Giáo trình quản trị chiến lược - Học phần 3: Thực hiện và đánh gái chiến lược

pdf

179 trang huongle 6420

Download

Bạn đang xem 20 trang mẫu của tài liệu "Giáo trình quản trị chiến lược - Học phần 3: Thực hiện và đánh gái chiến lược", để tải tài liệu gốc về máy bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên

Tài liệu đính kèm:

giao_trinh_quan_tri_chien_luoc_hoc_phan_3_thuc_hien_va_danh.pdf

Nội dung text: Giáo trình quản trị chiến lược - Học phần 3: Thực hiện và đánh gái chiến lược

Ch−ơng10:Tổchứcthựchiệnchiếnl−ợc Học phần III Thựchiệnvđánhgiá chiếnl−ợc Tr−ờngĐạihọcKinhtếQuốcdân 285
Giáotrìnhquảntrịchiếnl−ợc 286 Tr−ờngĐạihọcKinhtếQuốcdân
Ch−ơng10:Tổchứcthựchiệnchiếnl−ợc Ch−ơng10 tổchứcthựchiệnchiếnl−ợc Tổchứcthựchiệnchiếnl−ợclgiaiđoạnbiếncácýđồchiến l−ợctrởthnhhiệnthực.Đâylgiaiđoạnkhókhănvđòihỏi sựđiềuhnhvchỉđạosátsaomớiđảmbảochosựthnhcông củamộtchiếnl−ợc.Trongch−ơngnysẽtậptrungvonộidung v các b−ớc cần triển khai để thực hiện một chiến l−ợc của doanhnghiệpvnhữngvấnđềth−ờngnẩysinhtrongquátrình thựchiệnchiếnl−ợc. i.thựcchấtvýnghĩacủaviệctổchứcthựchiệnchiếnl−ợcchiếnl−ợc 1.Thựcchấtcủacôngtáctổchứcthựchiệnchiếnl−ợc Saukhilựachọnvquyếtđịnhchiếnl−ợc,quảntrịgiaphảicómộtsự chuyểngiaomangýnghĩachiếnl−ợc.Đólviệcchuyểntừgiaiđoạnxây dựngchiếnl−ợcsanggiaiđoạnthựchiệnchiếnl−ợc,thựcchấtlsựchuyển giaotráchnhiệmtừnhữngng−ờixâydựngchiếnl−ợcchocácquảntrịviên theochứcnăngvcácbộphận.Mặcdùhaigiaiđoạnnycómốiliênhệ chặtchẽvớinhaunh−ngcôngtáctổchứcthựchiệnchiếnl−ợcvẫncónhững đặcthùkháchẳnvyêucầuđặtrachogiaiđoạnnycũngkhácsovớigiai đoạn xây dựng chiến l−ợc. Nếu trong xây dựng chiến l−ợc đặt vị trí các nguồnlựctr−ớchnhđộngvnhấnmạnhđếnhiệuquảvềtichínhthìtổ chứcthựchiệnlạicoihoạtđộngquảntrịtrongcôngviệcvnhấnmạnhđến hiệuquảtácdụng.Nếuquátrìnhxâydựngchiếnl−ợclmộtquátrìnhtri thứcvđòihỏikỹnăngphântíchtốtvcầnsựhợptáccủamộtsốítcánbộ thamm−uthìtổchứcthựchiệnchiếnl−ợclạilmộtquátrìnhhoạtđộngrất linhhoạtđòihỏisựhợptáccủađộingũquảntrịviênvớinhữngkỹnăng lnhđạovkhảnăngkhuyếnkhíchđộngviêncủamọing−ờicùngthamgia. Sựchuyểngiaonysẽdễdnghơnrấtnhiềunếuquảntrịviênvnhânviên hiểuđ−ợcchiếnl−ợc,cảmnhậnmìnhlbộphậnquantrọngđó,vthông quaviệcthamgiavocáchoạtđộngthựchiệnchiếnl−ợctrởnêngắnbóv cótráchnhiệmvớisựthnhcôngcủadoanhnghiệp.Nếukhôngcósựnỗlực thựchiệnchiếnl−ợcthìdoanhnghiệpsẽcónhiềuvấnđềnảysinh.Thông Tr−ờngĐạihọcKinhtếQuốcdân 287
Giáotrìnhquảntrịchiếnl−ợc th−ờngcácvấnđềnảysinhtrongtổchứcthựchiệnchiếnl−ợcth−ờngxuất pháttừviệcchuyểngiaotráchnhiệmny.Dođó,các quản trị viên chức năngvbộphậncầnthiếtphảithamgiavoquátrìnhxâydựngchiếnl−ợc. Tổchứcthựchiệnchiếnl−ợcth−ờngđ−ợcgọilgiaiđoạnhnhđộngcủa quảntrịchiếnl−ợc.Tổchứcthựchiệncónghĩalhuyđộngđộingũquảntrị viênvcôngnhânthamgiavoviệcthựchiệncácmụctiêuchiếnl−ợcđ đặtra.Tổchứcthựchiệnchiếnl−ợcth−ờngđ−ợcxemlgiaiđoạnkhókhăn nhấttrongquátrìnhquảntrịchiếnl−ợc,việcthựchiệnchiếnl−ợcđòihỏi tínhkỷluậtcao,sựtậntuỵvđứchysinhcủamỗi cá nhân trong doanh nghiệp. Sựthnhcôngcủaviệctổchứcthựchiệnchiếnl−ợctậptrungvokhả năngthúcđẩyđộngviênmọing−ờithamgiavoquátrìnhthựchiệnchiến l−ợc.Bởivìcáchoạtđộngthựchiệnchiếnl−ợcđềuảnhh−ởngđếntấtcảcác nhânviênvquảntrịviêntrongdoanhnghiệp.Mọibộphậnvcácphòng banphảixácđịnhrõnhữngcôngviệccầnlmđểthựchiệnphầnviệccủa mìnhtrongquátrìnhthựchiệnchiếnl−ợccủadoanhnghiệpvlmthếno đểthựchiệncôngviệcmộtcáchtốtnhất. 2.Vaitròvýnghĩacủatổchứcthựchiệnchiếnl−ợc Nhiệmvụcủatổchứcthựchiệnchiếnl−ợclkíchthíchcácquảntrịviên vnhânviêntrongdoanhnghiệplmviệchếtsứcmìnhvớisựnhiệttìnhv tráchnhiệmđểđạtđ−ợcnhữngmụctiêuchiếnl−ợcđềra. Tổchứcthựchiệnchiếnl−ợclquátrìnhnhằmđảmbảochochiếnl−ợc đ−ợcthựchiệnởmọikhâuvmọibộphậntrongdoanhnghiệp.Dođómục tiêucủaviệctổchứcthựchiệnchiếnl−ợclnhằmtạorasựphùhợpgiữacác mục tiêu chiến l−ợc của doanh nghiệp với các hoạt động hng ngy của doanhnghiệpvnhiệmvụcủatừngbộphận.Phảitạorađ−ợcsựphùhợp giữacácchứcnăngquảntrịvnhữnghoạtđộngquảnlýhnhchính. Việctạoranhữngphùhợpvềchứcnăngcónghĩallựachọnvthực hiệncácchínhsáchphùhợptrongtừngchứcnăngnh−:chứcnăngsảnxuất, marketing;kỹthuật,vậtt−tichínhnhằmmụctiêutăngc−ờngthựchiện chiếnl−ợc.Đâylmộtnhiệmvụrấtkhókhăntrongtổchứcthựchiệnchiến l−ợc.Sựphùhợpgiữacácchứcnăngquảntrịcóýnghĩahếtsứcquantrọng trongviệcthựchiệnchiếnl−ợc.Việcthôngbáotriểnkhaichiếnl−ợcchocác phógiámđốcchứcnăngkhôngphảiđđảmbảođ−ợcrằngchínhsáchchức năngsẽphảnánhđ−ợcnộidungcủachiếnl−ợc.Vìrằngcácnhquản lý 288 Tr−ờngĐạihọcKinhtếQuốcdân
Ch−ơng10:Tổchứcthựchiệnchiếnl−ợc th−ờngchỉtậptrungvolĩnhvựcchuyênsâuchứcnăngcủamìnhnh−:sản xuấtthìnhằmvotiêuchuẩnhoá,tiếpthịthìnhằm vo sự phản ứng của kháchhng,kỹthuậtthìnhằmvosựđổimới,vtichínhtậptrungvo kiểmsoátchiphí,dođóth−ờngcónhữngthiênlệchvềchứcnăngtrongquá trìnhtổchứcthựchiệnchiếnl−ợc. Mộtmụctiêukháccủaviệcthựchiệnchiếnl−ợcđotạoranhữngphù hợpvềtổchứcquảntrịnhằmđảmbảocáchệthốngquảntrịvquátrìnhdhj kinhdoanhphùhợpvớimụctiêuchiếnl−ợcđặtravtăngc−ờngchoviệc thựchiệnchiếnl−ợc.Cáchệthốngvcácquátrìnhnybaogồmcơcấutổ chức,hệthốngthôngtinquảntrị,hệthốngkhuyếnkhíchđộngviênvhệ thốngkiểmtra,quátrìnhraquyếtđịnhquảntrị.Cũnggiốngnh−nhiệmvụ phảiđảmbảophùhợpvềchứcnăngthìkhithiếtkếhoặctổchứclạicáchệ thốngvquátrìnhsảnxuấtkinhdoanhphảinhằmmụctiêuthựchiệnchiến l−ợc;đâylnhiệmvụkhókhănđòihỏisựthamgiacủatonđộingũquảntrị viênchứkhôngphảichỉcócácchuyêngiathamm−u. Tổchứcthựchiệnchiếnl−ợccònliênquanđếnnhiềunhiệmvụkhácnh− vấnđềđầut−;đếnviệcphânphốinguồnvốn,cácnguồnnhânsựchocácchi nhánhvcácđơnvịhoạtđộngkinhdoanhthuộcdoanhnghiệplmcôngtác tổchứcthựchiệnchiếnl−ợctrởnênphứctạphơn.Đòihỏitrongquátrìnhtổ chứcthựchiệnphảitạorađ−ợcmộtmôitr−ờngtổchứcthíchhợpcócơchế hoạtđộng,hệthốngkíchthích,tínhtựchủ,mứcđộtráchnhiệmgiữacácchi nhánh,cácbộphậncáccôngtynhằmđảmbảotheođuổi đ−ợc mục tiêu chiếnl−ợcchungcủadoanhnghiệp. Tuỳthuộcvoquymôvtínhchấtcủatừngloạihìnhdoanhnghiệpm côngtáctổchứcthựchiệnchiếnl−ợccónộidungkhácnhau.Bởivìtổchức thựchiệnchiếnl−ợcđòihỏiphảicónhữnghoạtđộngvnhữngthayđổicăn bảntrongcôngtácbánhng;thêmhaybớtmộtsốphòngban,bộphậnsản xuất;sựthayđổitrongbốtrínhânviên,quảntrịviên nhữnghoạtđộngny th−ờngcónhữngsựkhácbiệtgiữacácdoanhnghiệp sảnxuất,dịchvụ ở nhữngquymôkhácnhau. 3.Yêucầu Đểtổchứcthựchiệnchiếnl−ợcthnhcôngthìdoanhnghiệpphảidmr nhữngyêucầusau: Mụctiêuchiếnl−ợcvcáckếhoạchtriểnkhaithựchiệnphảiđ−ợcphổ biếnvquántriệtđếntấtcảnhữngnhânviênthamgia. Tr−ờngĐạihọcKinhtếQuốcdân 289
Giáotrìnhquảntrịchiếnl−ợc Kếhoạchtriểnkhaithựchiệnphảiđ−ợcxácđịnhrõrng Phảithuhútđ−ợcsựthamgiađầyđủnhiệttìnhcủađôngđảođộingũ cánbộ,nhânviêntrongtondoanhnghiệp. Đảmbảođủnguồnlựccầnthiếtchoviệcthựchiệnchiếnl−ợc. Xâydựnghệthốngthôngtinquảnlýtrongnộibộdoanhnghiệpvhệ thốngkiểmsoáthữuhiệutrongviệctheodõichặtchẽtiếntrìnhthựchiện chiếnl−ợc. ii.nộidungtriểnkhaithựchiệnchiếii.nộidungtriểnkhaithựchiệnchiếnl−ợcnl−ợcnl−ợc Nộidungcơbảncủacôngtáctổchứcthựchiệnchiếnl−ợckinhdoanh baogồm:thiếtlậpmụctiêuhngnăm,đ−acácchính sách, phân bổ các nguồnlực,gắncơcấutổchứcvớithựchiệnchiếnl−ợc,honthiệnhệthống sảnxuấtvđiềuhnhvnhấtlpháttriểnnguồnnhânsựđápứngchoyêu cầuthựchiệnchiếnl−ợcđđịnh. 1.Thiếtlậpmụctiêuhngnăm Soátxétlạicácmụctiêu,điềukiệnmôitr−ờngvchiếnl−ợckinhdoanh, từđóthiếtlậpcácmụctiêuhngnămvđ−aracácchínhsáchtrongquá trìnhthựchiệnchiếnl−ợc. +Soátxétlạicácmụctiêuchiếnl−ợc.B−ớcquantrọngđầutiêntrong khithựcthichiếnl−ợclsoátxétlạicáckếtquảphântíchđthuđ−ợctừ tr−ớcđóvcácquyếtđịnhcóliênquanđếnmụctiêuđiềukiệnmôitr−ờng vchiếnl−ợcnhằmđảmbảochắnchắnrằng,nhữngng−ờichịutráchnhiệm vớicùngviệcthựchiệnnắmbắtchínhxác,nộidungchiếnl−ợc,nhậnthức rõđ−ợcsựcầnthiếtphảiđeođuổimụctiêuchiếnl−ợcny.Việcrxétlại cácmụctiêuchiếnl−ợcđ−ợccoinh−mộtb−ớcđánhgiácuốicùngvềtính đúngđắnvsựhợplýcủanhữngmụctiêuvchiếnl−ợcđềra. Việcrxétlạichiếnl−ợccònđểđánhgiáxemxétcácyếutốmôitr−ờng trongquátrìnhsoạnthảochiếnl−ợcđếnkhitriểnkhaithựchiệncóphùhợp không,nếucònt−ơngđồngthìkhôngcầnđiềuchỉnhnộidungchiếnl−ợc, nếukhôngt−ơngđồngthìphảiđiềuchỉnhmụctiêu. Soátxétlạimụctiêu,môitr−ờngvchiếnl−ợcnhằmđảmbảochắcchắn rằngnhữngng−ờichịutráchnhiệmthựchiệnnhậnthứcđ−ợccácmụctiêu vchiếnl−ợcmộtcáchthấusuốt.Tấtcảcácbảnphân tích, mục tiêu v chiếnl−ợccầnphảiđ−ợcviếtthnhvănbảnkếhoạchthựchiệnchiếnl−ợc. Sựthônghiểuthuđ−ợcquaviệcsoátxéttrêntạođiềukiệnthuậnlợichoviệc 290 Tr−ờngĐạihọcKinhtếQuốcdân
Ch−ơng10:Tổchứcthựchiệnchiếnl−ợc điềuchỉnhmụctiêuchiếnl−ợc. +Thiếtlậpcácmụctiêuhngnăm.Mụctiêuhngnămlnhữngcáimốc mcácdoanhnghiệpphảiđạtđ−ợcđểđạttớimụctiêudihạn.Cũngnh−các mụctiêudihạn,cácmụctiêuhngnămphảiđol−ờngđ−ợc,cóđịnhl−ợng, cótínhtháchthức,thựctếphùhợpvcómứcđộ−utiên.Cácmụctiêuny đ−ợcđềraởcấpdoanhnghiệp,bộphậnchứcnăngvcácđơnvịtrựcthuộc. Mụctiêuchiếnl−ợcchỉcóthểthựcthithôngquaviệcthiếtlậpmụctiêu hngnămlsựphânchiamụctiêutổngquátthnhtừngmụctiêubộphận, rồitừđólmcơsởgiaochocácđơnvịthnhviêntrongdoanhnghiệpthực hiện tạo nên sự chấp nhận v gắn bó giữa mọi ng−ời trong ton doanh nghiệp. Cácmụctiêuhngnămnh−nhữngh−ớngdẫnchohnhđộng.Nóchỉ đạovh−ớngdẫnnhữngnỗlựcvhoạtđộngcủacácthnhviêntrongdoanh nghiệp.Nhữngmụctiêuhngnămth−ờngđ−ợcxácđịnhbằngcácthỉtiêu khảnăngthulợinhuận,chỉtiêutăngtr−ởngvthịphầncủatừngbộphận kinhdoanh,theokhuvựcđịalý,theonhómkháchhngvsảnphẩmrấtphổ biếntrongcácdoanhnghiệp. Mụctiêuhngnămcóýnghĩađặcbiệtquantrọngtrongthựchiệnchiến l−ợc.Vaitròcủaviệcthiếtlậpmụctiêuhngnămltạosựcầnthiếtchoviệc thựchiệnchiếnl−ợcchungvìnó: Lcơsởđểphânphốicácnguồnlựctrongquátrìnhthựchiệnchiến l−ợc; Lcơsởđểđánhgiámứcđộhonthnhcôngviệccủa cácquảntrị viên; Lcôngcụquantrọngđểkiểmsoáttiếntrìnhthực hiện chiến l−ợc nhằmđạtđ−ợccácmụctiêudihạnđđặtra; Lcăncứ−utiêncủatổchức,củabộphận,củaphòngban Mụcđíchcủaviệcxácđịnhcácmụctiêuhngnămcóthểtóml−ợcnh− nhữngh−ớngdẫnchohnhđộng,nóchỉđạovh−ớngdẫnnhữngnỗlựcv hoạtđộngcủacácthnhviêntrongtổchức.Chúngcungcấpnguồnlýdo chínhđángchodoanhnghiệpbằngviệcchứngminhtínhđúngđắncáchoạt độngvớinhữngng−ờithamgia.Chúngcũnglnhữngtiêuchuẩnhiệuquả. Chúngtạoracácđộngcơđểquảntrịviên,nhânviênthựchiệncôngviệccủa mình.Chúngcungcấpcơsởchoviệcthiếtkếtổchức. Cácmụctiêuhngnămnênđol−ờngđ−ợcphùhợp,hợplýcótínhthách Tr−ờngĐạihọcKinhtếQuốcdân 291
Giáotrìnhquảntrịchiếnl−ợc thức,rõrngđ−ợcphổbiếntrongtổchức.Xácđịnhtrongkhoảngthờigian phùhợpvkèmtheocơchếth−ởngphạtt−ơngxứng. +Thiếtlậpcácchínhsáchh−ớngdẫnviệcthựchiệnchiếnl−ợc. Chínhsáchlnhữngnguyêntắcchỉđạo,nhữngph−ơngphápthủtục, quytắc,hìnhthứcvnhữngcôngviệchnhchínhđ−ợcthiếtlậpđểhỗtrợv thúcđẩycôngviệctheonhữngmụctiêuđềra. Chínhsáchlnhữngcôngcụthựcthichiếnl−ợc,cácchínhsáchđặtra nhữngphạmviquychếépbuộcvnhữnggiớihạnđốivớicáchnhđộng quảntrịcóthểthựchiệnth−ởngphạtchohnhvic−xử,chúnglmrõgìcó thểvkhôngthểlmkhitheođuổicácmụctiêucủacônglý. Cácchínhsáchchocácnhânviênvquảntrịviênbiếthọđ−ợcmong muốnnhữnggìquađólmtăngkhảnăngcácchiếnl−ợcthựcthihtắnglợi. Chungscũnglcơsởchokiểmsoátquảntrị,chophéphợptácgiữacácbộ phậntrongtổchức,lmgiảmthờigianraquyếtđịnh,lmrõviệcgìđ−ợc lmbởiai. Chínhsáchcóthểđ−ợcápdụngchotấtcảcácbộphậnvphòngban.Dù phạmvivhìnhthứcthếnothìcácchínhsáchcũngđ−ợcsửdụngnh−một cơchếthựcthichiếnl−ợcvđạtđ−ợcmụctiêu. 2.Đảmbảocácnguồnlựcchothựchiệnchiếnl−ợc Saukhisoátxétvnhậnthứcthôngsuốtcácchiếnl−ợcvkếhoạchhnh độngđềra,cầnphảitiếnhnhphânphốicácnguồnlực.ởđâynguồnlực,về tichínhvcơsởvậtchấtkỹthuật.Đểđảmbảođủcácnguồnlựccầnthiết chothựchiệnchiếnl−ợcvphânbổnguồnlựchợplýtrongthựcchiếnl−ợc doanhnghiệpphảitiếnhnhđánhgiávđiềuchỉnhcácnguồnlựccủamình. +Đánhgiánguồnlực Việcđánhgiátổngquátcácnguồnlựclmộtcôngviệcth−ờngxuyên củaphântíchtìnhhìnhnộibộdoanhnghiệpnh−ngđồngthờinócũnglmột khâutrongquátrìnhtổchứcthựchiệnchiếnl−ợctr−ớc khi phân bổ các nguồnlựcđểđảmbảochắcchắnrằngdoanhnghiệpđcóhoặccóthểnhận đ−ợccácnguònlựcvớisốl−ợngvchấtl−ợngcầnthiếtchoviệcthựchiện mỗichiếnl−ợcđchọn,từđócóthểdựtínhđ−ợcnhữngđiềuchỉnhcầnthiết trongquátrìnhthựchiệnchiếnl−ợc. Vấnđềquantrọngcầnđặtralxácđịnhxem"chúngtacóđủnguồnlực đểthựchiệncácchiếnl−ợcđềramộtcáchhiệuquảhaykhông?Nếuthấy cònthiếubấtkỳmộtnguồnlựcnođóchoviệcthựchiệnchiếnl−ợcthìphải 292 Tr−ờngĐạihọcKinhtếQuốcdân
Ch−ơng10:Tổchứcthựchiệnchiếnl−ợc cónhữnghoạtđộngđiềuchỉnhkịpthờiđểđảmbảochấtl−ợngcácnguồn lựcvđểsửdụngcácnguồnlựccóhiệuquảthìdoanhnghiệpcầnchúýgiải quyếthaivấnđềsau: Tiếnhnhcáchìnhthứccamkếtthựchiệnchiếnl−ợccủatonđộingũ cánbộnhânviêntrongdoanhnghiệp.Việcthựchiệnthắnglợicácchiến l−ợcđềraphụthuộcphầnlớnvosựcamkếtcủatonbộcánbộnhânviên từquảntrịviêncaocấpđếnnhânviên.Cónh−vậymớicóthểhuyđộngtối đanguồnlựcthựchiệnchiếnl−ợcvđảmbảonguồnlựccóchấtl−ợngcao nh−ngvẫncóthểkhắcphụccácthiếuhụtnhỏ.Tuynhiênđểcóđ−ợcsựcam kếtnh−vậykhôngphảidễdng. Mộtnhiệmvụlớnđốivớilnhđạollmthếnođểnhânviênhiểuđ−ợc cáchtốtnhấtđểđạtđ−ợcnhữngmụctiêuđềra.Điềuđóđòihỏibanlnh đạophảicónhữnggiảiphápmangtínhnguyêntắcnhằmhonthiệnph−ơng phápquảnlý,khuyếnkhíchvđộngviênnhânviênlmviệcvớitinhthần hăngsay. Banlnhđạodoanhnghiệpphảitạorađộingũnhânviênvquảntrị viênmộttinhthầnhăngháithựchiện,phấnđấuvìmụcđíchcánhâncũng nh−mụcđíchcủatổchức.Tháiđộnh−vậysẽtạorasựsángkiếncủađội ngũnhânviênđểđềracácthayđổithíchhợp.Điềuđóđòihỏibanlnhđạo phảikhuyếnkhíchtựđánhgiátráchnhiệmvcáccôngviệccủachínhmình vềviệcthựchiệnchiếnl−ợcvđềxuấtcácbiệnphápđểthựchiệntốthơn chứkhôngphảilmtheomệnhlệnhcủacấptrên. +Điềuchỉnhnguồnlực Điềuchỉnhnguồnlựclcầnthiết,côngviệcnydoquảntrịviêncáccấp tiếnhnh.Nhữngđiềuchỉnhnycóliênquanđếnsốl−ợngvchấtl−ợng củanguồnlực, cóthểphảinângcaotaynghề, trình độ chuyên môn cho nguồn nhân lực để thực hiện chiến l−ợc kinh doanh một cách hiệu quả. Thậmchícũngcầncónhữngđiềuchỉnhcầnthiếttrongcáclĩnhvựcchức năng.Nhiềukhiphòngbanchứcnăngcũngphảicósựthayđổinhằmđảm bảocóđủnguồnlựcchoviệcthựchiệnchiếnl−ợccủadoanhnghiệp. +Đảmbảovphânbổnguồnlực Vấnđềquantrọngtrongtổchứcthựchiệnlđảmbảosaochocácnguồn lựcvphânbổhợplýđểphụcvụchoviệcthựchiện các chiến l−ợc của doanhnghiệp.Cácdoanhnghiệpth−ờngmắcsailầmtrongviệcphânbổcác nguồnlựckhôngphùhợpchotừngchiếnl−ợccụthể.Sựcốgắngnửavời Tr−ờngĐạihọcKinhtếQuốcdân 293
Giáotrìnhquảntrịchiếnl−ợc trongtổchứcthựchiệnchiếnl−ợcsẽkhôngđảmbảochosựthnhcôngcủa doanhnghiệpngaycảkhichúngtacóchiếnl−ợcđúngđắn. Phânbổnguồnlựclmộthoạtđộngquảntrịtrungtâm trong tổ chức thựchiệnchiếnl−ợc,thôngth−ờngcácdoanhnghiệpphânbổcáchoạtđộng củadoanhnghiệptheoýchủquancủacácnhquảnlýmangnặngyếutố chínhtrị.Nh−ngtrongquảntrịchiếnl−ợcđòihỏicácnguồnlựcphảiđ−ợc phânbổtheomứcđộ−utiêntuỳthuộcvomụctiêuchiếnl−ợcvmụctiêu hngnămđthôngqua. Cũngcầnphảinhấnmạnhrằngviệcthựchiệnchiếnl−ợckhôngphảichỉ đơngiảnbằngcáchphânbổcácnguồnlựchợplýchocácđơnvịhoặcphòng banmphảiđảmbảoviệcphânphốivsửdụngcóhiệuquảcácnguồnlực ny.Cáctìnhhuốngth−ờngxảyratácđộnglớnđếnviệcphânbổnguồnlực cóhiệuquả:Bảovệquáđángcácnguồnlực:quánhấnmạnhđếncácchỉtiêu tichíngngắnhạn;mụctiêuchiếnl−ợcvquanđiểmcủalnhđạođ−ara khôngrõrng;sợrủirovthiếukiếnthức. Nộidungchủyếutrongcôngtácđảmbảocácnguồnlựclphânnguồn lựctichính;nguồnlựcvậtchất;nguồnnhânsựvnguồnlựcvềcôngnghệ. Tuynhiêntrongtổchứcthựchiệnchiếnl−ợcthìthực chất việc phân bổ nguồnlựcth−ờngtậptrungchủyếuvophânbổnguồnlực. Đảmbảovphânbổnguồnvốnth−ờngcăncứvochiếnl−ợccấpcông tyvđảmbảophânbổvomụcđíchsửdụnghuhiệunhất.Phânbổnguồn vốncầnphảiđảmbảonhữngvấnđềsau: Cầnxemxétlạiđịnhh−ớngtổngquátcủaviệcphânbổnguồnvốn,xem xétcáckhoảnchiđhợplých−a,cóthểgiúphọhonthnhđ−ợccôngviệc mchiếnl−ợckinhdoanhđặtrach−a,ấnđịnhcáclĩnhvựcchungcầnhoặc khôngcầnđầut−vo. Phântíchnhucầuvềvốnnh−vốnl−uđộng,hngtồnkho,nợphảithu, xemxétvấnđềphânphốithunhập.Đồngthờilậpngânsáchvềvốn;đâyl côngcụquantrọngphụcvụchoviệcthựchiệnvkiểmtraquảnlývốn. Phântíchcơcấutichínhcủadoanhnghiệptrongviệcthựchiệnchiến l−ợckinhdoanh.Cơcấutichínhcóảnhh−ởngđếnmứcđộhấpdẫnvmức chiphíhuyđộngcácnguồnvốnchothựchiệnchiếnl−ợcvsẽảnhh−ởng đếnviệcthựchiệnmụctiêulợinhuận.Nh−ngcơcấutichínhcũngbịảnh h−ởngcủacácmụctiêuvchiếnl−ợctổngquátcủa doanh nghiệp. Việc phânbổcácnguồnvốnphảicăncứvomụctiêuvchiếnl−ợccụthể. 294 Tr−ờngĐạihọcKinhtếQuốcdân
Ch−ơng10:Tổchứcthựchiệnchiếnl−ợc Phântíchcơcấutichínhnhằmkiểmtratínhhợplý của cơ cấu hiện hnhtheođịnhkỳ.Khicầnthêmnguồnvốnmới,phảikiểmchứnglạicơcấu tichínhmdoanhnghiệpmongmuốn. Đánhgiávchọnmộthaynhiềunguồnvốnđểthựchiệnchiếnl−ợc.Khi lựachọncầnxemxétmụcđíchcụthểcủaviệcsửdụngvốn;chiphísửdụng vốnvnhững−u,nh−ợcđiểmcủaviệcsửdụngnguồnvốnđó. Phânbổnguồnngânsáchgồmngânquỹtiềnmặt,ngânquỹvềvốn,ngân quỹtừdoanhsốbánra,ngânquỹhnghoátồnkho,dựtrữvcácloạichi phíkhác. 3.Xâydựngcơcấutổchứcgắnvớiviệcthựchiệnchiếnl−ợc Đểthựchiệnchiếnl−ợcthìdoanhnghiệpcầnphảixácđịnhmộtcơcấu tổchứcphùhợpnhằmbốtrísắpxếpnhânsựvcôngviệcđểdoanhnghiệp cóthểtheođuổiđ−ợccácchiếnl−ợccủamìnhcóhiệuquảnhất.Chúngtasẽ bnmộtcáchchitiếthơnởch−ơng10. 4.Triểnkhaithựchiệnchiếnl−ợcvcáchoạtđộngđiềuchỉnh Triểnkhaithựchiệnchiếnl−ợclnhiệmvụkhôngphảilúcnocũngdễ dng.Quakhảosátnhữngvấnđềv−ớngmắctrongviệcthựchiệnchiếnl−ợc th−ờnggặpl: Việcthựchiệnchiếnl−ợcmấtnhiềuthờigianhơnsovớidựkiếnbanđầu. Nhữngvấnđềphátsinhth−ờngkhôngl−ờngtr−ớcđ−ợc Côngtácđiềuhnhcáccôngviệcthựchiệnkhôngcóhiệuquả. Cáchoạtđộngcạnhtranhvcácyếutốmôitr−ờng bên ngoi nằm ngoitầmkiểmsoátcủadoanhnghiệpgâytácđộngxấuđếntổchứcthực hiệnchiếnl−ợc. Độingũquảntrịviênthamgiaviệcthựchiệnkhôngcóđủnănglực. Côngnhânviênch−ađ−ợcđotạovhuấnluyệnmộtcáchđúngmực theoyêucầucủaviệcthựchiệnchiếnl−ợc. Cácyếutốmôitr−ờngbênngoinằmngoitầmkiểmsoátcủahng gâyratácđộngng−ợclại. Cánbộquảntrịcấpphòngbanch−ađảmbảolnhđạovđiềuhnh mộtcáchđúngmức. Cácnhiệmvụvbiệnphápthựchiệnchủyếuch−ađ−ợcxácđịnhmột cáchchitiết. Tr−ờngĐạihọcKinhtếQuốcdân 295
Giáotrìnhquảntrịchiếnl−ợc Hệthốngthôngtinsửdụngđểtheodõiquátrìnhthựchiệnch−at−ơng xứng. Cóthểnóirằngquátrìnhtriểnkhaithựchiệnchiếnl−ợcsuychocùngl nhữngnỗlựcphốihợptối−ugiữabayếutốgồm:yếutốkỹthuật,yếutốtác nghiệpvyếutốsảnxuất:gọitắtlTOP.CácmụctiêucủaTOP(technical perations productobjectives) đòi hỏi các nh quản trị chiến l−ợc phải tìm cáchgiảmchiphícácđầuvovtănggiátrịcácđầuratrongquátrìnhhoạt độngkinhdoanhcủacôngty. Trongquátrìnhthựchiện,doanhnghiệpcầnphảiđiềuchỉnhtiếnhnh thựcthichiếnl−ợcchophùhợpvớithựctếmôitr−ờngtácđộngvdoanh nghiệp. LawrenceHerbeniakvWilliamJoycechorằngcó4ph−ơngphápkhác nhauđểcanhiệpvoquátrìnhthựchiệnchiếnl−ợc.Mỗiph−ơngpháptuỳ thuộcvophạmvicủavấnđềmtổchứcphảiđốiphó,thờigiancầnthiếtđể giảiquyếtvấnđềny.Tấtnhiên,phạmvicủavấnđềcngrộnglớnvcng bứcbáchthìnhiệmvụcủanhquảntrịcngkhókhănhơn. Hình10.1:Cácph−ơngphápđiềuchỉnhthựchiệnchiếnl−ợc Thờigianthựchiện Dihạn Ngắnhạn Lớn Canthiệptheotrìnhtự Canthiệpphức Phạm tr−ớcsau (b) vicủa (a) vấnđề Canthiệptheodiễn Canthiệpbằngbiện chiến l−ợc biếncủahoạtđộng phápquảnlý Nhỏ (c) (d) Dihạn Ngắnhạn *Ph−ơngphápcanthiệptheodiễnbiếncủahoạtđộng (hình 10.1c): đ−ợcápdụngkhicácvấnđềcủadoanhnghiệpthựchiệncóphạmvinhỏ hẹp v không bức bách lắm. Tác động can thiệp theo diễn biến (evolutionaryinterventions)gồmnhữngquyếtđịnhthôngth−ờngchủyếu liênquanđếncácvấnđềnhânsựnhằmgiảiquyếtnhanhvấnđềhoặccải thiệnthnhtíchhoạtđộng.Ph−ơngphápnykhôngcótácdụngchuyển đổiđángkểtrongchiếnl−ợcdoanhnghiệphoặctrongthủtụcđiềuhnhcơ bản.Dođó,nókhôngbaohmýnghĩathayđổimangtínhchiếnl−ợc. 296 Tr−ờngĐạihọcKinhtếQuốcdân
Ch−ơng10:Tổchứcthựchiệnchiếnl−ợc * Ph−ơng pháp can thiệp bằng các biện pháp quản lý (managerial interventions)(Hình10.1d)cóthểchỉcầntậptrungxemxếtvgiảiquyết mộtđiểmrắcrốihaytrụctrặcnođóđangxảyrathayvìphảicùnglúcđểý đếnnhiềuviệckhácnhautrongdoanhnghiệp. *Ph−ơngphápcanthiệptheotrìnhtựtr−ớcsau(sequentialinterventions) . Ph−ơngphápcanthiệp theotrìnhtựtr−ớcsau(Hình 10.1a) can thiệp nhiềulĩnhvựckhácnhaucủadoanhnghiệptheokếhoạchvạchsẵn.Quảntrị viênnhậnthứcvduytrìcácmốiquanhệhữucơgiữanhữnglĩnhvựchoạt độngngaycảkhiphânchiavấnđềvtuầntựgiảiquyếtnótừngphầntheo mộttiếntrìnhhợplý.Sauthờigiannhiềunăm,tháng,họcóthểthựchiện mộtloạtcácthayđổicầnthiếttheođúngph−ơngphápđchọn. *Ph−ơngphápcanthiệpphứchợp(cimplexinterventions) Tuynhiên,khithờigianbịhạnchế,quảntrịhoạtđộng,dnxếpvphối hợpmộtloạtnhữngquyếtđịnhcót−ơngquanvớinhauth−ờngphảicầnmột lựcl−ợngcôngtácvớicơchếthíchhợpđểgắnbócácthnhphầnhoặcbộ phậnmôitr−ờngbênngoithìph−ơngphápcanthiệpphứchợp(Hình10.1b) tỏrahữudụng,hơnnữa,nếumôitr−ờngthayđổicngphứctạpvhỗnhợpthì tấtnhiênph−ơngphápnycầnphảiđ−ợctiếnhnhth−ờngxuyên. Sựphụthuộclẫnnhautrongquátrìnhthựchiệncácmụctiêuvsựtranh thủcácnguồnlựccóhạnkhitriểnkhaithựchiệnchiếnl−ợcth−ờngnảysinh nhiềumâuthuẫnhoặcnhữngbấtđồnggiữahaihaynhiềubênvềmộthay nhiềuvấnđề,mâuthuẫnnảysinhngaycảkhiđềramụctiêuhngnăm.Mâu thuẫnnảysinhkhicácquảntrịviênvnhhoạchđịnhchiếnl−ợcphảilựa chọncânnhắcnh−chútrọngđếnlợinhuậnngắnhạnhaysựpháttriểndi hạn;trọngtâmvolợinhuậnngắnhạnhaysựpháttriểndihạn;trọngtâm volợinhuậnhaythịphần;pháttriểnthịphầnhaytậptrungpháttriểnsản phẩm;tăngtr−ởnghaychỉnêngiữổnđịnhv.v Mâuthuẫnlkhôngtránh khỏitrongdoanhnghiệp,đặcbiệtltrongquátrìnhthựchiệnchiếnl−ợc. Mâuthuẫnkhôngphảilúcnocũnglxấu,khôngcómâuthuẫnđôikhil sựbiểuhiệnthờơvcácquảntrịviênkhókhănbiếtđ−ợcnhữngvấnđềnảy sinhtrongnộibộdoanhnghiệp.Dođódoanhnghiệpnênchủđộngnhậnbiết vđ−aranhữnggiảiphápchonhữngmâuthuẫntrongquátrìnhthựchiện chiếnl−ợcvnhữnghoạtđộngsửađổivđiềuchỉnh. Cácchiếnl−ợckinhdoanhnhấtlchiếnl−ợcmớith−ờngđòihỏiphải cósựsửađổitrongquátrìnhthựchiện.Banlnhđạocấpcaocầnphảisoạn thảocặnkẽvđềracácsửađổibằngcách:Dựbáosựmâuthuẫnvphản Tr−ờngĐạihọcKinhtếQuốcdân 297
Giáotrìnhquảntrịchiếnl−ợc ứngcóthểxảyratrongdoanhnghiệp.Bởivìnhiềunhânviênsẽnghĩrằng đâylsựthayđổinhiềutháiđộkhácnhaunh−phảnứngramặthoặcphản ứngkhôngramặt.Vìvậybanlnhđạocóthểtrùtínhđ−ợcmứcđộphản đốivớimộtthayđổinođó,nhờsửdụngph−ơngphápdựbáovthuthập dữliệukhácnhau,nhấtlph−ơngpháplắngnghe.Sauđótìmmọicáchđể giảmbớtsựphảnđốitr−ớckhiđ−arathayđổinh−thayđổiyphục,kêugọi nhânviênthamgianhiềuhơnvoviệcđ−arathựchiệnthayđổicụthể;tạo rakhôngkhíthuậnlợithựcthichiếnl−ợckinhdoanh;kêugọisựgiúpđỡ củacôngnhânviên,lmchohọphấnkhởinghĩrằngmìnhcóthamgiathực hiệnquyếtđịnhthayđổi;cầnđổimớiphongcáchlnhđạođểthuhútđ−ợcsự thamgiacủanhiềung−ời.Sựtựnguyệnthamgiacủacôngnhânviênth−ờng cógíatrịléphọphảingoanngonchấphnhmộtcáchmiễnc−ỡng. Nếusựthayđổiđộtngộtvtháiđộphảnđốigaygắtđếnmứclmtổn hạinhiềuđếnkhảnăngthnhhcông,haythậmchíkhả năng tồn tại của doanhnghiệpthìbanlnhđạocầnxemxétvấnđềsửađổichiếnl−ợc.Nh−ng doanhnghiệpcũngphảinhậnthấyrằngquátrìnhquảntrịchiếnl−ợccóthể xemnh−lquảntrịnhữngsựthayđổi. 5.Đánhgiáviệcthựchiệnchiếnl−ợc Quảntrịchiếnl−ợclmộtquátrìnhnăngđộng,nóphảitạođiềukiệnđể thực hiện thnh công các chiến l−ợc. Ngay từ khi xây dựng chiến l−ợc, doanhnghiệpcũng phảinhậnthứcđ−ợc rằng cầncónhững sửa đổi điều chỉnhchiếnl−ợckhicầnthiết.Cầntránhnhữngsửađổilớnmangtínhồạt, nh−ngcũngcầnphảixemxétsựcầnthiếtphảiđiềuchỉnhtrongtìnhthếbắt buộc,đánhgiáviệcthựchiệnchiếnl−ợclcơhộitốtđểđánhgiálạichiến l−ợccủadoanhnghiệp.Nhiềukhichiếnl−ợcđ−ợcxâydựngtỏrahonton logicvhợplýnh−nglạikhôngthểthựchiệnđ−ợcmộtcáchcóhiệuquảchỉ vìmộtsốnnnođónh−khôngđủnguồnlựchoặcnguồnlựckhôngthích hợp,hệthốngthôngtinquáyếu Trongquátrìnhtổchứcthựchiện,doanh nghiệpcầncónhữngkiểmtrađánhgiácụthể,cónhữngcanthiệphoặcsửa đổiphùhợp.Tuynhiên,khôngnênsửađổichiếnl−ợcmỗikhiphátsinh nhữngvấnđềkhôngđángkể.Chỉnênsửađổichiếnl−ợcsaukhiđđánhgiá cặnkẽvcânkhắckỹl−ỡngvthấyrằngchiếnl−ợcmớicóthểđemlại nhiềulợiíchhơnhẳnsovớichiếnl−ợchiệntạithìmớisửađổi. Đểtriểnkhaithựchiệnchiếnl−ợccóhiệuquảđòihỏidoanhnghiệpphải xâydựngđ−ợchệthốngcácchínhsáchhỗtrợthựchiệnchiếnl−ợcvkế hoạchhoạtđộngcụthể. 298 Tr−ờngĐạihọcKinhtếQuốcdân
Ch−ơng10:Tổchứcthựchiệnchiếnl−ợc iii. hệ thống chính sách v kế hoạch hỗ trợ thực hiện chiếnl−ợcchiếnl−ợc 1.Hệthốngchínhsáchhỗtrợ Chínhsáchlph−ơngtiệnđềđạtđ−ợccácmụctiêuchiếnl−ợcđđặtra. Cácchínhsáchbaogồmnhữngvănbảnh−ớngdẫn,cácquitắcvthủtục đ−ợcthiếtlậpđểhỗtrợchocácnỗlựcnhằmđạtđ−ợcmụctiêuđđềra.Các chínhsáchlnhữngchỉdẫnchoviệcđềracácquyếtđịnhtrongnhữnglĩnh vựchoạtđộngth−ờnglặplạinhiềuhoặcdiễnracótínhchukỳtrongquá trìnhthựchiệnchiếnl−ợc. Cácchínhsáchth−ờngđ−ợcratronglĩnhvựcquảntrị;tiếpthị,tichính kếtoán;sảnxuất/tácnghiệp;nghiêncứupháttriểnvhệthốngthôngtinnội bộdoanhnghiệp.Cácchínhsáchcóthểđ−ợcxâydựngởcấpcaovápdụng chotondoanhnghiệp;chínhsáchápdụngchocácbộphậnvphòngban chứcnăngcụthể.Chínhsáchcũngnh−cácmụctiêuhngnămđặcbiệtquan trọngtrongviệcthựchiệnchiếnl−ợcvìchúngbaoquátnhữngmongđợikỳ vọngcủanhânviênvquảntrịviêntrongtondoanhnghiệp.Cácchínhsách chophépsựhợptácđồngbộtrongtondoanhnghiệpvgiữacácphòngban vnộibộcácphânx−ởng.Nóđảmbảochosựgiảiquyếtmọivấnđềnảy sinhtrongdoanhnghiệpmộtcáchnhấtquántrongquá trình tổ chức thực hiệnchiếnl−ợc. Tổchứcthựchiệnchiếnl−ợcthnhcôngphụthuộcvosựhợptácchặt chẽgiữatấtcảcácquảntrịviênchứcnăngvcác bộ phận trong doanh nghiệp. Phòng tiếp thị tr−ờng chịu nj thực hiện chiến l−ợc đòi hỏi có sự giătng đáng kể về doanh số bán hng trong khu vực thị tr−ờng mới với nhữngsảnphẩmmớihoặccảitiến.Cácnhquảntrịtichínhvkếtoánphải đềracácph−ơngphápthựchiệnchiếnl−ợcmộtcáchhiệuquảvớichiphíl thấpnhấtvvớirủirotốithiểuchodoanhnghiệp.Cácquảntrịviênkỹthuật vcôngnghệlạiphảisaochépcáccôngnghệphứctạphaypháttriểncông nghmớiđểthựchiệnthnhcôngchiếnl−ợc.Hệthốngthôngtinquảnlýnội bộdoanhnghiệpphảiđảmbảothôngsuốtnh−mộtcôngcụhữuhiệutrong quátrìnhtổchứcthựchiệnchiếnl−ợc;đảmbảohiệulựccủabộmáyquản trị.Vaitròvsựnỗlựccủacácnhquảntrịtrongcáclĩnhvựcchứcnăngv bộphậnsẽquyếtđịnhphầnlớnsựthnhcôngcủadoanhnghiệp. Cácchínhsáchvềtichínhkếtoán,tiếpthị;sảnxuấttácnghiệp;nhân sự;nghiêncứupháttriểnvhệthốngthôngtinlnhữngcôngcụquantrọng Tr−ờngĐạihọcKinhtếQuốcdân 299
Giáotrìnhquảntrịchiếnl−ợc đểthựchiệnchiếnl−ợccóhiệuquả.Trongphầnnychúngtachỉđềcậpđến nhữngvấnđềcơbảnnhấtcủacácchínhsáchhỗtrợ chothựchiện chiến l−ợc. a)Cácchínhsáchvềmarketing: Cónhiềuyếutốquantrọngtácđộng đếnviệcthựchiệnchiếnl−ợc,trongkhuônkhổcủa ch−ơng ny chúng ta khôngthểnêuhếtđ−ợc.Tuynhiêndoanhnghiệpth−ờngđ−arachínhsách sau: Chính sách phối hợp: Quyết định doanh nghiệp sử dụng phân phối kênhđộcquyềnhaynhiềukênhphânphối. Chínhsáchvềquảngcáo: Xácđịnhnênquảngcáorầmrộth−athớthay khôngquảngcáo;cáchthứcquảngcáo. Chínhsáchđốivớikháchhng: Hạnchế(haykhông)kinhdoanhvới mộtkháchhngriênglẻ;Bảohnhhontonhaybảohnhhạnchế;Th−ởng chonhữngng−ờibánhngchỉdựatrêntiềnhoahồng. Chínhsáchvềgiá: Quiđịnhphạmvichungtrongviệcđịnhgiábánsản phẩmtrongphạmvitondoanhnghiệp. Chínhsáchphânđoạnthịtr−ờng sửdụngrộngritronggiaiđoạnđầu thựchiệnchínhsáchchiếnl−ợc,đặcbiệtcôngtychuyêndoanhvcôngty nhỏ,chínhsáchnycóýnghĩaquantrọngtrongviệctổchứcthựchiệnchiến l−ợc.Bởivì,nhữngchiếnl−ợcnh−pháttriểnthịtr−ờng,pháttriểnsảnphẩm, thâmnhậpthịtr−ờngvđadạnghoáđòihỏisựgiatăngsốhngbánthông quasảnphẩmthịtr−ờngmới.Đểthựchiệnthnhcôngcácchiếnl−ợcny phảicóph−ơngphápphânđoạnthịtr−ờnghợplývtiếnbộhơn.Hơnnữa, chínhsáchphânđoạnthịtr−ờnghợplýchophépdoanhnghiệpsửdụngcó hiệuquảcácnguồnlựchạnchế,vìnókhôngcònđòihỏisảnxuấtđạitr, phânphốitiêuthụrộngrivquảngcáorầmrộ.Nóđảmbảochocôngty nhỏcạnhtranhthnhcôngvớicôngtylớnnhờtốiđahoálợinhuậntrênmột đơnvịvdoanhsốbánhngtrênmộtphânđoạnthịtr−ờng. Chínhsáchphânđoạnthịtr−ờngsẽtácđộngtrựctiếpvchitiếtđếntất cả các hoạt động tiếp thị khác của doanh nghiệp. Sau khi phân đoạn thị tr−ờng,doanhnghiệpcầnxácđịnhnhómkháchhngmụctiêuđểdựavođí tậptrungcácnỗlựctiếpthịnhằmthoảmnnhữngnhucầuvmongmuốn củakháchhngnyhaynóicáchkháclphảixácđịnhchínhsáchvềmặt hnvcácloạidịchvụmdoanhnghiệpđápứngtốtnhấtchokháchhng củamình. 300 Tr−ờngĐạihọcKinhtếQuốcdân
Ch−ơng10:Tổchứcthựchiệnchiếnl−ợc b)Chínhsáchnhânsự :Trongquảntrịchiếnl−ợcthìchínhsáchnhânsự th−ờngđềcậpđếnviệcgắnthnhtíchvl−ơngth−ởngvớiviệcthựchiện chiếnl−ợc;chếđộđingộthốngnhất;giảiquyếtcácmâuthuẫntrongnộibộ vtạoramôitr−ờngvănhoáhỗtrợchoviệcthựchiệnchiếnl−ợc. Mộthệthốngkhenth−ởngcủadoanhnghiệplmthếnocóthểgắnbó chặtchẽhơnvớihoạtđộngcủachiếnl−ợc;Cácquyếtđịnhvềtăngl−ơng, cáckhoảntrảchocôngtrạngvtiềnl−ơnglmthếnocóthểgắnchặtchẽ lờigiảiđápnođ−ợcchấpnhậnrộngrichonhững câuhỏiny,nh− hệ thống th−ởng v cơ chế khuyến khích động viên cán bộ công nhân viên trongtondoanhnghiệpcóýnghĩarấtquantrọngtrongviệcthựchiệnchiến l−ợc. Cơchếth−ờngphảidựatrêncơsởcácmụctiêuhngnăm;vídụnh−:tỷ lệphầntrămtiềnth−ởnghngnămcủamộtquảntrịviêncóthểdonhững kếtquảngắnhạnđốivớikếtquảdihạn,nênthayđổitheocấpbậcthứtự trongcôngty:chẳnghạntiềnth−ởngchonhđiềuhnhcấpcaohngnăm cóthểđ−ợcquyếtđịnhtrêncơsở75%ngắnhạnv25%dihạn. Lợitứctrênmỗicổphần,tiêuthứcphânphốilợinhuậnvthunhập.Tiêu chuẩnvềdoanhsố,lợinhuận,năngsuất,chấtl−ợngvantonlnhữngtiêu chuẩnđểgắnthnhtíchvl−ơngth−ởngvớinhữngthực hiện chiến l−ợc kinhdoanh. Tạoramôitr−ờngvănhoáhỗtrợchothựchiệnchiếnl−ợccũnglmột vấnđềmcácdoanhnghiệpcầnl−utâm.Nhquảntrịnêncốgắnggiữgìn, nhấnmạnhvdựavonhữngkhíacạnhnétvănhoáhiệntạinot−ơngphản vớichiếnl−ợcmớiđ−aracũngđ−ợcxácđịnhvthayđổikhithựchiệncác chiếnl−ợcmới.Thôngth−ờngcácchiếnl−ợcmớith−ờngbịchiphốibởithị tr−ờngvsựcạnhtranh.Dođóthayđổinétvănhoácủacôngtychophùhợp vớichiếnl−ợcmớith−ờnghiệuquảhơnviệcthaymộtchiếnl−ợcđểphùhợp vớimôitr−ờngvănhoáhiệntạicónhiềuph−ơngphápđểthayđổivănhoá củadoanhnghiệpnh−tuyểndụng,huấnluyện,đotạo,thuyênchuyểnthăng tiến,cơcấulạitổchứccủacôngty. c)Cácchínhsáchvềtichínhcótácđộngrấtlớnđếnhiệuquảvtiến trìnhthựchiệnchiếnl−ợc.Cácchínhsáchcóvaitròquantrọngtrong tổ chứcthựchiệnchiếnl−ợcnh−:chínhsáchsángtạovốncầnthiếtchothực hiệnchiếnl−ợc,dựtoánngânsáchtichính;chínhsáchthumua,chínhsách chiali;chínhsáchtiềnmặt Cụthểnh−: Tr−ờngĐạihọcKinhtếQuốcdân 301
Giáotrìnhquảntrịchiếnl−ợc +Đểthựchiệnchiếnl−ợcđòihỏicóđủvốn.Bêncạnhlợinhuậnthu đ−ợctừcáchoạtđộngkinhdoanh,doanhnghiệpcòncóhainguồnvốncơ bản:cáckhoảnnợvvốncổphầnth−ờng.Việcquyđịnhtỷlệhợplýtrong cơcấuvốncủanócóthểcũnglyếutốthnhcôngcủachiếnl−ợc. +Tạorađủvốnđểthựchiệncácchiếnl−ợc.Vấnđềnyđòihỏicác côngtyphảilmbảnbáocáotichínhdựtrùbaogồmdoanhsốbánhng, chiphílợinhuận,chiphíhnhchính,thuế,vốn,tiềnmặt,cáckhoảnphải thu,hngtồnkho,tổngvốnl−uđộng,đấtđainhx−ởngvmáymócthiếtbị trừkhấuhao Việcphântíchcáckhoảntichínhdựtoáncóphầnquantrọngđángkể trongdoanhnghiệpthựchiệnchiếnl−ợcvìnóchophépdoanhnghiệpxem xétkếtquảkỳvọngcủanhiềubiệnphápvph−ơngánthựchiệnchiếnl−ợc khácnhau.Loạiphântíchnyth−ờngđ−ợcsửdụngđểdựđoánảnhh−ởng củacácquyếtđịnhkhácnhautrongquátrìnhthựchiệnchiếnl−ợc.Chẳng hạntăngchiphíchohoạtđộngnghiêncứuvpháttriểnlên70%đểhỗtrợ chochiếnl−ợcpháttriểnsảnphẩmv.v thìtìnhhìnhtichínhcủanósẽtạo ravcóđảmbảoviệcthựchiệnđồngbộmụctiêuchiếnl−ợcđđặtrahay không,cóđảmbảochosựtồntạivpháttriểncủadoanhnghiệphaykhông. Hầunh−cácchínhsáchđòihỏilậpcácbảnbáocáotichínhdựkiếncho ítnhấtl3nămmỗikhidoanhnghiệptìmkiếmnguồnvốn.Bảngbáocáo thunhậpvbảngtổngkếttisảndựtoánchophépdoanhnghiệpxácđịnh đ−ợccácchỉsốtichínhdựkiếntrongnhữngđiềukiệnthựchiệnchiếnl−ợc khác nhau. Khi so sánh với năm tr−ớc vvớimức bình quân chung của ngnhthìcácchỉsốvềtichínhlnhữngcăncứđánhgiámứcđộkhảthi củacácph−ơngánthựchiệnchiếnl−ợckhácnhau. Doanhnghiệpcũngphảilmcácdựthảongânsáchtichínhlmộtti liệumôtảchitiếtvốnsẽđ−ợccungcấpvchitiêunh−thếnotrongmột khoảngthờigianxâydựng.Mặcdùviệclậpbảngdựthảongânsáchhng nămlcôngviệcđánhgiágiátrịcủadoanhnghiệp,lhoạtđộngtrungtâm đểthựchiệnchiếnl−ợcliênkếttậptrungvđadạnghoáth−ờngđ−ợcthực hiệnbằngcáchmualạicácdoanhnghiệpkhác. d) Chính sách công nghệ . Những chiến l−ợc nh− phát triển sản phẩm; thâmnhậpthịtr−ờngvđadạnghoá đòihỏinhữngđónggópđángkểcủa bộphậnnghiêncứuvtriểnkhai.Cácchínhsáchvềcôngnghệcótínhchất kích thích những nỗ lực trong thực hiện chiến l−ợc cải tạo v đổi mới sản phẩm;cảitiếnvđổimớiquytrìnhcôngnghệ Cácchínhsáchnytạođiều 302 Tr−ờngĐạihọcKinhtếQuốcdân
Ch−ơng10:Tổchứcthựchiệnchiếnl−ợc kiện cho doanh nghiệp nâng cao khả năng cạnh tranh v giúp cho doanh nghiệpcóthểtậndụngđ−ợcnhiềucơhộitrênthịtr−ờng. e)Chínhsáchđầut−chohệthốngthôngtinquảntrị .Việcnhậnratầm quantrọngcủavấnđềthiếtlậpmộthệthốngthôngtinhiệuquảtrongnộibộ doanhnghiệpsẽkhôngcònlsựlựachọntrongt−ơnglai,mnótrởthnh mộtđòihỏiđặtrachocácdoanhnghiệphiệnnay.Đốivớinhiềungnh,thông tinđangtrởthnhyếutốquantrọngnhấtphânbiệtsựthnhcônghaythấtbại củacáccôngty.Quátrìnhquảntrịchiếnl−ợctạođiềukiệnhếtsứcdễdng trongnhữngcôngtycóhệthốngthôngtinhiệuquả.Nhiềucôngtyđangthiết lậpph−ơngphápmớichohệthốngthôngtin,ph−ơngphápkếthợpnhữnghiểu biếtvềkỹthuậtcủacácchuyêngiamáyvitínhvớitầmnhìnxa,trôngrộng củacácnhquảntrịcấpcao.Nhữngchínhsáchnh−:chínhsáchđầut−cho mạngl−ớithôngtinnộibộdoanhnghiệp;chínhsáchđotạobồid−ỡngcho độingũquảntrịviên sẽchophépthúcđẩypháttriểnhệthốngthôngtinkích thíchviệcthựchiệnchiếnl−ợcởnhiềucôngty. Thunhập,truytìmvdựtrữthôngtincóthểđ−ợcsửdụngđểhìnhthnh lợithếcạnhtranhtheonhữngcáchnh−giámsátcácnhcungcấp,thôngtin chocácnhquảntrịvcácnhânviên,kếthợpcáchoạtđộnggiữacácphòng ban,vquảntrịngânquỹ.Cũngnh−hngtồnkhovnguồnlực,thôngtin, đangtrởthnhmộttisảnquígiácóthểđ−ợckiểmsoátvquảntrị.Những côngtythựchiệncácchiếnl−ợcbằngcáchsửdụngcácthôngtintốtnhấtsẽ h−ởngđ−ợclợithếcạnhtranhvođầuthếkỷXXI. Mộthệthốngthôngtintốtcóthểchophépcôngtygiảmđ−ợcchiphí.Sự thôngtinliênlạctrựctiếpgiữacácnhcungcấp,nhsảnxuất,nhtiếpthị vkháchhngcóthểliênkếtcácyếutốcủamộtchuỗigiátrịlạivớinhau chodùchúngnằmtrongmộtdoanhnghiệp.Việccảitiếnhệthốngthôngtin cũngth−ờngdẫnđếnsựcảitiếnvềchấtl−ợngvdịchvụ. 2.Kếhoạchhoạtđộng Mộttrongcácnộidungchuyếucủaviệcxâydựngkếhoạchhoạtđộngl đềranộidungcụthểnhữngcôngviệcvcácbiệnpháphoặccácb−ớccần tiếnhnhđểthựchiệnmộtnhiệmvụhoặcmụctiêuchiếnl−ợcnođó.Thí dụ,đơnvịcấpd−ớicủacôngtycóthểđềracácch−ơngtrìnhvềđotạo, huấnluyện,quảngcáohiệnđạihoánhmáyvpháttriểnsảnphẩmmới. Ngânsáchđềranhữngchiphícầnthiếtchocáchoạtđộngtrong ch−ơng trình hoạt động. Các thủ tục l hệ thống v trình tự các b−ớc hoặc các Tr−ờngĐạihọcKinhtếQuốcdân 303
Giáotrìnhquảntrịchiếnl−ợc ph−ơngphápđ−ợcđềrathựchiệnmộtnhiệmvụhaymộtcôngviệccụthể. Thủtụclcácquiđịnhh−ớngdẫnchonhânviêntrongcáclĩnhvựcgiải quyếtnhữngvấnđềphátsinhtrongthựctếchiếnl−ợc,kếhoạchhnhđộng, ngânsáchvthủtụcnhằmđịnhh−ớngchocáchoạtđộngth−ờngngycủa doanhnghiệpphảigắnliềnvớiviệcthựchiệnchiếnl−ợc. Xâydựngkếhoạchhoạtđộngphảixácđịnhrõnhữngmụctiêucầnđạt đ−ợctrongtừngkhoảngthờigianngắnvcácmụctiêunyđ−ợccụthểhoá từmụctiêutổngquátcủadoanhnghiệp.Kếhoạchnyphảiđ−ợcxácđịnhrõ chotừngđơnvịtrongdoanhnghiệp;tiếnhnhphâncôngng−ờichịutrách nhiệmởtừngkhâutrongtừngcôngviệc;quiđịnhrõrngcơchếđiềuhnh vtráchnhiệmcánhân. Mụcđíchcủaviệcxâydựngkếhoạchhnhđộnglnhằmđảmbảocho mọihoạtđộngcủadoanhnghiệpđ−ợcthựchiệncóhiệuquảvtậptrungvo thựchiệnchiếnl−ợccủađơnvịcơsởvcủacôngty. Việcxácđịnhkếhoạchhnhđộngcóýnghĩađặcbiệtquantrọngcảvề lýluậnvthựctiễnvìđâylnhữngch−ơngtrìnhhnhđộngcụthể,xácđịnh rõmụctiêuphấnđấucủatừngbộphậntrongtừnggiaiđoạnnhấtđịnhtạocơ sởvữngchắcchoviệcthựchiệncácmụctiêuhngnămvquántriệtđầyđủ quanđiểmchiếnl−ợccủadoanhnghiệp,đồngthờiđảmbảosựphốikếthợp chặtchẽgiữacácbộphậnvđơnvịtrongtondoanhnghiệptrongquátrình thựchiệnchiếnl−ợc. Tómtắt:Tổchứcthựchiệnchiếnl−ợckinhdoanhthnhcôngphụthuộc vosựhợptácgiữatấtcảcácnhquảntrịtrongmộtdoanhnghiệp.Việc thực hiện chiến l−ợc ảnh h−ởng đến ton bộ các hoạt động của công ty, doanhnghiệptừtrênxuốngd−ới.Nótácđộngmạnhđếntấtcảcáclĩnhvực kinhdoanhtheochứcnăngvtheotừngđơnvịkinhdoanhriêngbiệt. Tiếntrìnhtriểnkhaithựchiệnchiếnl−ợcbaogồm5b−ớccầntuânthủ đểđảmbảochiếnl−ợcđ−ợcthựchiệnhữuhiệu,trongđóviệcxâydựngcơ cấutổchứcgiữvaitròhếtsứcquantrọng.Mặtkhácviệcthựcthichiếnl−ợc cònphụthuộcvoviệcxácđịnhmụctiêucụthểhngnăm,cácchínhsách, phânbổnguồnlực,quảntrịmâuthuẫn,xâydựngcơcấutổchức,gắnthnh tíchvớil−ơngth−ởng,víhcủatcsvcácvấnđềvềmarketing,tichínhngân sách nhữngvấnđềnyđòihỏing−ờiquảntrịphảinhậnthứcđầyđủvaitrò vsựtácđộngcủanótrongquátrìnhthựchiệnchiếnl−ợc. Có4ph−ơngh−ớngkhácnhauđểđiềuchỉnhvgiảiquyếtcácvấnđề nảysinhtrongthựchiệnchiếnl−ợctuỳtheophạmvicủavấnđềcầnđốiphó 304 Tr−ờngĐạihọcKinhtếQuốcdân
Ch−ơng10:Tổchứcthựchiệnchiếnl−ợc vthờigiancầnthiếtđểgiảiquyếtvấnđề:Canthiệp theo diễn biến hoạt động;Canthiệpbằngbiệnphápquảnlý. Thựchiệncácchiếnl−ợckhôngphảilmộtnhiệmvụdễdng.Nh−ng suychocùng,đólnhữngnỗlựcphốihợptối−ugiữa3yếutốtrongquá trìnhhoạtđộngkinhdoanhcủacôngty. iV.ýnghĩaiV.ýnghĩacủaviệclựachọncơcấutổchứccủaviệclựachọncơcấutổchứccủaviệclựachọncơcấutổchức 1.Kháiniệmcơcấutổchức Cơcấutổchứclnềntảngvềmặttổchứccủadoanhnghiệp.Cơcấutổ chứccủadoanhnghiệpltổnghợpcácbộphậnđ−ợcchuyênmônhoá,có những trách nhiệm v quyền hạn nhất định, mối liên hệ v quan hệ phụ thuộclẫnnhauđ−ợcbốtrítheotừngcấpnhằmđảmbảothựchiệncácchức năngquảntrịvthựchiệnmụctiêuchungcủadoanhnghiệp. Cơcấutổchứcđ−ợcthiếtkếthnhcácbộphậnquảntrịvcáccấpquản trị.Bộphậnquảntrịlmộtđơnvịriêngbiệtchuyênmônhoánhữngchức năngquảntrịnhấtđịnh.Cấpquảntrịlsựthốngnhất tất cả các bộ phận quảntrịphảnánhsựphânchiachứcnăngquảntrịtheochiềungang,cònsố cấpquảntrịthểhiệnsựphânchiachứcnăngquảntrịtheochiềudọc. 2.Căncứthiếtkếcơcấutổchức Cácdoanhnghiệpphảilmviệcnykhihọxâydựnghoặcđiềuchỉnhcơ cấutổchứccủamìnhchophùhợpvớiyêucầucủaviệcthựchiệnchiếnl−ợc. Khithiếtkếcơcấutổchứcth−ờngdựavonhữngcăncứsau: Trìnhđộchuyênmônhoá Khithiếtkếcơcấutổchứcphảicăncứvotrìnhđộchuyênmônhoá trongquảntrịđểtiếnhnhphâncôngnhiệmvụchotừngquảntrịviênv từngnhómcôngtác,đồngthờiphânchiatừngcỉantrịviênvtừngnhóm côngtác,đồngthờiphânchiacácphòngbanquaviệcphốihợpvhợptác giữacácquảntrịviênvnhómcôngtáctrongtừngbộphận,phòngbanv cấpquảntrị. Tiêuchuẩnhoátrongtổchức Khithiếtkếcơcấutổchứcdoanhnghiệpth−ờngđ−aranhữngtiêuchuẩn hoánhằmđảmbảocáchoạtđộngđ−ợctiếnhnhnh−đđịnh.Nhiềuloại tiêuchuẩnđ−ợcthiếtlậpnhằmhợpthứchoácáchoạtđộngvnhữngmối quanhệtrongnộibộdoanhnghiệp.Tiêuchuẩnhoátạorasựthốngnhấtv sựnhấtquántrongtondoanhnghiệp.Cácdoanhnghiệpth−ờngquyđịnhrõ Tr−ờngĐạihọcKinhtếQuốcdân 305
Giáotrìnhquảntrịchiếnl−ợc nhữngcôngviệc,nhiệmvụvcơchếđiềuhnh,quyềnhạncủacáccánbộ vbộphậntronghệthốngnộiqui,quiđịnhnhằmtiêuchuẩnhoácôngviệc của đơn vị mình. Bằng cách đó doanh nghiệp có thể hợp thức hoá các ch−ơngtrìnhtuyểnchọnvđotạonhânsựđểtiêuchuẩnhoácáckỹnăng củalựcl−ợngnhânsựtrongtondoanhnghiệpvnhiềuhoạtđộngtrongtổ chức. Phốihợpcáchoạtđộngtrongtổchức Khiphâncôngcôngviệccngsâuthìđòihỏisựhợptáccngrộng,đòi hỏisựphốihợpcáchoạtđộngcủanhiềuphòng,banchứcnăngvcácbộ phậntrongnộibộdoanhnghiệp.Cáccơchếtiêuchuẩnhoásẽgiúpchoviệc phốihợpcáchoạtđộngtrongtổchứcđ−ợcdễdnghơn,đặcbiệttrongcác tổchứcđơngiản.Tuynhiênkhicôngviệccngtrởnênphứctạpvớiyêucầu chuyênmônhoácaothìtiêuchuẩnhoákhôngthôikhócóthểgiúpchoviệc phốihợphoạtđộngđạthiệuquảmongmuốn. Cơ chế phối kết hợp hoạt động biểu thị ph−ơng cách m một doanh nghiệpnỗlựcphốihợpconng−ờitrongtổchứcvớicácbộphậnchứcnăng đểhonthnhnhiệmvụcủadoanhnghiệp.Mộtcơcấu tổ chức đảm bảo đ−ợcphốihợpchặtchẽcóýnghĩarấtlớntrongviệctổchứcthựchiệnchiến l−ợc.Bởivìnógiúpchoquảntrịchiếnl−ợcđánhgiáthnhtíchkiểmsoátv điềuchỉnhcácsailệchtrongquátrìnhthựchiệnchiếnl−ợc. Mứcđộphâncấpvphânquyềntrongtổchức Trongcơcấutổchứctậpquyềnthìchỉcóquảntrịviêncấpcaomớicó quyềnthamgiavoquátrìnhraquyếtđịnh,thậmchícókhiquyềnthamgia voquátrìnhraquyếtđịnh,thậmchícókhiquyềnhnhtậptrungvomột cánhânlnhđạo.Trongkhiđótrongcơcấutổchứcphânquyềnthìnhiệm vụraquyếtđịnhđ−ợcgiaochocácquảntrịviêntrunggianvquảntrịviên cơsởtuỳtheonhữngnhiệmvụmhọđảmnhậnvtheođónhữngquyềnhạn chínhthứccũngđ−ợcgiaoxuốngchocấpd−ớitrongcơcấutổchức.Dođó mứcđộphânquyềnvtậpquyềncũngchiphốiđếnviệcthiếtkếcơcấutổ chứccủadoanhnghiệp. Tầmquảntrị Tầmquảntrịcòngọilsốl−ợngcấpd−ớimmộtnhquảntrịcấptrên cóthểtrựctiếpquảnlý.Phạmvivtầmquảntrịcóýnghĩatrongviệcxác địnhsốcấpvquymôcủacácbộphậnquảntrịtrongkhithiếtkếcơcấutổ chứcchodoanhnghiệp. 306 Tr−ờngĐạihọcKinhtếQuốcdân
Ch−ơng10:Tổchứcthựchiệnchiếnl−ợc Ngoirakhithiếtkếcơcấutổchứccònphảicăncứvoquymôhoạt động,đặcđiểmkinhtếkỹthuậtvmụctiêuchiếnl−ợcđặtra. 3. ýýý nghĩa của việc thiết kế cơ cấu tổchức trong thực hiện chiếnl−ợc Chiếnl−ợcđ−ợcthựchiệnthôngquaviệcthiếtkếtổchức.Bởivìthựcchất củaviệcthựchiệnchiếnl−ợclcáchmdoanhnghiệptạorasựsắpxếpbốtrí vcơchếhoạtđộngcủatổchứcchophépdoanhnghiệpcóthểtheođuổichiến l−ợccủamìnhmộtcáchcóhiệuquảnhất.Thiếtkếtổchứccóliênquanđến việclựachọnsựkếthợpgiữacơcấutổchứcvhệthốngkiểmtrađảmbảo chocôngtythựchiệnchiếnl−ợccủamìnhmộtcáchcóhiệuquảnhất.Nócho phéptạoravduytrìlợithếcạnhtranhcủadoanhnghiệptạorasựsắpxếpbố trívcơchếhoạtđộngcủatổchứcchophépdoanhnghiệpcóthểtheođuổi chiếnl−ợccủamìnhmộtcáchcóhiệuquảnhất.Thiếtkếtổchứccóliênquan đếnviệclựachọnsựkếthợpgiữacơcấutổchứcvhệthốngkiểmtrađảm bảochocôngtythựchiệnchiếnl−ợccủamìnhmộtcáchcóhiệuquảnhất.Nó chophéptạoravduytrìlợithếcạnhtranhcủadoanhnghiệp. Vaitròquantrọngcủacơcấutổchứcthểhiệntrênhaikhíacạnh:(1) Điềuphốicáchoạtđộngcủanhânviênđểhọcóthểlmviệcvớinhauv thựchiệnchiếnl−ợcmộtcáchcóhiệuquảnhấtnhằmtạoralợithếcạnh tranh. (2) khuyến khích động viên các nhân viên v đ−a ra một cơ chế khuyếnkhíchđộngviênchocácnhânviênhọcph−ơngpháplmviệcmới. Cơcấutổchứcđịnhh−ớngmcácnhânviênứngxửvquyđịnhsẽhoạt độngnh−thếnotrongvịtrícủatổchức.Nếumộtbangiámđốcđiềuhnh muốnbiếttạisaoviệcracácquyđịnhtrongdoanhnghiệpth−ờngmấtnhiều thờigian,hoặctạisaolạithiếusựhợptácgiữabộphậnbánhngvcác khâusảnxuất;hoặctạisaoviệcđổimớisảnphẩmquáchậm,thìcầnphải xemxétviệcthiếtkếcơcấutổchứcđhợplých−avphảiphântíchxemcơ cấutổchứccơsởđđiềuphốivđộngviêncáchnhviứngxửcủanhân viênnh−thếno.Thiếtkếtổchứchợplýchophépdoanhnghiệpnângao khảnăngcạnhtranhvthuậnlợitrongtổchứcthựchiệnchiếnl−ợc. Nh−chúngtađbiết,mỗichứcnăngcủadoanhnghiệpcầnđ−ợctriển khaitrongt−ơngquanvớicáchoạtđộngtạoragiátrịmđểlmnângcao hiệuquả,chấtl−ợng,đổimớicôngnghệhoặctrách nhiệmđốivớikhách hng.Vìvậycơcấuđ−ợcthiếtkếphảichophépnócóthểthựchiệnđ−ợc cácchứcnăng,kỹnăngcủamìnhđ−ợcchuyênmônhoávcóhiệulực.Tuy Tr−ờngĐạihọcKinhtếQuốcdân 307
Giáotrìnhquảntrịchiếnl−ợc nhiên,khicácchứcnăngnycngđ−ợcchuyênmônhoáthìchúngth−ờng chỉbắtđầutheođuổimụctiêuriêngcủamìnhmquênmấtsựcầnthiếtphải liênhệvphốihợpvớicácchứcnăngkhác.Vídụ,mụctiêucủachứcnăng nghiêncứuvtriểnkhai,ltrọngtâmvođổimớicôngnghvthiếtkếsản phẩmtrongkhiđómụctiêucủachứcnăngsảnxuấtth−ờngxoayquanhviệc nângcaohiệuquả.Nếuđểtựchúngthìcácchứcnăngsẽítliênhệvớinhau vkhiđósẽcónhiềukhókhăntrongtổchứcthựchiện. Mụctiêucủathiếtkếcơcấutổchứclđ−arađ−ợcmộtcơchếmqua đócácquảntrịviêncóthểphốihợpcáchoạtđộng của nhiều chức năng trongtondoanhnghiệpnhằmthựchiệnmụctiêuchungcủadoanhnghiệp. 4.Nhữngnộidungcơbảntrongthiếtkếcơcấutổchức Khithiếtkếcơcấutổchứcth−ờngbắtđầutừviệc phân cấp v phân quyềnđểhìnhthnhcácbộphậncơbảncủacơcấutổchức. +Phânquyềnlcáchmcôngtysửdụngđểbốtrínhânsựvcácnguồn lựcvotừngnhiệmvụcủacácchứcnănghoặccácđơnvịcơsởtrongdoanh nghiệp.Mộttổchứccầnphảixâydựngcơcấutổchức sao cho các chức năngvcácđơnvịcơsởkhácnhaucóthểphốihợpnhữnghoạtđộngcủa mìnhnhằmtheođuổichiếnl−ợccủacôngtymộtcáchcóhiệuquả. Phânquyềnđềcậpđếncáchmcôngtyphânchiaquyền lực cho các chứcnăngvđơnvịcơsởvtậptrunghoáđềcậpđếncáchhợptáckếthợp cácbộphậnlạivớinhau.Haiquátrìnhnyquyđịnhđếnviệccơcấutổchức sẽvậnhnhnh−thếnovớinhau.Haiquátrìnhnyquyđịnhđếnviệccơ cấutổchứcsẽvậnhnhnh−thếnotrongquátrìnhthựchiệnchiếnl−ợcđ lựachọncủahọ. Việcvậnhnhmộtcơcấunhằmphốihợpvkhuyếnkhíchcáchoạtđộng mụctiêuth−ờngrấttốnkém.Nhữngchiphíchoviệcvậnhnhmộtcơcấutổ chứccòngọilchiphíquảnlýhnhchính.Mộtcơcấucngphứctạptứcl cótrìnhđộphânquyềnvtậptrunghoácaothìchiphíquảnlýhnhchính cngcao.Nếudoanhnghiệpphânquyềncngsâuthìcácquảntrịviêncng đ−ợcchuyênmônhoátrongtừngnhiệmvụcủamình,sẽđòihỏinhiềunguồn lựcđểthựchiệnnhiệmvụcủamìnhmộtcáchcóhiệuquả,đồngthờichiphí choquảntrịviêncũngrấtcao,dođóchiphíquảnlýhnhchínhcnglớn. T−ơngtự,nếutậpquyềncaothìthờigianquảnlýcũngđòihỏinhiềuchocác cuộchọptayđôiđểphốihợpcáchoạtđộngchứcnăngvchiphíquảnlý cũngsảnxuấttăngtheo. 308 Tr−ờngĐạihọcKinhtếQuốcdân
Ch−ơng10:Tổchứcthựchiệnchiếnl−ợc Nếuchiphíquảnlýhnhchínhquálớnkhitổchứcthựchiệnchiếnl−ợc sẽlmgiảmlợinhuậncủacôngtyrấtnhanhvnhanh hơn cả việc hình thnhmộtchiếnl−ợctồivvìthếcótácđộngtrựctiếpđếnkếtquảthựchiện củacôngty.Vìvậyviệcthiếtkếcơcấutổchứckhôngtốt,chẳnghạnnh−: quánhiềucấpquảntrịhoặcmốilêinhệkhônghợplýsẽlmchochiphí quảnlýhnhchínhcaovcóthểtrựctiếplmgiảmlợinhuậncủacôngty. Tráilại,nếuthiếtkếcơcấutổchứchợplý,cóthểtiếtkiệmđ−ợcchiphí quảnlýhnhchínhvtạođiềukiệnchocôngtycólợithếvềchiphíthấpđể nângcaolợinhuận. Việcthiếtkếtổchứccũngtácđộngđếnthunhậpcủacôngty.Nếucác nhquảntrịchiếnl−ợcchọnđúngcơcấutổchứcchoviệcphốihợpcáchoạt độngtạoragiátrị,nósẽnângcaokhảnăngtạogiátrịcủacôngty,cóthể bánđ−ợcgiácaovvìthếthunhậpcủacôngtysẽtăng.Chínhvìvậy,việc thiếtkếcơcấutổchứclvấnđềsốngcòncủacôngty.Trongmôitr−ờng cạnhtranhngynayngycngnhiềudoanhnghiệpđangcảitổvsắpxếp lạitổchứccủahọđểnângcaokếtquảhoạtđộngsảnxuất,kinhdoanhbằng cáchthiếtkếmộtcơcấutổchứchợplý. Hình10.2:Thiếtkếtổchứclmtănglợinhuậnnh−thếno Thiếtkếcơcấutổchứctốt Tiếtkiệmchiphí Nângcaokhảnăngtạogiátrị quảnlýhnhchính củadoanhnghiệp củacơcấutổchức Dẫntớilợithếvềchi DẫntớilợithếphânhoáSFv khanăngđòigiácao phíthấp Tănglợinhuận +Phâncấp:Mụcđíchcủaphâncấplđặctr−nghoámốiliênhệbáocáo mnóchophépliênkếtmọinhânviên,nhiệmvụvcácchứcnăngởtấtcả cáccấpcủadoanhnghiệp.Vấnđềcơbảnldoanhnghiệpphảilựachọnsố l−ợngcáccấpquảntrịhợplývxácđịnhtầmquảnlýchínhxácđểthiếtkế cơcấutổchứchợplýnhất.Cáccấptổchứctừtrênxuốnghìnhthnhcơcấu Tr−ờngĐạihọcKinhtếQuốcdân 309
Giáotrìnhquảntrịchiếnl−ợc tráchnhiệmtừtrênxuống. Vấnđềđặtratrongthiếtkếtổchứclxácđịnhsốcấpcủacơcấu.Các doanhnghiệpchọnsốl−ơngcấpquảntrịcầndựatrêncơsởchiếnl−ợccủa mìnhvcácnhiệmvụchứcnăngđểthựchiệnchiếnl−ợcchungcủadoanh nghiệp.Đồngthờiquyđịnhcácquytắc,quyềnhạnvtráchnhiệmtrongtổ chứcphảiphuhợpvớiyêucầucủachiếnl−ợctổngquát,chiếnl−ợckinh doanhvchiếnl−ợcchứcnăng. Phâncấpvliênkếthộinhậplhaiquanđiểmthiếtkếquyđịnhđếncơ cấuhoạtđộngnh−thếno.Mứcđộphâncấpvmứcđộliênkếtcngcaothì chiphíhnhchínhcnglớn. +Xácđịnhsốcấpcủacơcấuhợplý:Khidoanhnghiệptăngtr−ởngvda dạnghoá,thìsốcấpquảntrịtrongcơcấutổchứccũngtăngchophépcông tycóthểđiềukhiểnvphốihợpcáchoạtđộngcủanhânviênmộtcáchhiệu quảnhất.Mặcdùsốcấpquảntrịphụthuộcvoquymô,nh−ngkhithiếtkế cơcấutổchứccácdoanhnghiệpth−ờngcốgắnggiữcơcấutổchứcvớisố cấpítnháttheonguyêntắctốithiểuhoácácmắtxíchraquyđịnhcầnthiết đểđạtđ−ợcchiếnl−ợccủamình. Nếusốcấpquánhiềuthìcáckhâuraquyđịnhtrởnênquádivcácnh quảntrịchiếnl−ợccóxuh−ớngmấtkhảnăngkiểmsoáttonbộcơcấu,tức lhọcũngmấtkhảnăngkiểmsoátviệcthựchiệnchiếnl−ợccủahọ.Nhiều vấnđềnảysinhkhicơcấutổchứccóquánhiềucấp,nh−:vấnđềkhuyến khíchđộngviênvviệcphốihợpgiữacácnhânviên,chứcnăngkhókhăn hơnvchiphíquảnlýtăngcao. Quánhiềucấpquảnlýsẽngăncảnviệctraođổithôngtinvphốihợp giữacácnhânviênvcácchứcnăngvlmtăngchiphíquảnlýhnhchính. Việctraođổithôngtingiữacấpcaonhấtvớicấpthấpnhấtcnglâuthìcác mắtxíchraquyđịnhcngdi.Việcnydẫnđếnmộtcơcấukhôngnăng độngvkhókhăntrongquátrìnhtổchứcthựchiệnchiếnl−ợc. Cácthôngtintruyềnđạttừd−ớilêntrongtổchứccũngcóthểbịbóp méo.Cácđơnvịthnhviêncóthểchỉbáocáochocáccấptrêncủahọnhững thôngtinđểcủngcốvịtrícủahọtrongtondoanhnghiệp.Nếusốl−ợngcác cấpquảntrịcnglớnthìcácđơnvịthnhviêncng bóp méo thông tin nhiều,dođósẽkhókhăntrongviệctriểnkhaithựchiệnchiếnl−ợc Vấnđềđộngviênkhuyếnkhích.Khisốcấptrongtổchứctănglên,thì phạmviquyềnhạncủacácquảntrịviênởtừngcấpsẽgiảmxuống.Vídụ, 310 Tr−ờngĐạihọcKinhtếQuốcdân
Ch−ơng10:Tổchứcthựchiệnchiếnl−ợc có2côngtycùngquymô:Mộtcôngtycó3cấpquảntrịvcôngtykiacó7 cấpquảntrị.Cácquảntrịviêntrongcơcấutổchứcbacấpsẽcóquyềnhạn nhiềuhơn,vớiquyềnhạnhiềuhơnthìtăngsựkhuyếnkhíchđộngcơcủahọ voviệcthựchiệntíchcựcvcótráchnhiệmvớikếtquảcủacôngty.Ngoi ra,khichỉcóítcánbộquảntrịthìkếtquảcôngviệcđ−ợcnhậnthấyrõhơn vvìthếhọcóthểhyvọngphầnth−ởngcaohơnkhicôngviệchọđhon thnhtốt.Ng−ợclại,trongcôngtycócơcấunhiềucấp,khảnăngthựchiện quyềnhạncủacácquảntrịviênlhạnchếvcácquyđịnhcủahọđ−ợcxem xétmộtcáchkỹl−ỡngbởicáccấptrên.Kếtquảlcácquảntrịviêncóxu h−ớngtừchốinhữngnhiệmvụcóthiếtkếcơcấutổchứctácđộngmạnhđến khókhănđộngviênng−ờilaođộngvlcáchđểthựchiệnchiếnl−ợc. Nếunhiềucấpquảntrịtứclđòihỏiphảicónhiềuqảntrịviêncấp trunggianvviệctuyểndụngquảntrịviênlrấttốnkém.Nh−đnhậnđịnh ởtrên,tiềnl−ơng,phúclợichocánbộquảnlýlmộtkhoảnchiphíquảnlý hnhchínhrấtlớn.Mặcdùcóphongtrotăngchiphíchođộingũquảntrị viênnh−ngcácdoanhnghiệpvẫncốgắngtìmcáchgiảmsốcấpquảntrị,số l−ợngquảntrịviênvgiảmchiphíquảnlýhnhchínhnhằmtănglợinhuận. +Mộtvấnđềnữath−ờngđềcậpđếnkhithiếtkếcơcấutổchứcltập trunghoáhayphitậptrunghoá. Quyềnlựcđ−ợctậptrunghoákhicácnhquảnlýởcấpcaohơntrongcơ cấutổchứcgiữquyềnracácquyđịnhquantrọngnhất.Khiquyềnlựcđ−ợc phitậptrunghoálnóđ−ợcphâncấpchocácđơnvịcơsở,cácphòngchức năngvquảntrịviênởcấpthấphơncủacơcấutổchức. Phitậptrunghoáquyềnlựcltạoquyềnhạnchocáccấpquảntrịthấp hơncũngnh−ở cấpcaonhất.Bằngcáchuỷquyềncho cấp d−ới, doanh nghiệpcóthểtiếtkiệmđ−ợcchiphíquảnlýhnhchính,tránhđ−ợcnhững vấnđềnảysinhtừtraođổithôngtinvphốihợphoạtđộngbởivìthôngtin khôngphảitruyềnđạtquacáccấptừtrênxuốngđểtiếnhnhraquyđịnh. Tr−ớchết,khicácnhquảntrịchiếnl−ợctraotráchnhiệmraquyđịnh hoạtđộng cho cácquảntrịviêncấptrunggian.Việc ny sẽ giảm l−ợng thôngtinchồngchéovnhquảntrịchiếnl−ợccóthểdnhnhiềuthờigian choviệcraquyđịnhchiếnl−ợc.Kếtquảlhọcóthểracácquyđịnhcóhiệu quảhơn,tiếtkiệmđ−ợcthờigianvlmgiảmchiphíquảnlýhnhchính. Thứhailkhicácnhquảntrịởcấpthấpnhấtcủatổchứccótráchnhiệm trongviệcđ−atổchứcthíchứngvớinhữngđiềukiệncụthểthìlúcđóđộng lựckhuyếnkhíchcủahọcũngtănlên.Kétquảlphitậptrunghoákhuyến Tr−ờngĐạihọcKinhtếQuốcdân 311
Giáotrìnhquảntrịchiếnl−ợc khíchsựmềmdẻolinhhoạtcủatổchứcvlmgiảmchiphíquảnlýhnh chínhbởivìcácquảntrịviênởcấpthấphơncóquyềnracácquyđịnhngắn hạnkịpthời.Ưuđiểmthứbacủaphitậptrunghoálkhicácnhânviênở cấpthấphơnđ−ợctraochquyềnhạnracácquyđịnhquantrọngthìítquản trịviêncầnphảiđ−ợcgiámsáthoạtđộngcủamìnhvbáocáochohọcần phảilmgì. ítquảntrịviêncónghĩalchiphíquảnlýhnhchínhthấphơn. Nếuphitậptrunghoácótácdụngnh−vậy,tạisaotấtcảcácdoanhnghiệp lạikhônguỷquyềnraquyđịnhchocấpd−ớivtránhđ−ợcnhữngvấnđềnảy sinhcủacơcấutổchứcnhiềucấp?Câutrảlờilviệctậptrunghoácũngcó−u thếcủanó.Tậptrunghoátrongviệcraquyđịnhchophépphốihợpdễdng hơncáchoạtđộngcủadoanhnghiệpcầnthiếtchosựtheođuổichiếnl−ợc. Nếucácquảntrịviênởtấtcảcáccấpcóthểtựraquyđịnhchomìnhthìviệc quảntrjchiếnl−ợcsẽtrởnêncựckỳkhókhănvdoanhnghiệpcóthểmấtkhả năngkiểmsoátviệc raquyđịnh củadoanhnghiệp. Tậptrunghoá cũngcó nghĩalcácquyđịnhphùhợpvớimụctiêubaotrùmcủadoanhnghiệp.Hơn nữa,trongthờikỳkhủnghoảngviệctậptrunghoáquyềnlựcchophépquảnlý mộtcáchchặtchẽbởivìquyềnlựcđ−ợctậptrungvomộtcánhânhoặcmột nhómng−ờisẽchophépđẩynhanhquátrìnhraquyđịnhvcótráchnhiệmrõ rngtrongtondoanhnghiệp. +Phân côngchứcnăng theochiềungang.Phân cấpliênquanđến các đơnvịquyềnlực,cònphâncôngtheochiềunganglạitậptrungvocácđơn vịvnhómchứcnăngnhằmđạtđ−ợcmụctiêuchiếnl−ợccủadoanhnghiệp. Phầntiếptheochúngtasẽđềcậpđếncácdạngcơcấutổchứcđ−ợcáp trụngtrongcácdoanhnghiệphiệnnay. 5.Cácdạngcơcấutổchức Đểthựchiệnchiếnl−ợcthìdoanhnghiệpcầnphảixácđịnhmộtcơcấu tổchứcphùhợpđảmbảothuậnlợichoviệctổchứcthựchiệnchiếnl−ợc.Có nhiềudạngcơcấutổchứckhácnhaumdoanhnghiệpphảicósựlựachọn hợplý. D−ớiđâychúngtađềcậpđếnmộtsốdạngcơcấutổchứcphổbiến. a.Cơcấuđơngiản Cơcấuđơngiảnth−ờngđ−ợcsửdụngbởicáccôngtynhỏliênquanđến việcsảnxuấtmộthoặmộtsốítsảnphẩmcóliênquanchomộtbộphậnthị tr−ờngriêngbiệt.Trongtìnhhuốngnyth−ờngmộtng−ời,mộtchủdoanh nghiệpđiềuhnhhầuhếtcácchứcnăngquảnlý.Khôngcósựbốtrítổchức 312 Tr−ờngĐạihọcKinhtếQuốcdân
Ch−ơng10:Tổchứcthựchiệnchiếnl−ợc chínhthứcnovviệcphâncôngcácchứcnănglrấtthấpbởivìcácnhân viênthựchiệnnhiềunhiệmvụmộtlúc. b.Cơcấuchứcnăng Khicáccôngtytăngtr−ởngcóhaiviệcxảyra:Thứnhất,hngloạtcác nhânviênphảithựchiệntăngnhanh.Thứhai,khôngcómộtnhânviênno cóthểthựchiệnthnhcôngnhiềunhiệmvụcủatổchứcmkhôngbịdẫn đếntìnhtrạngchồngchéo.Đểcóthểthựchiệncóhiệuquảnhấtcácyêucầu tăngtr−ởngcủadoanhnghiệplápdụngcơcấuchứcnăng. Cơcấuchứcnăngnhómcácnhânviênlạitrêncơsởkiếnthứcvkinh nghiệmchungcủahọhoặctrêncơsởhọcùngsửdụngmộtnguồncơsởvật chấtkỹthuật.Vídụnh−cáckỹs−đ−ợcnhómvomộtphòngchứcnăngvì họthựchiệncùngmộtloạinhiệmvụvcùngsửdụngcáckỹnăngthiếtbị nh−nhau. Hình10.3:Cơcấuchứcnăng Giámđốcđiềuhnh Nghiêncứu Bánhngv vtriểnkhai Marketing Sảnxuất Quảnlý Côngnghệ vậtt− Ưuđiểmcủacơcấuny:Hiệuquảtácnghiệpcaonếunhiệmvụcótính lặpđi,lặplạihngngy;Pháthuyđầyđủhơnnhữnglợithếcủaviệcchuyên mônhoá;Đơngiảnhoáviệcđotạochuyêngiaquảnlý;chútrọngđếntiêu chuẩnnghềnghiệpvt−cáchnhânvên. Nh−ợcđiểm: Thiếusự phốihợphnhđộnggiữacác phòng ban chức năng;Chuyênmônhóatớimứclmhạnchếnănglựcquảntrịtổnghợp;Hạn chếpháttriểnđộingũcánbộquảnlý;Tráchnhiệmcánhânđốivớikếtquả chungcủadoanhnghiệpkhôngrõrng. Cơcấuchứcnăngcómộtsốtácdụngtrongviệctổchứcthựchiệnchiến l−ợcnh−:nhữngng−ờinothựchiệnnhiệmvụt−ơng tự nh− nhóm thnh mộtnhómvớinhau,họcóthểhọchỏilẫnnhauvcóthểlmviệctốthơn, chuyênmônhoáhơnvhiệuquảhơn,giảmchiphísảnxuấtvtăngsựlinh hoạttrongsảnxuất. Lợithếquantrọngthứbacủacơcấuchứcnănglchúngtạocácquảntrị viêntựkiểmsoátnhiềuhơnđếncáchoạtđộngthựchiệnchiếnl−ợc.Nhiều Tr−ờngĐạihọcKinhtếQuốcdân 313
Giáotrìnhquảntrịchiếnl−ợc khókhăncũngnảysinhkhisốcấptrongcơcấutănglên.Tuynhiên,nếu doanhnghiệpnhómcácquảntrịviênvocácchứcnăng khác nhau, mỗi chứcnăngcósốquảntrịviêncủariêngmình.Khiđómộtsốcấphìnhthnh vcôngtycóthểtránhđ−ợcquánhiềucấp.Việcquảnlýsảnxuấtkinh doanhsẽdễdghơnkhicácnhómkhácnhauđ−ợcchuyênmônhoánhững nhiệmvụkhácnhaucủatổchứcvđ−ợcquảnlýriêngbiệt. Khiápdụngcơcấuchứcnăngcầnl−uý: +Khiápdụngcơcấuchứcnăng,doanhnghiệptăngmứcđộphânchia theochiềungang,giaonhữngyêucầunhiệmvụtổnghợphơn.Cơcấutổ chứcnychophépdoanhnghiệpgiữđ−ợcsựkiểmsoátcáchoạtđộngcủa mìnhkhidoanhnghiệptăngtr−ởng,khidoanhnghiệptiếnhnhđadạng hoátheokhuvựcđịalývbắtđầuthựchiệnởnhiềuvùngkhácnhauhoặc nếudoanhnghiệpbắtđầusảnxuấthngloạtcácloạisảnphẩmthìvấnđề kiểmtravphốihợpcáchoạtđộngcủamìnhvlmtăngchiphíquảnlý hnhchính. +Khicácbộphậnchứcnăngtáchbiệtpháttriểnthìcácchứcnăngtăng tr−ởngtáchbiệtxahơnchứcnăngnyvớichứcnăngkia.Kếtquảlviệc trao đổi thông tin giữacác chức năng v phối hợp hoạt động của doanh nghiệpsẽkhókhănhơn.Vấnđềtraođổithôngtinnảy sinh từ các định h−ớngchứcnăng.Vớisựphânchiachứcnăngcngnhiềuthìcngcónhiều chứcnăngpháttriểntheocácđịnhh−ớngvmụctiêukhácnhau.Cácnhân tốnycóthểlnguyênnhânlmchotừngchứcnăngpháttriểnkhôngphù hợpvớiquanđiểmchiếnl−ợcđặtrachodoanhnghiệp. +Khisốl−ợngsảnphẩmđadạngthìdoanhnghiệpsẽkhókiểmsoát đ−ợcsựđónggópcủamộtsảnphẩmhoặcnhómsảnphẩmtớitổngsốlợi nhuậncủacôngty.Kếtquảlviệctraođổithôngtingiữacácchứcnăngv phốihợphoạtđộng củadoanhnghiệpsẽkhókhănhơn. Vấn đề trao đổi thôngtinnảysinhtừcácđịnhh−ớngchứcnăngpháttriểntheocácđịnh h−ớngvmụctiêukhácnhau.Cácnhântốnycóthểlnguyênnhânlm chotừngchứcnăngpháttriểnkhôngphùhợpvớiquanđiểmchiếnl−ợcđặt rachodoanhnghiệp. +Khisốl−ợngsảnphẩmđadạngthìdoanhnghiệpsẽkhókiểmsoát đ−ợcsựđónggópcủamộtsảnphẩmhoặcnhómsảnphẩmvớitổngsốlợi nhuậncủacôngty.Kếtquảlcôngtycóthểđầut−vonhữngsảnphẩm khôngcóhiệuquảmkhôngnhậnbiếtđ−ợcđiềuđóvcũngcóthểđ−ara nhữngquyđịnhkhôngcóhiệuquảvoviệcđầut−mộtnguồnlực.Việcny 314 Tr−ờngĐạihọcKinhtếQuốcdân
Ch−ơng10:Tổchứcthựchiệnchiếnl−ợc cónghĩalhệthốngđánhgiácủadoanhnghiệpkhôngđủtổnghợpđểđáp ứngyêucầunygâyảnhh−ởngđếnhiệuquả,chấtl−ợngvviệctổchức thựchiệnchiếnl−ợc. +Nhântốđịađiểmcũngcóthểgâykhókhănchoviệcđiềuphốivkiểm soát.Nếumộtdoanhnghiệpđangsảnxuấthoặcbánhngởnhiềukhuvực khácnhau,lúcnyhệthốngkiểmsoáttậptrunghoácủacơcấuchứcnăng đôngđủđểđápứngđ−ợcnhucầucủacácvùngny.Vìvậycơcấuchức năngkhôngđủsứcđápứngđ−ợcyêucầuđadạnghoátheođịabn. +Nhữngvấnđềchiếnl−ợc.Nhiềukhitácdụngkếthợpcủatấtcảcác yếutốlnhữngnhậnđịnhchiếnl−ợcdihạnbịbỏquavdoanhnghiệpquá bậntậptrungvoviệcgiảiquyếtcácvấnđềtraođổithôngtinvđiềuphối. Kếtquảldoanhnghiệpcóthểmấtđịnhh−ớngvthấtbạitrongviệckhai tháccáclợithếcủacáccơhộimớitrongkhichiphíquảnlýtăngnhanh. Kinhnghiệmchothấyrằngcácvấnđềnynảysinhl dấu hiệu phân côngchứcnăngquảntrịkhôngphùhợpđốivớiviệcthựchiệncácmụctiêu củacôngty.Cácdoanhnghiệpnycóthểthayđổibằngcáchkếthợpphân chiatheochiềudọcvchiềungangđểchhophépdoanhnghiệpcóthểthực hiệnnhữngnhiệmvụcủadoanhnghiệp,đảmbảonângcaolợithếcạnhtranh củadoanhnghiệp. Doanhnghiệpcầnđầut−nhiềunguồnlựckhipháttriểnmộtcơcấutổng hợpmnóđảmbảođápứngđ−ợcyêucầucủachiếnl−ợccạnhtranhcủahọ. Mộtlầnnữachothấyviệcnyrấttốnkémnh−nggiátrịmdoanhnghiệpcó thểtạoralớnhơnchiphíquảnlýthìnênápdụngmộtcơcấutổnghợphơn. Nhiêuècôngtyđchọncơcấuđabộphận. c.Cơcấutổchứctheosảnphẩm Trongchiếnl−ợckinhdoanh,doanhnghiệpphảithựchiệnchiếnl−ợcđa dạnghoáhoạtđộngmtrongđólđadạnghoásảnphẩm. Để thực hiện chiếnl−ợcnyquảntrịgiaphảitổchứcbộmáyvbiênchếnhânviêntheo cácnhómsảnphẩm. Hình10.4:Cơcấutổchứctheosảnphẩm GiámđốcTM SPA SPB SPC SPD Tr−ờngĐạihọcKinhtếQuốcdân 315
Giáotrìnhquảntrịchiếnl−ợc Ưuđiểmcủacơcấutổchứctheosảnphẩm:Chophépng−ờigiámđốc phânbổdoanhthuvlợinhuậnmộtcáchdễdngchocácbộphận;TảoAn Giangchuyênmônhoácaođểnângcaonăngsuấtlaođộng,tăngdoanhthu, tănglợinhuận,thựchiệntốtchiếnl−ợckinhdoanh;Quytráchnhiệmchính xácchocácbộphậnđểnângcaotráchnhiệmtrongviệcthựcthichiếnl−ợc; Tạorakhảnăngchoviệcpháttriểnđộingũcánbộkinhdoanh;Đềxuấtdễ dng,thônghiểuhơntrongquátrìnhthựchiệnchiếnl−ợc. Nh−ợcđiểmcủacơcấutổchứctheosảnphẩml:Sự tranh ginh về nguồnlựcdẫnđếnnguycơkémhiệuquả;Mộtsốnhiệmvụtrongchiếnl−ợc bịcoinhẹ. d.Cơcấutheođịabnkinhdoanh Khimộtcôngtyápdụngcơcấutheokhuvựcđịalý,cácvùngđịad−trở thnhcơsởnềntảngchoviệcnhómcáchoạtđộngcủamộttổchức.Chẳng hạnmộtcôngtycóthểphânchiahoạtđộngsảnxuấtkinhdoanhcủamình vthnhlậpcáccơcơsởsảnxuấtởnhiềuvùngđịalýkhácnhaucủađất n−ớc.Việcnychophépcôngtyđápứngđ−ợcyêucầucủakháchhngtheo từngvùngvgiảmđ−ợcchiphívậnchuyển. Mộtcơcấutheođịad−chophépkiểmsoáttốthơncơcấuchứcnăngbởi vìcómộtsốcấpsẽquảnlýtheokhuvựcđịad−mtr−ớcđâymộtmìnhbộ phậntrungtâmphảilmhết.Đồngthờichứcnăngđ−ợctậptrunghoávo trungtâmđiềuhnhtrongtondoanhnghiệp.Vìthếdoanhnghiệpcóthể vừatậndụnglợithếvềquymôtrongviệcmuavphânphốivừagiảmbớt nhữngvấnđềphốihợpvthôngtin. Trongchiếnl−ợckinhdoanh,thịtr−ờngcủadoanhnghiệpkhôngchỉở mộtđịabnmtrênnhiềuđịabnkhácnhau.Đểquảntrịđ−ợc,quảntrịgia phảitổchứctheothịtr−ờng,thiếtlậpcácchinhánhtheođịad−. Hình10.5:Cơcấutổchứctheođịad− Giámđốc Chinhánh Chinhánh Chinhánh Chinhánh miềnTây miềnTrung miềnNam miềnBắc 316 Tr−ờngĐạihọcKinhtếQuốcdân
Ch−ơng10:Tổchứcthựchiệnchiếnl−ợc Ưuđiểmcủacơcấunylạ:Cóthểđềracácchiếnl−ợcvch−ơngtrình côngtáctheođặcđiểmnhucầucủathịtr−ờngcụthể:cóthểtănghoạtđộng củacácbộphậnchứcnăngvh−ớnghoạtđộngnyvothịtr−ờngcụthể; Thuậntiệntrongviệcđotạocánbộquảntrịchung,amhiểuthịtr−ờng. Nh−ợcđiểm:Khóduytrìhoạtđộngthựctếtrênchiềurộngcủadoanh nghiệpmộtcáchnhấtquán;Đòihỏicónhiềucánbộquảntrịhơn;Côngviệc cóthểbịtrùnglặp;Khóduytrìviệcđềraquyđịnhvkiểmtramộtcáchtập trung. e.Cơcấutổchứctheođốit−ợngkháchhng Ưuđiểm:tạorasựhiểubiếtkháchhngtốthơn;Đảmbảokhảnăngchắc chắnhơn;Tạorahiệunănglớnhơn. Nh−ợcđiểm:Tranhginhquyềnlựckémhiệuquả;Thiếusựchuyênmôn hoá;Đôikhitỏrakhôngthíchhợp. Hình10.6:Cơcấutổchứctheokháchhng QTMV Bánsỉ Thuêm−ớn Bánlẻ f.Cơcấutổchứctheođơnvịkinhdoanhchiếnl−ợc Đâylcơcấumdoanhnghiệpđ−ợctổchứctheocác cung đoạn thị tr−ờngsảnphẩm.Đâylmôhìnhphùhợpvớicáccôngtylớncócáchoạt độngđadạngởmứcđộnođó. Hình10.7:Cơcấutổchứctheođơnvịkinhdoanhchiếnl−ợc Tổnggiámđốc GĐDNA GĐDNB GĐDNC Tr−ờngĐạihọcKinhtếQuốcdân 317
Giáotrìnhquảntrịchiếnl−ợc Ưuđiểmcủanócũngt−ơngtựnh−−uđiểmcủamôhìnhtổchứctheo sảnphẩm.Nh−ợcđiểmltínhphứctạpvcôngviệccóthểtrùnglập. g.Cơcấuđabộphận Cơcấuđabộphậncóhaiđiểmđổimớicơbảnsovớicơcấuchứcnăng mnóchophépdoanhnghiệptăngtr−ởngvđadạnghoátrongkhivẫnđảm bảokhảnăng,kiểmsoátmọihoạtđộngcủadoanhnghiệp.Tr−ớchếtmỗi mộtdâychuyềnsảnxuấtriênghoặcđơnvịkinhdoanhcơsởđ−ợcđặttrong mộtđơnvịbộphậncơsởvớitấtcảcácchứcnănghỗtrợ. Trongcơcấuđabộphận,cáccôngviệchngngycủađơnvịcơsởcó tráchnhiệmthựchiện.Tuynhiên,cáccánbộquảnlýcủatrungtâmbaogồm cácthnhviêncủabangiámđốc,cũngnh−giámđốc điều hnh có trách nhiệmxemxétcáckếhoạchdihạnvh−ớngdẫn,phốihợpgiữacácđơnvị cơsở.Cáccánbộquảnlýnycácnhiệmvụchiếnl−ợc.Chínhsựliênkết giữacácđơnvịthnhviêncủadoanhnghiệp,vớisựquảnlýtậptrungtrong tondoanhnghiệpchothấytrìnhđộphâncấpngangvdọcrấtcaotrongtổ chức. Haisựđổimớinysẽđảmbảosựkiểmtracầnthiếtchoviệcphốihợp tăngtr−ởngvđadạnghoá.Bởivìcơcấunymặcdùchiphíquảnlýhnh chínhcaonh−nghiệnnayđangđ−ợc90%cáctậpđonkinhdoanhlớncủa Mỹápdụng,dovậychúngtaphảixemxétkỹl−ỡngcác−u,nh−ợcđiểmcủa cơcấuny. Các−uđiểmcủacơcấuđabộphận Khiquảnlýcóhiệuquảởcảhaicấpcôngtyvđơnvịcơsở,thìcơcấu đabộphậncómộtsố−uđiểmởchỗđồngthờicóthểtănglợinhuậnton doanhnghiệp,vìchúngchophéptổchứcthựchiệnnhiềuloichiếnl−ợccủa côngtytổnghợphơn. +Tăngc−ờngsựkiểmtratichính.Lợinhuậncủacácđơnvịkinhdoanh cơsởđ−ợcxemxétrõrngtrongcơcấuđabộphận.Bởivìmỗibộphậnl mộttrungtâmlợinhuậnriêng,dovậycóthểápdụngbiệnphápkiểmtrati chínhchotừngbộphậnkinhdoanhtheoquanđiểmlợinhuận.Đặcbiệt,việc kiểmtranyliênquanđếnviệcxácđịnhcácmụctiêu,việcquảnlýtổchức thựchiệnvcanthiệpcầnthiếtkhicónhữngvấnđềnảysinh.Trungtâm quảnlýcủadoanhnghiệpcũnggiữmộtvịtríquantrọngtrongviệcđầut− cácnguồntichínhcủadoanhnghiệpgiữacácđơnvịcạnhtranh. 318 Tr−ờngĐạihọcKinhtếQuốcdân
Ch−ơng10:Tổchứcthựchiệnchiếnl−ợc +Tăngc−ờngkiểmtrachiếnl−ợc.Cơcấuđabộphậnchophépcác nhânviêncủatổchứctựchủthựchiệntráchnhiệmcôngviệccủamình.Vì vậycácnhânviêncóthểtậptrungthờigianhơnvonhữngvấnđềchiến l−ợcvsựpháttriểncủatổchứcđápứngnhữngthayđổicủamôitr−ờng. Cấutrúcđabộphậncũngchophépbộphậntrungtâmquảnlýthuđ−ợc nhữngthôngtincầnthiếtchoviệcthựchiệncácchứcnănglậpkếhoạch chiếnl−ợc. Chẳnghạn,việcphântáchcácđơnvịkinhdoanhriêngbiệtlmộtsự cầnthiếtchoviệcápdụngcáckỹthuậtlậpkếhoạchdanhmụcđầut−. +Cơcấuđabộphậnchophépdoanhnghiệpgiảiquyếtnhữnghạnchế củatổchứcđểtăngtr−ởng.Bằngcáchgiảmcácthôngtinchồngchéoởbộ phậntrungtâmđểcóthểquảnlýcácsốl−ợngkinhdoanhnhiềuhơn,nó đảmbảonhiềucơhộichosựtăngtr−ởngvđadạnghoásảnphẩm.Vấnđề truyềnthôngcũngđ−ợcgiảmbớtbằngcáchápdụngcáckỹthuậtkiểmtra kếtoánvtichínhcũngnh−bằngcáchápdụngcácchínhsách"quảnlý theotìnhhuống"cónghĩalbộphậntrungtâmcủacôngtychỉcanthiệp khicóvấnđềnảysinh. Cơcấuđabộphậnxácđịnhrõtráchnhiệmcủatừngđơnvịrõrng,do đóhiệuquảcủatừngđơnvịcóthểtrựctiếpnhậnthấyvxácđịnhđ−ợclợi nhuận.Quyềntựchủlmchocácnhquảnlýcótráchnhiệmđốivớikết quảcôngviệccủamình.Bộphậnquảnlýtrungtâmcóthểnhậnthấyrõ nhữngvấnđềkhôngcóhiệuquả. Mộtcơcấuđabộphậncónhiềulợithếmạnh.Bởivìkhôngcònnghi ngờgì,hầuhếtcácdoanhnghiệpđadạnghoálớnđềuchọncơcấuny. Thựcvậytrongnghiêncứucũngchỉrarằngcáccôngtykinhdoanhlớnáp dụngcơcấunythựchiệntốthơncơcấuchứcnăng. Nhữngnh−ợcđiểmcủacơcấuđabộphận Cơcấuđabộphậncũngcónhữngnh−ợcđiểmnhấtđịnh.Việcquảnlý tốtcóthểtránhđ−ợcmộtsốnh−ợcđiểmđó,nh−ngkhithiếtkếvxây dựngcơcấucầntậptrungchúýgiảiquyếtnhữngvấnđềsau: Hìnhthnhmốiquanhệgiữacácđơnvịcơsởvớicôngtyvềt−cách phápnhân.Mốiquanhệt−cáchphápnhângiữabộphậnquảnlýtrungtâm vớicácđơnvịbộphậnphảiđ−ợcxácđịnhrõrng,chínhxác.Cơcấuđabộ phậnđ−avocấpmớitrongcáccấpthứbậctrongdoanhnghiệp.Vấnđề đặtralquyđịnhquyềnt−cáchphápnhânvquyềnkiểmtrađếnđâu Tr−ờngĐạihọcKinhtếQuốcdân 319
Giáotrìnhquảntrịchiếnl−ợc đ−ợcgiaochocácđơnvịhoạtđộngvcònnhữngquyềnt−cáchphápnhân nothuộcbộphậntrungtâmquảnlý. Chẳnghạn,tấtcảnhững−uđiểmnóiởtrêncóthểkhôngđạtđ−ợc.Vì thếvấnđềtrọngtâmtrongquảnlýcơcấuđabộphậnlquyềnlựcđ−ợctập trungvềbộphậntrungtâmđiềuhnhbaonhiềuvphâncấpxuốngcho cáccấpd−ớilbaonhiêu.Vấnđềnyphảiđ−ợcchínhtừngdoanhnghiệp quyđịnhchophùhợpvớiđặcthùcủacôngtyvchiếnl−ợccôngty.Đây không phải l câu hỏi dễ trả lời, khi môi tr−ờng thay đổi hoặc doanh nghiệptheođuổichiếnl−ợckhácthìsựcânbằnggiữa doanh nghiệp v kiểmsoátcácđơnvịcơsởcũngsẽphảithayđổitheo. Vấnđềthứbatrongquảnlýcơcấuđabộphậnlgiữacácđơnvịcơsở cóthểtranhginhnhaucácnguồnlực,vtìnhtrạngtranhginhnhauny sẽcảntrởcácthếmạnhcủadoanhnghiệp.Hậuquảlcáccơsởcóthể tranhginhnhautíchcựcvìcácnguồnlựcvdođólmgiảmsựphốihợp giữacácđơnvịcơsởtrongtondoanhnghiệp. +Nhiềucôngtyđxảyratìnhtrạngcạnhtranhgiữacácđơnvịcơsở, tấtnhiêncómộtsốcôngtycóthểkhuyếnkhíchcạnhtranhnếucácnh quảntrịtint−ởngrằngnósẽdẫnđếnviệctốiđahoákếtquảthựchiện đ−ợc.Tậptrungvoviệcnghiêncứuvpháttriểntrongngắnhạn.Nếumục tiêuthunhậptiềnvốnđầut−dobộphậnquảnlýtrungtâmcủacôngtyđặt rarấtcaothìđólmộtnguycơđđiđếncácđơnvịcơsởsẽcắtgiảmcác khoảnchiphíchonghiêncứuvtriểnkhaiđểnângcaokếtquảtichính củađơnvịmình.Mặcdùviệcnykhôngảnhh−ởngđếnjqrcủađơnvị trongthờigiantr−ớcmắtnh−ngnósẽlmgiảmkhả năng đổi mới sản phẩmcủađơnvịtrongt−ơnglaivdẫnđếnlmgiảmlợinhuậndihạncủa doanhnghiệp. +Nh−đđềcậpởtrêndotừngđơnvịcơsởthựchiệncácchứcnăng chuyênmônhoácủamình,nh−tichínhhoặcnghiêncứuvtriểnkhai, nêncơcấuđabộphậnsẽtốnkémchiphíquảnlýhnhchính.Tuynhiên việctrùnglặpcácchứcnăngdịchvụchuyênmônhoásẽkhôngcóvấnđề gìnảysinhnếulợiíchthuđ−ợctừviệcchiacácchứcnăngchuyênmôn hoárakhôngtốnkémnhiềuchiphí. Những−uđiểmcủacơcấuđabộphậnphảiđ−ợccânbằngvớinhững nh−ợcđiểmnh−đnóiởtrên.Nhữngnh−ợcđiểmphảiđ−ợccácnhquản trị,nhchuyênmônchủđộnggiảiquyếtvìđólnhữngchỗmcácvấnđề 320 Tr−ờngĐạihọcKinhtếQuốcdân
Ch−ơng10:Tổchứcthựchiệnchiếnl−ợc th−ờngnảysinh.Cơcấuđabộphậnlcơcấuđangđ−ợcápdụngphổbiến hiệnnayvìnócónhiềutácdụngđốivớicáctậpđonkinhdoanhđalĩnh vực. h.Cơcấutổchứchỗnhợp Phầnlớncácdoanhnghiệpđềucầncómộtmôthìnhtổchứctrongđókết hợphaihaynhiềumôhìnhtổchứcthuầntuýnóitrên. Hình10.8:Cơcấutổchứchỗnhợp Tổnggiámđốc GĐchinhánh GĐchinhánh GĐchinhánh Miềntrung MiềnNam MiềnBắc GĐchinhánhbánsỉ GĐchinhánhbánsỉtại GĐchinhánhbánsỉ tạiChợlớn ChợĐồngXuân tạiHuế Quảntrịtíndụng Quảntrịmuahng Quảntrịquảngcáo Quảntrịbộphậnsản Quảntrịbộphậnsản Quảntrịbộphậnsản xuấtgiầydép xuấtđồchơi xuấttrangtrí Ưuđiểm của cơ cấuhỗnhợpl sựkếthợp giữa cácmôhình cho phép côngtylợidụngđ−ợccác−uđiểmcủamôhìnhtổchứcchính;Môhìnhtổ chứcthựchiện chiếnl−ợcnychophépxửlýđ−ợccáctìnhhuốnghếtsức phứctạp:Nócótácdụngtốtđốivớicáchnglớn.Chophépchuyênmônhoá cơcấutổchức. Nh−ợcđiểm:Cơcấutổchứcphứctạp;Nócóthểhìnhthnh Tr−ờngĐạihọcKinhtếQuốcdân 321
Giáotrìnhquảntrịchiếnl−ợc i.Cơcấutổchứcmatrận Hình10.9.Cơcấumatrận Tổnggiámđốc GĐ GĐ GĐ bánhng muahng tíndụng QTbộphậnquần Côngnhânviênbộ Côngnhânviênbộ Côngnhânviênbộ áonam phậnquầnáonam phậnquầnáonam phậnquầnáonam QTbộphậnquần Côngnhânviênbộ Côngnhânviênbộ Côngnhânviênbộ áonữ phậnquầnáonữ phậnquầnáonữ phậnquầnáonữ QTbộphậnđồ Côngnhânviênbộ Côngnhânviênbộ Côngnhânviênbộ điện phậnđồđiện phậnđồđiện phậnđồđiện Cơcấumatrậnđ−ợcápdụngđầutiênởcáccôngtythuộcngnhcông nghệcaonh−côngnghiệpvũtrụ,điệntử.Cáccôngtynytriểnkhainhiều loạisảnphẩmmớitrongnhữngđiềukiệnmôitr−ờngcạnhtranhkhôngổn địnhvtốcđộpháttriểnsảnphẩmtăngđángkể.Cáccôngtynycầnmộtcơ cấucóthểđápứngđ−ợcyêucầucủacácchiếnl−ợccủahọ.Nhữngcơcấu chứcnăngthìquácứngnhắcchoviệctheođuổivaitròtổnghợpvnhững mốiquanhệcầnthiếtgiữacáccôngviệcđểđápứngyêucầucủapháttriển sảnphẩm.Hơnnữacácnhânviêntrongcáccôngtynycóxuh−ớngcó trìnhđộtaynghềvchấtl−ợngcao,chỉđạtkếtquảrấttốttrongđiềukiện lmviệctựchủvmềmdẻo.Vìvậycơcấunyđòihỏisốcấptốithiểutrong việckiểmtra,kiểmsoáttrựctiếpcácnhânviên.Cácthnhviêntrongnhóm tựkiểmtrahnhvicủahọvsựthamgiatrongnhómdựáncủahọchophép họcóthểlmchủvquảnlýcácthnhviênkháctròngnhómvhọctậplẫn nhau.Vsauđó,nh−mộtsựántiếnhnhquacácgiaiđoạnkhácnhaucủa nóvsửdụngcácchuyêngiakhácnhautừcácbộphậnchứcnăngkhác.Vì vậyởgiaiđoạnđầucóthểhuyđộngchuyêngiaởphòngkỹthuật,sauđó, đếngiaiđoạntiếptheolạihuyđộngcáckỹs−,vchuyêngiamarketingđể xácđịnhcácchiphícầnthiếtvdựántiếpthị.Khi nhu cầu về các loại 322 Tr−ờngĐạihọcKinhtếQuốcdân
Ch−ơng10:Tổchứcthựchiệnchiếnl−ợc chuyêngiathayđổi,cácthnhviêntrongnhómcóthểđ−ợcchuyểnsangcác dựánkháccầnđếnhoạtđộngcủahọ. Vìvậycơcấumatrậncóthểsửdụngtốiđakỹnăngcủacácchuyêngia khicácdựánđhonthnhvcónhữngdựántiếptheo.Cuốicùng,giátrị do hoạt động của cơ cấu ma trận không chỉ cho phép quyền tự chủ để khuyếnkhíchnhânviênmcòngiúpchoquảntrịviêncấpcaochủđộngquá nhiềuvonhữngvấnđềsựvụhngngy.Vớitấtcảnhững−uđiểmđó,cơ cấumatrậnlmộtcôngcụtuyệtvờichoviệctạorasựlinhhoạtcầnthiếtđể đápứngnhanhchóngvớinhữngđiềukiệnthayđổicủathịtr−ờnghiệnnay. Tuynhiên,cơcấumatrậncũngcónhiềunh−ợcđiểm.Tr−ớchếtlchi phíquảnlýhnhchínhđểvậnhnhcơcấunyrấtcaosovớicơcấuchức năng.Cácnhânviênquảnlýđòihỏiphảicókỹnăngvtrìnhđộcaonên tiềnl−ơngvcáckhoảnphụcấpphátsinhrấtlớn.Thứhai,việcdichuyển cánbộtrongmạngcơcấumatrậnđòihỏiphảitốnkémchiphívthờigian đểhìnhthnhcácnhómvcáckhoảnphụcấprấtlớn.Thứbalviatròcủa cánbộquảnlýtrựcthuộcdựánphảiđảmbảocânxứngsaochohọquan tâmđếndựáncũngnh−nhiệmvụchứcnăngcủamình.Đâylmộtđiềurất khóvđồngthờiphảiquảnlýnh−thếnođóđểtránhmâuthuẫngiữadự ánvchứcnăngvềcácnguồnlực.Quathờiginthìcánbộquảnlýdựánsẽ giữđ−ợcvaitròlnhđạotrongviệclậpkếhoạchvxácđịnhmụctiêuhoạt độngvtrongtr−ờnghợpcơcấuhoạtđộngnh−cơcấutheosảnphẩmhoặc cơcấutheobộphận.Nếumốiquanhệgiữachứcnăngvdựánkhôngbị kiểmsoátchặtchẽthìsẽdẫnđếnsựtranhginhquyềnlựcgiữacácquản trịviên,vkếtquảlsẽgâyraáchtắcvtrìtrệhơnltăngkhảnănglinh hoạtmềmdẻocủacơcấumatrận.Cuốicùng,cáctổchứccóquymôlớn rấtkhóthựchiệncơcấumatrậnbởivìnhiệmvụvmốiquanhệgiữacác chứcnăngrấtphứctạp.Trongtìnhhuốngnh−vậytốtnhấtlchuyểnsang ápdụngcơcấuđabộphận. Vớinhững−uvnh−ợcđiểmnh−vậycơcấumatrậnchỉnênápdụngở nhữngcôngtynođcóchiếnl−ợcđảmbảo.Bởivìcơcấuquáphứctạp chỉnênápdụngkhithấyrấtcầnthiếtvcóhiệuquảcaohơnnếukhông chiphíquảnlýsẽtăngđángkể.Trongmôitr−ờngmsảnphẩmvthị tr−ờngnăngđộngthìlợiíchcủacơcấumatrậntrêngiácđộtínhmềmdẻo vđổimớihầunh−caohơnchiphíquảnlýhnhchínhphảibỏravdođó nóđ−ợclựachọnlmph−ơngáncơcấuhợplýnhất.Tuynhiêncáccôngty đangtronggiaiđoạnpháttriểncủachukỳsốnghoặctheođuổichiếnl−ợc Tr−ờngĐạihọcKinhtếQuốcdân 323
Giáotrìnhquảntrịchiếnl−ợc chiphíthấpápdụnghiếmkhichọncơcấunybởivìquátốnkémchoviệc vậnhnh. Mộtđổimớicơcấucơbảntrongnhữngnămgầnđâylcơcấunhóm sảnphẩm.Cơcấunycócác−uđiểmt−ơngtựnh−cơcấumatrậnn−ngnó ápdụngdễdnghơnvíttốnkémchiphíquảnlýhơndocáchtổchức thnhcácnhómđadinăngliêntục. Trongcơcấunhómsảnphẩm,nh−trongcơcấumatrận,cáchoạtđộng quản lý đ−ợc chia theo sản phẩm hoặc các dự án dây chuyền sản xuất nhằmgiảmchiphíhnhchínhvtăngc−ờngkhảnăngquảnlývkiểmtra quátrìnhsảnxuất.Tuynhiên,thayvìđ−ợcbốtrítạmthờitheocácdựán khácnhaunh−trongcơcấumatrận,cáccánbộquảnlýchứcnăngđ−ợcbố trítheonhómđachứcnăngth−ờngxuyên.Kếtquảlchiphíđiềuhnhcác hoạtđộngđ−ợcgiảmthấphơntrongcơcấumatrận,nơimnhiệmvụv báocáothayđổimộtcáchnhanhchóng. Nhómđachứcnăngsẽđ−ợchìnhthnhđúnglúcbắtđầuquátrìnhphát triểnsảnphẩmsaochobấtkỳkhókhănnonảysinhđềucóthểđ−ợcgiải quyếtnhanhchóngtr−ớckhichúngdẫnđếnviệcthiếtkếlại.Khitấtcảcác chứcnăngcócácyếutốđầuvongaytừđầu,chiphíthiếtkếvchiphícho sảnxuấtphảiđ−ợcgiữởmứcthấp.Hơnnữa,việcsửdụngnhómđachức năngđẩynhanhtốcđộđổimớivtráchnhiệmđốivớikháchhngbởivì tráchnhiệmđđ−ợcphâncấpchonhómđó,cácquyđịnhphảiđ−ợcđ−ara mộtcáchnhanhchóng. Tuynhiên,tácdụngcủacơcấumatrận,nhómsảnphẩmhoặccơcấu theođịad−tuỳthuộcvoquymocủacôngty,loạisảnphẩmvkhuvực địalý.Nếumộtcôngtybắtđầuđadạnghoásảnphẩmcóliênquanhoặc hộinhậpdọcvongnhcôngviệcmớivcáccơcấutổchứcnykhông đápứngđ−ợcyêucầuđadạnghoáthìcôngtyphảichuyểnsangcơcấuđa bộphận.Chỉcócơcấuđabộphậnđủtổnghợpmớigiảiquyếtđ−ợcnhững yêucầuny. V.lựachọncơcấutổchứcphùhợpvớichiếnl−ợcV.lựachọncơcấutổchứcphùhợpvớichiếnl−ợc 1.Lựachọncơcấutổchứcgắnvớithựchiệnchiếnl−ợc Nh ữngđiềuchỉnhtrongchiếnl−ợcth−ờngđòihỏicónhữngthayđổi trongcáchthứccơcấucủacôngtyvìhailýdochính.Thứnhất,cơcấutổ chứcphầnlớnrngbuộccáchthứccácmụctiêuvchínhsáchsẽđ−ợc thiếtlập.Vídụcácmụctiêuvchínhsáchth−ờngđ−ợccôngbốdựatrên 324 Tr−ờngĐạihọcKinhtếQuốcdân
Ch−ơng10:Tổchứcthựchiệnchiếnl−ợc nhómsảnphẩmtrongmộttổchứccócơcấudựatrên nhóm sản phẩm. Hìnhthứckếtcấuchothấyviệcpháttriểncácmụctiêuvchínhsáchcó thểtácđộngmạnhđếntấtcảcáchoạtđộngthựcthichiếnl−ợckhác.Lýdo chủyếuthứhai,tạisaonhữngthayđổitrongchiếnl−ợcđòihỏinhữngthay đổitrongcơcấuldocơcấurngbuộccáchthứcvnguồnlựcđ−ợcphân bổtrongquátrìnhthựchiệnchiếnl−ợc.Nếumộtcôngtycócơcấudựa trêncácnhómkháchhngthìcácnguồnlựcsẽđ−ợcphânphốitheocách đó.T−ơngtự,nếucơcấucủamộtcôngtyđ−ợcthiếtlậptheocácbộphận kinhdoanhchứcnăngthìcácnguồnlựcsẽđ−ợcphântheochiếnl−ợcđ−ợc điềuchỉnhlạichútrọngđếnlĩnhvựckhácsovớichiếnl−ợccũthìsựđịnh h−ớnglạivthiếtkếcơcấuth−ờngtrởthnhmộtbộphậncủagiaiđoạn thựchiệnchiếnl−ợc. Khinghiêncứukinhnghiệmtrongquảntrịchiếnl−ợc,AlfredChandler kếtluậnrằngnhữngthayđổitrongchiếnl−ợcsẽđ−ađếnnhữngthayđổi trongcơcấutổchức.Ôngnói,cơcấunênđ−ợcthiếtkếđểtạođiềukiệndễ dngchoviệctheođuổichiếnl−ợccủadoanhnghiệp,vdođócơcấuđi theochiếnl−ợc. Khôngcómộtkiểuthiếtkếhaycơcấutổchứctốtnhấtchomộtchiến l−ợccụthểhaychomộtloạicôngty.Nhữnggìphùhợpvớimộtcôngtycó thểkhôngphùhợpchomộtcôngtyt−ơngtự,mặcdùcáccôngtyhoạtđộng thnhcôngtrongmộtngnhcụthểcókhuynhh−ớngtổchứctheocùngmột kiểucơcấutổchức. Cónhiềuyếutốbêntrongvbênngoidoanhnghiệptácđộngđếntổ chức,nh−ngkhôngmộtcôngtynocóthểthayđổicơcấucủanóđểđáp ứngvớitấtcảcácyếutốnyvìlmthếsẽđ−ađếnnhữnghỗnloạntrong điềuhnhsảnxuấtvkinhdoanh.Tuynhiên,khicôngtythayđổichiến l−ợccủanóthìcơcấutổchứchiệntạicóthểtrởnênkhônghiệuquả.Các biểuhiệncủamộtcơcấutổchứckhônghiệuquảlquánhiềucấpquảntrị, quánhiềucuộchọpcóquánhiềunhândânthamdự,quánhiềuchúýh−ớng đếnviệcgiảiquyếtnhữngmâuthuẫngiữacácphòngban,phạmvikiểmsoát quárộngvquánhiềumụctiêukhôngđạtđ−ợc.Nhữngthayđổicơấucó thểtạođiềukiệndễdngchocácnỗlựcthựchiệnchiếnl−ợcnhữngthayđổi trongcơcấukhôngcónghĩalsẽlmmộtchiếnl−ợctồitrởnêntốtđ−ợc, hoặcsẽkhiếncácquảntrịviêntồithnhcácquảntrịviêngiỏi,hoặcsẽkhiến choviệctiêuthụnhữngsảnphẩmchấtl−ợngtồitrởnênnhanhhơnđ−ợc. Tr−ờngĐạihọcKinhtếQuốcdân 325
Giáotrìnhquảntrịchiếnl−ợc Mộtđiềukhôngthểchốicilcơcấucóthểvsẽảnhh−ởngđếnchiến l−ợc.Cácchiếnl−ợcvạchraphảipháthuytácdụngđ−ợc,vìvậynếumột chiếnl−ợcmớinocầncónhữngthayđổicơcấuquánhiềuthìviệcđósẽ khiếnchiếnl−ợcíthấpdẫnđi.Theocáchnythìcơcấucóthểđịnhhìnhsự lựachọncácchiếnl−ợc.Nh−ngmộtmốiquantâmquantrọnghơnlxác địnhnhữngloạihìnhthayđổicơcấunocầnthiếtđểthựchiệncácchiến l−ợcmớivnhữngthayđổinycóthểđ−ợctiếnhnhnh−thếno. Việclựachọncơcấutổchứccònphảixemxétđếnkhảnăngphốikết hợphoạtđộngtrongtổchức:Mứcđộphânchiachứcnăngcủacôngtycng cao,thìmứcđộphốikếthợpđòihỏicnglớnđểđảmbảochocơcấutổchức hoạtđộngcóhiệuquả.Vìvậynếucôngtyápdụngmộthìnhthứcphâncông chứcnăngcngphứctạpthìcngđòihỏihìnhthứcphốikếthợpphứctạp hơnđểđápứngmụctiêuchiếnl−ợccủacôngty.Tuynhiên,khimứcđộ phânchiachứcnăngtănglênlmtăngmứcđộhộinhậpltốnkém.Chiphí quảnlýhnhchínhtăngcaocùngvớiviệcsửdụngcácnhquảnlýđểđiều phốicáchoạtđộngtrongtổchứcthựchiệnchiếnl−ợc.Doanhnghiệpcần phảiđảmbảokhảnăngphốikếthợpcáchoạtđộngchứcnăngcủamìnhvới mộtquymôcầnthiếtđểthựchiệnchiếnl−ợcmộtcáchcóhiệuquả. 2.Cáccăncứlựachọncơcấutổchứcnhằmthựchiệnchiếnl−ợc Tổchứcchịuảnhh−ởngcủanhiềuyếutốvcácyếutốnythayđổitheo từngtr−ờnghợp.Dođókhilựachọnchiếnl−ợccầncăncứvonhữngcăncứ sau:Chiếnl−ợckinhdoanhtácđộngmạnhđếncơcấutổchức,vìvậykhi chiếnl−ợcthayđổithìtổchứccũngthayđổi;Quymôvmứcđộphứctạp củatổchức,phạmvihoạtđộngkinhdoanhcngmởrộngthìcơcấutổchức cngphứctạpđểđápứngthựcthichiếnl−ợc;Côngnghệtácđộngmạnhđến tổchức;Mứcđộbiếnđộngcủamôitr−ờngkinhdoanh;Tháiđộcủabanlnh đạo;Địabnhoạtđộngcủadoanhnghiệp. *Chiếnl−ợckinhdoanh:Ngynaymọiquảntrịgiađềuchấpnhậnl chiếnl−ợcvcơcấutổchứclhaimặtkhôngtáchrờitrongcôngtácquản trịcáctổchứchiệnđại.Khicósựthayđổichiếnl−ợcthìcơcấutổchức cũngthayđổi.Vìcơcấugâyrasựkémhiệuquảtrongviệcphấnđấuđạt đ−ợcchiếnl−ợccủacôngty. *Quymôvmứcđộphứctạpcủatổchức:Banlnhđạophảinghiêncứu tổchứcsaochocóthểquảnlýđ−ợccáchoạtđộngcủacôngty,nh−ngcơ cấukhôngđ−ợcphứctạpquámứccầnthiết. 326 Tr−ờngĐạihọcKinhtếQuốcdân
Ch−ơng10:Tổchứcthựchiệnchiếnl−ợc *Côngnghệảnhh−ởngcơcấutổchức Cơcấutổchứcphảiđ−ợctínhtoánnhằmtăngc−ờngkhảnăngcủacông tytr−ớcsựthayđổivềcôngnghệthựcthichiếnl−ợc.Đángtiếcl,cơcấutổ chứcth−ờngđisaucácnhucầucôngnghệ,gâyrasựchậmtrễtrongviệc khaithácđầyđủcôngnghệmới.Đểlmđiềuđó,nhiềudoanhnghiệpsử dụngcánbộquảntrịcấpcao,cóhọcvấnvkinhnghiệmvềkỹthuậtđầut− vocácdựánh−ớngvoviệcduytrìcôngnghiệphiệnđại,hệthốngcơcấu tổchứcphùhợpvớihệthốngcôngnghệ. *Côngnghệ:Đặcđiểmchungvmứcđộphứctạpcủacôngnghệm doanhnghiệpsửdụngcóthểảnhh−ởngđếncơcấutổchức.Thídụ,các doanhnghiệpchútrọngđếncôngnghệcaoth−ờngcóđịnhmứcquảnlý thấp.Cơcấutổchứcphảiđ−ợcbốtrísaochotăngc−ờngđ−ợckhảnăng củadoanhnghiệp,cóthểhợpnhấthoặcphảnứngtr−ớcsựthayđổinhanh chóngvềcôngnghệ.Đángtiếcl,cơcấutổchứcth−ờngđisaucácnhu cầuvềcôngnghệ,gâyrasựchậmtrễtrongviệckhaithácđầyđủcông nghệmới.Cácdoanhnghiệpkhaitháccôngnghệmớith−ờngcóxuh−ớng sửdụng:(1)Cánbộquảntrịcấpcaocóhọcvấnv kinhnghiệmvềkỹ thuật;(2)Cáccánbộquảntrịcóchủtr−ơngđầut−chocácdựánh−ớng voviệchậuthuẫnvduytrìvịtrídẫnđầucủadoanhnghiệpvềmặtcông nghệ;(3)Hệthốngcơcấutổchứcphùhợpvớihệthốngcôngnghệvđảm bảosựđiềuphốimộtcáchchặtchẽtrongviệcracácquyếtđịnhliênquan đếnkinhdoanhvcôngnghệ. *Môitr−ờngdiễnbiếnnhanh:Mứcđộdiễnbiếnnhanhcủamôitr−ờng cũngcóảnhh−ởngđếncơcấutổchức.Trongđiềukiệnmôitr−ờngkinh doanhổnđịnhthìcácdoanhnghiệpcócơcấutổchứccứngnhắc,trongđó việcraquyếtđịnhmangtínhchấttậptrungvớinhữngchỉthị,nguyêntắcv thểlệcứngrắnđềucóthểquảnlýtốt.Ng−ợclại,nhữngdoanhnghiệptừng thnhcôngtrongđiềukiệnmôitr−ờngthayđổinhanhchóngth−ờngphải xâydựngcơcấutổchứccómốiliênhệgắnbóhữucơ,trongđóviệc ra quyếtđịnhmangtínhchấtphântn(phâncấp)vớicácthểlệmềmmỏng,các phòngbancósựliênkếtvớinhauvvớicáctổđộiđachứcnăng. *Tháiđộcủalnhđạocấpcao:Tháiđộcủalnhđạocấpcaocũngcó thể tác động đến cơ cấu tổ chức. Các cán bộ quản lý theo ph−ơng cách truyềnthốngth−ờngthíchsửdụngcáccơcấutổchứctruyềnthốngnh−tổ chứctheobộhậnchứcnăngvítkhivậndụngcáchìnhthứctổchứcnh−tổ Tr−ờngĐạihọcKinhtếQuốcdân 327
Giáotrìnhquảntrịchiếnl−ợc chứctheomôihìnhmatrận.Cáccánbộquảnlýtheoph−ơngcáchtruyền thốngcũngthíchsựkiểmsoáttậptrung.Vìvậyhọkhôngthíchsửdụngcác môhìnhtổchứcmangtínhphântáncầnnhiềunhânviênhơn. *Tháiđộcủađộingũcôngnhânviên:Khilựachọnmôhìnhtổchức cũngcầnxemxétđếnđộingũcôngnhânviên.Côngnhânviêncótrìnhđộ họcvấncaohoặcđquađotạoth−ờngthíchmôhìnhquảnlýmởhơn. Côngnhânkỹthuậtcótaynghềcaoth−ờngthíchmôhìnhtổchứctrongđó cónhiềutổchứcđội,bộphậnnh−môhìnhtổchứctheobộphậnchứcnăng, chăcchắnlvìcácmôhìnhnh−vậycósựphânđịnhrõrnghơn.Ngoira, môhìnhtổchứctheobộphậnchứcnăngtạonhiềucơhộihơnđểliênkếtcác đốit−ợngcôngnhânkỹthuậtt−ơngtựnh−nhau. *Địabnhoạtđộng:Việcmởrộngđịabnhoạtđộnghoặcphântánhoá đòihỏiphảicósựbốtrílạilaođộng,tạoracơcấutổchứcmới.Cầnl−uý cáchngphântánhoáđịabnhoạtđộngvẫncóthểgiữnguyênchếđộra quyếtđịnhtheoph−ơngthứctậptrung.Tuynhiênkhiquymôcủadoanh nghiệpcnglớnthìviệcraquyếtđịnhtheoph−ơngthứcphântáncngtrở nênquantrọnghơn. *Xuh−ớngpháttriểncơcấutổchứctrongt−ơnglai.Khiđiềukiệnmôi tr−ờngkinhdoanhcủadoanhnghiệpthayđổithìchắcchắnphảicónhững thayđổivềcơcấutổchức. 3.Yêucầulựachọncơcấutổchứcphùhợpvớiviệcthựcthi chiếnl−ợc Mụcđíchcủaviệcphântíchcáccơcấutổchứcvcácyếutốảnhh−ởng đếncơcấutổchứclnhằmtìmramộtcơcấutổchứcgiúpnângcaohiệu quảtrongquátrìnhphấnđấuđạttớicácmụctiêumdoanhnghiệpđềra. Mộtmôhìnhtiêntiếnnhấttrongđóvậndụngđ−ợcnhữngđiềumớimẻnhất tronglýluậnvềtổchứccũnghontonvôdụngnếucơcấuđókhôngtạora đ−ợckhảnănghonthnhmụctiêucủadoanhnghiệp.Đôikhi,banlnhđạo xâydựngcáccơcấutổchứcmkhôngnhằmvoviệcthựchiệncácchiến l−ợccủadoanhnghiệplvìcónhữngthnhkiếnvđịnhkiếnnhấtđịnhnh− tínhhammuốnquyềnlực.Thídụ,đốivớibanlnhđạocấpcao,mộtđiềurất dễdnglchấpnhậnmôhìnhtổchứckiểumatrận,trongđókhôngphân địnhrõrngthẩmquyềncủanhữngng−ờithamgia.Khiđiềunyxảyrathì cáccánbộquảntrịcấpcaosẽcónhiềuquyềnhnhhơn.Dođócơcấutổ chứcđ−ợclựachọnphảiđảmbảonhữngyêucầusau: 328 Tr−ờngĐạihọcKinhtếQuốcdân
Ch−ơng10:Tổchứcthựchiệnchiếnl−ợc *Phảilmrõcác nhiệmvụchiếnl−ợc hệtrọng vcác chứcnăngthen chốt.Mặcdùnhiềunỗlựccôngtácchungcủadoanhnghiệpcóthểtrởthnh chếđộth−ờnglệ(nh−cáchệthốngtrảl−ơng)vkhôngthayđổikhicócác thayđổichiếnl−ợc,songth−ờngcónhiềunhiệmvụvchứcnăngtrọngyếu cầnphảiđ−ợcthựchiệnmộtcáchtốtnhấtnhằmthựchiệnthắnglợichiếnl−ợc đề ra. Các nhiệm vụ v chức năng trọng yếu ny khác nhau tuỳ theo từng doanhnghiệp.Vídụ,doanhnghiệpnođangtìmkiếm−uthếvềgiáthnh trongcácngnhnhạycảmchặtchẽ.Ng−ợclại,cácdoanhnghiệpchútrọng đếncácmặthngxaxỉcaocấpthìphảitậptrungvoviệctạorakiểurađặc biệtvsảnxuấtcácmặthngtinhxảo,khéoléo,cótínhhấpdẫnkhuyếnmi cao.Banlnhđạoth−ờngphảixácđịnhrõcácbiệnphápvcácbiệnphápny cầnđ−ợcthựchiệnởmứctốtnhất. *Phảiđảmbảomốiquanhệgiữacáchoạtđộngmangtínhchấtth−ờng lệvcáchoạtđộngcóýnghĩachiếnl−ợc.Cácmốiquanhệnycómộty nghĩaquantrọng.Vìchúngth−ớngđ−ợcdùnglmcơsởđểtạoracơcấucác đơnvịtổchức.Muốnhiểuchođúngcácmốiquanhệnythìcầnphảilmrõ cácmặthoạtđộngcủacôngtyliênhệvớinhaunh−thếno,cụthểlvềđối t−ợngkháchhng,cáckênhtiêuthụ,trìnhđộkỹthuật,cácquytrìnhsản xuất,nguồnnguyênliệuvcácđịabnhoạtđộng.Vấnđềthenchốtlphải tìmrađ−ợccácmốiquanhệnoliênkếtmộtbộphậnnođócủachiếnl−ợc vớibộphậnkhác.Cầnl−uýlcácdoanhnghiệpđangnhvớicáccơcấu táchbiệtđộclậpchotừngdoanhnghiệpthnhviên. *Phảinhómcáclĩnhvựchoạtđộngthnhcácđơnvịtổchức.Banlnh đạocầnsửdụngcácnhiệmvụhệtrọngvcácchứcnăngthenchốtnh−các đơnnguyênđầutiênđểxâydựngcơcấutổchức.Vìvậy,cácmặthoạtđộng cóvaitròtrọngyếutrongviệcbảođảmhonthnhthắnglợichiếnl−ợc,sẽ chiếmvịtrítrungtâmtrongcơcấuvsẽginhđ−ợcsựquantâmxứngđáng. *Phảicósựphốihợpchặtchẽgiữacácđơnvịtrongtổchức.Vấnđề thenchốtởđâylphảixétxemcácquyếtđịnhliênquanđếncácđơnvịkinh doanhđ−ợcthôngquaởmứcđộnovphảixácđịnhcácph−ơngcáchdễ thựchiệnnhấtđểcânđốichiếnl−ợctổngthểcủacôngtyvchiếnl−ợccủa mỗiđơnvịkinhdoanhriêngbiệt.Tuykhôngcócácquytắccụthể,phổbiến cho việc xem xét lựa chọn giữa hai ph−ơng cách tập trung v phân tán, nh−ngcómộtđiềuchỉdẫnchunglđẳngcấpvvịtrícủađơnvịtrongthang bậcthẩmquyềncủacôngtytuỳthuộcvovaitròvmứcđộmđơnvịgóp phầnvoviệchonthnhthắnglợichiếnl−ợccủacôngty. Tr−ờngĐạihọcKinhtếQuốcdân 329