›
›

Khóa luận Hoàn thiện kế toán tiền lương và các khoản trích theo lương tại Công ty TNHH một thành viên đóng tài Hạ Long - Nguyễn Thị Hải Yến

pdf 73 trang huongle 530
Download
Bạn đang xem 20 trang mẫu của tài liệu "Khóa luận Hoàn thiện kế toán tiền lương và các khoản trích theo lương tại Công ty TNHH một thành viên đóng tài Hạ Long - Nguyễn Thị Hải Yến", để tải tài liệu gốc về máy bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên

Tài liệu đính kèm:

  • pdfkhoa_luan_hoan_thien_ke_toan_tien_luong_va_cac_khoan_trich_t.pdf

Nội dung text: Khóa luận Hoàn thiện kế toán tiền lương và các khoản trích theo lương tại Công ty TNHH một thành viên đóng tài Hạ Long - Nguyễn Thị Hải Yến

  1. TR•êng ®¹i häc d©n lËp h¶i phßng Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp Lêi më ®Çu Lao ®éng lµ ho¹t ®éng ch©n tay vµ trÝ ãc cña con ng•êi nh»m t¸c ®éng biÕn ®æi c¸c vËt tù nhiªn thµnh c¸c vËt phÈm ®¸p øng nhu cÇu cña con ng•êi. Trong mäi chÕ ®é x· héi, viÖc s¸ng t¹o ra cña c¶i vËt chÊt ®Òu kh«ng t¸ch rêi khái lao ®éng. Lao ®éng lµ ®iÒu kiÖn ®Çu tiªn, cÇn thiÕt cho sù tån t¹i vµ ph¸t triÓn cña x· héi loµi ng•êi, lµ yÕu tè c¬ b¶n nhÊt, quyÕt ®Þnh nhÊt trong qu¸ tr×nh x¶n xuÊt. Max viÕt: “lao ®éng cña con ng­êi lµ mét trong ba yÕu tè quan träng quyÕt ®Þnh sù tån t¹i cña qu¸ tr×nh s¶n xuÊt. Lao ®éng kh«ng nh÷ng t¹o ra cña c¶i vËt chÊt ®Ó nu«i sèng con ng­êi mµ cßn c¶i t¹o b¶n th©n con ng­êi, ph¸t triÓn con ng­êi c¶ vÒ thÓ lùc lÉn trÝ lùc.” Theo quan ®iÓm cña David Ricardo: «ng coi lao ®éng lµ hµng ho¸, v× thÕ tiÒn c«ng (tiÒn l•¬ng) lµ gi¸ c¶ thÞ tr•êng cña lao ®éng, gi¸ c¶ thÞ tr•êng cña lao ®éng (tiÒn l•¬ng danh nghÜa) chÞu t¸c ®éng cña quy luËt cung cÇu vÒ lao ®éng. Gi¸ c¶ tù nhiªn cña lao ®éng (tiÒn l•¬ng thùc tÕ) lµ gi¸ trÞ nh÷ng t• liÖu sinh ho¹t nu«i sèng ng•êi c«ng nh©n vµ gia ®×nh anh ta, gi¸ c¶ nµy lªn xuèng tuú thuéc vµo sù lªn xuèng cña t• liÖu sinh ho¹t, tr×nh ®é ph¸t triÓn cña t• liÖu s¶n xuÊt vµ phong tôc tËp qu¸n cña x· héi. Do vËy tiÒn l•¬ng mang tÝnh lÞch sö vµ x· héi. Ng•êi lao ®éng bá søc lao ®éng cña m×nh ®Ó lµm viÖc th× hä còng mong muèn nhËn l¹i phÇn thu nhËp t•¬ng xøng víi nh÷ng g× hä ®· bá ra. Doanh nghiÖp muèn ®¹t n¨ng suÊt lao ®éng cao ®ßi hái doanh nghiÖp ®ã ph¶i cã chÕ ®é l•¬ng hîp lý, kÝch thÝch ®•îc ng•êi lao ®éng lµm viÖc h¨ng say, nhiÖt t×nh, tËn t©m víi c«ng vÞªc. Mét trong nh÷ng c«ng cô gióp nhËn biÕt ®•îc chÕ ®é tiÒn l•¬ng cña doanh nghiÖp cã hîp lý kh«ng lµ th«ng qua c«ng t¸c kÕ to¸n tiÒn l•¬ng. NhËn thøc ®•îc tÇm quan träng cña c«ng t¸c kÕ to¸n tiÒn l•¬ng trong doanh nghiÖp vµ qua qu¸ tr×nh thùc tËp t¹i C«ng ty TNHH mét thµnh viªn §ãng tµ H¹ Long, ®•îc tiÕp cËn víi c¸c nghiÖp vô kÕ to¸n tiÒn l•¬ng nªn em quyÕt ®Þnh chän ®Ò tµi: "Hoµn thiÖn kÕ to¸n tiÒn l•¬ng vµ c¸c kho¶n trÝch theo l•¬ng t¹i C«ng ty TNHH mét thµnh viªn §ãng tµu H¹ Long" lµm kho¸ luËn tèt nghiÖp cña m×nh. SV: NguyÔn ThÞ H¶i YÕn 1 TS: Nghiªm ThÞ Thµ Líp: QT902K
  2. TR•êng ®¹i häc d©n lËp h¶i phßng Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp Néi dung cña khãa luËn gåm 3 phÇn nh• sau: PhÇn I: lý luËn chung vÒ kÕ to¸n tiÒn l•¬ng vµ c¸c kho¶n trÝch theo l•¬ng trong doanh nghiÖp. PhÇn II: thùc tr¹ng kÕ to¸n tiÒn l•¬ng vµ c¸c kho¶n trÝch theo l•¬ng t¹i c«ng ty tnhh mét thµnh viªn ®ãng tµu h¹ long. PhÇn III: mét sè kiÕn nghÞ nh»m hoµn thiÖn kÕ to¸n tiÒn l•¬ng vµ c¸c kho¶n trÝch theo l•¬ng t¹i c«ng ty tnhh mét thµnh viªn ®ãng tµu h¹ long. Do tr×nh ®é hiÓu biÕt vµ kinh nghiÖm cña b¶n th©n còng nh• ph¹m vi cña ®Ò tµi cßn h¹n chÕ. V× vËy, kho¸ luËn tèt nghiÖp cña em kh«ng thÓ tr¸nh khái nh÷ng thiÕu sãt, em rÊt mong nhËn ®•îc ý kiÕn ®ãng gãp cña c¸c thÇy c« gi¸o, c¸c chuyªn gia cña C«ng ty vµ b¹n ®äc ®Ó kho¸ luËn tèt nghiÖp cña em ®•îc hoµn thiÖn h¬n. Em xin ch©n thµnh c¶m ¬n c« gi¸o – TiÕn sÜ Nghiªm ThÞ Thµ cïng ban l·nh ®¹o C«ng ty TNHH mét thµnh viªn §ãng tµ H¹ Long, ®Æc biÖt lµ c¸c anh chÞ phßng kÕ to¸n ®· nhiÖt t×nh h•íng dÉn vµ gióp ®ì em hoµn thµnh ®Ò tµi nµy. SV: NguyÔn ThÞ H¶i YÕn 2 TS: Nghiªm ThÞ Thµ Líp: QT902K
  3. TR•êng ®¹i häc d©n lËp h¶i phßng Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp PhÇn thø nhÊt lý luËn chung vÒ kÕ to¸n tiÒn l•¬ng vµ c¸c kho¶n trÝch theo l•¬ng trong doanh nghiÖp 1.1. Tæng quan vÒ tiÒn l•¬ng vµ c¸c kho¶n trÝch theo l•¬ng trong doanh nghiÖp. 1.1.1. TiÒn l•¬ng. 1.1.1.1. Kh¸i niÖm: Trªn thùc tÕ, thuËt ng÷ “tiÒn l­¬ng” th­êng ®­îc sö dông trong khu vùc Nhµ n•íc mµ nguån chi tr¶ tiÒn l•¬ng ®•îc lÊy tõ ng©n s¸ch Nhµ n•íc. §èi víi khu vùc ngoµi Nhµ n­íc, th«ng th­êng vÉn sö dông thuËt ng÷ “tiÒn c«ng” hoÆc “thu nhËp”, tuy nhiªn xÐt vÒ b¶n chÊt c¸c thuËt ng÷ nµy ®Òu cã ®iÓm chung vµ ®•îc hiÓu mét c¸ch thèng nhÊt lµ sè tiÒn mµ ng•êi sö dông lao ®éng tr¶ cho ng•êi lao ®éng theo thêi gian lao ®éng hay theo s¶n phÈm. Trong thêi kú bao cÊp: TiÒn l•¬ng ®•îc tr¶ theo chÕ ®é b×nh qu©n, võa b»ng tiÒn võa b»ng hiÖn vËt, kh«ng dùa trªn kÕt qu¶ lao ®éng. Trong nÒn kinh tÕ thÞ tr•êng: TiÒn l•¬ng lµ mét ph¹m trï kinh tÕ g¾n liÒn víi lao ®éng, tiÒn tÖ vµ nÒn s¶n xuÊt hµng ho¸. TiÒn l•¬ng g¾n liÒn víi thêi gian vµ kÕt qu¶ lao ®éng mµ ng•êi lao ®éng ®· tham gia thùc hiÖn trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp, lµ mét yÕu tè quan träng h×nh thµnh nªn gi¸ thµnh s¶n phÈm cña doanh nghiÖp. Tãm l¹i: “TiÒn l­¬ng lµ biÓu hiÖn b»ng tiÒn cña gi¸ trÞ søc lao ®éng, lµ gi¸ c¶ cña yÕu tè søc lao ®éng mµ ng•êi sö dông (Nhµ n•íc, chñ doanh nghiÖp) ph¶i tr¶ cho ng•êi cung øng lao ®éng (ng•êi lao ®éng), tu©n thñ c¸c nguyªn t¾c cung cÇu, gi¸ c¶ thÞ tr­êng vµ ph¸p luËt hiÖn hµnh cña nhµ n­íc.” + TiÒn l•¬ng danh nghÜa: Lµ thu nhËp b»ng tiÒn mµ ng•êi lao ®éng nhËn ®•îc sau khi lµm viÖc. + TiÒn l•¬ng thùc tÕ: Lµ khèi l•îng t• liÖu sinh ho¹t vµ dÞch vô mµ ng•êi lao ®éng cã thÓ mua s¾m ®•îc b»ng tiÒn l•¬ng danh nghÜa. + TiÒn l­¬ng tèi thiÓu: §­îc xem lµ “c¸i ng­ìng” cuèi cïng ®Ó tõ ®ã x©y dùng c¸c møc l•¬ng kh¸c nhau t¹o thµnh hÖ thèng tiÒn l•¬ng thèng nhÊt chung cho c¶ n•íc. Theo luËt ph¸p ViÖt Nam th× tiÒn l•¬ng tèi thiÓu lµ møc l•¬ng thÊp nhÊt SV: NguyÔn ThÞ H¶i YÕn 3 TS: Nghiªm ThÞ Thµ Líp: QT902K
  4. TR•êng ®¹i häc d©n lËp h¶i phßng Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp ®Ó tr¶ c«ng cho mét ng•êi lao ®éng lµm c«ng viÖc gi¶n ®¬n nhÊt trong ®iÒu kiÖn lao ®éng b×nh th•êng. Møc l•¬ng tèi thiÓu chung ®•îc ®iÒu chØnh tuú thuéc vµo møc t¨ng tr•ëng kinh tÕ, chØ sè gi¸ sinh ho¹t vµ cung cÇu lao ®éng theo tõng thêi kú. 1.1.1.2. B¶n chÊt, chøc n¨ng cña tiÒn l•¬ng. a) C¸c quan ®iÓm c¬ b¶n vÒ tiÒn l•¬ng: LÞch sö x· héi loµi ng•êi tr¶i qua nhiÒu h×nh th¸i kinh tÕ x· héi kh¸c nhau, ph¶n ¸nh tr×nh ®é ph¸t triÓn cña lùc l•îng s¶n xuÊt vµ quan hÖ s¶n xuÊt. Mét trong nh÷ng ®Æc ®iÓm cña quan hÖ s¶n xuÊt x· héi lµ h×nh thøc ph©n phèi. Ph©n phèi lµ mét trong nh÷ng kh©u quan träng cña t¸i s¶n xuÊt vµ trao ®æi. Nh• vËy trong c¸c ho¹t ®éng kinh tÕ th× s¶n xuÊt ®ãng vai trß quyÕt ®Þnh, ph©n phèi vµ c¸c kh©u kh¸c phô thuéc vµo s¶n xuÊt vµ do s¶n xuÊt quyÕt ®Þnh nh•ng cã ¶nh h•ëng trùc tiÕp, tÝch cùc trë l¹i s¶n xuÊt. Tæng s¶n phÈm x· héi lµ do ng•êi lao ®éng t¹o ra ph¶i ®•îc ®em ph©n phèi cho tiªu dïng c¸ nh©n, tÝch luü t¸i s¶n xuÊt më réng vµ tiªu dïng c«ng céng. H×nh thøc ph©n phèi vËt phÈm cho tiªu dïng c¸ nh©n d•íi chñ nghÜa x· héi (CNXH) ®­îc tiÕn hµnh theo nguyªn t¾c: “Lµm theo n¨ng lùc, h­ëng theo lao ®éng”. Bëi vËy, “ph©n phèi theo lao ®éng lµ mét quy luËt kinh tÕ “. Ph©n phèi theo lao ®éng d•íi chÕ ®é CNXH chñ yÕu lµ tiÒn l•¬ng, tiÒn th•ëng. TiÒn l•¬ng d•íi CNXH kh¸c h¼n tiÒn l•¬ng d•íi chÕ ®é t• b¶n chñ nghÜa. TiÒn l•¬ng d•íi chÕ ®é XHCN ®•îc hiÓu theo c¸ch ®¬n gi¶n nhÊt ®ã lµ: sè tiÒn mµ ng•êi lao ®éng nhËn ®•îc sau mét thêi gian lao ®éng nhÊt ®Þnh hoÆc sau khi ®· hoµn thµnh mét c«ng viÖc nµo ®ã. Cßn theo nghÜa réng: tiÒn l•¬ng lµ mét phÇn thu nhËp cña nÒn kinh tÕ quèc d©n biÓu hiÖn d•íi h×nh thøc tiÒn tÖ ®•îc Nhµ n•íc ph©n phèi kÕ ho¹ch cho c«ng nh©n viªn chøc phï hîp víi sè l•îng vµ chÊt l•îng lao ®éng cña mçi ng•êi ®· cèng hiÕn. Nh• vËy nÕu xÐt theo quan ®iÓm s¶n xuÊt tiÒn l•¬ng lµ kho¶n ®·i ngé cña søc lao ®éng ®· ®•îc tiªu dïng ®Ó lµm ra s¶n phÈm. Tr¶ l•¬ng tho¶ ®¸ng cho ng•êi lao ®éng lµ mét nguyªn t¾c b¾t buéc nÕu muèn ®¹t hiÖu qu¶ kinh doanh cao. NÕu xÐt trªn quan ®iÓm ph©n phèi th× tiÒn l•¬ng lµ phÇn t• liÖu tiªu dïng c¸ nh©n dµnh cho ng•êi lao ®éng, ®•îc ph©n phèi dùa trªn c¬ së c©n ®èi gi÷a quü hµng ho¸ x· héi víi c«ng søc ®ãng gãp cña tõng ng•êi. Nhµ n•íc ®iÒu tiÕt toµn bé SV: NguyÔn ThÞ H¶i YÕn 4 TS: Nghiªm ThÞ Thµ Líp: QT902K
  5. TR•êng ®¹i häc d©n lËp h¶i phßng Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp hÖ thèng c¸c quan hÖ kinh tÕ: s¶n xuÊt, cung cÊp vËt t•, tiªu hao s¶n phÈm, x©y dùng gi¸ vµ ban hµnh chÕ ®é, tr¶ c«ng lao ®éng. Trong lÜnh vùc tr¶ c«ng lao ®éng Nhµ n•íc qu¶n lý tËp trung b»ng c¸ch quy ®Þnh møc l•¬ng tèi thiÓu ban hµnh hÖ thèng thang l•¬ng vµ phô cÊp. Trong hÖ thèng chÝnh s¸ch cña Nhµ n•íc quy ®Þnh theo khu vùc kinh tÕ quèc doanh vµ ®•îc ¸p ®Æt tõ trªn xuèng. Së dÜ nh• vËy lµ xuÊt ph¸t tõ nhËn thøc tuyÖt ®èi ho¸ quy luËt ph©n phèi theo lao ®éng vµ ph©n phèi quü tiªu dïng c¸ nh©n trªn ph¹m vi toµn x· héi. Nh÷ng quan niÖm trªn ®©y vÒ tiÒn l•¬ng ®· bÞ coi lµ kh«ng phï hîp víi nh÷ng ®iÒu kiÖn ®Æc ®iÓm cña mét nÒn s¶n xuÊt hµng ho¸. b) B¶n chÊt ph¹m trï tiÒn l•¬ng theo c¬ chÕ thÞ tr•êng: Trong nhiÒu n¨m qua, c«ng cuéc ®æi míi kinh tÕ n•íc ta ®· ®¹t ®•îc nh÷ng thµnh tùu to lín. Song t×nh h×nh thùc tÕ cho thÊy r»ng sù ®æi míi mét sè lÜnh vùc x· héi cßn ch•a kÞp víi c«ng cuéc ®æi míi chung nhÊt cña ®Êt n•íc. VÊn ®Ò tiÒn l•¬ng còng ch•a t¹o ®•îc ®éng lùc ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi. HiÖn nay cã nhiÒu ý thøc kh¸c nhau vÒ tiÒn l•¬ng, song quan niÖm thèng nhÊt ®Òu coi søc lao ®éng lµ hµng ho¸. MÆc dï tr•íc ®©y kh«ng ®•îc c«ng nhËn chÝnh thøc, thÞ tr•êng søc lao ®éng ®· ®•îc h×nh thµnh tõ l©u ë n•íc ta vµ hiÖn nay vÉn ®ang tån t¹i kh¸ phæ biÕn ë nhiÒu vïng ®Êt n•íc. Søc lao ®éng lµ mét trong c¸c yÕu tè quyÕt ®Þnh trong c¸c yÕu tè c¬ b¶n, cña qu¸ tr×nh s¶n xuÊt, nªn tiÒn l•¬ng, tiÒn c«ng lµ vèn ®Çu t• øng tr•íc quan träng nhÊt, lµ gi¸ c¶ søc lao ®éng. V× vËy viÖc tr¶ c«ng lao ®éng ®•îc tÝnh to¸n mét c¸ch chi tiÕt trong h¹ch to¸n kinh doanh cña c¸c ®¬n vÞ c¬ së thuéc mäi thµnh phÇn kinh tÕ. §Ó x¸c ®Þnh tiÒn l•¬ng hîp lÝ cÇn t×m ra c¬ së ®Ó tÝnh ®óng, tÝnh ®ñ gi¸ trÞ cña søc lao ®éng. Ng•êi lao ®éng sau khi bá ra søc lao ®éng, t¹o ra s¶n phÈm th× ®•îc mét sè tiÒn c«ng nhÊt ®Þnh. VËy cã thÓ coi søc lao ®éng lµ mét lo¹i hµng ho¸, mét lo¹i hµng ho¸ ®Æc biÖt. TiÒn l•¬ng chÝnh lµ gi¸ c¶ hµng ho¸ ®Æc biÖt ®ã - hµng ho¸ søc lao ®éng. Hµng ho¸ søc lao ®éng còng cã mÆt gièng nh• mäi hµng ho¸ kh¸c lµ cã gi¸ trÞ. Ng•êi ta ®Þnh gi¸ trÞ Êy lµ sè l•îng t• liÖu sinh ho¹t cÇn thiÕt ®Ó s¶n xuÊt ra nã. Søc lao ®éng g¾n liÒn víi con ng•êi nªn gi¸ trÞ søc lao ®éng ®•îc ®o b»ng gi¸ trÞ c¸c t• liÖu sinh ho¹t ®¶m b¶o nhu cÇu tèi thiÓu cho cuéc sèng (¨n, ë, häc hµnh, ®i l¹i ) vµ nh÷ng nhu cÇu cao h¬n n÷a. Song nã còng ph¶i chÞu t¸c ®éng cña c¸c quy luËt kinh tÕ thÞ tr•êng. SV: NguyÔn ThÞ H¶i YÕn 5 TS: Nghiªm ThÞ Thµ Líp: QT902K
  6. TR•êng ®¹i häc d©n lËp h¶i phßng Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp V× vËy, vÒ b¶n chÊt tiÒn c«ng, tiÒn l•¬ng lµ gi¸ c¶ cña hµng ho¸ søc lao ®éng, lµ ®éng lùc quyÕt ®Þnh hµnh vi cung øng søc lao ®éng. TiÒn l•¬ng lµ mét ph¹m trï cña kinh tÕ hµng ho¸ vµ chÞu sù chi phèi cña c¸c quy luËt kinh tÕ kh¸ch quan. TiÒn l•¬ng còng t¸c ®éng ®Õn quyÕt ®Þnh cña c¸c chñ doanh nghiÖp ®Ó h×nh thµnh c¸c tho¶ thuËn hîp ®ång thuª lao ®éng. c) Chøc n¨ng cña tiÒn l•¬ng: TiÒn l•¬ng lµ mét ph¹m trï kinh tÕ tæng hîp vµ bao gåm c¸c chøc n¨ng sau: - TiÒn l•¬ng lµ c«ng cô ®Ó thùc hiÖn c¸c chøc n¨ng ph©n phèi thu nhËp quèc d©n, c¸c chøc n¨ng thanh to¸n gi÷a ng•êi sö dông søc lao ®éng vµ ng•êi lao ®éng. - TiÒn l•¬ng nh»m t¸i s¶n xuÊt søc lao ®éng th«ng qua viÖc trao ®æi tiÒn tÖ do thu nhËp mang l¹i víi c¸c vËt dông sinh ho¹t cÇn thiÕt cho ng•êi lao ®éng vµ gia ®×nh hä. - KÝch thÝch con ng•êi tham gia lao ®éng, bëi lÏ tiÒn l•¬ng lµ mét bé phËn quan träng cña thu nhËp, chi phèi vµ quyÕt ®Þnh møc sèng cña ng•êi lao ®éng. Do ®ã nã lµ c«ng cô quan träng trong qu¶n lý. Ng•êi ta sö dông nã ®Ó thóc ®Èy ng•êi lao ®éng h¨ng h¸i lao ®éng vµ s¸ng t¹o, coi nh• lµ mét c«ng cô t¹o ®éng lùc trong s¶n xuÊt kinh doanh (SXKD). 1.1.1.3. §Æc ®iÓm cña tiÒn l•¬ng: - TiÒn l•¬ng lµ yÕu tè ®Çu vµo cña qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh, lµ vèn øng tr•íc vµ ®©y lµ mét kho¶n chi phÝ trong gi¸ thµnh s¶n phÈm. - Trong qu¸ tr×nh lao ®éng søc lao ®éng cña con ng•êi bÞ hao mßn dÇn cïng víi qu¸ tr×nh t¹o ra s¶n phÈm. Muèn duy tr× vµ n©ng cao kh¶ n¨ng lµm viÖc cña con ng•êi th× cÇn ph¶i t¸i s¶n xuÊt søc lao ®éng. Do ®ã tiÒn l•¬ng lµ mét trong nh÷ng tiÒn ®Ò vËt chÊt cã kh¶ n¨ng t¸i t¹o søc lao ®éng trªn c¬ së bï l¹i søc lao ®éng ®· hao phÝ, bï l¹i th«ng qua sù tho¶ m·n c¸c nhu cÇu tiªu dïng cña ng•êi lao ®éng. - §èi víi c¸c nhµ qu¶n lý th× tiÒn l•¬ng lµ mét trong nh÷ng c«ng cô ®Ó qu¶n lý doanh nghiÖp. Th«ng qua viÖc tr¶ l•¬ng cho ng•êi lao ®éng, ng•êi sö dông lao ®éng cã thÓ tiÕn hµnh kiÓm tra, theo dâi, gi¸m s¸t ng•êi lao ®éng lµm viÖc theo kÕ ho¹ch tæ chøc cña m×nh ®Ó ®¶m b¶o tiÒn l•¬ng bá ra ph¶i ®em l¹i kÕt qu¶ vµ hiÖu qu¶ cao. Nh• vËy ng•êi sö dông søc lao ®éng qu¶n lý mét c¸ch chÆt chÏ vÒ sè l•îng vµ chÊt l•îng lao ®éng cña m×nh ®Ó tr¶ c«ng xøng ®¸ng. SV: NguyÔn ThÞ H¶i YÕn 6 TS: Nghiªm ThÞ Thµ Líp: QT902K
  7. TR•êng ®¹i häc d©n lËp h¶i phßng Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp 1.1.2. C¸c h×nh thøc tiÒn l•¬ng, quü tiÒn l•¬ng. 1.1.2.1. C¸c h×nh thøc tiÒn l•¬ng: HiÖn nay ë n•íc ta, viÖc tÝnh tr¶ l•¬ng cho ng•êi lao ®éng trong c¸c doanh nghiÖp ®•îc tiÕn hµnh theo hai h×nh thøc chñ yÕu: h×nh thøc tiÒn l•¬ng theo thêi gian vµ h×nh thøc tiÒn l•¬ng theo s¶n phÈm. a) H×nh thøc tiÒn l•¬ng theo thêi gian: Theo h×nh thøc nµy, tiÒn l•¬ng tr¶ cho ng•êi lao ®éng ®•îc tÝnh theo thêi gian lµm viÖc, cÊp bËc vµ thang l•¬ng theo tiªu chuÈn Nhµ n•íc qui ®Þnh. H×nh thøc nµy th•êng ®•îc ¸p dông trong c¸c ®¬n vÞ hµnh chÝnh sù nghiÖp, c¸c c¬ quan qu¶n lý hµnh chÝnh hoÆc nh÷ng ng•êi lµm c«ng t¸c qu¶n lý lao ®éng gi¸n tiÕp t¹i c¸c doanh nghiÖp. H×nh thøc tr¶ l•¬ng theo thêi gian còng ®•îc ¸p dông cho c¸c ®èi t•îng lao ®éng mµ kÕt qu¶ kh«ng thÓ x¸c ®Þnh b»ng s¶n phÈm cô thÓ. TiÒn l•¬ng thêi gian = Thêi gian lµm viÖc x §¬n gi¸ tiÒn l•¬ng ph¶i tr¶ c«ng nh©n viªn theo thêi gian. Tuú theo yªu cÇu vµ kh¶ n¨ng qu¶n lý thêi gian lao ®éng cña doanh nghiÖp, viÖc tÝnh tr¶ l•¬ng theo thêi gian cã thÓ tiÕn hµnh tr¶ l•¬ng theo thêi gian gi¶n ®¬n vµ tr¶ l•¬ng theo thêi gian cã th•ëng. * Tr¶ l•¬ng theo thêi gian gi¶n ®¬n: L•¬ng theo thêi gian gi¶n ®¬n bao gåm: + L•¬ng th¸ng: lµ tiÒn l•¬ng tr¶ cho ng•êi lao ®éng theo bËc l•¬ng quy ®Þnh, gåm cã tiÒn l•¬ng cÊp bËc vµ c¸c kho¶n phô cÊp (nÕu cã). §•îc ¸p dông cho nh©n viªn lµm c«ng t¸c qu¶n lý hµnh chÝnh, qu¶n lý kinh tÕ vµ c¸c nh©n viªn thuéc c¸c ngµnh ho¹t ®éng kh«ng cã tÝnh chÊt s¶n xuÊt. + TiÒn l•¬ng tuÇn: lµ tiÒn l•¬ng tr¶ cho mét tuÇn lµm viÖc x¸c ®Þnh trªn c¬ së tiÒn l•¬ng th¸ng nh©n (x) víi 12 th¸ng vµ chia (:) cho 52 tuÇn. + TiÒn l•¬ng ngµy: lµ tiÒn l•¬ng tr¶ cho mét ngµy lµm viÖc x¸c ®Þnh trªn c¬ së tiÒn l•¬ng th¸ng chia cho 26 + L•¬ng giê: Lµ tiÒn l•¬ng tr¶ cho mét giê lµm viÖc vµ ®•îc x¸c ®Þnh b»ng c¸ch lÊy tiÒn l•¬ng ngµy chia cho sè giê tiªu chuÈn theo quy ®Þnh cña luËt lao ®éng (kh«ng qu¸ 8 giê/ ngµy) SV: NguyÔn ThÞ H¶i YÕn 7 TS: Nghiªm ThÞ Thµ Líp: QT902K
  8. TR•êng ®¹i häc d©n lËp h¶i phßng Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp * Tr¶ l•¬ng theo thêi gian cã th•ëng: Thùc chÊt cña h×nh thøc nµy lµ sù kÕt hîp gi÷a tiÒn l•¬ng thêi gian gi¶n ®¬n víi tiÒn th•ëng khi ®¶m b¶o vµ v•ît c¸c chØ tiªu ®· quy ®Þnh nh•: TiÕt kiÖm thêi gian lao ®éng, tiÕt kiÖm nguyªn vËt liÖu, t¨ng n¨ng suÊt lao ®éng hay ®¶m b¶o giê c«ng, ngµy c«ng * ¦u nh•îc ®iÓm cña h×nh thøc tiÒn l•¬ng theo thêi gian: DÔ lµm, dÔ tÝnh to¸n nh•ng ch•a ®¶m b¶o nguyªn t¾c ph©n phèi theo lao ®éng v× h×nh thøc nµy ch•a tÝnh ®Õn mét c¸ch ®Çy ®ñ chÊt l•îng lao ®éng, ch•a ph¸t huy hÕt kh¶ n¨ng s½n cã cña ng•êi lao ®éng, ch•a khuyÕn khÝch ng•êi lao ®éng quan t©m ®Õn kÕt qu¶ lao ®éng. V× vËy ®Ó kh¾c phôc bít nh÷ng h¹n chÕ nµy, ngoµi viÖc tæ chøc theo dâi ghi chÐp ®Çy ®ñ thêi gian lµm viÖc cña c«ng nh©n viªn, doanh nghiÖp cÇn ph¶i th•êng xuyªn kiÓm tra tiÕn ®é lµm viÖc vµ chÊt l•îng c«ng viÖc cña c«ng nh©n viªn kÕt hîp víi chÕ ®é khen th•ëng hîp lý. b) H×nh thøc tiÒn l•¬ng theo s¶n phÈm: Theo h×nh thøc nµy tiÒn l•¬ng tÝnh tr¶ cho ng•êi lao ®éng c¨n cø vµo kÕt qu¶ lao ®éng, sè l•îng vµ chÊt l•îng s¶n phÈm c«ng viÖc, lao vô ®· hoµn thµnh vµ ®¬n gi¸ tiÒn l•¬ng cho mét ®¬n vÞ s¶n phÈm, c«ng viÖc vµ lao vô ®ã. TiÒn l•¬ng s¶n phÈm = Khèi l•îng s¶n phÈm (c«ng viÖc) hoµn thµnh ®ñ tiªu chuÈn chÊt l•îng x §¬n gi¸ tiÒn l•¬ng s¶n phÈm. So víi h×nh thøc tiÒn l•¬ng thêi gian, h×nh thøc tiÒn l•¬ng s¶n phÈm cã nhiÒu •u ®iÓm h¬n. §ã lµ qu¸n triÖt ®Çy ®ñ h¬n nguyªn t¾c tr¶ l•¬ng theo sè l•îng, chÊt l•îng lao ®éng, g¾n chÆt thu thËp vÒ tiÒn l•¬ng vµ kÕt qu¶. Tuú theo mèi quan hÖ gi÷a ng•êi lao ®éng víi kÕt qu¶ lao ®éng, tuú theo yªu cÇu qu¶n lý vÒ n©ng cao chÊt l•îng s¶n phÈm, t¨ng nhanh s¶n phÈm vµ chÊt l•îng s¶n phÈm mµ doanh nghiÖp cã thÓ thùc hiÖn theo c¸c h×nh thøc tiÒn l•¬ng s¶n phÈm sau: * TiÒn l•¬ng theo s¶n phÈm trùc tiÕp: H×nh thøc nµy ®•îc ¸p dông chñ yÕu ®èi víi c«ng nh©n trùc tiÕp s¶n xuÊt, c¨n cø vµo sè l•îng s¶n phÈm mµ hä ®· s¶n xuÊt ra vµ ®¬n gi¸ cña mçi ®¬n vÞ s¶n phÈm. TiÒn l•¬ng ph¶i tr¶ = S¶n l•îng thùc tÕ x §¬n gi¸ tiÒn l•¬ng SV: NguyÔn ThÞ H¶i YÕn 8 TS: Nghiªm ThÞ Thµ Líp: QT902K
  9. TR•êng ®¹i häc d©n lËp h¶i phßng Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp * TiÒn l•¬ng s¶n phÈm gi¸n tiÕp: §©y lµ tiÒn l•¬ng tr¶ cho c«ng nh©n viªn phô cïng tham gia s¶n xuÊt víi c«ng nh©n viªn chÝnh ®· h•ëng l•¬ng theo s¶n phÈm, ®•îc x¸c ®Þnh c¨n cø vµo hÖ sè gi÷a møc l•¬ng s¶n phÈm ®· s¶n xuÊt ra. Tuy nhiªn c¸ch tr¶ l•¬ng nµy cã h¹n chÕ: Do phô thuéc vµo kÕt qu¶ s¶n xuÊt cña c«ng nh©n chÝnh nªn viÖc tr¶ l•¬ng ch•a ®•îc chÝnh x¸c, ch•a thËt sù ®¶m b¶o ®óng hao phÝ lao ®éng mµ c«ng nh©n phô ®· bá ra. * TiÒn l•¬ng tÝnh theo s¶n phÈm cã th•ëng: §©y lµ sù kÕt hîp tiÒn l•¬ng s¶n phÈm trùc tiÕp víi tiÒn th•ëng khi ng•êi lao ®éng hoµn thµnh v•ît møc c¸c chØ tiªu qui ®Þnh nh• tiÕt kiÖm nguyªn vËt liÖu, n©ng cao chÊt l­îng s¶n phÈm * TiÒn l•¬ng theo s¶n phÈm luü tiÕn: TiÒn l•¬ng tr¶ cho c«ng nh©n viªn c¨n cø vµo sè l•îng s¶n phÈm ®· s¶n xuÊt ra theo hai lo¹i ®¬n gi¸ kh¸c nhau: §¬n gi¸ cè ®Þnh ®èi víi sè s¶n phÈm trong møc qui ®Þnh vµ ®¬n gi¸ luü tiÕn ®èi víi sè s¶n phÈm v•ît ®Þnh møc. H×nh thøc tr¶ l•¬ng nµy cã t¸c dông khuyÕn khÝch n©ng cao n¨ng suÊt lao ®éng nªn nã th•êng ®•îc ¸p dông ë nh÷ng kh©u träng yÕu mµ viÖc t¨ng n¨ng suÊt lao ®éng cã t¸c dông thóc ®Èy t¨ng n¨ng suÊt ë c¸c kh©u kh¸c nhau trong thêi ®iÓm chiÕn dÞch kinh doanh ®Ó gi¶i quyÕt kÞp thêi h¹n qui ®Þnh Tuy nhiªn c¸ch tr¶ l•¬ng nµy dÔ dÉn ®Õn kh¶ n¨ng tèc ®é t¨ng cña tiÒn l•¬ng b×nh qu©n nhanh h¬n tèc ®é t¨ng cña n¨ng suÊt lao ®éng. V× vËy khi s¶n xuÊt ®· æn ®Þnh, c¸c ®iÒu kiÖn nªu trªn kh«ng cßn cÇn thiÕt th× chuyÓn sang h×nh thøc tiÒn l•¬ng s¶n phÈm b×nh th•êng. * TiÒn l•¬ng kho¸n: Theo h×nh thøc nµy, ng•êi lao ®éng sÏ nhËn ®•îc mét kho¶n tiÒn nhÊt ®Þnh sau khi hoµn thµnh xong khèi l•îng c«ng viÖc ®•îc giao, theo ®óng thêi gian, chÊt l•îng qui ®Þnh ®èi víi lo¹i c«ng viÖc nµy. Cã 3 ph•¬ng ph¸p kho¸n: Kho¸n c«ng viÖc, kho¸n quü l•¬ng vµ kho¸n thu nhËp. + Kho¸n c«ng viÖc: Theo h×nh thøc nµy, doanh nghiÖp qui ®Þnh møc tiÒn l•¬ng cho mçi c«ng viÖc hoÆc khèi l•îng s¶n phÈm hoµn thµnh. Ng•êi lao ®éng c¨n cø vµo møc l•¬ng nµy cã thÓ tÝnh ®•îc tiÒn l•¬ng cña m×nh th«ng qua khèi l•îng c«ng viÖc m×nh ®· hoµn thµnh. SV: NguyÔn ThÞ H¶i YÕn 9 TS: Nghiªm ThÞ Thµ Líp: QT902K
  10. TR•êng ®¹i häc d©n lËp h¶i phßng Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp TiÒn l•¬ng kho¸n c«ng viÖc = Møc l•¬ng quy ®Þnh cho tõng c«ng viÖc x Khèi l•îng c«ng viÖc ®· hoµn thµnh C¸ch tr¶ l•¬ng nµy ¸p dông cho nh÷ng c«ng viÖc lao ®éng gi¶n ®¬n, cã tÝnh chÊt ®ét xuÊt nh­ bèc dì hµng, söa ch÷a nhµ cöa + Kho¸n quü l•¬ng: Theo h×nh thøc nµy, ng•êi lao ®éng biÕt tr•íc sè tiÒn l•¬ng mµ hä sÏ nhËn ®•îc sau khi hoµn thµnh c«ng viÖc vµ thêi gian hoµn thµnh c«ng viÖc ®•îc giao. C¨n cø vµo khèi l•îng tõng c«ng viÖc hoÆc khèi l•îng s¶n phÈm vµ thêi gian cÇn thiÕt ®Ó hoµn thµnh mµ doanh nghiÖp tiÕn hµnh kho¸n quý l•¬ng. Tr¶ l•¬ng theo c¸ch kho¸n quü l•¬ng ¸p dông cho nh÷ng c«ng viÖc kh«ng thÓ ®Þnh møc cho tõng bé phËn c«ng viÖc hoÆc nh÷ng c«ng viÖc mµ xÐt ra giao kho¸n tõng c«ng viÖc chi tiÕt th× kh«ng cã lîi vÒ mÆt kinh tÕ, th•êng lµ nh÷ng c«ng viÖc cÇn hoµn thµnh ®óng thêi h¹n. Tr¶ l•¬ng theo c¸ch nµy t¹o cho ng•êi lao ®éng cã sù chñ ®éng trong viÖc s¾p xÕp tiÕn hµnh c«ng viÖc cña m×nh tõ ®ã tranh thñ thêi gian hoµn thµnh c«ng viÖc ®•îc giao. Cßn ®èi víi ng•êi giao kho¸n th× yªn t©m vÒ thêi gian hoµn thµnh. Nh•îc ®iÓm cho ph•¬ng ph¸p tr¶ l•¬ng nµy lµ dÔ g©y ra hiÖn t•îng lµm bõa, lµm Èu, kh«ng ®¶m b¶o chÊt l•îng do muèn ®¶m b¶o thêi gian. + Kho¸n thu nhËp: Doanh nghiÖp thùc hiÖn kho¸n thu nhËp cho ng•êi lao ®éng, ®iÒu nµy cã nghÜa lµ thu nhËp mµ doanh nghiÖp ph¶i tr¶ cho ng•êi lao ®éng lµ mét bé phËn n»m trong tæng thu nhËp chung cña doanh nghiÖp. §èi víi nh÷ng doanh nghiÖp ¸p dông h×nh thøc tr¶ l•¬ng nµy, tiÒn l•¬ng ph¶i tr¶ cho ng•êi lao ®éng kh«ng tÝnh vµo chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh mµ lµ mét néi dung ph©n phèi thu nhËp cña doanh nghiÖp. Th«ng qua §¹i héi c«ng nh©n viªn, doanh nghiÖp tho¶ thuËn tr•íc tØ lÖ thu nhËp dïng ®Ó tr¶ l•¬ng cho ng•êi lao ®éng. V× vËy, tiÒn l•¬ng cña ng•êi lao ®éng phô thuéc vµo thu nhËp thùc tÕ cña doanh nghiÖp. Trong tr•êng hîp nµy, thêi gian vµ kÕt qu¶ cña tõng ng•êi lao ®éng chØ lµ c¨n cø ph©n chia tæng quü l•¬ng cho tõng ng•êi lao ®éng. H×nh thøc tr¶ l•¬ng nµy buéc ng•êi lao ®éng kh«ng chØ quan t©m ®Õn kÕt qu¶ lao ®éng cña b¶n th©n m×nh mµ ph¶i quan t©m ®Õn kÕt qu¶ mäi ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp. Do vËy nã ph¸t huy ®•îc søc m¹nh tËp thÓ trong tÊt c¶ c¸c kh©u cña qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh. Tuy nhiªn ng•êi lao ®éng SV: NguyÔn ThÞ H¶i YÕn 10 TS: Nghiªm ThÞ Thµ Líp: QT902K
  11. TR•êng ®¹i häc d©n lËp h¶i phßng Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp chØ yªn t©m víi h×nh thøc tr¶ l•¬ng nµy khi hä cã thÈm quyÒn trong viÖc kiÓm tra kÕt qu¶ tµi chÝnh cña doanh nghiÖp, cho nªn h×nh thøc tr¶ l•¬ng nµy th•êng thÝch øng nhÊt víi c¸c doanh nghiÖp cæ phÇn mµ cæ ®«ng chñ yÕu lµ c«ng nh©n viªn cña doanh nghiÖp. Nh×n chung ë c¸c doanh nghiÖp ho¹t ®éng trong nÒn kinh tÕ thÞ tr•êng, ®Æt lîi nhuËn lªn môc tiªu hµng ®Çu nªn viÖc tiÕt kiÖm ®•îc chi phÝ l•¬ng lµ mét nhiÖm vô quan träng, trong ®ã c¸ch thøc tr¶ l•¬ng ®•îc lùa chän sau khi nghiªn cøu thùc tÕ c¸c lo¹i c«ng viÖc trong doanh nghiÖp lµ biÖn ph¸p c¬ b¶n, cã hiÖu qu¶ cao ®Ó tiÕt kiÖm kho¶n chi phÝ nµy. Th«ng th•êng ë mét doanh nghiÖp th× c¸c phÇn viÖc ph¸t sinh ®a d¹ng víi qui m« lín nhá kh¸c nhau. V× vËy, c¸c h×nh thøc tr¶ l•¬ng ®•îc c¸c doanh nghiÖp ¸p dông linh ho¹t, phï hîp trong mçi tr•êng hîp, hoµn c¶nh cô thÓ ®Ó cã tÝnh kinh tÕ cao nhÊt. 1.1.2.2. Quü tiÒn l•¬ng. Quü tiÒn l•¬ng lµ toµn bé sè tiÒn ph¶i tr¶ cho tÊt c¶ c¸c lo¹i lao ®éng mµ doanh nghiÖp qu¶n lý, sö dông kÓ c¶ trong vµ ngoµi doanh nghiÖp. Quü tiÒn l•¬ng gåm c¸c kho¶n sau: - TiÒn l•¬ng hµng th¸ng, ngµy theo hÖ sè thang b¶ng l•¬ng Nhµ n•íc. - TiÒn l•¬ng tr¶ theo s¶n phÈm - TiÒn c«ng nhËt cho lao ®éng ngoµi biªn chÕ - TiÒn l•¬ng tr¶ cho ng•êi lao ®éng khi lµm ra s¶n phÈm háng trong qui ®Þnh. - TiÒn l•¬ng tr¶ cho ng•êi lao ®éng trong thêi gian ngõng viÖc do thiÕt bÞ m¸y mãc ngõng ho¹t ®éng v× nguyªn nh©n kh¸ch quan. - TiÒn l•¬ng tr¶ cho ng•êi lao ®éng trong thêi gian ®iÒu ®éng c«ng t¸c hoÆc ®i lµm nghÜa vô cña Nhµ n•íc vµ x· héi. - TiÒn l•¬ng tr¶ cho ng•êi lao ®éng nghØ phÐp ®Þnh kú, nghØ phÐp theo chÕ ®é cña Nhµ n•íc. - TiÒn l•¬ng tr¶ cho ng•êi ®i häc nh•ng vÉn thuéc biªn chÕ. - C¸c lo¹i tiÒn th•ëng th•êng xuyªn - C¸c phô cÊp theo chÕ ®é qui ®Þnh vµ c¸c kho¶n phô cÊp kh¸c ®•îc ghi trong quü l•¬ng. CÇn l•u ý lµ quü l•¬ng kh«ng bao gåm c¸c kho¶n tiÒn th•ëng kh«ng th•êng xuyªn nh­ th­ëng ph¸t minh s¸ng kiÕn c¸c kho¶n trî cÊp kh«ng th•êng xuyªn SV: NguyÔn ThÞ H¶i YÕn 11 TS: Nghiªm ThÞ Thµ Líp: QT902K
  12. TR•êng ®¹i häc d©n lËp h¶i phßng Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp nh­ trî cÊp khã kh¨n ®ét xuÊt c«ng t¸c phÝ, häc bæng hoÆc sinh ho¹t phÝ cña häc sinh, sinh viªn, b¶o hé lao ®éng. VÒ ph•¬ng diÖn h¹ch to¸n, tiÒn l•¬ng cho c«ng nh©n viªn trong doanh nghiÖp s¶n xuÊt ®•îc chia lµm hai lo¹i: tiÒn l•¬ng chÝnh vµ tiÒn l•¬ng phô. TiÒn l•¬ng chÝnh lµ tiÒn l•¬ng tr¶ cho c«ng nh©n viªn trong thêi gian c«ng nh©n viªn thùc hiÖn nhiÖm vô chÝnh cña hä, nghÜa lµ thêi gian cã tiªu hao thùc sù søc lao ®éng bao gåm tiÒn l•¬ng tr¶ theo cÊp bËc vµ c¸c kho¶n phô cÊp kÌm theo (phô cÊp tr¸ch nhiÖm, phô cÊp khu vùc, phô cÊp lµm ®ªm thªm giê ). TiÒn l•¬ng phô lµ tiÒn l•¬ng tr¶ cho CNV trong thêi gian thùc hiÖn nhiÖm vô kh¸c ngoµi nhiÖm vô chÝnh cña hä vµ thêi gian CNV ®•îc nghØ theo ®óng chÕ ®é (nghØ phÐp, nghØ lÔ, ®i häc, ®i häp, nghØ v× ngõng s¶n xuÊt ). Ngoµi ra tiÒn l­¬ng tr¶ cho c«ng nh©n s¶n xuÊt s¶n phÈm háng trong ph¹m vi chÕ ®é qui ®Þnh còng ®•îc xÕp vµo l•¬ng phô. ViÖc ph©n chia tiÒn l•¬ng thµnh l•¬ng chÝnh vµ l•¬ng phô cã ý nghÜa quan träng ®èi víi c«ng t¸c kÕ to¸n vµ ph©n tÝch tiÒn l•¬ng trong gi¸ thµnh s¶n xuÊt. TiÒn l•¬ng chÝnh cña c«ng nh©n s¶n xuÊt g¾n liÒn víi qu¸ tr×nh lµm ra s¶n phÈm vµ ®•îc h¹ch to¸n trùc tiÕp vµo chi phÝ s¶n xuÊt tõng lo¹i s¶n phÈm. TiÒn l•¬ng phô cña c«ng nh©n s¶n xuÊt kh«ng g¾n liÒn víi tõng lo¹i s¶n phÈm, nªn ®•îc h¹ch to¸n gi¸n tiÕp vµo chi phÝ s¶n xuÊt tõng lo¹i s¶n phÈm theo mét tiªu chuÈn ph©n bæ nhÊt ®Þnh. Qu¶n lý chi tiªu quü tiÒn l•¬ng ph¶i trong mèi quan hÖ víi viÖc thùc hiÖn kÕ ho¹ch s¶n xuÊt kinh doanh cña ®¬n vÞ nh»m võa chi tiªu tiÕt kiÖm vµ hîp lý quü tiÒn l•¬ng võa ®¶m b¶o hoµn thµnh vµ hoµn thµnh v•ît møc kÕ ho¹ch s¶n xuÊt cña doanh nghiÖp. 1.1.3. C¸c kho¶n trÝch theo l•¬ng. 1.1.3.1. B¶o hiÓm x· héi (BHXH): B¶o hiÓm x· héi lµ mét chÝnh s¸ch kinh tÕ x· héi quan träng cña Nhµ n•íc, nã kh«ng chØ cã ý nghÜa vÒ mÆt kinh tÕ mµ cßn ph¶n ¸nh chÕ ®é x· héi. BHXH lµ sù b¶o hiÓm ë møc ®é nhÊt ®Þnh vÒ mÆt kinh tÕ cho ng•êi lao ®éng vµ gia ®×nh hä. BHXH chØ thùc hiÖn chøc n¨ng b¶o ®¶m khi ng•êi lao ®éng vµ gia ®×nh hä gÆp rñi ro, khã kh¨n nh•: èm ®au, thai s¶n, tai n¹n lao ®éng, bÖnh nghÒ nghiÖp SV: NguyÔn ThÞ H¶i YÕn 12 TS: Nghiªm ThÞ Thµ Líp: QT902K
  13. TR•êng ®¹i häc d©n lËp h¶i phßng Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp Theo c«ng •íc vÒ BHXH lao ®éng quèc tÕ, BHXH bao gåm: - Ch¨m sãc y tÕ, trî cÊp èm ®au, trî cÊp thÊt nghiÖp, trî cÊp tuæi giµ, trî cÊp tai n¹n lao ®éng vµ bÖnh nghÒ nghiÖp, trî cÊp mÊt ng•êi nu«i sèng. HiÖn nay ë ViÖt Nam ®ang thùc hiÖn b¶o hiÓm x· héi c¸c kho¶n sau: - Trî cÊp èm ®au, thai s¶n, tai n¹n lao ®éng vµ bÖnh nghÒ nghiÖp, mÊt søc lao ®éng. Trong c¸c doanh nghiÖp ®i ®«i víi quü tiÒn l•¬ng lµ quü BHXH. Quü BHXH dïng ®Ó trî cÊp cho ng•êi lao ®éng cã tham gia ®ãng gãp trong c¸c tr•êng hîp: - Ng•êi lao ®éng mÊt kh¶ n¨ng lao ®éng, h•u trÝ, trî cÊp th«i viÖc. - Ng•êi lao ®éng mÊt kh¶ n¨ng lao ®éng t¹m thêi: èm ®au, thai s¶n, tai n¹n lao ®éng. Theo qui ®Þnh hiÖn hµnh: Hµng th¸ng doanh nghiÖp tiÕn hµnh trÝch lËp quü BHXH theo tû lÖ qui ®Þnh lµ 20%. Trong ®ã: +15% thuéc tr¸ch nhiÖm ®ãng gãp cña doanh nghiÖp b»ng c¸ch trõ vµo chi phÝ. + 5% thuéc tr¸ch nhiÖm ®ãng gãp cña ng•êi lao ®éng b»ng c¸ch trõ vµo l•¬ng. Quü BHXH do c¬ quan BHXH thèng nhÊt qu¶n lý. 1.1.3.2. B¶o hiÓm y tÕ (BHYT): B¶o hiÓm y tÕ thùc chÊt lµ sù trî cÊp vÒ y tÕ cho ng•êi tham gia b¶o hiÓm nh»m gióp hä mét phÇn nµo ®ã tiÒn kh¸m, ch÷a bÖnh, tiÒn viÖn phÝ, tiÒn thuèc thang. VÒ ®èi t•îng, BHYT ¸p dông cho nh÷ng ng•êi tham gia ®ãng b¶o hiÓm y tÕ th«ng qua viÖc mua thÎ b¶o hiÓm trong ®ã chñ yÕu lµ ng•êi lao ®éng. Theo quy ®Þnh cña chÕ ®é tµi chÝnh hiÖn hµnh th× quü BHXH ®•îc h×nh thµnh tõ 2 nguån: + 1% tiÒn l•¬ng c¬ b¶n do ng•êi lao ®éng ®ãng. + 2% quü tiÒn l•¬ng c¬ b¶n tÝnh vµo chi phÝ s¶n xuÊt do ng•êi sö dông lao ®éng chÞu. Doanh nghiÖp ph¶i nép 100% quü b¶o hiÓm y tÕ cho c¬ quan qu¶n lý quü. 1.1.3.3. Kinh phÝ c«ng ®oµn (KPC§): C«ng ®oµn lµ mét tæ chøc cña ®oµn thÓ ®¹i diÖn cho ng•êi lao ®éng, nãi lªn tiÕng nãi chung cña ng•êi lao ®éng, ®øng ra ®Êu tranh b¶o vÖ quyÒn lîi cho ng•êi lao ®éng, ®ång thêi C«ng ®oµn còng lµ ng•êi trùc tiÕp h•íng dÉn th¸i ®é cña ng•êi lao ®éng víi c«ng viÖc, víi ng•êi sö dông lao ®éng. KPC§ ®•îc h×nh thµnh do viÖc trÝch lËp vµ tÝnh vµo chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp hµng th¸ng, theo tû lÖ 2% trªn tæng sè l•¬ng thùc tÕ ph¶i tr¶ cho c«ng nh©n viªn trong kú. Trong ®ã, doanh nghiÖp ph¶i nép 50% kinh phÝ SV: NguyÔn ThÞ H¶i YÕn 13 TS: Nghiªm ThÞ Thµ Líp: QT902K
  14. TR•êng ®¹i häc d©n lËp h¶i phßng Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp C«ng ®oµn thu ®•îc lªn C«ng ®oµn cÊp trªn, cßn l¹i 50% ®Ó l¹i chi tiªu t¹i C«ng ®oµn c¬ së. 1.1.4. Yªu cÇu qu¶n lý tiÒn l•¬ng vµ c¸c kho¶n trÝch theo l•¬ng trong doanh nghiÖp. C¸c kho¶n tiÒn l•¬ng, BHXH, BHYT vµ KPC§ ®· t¹o nªn chi phÝ vÒ lao ®éng sèng trong tæng chi phÝ cña doanh nghiÖp. ViÖc tÝnh to¸n vµ x¸c ®Þnh chi phÝ vÒ lao ®éng sèng ph¶i dùa trªn c¬ së qu¶n lý vµ theo dâi qu¸ tr×nh ho¹t ®éng kinh doanh cña doanh nghiÖp. Bªn c¹nh ®ã mét trong nh÷ng yªu cÇu qu¶n lý lao ®éng n÷a lµ ph¶i tÝnh to¸n ®Çy ®ñ, chÝnh x¸c, ®óng chÕ ®é tiÒn l•¬ng, thanh to¸n kÞp thêi tiÒn l•¬ng, tiÒn th•ëng vµ c¸c kho¶n trÝch theo l•¬ng cho ng•êi lao ®éng cã ý nghÜa rÊt quan träng. Nã lµ ®ßn bÈy kinh tÕ kÝch thÝch ng•êi lao ®éng g¾n bã víi ho¹t ®éng s¶n xuÊt lao ®éng. H¹ch to¸n chÝnh x¸c tiÒn l•¬ng vµ sö dông lao ®éng hîp lý lµ mét trong nh÷ng c¸ch h¹ gi¸ s¶n phÈm. 1.2. Tæ chøc kÕ to¸n qu¶n trÞ tiÒn l•¬ng vµ c¸c kho¶n trÝch theo l•¬ng trong doanh nghiÖp. 1.2.1. KÕ to¸n chi tiÕt tiÒn l•¬ng vµ c¸c kho¶n trÝch theo l•¬ng. Môc ®Ých h¹ch to¸n lao ®éng trong doanh nghiÖp, ngoµi viÖc gióp cho c«ng t¸c qu¶n lý lao ®éng cßn lµ ®¶m b¶o tÝnh l•¬ng chÝnh x¸c cho tõng ng•êi lao ®éng. Néi dung cña h¹ch to¸n lao ®éng bao gåm h¹ch to¸n sè l•îng lao ®éng, thêi gian lao ®éng vµ chÊt l•îng lao ®éng. 1.2.1.1. H¹ch to¸n sè l•îng lao ®éng: §Ó qu¶n lý lao ®éng vÒ mÆt sè l•îng, doanh nghiÖp sö dông "Sæ s¸ch theo dâi lao ®éng cña doanh nghiÖp" th•êng do phßng lao ®éng theo dâi. Sæ nµy h¹ch to¸n vÒ mÆt sè l•îng tõng lo¹i lao ®éng theo nghÒ nghiÖp, c«ng viÖc vµ tr×nh ®é tay nghÒ (cÊp bËc kü thuËt) cña c«ng nh©n viªn. Phßng Lao ®éng cã thÓ lËp sæ chung cho toµn doanh nghiÖp vµ lËp riªng cho tõng bé phËn ®Ó n¾m ch¾c t×nh h×nh ph©n bæ, sö dông lao ®éng hiÖn cã trong doanh nghiÖp. 1.2.1.2. H¹ch to¸n thêi gian lao ®éng: H¹ch to¸n thêi gian lao ®éng lµ c«ng viÖc ®¶m b¶o ghi chÐp kÞp thêi chÝnh x¸c sè ngµy c«ng, giê c«ng lµm viÖc thùc tÕ nh• ngµy nghØ viÖc, ngõng viÖc cña SV: NguyÔn ThÞ H¶i YÕn 14 TS: Nghiªm ThÞ Thµ Líp: QT902K
  15. TR•êng ®¹i häc d©n lËp h¶i phßng Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp tõng ng•êi lao ®éng, tõng bé phËn s¶n xuÊt, tõng phßng ban trong doanh nghiÖp. Trªn c¬ së nµy ®Ó tÝnh l•¬ng ph¶i tr¶ cho tõng ng•êi. B¶ng chÊm c«ng lµ chøng tõ ban ®Çu quan träng nhÊt ®Ó h¹ch to¸n thêi gian lao ®éng trong c¸c doanh nghiÖp. B¶ng chÊm c«ng dïng ®Ó ghi chÐp thêi gian lµm viÖc trong th¸ng thùc tÕ vµ v¾ng mÆt cña c¸n bé c«ng nh©n viªn trong tæ, ®éi, phßng ban B¶ng chÊm c«ng ph¶i lËp riªng cho tõng tæ s¶n xuÊt, tõng phßng ban vµ dïng trong mét th¸ng. Danh s¸ch ng•êi lao ®éng ghi trong sæ s¸ch lao ®éng cña tõng bé phËn ®•îc ghi trong b¶ng chÊm c«ng, sè liÖu cña chóng ph¶i khíp nhau. Tæ tr•ëng tæ s¶n xuÊt hoÆc tr•ëng c¸c phßng ban lµ ng•êi trùc tiÕp ghi b¶ng chÊm c«ng c¨n cø vµo sè lao ®éng cã mÆt, v¾ng mÆt ®Çu ngµy lµm viÖc ë ®¬n vÞ m×nh. Trong b¶ng chÊm c«ng nh÷ng ngµy nghØ theo qui ®Þnh nh• ngµy lÔ, tÕt, thø b¶y, chñ nhËt ®Òu ph¶i ®•îc ghi râ rµng. B¶ng chÊm c«ng ph¶i ®Ó l¹i mét ®Þa ®iÓm c«ng khai ®Ó ng•êi lao ®éng gi¸m s¸t thêi gian lao ®éng cña m×nh. Cuèi th¸ng tæ tr•ëng, tr•ëng phßng tËp hîp t×nh h×nh sö dông lao ®éng cung cÊp cho kÕ to¸n phô tr¸ch. Nh©n viªn kÕ to¸n kiÓm tra vµ x¸c nhËn hµng ngµy trªn b¶ng chÊm c«ng. Sau ®ã tiÕn hµnh tËp hîp sè liÖu b¸o c¸o tæng hîp lªn phßng lao ®éng tiÒn l•¬ng. Cuèi th¸ng, c¸c b¶ng chÊm c«ng ®•îc chuyÓn cho phßng kÕ to¸n tiÒn l•¬ng ®Ó tiÕn hµnh tÝnh l•¬ng. §èi víi c¸c tr•êng hîp nghØ viÖc do èm ®au, tai n¹n lao ®éng th× ph¶i cã phiÕu nghØ èm do bÖnh viÖn, c¬ së y tÕ cÊp vµ x¸c nhËn. Cßn ®èi víi c¸c tr•êng hîp ngõng viÖc x¶y ra trong ngµy do bÊt cø nguyªn nh©n g× ®Òu ph¶i ®•îc ph¶n ¸nh vµo biªn b¶n ngõng viÖc, trong ®ã nªu râ nguyªn nh©n ngõng viÖc vµ ng•êi chÞu tr¸ch nhiÖm, ®Ó lµm c¨n cø tÝnh l•¬ng vµ xö lý thiÖt h¹i x¶y ra. Nh÷ng chøng tõ nµy ®•îc chuyÓn lªn phßng kÕ to¸n lµm c¨n cø tÝnh trî cÊp, BHXH sau khi ®· ®•îc tæ tr•ëng c¨n cø vµo chøng tõ ®ã ghi vµo b¶ng chÊm c«ng theo nh÷ng ký hiÖu qui ®Þnh. 1.2.1.3. H¹ch to¸n kÕt qu¶ lao ®éng: H¹ch to¸n kÕt qu¶ lao ®éng lµ mét néi dung quan träng trong toµn bé c«ng t¸c qu¶n lý vµ h¹ch to¸n lao ®éng ë c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt. C«ng viÖc tiÕn hµnh lµ ghi chÐp chÝnh x¸c kÞp thêi sè l•îng hoÆc chÊt l•îng s¶n phÈm hoÆc khèi l•îng c«ng viÖc hoµn thµnh cña tõng c¸ nh©n, tËp thÓ lµm c¨n cø tÝnh l•¬ng vµ tr¶ l•¬ng chÝnh x¸c. SV: NguyÔn ThÞ H¶i YÕn 15 TS: Nghiªm ThÞ Thµ Líp: QT902K
  16. TR•êng ®¹i häc d©n lËp h¶i phßng Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp Tuú thuéc vµo lo¹i h×nh vµ ®Æc ®iÓm s¶n xuÊt cña tõng doanh nghiÖp, ng•êi ta sö dông c¸c chøng tõ ban ®Çu kh¸c nhau ®Ó h¹ch to¸n kÕt qu¶ lao ®éng. C¸c chøng tõ ban ®Çu ®•îc sö dông phæ biÕn ®Ó h¹ch to¸n kÕt qu¶ lao ®éng vµ phiÕu x¸c nhËn s¶n phÈm c«ng viÖc hoµn thµnh, hîp ®ång giao kho¸n PhiÕu x¸c nhËn s¶n phÈm c«ng viÖc hoµn thµnh lµ chøng tõ x¸c nhËn sè s¶n phÈm (c«ng viÖc) hoµn thµnh cña ®¬n vÞ hoÆc c¸ nh©n ng•êi lao ®éng. PhiÕu nµy do ng•êi giao viÖc lËp vµ ph¶i cã ®Çy ®ñ ch÷ ký cña ng•êi giao viÖc, ng•êi nhËn viÖc, ng•êi kiÓm tra chÊt l•îng s¶n phÈm vµ ng•êi duyÖt. PhiÕu ®•îc chuyÓn cho kÕ to¸n tiÒn l•¬ng ®Ó tÝnh l•¬ng ¸p dông trong h×nh thøc tr¶ l•¬ng theo s¶n phÈm. Hîp ®ång giao kho¸n c«ng viÖc lµ chøng tõ giao kho¸n ban ®Çu ®èi víi tr•êng hîp giao kho¸n c«ng viÖc. §ã lµ b¶n ký kÕt gi÷a ng•êi giao kho¸n vµ ng•êi nhËn kho¸n víi khèi l•îng c«ng viÖc, thêi gian lµm viÖc, tr¸ch nhiÖm vµ quyÒn lîi mçi bªn khi thùc hiÖn c«ng viÖc ®ã. Chøng tõ nµy lµ c¬ së ®Ó thanh to¸n tiÒn c«ng lao ®éng cho ng•êi nhËn kho¸n. Tr•êng hîp khi nghiÖm thu ph¸t hiÖn s¶n phÈm háng th× c¸n bé kiÓm tra chÊt l•îng cïng víi ng•êi phô tr¸ch bé phËn lËp phiÕu b¸o háng ®Ó lµm c¨n cø lËp biªn b¶n xö lý. Sè l•îng, chÊt l•îng c«ng viÖc ®· hoµn thµnh vµ ®•îc nghiÖm thu ®•îc ghi vµo chøng tõ h¹ch to¸n kÕt qu¶ lao ®éng mµ doanh nghiÖp sö dông, vµ sau khi ®· ký duyÖt nã ®•îc chuyÓn vÒ phßng kÕ to¸n tiÒn l•¬ng lµm c¨n cø tÝnh l•¬ng vµ tr¶ l•¬ng cho c«ng nh©n thùc hiÖn. 1.2.1.4. TÝnh tiÒn l•¬ng vµ c¸c kho¶n trÝch theo l•¬ng: Cuối th¸ng, trªn cơ sở tài liệu hạch to¸n về thời gian lao động và kết quả lao động cũng nhƣ những chế độ, chÝnh s¸ch về lao động tiền lƣơng, BHXH mà Nhà nƣớc ban hành, kế to¸n tiến hành tÝnh lƣơng và trợ cấp BHXH, BHYT, KPCĐ cho từng CBCNV. Sau khi cã kết quả tÝnh to¸n tiền lƣơng phải trả cho từng ngƣời, đƣợc tổng hợp cho từng bộ phận và phản ¸nh vào Bảng thanh to¸n tiền lƣơng lập chung cho c¶ C«ng ty. Trƣờng hợp c«ng nh©n viªn đƣợc hƣởng trợ cấp BHXH, th× căn cứ vào số ngày thực tế nghỉ việc đƣợc hƣởng trợ cấp BHXH phản ¸nh trªn c¸c chứng từ hạch to¸n lao động liªn quan nhƣ: Phiếu nghỉ hƣởng BHXH, biªn bản điều tra tai nạn lao động , kết hợp với bảng trợ cấp BHXH để tÝnh to¸n lập Bảng thanh to¸n SV: NguyÔn ThÞ H¶i YÕn 16 TS: Nghiªm ThÞ Thµ Líp: QT902K
  17. TR•êng ®¹i häc d©n lËp h¶i phßng Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp BHXH. Bảng thanh to¸n BHXH đƣợc lập cho từng bé phËn sử dụng lao động hoặc cho toàn doanh nghiệp căn cứ vào kết quả tÝnh trợ cấp BHXH cho từng ngƣời. Trªn cơ sở c¸c chế độ về lao động, tiền lƣơng, BHXH, BHYT, KPCĐ Nhà nƣớc ban hành, c¸c doanh nghiệp tuú thuộc vào đặc điểm ngành m×nh phải tổ chức tốt lao động nhằm n©ng cao hiệu quả hoạt động sản xuất kinh doanh, đồng thời tÝnh to¸n, thanh to¸n đầy đủ kịp thời c¸c khoản tiền lƣơng, tiền thƣởng, BHXH, BHYT đóng chÝnh s¸ch, chế độ; Sử dụng tốt KPC§ nhằm khuyến khÝch ngƣời lao động thực hiện tốt nhiệm vụ, gãp phần thực hiện tốt kế hoạch sản xuất kinh doanh đơn vị. C¸c khoản phải nộp về BHXH, BHYT, KPCĐ hàng th¸ng, hàng quý doanh nghiệp cã thể lập ủy nhiệm chi để chuyển tiền hoặc chi tiền mặt để nộp cho cơ quan quản lý theo quy định của Nhà nƣớc và ph¸p luật. Tiền lƣơng của công ty trả làm 2 kỳ trong tháng. Kì 1 tạm ứng lƣơng cho ngƣời lao động. Kì 2 trả hết số lƣơng còn lại cho ngƣời lao động sau khi trừ đi c¸c khoản khấu trừ vào lƣơng nhƣ BHXH, BHYT và c¸c khoản kh¸c. Đối với c«ng nh©n viªn nghỉ phÐp hàng năm, theo chế độ quy định th× c«ng nh©n trong qu¸ tr×nh nghỉ phÐp đã vẫn đƣợc hƣởng lƣơng đầy đủ nhƣ thời gian đi làm. Tiền lƣơng nghỉ phÐp phải đƣợc tÝnh vào chi phÝ sản xuất một c¸ch hợp lý v× nã cã ảnh hƣởng đến gi¸ thành sản phẩm. Trong trƣờng hợp doanh nghiệp kh«ng bố trÝ đƣợc cho c«ng nh©n nghỉ phÐp đều đặn trong năm, để đảm bảo cho gi¸ thành kh«ng bị đột biến, tiền lƣơng nghỉ phÐp của c«ng nh©n đƣợc tÝnh vào chi phÝ sản xuất th«ng qua phƣơng ph¸p trÝch trƣớc theo kế hoạch. Cuối năm sẽ tiến hành điều chỉnh số trÝch trƣớc theo kế hoạch cho phï hợp với số thực tế tiền lƣơng nghỉ phÐp để phản ¸nh đóng số thực tế chi phÝ tiền lƣơng vào chi phÝ sản xuất. TrÝch trƣớc lƣơng nghỉ phÐp chỉ đƣợc thực hiện với c«ng nh©n trực tiếp sản xuất. Sè trÝch trƣớc theo Sè tiÒn lƣơng chÝnh Tỷ lệ trÝch kế hoạch tiền lƣơng phải trả cho trƣớc theo kế nghỉ phÐp của CNSX = CNSX X hoạch tiền lƣơng trong th¸ng trong th¸ng nghỉ phÐp của CNSX SV: NguyÔn ThÞ H¶i YÕn 17 TS: Nghiªm ThÞ Thµ Líp: QT902K
  18. TR•êng ®¹i häc d©n lËp h¶i phßng Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp Số tiền lƣơng nghỉ phÐp theo kế hoạch của c«ng nh©n sản xuất trong năm Tỷ lệ trÝch trƣớc = X 100% Tổng số tiền lƣơng theo kế hoạch của C«ng nh©n sản xuất trong năm 1.2.2. Ph©n tÝch t×nh h×nh thực hiện quỹ lƣơng: Mục đÝch ph©n tÝch quỹ tiền lƣơng nhằm tăng cƣờng hiệu quả sử dụng lao động (năng suất lao động) song song với việc quan t©m đến thu nhập của ngƣời lao động (tiền lƣơng b×nh qu©n). Ph•¬ng ph¸p so s¸nh: - So s¸nh trực tiếp: ∆QL = QLTH - QLKH % = QL 100% QLKH Phƣơng ph¸p này gióp cho quản lý doanh nghiệp cã thể x¸c định đƣợc số chªnh lệch tƣơng đối (%) và số chªnh lệch tuyệt đối giữa quỹ lƣơng kế hoạch đặt ra và quỹ lƣơng thực tế của doanh nghiệp trong kỳ kế to¸n. Từ ®ã cã thÓ x¸c định đƣợc doanh nghiệp cã đạt đƣợc c¸c mục tiªu đề ra hay kh«ng, cã ph¸t triển kinh doanh tốt kh«ng để t×m ra c¸c nguyªn nh©n từ đã gióp nhà quản lý điều chỉnh đƣờng lối kinh doanh mang lại lợi nhuận cao hơn cho doanh nghiệp. - So s¸nh điều chỉnh: Do ∆QL = QLTH - QLKH * D1 QLđc % = D1 QLKH * D0 Với D1, D0 là doanh thu thực hiện và doanh thu kế hoạch của doanh nghiệp. Với phƣơng ph¸p so s¸nh điều chỉnh sẽ gióp cho c¸c nhà quản lý biết đƣợc trong kỳ kinh doanh quỹ lƣơng doanh nghiệp cã tiÕt kiÖm ®•îc chi phÝ cho doanh nghiÖp, t¨ng n¨ng suÊt lao ®éng ®ång thêi t¨ng lîi nhuËn cho doanh nghiÖp vµ phóc lîi XH th«ng qua hÖ sè ®iÒu chØnh. Sử dụng hệ số điều chỉnh là tỷ lệ giữa doanh SV: NguyÔn ThÞ H¶i YÕn 18 TS: Nghiªm ThÞ Thµ Líp: QT902K
  19. TR•êng ®¹i häc d©n lËp h¶i phßng Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp thu thực hiện đƣợc và doanh thu kế hoạch để thấy đƣợc trong kỳ kế to¸n. Từ đã x¸c định c¸c kế hoạch kinh doanh phï hợp cho c¸c kỳ kế to¸n tiếp theo. - Thay thế liªn hoàn: Ph©n tÝch ảnh hƣởng của từng nh©n tố đến quỹ lƣơng của doanh nghiệp. 1.3. Tæ chøc kÕ to¸n tµi chÝnh tiÒn l•¬ng vµ c¸c kho¶n trÝch theo l•¬ng trong doanh nghiÖp. 1.3.1. Chøng tõ vµ tµi kho¶n sö dông: a) Chøng tõ sö dông: H¹ch to¸n tiÒn l•¬ng, BHXH, BHYT, KPC§ chñ yÕu sö dông c¸c chøng tõ nh•: + B¶ng chÊm c«ng. + Biªn b¶n nghiÖm thu khèi l•îng s¶n phÈm. + B¶ng thanh to¸n l•¬ng. + B¶ng ph©n bæ tiÒn l•¬ng vµ BHXH. - C¸c phiÕu chi, c¸c chøng tõ, tµi liÖu kh¸c vµ c¸c kho¶n khÊu trõ, trÝch nép liªn quan. C¸c chøng tõ trªn cã thÓ lµ c¨n cø ®Ó ghi sæ trùc tiÕp hoÆc lµm c¬ së ®Ó tæng hîp råi míi ghi vµ sæ kÕ to¸n. b) Tµi kho¶n sö dông: Để phản ¸nh t×nh h×nh kÕ to¸n tiền lƣơng và c¸c khoản trÝch theo lƣơng kế to¸n sử dụng c¸c TK chủ yếu nhƣ sau: - TK 334: Phải trả c«ng nh©n viªn. - TK 338: Phải trả, phải nộp kh¸c. - TK 335: Chi phÝ phải trả. Ngoµi ra cßn sö dông c¸c TK liªn quan kh¸c nh•: - TK 622: Chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp - TK 621: Chi phÝ b¸n hµng - TK 642: Chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp - TK 111: TiÒn mÆt - TK 112: TiÒn göi ng©n hµng . SV: NguyÔn ThÞ H¶i YÕn 19 TS: Nghiªm ThÞ Thµ Líp: QT902K
  20. TR•êng ®¹i häc d©n lËp h¶i phßng Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp * TK 334 - Ph¶i tr¶ c«ng nh©n viªn: Tµi kho¶n nµy ®•îc dïng ®Ó ph¶n ¸nh c¸c kho¶n thanh to¸n víi CNV cña doanh nghiÖp vÒ tiÒn l•¬ng, tiÒn c«ng, phô cÊp, BHXH tiÒn th•ëng vµ c¸c kho¶n kh¸c thuéc vÒ thu nhËp cña hä. KÕt cÊu vµ néi dung ph¶n ¸nh cña TK334: Bªn Nî: + Ph¶n ¸nh c¸c kho¶n khÊu trõ vµo tiÒn c«ng, tiÒn l•¬ng cña CNV. + TiÒn l•¬ng, tiÒn c«ng vµ c¸c kho¶n kh¸c ®· tr¶ cho CNV. + KÕt chuyÓn tiÒn l•¬ng c«ng nh©n viªn chøc ch•a lÜnh. Bªn Cã: Ph¶n ¸nh tiÒn l•¬ng, tiÒn c«ng vµ c¸c kho¶n kh¸c ph¶i tr¶ cho CNV D• Cã: TiÒn l•¬ng, tiÒn c«ng vµ c¸c kho¶n kh¸c cßn ph¶i tr¶ CNVC. TK 334 cã thÓ cã sè d• bªn Nî trong tr•êng hîp c¸ biÖt (nÕu cã) ph¶n ¸nh sè tiÒn l•¬ng tr¶ thõa cho CNV. * TK 338: Ph¶i tr¶ vµ ph¶i nép kh¸c: Dïng ®Ó ph¶n ¸nh c¸c kho¶n ph¶i tr¶, ph¶i nép cho c¬ quan ph¸p luËt, cho c¸c tæ chøc, ®oµn thÓ x· héi, cho cÊp trªn vÒ KPC§, BHXH, BHYT, c¸c kho¶n khÊu trõ vµo l•¬ng theo QuyÕt ®Þnh cña Toµ ¸n (tiÒn nu«i con khi li dÞ, nu«i con ngoµi gi¸ thó, ¸n phÝ ) gi¸ trÞ tµi s¶n thõa chê xö lý, c¸c kho¶n vay t¹m thêi, nhËn ký quü, ký c•îc ng¾n h¹n, c¸c kho¶n thu hé, gi÷ hé. Bªn Nî: + C¸c kho¶n ®· nép cho c¬ quan qu¶n lý c¸c quü + C¸c kho¶n ®· chi vÒ kinh phÝ C«ng ®oµn + Xö lý gi¸ trÞ tµi s¶n thõa + C¸c kho¶n ®· tr¶, ®· nép vµ ®· chi kh¸c. + KÕt chuyÓn doanh thu ch•a thùc hiÖn vµ doanh thu b¸n hµng t•¬ng øng tõng kú kÕ to¸n. Bªn Cã: + TrÝch kinh phÝ C«ng ®oµn, BHXH, BHYT theo tØ lÖ quy ®Þnh. + Tæng sè doanh thu ch•a thùc hiÖn thùc tÕ ph¸t sinh trong kú. + C¸c kho¶n ph¶i nép, ph¶i tr¶ hay thu hé + Gi¸ trÞ tµi s¶n thõa chê xö lý + Sè ®· nép, ®· tr¶ lín h¬n sè ph¶i nép, ph¶i tr¶ ®•îc hoµn l¹i. D• Nî (nÕu cã): Sè tr¶ thõa, nép thõa, v•ît chi ch•a ®•îc thanh to¸n. D• Cã: Sè tiÒn cßn ph¶i tr¶, ph¶i nép hay gi¸ trÞ tµi s¶n thõa chê xö lý. SV: NguyÔn ThÞ H¶i YÕn 20 TS: Nghiªm ThÞ Thµ Líp: QT902K
  21. TR•êng ®¹i häc d©n lËp h¶i phßng Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp TK 338 chi tiÕt lµm 6 tiÓu kho¶n: - TK 3381: Tµi s¶n thõa chê gi¶i quyÕt - TK 3382: Kinh phÝ c«ng ®oµn - TK 3383: B¶o hiÓm x· héi - TK 3384: B¶o hiÓm y tÕ - TK 3387: Doanh thu ch•a thùc hiÖn - TK 3388: Ph¶i tr¶, ph¶i nép kh¸c. * TK 335 - Chi phÝ phải trả: Tµi kho¶n nµy dïng ®Ó ph¶n ¸nh c¸c kho¶n ®•îc ghi nhËn lµ chi phÝ ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh trong kú nh•ng thùc tÕ ch•a ph¸t sinh mµ sÏ ph¸t sinh trong kú hoÆc nhiÒu kú sau. Bªn nî: + C¸c chi phÝ thùc tÕ ph¸t sinh thuéc néi dung chi phÝ ph¶i tr¶. + Chi phÝ ph¶i tr¶ lín h¬n sè chi phÝ thùc tÕ ®•îc h¹ch to¸n gi¶m chi phÝ kinh doanh. Bªn cã: Chi phÝ ph¶i tr¶ dù tÝnh tr•íc ®· ghi nhËn vµ h¹ch to¸n vµo chi phÝ ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh. D• cã: Chi phÝ ph¶i tr¶ ®· tÝnh vµo chi phÝ ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh nh•ng thùc tÕ ch•a ph¸t sinh. 1.3.2. Tr×nh tù kÕ to¸n, sæ kÕ to¸n tiÒn l•¬ng vµ c¸c kho¶n trÝch theo l•¬ng: a) Tr×nh tù kÕ to¸n: * TK 334 - Ph¶i tr¶ c«ng nh©n viªn: - Hµng th¸ng tÝnh ra tæng sè tiÒn l•¬ng vµ c¸c kho¶n phô cÊp mang tÝnh chÊt tiÒn l•¬ng ph¶i tr¶ cho c«ng nh©n viªn (bao gåm tiÒn l•¬ng, tiÒn c«ng, phô cÊp khu vùc, chøc vô, tiÒn ¨n gi÷a ca, tiÒn th­ëng trong s¶n xuÊt ) vµ ph©n bæ cho c¸c ®èi t•îng sö dông, kÕ to¸n ghi: Nî TK 622 (chi tiÕt ®èi t•îng) Ph¶i tr¶ cho c«ng nh©n trùc tiÕp s¶n xuÊt, chÕ t¹o ra s¶n phÈm hay thùc hiÖn c¸c lao vô, dÞch vô. Nî TK 627 (6271): Ph¶i tr¶ nh©n viªn ph©n x•ëng Nî TK 641 (6411): Ph¶i tr¶ nh©n viªn b¸n hµng, tiªu thô s¶n phÈm Nî 642 (6421): Ph¶i tr¶ cho bé phËn c«ng nh©n qu¶n lý doanh nghiÖp. Cã TK 334: Tæng sè tiÒn l•¬ng ph¶i tr¶. SV: NguyÔn ThÞ H¶i YÕn 21 TS: Nghiªm ThÞ Thµ Líp: QT902K
  22. TR•êng ®¹i häc d©n lËp h¶i phßng Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp - Sè tiÒn th•ëng ph¶i tr¶ cho c«ng nh©n viªn: Nî TK 431 (4311)Th•ëng thi ®ua tõ quü khen th•ëng Cã TK 334 Tæng sè tiÒn th•ëng ph¶i tr¶. - Sè BHXH ph¶i tr¶ trùc tiÕp cho CNV (èm ®au, thai s¶n, TNL§ ) Nî TK 338 (3383): Ph¶i tr¶, ph¶i nép kh¸c Cã TK 334: Ph¶i tr¶ ng•êi lao ®éng - C¸c kho¶n khÊu trõ vµo thu nhËp cña CNV theo quy ®Þnh, sau khi ®ãng BHXH, BHYT, vµ thuÕ thu nhËp c¸ nh©n, tæng sè c¸c kho¶n khÊu trõ kh«ng v•ît qu¸ 30% sè cßn l¹i. Nî TK 334: Tæng sè c¸c kho¶n khÊu trõ Cã TK 333 (3338) ThuÕ thu nhËp ph¶i nép Cã TK 141: Sè t¹m øng trõ vµo l•¬ng. Cã TK 138: C¸c kho¶n båi th­êng vËt chÊt, thiÖt h¹i - Thanh to¸n thï lao (tiÒn c«ng, tiÒn l­¬ng ) B¶o hiÓm x· héi, tiÒn th­ëng cho c«ng nh©n viªn chøc. + NÕu thanh to¸n b»ng tiÒn: Nî TK 334: C¸c kho¶n ®· thanh to¸n Cã TK 111: Thanh to¸n b»ng TiÒn mÆt Cã TK 112: Thanh to¸n b»ng chuyÓn kho¶n + NÕu thanh to¸n b»ng vËt t•, hµng ho¸: Bót to¸n 1: Nî TK 632: Gi¸ vèn vËt t•, hµng hãa Cã TK liªn quan (152, 153, 154, 155 ) Bót to¸n 2: Ghi nhËn gi¸ thanh to¸n: Nî TK 334: Tæng gi¸ thanh to¸n (c¶ thuÕ VAT) Cã TK 3331: ThuÕ VAT ph¶i nép. Cã TK 512: Doanh thu b¸n hµng néi bé * Cuèi kú kÕ to¸n kÕt chuyÓn sè tiÒn l•¬ng c«ng nh©n viªn ®i v¾ng ch•a lÜnh. Nî TK 334 Cã TK 338 (3388) SV: NguyÔn ThÞ H¶i YÕn 22 TS: Nghiªm ThÞ Thµ Líp: QT902K
  23. TR•êng ®¹i häc d©n lËp h¶i phßng Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp S¬ ®å h¹ch to¸n c¸c kho¶n thanh to¸n víi CNVC TK141 TK334 TK622 C¸c kho¶n khÊu trõ vµo CNTT s¶n xuÊt thu nhËp cña CNVC (t¹m øng, båi th•êng vËt chÊt, TiÒn thuÕ thu nhËp) l•¬ng, TK6271 tiÒn Nh©n viªn PX TK3383,3384 th•ëng, PhÇn ®ãng gãp cho quü BHXH BHYT, BHXH vµ c¸c TK641,642 kho¶n NV b¸n hµng kh¸c TK111,112 ph¶i tr¶ Thanh to¸n l•¬ng, th•ëng BHXH CNVC TK431 vµ c¸c kho¶n kh¸c cho CNV TiÒn th•ëng vµ phóc lîi TK3383 BHXH ph¶i tr¶ trùc tiÕp * TK 338: Ph¶i tr¶ vµ ph¶i nép kh¸c: - Hµng th¸ng c¨n cø vµo quü l•¬ng c¬ b¶n kÕ to¸n trÝch BHXH, BHYT, kinh phÝ c«ng ®oµn theo qui ®Þnh (25%). Nî c¸c TK 622, 6271, 6411, 6421 phÇn tÝnh vµo chi phÝ kinh doanh (19%) Nî TK 334 phÇn trõ vµo thu nhËp cña c«ng nh©n viªn chøc (6%). Cã TK 338 (3382, 3383, 3384) Tæng sè KPC§, BHXH, BHYT ph¶i trÝch. - Theo ®Þnh kú ®¬n vÞ nép BHXH, BHYT, KPC§ lªn cÊp trªn. Nî TK 338 (3382, 3383, 3384) Cã TK 111, 112 - TÝnh ra sè BHXH tr¶ t¹i ®¬n vÞ: Nî TK 338 (3383) Cã TK 334 Khi tr¶ cho c«ng nh©n viªn chøc ghi: Nî TK 334 Cã TK 111 SV: NguyÔn ThÞ H¶i YÕn 23 TS: Nghiªm ThÞ Thµ Líp: QT902K
  24. TR•êng ®¹i häc d©n lËp h¶i phßng Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp - ChØ tiªu KPC§ ®Ó l¹i doanh nghiÖp: Nî TK 338 (3382) Cã TK 111, 112 - Tr•êng hîp sè ®· tr¶, ®· nép vÒ kinh phÝ C«ng ®oµn, BHXH (kÓ c¶ sè v•ît chi) lín h¬n sè ph¶i tr¶, ph¶i nép ®•îc cÊp bï ghi: Nî TK 111, 112 sè tiÒn ®•îc cÊp bï ®· nhËn Cã TK 338 sè ®•îc cÊp bï (3382, 3383) S¬ ®å h¹ch to¸n thanh to¸n BHXH, BHYT, KPC§ TK334 TK338 TK622,627,641,642 Sè BHXH ph¶i tr¶ TrÝch KPC§, BHXH, BHYT theo trùc tiÕp cho CNVC tØ lÖ quy ®Þnh tÝnh vµo chi phÝ kinh doanh (19%) TK334 TrÝch BHXH, BHYT theo tû lÖ qui ®Þnh TK111,112 trõ vµo thu nhËp cña CNVC (6%) Nép KPC§, BHXH, BHYT cho c¬ quan qu¶n lý TK111,112 Chi tiªu KPC§ t¹i c¬ së Thu håi BHXH, KPC§ chi v•ît chi hé ®•îc cÊp * TK 335 - Chi phÝ phải trả: Hµng th¸ng khi trÝch tr•íc tiÒn l•¬ng nghØ phÐp cña c«ng nh©n s¶n xuÊt trùc tiÕp kÕ to¸n ghi: Nî tµi kho¶n 622 “Chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp”. Cã tµi kho¶n 335 “Chi phÝ ph¶i tr¶”. Sè tiÒn l•¬ng nghØ phÐp thùc tÕ ph¶i tr¶: Nî tµi kho¶n 335 “Chi phÝ ph¶i tr¶”. Cã tµi kho¶n 334 “Ph¶i tr¶ c«ng nh©n viªn”. §èi víi doanh nghiÖp kh«ng tiÕn hµnh trÝch tr•íc tiÒn l•¬ng nghØ phÐp cña c«ng nh©n trùc tiÕp s¶n xuÊt th× khi tÝnh tiÒn l•¬ng nghØ phÐp cña c«ng nh©n s¶n xuÊt thùc tÕ ph¶i tr¶, kÕ to¸n ghi: Nî tµi kho¶n 622 “Chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp”. Cã tµi kho¶n 334 “Ph¶i tr¶ c«ng nh©n viªn”. SV: NguyÔn ThÞ H¶i YÕn 24 TS: Nghiªm ThÞ Thµ Líp: QT902K
  25. TR•êng ®¹i häc d©n lËp h¶i phßng Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp * KÕ to¸n ph©n bæ tiÒn l•¬ng vµ BHXH: - Khi tÝnh l•¬ng: Nî TK 622: Ph¶i tr¶ cho c«ng nh©n trùc tiÕp s¶n xuÊt Nî TK 627: Ph¶i tr¶ nh©n viªn ph©n x•ëng Nî TK 641: Ph¶i tr¶ nh©n viªn b¸n hµng, tiªu thô s¶n phÈm Nî TK 642: Ph¶i tr¶ cho bé phËn c«ng nh©n qu¶n lý doanh nghiÖp Cã TK 334: Ph¶i tr¶ CNV - Khi tÝnh c¸c kho¶n trÝch theo l•¬ng: Nî TK 622, 627, 641, 642 Nî TK 334 Cã TK 338: Tæng sè KPC§, BHXH, BHYT ph¶i trÝch - Ph©n bæ chi phÝ tiÒn l•¬ng vµ BHXH: Nî TK 622: Chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp Nî TK 627: Chi phÝ SXC Nî TK 641: Chi phÝ b¸n hµng Nî TK 642: Chi phÝ QL DN Cã TK 334, 338, 335 b) Sæ kÕ to¸n tiÒn l•¬ng: Mỗi doanh nghiệp tuỳ thuộc vào yªu cầu, tr×nh độ, điều kiện cụ thể của đơn vị cã thể lựa chọn 1 trong 5 h×nh thức ghi sổ kế to¸n sau: - Nhật ký chung. - Nhật ký - chứng từ. - Chứng từ ghi sổ. - Nhật ký - sổ c¸i. - Kế to¸n m¸y. SV: NguyÔn ThÞ H¶i YÕn 25 TS: Nghiªm ThÞ Thµ Líp: QT902K
  26. TR•êng ®¹i häc d©n lËp h¶i phßng Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp Ta cã sơ đồ c¸c h×nh thức ghi sổ kế to¸n nhƣ sau: Ghi chó: Ghi hàng ngày Ghi cuối th¸ng hoÆc ®Þnh kú Quan hệ đối chiếu * H×nh thức kÕ to¸n nhật ký chung: Hàng ngày, căn cứ vào c¸c chứng từ gèc kiểm tra, kế to¸n ghi chÐp nghiệp vụ ph¸t sinh vào sổ nhật ký chung. Sau đã căn cứ vào số liệu ghi trªn sổ nhật lý chung để ghi vào sổ c¸i c¸c tài khoản Cuối th¸ng, cuối quý, cuối năm cộng số liệu trªn sổ c¸i để lập bảng c©n đối số ph¸t sinh. Sau khi đã kiểm tra, đối chiếu, khớp đóng số liệu trªn sổ c¸i và bảng tổng hợp chi tiết đƣợc dïng để lập b¸o c¸o tài chÝnh. Tr×nh tù ghi sæ theo h×nh thøc nhËt ký chung: Bảng chấm công, bảng thanh toán lƣơng Sổ chi tiết TK Sổ nhật ký 334,338 chung Sæ nhËt ký ®Æc biÖt SỔ CHI TIẾT Sổ c¸i TK 334, B¶ng tæng hîp 338 CT Bảng c©n đối TK B¸o c¸o tµi chÝnh SV: NguyÔn ThÞ H¶i YÕn 26 TS: Nghiªm ThÞ Thµ Líp: QT902K
  27. TR•êng ®¹i häc d©n lËp h¶i phßng Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp * H×nh thức nhật ký chứng từ: Tr×nh tù ghi sæ theo h×nh thøc nhËt ký chøng tõ: Bảng chấm công, bảng thanh toán lƣơng B¶ng kª NhËt ký chøng tõ sổ chi tiết TK 334, 338 Sổ c¸i Bảng tổng hợp chi tiết B¸o c¸o tài chÝnh * H×nh thức kế to¸n chứng từ ghi sæ: Hàng ngày căn cứ vào c¸c chứng từ kế to¸n hoặc bảng tổng hợp chứng từ kế to¸n cïng loại đ· đƣợc kiểm tra, đƣợc dïng làm căn cứ ghi sổ, kế to¸n lập chứng từ ghi sổ. Căn cứ vào chứng từ ghi sổ để ghi vào sổ đăng ký chứng từ ghi sổ, sau đã đƣợc dïng để ghi vào sổ c¸i. C¸c chứng từ kế to¸n sau khi làm căn cứ lập chứng từ ghi sổ đƣợc dïng để ghi sổ, thẻ kế to¸n chi tiết cã liªn quan. Cuối th¸ng phải khãa sổ tÝnh ra tổng số tiền của c¸c nghiệp vụ kinh tế, tài chÝnh ph¸t sinh trong th¸ng trªn sổ đăng ký chứng từ ghi sổ, tÝnh ra tổng số ph¸t sinh nợ, tổng số ph¸t sinh cã và số dƣ của từng tài khoản trªn sổ c¸i. Căn cứ vào sổ c¸i lập bảng c©n đối số ph¸t sinh. Sau khi đối chiếu khớp đóng số liệu ghi trªn sổ c¸i và bảng tổng hợp chi tiết (đƣợc lập từ c¸c sổ, thẻ kế to¸n chi tiết) đƣợc dïng để lập b¸o c¸o tài chÝnh. SV: NguyÔn ThÞ H¶i YÕn 27 TS: Nghiªm ThÞ Thµ Líp: QT902K
  28. TR•êng ®¹i häc d©n lËp h¶i phßng Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp Tr×nh tù ghi sæ theo h×nh thøc chøng tõ ghi sæ: Bảng chấm công, bảng thanh toán lƣơng B¶ng tæng hîp Sæ chi tiÕt Sæ quü chøng tõ kÕ TK 334, to¸n cïng lo¹i 338 Sæ ®¨ng Chøng tõ ghi sæ ký Chøng tõ ghi sæ B¶ng tæng hîp chi tiÕt Sæ c¸i TK 334, 338 B¶ng c©n ®èi sè ph¸t sinh B¸o c¸o tµi chÝnh * H×nh thức nhật ký - sổ c¸i: Tr×nh tù ghi sæ theo h×nh thøc nhËt ký - sæ c¸i: Bảng chấm công, bảng thanh toán lƣơng Sổ quỹ B¶ng tæng hîp Sæ CT TK CT gèc 334, 338 NK- SC B¶ng TH CT BCTC SV: NguyÔn ThÞ H¶i YÕn 28 TS: Nghiªm ThÞ Thµ Líp: QT902K
  29. TR•êng ®¹i häc d©n lËp h¶i phßng Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp * H×nh thức kế to¸n m¸y: Nhập dữ liệu đầu vào là c¸c chứng từ qua bàn phÝm hoặc m¸y quÐt. Xử lý dữ liệu: tÝnh to¸n, xử lý dữ liệu trªn c¸c sổ kế to¸n thành th«ng tin trªn c¸c sổ c¸i và b¸o c¸o tự động theo chƣơng tr×nh đ· cài sẵn. Lƣu trữ và bảo mật th«ng tin tự động trªn c¸c tệp tin. Cung cấp th«ng tin là c¸c b¸o c¸o tài chÝnh, b¸o c¸o kế to¸n quản trị tự động theo chƣơng tr×nh đ· cài đặt. Th«ng tin cung cấp đa dạng theo yªu cầu ngƣêi sử dụng th«ng tin. Tr×nh tù ghi sæ theo h×nh thøc kÕ to¸n m¸y: sæ kÕ to¸n Bảng chấm công, sæ tæng hîp bảng thanh toán sæ chi tiÕt lƣơng phÇn mÒm kÕ to¸n b¶ng tæng b¸o c¸o tc hîp ctkt cïng lo¹i m¸y vi tÝnh SV: NguyÔn ThÞ H¶i YÕn 29 TS: Nghiªm ThÞ Thµ Líp: QT902K
  30. TR•êng ®¹i häc d©n lËp h¶i phßng Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp PhÇn thø hai thùc tr¹ng kÕ to¸n tiÒn l•¬ng vµ c¸c kho¶n trÝch theo l•¬ng t¹i c«ng ty tnhh 1 TV ®ãng tµu h¹ long. 2.1. §Æc ®iÓm chung vÒ c«ng ty. 2.1.1. Qu¸ tr×nh h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn cña C«ng ty: 2.1.1.1. Lịch sử hình thành: - Đơn vị: Công ty TNHH một thành viên đóng tàu Hạ Long. - Tên giao dịch quốc tế: HaLong Shipbuilding One Member Of Responsibility Limited Company. - Tên viết tắt: HALONG SHIPBUILDING Co.Ltd - Địa chỉ: Phƣờng Giếng Đáy – TP. Hạ Long - Quảng Ninh. - Điện thoại: (84 – 0333) 846.556 - Fax: (84 – 0333) 846.044 - Cơ quan chủ quản: Tập đoàn công nghiệp tàu thuỷ Việt Nam ( trƣớc là Tổng công ty công nghiệp tàu thuỷ Việt Nam). Địa chỉ: 109 Quán Thánh – Ba Đình – Hà Nội. Công ty TNHH một thành viên đóng tàu Hạ Long, trƣớc là Nhà máy đóng tàu Hạ Long, là một doanh nghiệp Nhà nƣớc, thuộc Tập đoàn công nghiệp tàu thuỷ Việt Nam. Công ty thành lập theo nghị định số 4390/QĐ – TC ngày 15/11/1976 của Bộ Giao thông vận tải. Có nhiệm vụ đóng mới và sửa chữa các loại tàu sông, biển có trọng tải từ 1.000 tấn đến trên 5 vạn tấn. Ngoài ra còn chế tạo một số trang thiết bị cơ khí phục vụ cho ngành cơ khí đóng tàu và một số ngành kinh tế khác. Tháng 8 năm 1967, Thủ tƣớng Chính phủ giao nhiệm vụ cho Bộ Giao thông vận tải, Cục cơ khí thuộc Bộ khẩn trƣơng thăm dò dự án xây dựng nhà máy đóng mới và sửa chữa tàu thuỷ tại vùng Đông Bắc Tổ quốc. Tháng 6 năm 1969, Cục cơ khí Bộ Giao thông vận tải quyết định thành lập ban kiến thiết Công ty, mang máy móc thiết bị từ Ba Lan sang Việt Nam theo tinh thần hiệp định hữu nghị và hợp tác khởi công xây dựng nhà máy cùng 327 kỹ sƣ, công nhân kỹ thuật đƣợc đào tạo ở Ba Lan và một số nƣớc XHXN về xây dựng Công ty. SV: NguyÔn ThÞ H¶i YÕn 30 TS: Nghiªm ThÞ Thµ Líp: QT902K
  31. TR•êng ®¹i häc d©n lËp h¶i phßng Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp Theo quyết định 4390/QĐ – TC ngày 15/11/1976 Bộ Giao thông vận tải thành lập Nhà máy đóng tàu Hạ Long thuộc liên hiệp các xí nghiệp đóng tàu Việt Nam tại Phƣờng Giếng Đáy – TP. Hạ Long - tỉnh Quảng Ninh, với diện tích 33ha mặt bằng. Xây và lắp đặt 44.470m2 nhà xƣởng, 39.200m2 bến bãi làm nơi sản xuất với 21 phòng ban dây truyền sản xuất đồng bộ, trạm khí nén 1.200m3/ha, hệ thống cẩu 28 chiếc, hệ thống xe triền 23 cặp tải trọng 180 tấn/xe, đƣợc điều khiển tập trung bằng một trạm điều khiển tự động để kéo và hạ thuỷ tàu. Đội ngũ cán bộ, công nhân viên đƣợc đào tạo cơ bản chính quy từ nƣớc ngoài về có nền công nghiệp đóng tàu nhƣ Ba Lan, Đức, Nhật 2.1.1.2. Quá trình hoạt động kinh doanh của Công ty: - Giai đoạn 1976 – 1986: Giai đoạn này Nhà máy hoạt động theo cơ chế: Kế hoạch hoá tập trung bao cấp, nhà máy sản xuất theo chỉ tiêu pháp lệnh của Nhà nƣớc giao. Sản phẩm, vật tƣ, cung ứng, giá cả đều do Nhà nƣớc quy định. Sản phẩm doanh nghiệp sản xuất chủ yếu là phƣơng tiện tàu thuỷ có trọng tải trên dƣới 5.000 tấn. Bắt đầu tìm kiếm đến thị trƣờng Châu Âu, Châu Á với hàng loạt sản phẩm nhƣ: Tàu Việt Ba 01, 02, 04 xuất sang Ba Lan. Ngoài ra nhà máy còn khai thác tốt đƣợc thị trƣờng trong nƣớc từ miền Trung trở ra với các loại sản phẩm nhƣ: Sà Lan 250 tấn và các loại tàu phục vụ vận tải trên biển và hàng loạt tàu chiến cho Bộ quốc phòng. Trong thời kỳ này, hoạt động sản xuất kinh doanh của nhà máy có một số khó khăn và thuận lợi sau: Về thuận lợi: Đảm bảo đƣợc công việc thƣờng xuyên cho đội ngũ cán bộ CNV. Sản xuất theo kế hoạch, chỉ tiêu của Nhà nƣớc. Doanh nghiệp không phải đầu tƣ cho quá trình tìm kiếm hợp đồng, kế hoạch hàng năm thu nhập và đời sống của cán bộ CNV tƣơng đối ổn định theo mặt bằng chung. Về khó khăn: Sản xuất theo chỉ tiêu pháp lệnh, do đó nhiều khi phải phụ thuộc vào Nhà nƣớc từ đầu vào đến đầu ra của sản phẩm. Đặc biệt là trong việc cung ứng vật tƣ đầu vào nhiều khi không kịp thời, làm lãng phí về mặt chi phí thời gian, không phát huy đƣợc năng lực, khả năng của nhà máy. Ngoài ra công nghệ lạc hậu cũng ảnh hƣởng trực tiếp đến hoạt động thị trƣờng. Vẫn còn lúng túng ở SV: NguyÔn ThÞ H¶i YÕn 31 TS: Nghiªm ThÞ Thµ Líp: QT902K
  32. TR•êng ®¹i häc d©n lËp h¶i phßng Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp thời điểm chuyển đổi cơ chế, tự bản thân của ngành cơ khí đóng tàu chƣa định hƣớng. Chính sách bảo trợ của Nhà nƣớc chƣa định hình. Hiệu quả sử dụng vật tƣ, thiết bị thấp, lãng phí nhiều dẫn đến chất lƣợng sản phẩm của doanh nghiệp kém sức cạnh tranh trên thị trƣờng. - Giai đoạn 1986 – 1993: Thực hiện nghị quyết Đại hội VI của Đảng, doanh nghiệp chuyển đổi từ cơ chế sản xuất kinh doanh theo chỉ tiêu pháp lệnh sang cơ chế hạch toán kinh doanh độc lập tự cân đối, đã phát huy đƣợc năng lực sáng tạo của cán bộ CNV. Tạo ra nhiều mặt hàng sản xuất phụ, tăng thêm khoản đóng góp cho ngân sách Nhà nƣớc, cải thiện đƣợc đời sống của cán bộ CNV khá hơn so với thời bao cấp trƣớc đó. Mặc dù là buổi đầu tiếp cận với cơ chế thị trƣờng, nhƣng DN đã nhanh chóng chiếm lĩnh đƣợc thị phần mới tƣơng đối lớn và ổn định nhƣ: Hợp đồng đóng mới tàu 3.000 tấn xuất cho Campuchia, hợp đồng đóng mới tàu Hạ Long 1.500 tấn. Bên cạnh đó, DN còn giữ vững đƣợc thị trƣờng trong nƣớc, đóng mới và sửa chữa các loại tàu có trọng tải nhỏ cho các công ty vận tải ở miền Bắc. - Giai đoạn 1993 – 2000: Đây là giai đoạn doanh nghiệp chịu sự cạnh tranh gay gắt của cơ chế thị trƣờng. Trƣớc tình hình đó, Nhà nƣớc kịp thời có những chính sách bảo trợ và ngành cơ khí đóng tàu đã vạch ra đƣợc những định hƣớng phát triển, giúp cho Ban Giám đốc nhà máy tìm ra hƣớng đi phù hợp, đƣa nhà máy thoát khỏi khủng hoảng, tìm lại đƣợc vị trí trên thị trƣờng với phƣơng châm tiếp tục đổi mới, hoàn thiện các quy chế hoạt động sản xuất kinh doanh. Bảo toàn và phát huy hiệu quả của vốn do Nhà nƣớc cấp. Từng bƣớc hoàn thiện công nghệ, nâng cao chất lƣợng đóng mới và sửa chữa tàu. Cử cán bộ, công nhân đi đào tạo trình độ nghiệp vụ và tay nghề tại các nƣớc nhƣ Ba Lan, Nhật, Hàn Quốc. Mở rộng liên doanh, liên kết trong và ngoài nƣớc để khai thác khả năng sẵn có và thực hiện hạch toán kinh doanh, tự trang trải trong doanh nghiệp. Kết quả là doanh nghiệp đã tìm kiếm đƣợc thị trƣờng mới vào các năm 1998 – 2000, doanh nghiệp ký đƣợc hợp đồng đóng mới tàu 3.500 tấn cho Công ty dầu khí Việt Nam, ụ nổi 8.500 tấn cho Nhà máy sửa chữa tàu biển Sài Gòn SV: NguyÔn ThÞ H¶i YÕn 32 TS: Nghiªm ThÞ Thµ Líp: QT902K
  33. TR•êng ®¹i häc d©n lËp h¶i phßng Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp - Giai đoạn 2000 – nay: Đây là giai đoạn Công ty có sự phát triển vƣợt bậc trong ngành đóng tàu Việt Nam. Từ năm 2001 cho đến nay, đƣợc Tập đoàn Công nghiệp tàu thuỷ Việt Nam cho phép đầu tƣ, xây dựng nâng cấp Công ty để phục vụ đóng tàu xuất khẩu với tổng mức đầu tƣ trên 4 nghìn tỷ đồng. Sự đầu tƣ đồng bộ của nhà xƣởng, máy móc thiết bị, dây chuyền công nghệ hiện đại đã giảm đƣợc sức lao động con ngƣời, tăng NSLĐ, doanh số hàng năm tăng mạnh. Tại Quyết định số 1558/QĐ-CNT-ĐMDN ngày 27/12/2006 của Chủ tịch Hội đồng quản trị Tập đoàn Công nghiệp tàu thuỷ Việt Nam phê duyệt phƣơng án và chuyển đổi Nhà máy Đóng tàu Hạ Long thành Công ty TNHH một thành viên Đóng tàu Hạ Long hoạt động theo mô hình Công ty mẹ - Công ty con, cho đến nay Công ty đã thành lập đƣợc 07 đơn vị thành viên (Công ty con). Mấy năm gần đây, Công ty đã và đang thực hiện một số chiến lƣợc nhƣ: Chiến lƣợc maketing, chiến lƣợc nhân sự, chiến lƣợc về kỹ thuật công nghệ Do đó, Công ty đã kí kết đƣợc nhiều hợp đồng đóng tàu có giá trị lớn với bạn hàng trong nƣớc và nƣớc ngoài nhƣ: Tàu 12.500T cho Công ty CP Hàng Hải Đông Đô, tàu 1730Teu cho Công ty vận tải Biển Đông, tàu 53.000T xuất khẩu cho Công ty đầu tƣ Graig – Anh Quốc, tàu 8.700T cho Công ty IHI (Nhật), tàu chở ô tô 4900 xe, tàu 54.000T, kho nổi FS045 Đã ngày càng nâng cao uy tín của Công ty trên thị trƣờng quốc tế. 2.1.2. Đặc điểm hoạt động sản xuất kinh doanh: 2.1.2.1. Ngµnh nghÒ kinh doanh cña ®¬n vÞ: Theo giÊy chøng nhËn §¨ng ký kinh doanh sè 2204000052 ngµy 15 th¸ng 01 n¨m 2007 do Së KÕ ho¹ch & §Çu t• tØnh Qu¶ng Ninh cÊp, ngµnh nghÒ s¶n xuÊt kinh doanh cña C«ng ty lµ: - Đóng mới và sửa chữa tàu thủy, thiết bị và phƣơng tiện nổi, tƣ vấn thiết kế các loại tàu thủy. - Chế tạo kết cấu thép, phá dỡ tàu cũ, xuất nhập khẩu phế liệu. - Đầu tƣ kinh doanh vận tải, kinh doanh dịch vụ hàng hải, nạo vét luồng lạch, vật liệu xây dựng; du lịch. SV: NguyÔn ThÞ H¶i YÕn 33 TS: Nghiªm ThÞ Thµ Líp: QT902K
  34. TR•êng ®¹i häc d©n lËp h¶i phßng Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp - Sản xuất các loại vật liệu, thiết bị cơ khí, điện, điện lạnh, điện tử phục vụ công nghiệp tàu thủy; Khảo sát thiết kế lắp đặt các hệ thống tự động, thông tin liên lạc viễn thông, phòng, chống cháy nổ. - Sản xuất lắp đặt trang thiết bị nội thất tàu thủy. - Sản xuất, lắp ráp động cơ diezel, động cơ lắp đặt trên tàu thủy; lắp ráp, phục hồi, sửa chữa, xuất nhập khẩu và kinh doanh vật tƣ, thiết bị giao thông vận tải. - Xuất nhập khẩu vật tƣ thiết bị, phụ tùng, phụ kiện tàu thủy và các loại hàng hoá liên quan đến ngành công nghiệp tàu thủy. - Tƣ vấn, thiết kế, lập dự án, sản xuất và tiêu thụ sản phẩm; tƣ vấn đầu tƣ, chuyển giao công nghệ; hợp tác liên doanh với các tổ chức trong và ngoài nƣớc phát triển thị trƣờng công nghiệp tàu thủy. - Kinh doanh dịch vụ cảng, kho bãi và hỗ trợ vận tải. - Tổ chức đào tạo nguồn nhân lực đáp ứng nhu cầu phát triển ngành CN tàu thủy. - Các ngành nghề khác theo quy định của pháp luật. 2.1.2.2. Đặc điểm tổ chức sản xuất. Công ty TNHH một thành viên đóng tàu Hạ Long thuộc Tập đoàn công nghiệp tàu thủy Việt Nam là đơn vị hạch toán độc lập, chuyên đóng mới và sửa chữa tàu biển nên có đặc thù riêng của ngành cơ khí, kết cấu phức tạp mang tính đơn chiếc, thời gian thi công kéo dài. Mô hình sản xuất của Công ty lr thangà một tổ chức sản xuất kinh doanh khép kín từ khâu chuẩn bị sản xuất, khâu thi công đóng tàu, chạy thử và bàn giao tàu. Từ khi ký hợp đồng phòng Kinh doanh - đối ngoại thông báo cho các xƣởng sản xuất bằng phiếu giao nhiệm vụ . Căn cứ vào đó, Quản đốc phân xƣởng (ngƣời phụ trách chung của phân xƣởng) kết hợp cùng với phó quản đốc, đốc công tiếp nhận bản vẽ thi công, hạng mục thi công từ Phòng kỹ thuật, tiếp nhận kế hoạch và tiến độ thi công từ phòng Điều hành sản xuất, nhận vật tƣ từ phòng Vật tƣ. Nghiên cứu, triển khai thi công các hạng mục theo yêu cầu sản xuất của Công ty. Có trách nhiệm báo KCS và đăng kiểm, kiểm tra chuyển bƣớc công nghệ cho từng sản phẩm theo từng bƣớc công nghệ. SV: NguyÔn ThÞ H¶i YÕn 34 TS: Nghiªm ThÞ Thµ Líp: QT902K
  35. TR•êng ®¹i häc d©n lËp h¶i phßng Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp Phân xƣởng khoán công việc cho từng tổ sản xuất. Cuối tháng căn cứ vào khối lƣợng công việc làm căn cứ nghiệm thu đánh giá công việc về số lƣợng, chất lƣợng hoàn thành để làm cơ sở thanh toán lƣơng cho từng tổ sản xuất theo đơn giá trong định mức quy định của từng sản phẩm. Với các công việc làm khoán nhƣ vậy đòi hỏi các phân xƣởng sản suất phải tự quản lý tất cả mọi mặt về chi phí, tích cực nâng cao hiệu quả lao động. Sơ đồ sản xuất của Công ty: Phân xƣởng SX phụ trợ Sơ chế vật liệu Phân xƣởng SX chính Gia công chi tiết PX : Vỏ I, Vỏ II Lắp ráp phân tổng PX: Cơ khí, Cơ điện, đoạn Mộc- XD, Khí CN PX: Vỏ III, Vỏ IV Đấu đà trên triền Phân xƣởng Triền đà Hoàn thiện Phân xƣởng: Máy tàu, Điện tàu, Ống tàu Chạy thử bàn giao tàu PX: Trang bị, LS & sơn TĐ, Trang trí 2.1.3. Đặc điểm bộ máy quản lý của Công ty: Công ty TNHH một thành viên đóng tàu Hạ Long là doanh nghiệp có quy mô lớn, bộ máy quản lý đƣợc xây dựng theo cơ cấu tổng hợp giữa chức năng và trực tuyến bao gồm: Ban Giám đốc và 24 phòng ban phân xƣởng, 07 đơn vị thành viên (Công ty con) hạch toán độc lập. SV: NguyÔn ThÞ H¶i YÕn 35 TS: Nghiªm ThÞ Thµ Líp: QT902K
  36. TR•êng ®¹i häc d©n lËp h¶i phßng Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp Cơ cấu nhân sự và chức năng của từng bộ phận nhƣ sau: Ban Tổng giám đốc gồm Tổng Giám đốc và 4 phó Tổng Giám đốc: + Chủ tịch kiêm Tổng Giám đốc: Chịu trách nhiệm chung về toàn bộ hoạt động sản xuất kinh doanh của Công ty trƣớc Tập đoàn Công nghiệp tàu thuỷ Việt Nam và Nhà nƣớc. Có nhiệm vụ quản lý và điều hành, bảo toàn và phát triển nguồn vốn của doanh nghiệp, bảo đảm duy trì và cải thiện đời sống vật chất, tinh thần cho đội ngũ cán bộ CVN Công ty. Tổng Giám đốc trực tiếp điều hành phòng tổ chức lao động tiền lƣơng và phòng tài chính kế toán. + Phó Tổng Giám đốc đầu tư xây dựng cơ bản: Phụ trách khối đầu tƣ xây dựng cơ bản có nhiệm vụ xây dựng kế hoạch đầu tƣ và quản lý cơ sở hạ tầng, kế hoạch đổi mới công nghệ, trang thiết bị máy móc phục vụ kế hoạch sản xuất kinh doanh trong từng giai đoạn. + Phó Tổng Giám đốc kỹ thuật: Chịu trách nhiệm trực tiếp phần kỹ thuật công nghệ, thiết kế và tổ chức triển khai, giám sát thi công các sản phẩm, đảm bảo tiến độ hoàn thành sản phẩm, số lƣợng, chất lƣợng sản phẩm theo yêu cầu của chủ tàu và đăng kiểm quốc tế. + Phó Tổng Giám đốc kinh doanh: Phụ trách công tác tổ chức triển khai và theo dõi kế hoạch sản xuất kinh doanh. Trực tiếp phụ trách khâu cung ứng vật tƣ, thiết bị nguyên vật liệu cho quá trình sản xuất sản phẩm. + Phó Tổng Giám đốc sản xuất: Phụ trách công tác điều hành sản xuất bảo đảm tiến độ hoàn thành sản phẩm theo kế hoạch đề ra. Các phòng ban chức năng: + Phòng Tổ chức cán bộ - lao động tiền lương: Có nhiệm vụ tham mƣu cho Tổng Giám đốc về công tác tổ chức và quản lý lao động. Thực hiện chế độ tiền lƣơng, tiền thƣởng và các chế độ chính sách cho ngƣời lao động. Xây dựng, điều chỉnh và quản lý định mức lao động, đơn giá tiền lƣơng cho phù hợp với chế độ hiện hành. + Phòng Đầu tư xây dựng cơ bản: Tham mƣu cho Tổng Giám đốc kế hoạch đầu tƣ xây dựng, mở rộng sản xuất. Quản lý hệ thống công nghệ, trang thiết bị máy móc phù hợp với yêu cầu sản xuất. SV: NguyÔn ThÞ H¶i YÕn 36 TS: Nghiªm ThÞ Thµ Líp: QT902K
  37. TR•êng ®¹i häc d©n lËp h¶i phßng Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp + Phòng Kinh doanh - Đối ngoại: Tham mƣu cho Tổng Giám đốc về kế hoạch sản xuất kinh doanh, theo dõi tiến độ thực hiện các sản phẩm cũng nhƣ tình hình thực hiện kế hoạch sản xuất kinh doanh đã đặt ra. + Phòng Tài chính - Kế toán: Tham mƣu cho Tổng Giám đốc về mặt quản lý tài chính, cân đối và huy động vốn cho nhu cầu mua sắm vật tƣ, thiết bị đầu vào của quá trình sản xuất. Quản lý và hạch toán theo chuẩn mực kế toán và các chế độ về kế toán theo quy định hiện hành. + Phòng Vật tư: Tham mƣu và lập kế hoạch mua sắm vật tƣ, trang thiết bị máy móc phục vụ sản xuất. Tổ chức mua sắm và cấp phát vật tƣ cho các đơn vị sản xuất. + Phòng Điều hành sản xuất: Có nhiệm vụ tham mƣu cho Tổng Giám đốc về quá trình tổ chức thực hiện sản xuất. Tổ chức điều hành chắp nối các phòng ban phân xƣởng thành dây chuyền sản xuất có hiệu quả và an toàn nhất. Giám sát, đôn đốc việc triển khai thực hiện sản xuất đảm bảo tiến độ hoàn thành sản phẩm. + Phòng Kỹ thuật công nghệ: Chịu trách nhiệm về toàn bộ công nghệ kỹ thuật tàu trƣớc Ban Tổng Giám đốc. Có nhiệm vụ lập hạng mục bản vẽ thiết kế kỹ thuật, theo dõi giám sát trong quá trình thi công sản xuất. + Phòng KCS : Tham mƣu cho Tổng Giám đốc về công tác xây dựng phƣơng án, tiêu chuẩn quản lý chất lƣợng sản phẩm. Có nhiệm vụ giám sát, nghiệm thu các sản phẩm đạt tiêu chuẩn chất lƣợng theo quy định. + Phòng Kỹ thuật cơ điện: Tham mƣu cho Tổng giám đốc về việc sửa chữa, bảo dƣỡng, nâng cấp, cải tạo nhà xƣởng, máy móc thiết bị phục vụ cho sản xuất. Quản lý toàn bộ Tài sản cố định phục vụ sản xuất trong Công ty, lập kế hoạch sửa chữa, lên dự trù vật tƣ, thiết bị phục vụ cho công tác sửa chữa, bảo dƣỡng thiết bị. + Phòng An toàn lao động: Tham mƣu cho Tổng Giám đốc về công tác đảm bảo an toàn về sinh công nghiệp – phòng chống cháy nổ, kiểm tra giám sát việc thực hiện an toàn lao động sản xuất trong công ty. + Phòng Hành chính tổng hợp : Tham mƣu cho Tổng Giám đốc về công tác sắp xếp nơi làm việc cho cán bộ CNV, tổ chức đón khách, tiếp khách đến công tác tại Công ty và phục vụ đƣa đón lãnh đạo, cán bộ CVN đi công tác. SV: NguyÔn ThÞ H¶i YÕn 37 TS: Nghiªm ThÞ Thµ Líp: QT902K
  38. TR•êng ®¹i häc d©n lËp h¶i phßng Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp + Phòng Bảo vệ: Có nhiệm vụ bảo vệ an toàn tài sản, máy móc, trang thiết bị và hàng hoá của Công ty và của khách hàng. Đảm bảo về an ninh trật tự trong nội bộ doanh nghiệp và khu vực Công ty đặt trụ sở. - Ngoài các phòng ban chức năng trên còn có một số bộ phận quan trọng của Công ty chính là các phân xƣởng sản xuất: + Phân xƣởng Vỏ tàu 1,2,3,4. + Phân xƣởng Trang bị. + Phân xƣởng Máy tàu. + Phân xƣởng Điện tàu. + Phân xƣởng Ống tàu. + Phân xƣởng Cơ khí. + Phân xƣởng Cơ điện. + Phân xƣởng Mộc đúc. + Phân xƣởng Trang trí. + Phân xƣởng Làm sạch và sơn tổng đoạn. + Phân xƣởng Triền đà. + Phân xƣởng Khí công nghiệp. 2.1.4. Tổ chức bộ máy kế toán và hình thức ghi sổ kế toán. 2.1.4.1. Tổ chức bộ máy kế toán: - Hình thức tổ chức công tác kế toán: Căn cứ vào đặc điểm tổ chức sản xuất và tổ chức quản lý cũng nhƣ trình độ yêu cầu quản lý công ty, Công ty tổ chức hạch toán theo hình thức kế toán tập trung. Theo hình thức này thì toàn bộ công việc hạch toán kế toán đƣợc tập trung thực hiện tại phòng kế toán Công ty. Hình thức này cho phép Tổng giám đốc có điều kiện kiểm tra, kiểm soát và chỉ đạo nghiệp vụ đảm bảo sự lãnh đạo tập trung thống nhất. - Tổ chức bộ máy kế toán: Phòng Tài chính – Kế toán gồm 18 ngƣời dƣới sự chỉ đạo trực tiếp của Tổng giám đốc : + Trưởng phòng kế toán : Phụ trách chung toàn bộ hoạt động tài chính của Công ty. Cụ thể : Kiểm tra, kiểm soát, hƣớng dẫn ghi chép, hạch toán theo quy định của Bộ tài chính và Quy chế quản lý tài chính của Công ty, duyệt Báo cáo tài chính. SV: NguyÔn ThÞ H¶i YÕn 38 TS: Nghiªm ThÞ Thµ Líp: QT902K
  39. TR•êng ®¹i häc d©n lËp h¶i phßng Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp + Phó trưởng phòng kế toán: Giúp việc trƣởng phòng kế toán và thực hiện nhiệm vụ đƣợc giao do trƣởng phòng phân cấp phụ trách. + Bộ phận kế toán TSCĐ và đầu tư dài hạn: Theo dõi tình hình tăng, giảm tài sản cố định và đầu tƣ dài hạn của Công ty, định kỳ hoặc thƣờng xuyên kiểm kê TSCĐ. Có số liệu chính xác về thực trạng TSCĐ trong Công ty, lập bảng trích khấu hao TSCĐ theo chế độ quy định. + Bộ phận kế toán vật tư hàng hoá tồn kho: Hàng ngày mở sổ theo dõi vật tƣ hàng hoá nhập, xuất. Kiểm kê, đối chiếu định kỳ với các thủ kho, theo dõi tập hợp và tính giá thành chi tiết vật tƣ công ty tự làm, lập bảng phân bổ vật liệu, cuối kỳ lập báo cáo nhập, xuất, tồn kho. + Bộ phận kế toán tiền lương và BHXH: Theo dõi các bảng khoán lƣơng sản phẩm, thanh toán lƣơng cho CBCNV và các khoản trích theo lƣơng, theo dõi lƣơng thời gian, lƣơng nghỉ ốm của CBCNV toàn Công ty. Cuối tháng lập bảng phân bổ tiền lƣơng và các khoản trích theo lƣơng theo chế độ quy định. + Bộ phận kế toán tập hợp chi phí và tính giá thành sản phẩm: Theo dõi, tập hợp chi phí và tính giá thành thực tế của các sản phẩm, tham mƣu trực tiếp với phòng Kế hoạch - kinh doanh và các phòng ban liên quan về quản lý hồ sơ chứng từ sản phẩm hoàn thành đã bàn giao. + Bộ phận kế toán bán hàng và phân phối lợi nhuận: Giúp kế toán trƣởng kiểm tra, theo dõi, quản lý các sản phẩm hoành thành, doanh thu bán hàng, kết quả sản xuất kinh doanh. + Bộ phận kế toán thanh toán: Kiểm tra xem xét tính hợp lý của chứng từ thu chi tiền mặt, tiền gửi và tiền vay, hàng ngày viết phiếu thu, phiếu chi, cuối ngày đối chiếu với thủ quỹ, cuối tháng đối chiếu số dƣ với ngân hàng. + Bộ phận kế toán tổng hợp kiểm tra: Chịu trách nhiệm ghi sổ tổng hợp, xử lý số liệu kế toán hàng tháng trƣớc khi khoá sổ kế toán, lập Báo cáo tài chính theo quy định, chịu trách nhiệm về tính chính xác của số liệu và tiến độ báo cáo. SV: NguyÔn ThÞ H¶i YÕn 39 TS: Nghiªm ThÞ Thµ Líp: QT902K
  40. TR•êng ®¹i häc d©n lËp h¶i phßng Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp Sơ đồ bộ máy kế toán của Công ty đóng tàu Hạ Long. Trƣởng phòng kế toán Bộ Bộ Bộ Bộ phận Bộ Bộ Bộ phận phận phận tập hợp phận phận phận kế toán kế kế toán chi phí KT kế kế toán TSCĐ toán tiền và tính bán toán tổng và đầu vật tƣ lƣơng giá hàng thanh hợp tƣ dài hàng và thành và toán kiểm hạn hoá BHXH sản phân tra tồn phẩm phối kho LN 2.1.4.2. Hình thức ghi sổ kế toán. Hình thức ghi sổ: Xuất phát từ đặc điểm sản xuất kinh doanh, căn cứ vào trình độ cũng nhƣ yêu cầu quản lý, Công ty đóng tàu Hạ Long áp dụng hình thức kế toán Nhật ký chung. TRÌNH TỰ GHI SỔ KẾ TOÁN THEO HÌNH THỨC NHẬT KÝ CHUNG Chứng từ gốc Sæ nhËt ký ®Æc biÖt Sæ NhËt ký Sæ chi tiÕt chung B¶ng tæng hîp Sæ c¸i chi tiÕt Ghi chú: B¶ng c©n ®èi Ghi hàng ngày sè ph¸t sinh Ghi cuối tháng Quan hệ đối chiếu B¸o c¸o tµi chÝnh SV: NguyÔn ThÞ H¶i YÕn 40 TS: Nghiªm ThÞ Thµ Líp: QT902K
  41. TR•êng ®¹i häc d©n lËp h¶i phßng Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp 2.2. KÕ to¸n chi tiÕt tiÒn l•¬ng vµ c¸c kho¶n trÝch theo l•¬ng t¹i C«ng ty TNHH mét thµnh viªn §ãng tµu H¹ Long. 2.2.1. H¹ch to¸n sè l•îng lao ®éng t¹i C«ng ty. Hiện nay cơ cấu lao động của Công ty Đóng tàu Hạ Long nhƣ sau: - Tỷ lệ lao động gián tiếp chiếm khoảng 23% tổng số lao động. - Lao động trực tiếp chiếm tỷ lệ 77% tổng số lao động, hầu hết đã qua đào tạo cơ bản và có thâm niên nghề nghiệp tƣơng đối cao. - Công ty đã đảm bảo đủ việc làm cho ngƣời lao động, các công việc giao cho ngƣời lao động trên cơ sở khoa học có định mức, có điều kiện và có khả năng hoàn thành. Do vậy trong những năm vừa qua Công ty luôn hoàn thành tốt kế hoạch các chỉ tiêu đề ra. BIỂU SỬ DỤNG LAO ĐỘNG NĂM 2008 Số lƣợng Ghi TT DANH MỤC Đơn vị Tổng số Nữ chú I Tổng số lao động đầu kỳ có mặt Ngƣời 4.954 502 1 Trong đó - LĐ không xác định thời hạn Ngƣời 3.685 415 - LĐHĐ từ 1-3 năm Ngƣời 1.269 87 - LĐHĐ dƣới 1 năm Ngƣời 0 0 2 Số lao động kông bố trí đƣợc việc làm Ngƣời 0 0 II Số tăng trong kỳ Ngƣời 744 95 - Tuyển mới Ngƣời 744 95 III Số giảm trong kỳ Ngƣời 202 19 1 Đi học Ngƣời 0 0 2 Hƣu trí Ngƣời 11 01 3 Xin chấm rứt HĐLĐ Ngƣời 54 06 SV: NguyÔn ThÞ H¶i YÕn 41 TS: Nghiªm ThÞ Thµ Líp: QT902K
  42. TR•êng ®¹i häc d©n lËp h¶i phßng Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp 4 Sa thải Ngƣời 03 0 5 Đơn phƣơng chấm dứt hợp đồng Ngƣời 128 12 6 Đi làm nghĩa vụ với nhà nƣớc Ngƣời 06 0 7 Chuyển đơn vị khác trong Công ty Ngƣời 0 0 8 Chuyển đơn vị khác ngoài công ty Ngƣời 0 0 IV Số cuối kỳ Ngƣời 5.496 620 1 LĐHĐ không xác định thời hạn Ngƣời 4.308 528 2 HĐLĐ 1- 3 năm Ngƣời 1.188 92 Nhận xét: Nhìn vào bảng tăng, giảm lao động năm 2008, ta nhận thấy do đặc thù của ngành cơ khí đóng tàu, công việc nặng nhọc, độc hại, nguy hiểm nên lao động nam chiếm tỷ trọng lớn là hợp lý, tỷ lệ lao động nam chiếm trên 88,7% tổng số lao động toàn Công ty. Số lao động chủ yếu là hợp đồng không xác định thời hạn, lao động hợp đồng từ 1 đến 3 năm chiếm tỷ lệ 21,6%. Công ty chú trọng bổ sung đội ngũ kỹ sƣ, công nhân kỹ thuật góp phần ổn định và nâng cao giá trị sản lƣợng, doanh thu hàng năm. 2.2.2. Hạch toán thời gian lao động: Để hạch toán thời gian lao động, Công ty sử dụng bảng chấm công. B¶ng chÊm c«ng ®•îc lËp riªng cho tõng tæ s¶n xuÊt, tõng phßng ban vµ dïng trong mét th¸ng. Qu¶n ®èc hoÆc tr•ëng c¸c phßng ban lµ ng•êi trùc tiÕp ghi b¶ng chÊm c«ng c¨n cø vµo sè lao ®éng cã mÆt, v¾ng mÆt ®Çu ngµy lµm viÖc ë ®¬n vÞ m×nh. Trong b¶ng chÊm c«ng nh÷ng ngµy nghØ theo qui ®Þnh nh• ngµy lÔ, tÕt, thø b¶y, chñ nhËt ®Òu ph¶i ®•îc ghi râ rµng. VÝ dô: B¶ng chÊm c«ng cña phßng Tæ chøc c¸n bé - lao ®éng th¸ng 5/2008 nh• sau: SV: NguyÔn ThÞ H¶i YÕn 42 TS: Nghiªm ThÞ Thµ Líp: QT902K
  43. TR•êng ®¹i häc d©n lËp h¶i phßng Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp 2.2.3. H¹ch to¸n kÕt qu¶ lao ®éng: Chøng tõ ®•îc sö dông ®Ó h¹ch to¸n kÕt qu¶ lao ®éng lµ phiÕu x¸c nhËn s¶n phÈm hoÆc c«ng viÖc hoµn thµnh. PhiÕu nµy do ng•êi giao viÖc lËp vµ ph¶i cã ®Çy ®ñ ch÷ ký cña ng•êi giao viÖc, ng•êi nhËn viÖc, ng•êi kiÓm tra chÊt l•îng s¶n phÈm vµ ng•êi duyÖt. Sè l•îng, chÊt l•îng c«ng viÖc ®· hoµn thµnh vµ ®•îc nghiÖm thu ®•îc ghi vµo phiÕu nµy, vµ sau khi ®· ký duyÖt nã ®•îc chuyÓn vÒ phßng kÕ to¸n tiÒn l•¬ng lµm c¨n cø tÝnh l•¬ng vµ tr¶ l•¬ng cho c«ng nh©n thùc hiÖn. VÝ dô: PhiÕu x¸c nhËn s¶n phÈm hoÆc c«ng viÖc hoµn thµnh cña tæ l¾p r¸p 15 - PX Trang bÞ trong th¸ng 5/2008 nh• sau: Công ty ĐT Hạ Long Số: 156/SX-SP PhiÕu x¸c nhËn s¶n phÈm hoÆc c«ng viÖc hoµn thµnh Th¸ng 5 n¨m 2008 Tên SP: Tàu 5300T-HL01 PX Trang bị tổ LR 15:Số ngƣời :8 TT Định Đơn Thành tiền Đơn Số Hạng mục công việc mức giá(đồng/ (ĐV: đồng) vị lƣợng (công) công) 1 Lắp bệ khuôn mạn 9 Mạn 02 90 50.000 4.500.000 2 Lắp mạn 9 bệ phải Mạn 01 80 50.000 4.000.000 3 Gia công bệ khuôn boong TĐ 01 78 50.000 3.900.000 4 Lắp bệ khuôn boong B 01 30 50.000 1.500.000 5 Xử lý tấm făng mạn 5 Tấm 01 34 50.000 1.700.000 6 Đấu đà mạn 5 + 6 Trái Mạn 02 165 50.000 8.250.000 Cộng 477 50.000 23.850.000 Ngƣời giao Ngƣời nhận Nghiệm Ngày Tổ trƣởng Điều độ Định mức việc việc thu tháng 02/5/2008 02/5/2008 02/5/2008 12/5/2008 12/5/2008 Ký tên SV: NguyÔn ThÞ H¶i YÕn 43 TS: Nghiªm ThÞ Thµ Líp: QT902K
  44. TR•êng ®¹i häc d©n lËp h¶i phßng Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp 2.2.4. TÝnh tiÒn l•¬ng vµ c¸c kho¶n trÝch theo l•¬ng: 2.2.4.1. Các hình thức trả lƣơng của Công ty: Hình thức trả lƣơng của Công ty hiện nay: + Hình thức trả lƣơng theo thời gian áp dụng đối với bộ phận quản lý, gián tiếp. + Hình thức trả lƣơng khoán theo sản phẩm, công việc hoàn thành, áp dụng đối với công nhân, nhân viên trực tiếp sản xuất kinh doanh. Tiền lƣơng của Công ty trả làm 2 kỳ trong tháng: Kì I: Tạm ứng lƣơng từ ngày 10 đến 15. Kỳ II: Trả hết số lƣơng còn lại cho ngƣời lao động từ ngày 25 đến hết tháng. a) Trả lương theo thời gian: Để tính lƣơng theo thời gian, kế toán căn cứ vào: - Kết quả sản xuất kinh doanh. - Hệ số lƣơng và các khoản phụ cấp theo Nghị định 205/NĐ-CP của Chính phủ - Ngày công thực tế. - Mức lƣơng tối thiểu chung của Nhà nƣớc. - Hệ số vị trí công việc công ty quy định Công ty trả lƣơng theo phƣơng pháp vừa theo hệ số mức lƣơng đƣợc xếp tại Nghị định số 205/2004/NĐ-CP, vừa theo hệ số Công ty quy định. Theo công thức: Ti=T1i+T2i Trong đó: - Ti : là tiền lƣơng ngƣời thứ i đƣợc nhận. - T1i : là tiền lƣơng theo Nghị định 205/NĐ-CP (lƣơng cứng). n TL1i = Ltt x hi i 1 Trong đó: - Ltt: là lƣơng tối thiểu do Nhà nƣớc quy định (540.000đ) - Hi: Hệ số lƣơng của công nhân theo NĐ 205/NĐ-CP SV: NguyÔn ThÞ H¶i YÕn 44 TS: Nghiªm ThÞ Thµ Líp: QT902K
  45. TR•êng ®¹i häc d©n lËp h¶i phßng Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp n TL2i = ĐgTL mềm x ki i 1 Trong đó: - T2i : là tiền lƣơng theo hiệu quả sản xuất kinh doanh của công ty (lƣơng mềm) - ĐgTL mềm : là đơn giá tiền lƣơng mềm do Công ty quy định căn cứ vào kết quả SXKD. - ki: là hệ số lƣơng mềm công ty quy định đối với nhân viên. * Quy định hệ số trả lương mềm của Công ty theo các vị trí công việc như sau: - Tổng giám đốc: 10,5 - Các Phó Tổng giám đốc: 8,5 - Trƣởng, phó các đơn vị: BẢNG HỆ SỐ LƢƠNG CỦA CÔNG TY HS Công ty HS Công ty Đơn vị Đơn vị Trƣởng Phó Trƣởng Phó 1 - PX Vỏ 1,2,3,4 5,25 3,78 1 - Kỹ thuật, ĐHSX 5,25 3,78 2 - Trang bị, máy, 2 - KCS, Kế toán, KD- ống, điện, cơ điện, 5,00 3,53 ĐN, TCCB-LĐ, Vật tƣ, 5,0 3,53 Trang trí, Triền đà Đầu tƣ-XDCB 3- Cơ khí, Mộc-XD, 3 - Bảo vệ, HC-TH, đời 4,75 3,28 4,75 3,28 Khí CN sống, nhà trẻ - Nhân viên: TT Đơn vị, bộ phận Hệ số 1 Kỹ thuật, ĐHSX, Vỏ 1,2,3,4 2,56 Trang bị, máy, ống, điện, Cơ điện, Trang trí, Triền đà, 2 KCS, Kế toán, KD-ĐN, Tổ chức cán bộ-LĐ, Vật tƣ, ĐT- 2,31 XDCB, Cơ khí, Mộc-XD, Khí CN, Bảo vệ 3 Y tế, Hành chính-TH, Đời sống, Nhà trẻ 2,06 SV: NguyÔn ThÞ H¶i YÕn 45 TS: Nghiªm ThÞ Thµ Líp: QT902K
  46. TR•êng ®¹i häc d©n lËp h¶i phßng Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp Hàng tháng, căn cứ kết quả sản xuất kinh doanh, Tổng giám đốc sẽ điều chỉnh đơn giá tiền lƣơng của một hệ số do Công ty quy định đối với các chức danh. Đồng thời hàng tháng Thủ trƣởng các phòng, ban, đơn vị cùng với Công đoàn bộ phận bình xét, đánh giá và xếp hệ số năng suất cho từng nhân viên công khai để làm cơ sở phân phối tiền lƣơng hàng tháng cho phù hợp. * Hệ số năng suất do Công ty quy định gồm 4 mức như sau: Mức 1,4: Ngƣời có trình độ giỏi, chấp hành sự phân công của ngƣời phụ trách đảm bảo công việc đƣợc giao. Mức 1,2: Hoàn thành công việc, giờ công, chấp hành tốt công việc đƣợc giao. Mức 1,0: Hoàn thành công việc, giờ công, chấp hành công việc đƣợc giao ở mức bình thƣờng. Mức 0,9: Giờ công không đảm bảo, hiệu quả công việc không cao hoặc hoàn thành không đúng thời gian quy định. Ví dụ 1: Phòng Tổ chức cán bộ – LĐ có 6 ngƣời, tổng quỹ lƣơng Công ty giao cho tháng 5/2008 là 10.966.900đ đƣợc xác định nhƣ sau: - Lƣơng theo Nghị định 205/NĐ-CP là: 6 TL1i = Ltt x hi i 1 Ta có: Lƣơng tối thiểu: 540.000 đ 6 và hi = 4,66 + 3,89 + 2,34 + 2,65 + 2,34 + 1,99 = 17,87 i 1 Quỹ lƣơng theo NĐ 205 sẽ là: 540.000 x 17,87 = 9.649.800đ - Lƣơng theo hiệu quả sản xuất kinh doanh của công ty: 6 k TL2i = ĐgTL mềm x i i i 1 Ta có: ĐgTL mềm = 700.000đ 6 k và ii = 17,77 i 1 Do đó, TL2i = 700.000 x 17,77 = 12.439.000 đ SV: NguyÔn ThÞ H¶i YÕn 46 TS: Nghiªm ThÞ Thµ Líp: QT902K
  47. TR•êng ®¹i häc d©n lËp h¶i phßng Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp Vậy, tổng quỹ lƣơng của Phòng Tổ chức cán bộ –LĐ tháng 5/2008 sẽ là: TL8/2008=TL1i +TL2i = 9.649.800 + 12.439.000 = 22.088.800 đ Ta có bảng chia lƣơng nhƣ sau: Công ty 1TV Đóng tàu Hạ Long BẢNG CHIA LƢƠNG Phòng Tổ chức CBLĐ Tháng 5 năm 2008 Hệ số Hệ số Ngày Tổng hệ T Hệ số Hệ số Tiền Họ và tên năng chi công số quy T cơ bản mềm lƣơng suất lƣơng thực tế đổi 1 1 2 3 4 5 6=4x5 7 8=6x7 9 1 Nguyễn Văn Cƣờng 4,66 5 1,4 7 26 182 6.606.520 2 Nguyễn Thị Nhụ 3,89 3,53 1,4 4,94 26 128,49 4.988.225 3 Ng Thành Long 2,34 2,31 0,9 2,08 20 41,58 2.198.035 4 Đoàn Thị Tính 2,65 2,31 1,2 2,77 24 66,53 2.926.096 5 Trần Đình Hùng 2,34 2,31 1,4 3,23 26 84,08 3.153.236 6 Nguyễn Văn Hƣng 1,99 2,31 1,0 2,31 22 50,82 2.216.687 Cộng 17,87 17,77 553,50 22.088.800 Ngƣời lập biểu Phòng Tổ chức CBLĐ Tổng giám đốc Phần trả lƣơng cơ bản: 9.649.800 đ Phần mềm: 12.439.000 đ Tiền lƣơng của 1 hệ số quy đổi = 12.439.000 : 553,5 = 22.473,19 đ/hệ số -> Tiền lương thời gian của anh Nguyễn Văn Cường là: Phần cứng: 4,66 x 540.000 = 2.516.400 đ Phần mềm: 182 x 22.473,19 = 4.090.120 đ T = 2.516.400 + 4.090.120 = 6.606.520 đ SV: NguyÔn ThÞ H¶i YÕn 47 TS: Nghiªm ThÞ Thµ Líp: QT902K
  48. TR•êng ®¹i häc d©n lËp h¶i phßng Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp b) Tiền lương khoán: C«ng ty §ãng tµu H¹ Long lµ c«ng ty chuyªn ®ãng míi vµ söa ch÷a c¸c lo¹i tµu, sµ lan, ô cã träng t¶i lín, cho nªn mét s¶n phÈm cã thÓ ph¶i lµm trong nhiÒu th¸ng míi hoµn thµnh. VËy nªn trong mét th¸ng chØ cã thÓ hoµn thµnh mét phÇn viÖc ®•îc giao. TiÒn l•¬ng cña ng•êi c«ng nh©n ®•îc h•ëng ë tõng th¸ng còng ®•îc tÝnh theo khèi l•îng c«ng viÖc hoµn thµnh trong phÇn viÖc ®•îc giao nhËn Êy. Do ®Æc ®iÓm vÒ s¶n phÈm vµ c«ng viÖc nh• vËy, C«ng ty ¸p dông h×nh thøc tr¶ l•¬ng kho¸n ®«Ý víi c¸c bé phËn s¶n xuÊt trùc tiÕp. Trƣớc hết xác định tổng tiền lƣơng của cả tổ bằng công thức sau: TLsp = Đg x Q Trong đó: - TLsp: Tiền lƣơng sản phẩm của tổ, nhóm. - Đg: Đơn giá lƣơng sản phẩm. - Q: Số lƣợng sản phẩm thực tế của tổ, nhóm đã hoàn thành. Đơn giá tiền lƣơng sản phẩm thì phụ thuộc vào công việc cụ thể (nặng nhọc, đơn giản, ) mà có các mức lƣơng khác nhau: 50.000đ/công, 60.000đ/công, 70.000đ/công do phòng Kỹ thuật công nghệ định tính. Sau đó chia lƣơng cho từng cá nhân trong tổ theo công thức sau: Ti= TLCB+ TLNS Trong đó: - Ti: Là tiền lƣơng trả cho công nhân i. - TLCB: Là tiền lƣơng theo cấp bậc của công nhân i. - TLNS : Là tiền lƣơng theo hệ số năng suất của công nhân i. Ltt x Hij x ni TLCB = 26 Trong đó: - Ltt: là lƣơng tối thiểu do Nhà nƣớc quy định ( 540.000đ) - Hij: Hệ số lƣơng của công nhân theo NĐ 205/NĐ-CP - ni: Ngày công thực tế SV: NguyÔn ThÞ H¶i YÕn 48 TS: Nghiªm ThÞ Thµ Líp: QT902K
  49. TR•êng ®¹i häc d©n lËp h¶i phßng Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp VNS TLNS = m x ni.hi (i thuộc j) n j .h j j 1 Trong đó: - VNS: Là quỹ tiền lƣơng năng suất của tổ, bộ phận - hi : Là hệ số năng suất của công nhân i (đƣợc quy định từ 0,9 đến 1,4 tuỳ theo mức độ hoàn thành công việc) VNS = TLSP - TLCB Ví dụ 2: Trong tháng 5/2008 tổ lắp ráp 15 – Phân xƣởng Trang bị có số lƣợng công việc hoàn thành Q = 477 công, đơn giá là 50.000 đ/công. Tiền lƣơng sản phẩm của Tổ đƣợc thanh toán là: Quỹ lƣơng của Tổ = 477 x 50.000 = 23.850.000đ Tổ lắp ráp 15 đã thực hiện chia lƣơng sản phẩm nhƣ sau: Công ty 1TV Đóng tàu Hạ Long BẢNG CHIA LƢƠNG Tháng 5 năm 2008 Phân xƣởng Trang bị - Tổ LR 15 Hệ số Hệ số Tổng hệ Tổng hệ Bậc Ngày T Họ và tên lƣơng năng số lƣơng số năng Tiền lƣơng lƣơng công T cơ bản suất cơ bản suất 1 2 3 4 5 6 7=4x6 8=5x6 9 1 Hoàng Văn Cảnh 5/7 3,45 1,4 26 89,7 36,4 4.049.650 2 Phạm Ngọc Trữ 3/7 2,48 1,4 26 64,48 36,4 3.525.850 3 Nguyễn Duy Linh 4/7 2,92 1,0 20 58,4 20 2.414.379 4 Nguyễn Thành Yên 4/7 2,92 1,2 24 70,08 28,8 3.185.604 5 Nguyễn Thanh Hồng 5/7 3,45 0,9 18 62,1 16,2 2.262.948 6 Vũ Văn Hƣng 2/7 2,10 1,2 22 46,2 26,4 2.545.460 7 Bùi Thế Truyền 2/7 2,10 1,4 26 54,6 36,4 3.320.650 8 Trần Anh Tuấn 2/7 2,10 1,2 22 46,2 26,4 2.545.460 Cộng 21,52 184 491,76 227 23.850.000 SV: NguyÔn ThÞ H¶i YÕn 49 TS: Nghiªm ThÞ Thµ Líp: QT902K
  50. TR•êng ®¹i häc d©n lËp h¶i phßng Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp Tổng quỹ lƣơng: 23.850.000đ Phần lƣơng theo cấp bậc là: TLCB = (540.000 : 26) x 491,76 = 10.213.477 đ Phần lƣơng năng suất: VNS = 23.850.000 – 10.213.477 = 13.636.523 đ Lƣơng của 1 hệ số năng suất là: 13.636.477đ : 227 = 60.072,79 đ/1 hệ số -> Tiền lương khoán của anh Hoàng Văn Cảnh là: TLCB = (540.000 x 3,45 x 26) : 26 = 1.863.000 đ TLNS = 60.072,79 x 1,4 x 26 = 2.186.650 đ T = 1.863.000 đ + 2.186.650 đ = 4.049.650 đ. * Đối với các đối tượng công nhân khi làm những công việc không thể định mức lao động để giao việc cho họ trực tiếp tham gia sản xuất được, thì áp dụng một trong những hình thức trả lương dưới đây: - Lương công nhật: Trả cho các công việc không xác định đƣợc mức lao động, mức sản lƣợng thực hiện, trả lƣơng theo mức lƣơng bình quân chung của Công ty hoặc lƣơng bình quân chung của đơn vị theo tháng. - Lương học, họp, công tác: Trả cho những thời gian thực tế hội họp, học tập, văn nghệ, quân sự, thể thao huấn luyện an toàn lao động định kỳ (gọi chung là học, họp, công tác). Mức lƣơng học, họp, công tác là: Lƣơng tối thiểu của Nhà nƣớc x hệ số cấp bậc, chức vụ/26 x số ngày hội họp, công tác. - Lương ngày nghỉ theo chế độ: Tiền lƣơng trả cho những ngày nghỉ phép, nghỉ ngày lễ, nghỉ về việc riêng đƣợc tính theo lƣơng thời gian, bằng tiền lƣơng cấp bậc + phụ cấp chia cho số ngày làm việc tiêu chuẩn trong tháng (26 ngày) nhân với số ngày đƣợc nghỉ theo qui định. SV: NguyÔn ThÞ H¶i YÕn 50 TS: Nghiªm ThÞ Thµ Líp: QT902K
  51. TR•êng ®¹i häc d©n lËp h¶i phßng Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp 2.2.4.2. Cách tính các khoản trích theo lƣơng: a) Bảo hiÓm X· hội: Hàng th¸ng, căn cứ vào c¸c tài liệu hạch to¸n về thời gian, kết quả lao động và chÝnh s¸ch x· hội để kế to¸n tÝnh lƣơng, trợ cấp BHXH và c¸c khoản phải trả kh¸c cho c«ng nh©n viªn. Quỹ BHXH nhằm đảm bảo vật chất gãp phần đảm bảo cho ngƣời lao động khi gặp rủi ro trong cuéc sống. Mỗi th¸ng ngƣời lao động đãng 5% trªn mức lƣơng cơ bản và đƣợc khấu trừ vào tiền lƣơng th¸ng của họ. C«ng ty trừ vào chi phÝ sản xuất kinh doanh trong kỳ 15% trªn mức lƣơng cơ bản. Số tiền c«ng nh©n viªn bị trừ vào lƣơng: Số BHXH Lƣơng cơ = x 5% phải trả bản Số tiền C«ng ty phải nộp cho c«ng nh©n viªn: Số BHXH Lƣơng cơ = x 15% phải nộp bản Trong c¸c trƣờng hợp c¸n bộ c«ng nh©n viªn ốm đau, tai nạn đ· tham gia đãng BHXH th× đƣợc hƣởng trợ cấp BHXH. C«ng thức tÝnh trợ cấp BHXH: Số BHXH Số ngày nghỉ Lƣơng Tỷ lệ % = x x phải trả tÝnh BHXH cơ bản BHXH Ví dụ 3: C¨n cø vµo c¸ch tÝnh l•¬ng ë vÝ dô 1, sè tiÒn BHXH cña anh Nguyễn Văn Cƣờng ®•îc x¸c ®Þnh nh• sau: + Sè tiÒn anh Nguyễn Văn Cƣờng ph¶i nép BHXH mçi th¸ng lµ: 540.000 x 4,66 x 5% = 125.820 ® + Sè tiÒn C«ng ty ph¶i nép BHXH cho anh Nguyễn Văn Cƣờng mçi th¸ng lµ: 540.000 x 4,66 x 15% = 377.460 ® Nh• vËy víi anh Nguyễn Văn Cƣờng, trong th¸ng 5/2008 ph¶i ®ãng BHXH sè tiÒn lµ: 125.820 ® (đƣợc tính trừ vào lƣơng trong tháng) vµ ®•îc C«ng ty nép cho sè tiÒn BHXH lµ 377.460 ® (đƣợc tính vào chi phí sản xuất kinh doanh). SV: NguyÔn ThÞ H¶i YÕn 51 TS: Nghiªm ThÞ Thµ Líp: QT902K
  52. TR•êng ®¹i häc d©n lËp h¶i phßng Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp C¸c kho¶n trî cÊp BHXH bao gåm: èm ®au, thai s¶n, bÖnh nghÒ nghiÖp Thêi gian ®Ó tÝnh èm ®au, thai s¶n lµ tæng thêi gian lµm viÖc cã ®ãng BHXH tr•íc khi nghØ èm, nghØ sinh con. Tr•êng hîp thêi gian ®ãng BHXH bÞ ng¾t qu·ng th× ®•îc tÝnh dån. Khi èm ®au, tai n¹n lao ®éng cã giÊy chøng nhËn cña b¸c sÜ, thñ tr•ëng ®¬n vÞ th× ®•îc h•ëng 75% l•¬ng c¬ b¶n trong thêi gian nghØ. Tiền lƣơng cơ bản x 75% x số ngày nghỉ Mức trợ cấp ốm đau = 26 ngày Riªng viÖc sinh con ®•îc h•ëng 100% l•¬ng c¬ b¶n: Tiền lƣơng cơ bản x 100% Mức trợ cấp thai sản = 26 ngày Ví dụ 4: Anh Nguyễn Thành Long - Phòng TCCB-LĐ nghỉ ốm 03 ngày công. Tỷ lệ hƣởng BHXH: 75% 540.000 x 2,34 x 75% x 3 Số tiền hƣởng BHXH = = 109.350 đ 26 SV: NguyÔn ThÞ H¶i YÕn 52 TS: Nghiªm ThÞ Thµ Líp: QT902K
  53. TR•êng ®¹i häc d©n lËp h¶i phßng Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp Ban hành theo mẫu tại CV Bệnh viện Bãi cháy-QN Số 93 TC/CĐKT ngày 20/7/1999 Phòng khám đa khoa của Bộ trưởng BTC Số KĐ/BA GIẤY CHỨNG NHẬN NGHỈ ỐM HƢỞNG BHXH Họ và tên : Nguyễn Thành Long – Phòng TCCB-LĐ Đơn vị công tác : Công ty đóng tàu Hạ long Lý do nghỉ việc : Ốm Số ngày cho nghỉ : 03 (Từ ngày : 10 đến hết ngày 12 tháng 5 năm 2008) Xác nhận của phụ trách đơn vị Bãi Cháy, ngày 10/5/2008 (Số ngày thực nghỉ : 03 ngày) Y bác sỹ KCB (Ký, ghi rõ họ tên và đóng dấu) (Ký, ghi rõ họ tên và đóng dấu) Về phần BHXH sẽ vào sổ nhƣ sau: Số sổ BHXH : 2096053737 1- Số ngày thực nghỉ hƣởng BHXH : 03 ngày 2- Lƣơng tháng đóng BHXH 1.263.600 đồng (=540.000 x 2,34) 3- Lƣơng bình quân ngày 48.600 đồng 4- Tỷ lệ phần trăm (%) hƣởng BHXH : 75% 5- Số tiền hƣởng BHXH 109.350 đồng Cán bộ cơ quan BHXH Phụ trách BHXH của đơn vị (Ký, họ tên) (Ký, họ tên) SV: NguyÔn ThÞ H¶i YÕn 53 TS: Nghiªm ThÞ Thµ Líp: QT902K
  54. TR•êng ®¹i häc d©n lËp h¶i phßng Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp CỘNG HOÀ XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM Độc lập - Tự do - Hạnh phúc DANH SÁCH NGHỈ HƢỞNG TRỢ CẤP ỐM ĐAU, THAI SẢN Tháng 5 năm 2008 Tên cơ quan, đơn vị: Công ty Đóng tàu Hạ Long Tổng số lao động: Trong đó nữ: Quỹ lƣơng trong kỳ: Địa chỉ: P. Giếng Đáy – TP. Hạ Long – Q. Ninh ĐT: 033.846556 – 846219 Fax: 033. 846044 Số tài khoản: 102010000226804 Tại Ngân hàng công thƣơng Bãi Cháy – Q,Ninh Số ngày nghỉ và tiền trợ cấp Cơ quan BHXH Tiền Thời Nghỉ ốm Số Nghỉ sinh xét duyệt lƣơng gian Khám thai Tổng số Số sổ ngày Bản thân ốm Nghỉ trông con ốm con, sẩy thai TT Họ và tên tháng đóng BHXH đƣợc đóng BHX nghỉ Số Số Số Số Tiền Số Số BHXH H Tiền trợ Tiền trợ Tiền Tiền trợ Tiền trợ theo ngày ngày ngày ngày trợ ngày ngày cấp cấp trợ cấp cấp cấp chế độ nghỉ nghỉ nghỉ nghỉ cấp nghỉ nghỉ 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 1 Nguyễn Thành Long 2096053737 1.263.600 20 30 03 109.350 03 109.350 03 109.350 2 Nguyễn Thu Hƣơng 2096053739 1.074.600 20 40 02 61.996 02 61.996 02 61.996 3 Phạm văn Bắc 2096053741 2.068.200 20 40 02 119.319 02 119.319 02 119.319 Cộng 151 3.696.672 05 142.240 07 605.769 163 4.444.681 163 4.444.681 Ngày tháng năm 2008 Duyệt của cơ quan BHXH Quản lý thu Phòng QLCĐCS Kế toán trƣởng Thủ trƣởng đơn vị SV: NguyÔn ThÞ H¶i YÕn 54 TS: Nghiªm ThÞ Thµ Líp: QT902K
  55. TR•êng ®¹i häc d©n lËp h¶i phßng Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp Công ty Đóng tàu Hạ Long CỘNG HOÀ XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM Độc lập - Tự do - Hạnh phúc BÁO CÁO CHI CHẾ ĐỘ TRỢ CẤP ỐM ĐAU - THAI SẢN Tháng 5 năm 2008 Đơn vị: Công ty đóng tàu Hạ Long. Địa chỉ: Phƣờng Giếng đáy - TP Hạ long - QN. Số tài khoản: 102010000226804 - Ngân hàng Công thƣơng Quảng ninh. Cơ quan BHXH duyệt Số TT Chế độ trợ cấp BHXH Số ngày Số tiền Số Số ngƣời Số tiền ngƣời ngày 1 Trợ cấp ốm đau 18 156 3.838.912 18 156 3.838.912 Bản thân ốm 16 151 3.696.672 16 151 3.696.672 Nghỉ trông con ốm 02 05 142.240 02 05 142.240 2 Thai sản 02 07 605.769 02 07 605.769 Khám thai sản 02 07 605.769 02 07 605.769 Nghỉ sinh, nuôi con Trợ cấp khi sinh Cộng 20 163 4.444.681 20 163 4.444.681 Hạ Long, ngày tháng năm 2008 Ngƣời đề nghị Phòng TCCB-LĐ Tổng giám đốc b) Bảo hiÓm Y tế: Nộp 3% cho cơ quan BHYT thành phố, tỉnh để cơ quan này đãng tiền cho c¸c bệnh viện địa phƣơng mà c«ng nh©n viªn C«ng ty cã đăng ký BHYT để c¸c bệnh viện chăm sãc sức khỏe, kh¸m chữa bệnh cho c«ng nh©n viªn. Mỗi th¸ng ngƣời lao động nộp 1% trªn mức lƣơng cơ bản và đƣợc khấu trừ vào tiền lƣơng th¸ng của họ. C«ng ty tÝnh vào chi phÝ sản xuất kinh doanh trong kỳ 2% trªn mức lƣơng cơ bản. SV: NguyÔn ThÞ H¶i YÕn 55 TS: Nghiªm ThÞ Thµ Líp: QT902K
  56. TR•êng ®¹i häc d©n lËp h¶i phßng Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp Ví dụ 5: C¨n cø vµo c¸ch tÝnh l•¬ng ë vÝ dô 1, sè tiÒn BHYT cña anh Nguyễn Văn Cƣờng ®•îc x¸c ®Þnh nh• sau: + Sè tiÒn anh Nguyễn Văn Cƣờng ph¶i nép BHXH mçi th¸ng lµ: 540.000 x 4,66 x 1% = 25.164 ® + Sè tiÒn C«ng ty ph¶i nép BHXH cho anh Nguyễn Văn Cƣờng mçi th¸ng lµ: 540.000 x 4,66 x 2% = 50.328 ® Nh• vËy víi anh Nguyễn Văn Cƣờng, trong th¸ng 5/2008 ph¶i ®ãng BHYT sè tiÒn lµ: 25.164 ® (đƣợc tính trừ vào lƣơng trong tháng) vµ ®•îc C«ng ty nép cho sè tiÒn BHXH lµ 50.328 ® (đƣợc tính vào chi phí sản xuất kinh doanh). c) Kinh phÝ c«ng đoàn: KPC§ ®•îc h×nh thµnh do viÖc trÝch lËp vµ tÝnh vµo chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh cña C«ng ty hµng th¸ng, theo tû lÖ 2% trªn tæng sè l•¬ng thùc tÕ ph¶i tr¶ cho c«ng nh©n viªn trong kú. Trong ®ã, doanh nghiÖp ph¶i nép 1% kinh phÝ C«ng ®oµn thu ®•îc lªn C«ng ®oµn cÊp trªn, cßn l¹i 1% ®Ó l¹i chi tiªu t¹i C«ng ®oµn C«ng ty. Ngoài ra, Công ty trích quỹ công đoàn 0.5% trên số lƣơng cơ bản của công nhân viên ( số 0,5% do CNV thống nhất trong đại hội công nhân viên chức toàn Công ty. Quỹ này để dùng chi trả các khoản có tính chất công đoàn trong nội bộ các phòng ban) Ví dụ 6: C¨n cø vµo c¸ch tÝnh l•¬ng ë vÝ dô 1, sè tiÒn ®ãng KPC§ cña anh Nguyễn Văn Cƣờng ®•îc x¸c ®Þnh nh• sau: + Sè tiÒn anh Nguyễn Văn Cƣờng ph¶i nép KPCĐ mçi th¸ng lµ: 540.000 x 4,66 x 0,5% = 12.582 ® + Sè tiÒn C«ng ty ph¶i nộp cho anh Nguyễn Văn Cƣờng mçi th¸ng: Víi: TiÒn l•¬ng thêi gian lµ: 6.606.520 đ Phô cÊp tr¸ch nhiÖm: 540.000 x 0,4 = 216.000 đ (6.606.520 + 216.000) x 2% = 136.450 đ Nh• vËy víi anh Nguyễn Văn Cƣờng, trong th¸ng 5/2008 ph¶i ®ãng KPCĐ sè tiÒn lµ: 12,582 ® (đƣợc tính trừ vào lƣơng trong tháng) vµ ®•îc C«ng ty nép cho sè tiÒn KPCĐ lµ 136.450 đ (đƣợc tính vào chi phí sản xuất kinh doanh). SV: NguyÔn ThÞ H¶i YÕn 56 TS: Nghiªm ThÞ Thµ Líp: QT902K
  57. TR•êng ®¹i häc d©n lËp h¶i phßng Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp 2.3. Kế toán tổng hợp tiền lƣơng và các khoản trích theo lƣơng tại Công ty. 2.3.1. Tµi kho¶n sö dông: Để phản ¸nh t×nh h×nh kÕ to¸n tiền lƣơng và c¸c khoản trÝch theo lƣơng kế to¸n sử dụng c¸c TK chủ yếu nhƣ sau: - TK 334: Phải trả CNV - TK 338: + TK 3382: Kinh phí công đoàn + TK 3383: Bảo hiểm xã hội + TK 3384: Bảo hiểm y tế Ngoµi ra cßn sö dông c¸c TK liªn quan kh¸c nh•: - TK 622: Chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp - TK 627: Chi phÝ sx chung - TK 642: Chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp - TK 111: TiÒn mÆt - TK 112: TiÒn göi ng©n hµng . 2.3.2. Chứng từ sử dụng: H¹ch to¸n tiÒn l•¬ng, BHXH, BHYT, KPC§ chñ yÕu sö dông c¸c chøng tõ nh•: + B¶ng chÊm c«ng. + PhiÕu x¸c nhËn s¶n phÈm hoÆc c«ng viÖc hoµn thµnh. + B¶ng thanh to¸n l•¬ng. + B¶ng ph©n bæ tiÒn l•¬ng vµ BHXH. - C¸c phiÕu chi, c¸c chøng tõ, tµi liÖu kh¸c vµ c¸c kho¶n khÊu trõ, trÝch nép liªn quan. C¸c chøng tõ trªn cã thÓ lµ c¨n cø ®Ó ghi sæ trùc tiÕp hoÆc lµm c¬ së ®Ó tæng hîp råi míi ghi vµ sæ kÕ to¸n. SV: NguyÔn ThÞ H¶i YÕn 57 TS: Nghiªm ThÞ Thµ Líp: QT902K
  58. TR•êng ®¹i häc d©n lËp h¶i phßng Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp Quy tr×nh lu©n chuyÓn chøng tõ: Chứng từ gốc: - Bảng chấm công - Phiếu xác nhận cv,sp hoàn thành Bảng thanh toán lƣơng của các bộ phận Bảng tổng hợp thanh toán lƣơng Sổ chi tiết TK 334, Bảng phân bổ tiền lƣơng và BHXH 3382,3383,3384 Sổ Nhật ký chung Bảng tổng hợp chi Sổ cái TK 334, 3382,3383,3384 tiết Bảng cân đối số phát sinh Báo cáo tài chính SV: NguyÔn ThÞ H¶i YÕn 58 TS: Nghiªm ThÞ Thµ Líp: QT902K
  59. TR•êng ®¹i häc d©n lËp h¶i phßng Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp Công ty ĐT Hạ Long Số: 128/SX-SP PhiÕu x¸c nhËn s¶n phÈm hoÆc c«ng viÖc hoµn thµnh Th¸ng 5 n¨m 2008 Tên SP: Tàu 5300T-HL01 PX Trang bị tổ LR 12:Số ngƣời :4 Định Đơn Thành tiền TT Đơn Số Hạng mục công việc mức giá(đồng/ (ĐV: đồng) vị lƣợng (công) công) 1 Lắp bệ khuôn mạn 9 Mạn 02 50 50.000 2.500.000 2 Lắp mạn 9 bệ phải Mạn 01 80 50.000 4.000.000 3 Gia công bệ khuôn boong TĐ 01 18 50.000 900.000 Cộng 148 50.000 7.400.000 Ngƣời giao Ngƣời nhận Nghiệm Tổ trƣởng Điều độ Định mức Ngày việc việc thu tháng 02/5/2008 02/5/2008 02/5/2008 22/5/2008 22/5/2008 Ký tên Công ty ĐT Hạ Long Số:129/SX-SP PhiÕu x¸c nhËn s¶n phÈm hoÆc c«ng viÖc hoµn thµnh Th¸ng 5 n¨m 2008 Tên SP: Tàu 12500T PX Trang bị tổ LR 12: Số ngƣời: 4 Thành tiền TT Định Đơn Số (ĐVT: đồng) Hạng mục công việc Đơn vị mức giá(đồng/ lƣợng (công) công) 1 Lắp tôn vùng lái m2 8,6 43 50.000 2.150.000 2 Lắp ốp L đáy mạn L 18 26 50.000 1.300.000 3 Lắp một tấm lợp van thông biển Tấm 01 12 50.000 600.000 4 Bổ xung công lắp bệ khuôn TĐ 01 20 50.000 1.000.000 5 Đấu đà 7-8 xử lý Khoanh 1/2 80 50.000 4.000.000 Tổng cộng 181 50.000 9.050.000 Ngƣời giao Ngƣời nhận Nghiệm Ngày Tổ trƣởng Điều độ Định mức việc việc thu tháng 06/5/2008 06/5/2008 06/5/2008 25/5/2008 25/5/2008 Ký tên SV: NguyÔn ThÞ H¶i YÕn 59 TS: Nghiªm ThÞ Thµ Líp: QT902K
  60. TR•êng ®¹i häc d©n lËp h¶i phßng Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp 2.3.3. Sổ sách kế toán: C«ng ty ¸p dông h×nh thøc nhËt ký chung. Do vËy ®Þnh kú hoÆc cuèi th¸ng kÕ to¸n ph¶n ¸nh c¸c nghiÖp vô kinh tÕ ph¸t sinh theo thø tù thêi gian vµo sæ NhËt ký chung. Sau ®ã c¨n cø vµo nhËt ký chung lÊy sè liÖu ®Ó ghi sæ c¸i. SV: NguyÔn ThÞ H¶i YÕn 60 TS: Nghiªm ThÞ Thµ Líp: QT902K
  61. TR•êng ®¹i häc d©n lËp h¶i phßng Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp PHẦN THỨ BA mét sè kiÕn nghÞ nh»m hoµn thiÖn c«ng t¸c kÕ to¸n tiÒn l•¬ng vµ c¸c kho¶n trÝch theo l•¬ng t¹i c«ng ty tnhh mét thµnh viªn ®ãng tµu h¹ long. 3.1. Đánh giá chung về công tác hạch toán kế toán tiền lƣơng và các khoản trích theo lƣơng tại Công ty. Qua thời gian tìm hiểu thực tế về cách tính và cách hạch toán tiền lƣơng và các khoản trích theo lƣơng ở Công ty Đóng tàu Hạ Long. Dƣới góc độ là sinh viên lần đầu tiên làm quen với thực tế, em xin đƣa ra một ý kiến nhận xét về công tác kế toán tiền lƣơng và các khoản trích theo lƣơng tại Công ty nhƣ sau: 3.1.1. Ƣu điểm: - Về tổ chức bộ máy kế toán: Công ty lựa chọn hình thức công tác kế toán thích hợp với đặc điểm, tính chất, qui mô sản xuất kinh doanh của Công ty đó là hình thức Nhật ký chung, tổ chức bộ máy kế toán gọn nhẹ song vẫn đảm bảo yêu cầu về toàn bộ thông tin về kế toán trong Công ty một cách khoa học và hợp lý. Công ty không sử dụng phần mềm kế toán nhƣng có đội ngũ kế toán đông với trình độ chuyên môn khá, tinh thần trách nhiệm, sự phối hợp cao giữa các nhân viên của phòng, cũng nhƣ giữa các phòng ban nên các thông tin kế toán luôn đƣợc cung cấp một cách tƣơng đối chính xác, kịp thời cho lãnh đạo trong quá trình sản suất kinh doanh. - Về hệ thống sổ sách kế toán: Công ty áp dụng hệ thống chứng từ sổ sách do BTC quy định, đảm bảo tính hợp lý, nhất quán giữa các sổ sách. Việc lƣu trữ sổ sách kế toán tốt. - Về hạch toán kế toán: Tõ viÖc h¹ch to¸n ban ®Çu ®Õn viÖc kiÓm tra hîp lý, hîp lÖ c¸c chøng tõ ®•îc tiÕn hµnh kh¸ cÈn thËn, ®¶m b¶o c¸c sè liÖu h¹ch to¸n cã c¨n cø ph¸p lý, tr¸nh ph¶n ¸nh sai lÖch c¸c nghiÖp vô kinh tÕ ph¸t sinh. ViÖc lËp vµ lu©n chuyÓn chøng tõ theo ®óng quy ®Þnh hiÖn hµnh, cung cÊp kÞp thêi sè liÖu cho c¸c ®èi t•îng quan t©m. SV: NguyÔn ThÞ H¶i YÕn 61 TS: Nghiªm ThÞ Thµ Líp: QT902K
  62. TR•êng ®¹i häc d©n lËp h¶i phßng Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp C«ng t¸c kÕ to¸n c¸c kho¶n trÝch theo l•¬ng tèt, cô thÓ lµ quü kinh phÝ c«ng ®oµn, nªn C«ng ®oµn C«ng ty rÊt quan t©m ®Õn ®êi sèng cña CBCNV trong C«ng ty, nh• nÕu mét c«ng nh©n hay ng•êi nhµ cña hä èm ®au, C«ng ®oµn Cty ®Òu cã tæ chøc ®Õn th¨m hái, ®éng viªn; Hay vµo nh÷ng dÞp lÔ C«ng ®oµn Cty tæ chøc nh÷ng buæi liªn hoan hay ®i ch¬i cho CNV khiÕn hä rÊt phÊn khëi vµ thªm g¾n bã víi Cty. - HiÖn nay tÊt c¶ c¸c ho¹t ®éng nghiÖp vô h¹ch to¸n kÕ to¸n cña C«ng ty ®Òu thùc hiÖn vµ sö lý trªn m¸y vi tÝnh, ®¶m b¶o viÖc tÝnh to¸n nhanh chãng, chÝnh x¸c, mang tÝnh khoa häc. - VÒ t×nh h×nh lao ®éng: C«ng ty hiÖn cã mét lùc l•îng lao ®éng cã kiÕn thøc, tr×nh ®é chuyªn m«n nghiÖp vô kh¸ cao. §éi ngò c«ng nh©n tr¶i qua nhiÒu n¨m lao ®éng cã kinh nghiÖm cã kh¶ n¨ng ®¸p øng mäi nhu cÇu s¶n xuÊt kinh doanh cña C«ng ty. Bªn c¹nh ®ã, ®éi ngò c¸n bé qu¶n lý kh«ng ngõng båi d•ìng n©ng cao tr×nh ®é nghiÖp vô. C«ng ty th•êng xuyªn më líp ®µo t¹o vµ göi c¸n bé kü thuËt, c¸n bé chuyªn m«n ®i häc lªn bËc cao h¬n, nhê vËy mµ ®¸p øng ®•îc nhiÖm vô s¶n xuÊt kinh doanh cña m×nh. - VÒ h×nh thøc tr¶ l•¬ng: C«ng ty chÊp hµnh ®Çy ®ñ c¸c chÕ ®é chÝnh s¸ch vÒ tiÒn l•¬ng míi cña Nhµ n•íc. ViÖc qu¶n lý vµ ph©n phèi quü tiÒn l•¬ng cña C«ng ty ®¶m b¶o tÝnh c«ng khai, d©n chñ, râ rµng, cã søc g¾n kÕt tiÒn l•¬ng, tiÒn th•ëng víi hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh, kÕt qu¶ hoµn thµnh c«ng viÖc cña CBCNV, t¹o ®éng lùc thóc ®Èy s¶n xuÊt ph¸t triÓn. 3.1.2. Nhƣợc điểm: - C«ng ty ch•a thùc hiÖn kÕ to¸n qu¶n trÞ, míi chØ cã kÕ to¸n tµi chÝnh, nªn viÖc tæng hîp, ph©n tÝch vµ xö lý th«ng tin ®Ó tõ ®ã x©y dùng c¸c ph•¬ng ¸n, ®•a ra c¸c quyÕt ®Þnh cho C«ng ty cßn ch•a hiÖu qu¶. - Víi bé phËn trùc tiÕp s¶n xuÊt, khèi l•îng c«ng viÖc kh«ng ®•îc ®Òu, ®Þa bµn thi c«ng tr¶i réng nªn viÖc qu¶n lý lao ®éng lµ rÊt khã kh¨n. Tuy ë mçi ph©n x•ëng ®· cã thèng kª ph©n x•ëng, nh•ng chñ yÕu lµ theo dâi vµ ghi chÐp thñ c«ng. Nªn nhiÒu lóc vÉn cã t×nh tr¹ng c«ng nh©n tù ý ra ngoµi lµm viÖc riªng hoÆc ®Õn muén SV: NguyÔn ThÞ H¶i YÕn 62 TS: Nghiªm ThÞ Thµ Líp: QT902K