Cảng để nâng bậc nghề. CBCNV được cử đi đào tạo cần phải đáp ứng các yêu cầu về số năm cơng tác cũng như một số yêu cầu khác về trình độ chuyên mơn, thành tích cơng tác, nhu cầu cơng việc. Kết thúc khố đào tạo, mỗi người phải trải qua một kỳ thi, nếu đạt yêu cầu sẽ được Cảng cấp chứng nhận và sau khi trở về xí nghiệp sẽ vẫn được bố trí tại vị trí cũ nhưng trình độ giải quyết cơng việc thì thành thục hơn trước và được nâng bậc lương. Nhìn chung sau khố đào tạo về người lao động đều đạt được những trình độ nhất định, tiến bộ hơn, tay nghề cũng như chuyên mơn nghiệp vụ được nâng cao hơn và đáp ứng yêu cầu cơng việc. Việc tiến hành đào tạo kết hợp nâng lương đối với người lao động cĩ một ý nghĩa lớn lao, chẳng những nâng cao trình độ tay nghề, chuyên mơn nghiệp vụ cho người lao động, kích thích người lao động hăng say làm việc, nâng cao năng suất lao động mà cịn tăng cường sự gắn bĩ của người lao động đến xí nghiệp, thể hiện sự quan tâm của cấp lãnh đạo đến đời sống của tồn thể CBCNV trong tồn xí nghiệp cũng như chất lượng nguồn nhân lực. Việc kết thúc khố đào tạo người lao động phải trải qua bài thi tay nghề, trình độ chuyên mơn trước khi cấp chứng chỉ thể hiện sự quan tâm tới Sinh viên: Vũ Thị Thu_Lớp: QT1101N 59
chất lượng đào tạo, đào tạo vì chất lượng chứ khơng phải chạy theo thành tích. Tuy nhiên, chúng ta thấy, bậc thợ của lao động tại xí nghiệp xếp dỡ Hồng Diệu chưa cao, tỉ lệ lao động ở trình độ bậc nghề 5,6 và 7 chưa nhiều. Đa số lao động ở trình độ bậc thợ này đang ở độ tuổi khá cao, chuẩn bị về hưu. Mặt khác, hàng năm xí nghiệp cử số lao động đi học nâng cao bậc nghề tại Cảng Hải Phịng cịn chưa nhiều. Xí nghiệp cần cĩ ý kiến lên Cảng Hải Phịng để Cảng xem xét và cử đi đào tạo thêm. 3.2.3. Cơng tác bố trí nhân lực tại xí nghiệp xếp dỡ Hồng Diệu Là một xí nghiệp thành viên của Cảng Hải Phịng, xí nghiệp xếp dỡ Hồng Diệu khơng tiến hành tuyển dụng nhân viên mà mọi hoạt động tuyển dụng và điều tiết nhân lực đều do Cảng Hải Phịng tiến hành. Sau khi người lao động được Cảng bố trí, điều động về làm việc tại xí nghiệp xếp dỡ Hồng Diệu sẽ được xí nghiệp bố trí thử việc tại bộ phận thích hợp, phù hợp với trình độ chuyên mơn. Thời gian thử việc cịn tuỳ thuộc vào từng loại cơng việc. Trong thời gian thử việc, người lao động được học về an tồn lao động, phổ biến những quy định chung về cơng việc, các kỹ năng thực hiện cơng việc. Trải qua thời gian thử việc, nếu xét thấy người lao động cĩ thể đáp ứng được cơng việc, cán bộ chức năng sẽ tiếp tục cho người lao động thử việc trong vịng 6 tháng nữa. Qua 6 tháng này người lao động sẽ được ký kết hợp đồng khơng thời hạn với xí nghiệp nếu đạt tiêu chuẩn mà cơng việc yêu cầu. Mọi họat động đề bạt, thăng chức, thuyên chuyển người lao động của xí nghiệp đều phải thơng qua Cảng Hải Phịng quyết định. Đối với hoạt động đề bạt nhân viên, xí nghiệp cĩ quyền đề bạt nhân viên ở các chức danh như: Đội trưởng, đội phĩ các đội sản xuất, kỹ thuật. Sau đĩ phải cĩ văn bản đưa lên Cảng để Cảng phê duyệt. 60
KHĨA LUẬN TỐT NGHIỆP TRƢỜNG ĐHDL HẢI PHỊNG Đối với việc thuyên chuyển cơng nhân từ bộ phận này sang bộ phận khác với cùng chức danh thì cán bộ chức năng tại xí nghiệp tự điều tiết, nếu là khác chức danh thì phải báo cáo lên Tổng giám đốc Cảng. Việc điều động nhân viên giữa các bộ phận trong nội bộ xí nghiệp được tiến hành dựa trên nhu cầu cơng việc ở từng bộ phận và dựa vào khả năng cơng tác của người lao động. Bảng 3.5. Tình hình sắp xếp nhân lực tại Xí nghiệp xếp dỡ Hồng Diệu Trình độ Số Trong Đại CĐ và Trung STT Chức danh lượng đĩ nữ LĐPT học TC cấp TỔNG SỐ 1923 552 285 14 162 1462 I CBNCV gián tiếp 122 72 98 8 16 0 1 Ban lãnh đạo 5 1 5 - - - 2 Ban tổ chức tiền lương 20 11 17 2 1 - 3 Ban tài chính kế tốn 15 13 15 - - - 4 Ban kinh doanh tiếp thị 15 10 13 2 - - 5 Ban hàng hĩa 23 23 17 - 6 - 6 Ban kỹ thuật vật tư 26 7 24 - 2 - 7 Ban an tồn lao động 6 1 2 - 4 - 8 Ban hành chính y tế 2 2 - 2 - - 9 Cán bộ đồn thể 3 1 2 - 1 - 10 Ban hành chính 7 3 3 2 2 - II Cơng nhân trực tiếp 1801 480 187 6 146 1462 2.1 CN trực tiếp sản xuất 949 1 13 1 98 837 Sinh viên: Vũ Thị Thu_Lớp: QT1101N 61
11 CN bốc xếp thủ cơng 579 1 3 - 78 498 12 Đội cơ giới 339 - 7 1 18 313 13 Sỹ quan thuyền viên 31 - 3 - 2 26 2.2 CNV phục vụ 852 479 174 48 5 625 14 Lái xe ơtơ 4 - - - 1 3 15 Thợ SCCK cơng trình 175 39 10 - 1 164 16 CN lao động phổ thơng 115 96 1 - 1 113 17 Khối kho hàng 345 315 76 42 - 227 18 Đội trưởng các đội SX 11 - 9 - - 2 19 Đội phĩ các đội SX 67 1 52 - 2 13 20 Nhân viên khác cịn lại 135 28 26 6 - 103 (Nguồn: Ban tổ chức tiền lương) Nhìn bảng 3.5: “Tình hình sắp xếp nhân sự tại Xí nghiệp”. Ta thấy. Tổng số lao động trong tồn xí nghiệp là 1923 người. Lao động gián tiếp là 122 người. Cịn lại 1801 người là lao động trực tiếp (CNSX trực tiếp và CN phục vụ). Qua bảng ta sẽ nhìn và cĩ cái nhìn tổng quan và cụ thể hơn về: Số lượng lao động, cách bố trí và trình độ cĩ phù hợp với từng cơng việc hay khơng. Đội ngũ làm việc gián tiếp cĩ tổng số 122 người trong đĩ đều cĩ trình độ từ Trung cấp trở lên. Đại học cao nhất cĩ 98 người chiếm 80.33% trong đội ngũ lãnh đạo. Cao đẳng cĩ 8 người và Trung cấp cĩ 16 người. Cho thấy những người cĩ trình độ cao hầu hết đảm nhiệm ở những vị trí lãnh đạo và điều hành chủ chốt. Cơng nhân trực tiếp sản xuất chiếm tỉ lệ cao, cơng nhân bốc xếp chủ yếu là lao động phổ thơng điều này phù hợp lý vì ngành nghề đặc thù của cảng là bốc xếp hàng hĩa nên cũng chỉ cần người cĩ sức khỏe. 62
KHĨA LUẬN TỐT NGHIỆP TRƢỜNG ĐHDL HẢI PHỊNG Tuy vậy trong số cơng nhân bốc xếp cịn cĩ 3 người cĩ trình độ đại học, xí nghiệp nên đề bạt, thuyên chuyển cơng tác để họ cĩ cơ hội phát huy khả năng, trình độ, đĩng gĩp nhiều hơn cho xí nghiệp. Cách bố trí nhân viên nữ chưa thực sự hợp lý ở các vị trí như: thợ điện đế, thợ tiện, thợ hàn điện, thợ đấu cáp, thợ cơ đế Vì những cơng việc này nguy hiểm dù khơng nặng nhọc nhưng khơng phù hợp với nữ giới, nam giới sẽ làm tốt hơn Việc bố trí lao động tại ban tổ chức lao động-tiền lương và ban tài chính kế tốn là chưa hợp lý. Số lượng nhân viên tại ban tài chính kế tốn chưa đáp ứng được so với khối lượng cơng việc quá lớn. Điều đĩ dẫn tới CBCVN tại ban này luơn trong tình trạng quá căng thẳng với cơng việc, thường xuyên phải làm thêm giờ. Trong khi đĩ lao động ở ban tổ chức lao động tiền lương thì lại nhàn rỗi, số lao động dư thừa so với khối lượng cơng việc yêu cầu. Vì thế cần phải cĩ sự sắp xếp lại lao động ở 2 phịng ban này cho hợp lý hơn. Tĩm lại, nhìn chung lao động tại xí nghiệp xếp dỡ Hồng Diệu được bố trí khá hợp lý, phù hợp với trình độ chuyên mơn. Lao động tại các ban nghiệp vụ được bố trí vừa vặn, phù hợp với khối lượng cơng việc nhằm giúp cho hoạt động sản xuất được diễn ra khá nhịp nhàng, thuận tiện, khơng cĩ hiện tượng chồng chéo cơng việc, bảo đảm nguyên tắc cơng bằng trong lao động. Một số điểm nêu trên cần thực hiện ngay để hiệu quả sử dụng lao động tồn xí nghiệp đạt hiệu quả cao nhất. 3.2.4. Cơng tác định mức lao động Định mức lao động tại xí nghiệp xếp dỡ Hồng Diệu được Cảng Hải Phịng xây dựng, cĩ những quy định cụ thể về đối tượng áp dụng cũng như Sinh viên: Vũ Thị Thu_Lớp: QT1101N 63
định mức riêng đối với từng loại cơng việc. Trong quyển: “Định mức lao động và đơn giá tiền lương” Định mức lao động: Định mức lao động trong bộ định mức đơn giá xếp dỡ, đĩng gĩi hàng rời được xây dựng căn cứ theo quy trình kỹ thuật xếp dỡ cho từng loại hàng hố theo quy trình tác nghiệp nhằm đảm bảo an tồn lao động và hồn thành khối lượng sản phẩm. Định mức lao động làm cơ sở để bố trí sử dụng lao động và tính đơn giá tiền lương. Đối tượng áp dụng: +) Cơng nhân bốc xếp thủ cơng +) Cơng nhân đĩng gĩi và bốc xếp hàng rời đã đĩng gĩi. +) Cơng nhân lái xe ơ tơ, máy kéo, cần trục bộ, xe nâng hàng. +) Cơng nhân lái xe và cơng nhân tín hiệu cần trục đế, cần trục giàn, QCR +) Cơng nhân lái xe xúc gạt. Định mức lao động cả xí nghiệp xếp dỡ Hồng Diệu được Cảng xây dựng trên cở sở hao phí lao động thực tế của người lao động để tạo ra sản phẩm, sử dụng phương pháp tính tốn: Chuyên gia, chụp ảnh, bấm giờ, phân tích số liệu thu thập được từ báo cáo tài chính thực hiện nghiệp vụ sản xuất, tình hình hồn thành mức lao động hoặc giấy báo ca. Để xây dựng định mức này Cảng Hải Phịng đã mời các chuyên gia đầu ngành, cĩ kinh nghiệm, tính tốn các số liệu, cĩ tính tốn đến các số liệu cĩ ảnh hưởng của các điều kiện thời tiết, khí hậu, sự thành thục trong cơng việc của người lao động trong quá trình làm việc và lấy định mức trung bình tiên tiến nhất từ các định mức thu được trong quá trình thu thập. Định mức được thay đổi và tính tốn lại trong trường hợp xuất hiện phương tiện, thiết bị máy mĩc mới, loại hàng mới. 64
KHĨA LUẬN TỐT NGHIỆP TRƢỜNG ĐHDL HẢI PHỊNG Cách xây dựng định mức lao động của Cảng Hải Phịng đảm bảo cho bố trí lao động đủ, hợp lý, kết hợp quá trình sản xuất chặt chẽ và linh hoạt giữa các bộ phận trong từng khâu của quá trình sản xuất, quá trình sản xuất được diễn ra liên tục, thơng suốt. Đối với từng mặt hàng cĩ từng phương án xếp dỡ khác nhau thì lại cĩ những định mức lao động khác nhau. Điều đĩ đảm bảo cho người lao động thoả mãn và cảm thấy cơng bằng hơn. 3.2.5. Cơng tác đánh giá thực hiện cơng việc. Đây là một yếu điểm lớn của xí nghiệp xếp dỡ Hồng Diệu. Hàng ngày, các trưởng bộ phận theo dõi và điểm danh người lao động vào lúc đầu giờ xem người lao động cĩ tham gia lao động trong ca sản xuất hoặc ngày đĩ khơng. Sau đĩ báo cáo lên ban tổ chức lao động tiền lương. Việc tính tốn và tính thưởng cho người lao động được xét chủ yếu trên phiếu chấm cơng hàng ngày được tập hợp lại. Hầu như đánh giá xem người lao động cĩ hồn thành tốt cơng việc hay khơng chỉ dựa trên việc họ hồn thành cơng việc đúng thời hạn hay khơng, đi làm đủ ca, đủ buổi, khơng vi phạm an tồn. Chưa hề thấy xét tới thái độ, tác phong làm việc của người lao động, chất lượng thực hiện cơng việc, khả năng, trình độ cũng như mức độ thành thục của người lao động. Cĩ thể nĩi hoạt động đánh giá người lao động được thực hiện mang tính đối phĩ, chưa hề cĩ một hệ thống đánh giá chính thức từ trên xuống. Cuối kỳ, những lao động chăm chỉ hay lười biếng, chưa đủ trình độ đều được đánh giá chung chung như nhau, cách quy định chưa rõ ràng. Điều đĩ ảnh hưởng khơng ít tới tâm lý người lao động. 3.2.6. Cơng tác trả thù lao cho người lao động 3.2.6.1. Cơng tác trả lương cho người lao động. Sinh viên: Vũ Thị Thu_Lớp: QT1101N 65
Hiện nay, ở xí nghiệp xếp dỡ Hồng Diệu cĩ hai hình thức trả lương. Đĩ là:  Hình thức trả lương theo sản phẩm: Đối tượng trả lương theo sản phẩm, theo hệ thống chỉ tiêu định mức đơn giá xếp dỡ bao gồm: Cơng nhân bốc xếp, cơng nhân tín hiệu, cơng nhân đĩng gĩi và xếp dỡ hàng rời. Tuỳ theo từng đối tượng cơng nhân và đơn giá trả lương sản phẩm thích hợp. Sản phẩm ở đây là khối lượng hàng hố được xếp dỡ, giao nhận, vận chuyển trong một thời gian nhất định. Lương sản phẩm được trả theo năng suất do tập thể hoặc cá nhân thực hiện cĩ tính đến chất lượng xếp dỡ, giao nhận, vận chuyển.  Hình thức trả lương theo thời gian: Được áp dụng cho bộ phận quản lý và bộ phận bảo vệ 3.2.6.2. Các chế độ tiền thưởng Tiền thưởng là khoản bổ sung cho tiền lương nhằm quán triệt nguyên tắc phân phối theo lao động. Nĩ là một kích thích vật chất cĩ tác dụng tích cực với người lao động trong việc phấn đấu cơng việc tốt hơn. Nguồn tiền thưởng nằm trong quỹ lương và quỹ tiền thưởng của doanh nghiệp. Quỹ tiền thưởng được trích từ lợi nhuận sau thuế. Tiền thưởng phân phối lại thu nhập cho cơng nhân để bù đắp đích thực sức lao động mà tiền lương chưa tính đến. Cĩ các hình thức thưởng như sau tại xí nghiệp xếp dỡ Hồng Diệu: Thưởng hồn thành kế hoạch, thưởng danh hiệu thi đua như: lao động giỏi, thưởng sáng kiến, thưởng tiết kiệm nhiên liệu, thưởng lợi nhuận. Trong đĩ, hình thức thưởng phân phối theo lợi nhuận là chủ yếu, lợi nhuận nhiều thì thưởng nhiều và ngược lại. 66
KHĨA LUẬN TỐT NGHIỆP TRƢỜNG ĐHDL HẢI PHỊNG Tiền thưởng của mỗi CBCNV được tính riêng theo từng năm và phụ thuộc: - Xếp loại thành tích cá nhân và mức thưởng năm quy đinh theo A-B-C - Hệ số tính thưởng cá nhân. - Số tháng cơng tác/năm Tiền thưởng Hệ số tính Mức thưởng Số tháng của 1 CBCNV thưởng cá nhân A, B, C năm cơng tác = x x (đồng) năm (đồng) trong năm 3.2.6.3. Các phúc lợi và dịch vụ cho người lao động Các phúc lợi và dịch vụ mà người lao động tại xí nghiệp được hưởng bao gồm: Bảo hiểm y tế, bảo hiểm xã hội, bảo hiểm tai nạn, trợ cấp ốm đau, tai nạn lao động, tử tuất Lao động trong xí nghiệp được nghỉ phép số ngày quy định mà vẫn được hưởng nguyên lương cơ bản vào những ngày đĩ. Theo quy định tại xí nghiệp, lao động làm trong mơi trường lao động bình thường được nghỉ phép 12ngày/năm, người lao động làm việc trong mơi trường nặng nhọc được nghỉ phép 14 ngày/năm, người lao động làm việc trong mơi trường đặc biệt nặng nhọc và độc hại được nghỉ phép 16 ngày/năm. Cứ làm việc được 5 năm thì lại tăng thêm 1 ngày nghỉ. Số ngày nghỉ trên khơng bao gồm thứ 7 và chủ nhật. Các phụ cấp: Phụ cấp làm đêm, phụ cấp trách nhiệm, chức vụ, phụ cấp độc hại. 3.2.6.4. Đánh giá cơng tác trả thù lao cho người lao động tại xí nghiệp Đối với từng loại lao dộng thì xí nghiệp đã cĩ cách tính lương Sinh viên: Vũ Thị Thu_Lớp: QT1101N 67
khác nhau nhằm đảm bảo tính cơng bằng đối với người lao động, những người làm cơng việc như nhau thì hưởng lương như nhau, người cĩ trách nhiệm thì hưởng lương cao hơn. Tuy nhiên, cơng tác tiền thưởng và các chế độ phúc lợi xã hội đối với người lao động chưa thực sự tốt, chưa khuyến khích được người lao động hăng say làm việc, gắn bĩ với xí nghiệp, chưa tạo ra khơng khí thi đua cơng tác trong xí ngiệp. Các hoạt động văn hố văn nghệ, phong trào thi đua gĩp phần cổ vũ tinh thần lao động cho người lao động trong quá trình sản xuất nhưng tại xí nghiệp xếp dỡ Hồng Diệu thì chưa được phát động mạnh. 3.2.7. Cơng tác an tồn và sức khoẻ của người lao động Người lao động khơng thể yên tâm cơng tác khi họ đang phải làm việc trong một mơi trường chứa đựng những nguy cơ tai nạn, đe doạ tới sức khỏe cũng như tính mạng của họ. Mặt khác, chất lượng thực hiện cơng việc của người lao động khơng thể tốt nếu trong người lao động khơng đủ các điều kiện sức khoẻ mà cơng việc yêu cầu. Đảm bảo an tồn và sức khỏe cho người lao động thể hiện sự quan tâm của những người lãnh đạo tổ chức đối với những người lao động. Vấn đề an tồn và sức khoẻ cho người lao động đang là vấn đề mà hiện nay xã hội rất quan tâm. Xí nghiệp xếp dỡ Hồng Diệu, vấn đề an tồn và sức khoẻ cho người lao động rất được chú trọng, xí nghiệp khơng ngừng cải thiện các điều kiện lao độgn bằng nhiều các biện pháp khác nhau. Hệ thống cầu tàu, kho bãi, nhà xưởng, kho hàng của xí nghiệp thường xuyên được nâng cấp theo tiêu chuẩn an tồn, vệ sinh lao động. Xí nghiệp đã trang bị thêm những máy mĩc thiết bị mới, hiện đại thay thế cho những thiết bị cũ đã hết thời gian sử dụng. 68
KHĨA LUẬN TỐT NGHIỆP TRƢỜNG ĐHDL HẢI PHỊNG Ngồi ra, xí nghiệp cịn trang bị đầy đủ các dụng cụ bảo hộ, lao động cho người lao động, vệ sinh lao động và cải thiện điều kiện làm việc cho CBCNV: Đảm bảo nước uống và nước tắm theo mùa, theo ca sản xuất, đảm bảo nơi làm việc đạt tiêu chuẩn về khơng gian, độ thống độ sáng, đạt tiêu chuẩn vệ sinh cho phép về bụi, khí độc, phĩng xạ, điện từ trường và các yếu tố độc hại khác. Các yếu tố ngày thường xuyên được đo lường. Hàng năm, mỗi cơng nhân được xí nghiệp phát cho hai bộ quần áo, mũ, giàu, gang tay bảo hộ lao động. Tuỳ theo cơng việc mà cơng nhân được trang bị thêm dụng cụ bảo hộ lao động khác. Để đề phịng cháy nổ xảy ra, xí nghiệp đã trang bị hệ thống bình chữa cháy nổ đặt ở những nơi cần thiết. Xí nghiệp đưa ra những quy định chung về phịng chống cháy nổ yêu cầu tồn thể CBCNV chấp hành đầy đủ. Cứ 6 thán/lần tồn thể CBCNV tồn xí nghiệp được học các lớp huấn luyện vệ sinh, an tồn lao động và phịng chống cháy nổ do xí nghiệp tổ chức. Trưởng ban an tồn lao động của xí nghiệp trực tiếp chỉ đạo, hướng dẫn cho người lao động thực hiện. Đây là một hoạt độgn cần thiết nhằm nâng cao ý thức an tồn lao động cho mọi CBCNV trong xí nghiệp, giúp giảm bớt các rủi ro tai nạn lao động, cháy nổ ở nơi làm việc, đồng thời cũng giảm những thiệt hại mất mát về người và của trong phạm vi xí nghiệp. 3.2.8. Các chỉ tiêu đánh giá hiệu quả sử dụng nguồn nhân lực Bảng 3.6. Các chỉ tiêu đánh giá hiệu quả sử dụng lao động Chỉ tiêu ĐVT Năm 2009 Năm 2010 Tổng lao động 1.000 2.115 1.923 Tổng sản lượng Tấn 6.519.144 6.600.528 Doanh thu 1.000 348.733.588 304.580.866 Lợi nhuận 1.000 64.299.116 (18.054.053) Sinh viên: Vũ Thị Thu_Lớp: QT1101N 69
Lợi nhuận/Tổng số lao động Ngđồng/người 21.891 (9.388) Doanh thu/Tổng số lao động Ngđồng/người 164.886 158.388 Tổng sản lượng/Tổng lao động Tấn/người 3.082 3.432 Qua bảng 3.6: “Chỉ tiêu đánh giá hiệu quả sử dụng lao động”. Ta thấy: Tổng sản lượng năm 2010 đã tăng lên 81.384 tấn tương ứng với tỉ lệ tăng 1.25% sản lượng so với năm 2009. Sự gia tăng về sản lượng này chủ yếu tăng về sản lượng bốc xếp hàng Container, sản lượng bốc xếp hàng rời giảm. Qua báo cáo kết quả sản xuất kinh doanh trên ta thấy kết quả sản xuất kinh doanh của Xí Nghiệp đạt kết quả chưa tốt. Thể hiện qua các con số và tỉ lệ tăng trưởng như sau: -Về doanh thu bán hàng và cung cấp dịch vụ năm 2010 so với năm 2009 đã giảm 44,152,721,470 (đồng) tương ứng với 12,66%. Doanh thu bán hàng năm 2010 giảm đi do 1 số nguyên nhân như : +Sự biến động trong năm qua cĩ thể làm cho khách hàng ngại đầu tư, khơng trao đổi hàng hố nhiều làm cho sản lượng hàng hố thơng qua cảng giảm. +Cơng tác quản lí, tiếp thị của xí nghiệp thực hiện chưa tốt, chưa lơi kéo được nhiều khách hàng. + Cảng Hồng Diệu lại là cảng nằm sâu trong nội địa cho nên việc luồng hàng ra vào gặp nhiều khĩ khăn. Hơn thế nữa Cảng cịn nằm trong chiến lược thu hẹp quy mơ của tồn cảng -Tình hình lạm phát làm cho giá cả nguyên vật liệu, chi phí tăng là tổng giá vốn trong năm qua cung tăng theo, giá vốn năm 2010 tăng 38,200,448,924 tương ứng với 13.43 %. 70
KHĨA LUẬN TỐT NGHIỆP TRƢỜNG ĐHDL HẢI PHỊNG -Doanh thu giảm, giá vốn tăng đã làm cho tổng lợi nhuận thuần 2010 âm 18,054,053,455 (đ). Với hiệu quả sản xuất kinh doanh năm 2010 đạt kết quả khơng tốt vì vậy trong năm 2011Xí nghiệp nên cĩ nhưng biện pháp để cải thiện tình hình kinh doanh hiện cĩ của xí nghiệp. PHẦN IV GIẢI PHÁP TÁI CẤU TRƯC NGUỒN NHÂN LỰC NHẰM PHÙ HỢP VỚI CHIẾN LƢỢC KINH DOANH TẠI XNXD HỒNG DIỆU - CẢNG HẢI PHÕNG .4.1. Chiến lược tại Cảng Hải Phịng – XNXD Hồng Diệu 4.1.1. Mục đích thành lập và mục tiêu chiến lược  Mục đích thành lập Phục vụ mọi nhu cầu xây dựng các chủng loại hàng hĩa và phục vụ tốt nhất các loại dịch vụ khác như vận chuyển, đĩng gĩi, thực hiện tốt vai trị là một cửa khẩu giao lưu quan trọng của miền Bắc. Mục tiêu duy nhất: Giữ vững vị thế là Cảng lớn nhất miền Bắc từng bước cạnh tranh với cảng khu vực và quốc tế. Để thực hiện tốt chương trình đầu tư và phát triển 10 năm của Tổng cơng ty Hàng Hải, Cảng xây dựng cho mình chương trình phát triển cảng 5 năm với mục tiêu số lượng hàng hĩa thơng qua Cảng đạt 15 triệu tấn/năm.  Mục tiêu 2 năm tới Sinh viên: Vũ Thị Thu_Lớp: QT1101N 71
-Phấn đấu đạt sản lượng 25 triệu tấn, doanh thu 1.200 tỷ đồng vào năm 2013. - Hồn thành tồn bộ dự án 7 cầu cảng 2 vạn tấn Đình Vũ. - Hồn thành xây dựng các tồ nhà cao tầng, văn phịng cho thuê và khách sạn tại số 16 Hồng Diệu và số 3 Lê Thánh Tơng. 4.1.2. Các chiến lược tại Cảng Hải Phịng – XNXD Hồng Diệu 4.1.2.1. Chiến lược thu hẹp XNXD Hồng Diệu Trong những năm gần đây, Cảng Hải Phịng đĩn ngày càng nhiều những chuyến tàu cĩ sức chở lớn hơn cơng suất thiết kế. Là cảng biển nhưng lại nằm sâu trong sơng, khu Cảng chính thường xuyên phải chịu tác động lớn của sa bồi. Những năm trước, khu Cảng chính đã tận dụng bến liên hồn liền bờ cĩ kết cấu là bến tường cừ vững chắc gồm nhiều đoạn thẳng dài liên hồn để cho tàu lớn hơn thiết kế ban đầu ra vào. Nhưng trong những năm gần đây, do nhu cầu hàng hố qua Cảng tăng trưởng, số tàu cĩ trọng tải lớn tăng nhanh, nhất là các tàu chở hàng rời, sắt thép, hàng bao, đã trở thành vấn đề Cảng Hải Phịng cần phải quan tâm để tìm ra các giải pháp tiếp nhận, điều động tàu bè và giải quyết những vấn đề bất cập trong tập trung cơ giới, lao động, chất lượng phục vụ khách hàng, quy hoạch kho bãi, lãng phí đầu tư. Trong khi đĩ, chi phí cho việc nạo vét sâu thêm luồng lại rất lớn.Nên trong chiến lược kinh doanh của cơng ty đang giảm dần các khoản chi phí cho Hồng Diệu. 4.1.2.2. Mở rộng, đầu tư trọng điểm vào Tân Cảng Thực hiện nghị quyết số 32-NQ/TW của Bộ Chính Trị về 72
KHĨA LUẬN TỐT NGHIỆP TRƢỜNG ĐHDL HẢI PHỊNG việc xây dựng thành phố Hải Phịng trong thời kỳ cơng nghiệp hố, hiện đại hố đất nước vàĐề án “Chiến lược biển Hải Phịng đến năm 2015 và năm 2020" Để đáp ứng nhu cầu hàng hĩa thơng qua Tân Cảng dự báo đến năm 2012 đạt 3,2 triệu tấn/năm; phát triển mở rộng cảng về phía hạ lưu tiến tới dần thay thế khu cảng chính nhằm chỉnh trang đơ thị phù hợp với quy hoạch của thành phố Hải Phịng đơ thị loại I. Tân Cảng giai đoạn II đã được xây dựng.  Tổng mức đầu tư : 598.720.537.000đồng của dự án giai đoạn II  Địa điểm : Bán đảo Đình Vũ-Đơng Hải-Hải An-Hải Phịng.  Chủ đầu tư : Cảng Hải Phịng.  Tư vấn và lập dự án: Cty CP Tư vấn&Xây dựng Cơng trình Hàng Hải.  Quy mơ xây dựng - Gồm 04 bến (số 3,4,5 và 6) tiếp nối bến số 1 và 2 của giai đoạn I. - Tổng chiều dài của tuyến bến giai đoạn II 785m, chiều rộng của mỗi bến là 24m cùng các hạng mục cơng trình phụ trợ, mạng cơng trình kỹ thuật đồng bộ. Cao trình mặt bến + 4,75mHĐ. Kết cấu bệ cọc cao đài mềm. - Dự án sau khi kết thúc: Bảo đảm cho 04 tàu trọng tải 20.000DWT hoặc 05 tàu trọng tải 10.000DWT cập cảng làm hàng. - Diện tích sử dụng : 43,65ha cho các hạng mục cơng trình trên mặt bằng tồn cảng và 3,89ha vùng chân kè bảo vệ bờ.  Tiến trình thực hiện: Thời gian thực hiện từ quý II năm 2005, được phân kỳ đầu tư là 02 bước. Sinh viên: Vũ Thị Thu_Lớp: QT1101N 73